ARBEIDSRECHTBANK MECHELEN

Transcriptie

1 1e blad Rep. nr. 08/2427 ARBEIDSRECHTBANK MECHELEN DERDE KAMER Vonnis gewezen op 14 oktober 2008 In zake : K. De C. wonende te Eiseres, vertegenwoordigd door meester S. MERTENS, advocaat, met kantoor te 2800 Mechelen, Grote Nieuwedijkstraat 417. tegen : NV A.I. met vennootschapszetel gevestigd te Verweerster (hierna genoemd de NV), vertegenwoordigd door meester P. CARLIER, advocaat, met kantoor te 3500 Hasselt, Gouverneur Roppesingel 131. DE RECHTBANK, na beraadslaging, verleent het volgende vonnis : 1 De rechtspleging Gezien de stukken, gevoegd in het dossier van de rechtspleging, waaronder : de dagvaarding d.d. 11 april 2007 van J. KERKSTOEL, gerechtsdeurwaarder met standplaats te Hasselt; het verzoek tot toepassing van artikel van het Gerechtelijk Wetboek waarna bij beschikking conclusietermijnen werden geregeld en de rechtsdag werd bepaald op 9 september 2008; de schriftelijke conclusies genomen door partijen; de processen-verbaal van de terechtzittingen.

2 2e blad Partijen worden gehoord in hun middelen ter terechtzitting van 9 september De poging tot minnelijke schikking aangewend ter terechtzitting heeft geen resultaat opgeleverd. Gelet op het naar behoren geïnventariseerd dossier voor elke partij. Stuk 2 van de NV dateert van 25 (en niet 28) augustus 2003 en stuk 5 heeft als datum 12 april 2006 (en niet 2007). 2 De vordering Met inleidende dagvaarding van 11 april 2007 vordert mevrouw De C. betaling door de NV van volgende bedragen: ,05 euro aanvullende opzeggingsvergoeding; ,86 euro uitwinningsvergoeding; te vermeerderen met de wettelijke en de gerechtelijke intrest en met de kosten van het geding. Zij vordert tevens afgifte van sociale documenten onder verbeurte van een dwangsom en de voorlopige uitvoerbaarheid van het vonnis zonder enige reserve. 3 Feiten Mevrouw De C. trad op 19 februari 2001 in dienst van de NV als bediende office manager, met schriftelijke arbeidsovereenkomst van 22 december Met wijzigende arbeidsovereenkomst van 25 augustus 2003 werd de arbeidsduur verminderd tot 33,75 uur per week. Met aangetekende brief van 12 april 2006 beëindigde de NV de arbeidsovereenkomst met aanzegging van betaling van een opzeggingsvergoeding gelijk aan zes maanden loon. Met brief van 12 april 2006 verzaakte de NV het concurrentiebeding. De NV betaalde een opzeggingsvergoeding van ,68 euro. Met aangetekende brief met ontvangstbewijs van 13 februari 2006 vorderde mevrouw De C. betaling van een aanvullende opzeggingsvergoeding van twee maanden loon en een uitwinningsvergoeding van drie maanden loon.

3 3e blad Met aangetekende en gewone brief van 22 maart 2007 antwoordde de raadsman van de NV dat de toegekende opzeggingsvergoeding meer dan passend en billijk was, en dat geen uitwinningsvergoeding verschuldigd was daar mevrouw De C. geen handelsvertegenwoordiger was. 4 Bespreking 4.1 Aanvullende opzeggingsvergoeding Bij ontstentenis van akkoord tussen partijen dient de opzeggingsvergoeding met toepassing van artikel 82 3 en artikel 39 1 van de Arbeidsovereenkomstenwet bepaald te worden door de rechter. De opzeggingstermijn moet bepaald worden met inachtneming van de op het tijdstip van de opzegging voor de bediende bestaande kans om een gelijkwaardige en passende betrekking te vinden, rekening houdend met de hiernavolgende criteria: anciënniteit: 5 jaar en 2 maanden leeftijd: 38 jaar en 2 maanden functie: office manager loon: ,77 euro (hypothetisch voltijds) mede in acht genomen de gegevens eigen aan de zaak en de belangen van beide partijen. (vgl. Cass. 17 september 1975, T.S.R. 1976, 14; Cass. 3 februari 1986, J.T.T. 1987, 58; Cass. 4 februari 1991, R.W , 1409; Cass. 9 mei 1994, Arr. Cass. 1994, 461; Cass. 2 december 2002, Soc. Kron. 2003, 166; Cass. 3 februari 2003, J.T.T. 2003, 262) Rekening houdend met deze criteria heeft mevrouw De C. recht op een opzeggingsvergoeding gelijk aan acht maanden loon en voordelen verworven krachtens de arbeidsovereenkomst. Ten onrechte argumenteert de NV dat bij de bepaling van de opzeggingstermijn rekening gehouden dient te worden met de eventuele tekortkomingen van de werknemer bij de uitvoering van de arbeidsovereenkomst. Vermits de opzeggingsvergoeding forfaitair wordt vastgesteld door de wetgever met toepassing van artikel 39 1 van de Arbeidsovereenkomstenwet, behoort het de rechter niet het bedrag ervan te verminderen om de reden van de stelselmatige tekortkomingen van de werknemer. (vgl. Cass. 22 juni 1977, J.T.T. 1978, 6)

4 4e blad Wanneer de rechter een opzeggingstermijn dient te bepalen, mag hij geen rekening houden met de tekortkomingen van de werknemer aan zijn verplichtingen. (vgl. Cass. 23 februari 1987, J.T.T. 1987, 265) Evenzeer ten onrechte argumenteert de NV dat bij de bepaling van de opzeggingstermijn rekening moet worden gehouden met het feit dat mevrouw De C. relatief vlug na het einde van de arbeidsovereenkomst een andere dienstbetrekking heeft gevonden. Bij de bepaling van een opzeggingstermijn moet enkel rekening worden gehouden met omstandigheden die bestaan op het ogenblik van het ontslag, voor zover deze omstandigheden de voor de bediende bestaande kans om spoedig een gelijkwaardige en passende betrekking te vinden beïnvloeden. (vgl. Cass. 3 februari 2003, J.T.T. 2003, 262) Hierbij moet abstractie worden gemaakt van de werkelijke wedertewerkstelling. (vgl. Cass. 17 september 1975, T.S.R. 1976, 14; Cass. 19 juni 1978, T.S.R. 1979, 229) Het jaarloon waarmee rekening gehouden moet worden voor de becijfering van de aan mevrouw De C. toekomende opzeggingsvergoeding wordt door haar begroot op ,59 euro (op blz. 7 van haar syntheseconclusie wordt weliswaar een bedrag van ,59 euro vermeld doch uit de cijfergegevens op blz. 3 van de syntheseconclusie kan het juiste bedrag worden afgeleid) en door de NV niet betwist. Zij heeft bijgevolg recht op een aanvullende opzeggingsvergoeding van ,59 euro (jaarloon) x 8/12 = ,73 euro (totale opzeggingsvergoeding) ,68 euro (reeds betaald) = 9 255,05 euro. 4.2 Uitwinningsvergoeding Het statuut van mevrouw De C. De betwisting tussen partijen t.a.v. de verschuldigdheid van de uitwinningsvergoeding is in eerste instantie toegespitst op het statuut van mevrouw De C..

5 5e blad Bij de beoordeling van de aard van de functie van de werknemer moet rekening worden gehouden met de werkelijk verrichte arbeid, en niet van de benaming die eraan gegeven werd. (vgl. Cass. 10 maart 1980, Arr. Cass. 1980, 851) Enkel de handelsvertegenwoordiger in de zin van artikel 4 en 88 van de Arbeidsovereenkomstenwet kan onder de in artikel 101 van deze wet vermelde voorwaarden aanspraak maken op de betaling van een uitwinningsvergoeding. Artikel 4 eerste lid van de Arbeidsovereenkomstenwet omschrijft de arbeidsovereenkomst voor handelsvertegenwoordigers als de overeenkomst waarbij een werknemer, de handelsvertegenwoordiger, zich verbindt tegen loon cliënteel op te sporen en te bezoeken met het oog op het onderhandelen over en het sluiten van zaken, onder het gezag, voor rekening en in naam van een of meer opdrachtgevers. In dit verband staat niet ter discussie dat mevrouw De C. door de NV belast was met het opsporen en bezoeken van cliënteel met het oog op het onderhandelen over of het sluiten van zaken. Artikel 88 van de Arbeidsovereenkomstenwet voegt hieraan toe dat op de bepalingen van titel IV van voornoemde wet en dus met inbegrip van artikel 101 dat de uitwinningsvergoeding behandelt zich enkel de handelsvertegenwoordiger kan beroepen die in dienst wordt genomen om op bestendige wijze zijn beroep uit te oefenen, zelfs indien hij door de werkgever wordt belast met bijkomstig werk dat van andere aard is dan de handelsvertegenwoordiging, en dat voordeel niet wordt toegekend aan de bediende die er af en toe mee wordt belast, samen met zijn arbeid binnen de onderneming, stappen te doen bij de cliënteel. Dit artikel vereist bijgevolg dat de handelsvertegenwoordiging de hoofdactiviteit van de werknemer is tussen de activiteiten die binnen dezelfde onderneming door de werknemer worden uitgeoefend door de werknemer. De bedienden van wie de overeenkomst geen handelsvertegenwoordiging als hoofdvoorwerp heeft, zijn bijgevolg uitgesloten van het genot van de wettelijke bepalingen op de handelsvertegenwoordiging. (vgl. Cass. 18 april 1988, J.T.T. 1988, 439, noot N. Beaufils; Cass. 28 juni 1999, R.W , 621)

6 6e blad Naar het oordeel van de rechtbank wordt de hoofdactiviteit van de werknemer niet en zeker niet uitsluitend bepaald op grond van de tijd die de werknemer aan deze activiteit besteedt, maar ook op grond van het belang dat partijen hechten aan een bepaalde opdrachten van de werknemer. In wezen wordt dit bevestigd door de tekst van artikel 88 van de Arbeidsovereenkomstenwet zelf: dit artikel omschrijft de hoofdactiviteit van de handelsvertegenwoordiger niet als deze waaraan hij de meeste tijd spendeert, maar wel door de hoofdactiviteit te onderscheiden van wat omschreven wordt als bijkomstig werk van een andere aard dan de handelsvertegenwoordiging. Enkel wanneer een bediende naast zijn (normale) arbeid binnen de onderneming af en toe, dit is sporadisch, belast wordt met het doen van stappen van de cliënteel, wordt hij uitgesloten van de bepalingen van titel IV van de Arbeidsovereenkomstenwet. Uit artikel 88 van de Arbeidsovereenkomstenwet kon qua tijdsgebruik enkel worden afgeleid dat een bediende die af en toe klanten opspoort en bezoekt met het oog op het onderhandelen over of het sluiten van zaken geen recht zal hebben op een uitwinningsvergoeding, maar niet dat, om recht te hebben op een uitwinningsvergoeding, de handelsvertegenwoordiger minstens de helft van zijn tijd moet spenderen aan het opsporen en bezoeken van klanten. In voornoemde betwisting blijkt uit de door beide partijen voorgelegde documenten dat de hoofdactiviteit van mevrouw De C., dit is de activiteit waaraan de werkgever het meeste belang hecht en die zij meer dan sporadisch uitoefent, bestaat uit het opsporen en bezoeken van cliënteel met het oog op het onderhandelen over of sluiten van zaken. De functieomschrijving van de office manager in het handboek van kwaliteit en veiligheid van de NV bevestigt dit uitdrukkelijk. Van de dertien punten die als verantwoordelijkheden worden opgegeven, zijn er zes die te maken hebben met opsporen en bezoeken van klanten in verband met zaken. De eerste twee opdrachten binnen de taken van de office manager zijn afspraken beleggen en bezoeken van prospecten van klanten en commerciële opvolging prospecten en klanten.

7 7e blad De verantwoordelijkheden en taken die betrekking hebben op het kantoorbeheer worden in dezelfde documenten duidelijk als ondergeschikt beschouwd. Samengevat betekent dit dat mevrouw De C. wel degelijk handelsvertegenwoordiger is in de zin van de artikels 4 en 88 van de Arbeidsovereenkomstenwet Verschuldigdheid van de uitwinningsvergoeding Met toepassing van artikel 101 eerste en tweede lid van de Arbeidsovereenkomstenwet heeft de handelsvertegenwoordiger recht op een uitwinningsvergoeding wanneer aan volgende (cumulatieve) voorwaarden wordt voldaan: - beëindiging van de arbeidsovereenkomst door de werkgever zonder dringende reden of door de handelsvertegenwoordiger om een dringende reden - aanbreng van klanten - geen bewijs van afwezigheid van nadeel door de werkgever - meer dan één jaar tewerkstelling. De NV betwist niet dat mevrouw De C. aan deze voorwaarden voldoet. Zij heeft dan ook recht op een uitwinningsvergoeding die gelet op haar tewerkstelling van meer dan vijf doch minder dan tien jaar dienst, vier maanden bedraagt. De gevorderde vergoeding wordt cijfermatig niet betwist. 4.3 Intrest Artikel 82 van de Sluitingswet 2002 wijzigt artikel 10 van de Loonbeschermingswet in volgende zin: Voor het loon is van rechtswege rente verschuldigd met ingang van het tijdstip waarop het eisbaar wordt. Die rente wordt berekend op het loon, vooraleer de in artikel 23 bedoelde inhoudingen in mindering zijn gebracht. Met toepassing van artikel 90 1 van de Sluitingswet 2002 bepaalt de Koning de datum waarop deze wet in werking treedt. Het KB van 3 juli 2005 bepaalde de datum van inwerkingtreding van de artikelen 81 en 82 van de Sluitingswet 2002 op 1 juli 2005.

8 8e blad De problematiek van de onwettigheid van dit KB is thans achterhaald. Artikel 69 van de Wet van 8 juni 2008 houdende diverse bepalingen (I) bepaalt inderdaad dat het KB van 3 juli 2005 betreffende de inwerkingtreding van de artikelen 81 en 82 van de Sluitingswet 2002 wordt bekrachtigd. Artikel 70 van de Wet van 8 juni 2008 houdende diverse bepalingen (I) bepaalt verder dat voornoemd artikel 69 uitwerking heeft met ingang van 1 juli De intrest op de aan mevrouw De C. toekomende vergoedingen moet bijgevolg worden becijferd op de haar toekomende brutobedragen, vermits deze bedragen eisbaar werden na 1 juli Uitvoerbaarheid bij voorraad Bij het beoordelen van een vraag tot uitvoerbaarverklaring beschikt de rechter over een zeer ruime appreciatievrijheid: hij kan de uitvoerbaarheid geheel of slechts ten dele toestaan of deze beperken tot bepaalde onderdelen van de eis. (vgl. E. Dirix en K. Broeckx, A.P.R., Tw. Beslag; E. Story-Scientia, Gent 1992, nr. 304) Vast staat dat slechts met passende omzichtigheid het vonnis uitvoerbaar bij voorraad verklaard kan worden. (vgl. Antwerpen 11 februari 1987, R.W , 2640, noot J. Laenens; Arbh. Gent 18 januari 2002, T.G.R. 2002, 157) Hierbij dient een afweging van belangen te gebeuren. (vgl. Kh. Luik 10 november 1983, T.B.H. 1985, 118, noot) Zo kan aan de hand van concrete omstandigheden een onderzoek worden gevoerd naar enerzijds de behoeften van de schuldeiser, en anderzijds het risico op insolvabiliteit van de schuldenaar. (vgl. Brussel 9 juni 1995, Verkeersrecht 1996, 121) Zeker wanneer de mogelijkheid bestaat dat de schuldenaar insolvabel zou kunnen worden, is het aangewezen een vonnis uitvoerbaar te verklaren bij voorraad. (vgl. Arbh. Brussel 1 december 1992, R./S.R. 1992, 432; Brussel 8 juli 1998, J.T. 1998, 810; Brussel 29 september 1998, A.J.T , 697; Arbrb. Oudenaarde 31 augustus 2001, J.T.T. 2002, 507, noot) De rechtbank stelt vast dat mevrouw De C. geen elementen aanvaart die toelaten het vonnis uitvoerbaar te verklaren bij voorraad.

9 9e blad Gelet op de bepalingen van de wet van 15 juni 1935 betreffende het taalgebruik in gerechtszaken. OM DEZE REDENEN: DE ARBEIDSRECHTBANK, recht doende op tegenspraak en na erover beraadslaagd te hebben Verklaart de vordering toelaatbaar en als volgt gegrond: Veroordeelt de NV tot betaling aan eiseres van: 1. NEGENDUIZEND TWEEHONDERDVIJFENVIJFTIG EURO VIJF CENT aanvullende opzeggingsvergoeding; 2. ZESTIENDUIZEND VIJFHONDERDNEGENENTWINTIG EURO ZESENTACHTIG CENT uitwinningsvergoeding; te vermeerderen met de wettelijke intrest vanaf 12 april 2006 tot 10 april 2007 en met de gerechtelijke intrest vanaf 11 april 2007; deze intrest te berekenen op de toegekende brutobedragen aan de wettelijke intrestvoet. Veroordeelt de NV tevens tot afgifte binnen de door de wet gestelde termijnen van de verbeterde individuele rekening, het verbeterd werkloosheidsbewijs C4 en de verbeterde fiscale fiche. Verwijst de NV in de kosten. De gedingkosten worden op heden begroot aan de zijde van eiseres op 122,61 euro voor de dagvaarding, en 2 000,00 euro zijnde de toepasselijke rechtsplegingsvergoeding. De gedingkosten worden op heden begroot aan de zijde van de NV op 2 000,00 euro zijnde de toepasselijke rechtsplegingsvergoeding. Zegt dat er geen reden is het vonnis uitvoerbaar te verklaren bij voorraad.

10 10e blad Aldus gewezen door D. RYCKX, toegevoegd rechter, voorzitter van de Kamer; H. DIERCKX, rechter in sociale zaken als werkgever; L. STUER, rechter in sociale zaken als werknemer-bediende; bijgestaan door E. MOORTGAT, griffier; en uitgesproken door voormelde voorzitter van de derde kamer van de arbeidsrechtbank te Mechelen in openbare terechtzitting van VEERTIEN OKTOBER TWEEDUIZEND EN ACHT in aanwezigheid van de griffier. E. MOORTGAT D. RYCKX L. STUER H. DIERCKX