The landscape in between

Transcriptie

1 The landscape in between Wat is de toekomst van het landschap tussen Eindhoven en Helmond? Hoe definieren we dit landschap tussen nu en 2070? Wie voert het beleid in dit landschap? URBAN L AB Rijk van Dommel en Aa

2 The landscape in between The landscape in between Masterproject Technische Universiteit Eindhoven In samenwerking met: Fontys Hogeschool Eindhoven en Design Academy Eindhoven. Hoofddocenten: ir. M.W. Musch dr. ir. B.A.M. de Zwart Begeleidend docenten: ir. R.A.B. van Paridon H. van der Markt September 2016 Over de komende 50 jaar zal ons landschap enorm veranderen, net zoals het de afgelopen 50 jaar heeft gedaan. Om hier als planoloog, ontwerper en beleidsmaker op in te kunnen spelen is het van groot belang om de belangrijkste invloeden op dit landschap te identificeren, de zogenoemde drivers of change. Dit was voor de RLI de aanleiding om de Challenge Landscape 2070 uit te schijven, welke door de TU Eindhoven en de Fontys hogeschool is vertaald naar het project the landscape in between. The landscape in between, letterlijk het landschap er tussen in, is een landschap wat sterk wordt gekenmerkt door een hoge urbanisatie en stijgende demografische druk. Een gebied waar veel verschillende actoren en systemen invloed op uitoefenen. Voor het project is het landschappelijke gebied tussen Eindhoven en Helmond gekozen, welke behoord tot het waterschap Rijk van Dommel en Aa en de tussenliggende gemeenten. In samenwerking met deze instanties, de Design Academy Eindhoven en de RLI hebben wij deze drivers of change in kaart gebracht en gekeken naar hoe deze de identiteit van het landschap zullen gaan beïnvloeden. En misschien nog belangrijker, hoe wij deze ontwikkelingen kunnen sturen.

3 Het project Bij het begin van het project The landscape in between is er begonnen met het verkennen van het studiegebied. Dit is gedaan aan de hand van drie workshops. De Design Academy, TU en Fontys hebben hiervan ieder een workshop voorzien, waardoor deze sterk verschilde in focus. Bij de eerste workshop hebben de studenten lijnen gelopen in het landschap, en daarbij voorwerpen verzameld. De tweede workshop richtte zich op de mogelijke toekomstige invloeden. De laatste workshop richtte zich op de waardebepaling van locaties in het landschap. De resultaten van deze workshops werden gepresenteerd tijdens de eerste bijeenkomst op 8 maart Hierbij werden stakeholders uit de omgeving, overheidsinstanties en de RLI uitgenodigd voor een discussie over het landschap tussen Eindhoven en Helmond. Naast de tentoonstelling en presentatie van de resultaten deelde een aantal sprekers hun visie met betrekking tot de toekomstige ontwikkelingen. Deze structuur van discussie en samenwerking werd gedurende het project doorgevoerd. Onder andere tijdens bijeenkomsten op 18 april en 17 juni en tijdens de RLI presentatie op 7 april. Een sterk contact met de stakeholders was van groot belang. Op basis van de eerste bijeenkomst zijn een aantal drivers of change geïdentificeerd. Deze zijn onderverdeeld in 4 groepen, welke gedurende het project verder zijn onderzocht. Deze groepen waren: Water en energie, urbanisatie en ecologie, landbouw en mobiliteit. De oplossing is niet alleen te vinden in het sturen van deze groepen op zich, maar zit juist in het zoeken naar combinaties. Door verschillende systemen aan elkaar te linken kunnen er interessante nieuwe projecten ontstaan. Deze combinaties zorgen voor een veerkrachtig en duurzaam landschap.

4 Water en energie Neerslag wordt een groot punt op de agenda voor de komende 50 jaar. Niet alleen de hevige neerslag wordt een van de problemen, maar ook de langere perioden van droogte. Om deze grote verschillen op te kunnen vangen is het van belang om het vele water bij heftige neerslag op te kunnen slaan. Dit water kan dan later worden gebruikt in perioden van droogte. Deze opslag van water kan slim worden gecombineerd met andere systemen. Denk hierbij aan het combineren met recreatie, nieuwe vormen van Landbouw Over de afgelopen 50 jaar hebben we al een schaalvergroting gezien in de landbouw. Door de technologische ontwikkeling worden de te bewerken gebieden steeds groter per boer. Een van de vragen is of de schaal niet te groot wordt voor het tussengebied. De agrarische bedrijven kunnen niet langer concurreren met de productiekosten van grotere bedrijven. landbouw en zelfs warmteopslag. Hiervoor dient wel het watersysteem flink aangepakt te worden. Dit beperkt zich niet alleen tot het beken- en rivierensysteem, maar het begint al in de stad. Door toepassing van meer openbaar groen en meer groene daken kunnen de pieken ook in de bebouwde omgeving beter afgevlakt worden. Er is ook een zichtbare trend in de afname van het aantal nieuwe boeren. Hierom is het te verwachtten dat er in 2070 nog maar weinig boeren bedrijven in de regio aanwezig zullen zijn. Voor deze boeren is het van groot belang om hun boeren bedrijf aan te passen aan de tijdsgeest. Door bijvoorbeeld in te spelen op lokale producten en het land ook te gebruiken voor recreatie doeleinde kan een boerenbedrijf tijdsbestendiger en flexibeler worden.

5 Mobiliteit Nieuwe technologieën zullen een grote invloed gaan hebben op de mobiliteit. Ontwikkelingen als autonoom rijden, digitalisering en drones zullen ons idee van voortbeweging sterk veranderen. Door al deze ontwikkelingen is het ook lastig om precies vast te stellen welke kant de ontwikkeling op zal gaan. Bij het thema mobiliteit is daarom sterk naar de transitie gekeken. In deze transitie is het de taak om deze nieuwe vormen van mobiliteit geleidelijk Urbanisatie De metropoolregio Eindhoven is een groot groeigebied. Dit betekend voor de toekomst een grotere vraag naar woningen. Dit betekend ook een groeiende druk op de groene gebieden en ecologie in de regio. De grote groei van de steden heeft ook invloed op het dorpskarakter van de omringende dorpen, welke waarschijnlijk af zal nemen. in het straatbeeld te krijgen. Op deze manier kunnen de nieuwe technologieën gecontroleerd in het straatbeeld worden gebracht. Zo kunnen busbanen worden gecombineerd met autonome voertuigen. Voor Eindhoven en het landschap kan de nieuwe mobiliteit een nieuwe manier van verbinden betekenen. De combinatie van een nieuw vervoersnetwerk met het netwerk van campussen en recreatiegebieden wordt het contact tussen stad en landschap sterker. De zogenaamde fringe belts, de functionele stadsranden, kunnen een belangrijke factor worden in de uitbreiding van de steden. Bij stedelijke groei worden oude industriële gebieden getransformeerd. Hierdoor wordt de ecologische hoofdstructuur versterkt en kan de stad toch groeien. Zonder een afname van de voorzieningen en functies. Stedelijke groei wordt zo gecombineerd met ecologische verbetering en meer recreatiemogelijkheden. Gebied de Gulbergen is een goed voorbeeld van een gebied waar deze ontwikkelingen nu al plaatsvinden.