LEVERINGSZEKERHEID VAN GRONDSTOFFEN: EEN ZORG VOOR INKOOPMANAGEMENT? Ton Bastein
|
|
- Hidde van der Horst
- 5 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 LEVERINGSZEKERHEID VAN GRONDSTOFFEN: EEN ZORG VOOR INKOOPMANAGEMENT? Ton Bastein
2 LEVERINGSZEKERHEID VAN GRONDSTOFFEN: EEN ZORG VOOR INKOOPMANAGEMENT? Achtergrond Zorgen over leveringszekerheid Criticality assessments Hoe wordt criticality beoordeeld? Een kritikaliteits-index Kritkaliteit en inkoop: De rol van grondstoffen in de supply chain Ervaringen van FME-leden (2012) De grondstoffenscanner: van bewustwording tot actie Leveringszekerheid 2 en inkoopmanagement
3 THE LIMITS TO GROWTH Eerste versie year update 2005 Basics: Begrensde wereld Exponentiële groei Complexe interacties 3 Leveringszekerheid en inkoopmanagement
4 4 Leveringszekerheid en inkoopmanagement
5 DE SITUATIE IN Ton Bastein 5 Leveringszekerheid Metals Scarcity en inkoopmanagement 5
6 DE OORZAKEN VAN LEVERINGSONZEKERHEID Economie Toenemende vraag (bevolking x welvaart) Uitputting voorraden Grondstoffen gaan meer water en energie vergen Geologie Reserves moeilijker te vinden Sterke groei hi-tech-materialen Exoten zijn bijproducten Geopolitiek Weinig en soms onstabiele bronlanden Leveringszekerheid 6 en inkoopmanagement
7 LAGERE ERTSGRADEN VERGEN MEER ENERGIE EN WATER 7 Leveringszekerheid en inkoopmanagement
8 RESERVES MOEILIJKER TE VINDEN 8 Leveringszekerheid en inkoopmanagement
9 STERKE GROEI VRAAG NAAR HIGH-TECH- MATERIALEN (SOURCE: FRAUNHOFER ISI - DERA, 2016) RENEWABLE ENERGY Rare earths ICT Tantalum Gallium Germanium Lithium Cobalt Gallium Indium Tin Silver Copper 9 Leveringszekerheid 9 en inkoopmanagement
10 STERKE GROEI VRAAG NAAR HIGH-TECH- MATERIALEN (SOURCE: FRAUNHOFER ISI - DERA, 2016) metaal applicatie vraag 2035 / supply 2013 Lithium batteries 3.9 Rare earths Magnets, e-cars, energy Rhenium Super alloys 2.5 Tantalum Micro-capacitor 1.6 Scandium Fuel cells 1.4 Cobalt batteries 0.9 Germanium Fibre optics 0.8 Silver, copper RFID Leveringszekerheid en inkoopmanagement
11 EXOTEN ZIJN VAAK BIJPRODUCTEN Leveringszekerheid 11 en inkoopmanagement
12 Au Ni Cu Te Ag gypsum Zn talc TiO2 bauxite Al Mn clay/kaolin P Mo feldspar limestone barytes Fe Sn Co Ta bentonite ind. Zand Cr-Ore diatomite silicon In B perlite Fluorspar Mg Zr Re Se Li coking coal Graphite W Sb Pt* Ga Pd Sr Rare Earths V Nb Be Ge CONCENTRATIE VAN BRONLANDEN China Chili Peru Bolivia South-Africa Russia USA Kazakhstan India Brazil Congo Mocambique Zambia Canada Australia Morocco Indonesia Filipijnen Mexico Mongolia Korea Argentine Turkey EU Japan Rwanda Uzbekistan Leveringszekerheid 12 en inkoopmanagement
13 share global production of China (%) DE DOMINANTE ROL VAN CHINA Leveringszekerheid 13 en inkoopmanagement
14 Leveringszekerheid 14 en inkoopmanagement
15 EU CRITICAL MATERIALS ASSESSMENTS 1st assessment e revisie dit jaar gepubliceerd Deloitte BGS BRGM - TNO Leveringszekerheid 15 en inkoopmanagement
16 16 Leveringszekerheid en inkoopmanagement
17 KRITIEKE MATERIALEN VOOR NEDERLAND 64 materialen Met aandacht voor link tussen grondstoffen en (half)fabrikaten Aluminium Bauxite Graphite Rhenium Dysprosium* Antimony Iron ore/iron Selenium Neodymium * Barytes Indium Silicon Praseodymium * Bentonite Industrial sand (silica) Strontium Samarium * Beryllium Limestone Talc Europium* Borates/boron Clay (Kaolin) Tantalum Yttrium* Chrome Cobalt Tellurium Terbium* coking coal Copper Tin Cerium* Diatomite Lithium Titanium dioxide/titanium Lanthanum * Feldspar Magnesite/magnesium Uranium Ytterbium* Fluorspar Manganese Vanadium Gadolinium* Phosphorus Molybdenum Tungsten Scandium* Gallium Nickel Silver Platinum⁰ Germanium Niobium Zinc Palladium⁰ Gypsum Perlite Zircon Iridium⁰ Gold Ruthenium Osmium⁰ Rhodium⁰ Leveringszekerheid 17 en inkoopmanagement
18 Welke indicatoren? Invloed op.. Lange termijn Leveringszekerheid (>10j) Korte termijn Leveringszekerheid Indicator Geo-economisch: Reserve/Productie (R/P) Geo-economisch: Companionality (Mate waarin grondstof een bijproduct is) Geopolitiek: Concentratie van materialen (HHI) van de landen van oorsprong Geopolitiek: Concentratie van materialen (HHI) van de landen van oorsprong Geopolitiek: de stabiliteit en de kwaliteit van het bestuur van bronlanden weergegeven door WGI Geopolitiek: Bestaande exportrestricties (OECD-gegevens) Bedrijfsresultaat End-of-life recycling rate Prijsvolatiliteit van grondstoffen/materialen (MAPII) Bedrijfsreputatie Bestaande exportheffingen Ecologische voetafdruk van grondstoffen en producten Regelgeving m.b.t. toxiciteit en gezondheidsaspecten van grondstoffen Prestaties van bronlanden wat betreft ecologische en menselijke ontwikkeling (o.a. HDI) Leveringszekerheid 18 en inkoopmanagement Regelgeving omtrent conflictmineralen
19 % companionality R/P Leveringszekerheid 19 en inkoopmanagement
20 KWALITEIT VAN BESTUUR: WGI VS. LANDENCONCENTRATIE Leveringszekerheid 20 en inkoopmanagement
21 EEN INDEX VOOR LEVERINGSONZEKERHEID Hoge kritikaliteit door : Hoge landenconcentratie Matige kwaliteit bestuur Bewezen hanteren van handelsrestricties Afwezigheid van recycling (als lokale bron) Leveringszekerheid 21 en inkoopmanagement
22 KRITIEKE MATERIALEN VOOR NL: KORTE TERMIJN CRITICALITY VS. TW Leveringszekerheid 22 en inkoopmanagement
23 REPUTATIESCHADE DOOR GRONDSTOFGEBRUIK The Guardian: Rare-earth mining in China comes at a heavy cost for local villages Leveringszekerheid 23 en inkoopmanagement
24 REPUTATIE EN RESPONSIBLE SOURCING Apple has begun publicising which of its suppliers may be sourcing minerals from conflict zones we confirmed that all active, identified tantalum smelters in our supply chain were verified as conflict-free by third party auditors, and we re pushing our suppliers of tin, tungsten, and gold just as hard to use verified sources. To heighten smelter accountability and help stakeholders follow our progress, we are releasing, for the first time, a list of the smelters and refiners in our supply chain along with their verification status. Leveringszekerheid 24 en inkoopmanagement
25 WE IMPORTEREN VOORAL HALFFABRIKATEN EN EINDPRODUCTEN Leveringszekerheid 25 en inkoopmanagement
26 IMPORT OF RAW MATERIALS THROUGH FINAL PRODUCTS Leveringszekerheid 26 en inkoopmanagement
27 UIT FME-INTERVIEWS 2012: ZIJN ER LEVERINGSPROBLEMEN GEWEEST? problemen met EU kritische materialen problemen met andere kritische materialen 10 geen problemen 5 0 geen problemen wel problemen Leveringszekerheid en inkoopmanagement 27
28 WELKE ACTIES NEMEN DE BEDRIJVEN? Leveringszekerheid en inkoopmanagement 28
29 KRITIKALITEIT EN (STRATEGISCHE) INKOOP Analyse en bewustwording: De Grondstoffenscanner Impact op Innovatie De rol van Circulair Inkopen Deel ervaringen Naast een PMI ook een SRI (Supply Risk Indicator)? Kan de NEVI een rol spelen in verzamelen van feedback t.a.v. supply disruptions? 29 Leveringszekerheid en inkoopmanagement
30 DE GRONDSTOFFENSCANNER Initiatief Ministerie EZ Ondersteund door Op basis onderzoek TNO, NEVI, HCSS, EY, CML Opbouw: Welke grondstoffen zijn voor mij van belang? Welke risico s loop ik met die grondstoffen? Handelingsperspectieven Lancering: 14 december Bijeenkomst Circulaire Economie Leveringszekerheid 30 en inkoopmanagement
31 Leveringszekerheid 31 en inkoopmanagement
32 IMPACT OP INNOVATIE H C N O P S Cl non-metal elements Na Mg Al Si K Ca Fe elements of hope Ti Cr Mn Cu B F Ar Br critical elements frugal elements Li Be Sc V Co Ni Zn Ga Ge As Sr Y Zr Nb Mo PGM Ag Cd In Sn Sb Te Ba REM Ta W Re Au Hg Tl Pb Bi Adviseer R&D en innovatie Wees bewust van en introduceer geen nieuwe afhankelijkheden Leveringszekerheid 32 en inkoopmanagement
33 DE ROL VAN CIRCULAIR INKOPEN Leveringszekerheid 33 en inkoopmanagement
34 34 DE ROL VAN CIRCULAIR INKOPEN Verminderen behoefte door Circulaire Economie Intensiever gebruik (sharing economy) Levensduurverlenging (onderhoud en reparatie) Andere contractvormen (functioneel gebruik, geen eigendom) Welke producten komen daarvoor in aanmerking?: Eindproducten Modulaire producten Hoge aanschafkosten Gebruik niet frequent, maar wel voorspelbaar Functie goed te definiëren Leveringszekerheid en inkoopmanagement
35 SLOTOPMERKINGEN / PLANNEN VOOR DE TOEKOMST Grondstoffenscanner: Zorgen voor continuïteit en groeimodel Kritikaliteitsanalyse Biotische Grondstoffen Verkenning verricht Nu uitbreiden Zorg voor forecasting i.p.v. backcasting Roadmaps nieuwe technologie Roadmaps beleid (bijv. energietransitie) Betrek inkoop-community bij identificeren bottlenecks Naast een PMI een SRI! 35 Leveringszekerheid en inkoopmanagement
36 BIOTISCHE GRONDSTOFFEN Korte termijn leveringszekerheid bij 60 abiotische en 6 biotische grondstoffen Criticality KT = HHI prod * (WGI gewogen + OECD-restricties gewogen ) * (1-%EOL-RR) Palmolie: hoge landenconcentratie, tamelijk kritiek Koffie: veel producerende landen en laag gehalte export-restricties
37 SLOTOPMERKINGEN / PLANNEN VOOR DE TOEKOMST Grondstoffenscanner: Zorgen voor continuïteit en groeimodel Kritikaliteitsanalyse Biotische Grondstoffen Verkenning verricht Nu uitbreiden Zorg voor forecasting i.p.v. backcasting Roadmaps nieuwe technologie Roadmaps beleid (bijv. energietransitie) Betrek inkoop-community bij identificeren bottlenecks Naast een PMI een SRI! 37 Leveringszekerheid en inkoopmanagement
38 DANK VOOR UW AANDACHT! Ton Bastein
Kritische materialen en de Nederlandse technologische industrie
Kritische materialen en de Nederlandse technologische industrie 1 Verkenning Kritische Materialen in de Nederlandse technologische industrie Vragen: Hebben bedrijven last van leveringsonderbrekingen? Zo
Nadere informatieInhoud presentatie. Verbeteren leveringszekerheid grondstoffen en halffabricaten
MILIEU EN ENERGIE BIJEENKOMST VOORJAAR 2016 Verbeteren leveringszekerheid grondstoffen en halffabricaten 8-4-2016 I 1 FME is de ondernemersorganisatie voor de technologische industrie (TI) De bedrijvigheid
Nadere informatieUmicore s business approach
Batterij Recyclage bij Umicore Materiaal van hernieuwbare energiebronnen, 1 april 2014 Umicore s business approach 2 We transformeren metalen in hoogtechnologische materialen. We gebruiken onze knowhow
Nadere informatieRapport vervolgonderzoek Materialen in de Nederlandse economie
2015 Rapport vervolgonderzoek Materialen in de Nederlandse economie TNO, EY, NEVI, HCSS, CML 3 december 2015 Rapport vervolgonderzoek Materialen in de Nederlandse economie Auteurs: Ton Bastein, Elmer Rietveld
Nadere informatieTabellen. Thermodynamica voor ingenieurs, Tabellen 1
abellen abel 1. De elementen (molaire massa s) abel 2. Soortelijke warmte c p (bij lage drukken 0 1 ) in.k abel 3. Soortelijke warmte c p an lucht abel 4. Van der Waals coëfficiënten* abel 5. Gemiddelde
Nadere informatieMEDEDELING VAN DE COMMISSIE AAN HET EUROPEES PARLEMENT, DE RAAD, HET EUROPEES ECONOMISCH EN SOCIAAL COMITÉ EN HET COMITÉ VAN DE REGIO'S
EUROPESE COMMISSIE Brussel, 13.9.2017 COM(2017) 490 final MEDEDELING VAN DE COMMISSIE AAN HET EUROPEES PARLEMENT, DE RAAD, HET EUROPEES ECONOMISCH EN SOCIAAL COMITÉ EN HET COMITÉ VAN DE REGIO'S over de
Nadere informatieMaterialen in de Nederlandse economie - Een kwetsbaarheidsanalyse -
TNO-rapport TNO 2015 R11613 Materialen in de Nederlandse economie Van Mourik Broekmanweg 6 2628 XE Delft Postbus 49 2600 AA Delft www.tno.nl T +31 88 866 30 00 F +31 88 866 30 10 TNO, EY, NEVI, HCSS, CML
Nadere informatieKENNISMAKING MET UMICORE
KENNISMAKING MET UMICORE Kennismaking met Umicore CATALYSIS ENERGY MATERIALS PERFORMANCE MATERIALS RECYCLING 1 We zijn een materiaaltechnologie- en recyclagegroep op wereldschaal. We richten ons op toepassingen
Nadere informatieDeel 2. Basiskennis chemie
Deel 2. Basiskennis chemie Achteraan vind je een periodiek systeem van de elementen. Gebruik dit waar nodig. Vraag 21 Koolstofmonoxide (C) kan gesynthetiseerd worden door stoom met methaan (CH4 ) te laten
Nadere informatieBepaling van elementen met inductief gekoppeld plasma massa spectrometrie (ICP-MS)
WAC Bepaling van elementen met inductief gekoppeld plasma massa spectrometrie (ICP-MS) oktober 2010 Pagina 1 van 5 WAC/III/B/011 WAC INHOUD 1 TOEPASSINGSGEBIED... 3 2 AANVULLINGEN BIJ ISO 17294-2:2003...
Nadere informatieTerugwinnen metalen uit water, slib en vliegas
1 Terugwinnen metalen uit water, slib en vliegas Landelijk Technologen Platform 11-oktober-2018 Edwin de Buijzer, Kees Roest, Julian Muñoz Sierra & Luc Palmen KWR Watercycle Research Institute Deze activiteit
Nadere informatiegelijk aan het aantal protonen in de kern. hebben allemaal hetzelfde aantal protonen in de kern.
1 Atoombouw 1.1 Atoomnummer en massagetal Er bestaan vele miljoenen verschillende stoffen, die allemaal zijn opgebouwd uit ongeveer 100 verschillende atomen. Deze atomen zijn zelf ook weer opgebouwd uit
Nadere informatieBULGARIJE. 1. Van afdeling GA ("Afval van metalen en legeringen daarvan in metallische, zich niet verspreidende vorm (1) ") :
bron : Publicatieblad van de Europese Gemeenschappen PB L 185 van 17/07/99 VERORDENING (EG) Nr. 1547/1999 VAN DE COMMISSIE van 12 juli 1999 tot vaststelling van de controleprocedures, overeenkomstig Verordening
Nadere informatieMateriaal Schaarste: Productie en prijzen van metalen 1900-2008 HISTORISCH BESEF. Primaire productie ijzererts. Primaire productie aluminium 24-5-2012
Iron-ore mine production (kg/cap) or (g/real$) Iron-ore mine production (Million ton) Aluminium primary production (kg/cap) or (g/real$) 4-5- Aluminium primary production (Million ton) Materiaal Schaarste:
Nadere informatieDe kansen voor de Circulaire Economie - met oog op recycling - Ton Bastein
De kansen voor de - met oog op recycling - The Limits to growth Verscheen in 1972 Uitgangspunt: Één wereld Overshoot Exponentiële groei Actie (o.a.): Systeemveranderingen Resource efficiency Recycle Vervangen/Substitutie
Nadere informatieX-MET8000-serie. Sorteer schrootmetaal nauwkeurig en snel en maximaliseer de winst
SCHROOT Sorteer schrootmetaal nauwkeurig en snel en maximaliseer de winst ETALEN Maximaliseer de doorvoer bij het sorteren en verbeter de winstgevendheid Het recyclen van metalen is een multimiljardenindustrie
Nadere informatieUitreiking Milieucharters Oost-Vlaanderen 2012
Uitreiking Milieucharters Oost-Vlaanderen 2012 Praktijkvoorbeelden voor duurzaam ketenbeheer om de ecologische, sociale en economischfinanciële impact in kaart te brengen. Bernard MAZIJN Universiteit Gent
Nadere informatieBepaling van elementen met inductief gekoppeld plasma - massaspectrometrie (ICP-MS)
Compendium voor de monsterneming, meting en analyse van water Bepaling van elementen met inductief gekoppeld plasma - massaspectrometrie () Versie november 2016 WAC/III/B/011 1 TOEPASSINGSGEBIED Deze procedure
Nadere informatieVERANDERENDE VERBINDINGEN ASSETMANAGEMENT VERBINDT NEDERLAND
VERANDERENDE VERBINDINGEN ASSETMANAGEMENT VERBINDT NEDERLAND Ing. Ed Smulders InterProAdvies Tilburg WATERWAYS Rijkswaterstaat, Provinces, Waterschappen (public) Value: EUR 10-100 bn RAILWAYS 1837 ProRail
Nadere informatieWereldlezing Nutriëntneutraal als ideaal in de circulaire economie. Van dead end naar kringloop in de waterketen
Wereldlezing Nutriëntneutraal als ideaal in de circulaire economie Van dead end naar kringloop in de waterketen Jan Weijma Wageningen University & Research Sub-department of Environmental Technology 1
Nadere informatieAlgemene en Technische Scheikunde
Algemene en Technische Scheikunde Naam en voornaam: Examennummer: Reeks: Theorie: Oefeningen: Totaal: 1A 2A 3B 4B 5B 6B 7B 8B 1B 2B 3A 4A 5A 6A 7A 8A 1 1 H 1.008 2 He 4.003 2 3 Li 6.941 4 Be 9.012 5 B
Nadere informatieUitdagingen op het vlak van recyclage in een geglobaliseerd Europa
Uitdagingen op het vlak van recyclage in een geglobaliseerd Europa Mathieu BERTHOUD - COO SITA NEWS SITA NEWS I 1 Grondstoffen worden steeds schaarser met een toenemende nood tot spaarzaamheid en recyclage
Nadere informatiefax 09/ Laboratorium voor Toegepaste Geologie en Hydrogeologie UNIVERSITEITGENT. Geologisch Instituut Krijgslaan 281, S8 B-9000 Gent
UNVERSTETGENT Labratrium vr Tegepaste Gelgie en Hydrgelgie ECONOMSCHE PRE-EVALUATE VAN MNERALJSATES N BOORKERNEN VAN HET MASSEF VAN BRABANT Tabellen en figuren Gelgisch nstituut Krijgslaan 281, S8 B-9
Nadere informatieFACTSHEET Grapes: special India HScode 08 06 10 (10)
FACTSHEET Grapes: special India HScode 08 06 10 (10) Summery India was sinds 2000 sterk in opkomst als exporteur van druiven. In 2000 ging het nog om een hoeveelheid van 16.000 ton en in 2008 bereikte
Nadere informatieThe reduction of matter
The reduction of matter Matter is atomic, 2 maart 2005 Peter van der Straten Debye instituut, Universiteit Utrecht Matter is atomic, Maart 2005: STU00 p.1/37 Peter Atkins, Galileo s Finger Matter is atomic,
Nadere informatieMARAS Material Recycling and Sustainability. Kwantificering kritische (grond )stoffen. in E waste producten. 12 augustus 2011
Kwantificering kritische (grond )stoffen in E waste producten Verkenning kritische grondstoffen in Groot Witgoed, Verlichting, Printplaten, CRT TV s, Mobiele telefoons en Batterijen 12 augustus 2011 Material
Nadere informatieTHEORIE UIT EXPERIMENTEN TABELLEN SCIENCE / NATUURKUNDE / SCHEIKUNDE
THEORIE UIT EXPERIMENTEN ONDERBOUW TABELLEN SCIENCE / NATUURKUNDE / SCHEIKUNDE TABEL 1 DICHTHEID (bij 25 C) gram per cm 3 = g cm -3 aardgas 0,00076 alcohol 0,8 aluminium 2,7 broom 3,1 butagas 0,0024 eikenhout
Nadere informatieRotterdam Grondstoffenhub 4 april 2011. Tammo Oegema
Rotterdam Grondstoffenhub 4 april 2011 Tammo Oegema RTG003 4 april 2011 DEZE PRESENTATIE Voorstellen Inleiding: grotere context Recente onderzoeken & initiatieven Rotterdam en langetermijnperspectief Grondstoffen
Nadere informatieCultuur in de Spiegel
Cultuur in de Spiegel Enkele beschouwingen Stefaan Vandelacluze Me: linkedin klik hier Mooss UCLL We: www.mooss.org www.amuseevous.be www.kunstjeugdbeweging.be www.kotroute.be www.opek.be MOOSS: ondernemers
Nadere informatieKPMG PROVADA University 7 juni 2018
De echte waarde van circulair bouwen KPMG PROVADA University 7 juni 2018 De echte waarde van circulair bouwen De uitdaging van morgen is grondstofschaarste Onze huidige focus ligt vaak nog op klimaat verandering
Nadere informatieDe resultaten van de analyse op PAKs en de SBR-check zijn u eerder toegezonden.
Gemeente Oss t.a.v. de heer F. Geraedts Postbus 5 5340 BA OSS 29 november 2016 Telefoon / Phone 046-4204204 Uw kenmerk / Your reference Ons kenmerk / Our reference Betreft / Subject Testen SBR granulaat
Nadere informatieTitle slide Arial bold 33pt
Date Arial bold 16pt Title slide Arial bold 33pt Subtitle Arial bold 18pt Burj Dubai 2 Ontwikkelingen in de Staalindustrie Verschuiving economische macht Globalisatie Beschikbaarheid grondstoffen Consolidatie
Nadere informatieHVC SVI 25 jaar 24-september-2018
1 Terugwinnen metalen uit water, slib en vliegas HVC SVI 25 jaar 24-september-2018 Kees Roest, Edwin de Buijzer, Julian Muñoz Sierra & Luc Palmen KWR Watercycle Research Institute Deze activiteit is mede
Nadere informatieDeze bijlage is geldig van: tot Vervangt bijlage d.d.:
Locatie(s) waar activiteiten onder accreditatie worden uitgevoerd Hoofdkantoor Zuiderwagenplein 2 8224 AD Lelystad Nederland 1. Be, Co, Hg, Sb, As, Cd, Cu, Cr, Mo, Ni, Pb, Se, Sn, Ti, V, Zn, Al, Fe, Mn
Nadere informatieGlobalisering 2.0: Europa in woelig vaarwater?
Globalisering 2.: Europa in woelig vaarwater? Jan Van Hove Chief Economist, KBC Groep NV Professor Internationale Economie, KU leuven 22 ste Maritiem Symposium 23 mei 218 KBC Economic Research Europa op
Nadere informatieImport - Advies - Handel
Import - Advies - Handel Algen Line " Zee technologie voor het veld" 1. Wat zijn Algen volgens het ministerie van Landbouw Wetgeving: Ministerie van Landbouw, Veeteelt en Voedselvoorziening Bijlage II
Nadere informatieGeochemische Bodem Atlas van Nederland
Geochemische Bodem Atlas van Nederland Nut en Noodzaak van Bodemgeochemische Gegevens Paul Römkens & Gerben Mol Of hoe je gegevens kan misbruiken Atlas van de vieze bodem JOOP BOUMA 04/06/12, 00:00 Bodem
Nadere informatieQuinoa: Ondanks problemen in Peru wereldhandel op peil gebleven
TONS Factsheet Quinoa, januari 2018 FACTSHEET QUINOA fruitvegfacts@gmail.com Fruit & Vegetable Facts; Jan Kees Boon; +31654687684; Quinoa: Ondanks problemen in Peru wereldhandel op peil gebleven Bolivia
Nadere informatieSamenvatting Scheikunde H3 Reacties
Samenvatting Scheikunde H3 Reacties Samenvatting door L. 710 woorden 7 december 2016 6,8 24 keer beoordeeld Vak Methode Scheikunde Chemie overal Scheikunde Hoofdstuk 3: Reacties 3.2 Kenmerken van een chemische
Nadere informatieGegarandeerde leveringszekerheid: revisie van de radio-isotopen productieketen
Gegarandeerde leveringszekerheid: revisie van de radio-isotopen productieketen G.J.L.M. de Haas NRG, Petten KIVI-NIRIA Jaarcongres Zorg en Techniek 11 okober 2012 NRG Nuclear Research & Consultancy Group
Nadere informatieKLASTOETS GRAAD 11. FISIESE WETENSKAPPE: CHEMIE Toets 4: Materie en materiale 1
KLASTOETS GRAAD FISIESE WETENSKAPPE: CHEMIE Toets 4: Materie en materiale PUNTE: 45 TYD: uur INSTRUKSIES EN INLIGTING. Beantwoord AL die vrae. 2. Nieprogrammeerbare sakrekenaars mag gebruik word. 3. Toepaslike
Nadere informatieDe markt lost altijd alles op, niks aan de hand?
Metaalschaarste: een ontnuchterend perspectief Materiaalschaarste: bedreiging of kans voor Nederland? 12 november 2009 andre.diederen@tno.nl Slide 1 Schaarste is natuurlijk van alle tijden. Maar een belangrijk
Nadere informatieNaar een nieuwe industrialisering van en voor de metaalsector. Een kringloopeconomie binnen de context van duurzame ontwikkeling.
Naar een nieuwe industrialisering van en voor de metaalsector. Een kringloopeconomie binnen de context van duurzame ontwikkeling. Bernard MAZIJN Instituut vóór Duurzame Ontwikkeling vzw Universiteit Gent
Nadere informatieSolepura is gelegen in de Noord centrale provincie van Sri Lanka, ruim 3 uur rijden vanaf vliegveld Colombo naar het Noorden.
Waterzuivering regio Solepura, Sri Lanka Solepura is gelegen in de Noord centrale provincie van Sri Lanka, ruim 3 uur rijden vanaf vliegveld Colombo naar het Noorden. In mei 2012 ging Father Ajith Rohan
Nadere informatieVergeten metalen in Nederlandse rijkswateren
Vergeten metalen in Nederlandse rijkswateren november 2007 1 Vergeten metalen in rijkswateren Colofon Uitgegeven door: Uitgevoerd door: Rijkswaterstaat Waterdienst WD rapport: 2008.034 S. Marca Schrap
Nadere informatieARGENTINIË BOSNIË-HERZEGOVINA BRAZILIË
bron : Publicatieblad van de Europese Gemeenschappen PB L 185 van 17/07/99 VERORDENING (EG) Nr. 1547/1999 VAN DE COMMISSIE van 12 juli 1999 tot vaststelling van de controleprocedures, overeenkomstig Verordening
Nadere informatieFACTSHEET KIWIFRUIT (HS code ) (8 februari 2013)
FACTSHEET KIWIFRUIT (HS code 08 10 50) (8 februari 2013) Summery De wereldproductie van kiwi s was in de eerste heft van het vorige decennium redelijk stabiel op een niveau van ruim 1 miljoen ton daarna
Nadere informatieBijlage A., behorende bij paragraaf 3.3 van de Regeling bodemkwaliteit Maximale samenstellings- en emissiewaarden bouwstoffen Tabel 1. Maximale emissiewaarden anorganische parameters Parameter Vormgegeven
Nadere informatieMEDEDELING VAN DE COMMISSIE AAN HET EUROPEES PARLEMENT, DE RAAD, HET EUROPEES ECONOMISCH EN SOCIAAL COMITÉ EN HET COMITÉ VAN DE REGIO'S
EUROPESE COMMISSIE Brussel, 26.5.2014 COM(2014) 297 final MEDEDELING VAN DE COMMISSIE AAN HET EUROPEES PARLEMENT, DE RAAD, HET EUROPEES ECONOMISCH EN SOCIAAL COMITÉ EN HET COMITÉ VAN DE REGIO'S over de
Nadere informatieEcht duurzaam hoeft niet duur te zijn!
Echt duurzaam hoeft niet duur te zijn! Roadmap DURABILIT Drivers and barriers Refurbishment, hergebruik en grondstoffen Footprint reductie door hergebruik Value matrix Succesfactoren Discussie DURABILIT
Nadere informatieRotterdam Wereld Balans Wereld Import & Export. Ukraine Export. EU Balans EU Import & Export EU Mais Import Spaanse S&D Nederlandse S&D
Marktontwikkelingen door W. Helmink Rotterdam 14 5 2014 World Wereld Balans Inhoudsopgave Wereld Import & Export Ukraine, Rusland & Kazakhstan Tarwe Balans Ukraine Export EU EU Balans EU Import & Export
Nadere informatieMac-life-Plus Een natuurlijke en unieke Methode om Uw immuunsysteem te sterken
Mac-life-Plus Een natuurlijke en unieke Methode om Uw immuunsysteem te sterken o Thailand: Licentie N 10-604988 o Duitsland: Reg. N 101.11101.0.09039(2017 o EU andere: in behandeling o Internationaal:
Nadere informatieGeopolitiek rond grondstoffen voor de voedselproductie
Geopolitiek rond grondstoffen voor de voedselproductie Wouter van der Weijden Centrum voor Landbouw en Milieu (CLM) v.h. ook: Platform Landbouw, Innovatie en Samenleving VVM Café 15 juni 2016 Platform
Nadere informatieTransparantie: de schakel tussen institutionele autonomie en publieke verantwoording
Transparantie: de schakel tussen institutionele autonomie en publieke verantwoording Dirk Van Damme Hoofd van het Centre for Educational Research and Innovation - OECD 1. EEN HO-KWALIFICATIE HEEFT EEN
Nadere informatieMETALEN MET INDUCTIEF GEKOPPELD PLASMA ATOOMEMISSIESPECTROMETRIE
METALEN MET INDUCTIEF GEKOPPELD PLASMA ATOOMEMISSIESPECTROMETRIE 1 DOEL EN TOEPASSINGSGEBIED Deze procedure vervangt de procedure AACMA/2/II/B.1 van november 2001. De elementen aluminium, antimoon, arseen,
Nadere informatieNetherlands: Import stonefruit (in 1000 ton; source: CBS) - Nectarines Paeches Plums
FACTSHEET STEENFRUIT Fruit&VegetableFacts; JanKeesBoon; +31654687684; jankeesboon15@gmail.com MARKT STEENFRUIT GROEIT Maar niet in Nederland Grootse deel van import in Nederland wordt weer gere-exporteerd
Nadere informatieMARAS Material Recycling and Sustainability. Executive Summary. Kwantificering kritische (grond )stoffen. in E waste producten.
Executive Summary Kwantificering kritische (grond )stoffen in E waste producten Verkenning kritische grondstoffen in Groot Witgoed, Verlichting, Printplaten, CRT TV s, Mobiele telefoons en Batterijen 12
Nadere informatieScarcity of Rare Earth Elements
Scarcity of Rare Earth Elements a review commissioned by the Royal Netherlands Chemical Society The media have paid much attention to the scarcity of water and energy. Recently, scarcity of critical metals
Nadere informatieNieuw algoritme om de vraag doorheen de keten te voorspellen
For a presentation in ppt format, Please call +31 6 11356703 or send an e-mail to info@flostock.com Nieuw algoritme om de vraag doorheen de keten te voorspellen Robert Peels Supply Chain Innovations April
Nadere informatieDUURZAAM MATERIALENBEHEER: WAAROM, HOE EN WAT?
DUURZAAM MATERIALENBEHEER: WAAROM, HOE EN WAT? copyright wiertz sébastien Meer duurzaam materialenbeheer is een absolute noodzaak voor ons allen. Het is één van die domeinen waar de uitdaging om spaarzaam
Nadere informatieElektronen producerende microorganismen:
Elektronen producerende microorganismen: hoe wij onze grondstoffen daarmee kunnen terugwinnen Michel Saakes 15 Januari 2015 combining scientific excellence with commercial relevance 1 Achtergrond Waarom
Nadere informatieVoorstelling van moleculen en atomen in chemische symbolentaal
Voorstelling van moleculen en atomen in chemische symbolentaal 1 Atoomsoorten of chemische elementen De verschillende soorten atomen worden elementen genoemd. Momenteel zijn er 116 chemische elementen
Nadere informatieSECTIE : Anorganische chemie VALIDATIERAPPORT
VALIDATIERAPPORT Analysemethode Techniek Drinkwater - Kwantitatieve bepaling van 21 elementen met ICP-MS (FLVVG-I-MET-196E : met E = element) en Drinkwater Kwantitatieve bepaling van kwik met ICP-MS (FLVVG-I-MET-196Hg)
Nadere informatieSociale economie en duurzame ontwikkeling, het koppel van de toekomst!?
Sociale economie en duurzame ontwikkeling, het koppel van de toekomst!? Inleiding door Bernard MAZIJN (Brussel, 28 mei 2013) Enkele kritische opmerkingen op het huidige transitiedenken Het behoud van het
Nadere informatieGrondstoffen: wie trekt er aan het langste eind?
Grondstoffen: wie trekt er aan het langste eind? Na de oliecrisis van de jaren zeventig, dreigen nu meervoudige grondstoffencrises. Nederlandse bedrijven lopen straks kans om stil te staan door politieke
Nadere informatieVoedselverspilling: kans of uitdaging voor agrifoodtech?
Voedselverspilling: kans of uitdaging voor agrifoodtech? AgriFoodTech Platform Congres Toine Timmermans, 14 December 2016 Voedselverspilling: probleem of indicator? We moeten in de toekomst meer mensen
Nadere informatieDe andere elementen komen niet zomaar aanwaaien.
a Welke twee zoutoplossingen zou hij daarvoor kunnen gebruiken? Geef de oplosvergelijkingen voor beide zouten. Noem de oplossingen resp. oplossing A en oplossing B b Geef de reactievergelijking van de
Nadere informatieMDS technologie. Kennisinstituut Duurzaam Verpakken, 6 maart 2014
MDS technologie Kennisinstituut Duurzaam Verpakken, 6 maart 2014 Achtergrond Urban Mining Corp (UMC) Urban Mining Corp is een samenwerking tussen Fondel Urban Mining en de TU Delft De partijen werken al
Nadere informatieInhoud LEERPLANDOELSTELLINGEN LEERINHOUDEN. De leerlingen kunnen
Inhoud 1. Inleiding... 2 2. Het spectrum van waterstof en het atoommodel van Bohr... 5 3. Het atoommodel van BohrSommerfeld... 8 4. Elektronenconfiguratie... 10 5. Het periodiek systeem... 11 5.1. Historiek...
Nadere informatieQ1 Bent u van plan de fondsen voor de International Credit Mobility aan te vragen in de aanvraagronde 2015?
Q1 Bent u van plan de fondsen voor de International Credit Mobility aan te vragen in de aanvraagronde 2015? Answered: 37 Skipped: 1 Ja Nee Weet nog niet Ja Nee Weet nog niet 67.57% 25 13.51% 5 18.92% 7
Nadere informatieMarketsurvey ONIONS. UIEN: Wereldproduct Wereldhandel groeit met ton per jaar. Marketsurvey onions
Marketsurvey ONIONS UIEN: Wereldproduct Wereldhandel groeit met 350.000 ton per jaar De productie en internationale handel van uien groeit wereldwijd gezien nog steeds. De FAO schat dat er jaarlijks meer
Nadere informatieBusiness as an engine for change.
Business as an engine for change. In the end, the success of our efforts will be measured against how we answered what we have found to be the fundamental question: how do we love all the children, of
Nadere informatieFACTSHEET PLUMS SHORT VERSION
FACTSHEET PLUMS SHORT VERSION Fruit & Vegetable Facts; Jan Kees Boon; +31654687684; fruitvegfacts@gmail.com WERELDHANDEL IN PRUIMEN GROIET MAAR IN 2014 EVEN(?) NIET - Jaarlijks wordt er 700 miljoen ton
Nadere informatieInstituut vóór Duurzame Ontwikkeling
Instituut vóór Duurzame Ontwikkeling Zuidelijke Noordzee Solidariteit in ruimte en tijd Onderzoek en analyse van de megatrend toenemende schaarste van belangrijke grondstoffen en de impact van deze trend
Nadere informatieVeranderen moet, maar kan het? Prof. dr. Rob de Wijk Directeur HCSS Directeur The Hague Security Delta Hoogleraar internationale betrekkingen Leiden
Veranderen moet, maar kan het? Prof. dr. Rob de Wijk Directeur HCSS Directeur The Hague Security Delta Hoogleraar internationale betrekkingen Leiden Lex Hoogduin in NRC-Handelsblad 14 augustus 2013 Achterblijven
Nadere informatieTHE DEVELOPMENT OF PLANT PROTEINS IN THE EUROPEAN UNION
THE DEVELOPMENT OF PLANT PROTEINS IN THE EUROPEAN UNION 22 Mei 2019 Karel van Bommel DG Agriculture and Rural Development Politieke context Meerdere verzoeken van stakeholders (o.a. FEFAC conferentie,
Nadere informatieMeer of Minder Turkije. Hasselt 9 october 2014/Voka Stijn Skondras Michel Decat
Meer of Minder Turkije Hasselt 9 october 2014/Voka Stijn Skondras Michel Decat Inhoud De Perceptie op Turkije is fout. 1O goede redenen om te investeren in Turkije. Voor je zaken begint te doen. Contracten
Nadere informatieFossiele brandstoffen en Zeldzame aardmetalen
Fossiele brandstoffen en Zeldzame aardmetalen Thema update Grondstoffen Grondstoffen zijn essentieel voor alle producten en diensten die we gebruiken in ons dagelijks leven. De beschikbaarheid van deze
Nadere informatieGlobal Sourcing. Universiteit Twente. Michiel Boreel. 15 december directeur strategie Sogeti Nederland VP strategy Sogeti Global
Global Sourcing Universiteit Twente 15 december 2004 Michiel Boreel directeur strategie Sogeti Nederland VP strategy Sogeti Global Global Sourcing Angst, Mythen en Wishfull Thinking Universiteit Twente
Nadere informatieDe beleving van afval e-waste materials Milgro, R dam. Thomas Marinelli Philips Lighting Sustainability / WEEE Management 19 september 2012
De beleving van afval e-waste materials Milgro, R dam Thomas Marinelli Philips Lighting Sustainability / WEEE Management 19 september 2012 Een sterke diverse industriële groep leidend in health and well-being
Nadere informatieInkoop en de link naar de value chain
Inkoop en de link naar de value chain Inkoop en de link naar de value chain 24 juni 2014 An aligned supply chain Bron: Van Veen, 2011 Historical difference supply chain/ logistics domain vs value chain
Nadere informatieInternationale Spectator (jrg. 71) Item 5 van 7 ARTIKEL
ARTIKEL Minder geopolitieke risico s s door circulariteit culariteit en transparante informatievoorziening Arnold Tukker en Ton Bastein Het concept van een circulaire economie gaat uit van een systeem
Nadere informatieActiepunten 2016 van de overheid m.b.t. de uitvoering van het Convenant ten aanzien van de verbeteringen in de steenkoolketen
Actiepunten 2016 van de overheid m.b.t. de uitvoering van het Convenant ten aanzien van de verbeteringen in de steenkoolketen 1.Inleiding In het Steenkoolconvenant, dat in 2014 is gesloten, zijn het Ministerie
Nadere informatieSourcing een keuze met vele mogelijkheden. Han Wijns Groningen 09-06-2010
0 Sourcing een keuze met vele mogelijkheden Han Wijns Groningen 09-06-2010 1 IT NL Global Sourcing Model Strategie, besturing en activiteiten Uitgangspunten IT NL in 2007 Transformatie IT op het vlak van
Nadere informatieDe Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof AA s-gravenhage
> Retouradres Postbus 20401 2500 EK Den Haag De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 4 2513 AA s-gravenhage Directoraat-generaal Bezoekadres Bezuidenhoutseweg 73 2594 AC Den Haag
Nadere informatieKetenregisseur: hoe managet u het. schaap met de vijf poten? Technology meets Business. dr.ir. Jeroen A.W.M. Vos
Ketenregisseur: hoe managet u het schaap met de vijf poten? Technology meets Business dr.ir. Jeroen A.W.M. Vos Inhoud Grote resultaten middels een unieke aanpak Bewezen resultaten in de industriële praktijk
Nadere informatieInkoop 2020. noodzaakt (ook) tot circulair inkopen. Drs. John van Veen CSCP Managing Consultant. Rob van de Bunt Manager Procurement
Inkoop 2020 Drs. John van Veen CSCP Managing Consultant noodzaakt (ook) tot circulair inkopen Rob van de Bunt Manager Procurement Hoogeveen, 13 mei 2015 Introductie Those who will succeed in the decade
Nadere informatieVermenigvuldigings-factoren Voor omrekenen, bijv...kilometer naar...meter.)
Schema 1 Veel gebruikte waarden Valversnelling Als je valt, ga je iedere seconde 9,81 m/s sneller. Voor reken-gemak, mag je het afronden tot 10. Lichtsnelheid 300 000 kilometer per seconde. Luchtdruk Gemiddeld
Nadere informatieCasus 3.5 Zeldzame aardmetalen
Casus 3.5 Zeldzame aardmetalen In hoofdstuk 3 van het boek wordt in het onderdeel Beschikbaarheid van grondstoffen aardolie als voorbeeld genomen. Onderzoekers hebben vastgesteld dat de nu bekende oliereserves
Nadere informatieCirculaire Economie. Urgentie en ongemakkelijke waarheden rond circulariteit Prof. Arnold Tukker Universiteit Leiden - CML en TNO
Circulaire Economie Urgentie en ongemakkelijke waarheden rond circulariteit Prof. Arnold Tukker Universiteit Leiden - CML en TNO Lineair Take make waste Planned obsolence Selling stuff Circulair: Lange
Nadere informatieInhoud LEERPLANDOELSTELLINGEN LEERINHOUDEN. De leerlingen kunnen
Inhoud Hoofdstuk1: Atoombouw... 1. Inleiding.... Het spectrum van waterstof en het atoommodel van Bohr... 5 3. Het atoommodel van BohrSommerfeld.... 9 4. Elektronenconfiguratie... 1 5. Het periodiek systeem...
Nadere informatieVERTALING MINISTERIE VAN HET WAALSE GEWEST
VERTALING MINISTERIE VAN HET WAALSE GEWEST N. 2003 967 [2003/200311] 16 JANUARI 2003. Besluit van de Waalse Regering houdende sectorale voorwaarden inzake watergebruik i.v.m. de vervaardiging van kleurstoffen
Nadere informatie5 Formules en reactievergelijkingen
5 Formules en reactievergelijkingen Stoffen bestaan uit moleculen en moleculen uit atomen (5.1) Stoffen bestaan uit moleculen. Een zuivere stof bestaat uit één soort moleculen. Een molecuul is een groepje
Nadere informatieWaar halen wij onze grondstoffen vandaan
Waar halen wij onze grondstoffen vandaan Bezoek VNO NCW 15 mei 2012 aan Smink Groep Jan Robert van Veen Environmental Consultancy Group B.V. www.envigroup.nl Environmental Consultancy Group B.V. Bureau
Nadere informatieGrondstoffen: Afrika is rijk!
Grondstoffen: Afrika is rijk! Veel ontwikkelingslanden, vooral in Afrika, herbergen grote rijkdommen aan grondstoffen. Nederland heeft in navolging van de EU haar grondstoffenbeleid uiteengezet. Deze heeft
Nadere informatieMaterialen in de Nederlandse Economie - een beoordeling van de kwetsbaarheid -
TNO-rapport TNO 2014 R10686 Eindrapport Materialen in de Nederlandse Economie - een beoordeling van de kwetsbaarheid - Behavioural and Societal Sciences Van Mourik Broekmanweg 6 2628 XE Delft Postbus 49
Nadere informatieR&D in Roemenië: begin van het einde voor de Nederlandse technologische industrie?
R&D in Roemenië: begin van het einde voor de Nederlandse technologische industrie? Hans Pol, PBF Group B.V., Almelo 15 Oktober 2009 Even voorstellen. Hans Pol, Directeur, PBF Group B.V. Voorzitter vereniging
Nadere informatie