Naar een circulair internationaal hippisch kennis- en innovatiecentrum met campus in Zuid-Holland

Transcriptie

1 Naar een circulair internationaal hippisch kennis- en innovatiecentrum met campus in Zuid-Holland (Auteur: Nico van Hemert - versie ) 1. Inleiding De NL-hippische sector is van wereldformaat en heeft internationaal een sterke positie. Een belangrijk deel van de activiteiten en exportwaarde is vertegenwoordigd in Zuid-Holland met het CHIO Rotterdam en Team Chardon als sterke merken. Gelet op het economische, landschappelijke en maatschappelijk belang en verdere potentie van deze sector, is het van belang voor de provincie Zuid-Holland dat de hippische sector voortvarend reageert op de vele (technologische) trends die spelen en kansen die er liggen. De hippische sector heeft grote internationale groeipotenties onder meer door (internationale) crossovers met andere strategische bedrijfssectoren in Zuid-Holland zoals de Mainport, Greenport, Food en Health. Daarbij kan de hippische sector opereren als extra drager voor de groene economie en een directe bijdrage leveren aan een het versterken van het vestigings- en leefklimaat in de regio vanwege de dynamiek van de steden in combinatie met de rust, de ruimte en het landschap. Ook de maatschappelijke waarde van de hippische sector groeit sterk. Het Internationaal Hippisch Kennis- en Innovatiecentrum Equestrum vervult met haar partners een stimulerende en aanjagende rol bij het realiseren van de ambities. Deze rol is essentieel en behoeft verdere versterking. In deze notitie wordt achtereenvolgens aangegeven: - de economische waarde van de hippische sector(par. 2), - Equestrum en haar partners (par. 3), - de grote (technologische) uitdagingen waar de sector voor staat (par. 4), - de zaken die nodig zijn om de ambities van dit netwerk waar te maken (par. 5), - de benodigde fasering en te bereiken resultaten (par. 6), - de noodzaak van een aanjaagfunctie met begroting (par. 7). 2. Huidig economisch belang van de hippische sector De hippische sector in Nederland heeft een omzet tussen de 1,5 en 2 miljard euro. De economische waarde van de export van paarden alleen al bedraagt 276 miljoen euro. In Nederland zijn daarbij 1,2 miljoen paardensportvolgers en actieve ruiters. Er zijn in Nederland paarden en mensen zijn lid van de Koninklijke Nederlandse Hippische Sportfederatie (KNHS). Daarvan hebben leden één of meerdere eigen paarden. Totaal zijn er paarden(sport)bedrijven en ruitersportcentra en -verenigingen. Daarnaast is Nederland grootleverancier van bondscoaches, trainers en chef d equipes over de hele wereld. Onze ruiters en hun kennis zijn een zeer gerespecteerd A-merk in de wereld. Ruiters van over de hele wereld reizen veelvuldig naar Nederland om hier paarden te kopen. Er is grote vraag naar Nederland gefokte sportpaarden omdat het topatleten zijn. Wat de Metropoolregio Rotterdam Den Haag zijn er alleen al 140 hippische bedrijven. Hier zijn 500 mensen werkzaam. Er zijn paardensporters. Daarbij is een kwart van de Nederlandse maneges gevestigd in deze metropoolregio waaronder 20 topbedrijven. 1

2 Figuur 1: Economische waarde hippische sector (bron: KNHS) 3. De ambitie van het netwerk rondom/de partners van Equestrum Equestrum is het Internationale Hippisch Kennis- en Innovatiecentrum in wording. Het is een stichting met bestuursleden uit het bedrijfsleven en het onderwijs. Het omvat een stevige groep van bedrijven, het CHIO Rotterdam, hippische verenigingen, kennis- en onderwijsinstellingen. Met de regionale overheden wordt nauw samengewerkt. Voor een overzicht van deze partners, zie figuur 2. Figuur 2: Het netwerk van Equestrum Dit netwerk en deze partners hebben de ambitie om de kansen die er liggen voor de hippische sector in deze regio de komende jaren waar te maken met Equestrum daarbij als aanjager en katalysator voor cross-overs naar de sport, de internationale handel & business, vrijetijdsbeleving & welbevinden en hippische kennisontwikkeling. 2

3 Leidraad voor het innovatieprogramma van Equestrum is de levensloop van een paard: te beginnen bij de veredeling/breeding en big data daaromtrent, geboorte en spotten beste paarden, fitheid & voeding, paard-, stal- en wedstrijdmanagement, onderzoek en hippische sportontwikkeling, dierenwelzijn, export en bijpassend management en het paard als onderdeel van de groene agenda inclusief events, clinics en seminars met internationale hospitality, marketing en communicatie en maatschappelijke meerwaarde Bij de uitvoering van deze ambitie gaat het om de volgende zaken: a. Het realiseren van een internationaal kennis- en innovatiecentrum gedragen door bedrijfsleven, onderwijs en overheden, gericht op de internationale hippische sport, de maatschappelijke en economische betekenis van deze sector voor de regio inclusief de bijdrage aan een goed vestigingsklimaat, innovatie, nieuwe verdienmodellen en landschappelijke inbedding. Inbedding daarbij van onderzoek door universitaire vakgroepen, lectoraten en practoraten. b. Ontwikkelen van de International Equestrum Academy met daarin de innovatieve en internationaal gerichte MBO paardensportopleiding (vernieuwend concept, meester-gezel methodiek, duurzame aanpak, intensieve samenwerking met regionale hippische bedrijven) en andere opleidingen en cursussen op MBO/HBO-niveau, verbonden met onderzoek van bedrijven en onderwijs (universitair, lectoraten en practoraten). c. Verbinden van de economische vitaliteit van de MRDH 1, met name van Rotterdam, Midden- Delfland en Westland. De economische effecten vanuit de hippische en verwante ondernemingen in Midden Delfland voegen een nieuwe internationale groeisector toe aan de regio. De bevordering van de economische relaties rond hippische sport en toeleveringsbedrijven is interessant als een nieuwe economische ontwikkeling (denk aan: sport, fok, onderhoud, handel en export, als aan evenementen) door de verbinding van stad en land. Zie ook figuur 3 op de volgende bladzijde. d. Ontwikkelen en uitvoeren van een internationaal gerichte 12 maandelijkse evenementenkalender rond het CHIO Rotterdam en vanuit Hippisch Platform Zuid-Holland (KNHS 2, KWPN 3 en FNRS 4 ) met (paardensport)evenementen in de MRDH zoals masterclasses, inspiratiebijeenkomsten, trainingen, onderzoek en conferenties. e. Versterken van de vitaliteit van Midden-Delfland binnen het vastgestelde provinciale gebiedsprofiel (landschaps- en gebiedsontwikkeling), door op vernieuwende wijze samen te werken met de lokale hippische topbedrijven, een nieuwe vorm te vinden voor het paard in de wei (behoud en ontwikkeling landschappelijke kwaliteit) en door het versterken van de hippische infrastructuur in Midden Delfland. Het hart van deze ontwikkeling is de fysieke uitvoeringslocatie van de MBO paardensportopleiding bij de Lentiz-school in Maasland. f. Het Internationaal hippische kenniscentrum MRDH werkt als katalysator voor het aanjagen van cross-over activiteiten in Midden-Delfland en de MRDH als geheel, richting (top)sport, internationale handel, recreatie en beleving, landschapskwaliteit, cultuur, gezondheid, voeding en welbevinden. 1 Metropoolregio Rotterdam Den Haag 2 Koninklijke Nederlandse Hippische Sportfederatie 3 Koninklijk Warmbloed Paard Nederland 4 Federatie van Nederlandse Ruitersportcentra 3

4 Figuur 3: Verbinding stad-land-economie Equestrum verzorgt een aantal strategische verbindingen: - Binnen de regio als verbinder tussen de opleidingen, de maneges en stagebedrijven - Als ecosysteem aangesloten bij de mainport, greenport, CitaSlow en de wereld van food en health. Equestrum sluit daarbij direct aan bij de doelstellingen van de Roadmap Next Economy rondom digitalisering, circulaire economie, energietransitie, next society en next education. - Kennis en innovatiecentrum voor de Nederlandse en vooral de internationale hippische sector. Een internationaal vooraanstaande speler rondom kennis en innovatie. Figuur 4: inbedding Equestrum in de regio 4

5 4. Technologische trends en kansen voor innovatie en nieuwe verdienmodellen Ook in de vanouds traditionele hippische sector wordt technologie steeds belangrijker. Daarbij gaat het met name om technologische innovatie die te maken heeft met het voorkomen en genezen van ziekten, het fokprogramma, het verbeteren van prestaties, veiligheid, identificatie & tracking en het bewerkstelligen van een duurzame en circulaire manier van werken rondom het paard. Voorbeelden hiervan zijn: zelfregistrerende camera s, teugeldruk meters, paardensprongsensoren, dressuur simulators, hartslagmeters, zadelclips, gezondheidssensoren in dekens etc. Rondom duurzaamheid, energie en circulair werken staat de hippische sector aan het begin van een stevige transitie. Op weg naar circulaire manages. Nederland dient, met Zuid-Holland voorop, deze sectorale uitdagingen op te pakken om de huidige internationale positie niet alleen te stabiliseren maar ook te versterken. De leidraad voor het innovatieprogramma van Equestrum is zoals eerder aangegeven, de levensloop van een paard: te beginnen bij de veredeling/breeding en big data daaromtrent, geboorte en spotten beste paarden, fitheid & voeding, paard-, stal- en wedstrijdmanagement, onderzoek en hippische sportontwikkeling, dierenwelzijn, export en bijpassend management en het paard als onderdeel van de groene agenda inclusief events, clinics en seminars met internationale hospitality, marketing en communicatie met focus op een inclusieve samenleving en maatschappelijke meerwaarde. Zie ook figuur 5. Ook maatschappelijk heeft de hippische sector een meerwaarde rondom het omgaan met autisme, versterken van mindfulness en de inzet in zorgboerderijen. Zo is het programma Werken als een paard begonnen met een vakantieschool voor kinderen uit Rotterdamse focuswijken. Nog steeds is het voor kinderen die een steuntje in de rug goed kunnen gebruiken door thuissituatie, beperking of omdat er thuis geen geld is om leuke dingen te doen. We proberen met onze projecten de wereld van kinderen te vergroten en ze zelf hun plaats in die wereld te laten ontdekken. We laten ze leren door te ervaren met inzet van paarden. Een paar voorbeelden: In de afgelopen jaren is er een opmars gekomen van wearables in de sport: horloges en polsbandjes die data verzamelen. De wearables spelen in op de behoefte om voortdurend met ons zelf en de wereld om ons heen in contact te staan. De wereld van paardensport is een interessante niche voor de producenten van wearables voor dieren: zelfregistrerende camera s, teugeldruk meters, paardensprongsensoren, dressuur simulators, hartslagmeters en gezondheidssensoren in dekens. Dit zijn nog maar een paar van de technologische innovaties rondom het paard. Deze data zijn basis voor innovaties rondom bijvoorbeeld dierenwelzijn, herstel blessures en geneeskundige revalidatieprogramma s. Figuur 5: De vijf functies van technologie in de paardensport met voorbeelden Deze innovaties in de hippische sector leiden tot nieuwe verdienmodellen en toepassingen: - Rondom export en passend management. 5

6 - Rondom landschapsontwikkeling met het paard als structureel en dragend onderdeel van de groene agenda. - Rondom dierenwelzijn, gezondheid, herstel blessures, geneeskundige revalidatieprogramma s. - Rondom clinics en seminars. - Rondom paard-, stal- en wedstrijdmanagement door het structureel verzamelen van big data op basis van alle sensoren die rondom het paard en in de manege gebruikt zullen gaan worden. - Rondom het bevorderen van een inclusieve samenleving en maatschappelijke meerwaarde bij autisme, mindfulness en inzet in zorgboerderijen. - Rondom sponsoring en events in combinatie met marketing & communicatie en internationale hospitality. Daarbij is sprake van crossovers vanuit de hippische (top)sport richting: internationale handel, recreatie en beleving, landschapskwaliteit, cultuur, gezondheid, voeding en welbevinden. Zie ook de presentatie van Jan Rotmans bij de aftrap van Equestrum in april Zie ook het interview met Jaap Smit, Commissaris van de Koning in Zuid-Holland in het relatieblad van CHIO Rotterdam, Voorwaarden voor succes Om het Internationaal Hippische Kennis- en Innovatiecentrum tot een succes te maken moeten de volgende voorwaarden zijn vervuld: A. Uitgewerkt programma voor het Kenniscentrum De trends zoals aangegeven in paragraaf 3 en de mogelijkheden voor innovatie worden structureel in kaart gebracht waarbij de verschillende verdienmodellen gevalideerd moeten worden. Hierbij wordt de koppeling tussen bedrijven, onderwijs en onderzoek (universitair, lectoraten en practoraten) structureel in kaart gebracht. De verschillende thema s worden daarbij zodanig beschreven dat (inter)nationale onderzoekers benaderd kunnen worden om een bijdrage in de uitvoering te leveren. Nodig is verder een ontwikkelmodel voor een nauwere samenwerking van de lokale bedrijven die opereren op topniveau en hippische kampioenen afleveren met hun omgeving. Deze bedrijven zijn een extra stimulans voor de lokale (MKB-)economie. Deze link tussen sport en toelevering (fok, onderhoud, handel, export etc.) moet worden versterkt en geconcretiseerd. B. Internationale Hippische Campus Equestrum heeft de ambitie om, als onderdeel van het Internationaal Hippisch Kennis- & Innovatiecentrum, een fysieke locatie te realiseren naast de school van Lentiz in Maasland. Deze locatie wordt de campus waar kennis, onderzoek, innovatie en inspiratie samenkomen om de sector verder te ontwikkelen. Een real life testing ground waar door verbinding en krachtenbundeling kennis en innovatiekracht worden vergroot. Zo behoudt Nederland zijn toonaangevende positie in de mondiale hippische wereld en kan deze verder verstevigd worden. Ondernemers, studenten, docenten, onderzoekers, nieuwe technologieën en innovaties komen allemaal samen onder één dak. Hier komen leren-werken-ondernemen samen en ontstaat een innovatieve campus a la het World Horti Center in het Westland. Een eerste schets van het campusterrein is opgenomen in figuur 6 op de volgende bladzijde. 6

7 Figuur 6: Toekomstbeeld Equestrum zoals gepresenteerd aan gemeenteraad Midden-Delfland, voorjaar 2018 C. Inbedding in de landelijke omgeving en verbinding stad-platteland Ontwikkeling van een landschapsmodel waarbij dit hippisch initiatief wordt ingebed ter versterking van het gebiedsprofiel van Midden-Delfland. Dit landschapsmodel bevat onder meer een overzicht van benodigde acties, maatregelen en beleid gericht op een goede inpassing van hippische activiteiten in het landschap voor de korte en middellange termijn. De hippische sector werkt daarbij als verbinding tussen stad en land. De manier waarop dat gebeurt, moet worden uitgewerkt door regionale verbinding van bedrijven, overheden en het CHIO Rotterdam. Door bundeling van krachten van land en stad, en door de koppeling van NL-aanbieders en internationale afnemers. D. Doorontwikkeling van het activiteitenaanbod Al eerder is de 12-maanden kalender ontwikkeld. Het gaat hierbij onder andere om inspiratiebijeenkomsten, een studiegroep en ontwikkelprogramma hippisch ondernemerschap van het Louis Bolk Instituut in samenwerking met de gemeente Midden-Delfland. Het is juist in deze fase belangrijk dat de verschillende activiteiten in samenhang voortgaan als eerste stap in de realisatie van het geambieerde Internationale Hippisch Kennis- & Innovatiecentrum. E. Aanjaagfunctie Er moet veel gebeuren zoals het organiseren van denkkracht, uitwerken van de visie en ambitie, opzetten van een kleinschalige campus, uitvoeren van concrete acties en events, extern communiceren etc. Dit vraagt om extra inzet rondom het aanjagen van deze activiteiten en het stimuleren van de noodzakelijke synergie. Dit moet onder meer leiden tot een uitontwikkeld en gedragen businessplan voor met een doorkijkje t/m

8 6. Benodigde fasering en te bereiken resultaten Om de gestelde doelen te bereiken wordt de volgende fasering gebruik: - Fase 1: planvorming en doorlopende uitvoering van de 12-maanden-kalender met activiteiten. - Fase 2: inrichting van het Kenniscentrum, de voorbereidingen voor de bouw van de campus en de doorlopende uitvoering van de 12-maanden-kalender. - Fase 3: het Kenniscentrum is inhoudelijk gerealiseerd en de eerste innovaties vinden gestructureerd plaats. De feitelijke bouw van de fysieke campus is in fase 3 nog in voorbereiding. Dit wordt ook de huisvesting van het Kenniscentrum dat in de tussentijd is gehuisvest vlakbij de beoogde locatie van de nieuwe campus. De uitvoering van de 12-maanden-kalender loopt ook in fase 3 door. Zie ook de onderstaande tabel met focus en resultaten per fase: Fase Periode Focus Resultaat 1. Planvorming 2018 Focus ligt op het in samenhang maken van de plannen rondom het Kenniscentrum, de campus en het landschapsmodel. Dit vindt plaats parallel aan de events genoemd in de 12- maanden-kalender en aangevuld met waar nodig extra workshops en meetings met de partners en het EQ-netwerk. 2. Opbouw Kenniscentrum 3. Kenniscentrum in actie 2019 Uitwerken plannen. In samenhang met de uitvoering van de 12-maanden-kalender. Betrekken bredere kring van innovatieve ondernemers. Start Internationale Academy. Zoeken extra funding 2020 Kenniscentrum is in actie als katalysator voor innovatie. Bouwplannen voor campus zijn afgerond. Uitvoering 12-maanden-kalender. Permanente link naar versterken vitaliteit Groene Long Midden Delfland en Crossovers met Mainport, Greenport, Food, Health. Tabel 1:Focus en resultaten per fase - Helder en uitvoerbare plannen rondom ontwikkeling Kenniscentrum en campus. - Ontwikkeld landschapsmodel - Doorlopende organisatie van events in lijn met de ontwikkelde plannen - Kenniscentrum is ingericht - Bouwtraject campus is voorbereid - Doorlopende organisatie van events in lijn met de implementatie van de plannen uit fase 1. - Zoektocht extra funding heeft eerste resultaat - Eerste innovaties vanuit Kenniscentrum zijn gestart - Bouw campus is gestart - Doorlopende organisatie van events in lijn met de implementatie van de plannen uit fase Begroting Om dit proces in samenhang te kunnen vorm geven is een aanjager nodig bij Equestrum dan wel een team van aanjagers. Deze aanjaagfunctie is essentieel en bestaat uit de volgende componenten: 1. In samenhang (laten) maken van de genoemde plannen, 2. Vormgeven programmamanagement, 3. Communicatie in het consortium over de benodigde acties en voortgang, 4. Externe communicatie over doelstellingen en voortgang van het programma, 5. Afstemming met de uitvoering van de 12-maanden-kalender en de verschillende Kenniscafé s, 6. Met partners zoeken naar aanvullende funding voor de uitvoering van de plannen. 7. Uitvoeren aantal activiteiten zoals de Equestrum-stand bij het CHIO Rotterdam

9 De kosten voor deze zeven onderdelen zijn verwerkt in de onderstaande begroting : Kostenposten Maken Businessplan Kenniscentrum , ,00 incl. campus en landschapmodel + start uitvoering 2. Vormgeven programmamanagement , , ,00 3. Communicatie binnen consortium , , ,00 4. Externe communicatie , , ,00 5. Afstemming met 12-maanden-kalender , , ,00 6. Zoeken naar extra funding , , ,00 7. Uitvoeren activiteiten , , , , , ,00 Tabel 2: Begroting Voor het voldoen aan de voorwaarden voor succes (zie paragraaf 5), het bereiken van de gewenste resultaten (zie paragraaf 6) en het daartoe professioneel vorm geven van de aanjaagfunctie wordt voor 3 jaar een bijdrage gevraagd aan PZH van 3x ,--. De gemeente Midden-Delfland en de andere genoemde partners (zie par. 3) dragen deels in kind en deels in cash eveneens 3x ,-- bij. De verdeling van de kosten over de verschillende financiers staat aangegeven in onderstaande tabel. Jaar PZH Gemeente Partners EQ Totaal , , , , , , , , , , ,00 Totaal , , , ,00 Tabel 3: Bijdragen per financier 9