Schaarse rechten in het. publieke domein. 05/10/2017 mr. C.N. van der Sluis

Transcriptie

1 Schaarse rechten in het publieke domein 05/10/2017 mr. C.N. van der Sluis

2 Invulling Workshop Wat zijn schaarse rechten? Van Europa tot Vlaardingen Vlaardingen en verder

3 Wat zijn schaarse rechten? rechten waarvan het aantal beperkt is en deze rechten worden verleend bij besluit in de zin van de Algemene wet bestuursrecht (Awb) Recht: Mag-besluiten / individuele uitzondering op een verbod Beperkt (t.o.v. gegadigden): één of beperkt aantal Van nature (technisch of fysiek) of gecreëerd (dan potentieel schaars) Gesloten vergunningstelsel Bestemmingsplan kan, hoeft niet (expliciet, niet impliciet via schaarse winkelruimte ) Awb: op aanvraag en rechtsbescherming Eisen en mogelijkheden van behandelen aanvraag Verdelingsvraagstuk!

4 Wat zijn schaarse rechten? Voorbeelden: Speelautomaten Rondvaartboten Coffeeshops Sexinrichtingen Parkeervergunningen Omgevingsvergunningen! En ook: Omgevingswet, gebruiksruimte Emissierechten, frequentieruimte (EUR 3,8 mld) en quota Maar ook: Ontheffingen: zondagsopenstelling Concessies Subsidies

5 Van Europa tot Vlaardingen Toenemende aandacht sinds 1980 en invloed Unierecht 1 vergunning mag. Transparantiebeginsel wel dwingende prealabele voorwaarde, vanwege beginsel gelijke behandeling Voldoende bekendheid aan objectieve criteria Dienstenrichtlijn; tijdelijke vergunningen (natuurlijk of beleidsmatig schaars) Transparantiebeginsel/verplichting en art. 12 Dienstenrichtlijn (bij natuurlijk schaarse dienstenvergunningen), geen automatische verlenging Evenzeer geen oneindige concessies Verplichting tot transparantie nationaal? Ja, aldus AG Widderhoven 25 mei 2016 (2016:1421) en ABRvS 2 november 2016 (2016:2927 Vlaardingen)

6 Vlaardingen Feiten Eén exploitant krijgt vergunning, andere aanvraag afgewezen Aangewezen gebied leidt tot één optie + voorgeschiedenis Uitkomst Rechtsnorm 1: mededingingsnorm = mededingingsruimte voor potentiële gegadigden Rechtsnorm 2: tijdelijkheid (toetreding markt voor een ieder) Rechtsnorm 3: transparantieverplichting = passende mate van openbaarheid

7 Mededingingsnorm I (formele) Gelijkheidsbeginsel Meedingen voor potentieel gegadigden Bij de verdeling van schaarse vergunningen door het bestuur moet op enigerlei wijze aan (potentiële) gegadigden ruimte worden geboden om naar de beschikbare vergunning(en) mee te dingen. Ruimte = reële ruimte

8 Mededingingsnorm II Mededinging tenzij Wettelijk voorschrift (ook verordening) Afhankelijk van hogere regelgeving Wok geeft basis voor algemene regels, niet toeschrijven op één situatie Maar inzicht in meewegen belang mededingingsruimte Besluitvorming andere vergunningen Wat in elk geval niet: volledige uitsluiting mededinging of toch wel? Tenzij rechtvaardiging? Uniciteit (onderdeel van wetgeving) mits gerechtvaardigde beperking Dus één pand?

9 Mededingingsnorm III Oplossing afhankelijkheid RO-spoor RO-spoor ook schaars en verbinden Criteria bekend maken over afwijken bp Weigeringsgrond positieve bestemming Niet toeschrijven op één situatie Dus tijd gunnen Onbenoemd laten Vergunningen afgegeven, bestemming komt nooit rond? In de verdeling, onderscheid in punten Anders, nl.

10 Tijdelijkheid Gelijkheidsbeginsel -> gelijke kansen Hoofdregel tijdelijk, althans niet voor onbepaalde tijd De vergunninghouder wordt immers bij verlening voor onbepaalde tijd onevenredig bevoordeeld, omdat het voor nieuwkomers dan nagenoeg onmogelijk is om nog toe te treden tot de markt. Uitzonderingen mogelijk? Ja, oprichten Windmolen.

11 Openbaarheid I Gelijkheidsbeginsel -> Transparantiebeginsel Passende mate van openbaarheid van Beschikbaarheid Verdelingsprocedure Aanvraagtijdvak Toe te passen criteria Tijdig voorafgaand aan start duidelijkheid door bekendmaking via medium dat leidt tot bekendheid potentieel gegadigden

12 Openbaarheid II; bekendmaking Tijdige & adequate bekendmaking Eisen Awb omtrent bekendmaking? Niet achteraf. Tenzij open stellen na ontvangst eerste aanvraag!? Welk medium? Internet is ok, tenzij besluit vaststelling verdeelprocedure of aanvraagtijdvak Continu en/of alleen de laatste vergunning? Gedragslijn? Ook ok als andere gegadigde? Inhoudseisen: Duidelijke, precieze en ondubbelzinnige formulering verdeelregels? Tenzij, samenstelling beoordelingscommissie marktstandplaatsen Vage criteria ook ok?!

13 Openbaarheid III; hoe zullen we alles eerlijk delen Volgorde van binnenkomst Is ok, mits gelijke kans A la subsidieplafond Ook bij geen bekendmaking? Invloed via weigeringsgronden Let op (on)volledige aanvraag-moment (Gewogen) loting Veiling (verschillende varianten) Vergelijkende toets (tender)

14 Openbaarheid IV; hoe zullen we alles eerlijk delen Evenredige verdeling (mits sprake is van deelbare rechten) Een combinatie van één of meer van de voorgaande procedures. De aanvullende verdeling bij gelijke scores (bijvoorbeeld loting) De voortgezette verdeling, wachtkamersystematiek (bijvoorbeeld roulatie)

15 Openbaarheid V; hoe zullen we alles eerlijk delen Algemene waarborgen procedure Gelijkelijke toepassing verdeelcriteria? Tussentijdse wijziging verdelingsprocedure? Switch verbod Wel verduidelijkt, maar ook in algemene zin verder ingevuld? Onpartijdigheid (2:4 Awb) vs Favoritisme

16 Bedankt voor uw aandacht! Cornelis van der Sluis M E