JAARVERSLAG Eén regionale huisvestingsverordening, één regionaal woonruimteverdeelsysteem, één regionaal geschillenloket

Transcriptie

1 JAARVERSLAG 2017 Eén regionale huisvestingsverordening, één regionaal woonruimteverdeelsysteem, één regionaal geschillenloket

2 2

3 Voorwoord De Bezwarencommissie Huisvesting regio Rotterdam behandelt bezwaren inzake woonruimtebemiddeling (in de gemeenten Rotterdam, Maassluis, Vlaardingen en Schiedam) en bezwaren op urgentiebesluiten (in de gemeenten Maassluis, Vlaardingen en Schiedam). Graag beveel ik u dit verslag, waarin de commissie verantwoording aflegt over haar werkzaamheden in 2017, van harte aan. In dit voorwoord ga ik in op enkele in het oog springende ontwikkelingen. Normalisering van aantal klachten en bezwaren Een jaar eerder, in 2016 ontvingen wij maar liefst 212 brieven, waarvan 120 ontvankelijke klachten en bezwaren; dat was een forse stijging ten opzichte van eerdere jaren. Dit jaar in 2017 ontvingen we slechts 132 brieven waarvan er 71 in behandeling zijn genomen. Daarmee ligt het aantal woningzoekenden dat zich tot de commissie heeft gewend weer op het niveau van voor Van de 71 behandelde klachten en bezwaren werd er uiteindelijk in 38 gevallen een uitspraak door de commissie gedaan. In 8 gevallen oordeelde de commissie dan de klacht dan wel het bezwaar gegrond was. Ontvangen bezwaren, de afhandelingen en de uitspraken worden in dit verslag nader gepreciseerd. Blokkade nog niet opgeheven Al sinds 2015 constateert de commissie dat wanneer een woningzoekende als eerste voor een woning is geselecteerd, geblokkeerd wordt voor uitnodigingen dan wel aanbiedingen voor andere woningen, zelfs als men, geheel volgens de regels, voor deze woningen op de eerste plaats eindigt. De commissie oordeelt dat dit in strijd is met de regelgeving en adviseerde WoonnetRijnmond zich in deze op de werking van het systeem te beraden. In 2017 is deze blokkade nog altijd niet opgeheven. In 2017 zijn er daarom wederom klachten in deze gegrond verklaard. De commissie heeft begrepen dat WoonnetRijnmond de communicatie over deze situatie in de tweede helft van 2017 heeft verbeterd en werkt aan een wijziging in het reactiesysteem, die twee woningaanbiedingen tegelijkertijd mogelijk zal maken voor woningzoekenden. Onduidelijke regelgeving In het voorwoord bij het verslag over 2016 schreef ik: De commissie heeft een beperkt werkgebied, dat wil zeggen dat lang niet alle gemeenten in de regio Rotterdam zijn aangesloten bij commissie. Al langere tijd heeft dat in toenemende mate vragen opgeroepen. Is de commissie wel bevoegd klachten te behandelen over WoonnetRijnmond van woningzoekenden uit één van de niet aangesloten gemeenten? En van bezwaren van woningzoekenden van buiten de regio? Waar kunnen die terecht? Tot nu toe behandelde de commissie deze bezwaren, maar de commissie vraagt zich wel af of ze hiertoe bevoegd is. Datzelfde geldt voor bezwaren van woningzoekenden inzake woonruimteverdeling wanneer het een corporatie betreft die actief is een van de niet aangesloten gemeenten, dan wel wanneer het een woning betreft in een van de niet aangesloten gemeenten. Tot nu toe verwees de commissie deze bewaren door naar de betreffende gemeente. Maar in 2016 stelde de gemeente Poortugaal deze bezwaren niet te 3

4 willen behandelen omdat dit geschillen tussen corporaties en woningzoekenden betreft. Na overleg tussen de gemeente en Maaskoepel heeft de commissie een klacht over de woonruimteverdeling in deze gemeente alsnog behandeld, maar vraagt zich ook hier af of de commissie hiertoe wel bevoegd is. De commissie doet een beroep op de gemeenten in de regio Rotterdam en op Maaskoepel om in deze spoedig klaarheid te verschaffen, bijvoorbeeld door het functioneren en werkingsgebied van de commissie duidelijk te verankeren in de komende wijziging van de huisvestingsverordening. Nu een jaar later moet ik constateren dat deze passage nog even actueel is. Eén regionale bezwarencommissie Ook het hiernavolgend pleidooi was te lezen in het voorwoord van het verslag over 2016: Ten behoeve van duidelijkheid en rechtsbescherming voor woningzoekenden, maar ook ten behoeve van de transparantie in toepassing van regionale huisvestingsverordening en urgentieregeling, is naar het oordeel van de commissie wenselijk dat in de toekomst alle bezwaren in de regio door één commissie worden afgehandeld. Er is immers al één regionale huisvestingsverordening, één woonruimtebemiddelingssysteem en één urgentiesysteem! Eén regionale afhandeling van bezwaren ligt dan logisch in het verschiet. De commissie weet dat Maaskoepel een groot voorstander is van een eenduidige regionale afhandeling en hoopt dat in 2018 in deze ook vanuit de regiogemeenten stappen voorwaarts worden gezet. De evaluatie van de huisvestigingsverordening in het najaar van 2018 vormt daartoe een mooie gelegenheid. Woningzoekenden zijn gebaat bij verbeteringen in het systeem en aanpassing in de regelgeving. Vanuit het perspectief van de commissie is de voortgang in deze stroperig. Dat neemt niet weg dat naar mijn overtuiging de commissieleden ook in 2017 met veel deskundigheid en met plezier hun werkzaamheden hebben verricht. Tenslotte wil de commissie op deze plaats dank zeggen aan de secretariële ondersteuning door medewerkers van Maaskoepel, in de personen van de heer R. Brobbel en mevrouw I.S. Hoogenboom. Kees Karsten, voorzitter 4

5 Inhoudsopgave Voorwoord... 3 Inhoudsopgave Inleiding Voorgeschiedenis Bezwarencommissie... 6 Woonruimteverdeling: publiek of privaat De vormgeving van de Bezwarencommissie Het werkterrein... 7 Inzet voor één loket voor klachtenafhandeling Leden Ambtelijk secretariaat Vergaderingen, zittingen Afhandeling ontvangen klachten en bezwaren Klachten woonruimtebemiddeling Inschrijving Woningtoewijzing Regionaal vangnet Eerste plaats, maar geen woningaanbieding Bezwaren urgentieregeling Negatief besluit Intrekking van de urgentie Zoekprofiel Tussentijdse oplossing Financiën Bijlage: overzicht bezwarenafhandeling

6 1. Inleiding Voor u ligt het jaarverslag over 2017 van de Bezwarencommissie Huisvesting regio Rotterdam (BHR). De taak van de commissie is het behandelen en geven van advies over twee soorten bezwaren: 1. geschillen over dan wel bezwaren op besluiten inzake woonruimtebemiddeling voor de gemeenten Rotterdam, Schiedam, Vlaardingen en Maassluis; 2. bezwaren op urgentiebesluiten voor de gemeenten Schiedam, Vlaardingen en Maassluis. Woningzoekenden kunnen sinds 2012 terecht bij de Bezwarencommissie. Het is aan de commissie te beoordelen of bij de uitvoering van de woonruimtebemiddeling en het verstrekken van urgentieverklaringen de regelgeving op de juiste wijze is toegepast. De Bezwarencommissie handelt over het algemeen de geschillen over de woonruimtebemiddeling privaatrechtelijk af en de bezwaren op urgentiebesluiten publiekrechtelijk. 2. Voorgeschiedenis Bezwarencommissie Binnen de regio Rotterdam is de woonruimtebemiddeling geregeld via een Huisvestingsverordening die voor de hele regio geldig is. Deze verordening schrijft voor dat voor de behandeling van geschillen een klachtenregeling kan worden ingesteld. Hiervoor is in 2003 de Regionale Geschillencommissie Woonruimteverdeling Rijnmond (RGC) in het leven geroepen. De Bezwarencommissie Huisvesting regio Rotterdam (BHR) is de opvolger van deze inmiddels opgeheven RGC. Met het van start gaan van de commissie is een dienstverleningsovereenkomst afgesloten door de deelnemende gemeenten met Maaskoepel federatie van woningcorporaties. Woonruimteverdeling: publiek of privaat Het is voor de Bezwarencommissie juridisch lastig om geschillen over woonruimteverdeling publiekrechtelijk af te wikkelen. Zo is er in veel zaken geen sprake van een besluit, maar van een geschil tussen een woningcorporatie en een woningzoekende dan wel van een geschil tussen een woningzoekende en WoonnetRijnmond (samenwerkingsplatform corporaties inzake de woonruimtebemiddeling). Aangezien de dienstverleningsovereenkomst de ruimte biedt om geschillen op het vlak van woonruimtebemiddeling zowel publiek- als privaatrechtelijk af te handelen, is in 2013 in samenspraak met de deelnemende gemeenten besloten tot de privaatrechtelijke behandeling van woonruimtebemiddelingsgeschillen. In de privaatrechtelijke behandeling is een besluit van de commissie voor de betreffende corporatie bindend. 6

7 3. De vormgeving van de Bezwarencommissie Het bestaansrecht van de commissie is in 2012 juridisch verankerd in het Instellingsbesluit regionale commissie voor huisvestingsbezwaren. Bij de totstandkoming van de commissie is gekozen voor een model waarin gemeenten op basis van vrijwilligheid aansluiting kunnen zoeken. De gemeenten kunnen de keuze maken voor een volledige deelname, dus voor zowel de behandeling van bezwaren op het terrein van urgentieverlening als klachten op het terrein van woonruimtebemiddeling, of alleen deelname voor het beslechten van klachten over woonruimtebemiddeling. 3.1 Het werkterrein De dienstverlening aan woningzoekenden wordt beter, uniformer en transparanter wanneer de volledige woonregio bediend wordt. Op die manier worden bezwaren die ontstaan vanuit een regionale regeling op een objectieve en eenduidige manier afgehandeld. Ook de rechtsbescherming van woningzoekenden is gediend met een uniforme behandeling van bezwaren en klachten. Met Maaskoepel pleit de commissie dan ook voor één loket voor klachtenafhandeling in de regio Rotterdam. In het werkgebied van WoonnetRijnmond moeten woningzoekenden bij één commissie terechtkunnen voor een eenduidige klachtenbehandeling: één woonruimteverdeelsysteem, één loket voor klachtenafhandeling. Eind 2011 heeft de toenmalige Stadsregio Rotterdam alle gemeenten in de regio opgeroepen om voor ten minste de geschillen over woonruimtebemiddeling deel te nemen aan de Bezwarencommissie Huisvesting regio Rotterdam. De gemeenten Schiedam, Vlaardingen en Maassluis hebben zich direct bij de oprichting van de Bezwarencommissie gecommitteerd aan deze nieuwe structuur. Rotterdam heeft zich met ingang van 2012 aangesloten voor wat betreft de behandeling van de geschillen over woonruimtebemiddeling. De overige gemeenten maken geen gebruik van de BHR. Inzet voor één loket voor klachtenafhandeling In maart 2017 heeft de voorzitter van de bezwarencommissie bij het SvWrR, het Samenwerkingsverband Wonen Regio Rotterdam, aandacht gevraagd voor bestendiging in de verordening van een geschillenregeling, zoals ook het aanbiedingsinstrument (WoonnetRijnmond) is bestendigd in de verordening. Op die manier worden bezwaren die ontstaan vanuit een regionale regeling op een objectieve en eenduidige manier afgehandeld. In december heeft de voorzitter van de BHR de wethouders van de 14 gemeenten verenigd in het SvWrR schriftelijk opgeroepen om de transparantie en duidelijkheid die zichtbaar is in de identieke verordening woonruimtebemiddeling en in het bemiddelingssysteem ook door te voeren in één bezwarencommissie. Hiermee heeft de woningzoekende niet alleen één loket voor het vinden van een passende woning, maar ook één loket wanneer er bij deze zoektocht een klacht of bezwaar ontstaat. Dit staat tevens garant voor een eenduidige behandeling. 7

8 3.2 Leden In het instellingsbesluit worden de voorzitter en de leden van de Bezwarencommissie benoemd. Alle leden van de commissie zijn onafhankelijk. Dat wil zeggen: zij maken geen deel uit van het college van Burgemeester en Wethouders of gemeenteraad van de aangesloten gemeenten en zijn evenmin werkzaam onder verantwoordelijkheid van een woningcorporatie of van Stichting Urgentiebepaling Woningzoekenden Rijnmond (SUWR). De leden kunnen, op basis van het instellingsbesluit, naast hun lidmaatschap ook optreden als plaatsvervangend voorzitter. De leden van de Bezwarencommissie zijn benoemd voor een periode van vier jaar. Eind 2015 eindigde de eerste zittingstermijn. De leden blijven actief zolang er geen andere leden worden benoemd. De Bezwarencommissie bestaat uit de volgende leden: de heer C.J.M. Karsten (voorzitter) mevrouw G.L. Galis-Ong de heer A. Pahladsingh de heer W.S. van Tricht de heer M. de Lange de heer G. Gijzendorffen de heer J. Gordijn 3.3 Ambtelijk secretariaat Maaskoepel federatie van woningcorporaties ondersteunt de Bezwarencommissie met een ambtelijk secretariaat dat de noodzakelijke werkzaamheden verricht. Dit is vastgelegd in de dienstverleningsovereenkomst tussen de deelnemende gemeenten en Maaskoepel. Het ambtelijk secretariaat maakt geen deel uit van de commissie. 3.4 Vergaderingen, zittingen In 2017 is de Bezwarencommissie negen keer in wisselende samenstelling bij elkaar gekomen. De vergadering wordt doorgaans door drie leden (waaronder de voorzitter) bijgewoond. 4. Afhandeling ontvangen klachten en bezwaren In 2017 zijn er totaal 132 brieven binnengekomen (212 in 2016), waarvan er 71 in behandeling zijn genomen. De rest had betrekking op zaken waarvoor de commissie niet is ingesteld of viel buiten het werkingsgebied van de commissie. Voor zover van toepassing werden de briefschrijvers doorverwezen naar de betreffende instanties. 8

9 niet ontvankelijk ontvankelijk: urgentie ontvankelijk: woonruimteverdeling Aantal binnengekomen brieven van 2015 t/m 2017 Van de behandelde brieven hadden 58 brieven betrekking op woonruimtebemiddeling en 13 brieven op urgentieverlening. Ter vergelijking: in 2016 werden er 98 brieven op het vlak van woonruimtebemiddeling en 22 brieven over de urgentieverstrekking ontvangen..... Niet ontvankelijk Te laat Verzoek, geen klacht Beleid/regelgeving Buiten reikwijdte BHR Verzuim niet hersteld 7 8 Overig Aantal niet ontvankelijke brieven in

10 Ontvankelijk uitschrijving bij WoonnetRijnmond procedure woningtoewijzing afwijzing voor een woning 9 10 negatief besluit op urgentieaanvraag inschrijfdatum bij WoonnetRijnmond Aantal ontvankelijke klachten en bezwaren 2017 verdeeld naar onderwerp 4.1 Klachten woonruimtebemiddeling Redenen voor klagers om zich in 2017 tot de bezwarencommissie te wenden waren divers: soms was slechte communicatie de voornaamste reden van de klager om een klacht in te dienen, maar ook een geregistreerde blokkade in verband met het niet op komen dagen op meerdere afspraken werd aangevoerd, net als door de overheid bepaalde regelgeving. De commissie was niet in alle gevallen bevoegd de klacht in behandeling te nemen. 10

11 gegrond overig; 1 Gegrond: vergelijkbaar woningtype aanbieden; 4 intrekking klacht; 1 vervallen na acceptatie woning; 2 Klachten naar afhandeling Ongegrond; 22 afgehandeld na oplossing; 28 Ontvankelijke woonruimtebemiddelingsklachten 2017 verdeeld naar afhandeling Inschrijving De klachten die de Bezwarencommissie op het gebied van woonruimtebemiddeling heeft ontvangen, waren ook dit jaar in veel gevallen gerelateerd aan de inschrijfregels en gingen meestal (in 34 gevallen) over de inschrijving als woningzoekende bij WoonnetRijnmond. De afdeling woonruimtebemiddeling van Maaskoepel voert sinds 2016 (namens WoonnetRijnmond) het verweer. Woningtoewijzing 19 klachten die de commissie in 2017 ontving, betroffen klachten over de woningtoewijzing. Hierbinnen onderscheiden zich twee stromen aan klachten: klachten over de afwijzing voor de woning en klachten over de gevolgde procedure rondom de toewijzing voor een woning. In acht gevallen is het niet tot een zitting gekomen, omdat de verweerder tijdens de behandeling van de klacht een oplossing had aangedragen of omdat de belanghebbende in de tussentijd een oplossing had gevonden voor zijn huisvestingsprobleem. Regionaal vangnet Twee klachten in 2017 waren gericht tegen opname van de gegevens in het Regionaal Vangnet. Het Regionaal Vangnet is een lijst met huurders die na een vonnis van de rechter of een objectieve vaststelling ontruimd zijn uit hun woning. Deze maatregel ondersteunt het laatste kansbeleid bij de corporaties in regio Rotterdam. Beide klachten hebben geleid tot een aanpassing in de registratie in het Regionaal Vangnet. 11

12 Eerste plaats, maar geen woningaanbieding In 2016 en 2017 zijn regelmatig klachten aan de orde geweest over de blokkade van de eerste kandidaat. Door de blokkade gebeurt het niet altijd dat de eerste kandidaat de woning krijgt toegewezen. Op 18 april 2017 heeft de voorzitter van de BHR hierover overleg gehad met de gemandateerde projectleiders van WoonnetRijnmond. In dit overleg heeft hij duidelijk gemaakt wat de bezwaren zijn van de commissie tegen deze blokkade. Naar het oordeel van de commissie is de blokkade in strijd met de regelgeving. De voorzitter van de BHR heeft het GPO genodigd een oplossing te vinden in overeenstemming met de regelgeving. WoonnetRijnmond heeft hierop de communicatie verbeterd en werkt aan een wijziging in het reactiesysteem, die twee woningaanbiedingen tegelijkertijd mogelijk zal maken voor woningzoekenden. 4.2 Bezwaren urgentieregeling Voor de gemeenten Maassluis, Vlaardingen en Schiedam heeft de Bezwarencommissie 13 bezwaren ontvangen op de besluiten die door Stichting Urgentiebepaling Woningzoekenden Rijnmond (SUWR) zijn genomen bij de uitvoering van de in de Huisvestingsverordening opgenomen urgentieregeling (22 in 2016). SUWR krijgt naar aanleiding van de bezwaren een advies van de commissie en maakt daarop de keuze voor het nemen van een nieuw besluit, of handhaving van het eerder genomen besluit. Bezwaren naar onderwerp 3 3 intrekking urgentie negatief besluit zoekprofiel 7 Ontvankelijke urgentiebezwaren 2017 verdeeld naar onderwerp Negatief besluit Bijna de helft van de bezwaren richtte zich in 2017 tegen een besluit van SUWR om de urgentieaanvraag af te wijzen, een zogenoemd negatief besluit op de urgentieaanvraag. Tijdens de afhandeling van deze urgentiebezwaren werd naar aanleiding van drie brieven het negatieve besluit door SUWR omgezet in een positief besluit. De andere vier besluiten 12

13 werden door de commissie bestendigd. Het advies van de commissie was dit genomen besluit te handhaven, dat heeft SUWR gedaan. Intrekking van de urgentie Drie bezwaren over de urgentieverlening die in 2017 zijn ingediend betroffen bezwaren tegen het besluit van SUWR de urgentieverklaring in te trekken. Bij twee bezwaren luidde dit advies het genomen besluit te handhaven. Bij één bezwaar vond de commissie dat SUWR haar besluit diende te herzien. SUWR heeft dit advies opgevolgd. Zoekprofiel Een andere reden voor mensen om bezwaar te maken tegen een besluit van SUWR was het afgegeven zoekprofiel (voornamelijk het woningtype). Bij de bezwaren over het afgegeven zoekprofiel is tweemaal in de zitting tot een oplossing gekomen. Bij deze bezwaren gaf de commissie SUWR het advies het genomen besluit te handhaven. Een bezwaarmaker heeft besloten het bezwaar in te trekken. Bezwaren naar afhandeling 1 besluit handhaven 3 vervallen na nieuw besluit 1 8 besluit herzien / nieuw besluit ingetrokken op eigen verzoek Ontvankelijke urgentiebezwaren 2017 verdeeld naar afhandeling 4.3 Tussentijdse oplossing Wanneer de commissie een klacht of bezwaar in behandeling neemt, vraagt de commissie om een reactie (verweer) van de partij (de verweerder) waartegen de klacht of het bezwaar is gericht. Zoals hierboven al aan de orde kwam, wordt regelmatig door verweerders een oplossing gezocht nadat de commissie om verweer heeft gevraagd. Dit heeft ervoor gezorgd dat 28 belanghebbenden met een klacht en 1 belanghebbende met een bezwaar toch naar tevredenheid zijn geholpen en de zaak niet verder door de commissie behandeld hoefde te worden. 13

14 5. Financiën De kosten die de Bezwarencommissie maakt, worden gedekt uit het volgende: 1) De Bezwarencommissie kent wat betreft inkomsten een vast tarief per gemeente, afhankelijk van inwoneraantal. Dit betreft een bijdrage door de deelnemende gemeenten aan de infrastructuur. Hoe meer gemeenten deelnemen, hoe lager het vaste tarief per gemeente wordt. 2) De kosten voor de behandeling van bezwaren worden doorbelast op basis van een outputtarief aan de veroorzaker. Dat betekent dat voor de bezwaren over urgentieverlening de betreffende gemeente betaalt en voor bezwaren over woonruimtebemiddeling de betreffende corporatie of WoonnetRijnmond. Het tarief voor een woonruimtegeschil is 438,19 euro en voor een urgentiebezwaar 876,34 euro. 14

15 Bijlage: overzicht bezwarenafhandeling In het overzicht hieronder zijn de adviezen van de Bezwarencommissie weergegeven. Overzicht bezwarenafhandeling 2017: 132 brieven totaal ontvangen 115 klachten woonruimteverdeling 17 bezwaren urgentie 57 niet ontvankelijk 4 niet ontvankelijk 58 in behandeling genomen 13 in behandeling genomen 27 uitspraken: 11 uitspraken: 5 gegrond 8 besluit handhaven 22 ongegrond 3 nieuw besluit 31 anders: 2 anders: 28 afgehandeld na oplossing 1 intrekking klacht 2 acceptatie andere woning 1 vervallen na nieuw besluit 1 intrekking bezwaar 15