Inhoud. Landelijk nieuws

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Inhoud. Landelijk nieuws"

Transcriptie

1 Inhoud Kennismarkt Palliatieve Zorg Goede Voorbeelden Deel onderzoek of ervaring naar kwaliteit van palliatieve zorg! Nieuw! Platform voor Palliatieve zorg in ziekenhuizen Nieuw op zorgvoorbeter.nl: palliatieve zorg Nieuwe handleiding voor slechtnieuwsgesprekken aan mensen met een verstandelijke beperking Veilig medicijngebruik bij slikproblemen Nieuwe boeken Folder feiten en fabels over morfine Folder Uw partner is overleden. Of uw kind. Of een goede vriend Brochure over zorg rond het levenseinde voor mensen met dementie Heruitgave: gratis te bestellen bij Netwerk palliatieve zorg Eemland Opening eerste jongerenhospice 30 jaar landelijke samenwerking VPTZ Factsheet Euthanasie en psychiatrie Delier: bespreek in de palliatieve fase tijdig levenseindewensen Nationaal Programma Palliatieve Zorg Katern Huis aan huisblad Demeter Word lid van de WhatsApp groep palliatieve zorg Radioactief Rhenium: middel tegen botuitzaaiingen alleen in Meander MC. Facebookpagina van het Netwerk palliatieve zorg Eemland Verhalenbundel Dôme Leerbericht Agenda Landelijk nieuws Kennismarkt Palliatieve Zorg Goede Voorbeelden Op 24 juni organiseert IKNL samen met de netwerken palliatieve zorg een Kennismarkt Palliatieve Zorg Goede voorbeelden. De uitnodiging is naar alle nieuwsbrieflezers gestuurd. Deze Kennismarkt is bedoeld voor huisartsen, specialisten ouderengeneeskunde, verpleegkundigen en verzorgenden en wordt gehouden in Amersfoort. Het verbeterprogramma van ZonMw heeft een aantal Goede Voorbeelden geselecteerd die worden getoond op de, vernieuwde, site Het zijn instrumenten die de palliatieve zorg kunnen verbeteren en die hun meerwaarde in de praktijk hebben bewezen. Om nog meer bekendheid aan deze Goede Voorbeelden te geven wordt deze bijeenkomst georganiseerd. Meer informatie en aanmelden: klik hier. Deel onderzoek of ervaring naar kwaliteit van palliatieve zorg! Heeft u onderzoek gedaan naar Kwaliteit van palliatieve zorg of wilt u een goede praktijkervaring delen? Dien dan vóór 15 september 2014 een abstract in voor een vrije presentatie tijdens het 5e Nationaal Congres Palliatieve Zorg. Het 5e Nationaal Congres Palliatieve Zorg is van 26 tot en met 28 november 2014 in Lunteren. In het congresprogramma zijn vier sessies bedoeld voor vrije presentaties. Hiervoor kunt u een abstract indienen van maximaal 250 woorden. Op basis van de ingezonden abstracts maakt een commissie een selectie. Meer info

2 Nieuw! Platform voor Palliatieve zorg in ziekenhuizen Vanaf nu staat hier op de meest relevante informatie bij elkaar voor het verbeteren van palliatieve zorg in het ziekenhuis. Daarnaast kunnen de adviseurs van IKNL met u meedenken bij palliatieve vraagstukken binnen uw organisatie. In steeds meer ziekenhuizen ontstaan initiatieven om palliatieve zorg intern meer op de kaart te zetten en de kwaliteit van de geboden zorg te verbeteren en te borgen. Als u binnen uw ziekenhuis hiermee aan de slag wilt, is het handig als alle informatie op één plek beschikbaar is voor het ophalen en delen van artikelen, rapporten, beleidsdocumenten, instrumenten en methodieken. Meer info Nieuw op zorgvoorbeter.nl: palliatieve zorg Er bestaat nog veel onduidelijkheid over palliatieve zorg. Het nieuwe thema Palliatieve zorg op het kennisplein Zorg voor Beter bevat informatie over zorg aan cliënten die ongeneeslijk ziek zijn. Palliatieve zorg is integrale zorg gericht op palliatie ( verlichting ) waarbij de kwaliteit van leven centraal staat. Het nieuwe thema geeft een overzicht van richtlijnen, goede voorbeelden en praktische informatie voor zorgverleners. Door de toenemende vergrijzing en een groeiend aantal chronisch zieken komt er steeds meer aandacht voor palliatieve zorg. Meer info Nieuwe boeken Ook in deze editie bieden we weer informatie over twee nieuwe boeken. Het betreffen het praktische boek: Testament & overlijden van de Consumentenbond, en Is het goed als ik doodga Nina José Verhoeven. Testament & overlijden Verliest u een naaste of komt u zelf te overlijden, dan moet er veel gebeuren, onder moeilijke omstandigheden. Bereidt u voor met het boek Testament & overlijden. U weet dan wat u nu al kunt regelen voor uw eigen nalatenschap én wat u kunt verwachten als u zelf als naaste met een overlijden te maken krijgt. Wat leest u in dit boek? Uitleg over uitvaartverzekeringen, wettelijk erfrecht en testamentair erfrecht. Hoe u als nabestaande administratieve en juridische zaken afhandelt. Welke relevante tarieven en wetten er gelden in Meer info Is het goed als ik doodga Is het goed als ik dood ga is een inspirerend boek voor de terminaal zieke die de diagnose kanker heeft gekregen en iedereen die zorg draagt voor een terminaal zieke. Het laatste levensjaar van mijn moeder, die in 2009 overleed aan longkanker, heb ik intensief meegemaakt. Deze intense ervaring, tezamen met mijn achtergrond heeft geleid tot dit, in verhaalvorm geschreven, boek. Het boek biedt tevens praktische handvatten voor de terminaal zieke en zijn omgeving om de laatste levensfase zo volledig mogelijk te leven. Nina José Verhoeven (1958) is thanatologe en levensloopcoach. Folder feiten en fabels over morfine Agora heeft, in het kader van patiëntenvoorlichting, de oude folder Feiten en Fabels over morfine herzien. Daarbij is samengewerkt met Bureau Taal, dat gespecialiseerd is in eenvoudig en begrijpelijk Nederlands. Deze uitgave is de opvolger van de folder Fabels en feiten over morfine. De folder is bedoeld voor patiënten, nadat ze met hun behandelend arts over morfine of andere morfineachtige pijnstillers hebben gesproken. Ze kunnen dan wat verteld is, nog eens rustig nalezen. De folder is in principe alleen digitaal beschikbaar. Mocht je een cliënt hebben die niet beschikt over een computer en printer, dan kun je een papieren exemplaar bestellen bij het Netwerk palliatieve zorg Eemland. Binnenkort verschijnt ook de folder Palliatieve sedatie. Later dit jaar zullen onder meer de folders Wat zal ik zeggen, hoe kan ik helpen, Delier en Vocht en voeding in de laatste levensfase verschijnen.

3 Folder Uw partner is overleden. Of uw kind. Of een goede vriend De folder, uitgegeven door Agora is bedoeld voor nabestaanden, wanneer ze iemand uit hun omgeving hebben verloren. Iedereen verwerkt een verlies op zijn eigen manier en in zijn eigen tempo. Sommige mensen zijn dan verdrietig, anderen zijn boos of opgelucht dat het voorbij is. In deze folder staat wat verschillende mensen voelen als er iemand is overleden en wat ze met hun gevoelens kunnen doen. De tekst van de folder is gebaseerd op de tekst uit de IKNL-folder Een dierbare verliezen. Deze laatste folder Een dierbare verliezen is gekoppeld aan het Zorgpad Stervensfase en blijft via de website van het Zorgpad Stervensfase te downloaden en in papieren versie te bestellen. De folder is in principe alleen digitaal beschikbaar. Mocht je een cliënt hebben die niet beschikt over een computer en printer, dan kun je een papieren exemplaar bestellen bij het Netwerk palliatieve zorg Eemland. Brochure over zorg rond het levenseinde voor mensen met dementie De brochure is gebaseerd op de resultaten van een onderzoeksproject naar de ervaringen van familie en naasten in de laatste levensfase van mensen met de ziekte van Alzheimer. De brochure, die ook wel handreiking genoemd wordt bevat maar liefst 32 pagina s. De handreiking gaat in op thema;s als gezondheidsproblemen, onrust en pijn en hoe die klachten verlicht kunnen worden. Ook wordt ingegaan op beslissingen die genomen moeten worden rond het levenseinde en de zorg rond het overlijden. Ondanks zijn omvang is deze brochure bedoeld voor familieleden en naasten van patiënten met Alzheimer en biedt concrete informatie. Ook hier is de brochure digitaal uitgegeven, maar kan hij via het netwerk in bijzondere situaties op papier besteld worden. Heruitgave: gratis te bestellen bij Netwerk palliatieve zorg Eemland Stichting Pal voor u heeft vorig jaar het themaboekje Wie denkt er nu aan seks digitaal uitgebracht. Deze is nu ook gratis op papier verkrijgbaar via het Netwerk palliatieve zorg Eemland. Downloaden kan hier. Opening eerste jongerenhospice Het Leidse jongerenhospice Xenia opende 4 april haar deuren. Het is het eerste hospice van Nederland dat zich richt op jongeren tussen de 16 en 35 met een levensbedreigende, ongeneeslijke ziekte. Xenia Hospice heeft een kamers voor zes gasten. Jongeren kunnen er hun laatste levensfase doorbrengen of er een tijdje verblijven om hun mantelzorgers te ontlasten. Ze kunnen er ook terecht wanneer ze niet direct vanuit het ziekenhuis naar huis kunnen. In de tijd dat ze bij Xenia verblijven, kan de zorg thuis alsnog worden opgezet.. Kijk hier voor meer informatie. 30 jaar landelijke samenwerking VPTZ VPTZ Nederland (Vrijwilligers Palliatieve Terminale Zorg) bestaat 30 jaar! De getrainde vrijwilligers van VPTZ helpen als het einde nabij is. Ze bieden tijd, aandacht en ondersteuning aan degene die gaat sterven en diens naasten, thuis en in hospices. Anno 2014 bestaat de vereniging uit ruim 200 lidorganisaties en zijn er meer dan vrijwilligers actief. Zie de website van VPTZ. In onze regio kunnen cliënten en hun naasten een beroep doen op deze vrijwilligers via Ravelijn voor Amersfoort en Leusden, VPTZ Barneveld, De Boei in Bunschoten, Hospice Nijkerk Thuis en De Luwte Thuis voor Soest, Soesterberg en Baarn. Factsheet Euthanasie en psychiatrie Niet alleen artsen, ook publiek en journalisten benaderen de KNMG regelmatig met vragen over bijvoorbeeld ethische en juridische thema s, o.a. over euthanasie bij psychiatrische patiënten. In een factsheet legt de KNMG enkele zaken uit.

4 De factsheet gaat in op zaken als de verwarring over het verschil tussen euthanasie, palliatieve sedatie en pijnbestrijding. Maar ook vragen over bijvoorbeeld het vermelden van de reden van voorschrijven op het recept komen aan bod. De factsheet is ook in het Engels verkrijgbaar. Klik hier voor de factsheet. Delier: bespreek in de palliatieve fase tijdig levenseindewensen Bij één op de vier patiënten die overlijden na palliatieve sedatie, was onbehandelbare delier de aanleiding om palliatieve sedatie toe te passen. De acute verwardheid van de patiënt kan een belemmering zijn om hem of haar te betrekken bij de beslissing om over te gaan tot palliatieve sedatie, zo schrijven onderzoekers van het NIVEL in Huisarts & Wetenschap. Delier is een plotselinge verwardheid, die vaak optreedt bij ouderen en zich uit in achterdocht, hallucinaties of onrustig bewegen. Meestal is delier goed te behandelen door de oorzaak weg te nemen of de patiënt te behandelen met haloperidol. In de palliatieve fase als de zorg niet meer is gericht op genezing maar alleen op verlichting van de symptomen is delier soms echter alleen te behandelen met palliatieve sedatie. Meer info Regionieuws Nationaal Programma Palliatieve Zorg Het Nationaal Programma is een verbeterprogramma van de overheid, dat grotendeels stoelt op een idee van de Nederlandse Federatie van Universitair Medische Centra. Op 10 juni staat de allereerste bijeenkomst in de regio Utrecht gepland. De Raad van Bestuur van het UMCU heeft Janneke Brink, manager zorg divisie Hersenen, opdracht gegeven het consortium in de regio Utrecht in te richten. Dit consortium zal bestaan uit het UMC Utrecht, het IKNL en de Netwerken Palliatieve Zorg in de provincie Utrecht. Het proces heeft een hoog tempo. In de praktijk gaat gekeken worden hoe samengewerkt kan worden op de terreinen zorg, onderzoek en onderwijs. Katern Huis aan huisblad Demeter Academisch hospice Demeter in de Bilt heeft onlangs een katern met de huis-aan-huisbladen mee laten geven. Het is een informatief katern geworden, vol voorbeelden van hoe de zorg in de laatste levensfase geboden kan worden. Klik hier voor het katern Word lid van de WhatsApp groep palliatieve zorg Onlangs kwam een verpleegkundige uit een van onze werkgroepen met de vraag: ik zou zo graag een groep collega s om me heen hebben, die ik snel een vraag kan stellen over palliatieve zorg. Dit leverde een moderne oplossing op. Deze verpleegkundige is zelf zeer bedreven in het werken met WhatsApp groepen. En zo werd het idee geboren om een groep aan te maken met zorgverleners werkzaam in de palliatieve zorg. Wil jij ook gemakkelijk vragen kunnen stellen aan collega s? Meld je dan aan voor deze groep via de netwerkcoördinator: greet.vanderzweep@ beweging3.nl of Radioactief Rhenium: middel tegen botuitzaaiingen alleen in Meander MC. De afdeling Nucleaire Geneeskunde van Meander Medisch Centrum is een expertisecentrum voor de behandeling van botmetastasen (botuitzaaiingen) met radionucliden, specifiek met het middel Rhenium-188-HEDP. Hiermee is Meander Medisch Centrum het enige ziekenhuis in Nederland dat patiënten met dit middel behandelt en het enige ziekenhuis in Europa dat Rhenium-188-HEDP voor patiënten met botuitzaaiingen produceert. Hoe werkt Rhenium-188-HEDP? Rhenium-188-HEDP is geneesmiddel dat de straling heel precies in de botmetastasen (uitzaaiingen in het bot) brengt. Daardoor worden alleen de uitzaaiingen bestraald en is de stralingsbelasting voor andere lichaamsdelen zo laag mogelijk. Door de straling worden de kankercellen in het bot kapot gemaakt. Voor meer informatie klik hier.

5 Facebookpagina van het Netwerk palliatieve zorg Eemland Sinds vorig jaar heeft het Netwerk palliatieve zorg Eemland een eigen facebookpagina, waar zeer geregeld berichtjes op staan over scholingen, lezingen, tips voor de praktijk en dergelijke. Uitnodigingen staan daar een dag eerder dan dat ze verstuurd worden via het nieuwsbriefbestand. Wees als eerste geïnformeerd en like onze facebookpagina Verhalenbundel Dôme Hospice Dôme bestaat dit jaar 10 jaar en viert dit onder andere met de presentatie van de verhalenbundel De dagen tellen. Door de ogen van een twintigtal fictieve vertellers kijk je als lezer mee in het leven in een hospice en ontdek je wat deze bijzondere plek voor een mens kan betekenen. Tussen de tientallen boeken die al in Nederland verschenen over het reilen en zeilen van hospices valt deze bundel op door het perspectief dat gekozen is. Het boek is geschreven van binnenuit en dat maakt de verhalen uniek. De schrijfster Coosje de Jong kroop in de huid van verschillende mannen en vrouwen en neemt de lezer in korte indringende verhalen en gedichten mee naar het hart van het hospice. De verhalenbundel is via Hospice Dôme te koop voor 19,95 en via Leerbericht In deze nieuwsbrief een casus van het consultteam palliatieve zorg Vallei en Veluwe, met als titel Hypodermoclyse in de laatste levensfase: Komt dit (nog) voor? Klik hier voor de hele casus. Agenda

6

Als genezing niet meer mogelijk is

Als genezing niet meer mogelijk is Algemeen Als genezing niet meer mogelijk is www.catharinaziekenhuis.nl Patiëntenvoorlichting: patienten.voorlichting@catharinaziekenhuis.nl ALG043 / Als genezing niet meer mogelijk is / 06-10-2015 2 Als

Nadere informatie

Het nieuwe nummer komt rond de dag van de palliatieve zorg uit, in oktober.

Het nieuwe nummer komt rond de dag van de palliatieve zorg uit, in oktober. Inhoud Nieuwe voorzitter netwerk palliatieve zorg Eemland App voor complementaire zorg Pal voor u Zorgconsulenten palliatieve zorg in de psychiatrie Zo verbind je dementiezorg en palliatieve zorg Cursus

Nadere informatie

goede zorg voor mensen met ernstig hartfalen

goede zorg voor mensen met ernstig hartfalen IKNL, lid van coöperatie Palliatieve Zorg Nederland (PZNL) goede zorg voor mensen met ernstig hartfalen Informatie voor mensen met hartfalen die palliatieve zorg krijgen of daar binnenkort voor in aanmerking

Nadere informatie

Wat als ik niet meer beter word...

Wat als ik niet meer beter word... Wat als ik niet meer beter word... 1 Deze folder is bedoeld voor mensen die ongeneeslijk ziek zijn en voor hen die betrokken zijn bij een ziek familielid of een andere zieke naaste waarvan het levenseinde

Nadere informatie

Continue Palliatieve sedatie, feiten en fabels 19-09-2013. Specialist ouderengeneeskunde/docent. Probeer te verwoorden wat volgens jou

Continue Palliatieve sedatie, feiten en fabels 19-09-2013. Specialist ouderengeneeskunde/docent. Probeer te verwoorden wat volgens jou Continue Palliatieve sedatie, feiten en fabels 19-09-2013 Margot Verkuylen Specialist ouderengeneeskunde/docent Wat is het? Probeer te verwoorden wat volgens jou palliatieve sedatie is PALLIATIEVE SEDATIE

Nadere informatie

Gesprekshulp Palliatieve Zorg

Gesprekshulp Palliatieve Zorg Gesprekshulp Palliatieve Zorg Deze vragenlijst voor het gesprek met het Palliatief Advies Team bestaat uit twee delen. Het invullen kost tussen de 5 en 20 minuten. Pagina 1: Lijst met veel voorkomende

Nadere informatie

Palliatieve zorg. Informatie voor patiënten. Medisch Centrum Haaglanden

Palliatieve zorg. Informatie voor patiënten. Medisch Centrum Haaglanden Palliatieve zorg Ondersteuning als genezing niet meer mogelijk is Informatie voor patiënten F1023-1163 oktober 2012 Medisch Centrum Haaglanden www.mchaaglanden.nl MCH Antoniushove, Burgemeester Banninglaan

Nadere informatie

Palliatieve sedatie: opmaat voor een nationaal programma. Jeroen Hasselaar, September 2012

Palliatieve sedatie: opmaat voor een nationaal programma. Jeroen Hasselaar, September 2012 Palliatieve sedatie: opmaat voor een nationaal programma Jeroen Hasselaar, September 2012 Palliatieve zorg; alleen stervenden? Sterfte aan chronisch ziekten in 2006 in Nederland BMC Pall Care 2009 8:4

Nadere informatie

Ongeneeslijk ziek. Samen uw zorg tijdig plannen

Ongeneeslijk ziek. Samen uw zorg tijdig plannen Ongeneeslijk ziek Samen uw zorg tijdig plannen Inhoudsopgave 1. Inleiding...3 1.1 Een naaste die met u meedenkt...3 1.2 Gespreksonderwerpen...3 2. Belangrijke vragen...3 2.1 Lichamelijke veranderingen...3

Nadere informatie

Waar vindt terminale zorg plaats? Terminale zorg bij u thuis

Waar vindt terminale zorg plaats? Terminale zorg bij u thuis Terminale Zorg Wanneer u en uw naasten deze folder onder ogen krijgen, heeft u van uw behandelend arts te horen gekregen dat u ongeneeslijk ziek bent en uw levensverwachting beperkt is. De behandeling

Nadere informatie

Zorg in de laatste levensfase. Agnes van der Heide Afd. Maatschappelijke Gezondheidszorg Erasmus MC

Zorg in de laatste levensfase. Agnes van der Heide Afd. Maatschappelijke Gezondheidszorg Erasmus MC Zorg in de laatste levensfase Agnes van der Heide Afd. Maatschappelijke Gezondheidszorg Erasmus MC Verschillen Nederland buitenland Palliatieve zorg is geen specialisme Palliatieve zorg is in principe

Nadere informatie

Keten Palliatieve Zorg

Keten Palliatieve Zorg Keten Palliatieve Zorg Wat is palliatieve zorg? Palliatieve zorg begint wanneer iemand te horen heeft gekregen dat hij/zij ongeneeslijk ziek is en behandeling niet meer mogelijk is. Dat is een harde boodschap

Nadere informatie

SAMEN IN GESPREK OVER ETHISCHE VRAAGSTUKKEN

SAMEN IN GESPREK OVER ETHISCHE VRAAGSTUKKEN WAT VINDT U BELANGRIJK? SAMEN IN GESPREK OVER ETHISCHE VRAAGSTUKKEN LEVEN OP EEN MANIER DIE BIJ U PAST Wat heeft u nodig om te kunnen leven op een manier die bij u past? Om u te leren kennen, gaan we met

Nadere informatie

verstandelijke beperking

verstandelijke beperking Besluitvorming in de palliatieve zorg voor mensen met een verstandelijke beperking Over verhuizingen & medische interventies Informatie voor familie en andere naasten Wat is palliatieve zorg? Palliatieve

Nadere informatie

Inhoud. Regionieuws. Greet van der Zweep Coördinator netwerk palliatieve zorg Eemland

Inhoud. Regionieuws. Greet van der Zweep Coördinator netwerk palliatieve zorg Eemland Inhoud Hospice Dôme viert 10-jarig jubileum Toon Hermanshuis Amersfoort viert 10-jarig bestaan GGz Centraal aan de slag met Zorgconsulent palliatieve zorg Wat als de mantelzorger uitvalt? Personalia Troostkoffers

Nadere informatie

Palliatieve zorg bij dementie Saskia Danen - de Vries

Palliatieve zorg bij dementie Saskia Danen - de Vries Saskia Danen Palliatieve zorg bij dementie Saskia Danen - de Vries Laatste levensfase Patiënten met dementie bevinden zich allen in een chronisch progressief proces. Palliatieve zorg bij dementie Laatste

Nadere informatie

Tijdig spreken over het levenseinde

Tijdig spreken over het levenseinde Tijdig spreken over het levenseinde foto (c) Ben Biondina voor DNA-beeldbank op www.laatzeelandzien.nl Cliëntenbrochure van Goedleven foto (c) Jan Kooren voor DNA-beeldbank op www.laatzeelandzien.nl 1.

Nadere informatie

Uitnodiging. Aan de slag! Werkconferentie palliatieve zorg Gelderland. 29 september 2011 Huis der Provincie, Arnhem

Uitnodiging. Aan de slag! Werkconferentie palliatieve zorg Gelderland. 29 september 2011 Huis der Provincie, Arnhem Uitnodiging Aan de slag! Werkconferentie palliatieve zorg Gelderland 29 september 2011 Huis der Provincie, Arnhem Aan de slag! Kwaliteitsinstrumenten in de Palliatieve Zorg Platform Palliatieve zorg provincie

Nadere informatie

Inhoud. Landelijk nieuws

Inhoud. Landelijk nieuws Inhoud Goed nieuws voor Fibula! DVD Sterven in eigen regie: Ooggetuigen Verhalencirkel Betere palliatieve zorg voor mensen met een verstandelijke beperking Schippers wil tarief voor niet behandelen Herziening

Nadere informatie

Zicht op goede voorbeelden palliatieve zorg. Jetty Zuidema, senior adviseur palliatieve zorg Kennismarkt, 8 oktober 2015, Nijverdal

Zicht op goede voorbeelden palliatieve zorg. Jetty Zuidema, senior adviseur palliatieve zorg Kennismarkt, 8 oktober 2015, Nijverdal Zicht op goede voorbeelden palliatieve zorg Jetty Zuidema, senior adviseur palliatieve zorg Kennismarkt, 8 oktober 2015, Nijverdal Programma Palliatieve zorg ontwikkelingen Uitdagingen pz binnen VG-sector

Nadere informatie

Ondersteunende en palliatieve zorg

Ondersteunende en palliatieve zorg Algemeen Ondersteunende en palliatieve zorg www.catharinaziekenhuis.nl Patiëntenvoorlichting: patienten.voorlichting@catharinaziekenhuis.nl ALG048 / Ondersteunende en palliatieve zorg / 24-05-2018 2 Ondersteunende

Nadere informatie

Zorgpad Stervensfase

Zorgpad Stervensfase Zorgpad Stervensfase de laatste stand van zaken Lia van Zuylen, internist-oncoloog Kenniscentrum Palliatieve Zorg Erasmus MC, Rotterdam Inhoud Belang markering stervensfase Zorgpad Stervensfase Nieuwe

Nadere informatie

Basisscholing Palliatieve Zorg voor artsen 2 november 2006 Nationaal Congres Palliatieve Zorg Sasja Mulder Onderwijs in palliatieve zorg in de medische specialisten opleiding 2001 2003 COPZ project ontwikkeling

Nadere informatie

COP-zorg. Consultteam Ondersteunende en Palliatieve zorg. Hein Visser, Mira Jong

COP-zorg. Consultteam Ondersteunende en Palliatieve zorg. Hein Visser, Mira Jong COP-zorg Consultteam Ondersteunende en Palliatieve zorg Hein Visser, Mira Jong Wie, wat, waar is COP zorg COP zorg: consultteam ondersteunende en palliatief zorg Nurse based team: verpleegkundig specialisten

Nadere informatie

Wanneer genezing niet meer mogelijk is. Palliatieve zorg en consultatie

Wanneer genezing niet meer mogelijk is. Palliatieve zorg en consultatie Wanneer genezing niet meer mogelijk is Palliatieve zorg en consultatie Even voorstellen Stichting Sint Annaklooster is een brede zorginstelling in Eindhoven en Helmond. Met een op maat gesneden aanbod

Nadere informatie

Algemeen. Euthanasie.

Algemeen. Euthanasie. Algemeen Euthanasie www.catharinaziekenhuis.nl Patiëntenvoorlichting: patienten.voorlichting@catharinaziekenhuis.nl ALG051 / Euthanasie / 09-11-2018 2 Euthanasie Artsen kunnen in bijzondere omstandigheden

Nadere informatie

Palliatieve sedatie 14 oktober 2015. Margot Verkuylen Specialist ouderengeneeskunde www.margotverkuylen.nl

Palliatieve sedatie 14 oktober 2015. Margot Verkuylen Specialist ouderengeneeskunde www.margotverkuylen.nl Palliatieve sedatie 14 oktober 2015 Margot Verkuylen Specialist ouderengeneeskunde www.margotverkuylen.nl Palliatieve sedatie in het hospice Veel kennis en ervaring Wat weten we over de praktijk? Dilemma

Nadere informatie

Inhoud. Landelijk nieuws

Inhoud. Landelijk nieuws Inhoud 11 oktober 2014: Internationale Dag van de Palliatieve Zorg Els Borst belangrijk voor palliatieve zorg Leerbericht PTMN Verbeteren van palliatieve zorg in het ziekenhuis Vijf dingen waar mensen

Nadere informatie

Heeft u het er wel eens over?

Heeft u het er wel eens over? Heeft u het er wel eens over? Met wie? Waarom? Moeilijk? Mensen zijn verschillend Sommigen vinden het niet moeilijk en willen alles regelen. Anderen hebben er wel moeite mee en hebben het er liever niet

Nadere informatie

Palliatieve zorg in de eerste lijn. Ruben S. van Coevorden, huisarts IKA Consulent palliatieve zorg

Palliatieve zorg in de eerste lijn. Ruben S. van Coevorden, huisarts IKA Consulent palliatieve zorg Palliatieve zorg in de eerste lijn Ruben S. van Coevorden, huisarts IKA Consulent palliatieve zorg Palliatieve zorg Geen Cure, maar Care streven naar een comfortabel einde Als genezing niet meer mogelijk

Nadere informatie

Dag van de Dementiezorg 2016 Palliatieve zorg bij dementie

Dag van de Dementiezorg 2016 Palliatieve zorg bij dementie Dag van de Dementiezorg 2016 Palliatieve zorg bij dementie Workshop Paul Vogelaar, verpleegkundig expert palliatieve zorg en pijn Lux Nova, palliatieve zorg & training 2 Work-shoppen 3 Dementie Combinatie

Nadere informatie

een dierbare verliezen

een dierbare verliezen een dierbare verliezen een dierbare verliezen U heeft kort geleden iemand verloren. Dat kan heel verwarrend zijn. Vaak is het moeilijk te accepteren dat iemand er niet meer is. Soms is het verdriet of

Nadere informatie

Wat als ik niet meer beter word?

Wat als ik niet meer beter word? Wat als ik niet meer beter word? Als u te horen heeft gekregen dat u niet meer kunt genezen, is dat een harde boodschap. Deze boodschap roept veel vragen op, zoals: Deze folder is bedoeld voor mensen die

Nadere informatie

Ongeneeslijk ziek: samen uw zorg tijdig plannen

Ongeneeslijk ziek: samen uw zorg tijdig plannen Ongeneeslijk ziek: samen uw zorg tijdig plannen Uw specialist heeft u verteld dat u ongeneeslijk ziek bent. Niet meer kunnen genezen is een bericht met ingrijpende gevolgen en het valt niet mee om hier

Nadere informatie

23-09-14. Zorgconsulent Palliatieve Zorg. van idee, naar pilot, naar project, naar Goed Voorbeeld. - 5 zorginstellingen - 9 zorgconsulenten

23-09-14. Zorgconsulent Palliatieve Zorg. van idee, naar pilot, naar project, naar Goed Voorbeeld. - 5 zorginstellingen - 9 zorgconsulenten } Achtergrondinformatie } De functie Zorgconsulent Palliatieve Zorg Els M.L. Verschuur 1 en Marja Oud 2 1 Associate Lector, Hogeschool Arnhem Nijmegen 2 Zorgconsulent Palliatieve Zorg, Esdégé Reigersdaal

Nadere informatie

NETWERK PALLIATIEVE ZORG REGIO ZUTPHEN JAARPLAN 2017

NETWERK PALLIATIEVE ZORG REGIO ZUTPHEN JAARPLAN 2017 NETWERK PALLIATIEVE ZORG REGIO ZUTPHEN JAARPLAN 2017 Netwerk Palliatieve zorg regio Zutphen www.netwerkpalliatievezorg.nl/zutphen Anna Kempe a.kempe@sensire.nl tel: 06 2001 7978 concept Jaarplan 2017 Netwerk

Nadere informatie

Zorgen rondom sterven

Zorgen rondom sterven Geriatrie Zorgen rondom sterven www.catharinaziekenhuis.nl Inhoud Welke zorg... 3 Wat kan familie betekenen... 3 Het stervensproces... 4 Eten en drinken... 5 Medicijnen... 5 Waar sterven... 5 Na de dood...

Nadere informatie

Wat zou jij willen? Voor je dierbaren? Voor jezelf?

Wat zou jij willen? Voor je dierbaren? Voor jezelf? 21 juni 2016 Franca Horstink; Specialist Ouderen Geneeskunde, SCEN arts Laetitia Schillemans;Gespecialiseerd verpleegkundige oncologie en palliatieve zorg Beide Consulent; Palliatie Team Midden Nederland

Nadere informatie

KNMG richtlijn Tijdig praten over het overlijden

KNMG richtlijn Tijdig praten over het overlijden KNMG richtlijn Tijdig praten over het overlijden L.Paulides, huisarts S.Vollenberg, maatschappelijk werk JBZ T.Smilde, Internist oncoloog Margot Verkuylen, specialist ouderengnk voorzitter 07 November

Nadere informatie

Palliatieve Zorg Haaglanden

Palliatieve Zorg Haaglanden Netwerk Palliatieve Zorg Haaglanden Jaarplan Netwerk Palliatieve Zorg Haaglanden 2012 Inleiding Het Netwerk Palliatieve Zorg Haaglanden (Netwerk PZH) richt zich op het versterken van de samenwerking en

Nadere informatie

Wanneer u niet meer kunt genezen HMC Team Ondersteuning en Palliatieve zorg

Wanneer u niet meer kunt genezen HMC Team Ondersteuning en Palliatieve zorg Wanneer u niet meer kunt genezen HMC Team Ondersteuning en Palliatieve zorg Wanneer u niet meer kunt genezen of ouder en kwetsbaar bent, kunnen er vragen rijzen over het levenseinde. Deze fase van het

Nadere informatie

Zorgpad Stervensfase. Lia van Zuylen, internist-oncoloog. Kenniscentrum Palliatieve Zorg Erasmus MC, Rotterdam

Zorgpad Stervensfase. Lia van Zuylen, internist-oncoloog. Kenniscentrum Palliatieve Zorg Erasmus MC, Rotterdam Zorgpad Stervensfase Lia van Zuylen, internist-oncoloog Kenniscentrum Palliatieve Zorg Erasmus MC, Rotterdam Inhoud Herkenning stervensfase Inhoud van Zorgpad Stervensfase Onderzoeksresultaten Zorgpad

Nadere informatie

Inhoud Signalering in de palliatieve fase

Inhoud Signalering in de palliatieve fase Inhoud Signalering in de palliatieve fase Richtlijn palliatieve sedatie goed gevolgd Uitleg over het Zorgpad Stervensfase Werkboek: Er zijn met al je voelsprieten Open dag hospice Nijkerk Petitie en witboek

Nadere informatie

Kunnen wij ook het laatste stuk van ons levenspad in eigen regie afleggen?

Kunnen wij ook het laatste stuk van ons levenspad in eigen regie afleggen? Kunnen wij ook het laatste stuk van ons levenspad in eigen regie afleggen? Maaike Veldhuizen Arts palliatieve zorg in het Elkerliek ziekenhuis, palliatief consulent en SCEN arts Ingrid van Asseldonk, verpleegkundige

Nadere informatie

Palliatieve sedatie. Informatie voor patiënten en hun naasten die meer willen weten over palliatieve sedatie

Palliatieve sedatie. Informatie voor patiënten en hun naasten die meer willen weten over palliatieve sedatie Palliatieve sedatie Informatie voor patiënten en hun naasten die meer willen weten over palliatieve sedatie De informatie in deze folder is voor patiënten. Natuurlijk is de informatie ook erg nuttig voor

Nadere informatie

Informatieboekje Berkenrode, palliatieve zorg GGz Centraal, Zon & Schild. volwassenen pallatieve terminale zorg

Informatieboekje Berkenrode, palliatieve zorg GGz Centraal, Zon & Schild. volwassenen pallatieve terminale zorg Informatieboekje Berkenrode, palliatieve zorg GGz Centraal, Zon & Schild volwassenen pallatieve terminale zorg Inhoudsopgave Inleiding 2 Palliatieve unit locatie Zon & Schild 2 Visie en uitgangspunten

Nadere informatie

Bijlage B 2.1 Leidraad bij de kwalitatieve interviews 1

Bijlage B 2.1 Leidraad bij de kwalitatieve interviews 1 Bijlage B 2.1 Leidraad bij de kwalitatieve interviews 1 Toelichting (leidraad) bij de wijze waarop tekst is afgedrukt: CAPS Vet Normaal Cursief aanduiding van onderdelen de vraag zo stellen aspecten die

Nadere informatie

Wilsverklaring. Grenzen, wensen en verwachtingen rond uw levenseinde

Wilsverklaring. Grenzen, wensen en verwachtingen rond uw levenseinde 00 Wilsverklaring Grenzen, wensen en verwachtingen rond uw levenseinde 1 Hoe maak ik mijn wensen duidelijk in mijn laatste levensfase? In de laatste levensfase van zieke mensen moeten er moeilijke beslissingen

Nadere informatie

Tijd voor de dood. Stilstaan bij en tijd nemen voor de dood Oprecht en stap voor stap afscheid nemen. Beleidsnotitie Palliatieve Zorg

Tijd voor de dood. Stilstaan bij en tijd nemen voor de dood Oprecht en stap voor stap afscheid nemen. Beleidsnotitie Palliatieve Zorg Beleidsnotitie Palliatieve Zorg Tijd voor de dood Stilstaan bij en tijd nemen voor de dood Oprecht en stap voor stap afscheid nemen Beleidsnotitie Tijd voor de dood Auteur(s) A.Trienekens Datum September

Nadere informatie

Als je weet dat je niet meer beter wordt. Palliatieve zorg

Als je weet dat je niet meer beter wordt. Palliatieve zorg 00 Als je weet dat je niet meer beter wordt Palliatieve zorg Het is moeilijk voor u en uw naasten om te horen dat u niet meer beter wordt. Er is geen genezing meer mogelijk voor uw ziekte. Maar er is nog

Nadere informatie

Handreiking: Zorg voor mensen die bewust afzien van eten en drinken om het levenseinde te bespoedigen

Handreiking: Zorg voor mensen die bewust afzien van eten en drinken om het levenseinde te bespoedigen Handreiking: Zorg voor mensen die bewust afzien van eten en drinken om het levenseinde te bespoedigen Alexander de Graeff Internist-oncoloog/hospice-arts UMC Utrecht/Academisch Hospice Demeter, De Bilt

Nadere informatie

Vier kernvragen in de palliatieve zorg:

Vier kernvragen in de palliatieve zorg: Palliatieve thuiszorg in het nieuws In deze presentatie: 1. Palliatieve zorg in de 21 e eeuw, de stand van zaken Het PaTz project Een andere focus op palliatieve zorg 2. Het PaTz project in de praktijk

Nadere informatie

Jaarbericht van het Netwerk Palliatieve Zorg Zaanstreek-Waterland

Jaarbericht van het Netwerk Palliatieve Zorg Zaanstreek-Waterland Jaarbericht van het Netwerk Palliatieve Zorg Zaanstreek-Waterland In dit jaarbericht leest u hoe het Netwerk Palliatieve Zorg Zaanstreek- Waterland in 2014 palliatieve zorg onder de aandacht heeft gebracht

Nadere informatie

Het verlies van een dierbare

Het verlies van een dierbare Het verlies van een dierbare Het Zorgpad Stervensfase is gebaseerd op de Liverpool Care Pathway for the dying patient (LCP). De LCP is door het Erasmus MC Rotterdam en het IKNL locatie Rotterdam integraal

Nadere informatie

EEN DIERBARE VERLIEZEN

EEN DIERBARE VERLIEZEN EEN DIERBARE VERLIEZEN 994 Inleiding Deze folder is bedoeld voor nabestaanden. U leest hierin over de gevoelens die u kunt ervaren en hoe u in deze moeilijke tijd goed voor uzelf kunt zorgen. U heeft kort

Nadere informatie

Advance care planning, rol verzorgenden en verpleegkundigen

Advance care planning, rol verzorgenden en verpleegkundigen Advance care planning, rol verzorgenden en verpleegkundigen Annemieke Wagemans EPZ MUMC+ Polikliniek MUMC+ Koraal Waar wil ik het over hebben Wat is advance care planning en voor wie Wie van jullie wordt

Nadere informatie

1 Inleiding... 1. 2 Wat is palliatieve sedatie?... 1. 3 Hoe werkt palliatieve sedatie?... 1. 4 Is het een soort euthanasie?... 1

1 Inleiding... 1. 2 Wat is palliatieve sedatie?... 1. 3 Hoe werkt palliatieve sedatie?... 1. 4 Is het een soort euthanasie?... 1 Palliatieve sedatie Inhoudsopgave 1 Inleiding... 1 2 Wat is palliatieve sedatie?... 1 3 Hoe werkt palliatieve sedatie?... 1 4 Is het een soort euthanasie?... 1 5 Wanneer past de arts palliatieve sedatie

Nadere informatie

Nieuwsbrief. NIEUWSBRIEF Uitkomstindicatoren Palliatieve Zorg DECEMBER 2014. De uitdagingen in de palliatieve zorg

Nieuwsbrief. NIEUWSBRIEF Uitkomstindicatoren Palliatieve Zorg DECEMBER 2014. De uitdagingen in de palliatieve zorg Nieuwsbrief Uitkomstindicatoren Palliatieve Zorg DECEMBER 2014 INDEX Mensen in de palliatieve fase centraal...2 Project Uitkomstindicatoren Palliatieve Zorg...3 Eerste resultaten met hospices positief...4

Nadere informatie

Gespreksvragen bij Podcastserie

Gespreksvragen bij Podcastserie 1.1.1 Inhoud 1 Podcast: Mieke en Claudia over Tinie... 2 2 Podcast: Afscheid... 4 3 Podcast: Dieren... 4 4 Podcast: Gedicht van Marinus van den Berg... 5 5 Podcast: Harpmuziek... 5 6 Podcast: Koning...

Nadere informatie

Palliatieve en ondersteunende zorg in CWZ

Palliatieve en ondersteunende zorg in CWZ Palliatieve en ondersteunende zorg in CWZ Wat is palliatieve zorg? Palliatieve zorg is er voor mensen bij wie genezing van ziekte niet meer mogelijk is. Kwaliteit van leven staat bij deze zorg centraal.

Nadere informatie

Zorg voor mensen die bewust afzien van eten en drinken om het levenseinde te bespoedigen: een begaanbare weg

Zorg voor mensen die bewust afzien van eten en drinken om het levenseinde te bespoedigen: een begaanbare weg Zorg voor mensen die bewust afzien van eten en drinken om het levenseinde te bespoedigen: een begaanbare weg Jeroen Janssens Specialist Ouderengeneeskunde, commissielid 8-12-2016 Opbouw Workshop 1. Vragen

Nadere informatie

Uitnodiging Themabijeenkomst 9 juni 2015 De kracht van de mantelzorger

Uitnodiging Themabijeenkomst 9 juni 2015 De kracht van de mantelzorger Uitnodiging Themabijeenkomst 9 juni 2015 De kracht van de mantelzorger Inspirerende bijeenkomst over mantelzorg met aandacht voor: de kracht van zeggenschap van cliënten en mantelzorgers; eigen regie voor

Nadere informatie

Vrijwilligersondersteuning in het verzorgings- en verpleeghuis in de laatste levensfase 1

Vrijwilligersondersteuning in het verzorgings- en verpleeghuis in de laatste levensfase 1 Vrijwilligersondersteuning in het verzorgings- en verpleeghuis in de laatste levensfase 1 Beschrijving werkwijze 1 Gebaseerd op de eindevaluatie Vrijwilligersondersteuning in het verzorgings- en verpleeghuis

Nadere informatie

VU Huisarts in opleiding. Palliatieve Terminale Zorg (PTZ)

VU Huisarts in opleiding. Palliatieve Terminale Zorg (PTZ) VU Huisarts in opleiding Palliatieve Terminale Zorg (PTZ) Palliatieve fase en sterfbed heeft wetmatigheden, onafhankelijk van de ziekte Palliatieve zorg is niet ziektegericht, het is mensgericht: Het is

Nadere informatie

De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus EA DEN HAAG. Datum 26 januari 2016 Betreft Kamervragen. Geachte voorzitter,

De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus EA DEN HAAG. Datum 26 januari 2016 Betreft Kamervragen. Geachte voorzitter, > Retouradres Postbus 20350 2500 EJ Den Haag De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 2008 2500 EA DEN HAAG Bezoekadres: Parnassusplein 5 25 VX Den Haag T 070 340 79 F 070 340 78 34

Nadere informatie

Beleid rondom het levenseinde

Beleid rondom het levenseinde Beleid rondom het levenseinde V1_2012 Inleiding Veel van onze cliënten zijn op vergevorderde leeftijd en dan komt het levenseinde dichterbij. Omdat veel cliënten binnen de muren van onze organisatie overlijden

Nadere informatie

De nieuwe jas van Hospice Dôme Pal voor u THHA organiseert minisymposium Als het einde komt

De nieuwe jas van Hospice Dôme Pal voor u THHA organiseert minisymposium Als het einde komt Inhoud Palliatieve terminale zorg voor ouderen in een zorginstelling De nieuwe jas van Hospice Dôme Pal voor u THHA organiseert minisymposium Als het einde komt Open Huis Hospice Dôme Hospice Kajan tijdelijk

Nadere informatie

Vragenlijst voor patiënt en mantelzorger

Vragenlijst voor patiënt en mantelzorger Vragenlijst voor patiënt en mantelzorger 1. Waar verblijft u momenteel? 2. Waar zou u momenteel willen verblijven? 3. Wie van de volgende mensen heeft vorige week aan u hulp, verzorging of een behandeling

Nadere informatie

11 februari Rob Bruntink

11 februari Rob Bruntink 11 februari Rob Bruntink Stelling 1: Als je een euthanasieverzoek wilt doen, moet je een euthanasieverklaring hebben. Stelling 2: Als je een euthanasieverzoek doet (en daarbij ook kunt verwijzen naar

Nadere informatie

Inhoud. Beste lezer, Greet van der Zweep Coördinator Netwerk Palliatieve Zorg Eemland

Inhoud. Beste lezer, Greet van der Zweep Coördinator Netwerk Palliatieve Zorg Eemland Inhoud Nieuwe structuur Netwerk Palliatieve Zorg Eemland Nieuwe versie Zorgpad Stervensfase Verslag Ik weet (niet) wat ik zeggen moet St. Fibula opgericht Nieuwe magazine: Pal voor u Casus van het palliatieteam

Nadere informatie

Goede zorg, als genezing niet meer mogelijk is

Goede zorg, als genezing niet meer mogelijk is Goede zorg, als genezing niet meer mogelijk is Stichting Senioren Belangen Geldrop-Mierlo - 2011 Ten geleide Op 20 januari 2010 organiseerde de Stichting Senioren Belangen Geldrop- Mierlo (SBG-M) een lezing

Nadere informatie

Inhoud Richtlijn Spirituele Zorg beschikbaar op Pallialine Nieuw Richtlijnenboek

Inhoud Richtlijn Spirituele Zorg beschikbaar op Pallialine Nieuw Richtlijnenboek Inhoud Richtlijn Spirituele Zorg beschikbaar op Pallialine Nieuw Richtlijnenboek Oproep: leden voor de redactieraad gezocht De Boei start VPTZ in Bunschoten Evaluatiesysteem Hospice Nijkerk Jaarplan 2011

Nadere informatie

Delier in de laatste levensfase. Informatie voor naasten van patiënten met een delier in de laatste levensfase

Delier in de laatste levensfase. Informatie voor naasten van patiënten met een delier in de laatste levensfase Delier in de laatste levensfase Informatie voor naasten van patiënten met een delier in de laatste levensfase Inhoudsopgave Wat is een delier?... 3 Wat zijn kenmerken van een delier?... 3 Invloed op u

Nadere informatie

JAARVERSLAG 2016 STICHTING LEENDERT VRIEL HENGELO-BORNE E.O.

JAARVERSLAG 2016 STICHTING LEENDERT VRIEL HENGELO-BORNE E.O. JAARVERSLAG 2016 JAARVERSLAG 2016 STICHTING LEENDERT VRIEL HENGELO-BORNE E.O. Voorwoord Voor u ligt het jaarverslag 2016 van de stichting Leendert Vriel Hengelo, Borne e.o. Ook dit jaar zijn wij er in

Nadere informatie

Samenvatting. april 2006

Samenvatting. april 2006 Samenvatting Alzheimer Nederland spant zich in om de zorg voor mensen met dementie en hun familieleden te verbeteren. Het streven is de zorg in de regio beter af te stemmen op mensen met dementie en degenen

Nadere informatie

CONCEPT. Scholing Palliatieve Zorg voor verpleegkundigen. Sandra van den Hof, netwerkcoördinator Palliatieve zorg. Definitief, juni 2017

CONCEPT. Scholing Palliatieve Zorg voor verpleegkundigen. Sandra van den Hof, netwerkcoördinator Palliatieve zorg. Definitief, juni 2017 CONCEPT Scholing Palliatieve Zorg voor verpleegkundigen Sandra van den Hof, netwerkcoördinator Palliatieve zorg 2018 Definitief, juni 2017 Scholing Palliatieve zorg voor verpleegkundigen 2018 Duur van

Nadere informatie

Stoppen met dialyse Ondersteuning in de laatste levensfase.

Stoppen met dialyse Ondersteuning in de laatste levensfase. Stoppen met dialyse Ondersteuning in de laatste levensfase www.nwz.nl Inhoud Gesprek 3 Als u stopt met dialyseren 5 Adviezen voor uw naasten 6 Uw vragen 8 2 U overweegt in overleg met uw nefroloog van

Nadere informatie

Palliatieve zorg thuis. Informatie voor patiënten en hun naasten over mogelijkheden van palliatieve zorg thuis

Palliatieve zorg thuis. Informatie voor patiënten en hun naasten over mogelijkheden van palliatieve zorg thuis Palliatieve zorg thuis Informatie voor patiënten en hun naasten over mogelijkheden van palliatieve zorg thuis Palliatieve zorg is er voor mensen bij wie genezing van ziekte niet meer mogelijk is. Kwaliteit

Nadere informatie

Consortiavorming: kader voor samenwerking EPZ - IKNL netwerken palliatieve zorg

Consortiavorming: kader voor samenwerking EPZ - IKNL netwerken palliatieve zorg MEMO Aan: Betreft: consortiavorming en samenwerking EPZ, IKNL en netwerken palliatieve zorg Van: Karin van der Rijt, voorzitter EPZ en Jeroen Hasselaar, projectleider NFU Peter Huijgens, directeur IKNL

Nadere informatie

Gezinsinterventie Gezinsgesprekken voor gezinnen waarbij de ouder psychische problemen heeft

Gezinsinterventie Gezinsgesprekken voor gezinnen waarbij de ouder psychische problemen heeft Gezinsinterventie Gezinsgesprekken voor gezinnen waarbij de ouder psychische problemen heeft Inhoudsopgave Klik op het onderwerp om verder te lezen. Zorgen en vragen 1 Gezinsinterventie 2 Tien praktische

Nadere informatie

Palliatieve zorg. Zorg voor u en uw naasten

Palliatieve zorg. Zorg voor u en uw naasten Palliatieve zorg Zorg voor u en uw naasten Dit is de printversie van het e-book Palliatieve zorg, zorg voor u en uw naasten. Het e-book is ontwikkeld in afstemming met Palliatieve Zorg Nederland (PZNL)

Nadere informatie

Euthanasie en hulp bij zelfdoding vallen beiden onder de euthanasiewet.

Euthanasie en hulp bij zelfdoding vallen beiden onder de euthanasiewet. 00 Euthanasie 1 Inleiding Euthanasie of actieve levensbeëindiging is in dit ziekenhuis bespreekbaar en wordt serieus benaderd. Euthanasie is een onderwerp waar mensen heel verschillend over kunnen denken.

Nadere informatie

Een dierbare verliezen

Een dierbare verliezen Patiënteninformatie Een dierbare verliezen Informatie over het verlies van een dierbare en de gevoelens die u daarover kunt hebben Een dierbare verliezen Informatie over het verlies van een dierbare en

Nadere informatie

Delier. Informatie voor familie en betrokkenen

Delier. Informatie voor familie en betrokkenen Delier Informatie voor familie en betrokkenen Inleiding Op onze verpleegafdeling is een familielid, vriend(in) of kennis van u opgenomen. Tijdens uw bezoek aan de patiënt heeft u waarschijnlijk gemerkt

Nadere informatie

Als kinderen niet beter worden, - Palliatieve zorg vanuit verbinding Nieuwe trainingsdata Zorgpad Stervensfase

Als kinderen niet beter worden, - Palliatieve zorg vanuit verbinding Nieuwe trainingsdata Zorgpad Stervensfase Inhoud Herhaling scholing verzorgingshuizen Luisterlijn Als kinderen niet beter worden, - Palliatieve zorg vanuit verbinding Nieuwe trainingsdata Zorgpad Stervensfase Hospice Nijkerk zet vrijwillgers thuis

Nadere informatie

JAARVERSLAG 2016 STICHTING LEENDERT VRIEL HENGELO-BORNE E.O.

JAARVERSLAG 2016 STICHTING LEENDERT VRIEL HENGELO-BORNE E.O. JAARVERSLAG 2016 JAARVERSLAG 2016 STICHTING LEENDERT VRIEL HENGELO-BORNE E.O. Voorwoord Voor u ligt het jaarverslag 2016 van de stichting Leendert Vriel Hengelo, Borne e.o. Ook dit jaar zijn wij er in

Nadere informatie

De beschaving van een land kan afgeleid worden uit de manier waarop dat land zijn zieken, behoe)igen, gevangenen en ouderen behandeld.

De beschaving van een land kan afgeleid worden uit de manier waarop dat land zijn zieken, behoe)igen, gevangenen en ouderen behandeld. OVER-LIJDEN Palliatieve zorg bij mensen met een psychiatrische stoornis Wim Janssen De beschaving van een land kan afgeleid worden uit de manier waarop dat land zijn zieken, behoe)igen, gevangenen en ouderen

Nadere informatie

Onderzoeksvragen vanuit de praktijk 17/10/2017

Onderzoeksvragen vanuit de praktijk 17/10/2017 Onderzoeksvragen vanuit de praktijk 17/10/2017 Deze lijst van onderzoeksvragen kwam tot stand na een bevraging bij de coördinatoren van de regionale netwerken voor palliatieve zorg en de voorzitters van

Nadere informatie

De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA DEN HAAG. Datum 30 november 2015 Betreft Kamervragen. Geachte voorzitter,

De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA DEN HAAG. Datum 30 november 2015 Betreft Kamervragen. Geachte voorzitter, > Retouradres Postbus 20350 2500 EJ Den Haag De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA DEN HAAG Bezoekadres: Parnassusplein 5 2511 VX Den Haag T 070 340 79 11 F 070 340

Nadere informatie

Achtergrondinformatie

Achtergrondinformatie Onderdeel van de patiëntenbrochure Spreek tijdig over het levenseinde. - www.knmg.nl/spreken-over-levenseinde Achtergrondinformatie Hieronder leest u achtergrondinformatie die u kan helpen om het gesprek

Nadere informatie

Het Rouwende Kind. een handvat voor de volwassene

Het Rouwende Kind. een handvat voor de volwassene Het Rouwende Kind een handvat voor de volwassene Het Rouwende Kind een handvat voor de volwassene Nina José Verhoeven Elk kind dat oud genoeg is om van iemand te houden, is oud genoeg om te rouwen. Alan

Nadere informatie

Wat vraag ik aan mijn arts?

Wat vraag ik aan mijn arts? Wat vraag ik aan mijn arts? Tips voor in de spreekkamer gemini-ziekenhuis.nl Inhoudsopgave Tijdens het consult 3 Uw voorbereiding 3 Informatie die u kunt geven aan uw arts 4 Vragen over het onderzoek 5

Nadere informatie

Agenda. Levenseinde: keuzes, wil, wet en praktijk t.b.v. Parkinsoncafé Rosmalen. Wetten. Keuzes aan het einde van het leven

Agenda. Levenseinde: keuzes, wil, wet en praktijk t.b.v. Parkinsoncafé Rosmalen. Wetten. Keuzes aan het einde van het leven Levenseinde: keuzes, wil, wet en praktijk t.b.v. Parkinsoncafé Rosmalen Jannie Willemsen Medewerker Presentatiedienst Agenda Wetten en patiëntenrechten Keuzes aan het einde van het leven NVVE en Wilsverklaringen

Nadere informatie

Fabels en feiten over morfine

Fabels en feiten over morfine Fabels en feiten over morfine Beter voor elkaar Fabels en feiten over morfine Inleiding In overleg met uw arts gaat u morfine gebruiken. Morfine behoort tot een groep geneesmiddelen, die morfineachtige

Nadere informatie

Onder palliatieve zorg wordt verstaan: de zorg voor een cliënt met een levensbedreigende ziekte die niet of niet meer kan genezen.

Onder palliatieve zorg wordt verstaan: de zorg voor een cliënt met een levensbedreigende ziekte die niet of niet meer kan genezen. De Hazelaar Hospice De Hazelaar is een afdeling voor terminaal zieke mensen. In een huiselijke sfeer wordt de cliënt ondersteund om de laatste levensfase op een goede manier door te brengen. Hospice De

Nadere informatie

Inhoud Tijdig gesprek over eventuele reanimatie met ouderen cruciaal Sluit je aan bij Van betekenis tot het einde

Inhoud Tijdig gesprek over eventuele reanimatie met ouderen cruciaal Sluit je aan bij Van betekenis tot het einde Inhoud Tijdig gesprek over eventuele reanimatie met ouderen cruciaal Sluit je aan bij Van betekenis tot het einde Palliatief bad in het nieuwe ziekenhuis Publieksvoorlichting door Agora Leerbericht: Onverklaarde

Nadere informatie

Hospicevoorzieningen in de regio Eemland

Hospicevoorzieningen in de regio Eemland Hospicevoorzieningen in de regio Eemland Hospicevoorzieningen in de regio Eemland Deze folder biedt een overzicht van de hospice voorzieningen in de regio Eemland. De meeste mensen met een beperkte levensverwachting

Nadere informatie

Wat is palliatieve zorg? Waar denk je aan bij palliatieve zorg?

Wat is palliatieve zorg? Waar denk je aan bij palliatieve zorg? Wat is palliatieve zorg? Waar denk je aan bij palliatieve zorg? 2 Definitie Palliatieve zorg (WHO 2002) Palliatieve zorg is een benadering die de kwaliteit van leven verbetert van patiënten en hun naasten,

Nadere informatie

Genero Invitational Conference 27 maart 2017

Genero Invitational Conference 27 maart 2017 Genero Invitational Conference 27 maart 2017 Frans Baar, Spec Ouderengeneeskunde, Consulent consultatief palliatief team, directeur stichting Leerhuizen Palliatieve Zorg Ellen Vink, Netwerk coördinator

Nadere informatie

Keuzes rond het levenseinde. Miep de Putter Annemieke Delhaas Petra Blommendaal PTMN

Keuzes rond het levenseinde. Miep de Putter Annemieke Delhaas Petra Blommendaal PTMN Keuzes rond het levenseinde Miep de Putter Annemieke Delhaas Petra Blommendaal PTMN Palliatieteam midden nederland 24 uur/7 dagen per week telefonisch bereikbaar voor hulpverleners Allerlei disciplines

Nadere informatie