Hoe werkt dit boek? Zo werkt het:

Transcriptie

1 Hoe werkt dit boek? uitleg Zo werkt het: Ga naar 8 Tijdens het lezen zul je in dit boek regelmatig een verwijzing naar het internet tegenkomen. Om het overzichtelijk te houden, hebben we een speciale overzichtspagina aangemaakt op de website van MKB Servicedesk. Hier vind je alle interessante informatie waar we in het boek naar doorverwijzen. Je komt op de overzichtspagina, waar de inhoudsopgave per thema staat. Lees je in het boek een doorverwijzing naar handige informatie, dan vind je dat hier onder het betreffende thema. Waar verwijzen we allemaal naar door? Handige links Aan het eind van veel hoofdstukken staat een lijstje met handige links. Op de overzichtspagina vind je de links terug onder het betreffende thema en hoofdstuk. Informatieve Video's Zie je dit icoon staan, ga dan naar de overzichtspagina voor een handige video van de webinars over export, import, logistiek of wet- en regelgeving. 9 Scans Dit icoon verwijst naar een online scan. Ga naar de overzichtspagina voor de link naar de scan. We wensen je veel plezier met dit interactieve boek!

2 1 Ondernemen over grenzen Nederland is te klein om een wereldbedrijf te starten - Gerard Kool, senz umbrellas Wat is jouw reden om naar het buitenland te gaan? In dit thema lees je tien redenen 10 om je grenzen te verleggen. 11

3 Ondernemen over grenzen Ondernemen over grenzen Hoe internationaal is het mkb? Context en Cijfers Het EIM doet in opdracht van het ministerie van Economische Zaken, Landbouw & Innovatie (EL&I) onderzoek naar het Nederlandse mkb. In het rapport Kerngegevens mkb 2011 staan de belangrijkste uitkomsten uit het afgelopen jaar beschreven. Naast importerende en exporterende ondernemers zijn er ook mkb ers die op een andere manier internationaal actief zijn, door samen te werken met buitenlandse bedrijven (13 procent) of te investeren in buitenlandse bedrijven (4 procent). Bedrijfsomvang Als we kijken naar bedrijfsomvang, is het middenbedrijf (tien tot honderd werknemers) vaker internationaal actief dan het kleinbedrijf (nul tot tien werknemers). Vooral ondernemers in de groothandel (81 procent), industrie (58 procent) en transportsector (47 procent) ondernemen in het buitenland. Financiële dienstverleners (16 procent) en de horeca (15 procent) zijn het minst internationaal. 13 Percentage bedrijven per branche dat internationaal actief is Ruim één op de drie ondernemers is internationaal actief, zo stelt onderzoeksbureau EIM in Het grootse deel daarvan importeert (27 procent), een iets kleiner deel exporteert (19 procent). Je kunt dus gerust stellen dat het mkb houdt van over de grenzen kijken. Groothandel Industrie Transportsector Financiële dienstverlening Horeca Internationale handel is een flinke bron van inkomsten voor Nederland. De totale exportwaarde lag in 2010 op 371 miljard euro. Ter vergelijking: bij import lag de waarde op 332 miljard euro. Op Duitsland na is ons 1 Bron:

4 land zelfs de grootste goederenexporteur van de EU. Als het om de export van diensten gaat, staat Nederland op de vijfde plek. Vijf meest geëxporteerde en geïmporteerde goederen Wat wordt er dan zoal verhandeld? Als we afgaan op de cijfers van het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) zijn het im- en exportgoederen als machines, chemische producten en minerale brandstoffen. Dit komt omdat Nederland ook heel veel goederen doorvoert voor grote multinationals via de Rotterdamse haven. 14 Als we het meer op mkb-niveau bekijken, ziet de top vijf er heel anders uit. Zo verhandelen volgens de Kamer van Koophandel/ondernemerspleinen 2 de meeste ondernemers kleding, handtassen, levensmiddelen, technische apparaten (zoals mobiele telefoons), bloemen en speelgoed. 3 Op het gebied van diensten is Nederland groot in de export van ontwerp (denk maar aan Dutch design) en architectuur, research en ontwikkeling en ingenieursen financiële diensten. Vijf meest populaire handelslanden Nederlandse ondernemers houden het duidelijk graag dicht bij huis, ook wat betreft export. De landen waar we het meest naar uitvoeren zijn Duitsland (absolute Export Import nummer één!), België, Frankrijk, Verenigd Koninkrijk en Italië. Importeurs zoeken het iets verder weg, ook al blijven de nummers één en twee hetzelfde: Duitsland en België. Dan volgen de Verenigde Staten, China en het Verenigd Koninkrijk. Uit de VS worden veel medicinale en farmaceutische producten ingevoerd. En China staat zo hoog in de lijst, omdat Nederlandse handelaren daar veel van hun goederen inkopen of hun producten daar goedkoop kunnen laten maken om ze daarna naar Nederland te transporteren. Dit heet offshoring: ook een vorm van import. 15 Offshoring pag In de periode worden de KvK en Syntens samengevoegd tot ondernemerspleinen. In dit boek wordt daarom vanaf nu niet meer gesproken van KvK of Syntens, maar van ondernemerspleinen. 3 Deze top vijf is samengesteld op basis van de dagelijkse dienstverlening van de ondernemerspleinen.

5 Ondernemen over grenzen Missie Waarom internationaal ondernemen? Redenen om te im- of exporteren De stap naar het buitenland kan een flinke boost beteken voor je bedrijf. Je boort nieuwe markten aan, leert nieuwe culturen kennen en krijgt met andere handelsgewoonten te maken. Er zijn kansen genoeg voor zowel importerende als exporterende ondernemers. Al blijft de gouden tip: bereid je goed voor! Voor export gelden doorgaans hele andere motieven dan voor import. Daarom zetten we voor allebei de meest voorkomende redenen op een rijtje. Vijf redenen om te importeren 1. Je hebt een gat in de Nederlandse markt ontdekt en kunt dit exploiteren met een mooi product uit het buitenland. 2. Je kunt op je productiekosten besparen door (een deel van) je productie in het buitenland te laten doen (offshoring). 3. Je kunt de Nederlandse concurrentie aftroeven met een product dat beter en goedkoper is. 4. Sommige grondstoffen of onderdelen voor jouw product zijn niet in Nederland verkrijgbaar of niet voldoende aanwezig (zoals ijzererts, hout en olie) en dus moet je ze uit het buitenland halen. 5. De klant wil keuze; en sommige producten zijn in Nederland niet beschikbaar of lastig te verbouwen (zoals koffiebonen, rijst en katoen). Bekijk ook het webinar over import, met tips van ervaringsexpert Ruud Goesten van A Brand New Day! Vijf redenen om te exporteren 1. Je wilt groeien met je bedrijf en daarvoor zijn nieuwe afzetmarkten nodig. 2. Je wilt je risico s spreiden over een grotere regio. Bijvoorbeeld omdat je last hebt van flinke concurrentie in Nederland. 3. Je hebt een mooi product in Nederland en denkt dat dit ook wel in het buitenland aan zal slaan. 4. De Nederlandse markt is verzadigd. Door jouw product ook in het buitenland op de markt te brengen, wordt het bedrijf minder afhankelijk van de Nederlandse markt. 17

6 Missie 5. Steeds meer bedrijven gaan internationaal ondernemen en handelsbarrières verdwijnen. Over de grens kijken is nodig om je concurrentiepositie goed te houden. Bekijk ook het webinar over export, met tips van ervaringsexpert Gerard Kool van senz umbrellas! Vijf valkuilen Natuurlijk liggen er veel kansen op je te wachten in het buitenland, maar daar horen ook een aantal valkuilen bij. En die kun je maar beter van tevoren weten, zodat je je erop kunt voorbereiden. 1. Onderschat de voorbereiding niet. Maak een uitgebreid import- of exportplan, dat bestaat uit een interne analyse, externe analyse, marktonderzoek, doelstellingen, kosteninschattingen, een logistiek plan en een overzicht van wet- en regelgeving. 2. Houd rekening met schaalbaarheid. Wat als de vraag naar jouw product opeens zo groot wordt dat je het niet meer kunt bijbenen? Denk daarover na. 3. In het buitenland gelden andere regels, zowel op cultureel als op zakelijk vlak. Zo zeggen ze in India bijvoorbeeld nooit nee en komen ze in de VS graag meteen ter zake. Ook moet je goed op de hoogte zijn van wetten en regels. Denk bijvoorbeeld aan eisen en vergunningen voor jouw product. Een overtreding kan je een flinke boete opleveren. 4. Uitbreiding naar het buitenland heeft consequenties voor iedereen in jouw bedrijf. Het hele bedrijf moet er dus ook voor willen gaan. Inventariseer dit van tevoren. Houd ook iedereen op de hoogte van je internationale plannen. 5. Als je een product gaat importeren dat in Nederland nog niet bestaat, kan daar best wel eens een reden voor zijn. Misschien is de Nederlandse smaak anders, voldoet het product niet aan de wettelijke eisen of zijn er invoerverboden. Doe hier onderzoek naar. Missie formuleren Het antwoord op de vraag Waarom wil ik internationaal zakendoen? is je missie. Je kunt natuurlijk ook een hele andere reden hebben dan de hiervoor genoemde. Kom je er alleen niet uit? Het helpt om er met mensen over te praten die de stap al hebben gezet. Laat je goed voorlichten, kijk rond in je netwerk en ga naar bijeenkomsten over internationaal ondernemen Ben jij klaar voor export? Doe de exportscan bij AgentschapNL en kom erachter of je klaar bent om te exporteren. Met de marktscan van AgentschapNL, kun je zakenpartners in het buitenland vinden. Een import- of exportplan schrijven pag. 34 Handige links Hoe doe ik marktonderzoek? Over de SWOT-analyse

7 Opgericht 2006 Aantal werknemers 19 Exportproduct Stormparaplu Exporteert naar West-Europa, Noord-Amerika, Azië 20 Gerard Kool senz umbrellas 'Nederland Niet iedereen houdt ervan, maar senz zou zonder nooit hebben bestaan: de regen. In 2004 bedacht Gerwin Hoogendoorn, student aan de TU-Delft, een paraplusysteem dat zelfs bij windkracht tien niet kapot te krijgen is. Medestudenten Gerard Kool en Philip Hess zagen wel brood in het ontwerp en eind 2006 ging de eerste stormparaplu de wijde wereld in. 21 is te klein om een Ultieme droom De droom van de drie heren: overal ter wereld hun paraplu s verkopen. Gerard Kool: Nederland is te klein om een wereldbedrijf mee te bouwen. De hele wereld moet van onze producten kunnen genieten. wereldbedrijf te starten' Geen onmogelijk plan Een ambitieus idee, maar niet onbereikbaar. Overal ter wereld regent het immers. Al snel is de droom werkelijkheid geworden. De eerste tienduizend exemplaren waren binnen negen dagen uitverkocht. Hoogendoorn, Kool en Hess hadden zo n goed en uniek product bedacht dat het wereldwijd in de media kwam en bijna alle grote designprijzen in de wacht sleepte,

8 22 waaronder de Dutch Design Award maar ook vele internationale prijzen. Het ging en gaat de bedenkers van de stormparaplu voor de wind. De eerste paraplu de grens over Inmiddels exporteert senz naar ongeveer twintig landen, voornamelijk binnen de Europese Unie (EU). De eerste paraplu s vonden via het Nederlandse modebedrijf Mexx hun weg naar het buitenland: Duitsland, Oostenrijk en België. Mexx vormde de eerste partij die zei: Jullie hebben iets geweldigs in handen. Als jullie dit tot een product weten te maken, zorgen wij dat het in de winkel komt. Een zoektocht naar een goede distributeur heeft Kool sindsdien nooit hoeven doen. De partijen kwamen naar ons toe: of ze alsjeblieft onze distributeur mochten worden. Landenselectie Om te bepalen naar welke landen de export zou gaan plaatsvinden, selecteerden we op demografische gegevens, zoals populatie, welvaart en ook welk weertype er in dat land heerst, aldus Kool, de financiële man bij senz. Slim marktonderzoek deed senz bijvoorbeeld ook in Japan. Daar bracht het bedrijf een paar jaar geleden een paraplu op de markt met een UV-coating. In Japan willen mensen namelijk niet graag bruin worden en lopen ze onder een paraplu omdat de zon schijnt, niet omdat het regent. Later hoefde marktonderzoek eigenlijk niet meer. In de aanloopfase hebben we wel onderzoek gedaan, onder andere via NL EVD Internationaal, onderdeel van AgentschapNL. Later kwamen de verzoeken vanzelf, dankzij aandacht van de media, vertelt Gerard. Free publicity Heel handig natuurlijk, als je dankzij de media aan nieuwe afzetlanden komt. Toch ging het niet overal even hard. Gerard: Nadat we via Mexx eenmaal in het buitenland actief waren, zijn we zelf op zoek gegaan naar nog meer afzetmarkten. Maar niet alle landen adopteerden zomaar ons product. In Nederland ging het heel snel door alle publiciteit, maar een stad als Delft spreekt in het buitenland niet zo aan als bijvoorbeeld Amsterdam. Zeker niet als het om drie studentjes met een paraplu gaat. Hoe ze toch de markt voor zich hebben weten te winnen? Volledig met behulp van free publicity. Het is zaak om op te vallen, dat deden we bijvoorbeeld met goed Point Of Sale (POS) materiaal, zoals posters, en media-aandacht, aldus Kool. Lokale partners Voor de marktverkenning en logistiek maakt senz veel gebruik van lokale partners. Zo ook voor de verspreiding van de producten. Gerard: De paraplu s worden in China gemaakt en na productie gegroepeerd en eventueel opgeslagen in Hong Kong. Wij of onze klanten verschepen ze vervolgens naar de uiteindelijke bestemming. Het vervoer gebeurt voornamelijk via containerschepen, maar ook wel via de lucht en lokaal via wegtransport. Lokale kennis en krachten Het gebruik van lokale kennis en krachten is een belangrijke tip die Kool wil meegeven aan startende exporteurs: Denk goed na over wat en waarom je wilt exporteren, maar ga daarna vooral aan de slag. Lokale partners beschikken over kennis die voor hen vanzelfsprekend is, maar die jij mist." "Dus: zoek snel een lokale partner en focus op sales. Maak het vooral niet te moeilijk voor jezelf. 23