Arbeidshof te Brussel

Transcriptie

1 Repertoriumnummer Uitgifte Uitgereikt aan 2017/ Datum van uitspraak 4 april 2017 Rolnummer op JGR 2015/AB/1180 Arbeidshof te Brussel derde kamer Arrest

2 Arbeidshof te Brussel 2015/AB/1180 p. 2 ARBEIDSRECHT - arbeidsovereenkomst bediende tegensprekelijk arrest definitief L. A, wonende te, appellante, vertegenwoordigd door mevrouw, gevolmachtigde A.C.V. Verbond Brussel, met kantoor te 1000 Brussel, Pletinckxstraat 19 tegen V. NV, met maatschappelijke zetel te, geïntimeerde, vertegenwoordigd door mr.. *** * Na beraad, spreekt het arbeidshof te Brussel het volgend arrest uit: Gelet op de stukken van de rechtspleging, in het bijzonder op: - het voor eensluidend verklaard afschrift van het bestreden vonnis, uitgesproken op tegenspraak op 26 oktober 2015 door de arbeidsrechtbank te Brussel, 2 e kamer (A.R. 14/3000/A), - het verzoekschrift tot hoger beroep, ontvangen ter griffie van dit hof op 23 december 2015, - de conclusie voor de appellante, - de conclusies voor de geïntimeerde, - de voorgelegde stukken. *** *

3 Arbeidshof te Brussel 2015/AB/1180 p. 3 De partijen hebben hun middelen en conclusies uiteengezet tijdens de openbare terechtzitting van 7 maart 2017, waarna de debatten werden gesloten, de zaak in beraad werd genomen en voor uitspraak gesteld op heden. I. FEITEN EN RECHTSPLEGING *** * 1. Op 15 juli 2013 ondertekenden mevrouw A L. en de nv V. een voltijdse arbeidsovereenkomst van bepaalde tijd (tot en met 31 december 2013), waarbij mevrouw L. vanaf 5 augustus 2013 werd aangeworven als administratief bediende voor het ondersteunen van de juridische zaken van NMBS. Er werd een proefperiode van één maand overeengekomen. 2. Bij deze overeenkomst was een door beide partijen ondertekende bijlage (side letter genaamd) gevoegd met volgende inhoud: Bovenop de redenen van beëindiging van de arbeidsovereenkomst zoals voorzien in de wet van 3 juli 1978 betreffende de arbeidsovereenkomsten, zal de werkgever deze arbeidsovereenkomst vroegtijdig kunnen beëindigen, zonder voorafgaandelijke ingebrekestelling en zonder enige vorm van opzegvergoeding voor de werknemer, indien NMBS zijn contract met V. opzegt: 1. Wanneer de werknemer een dergelijke grove tekortkoming begaat welke elke verdere samenwerking onmiddellijk en definitief onmogelijk maakt. Niet limitatief opgesomd zullen in ieder geval de volgende feiten aanzien worden als een dergelijke grove tekortkoming:

4 Arbeidshof te Brussel 2015/AB/1180 p. 4 - Gevallen van oneerlijkheid, disloyauteit, fraude of enig ander misdrijf ten aanzien van de opdrachtgever of in relatie met de activiteiten; - Het weigeren van het uitvoeren van de overeengekomen diensten en/of dit nadat de werknemer hiervoor door de opdrachtgever bij aangetekend schrijven in gebreke werd gesteld; - Het bew(e)zen manifest slecht uitvoeren van de diensten van de werknemer. De opdrachtgever dient deze reden binnen een redelijke termijn mee te delen aan de werknemer en dit nadat hij de mogelijkheid heeft gekregen om het nodige onderzoek uit te voeren. 2. Wanneer de werknemer fysisch of wettelijk niet meer in de mogelijkheid is om zijn diensten te leveren voor meer dan een periode van twee maanden. De beëindiging van de overeenkomst door de opdrachtgever overeenkomstig de bepalingen van de huidige overeenkomst zullen nooit aanleiding kunnen geven tot het betalen van een schadevergoeding aan de werknemer. De NMBS behoudt zich het recht voor om de overeenkomst eenzijdig stop te zetten mits vooropzeg van 5 werkdagen. Een gelijkaardige clausule werd opgenomen in de dienstverleningsovereenkomst tussen V. en NMBS. 3. Met aangetekende brief en van 9 september 2013 beëindigde V. de arbeidsovereenkomst met een opzeggingstermijn, als volgt:

5 Arbeidshof te Brussel 2015/AB/1180 p. 5 Hiermee brengen wij u op de hoogte van onze beslissing om de tussen ons bestaande arbeidsovereenkomst te beëindigen. Volgende reden voor het stopzetten van de samenwerking bij NMBS werden aangegeven: - Bij aandachtspunten, tips, rechtzetting van fouten, is A vooral bezig om een uitleg te verschaffen eerder dan het probleem trachten te begrijpen en naar de toekomst eraan te werken. - Productiviteit is verbeterd, maar blijft lager dan noodzakelijk voor de taken die werden toegewezen. Er wordt teveel tijd besteed aan het inhoudelijk trachten te begrijpen van de documenten, eerder dan het destilleren van de nodige informatie om te kunnen archiveren. - A is ook afgeleid, het werk gaat al traag, dus elk uur aanwezig dient dan zeker te worden doorgewerkt. - De zelfstandigheid en zin voor initiatief is te laag voor het werk dat haar is toevertrouwd. Er duiken vaak kleine problemen op, er is te weinig zelfstandigheid en inzicht aanwezig om de overige meer gevorderde taken zonder hulp uit te voeren. Tot nu to(e) werden enkel eenvoudige taken aangeboden ter inwerking. De praktische regelingen en dan vooral de uren lijken belangrijker te zijn dan het inhoudelijk werk. Dit is een verkeerde attitude en werd na diverse tussenkomsten alleen maar erger in plaats van beter. Conform de side letter van de arbeidsovereenkomst bedraagt de opzeggingstermijn 5 werkdagen. De opzeggingstermijn vangt aan op 10/09/2013. Volgens de loonfiche en de overige sociale documenten presteerde mevrouw L. tot 16 september 2013 en werd ze hiervoor uitbetaald.

6 Arbeidshof te Brussel 2015/AB/1180 p Met brief van 26 juni 2014 protesteerde de vakorganisatie van mevrouw L. tegen deze beëindiging en vorderde een opzeggingsvergoeding van 91 kalenderdagen, becijferd op 9.389, Na een herinneringsbrief van de vakorganisatie antwoordde V. op 29 juli 2014 met verwijzing naar het ontbindend beding in de bijlage bij de arbeidsovereenkomst en naar het manifest slecht uitvoeren van de toevertrouwde taken. De vordering werd op basis hiervan afgewezen. 6. Met brief van 30 juli 2014 betwistte de vakorganisatie de geldigheid van het ontbindend beding o.m. omdat de regels over het ontslag met dringende reden buitenspel werden gezet. De vordering werd herbecijferd naar , Hierna heeft de raadsman van V. zijn standpunt rond een ontbindend beding verduidelijkt. 8. Partijen kwamen niet tot overeenstemming, zodat mevrouw L. op 12 september 2014 een tegensprekelijk verzoekschrift neerlegde bij de Nederlandstalige arbeidsrechtbank te Brussel en betaling vorderde van - Een vergoeding van ,22 - Niet ontvangen ecocheques van 31,25 Vermeerderd met intresten en kosten. Tevens werd de afgifte gevraagd van aangepaste fiscale en sociale documenten onder verbeurte van een dwangsom.

7 Arbeidshof te Brussel 2015/AB/1180 p Met vonnis van 26 oktober 2015 verklaarde de Nederlandstalige arbeidsrechtbank te Brussel deze vordering onontvankelijk en verjaard. Het ontbindend beding werd geldig geacht en dit maakt onmiddellijk op 9 september 2013 een einde aan de arbeidsovereenkomst, zodat er verjaring was op 12 september Met verzoekschrift tot hoger beroep, ontvangen ter griffie van het arbeidshof te Brussel op 23 december 2015, tekende mevrouw L. hoger beroep aan en hernam ze haar vordering. II. BEOORDELING 11. Het hoger beroep werd tijdig en met een naar de vorm regelmatige akte ingesteld, zodat het ontvankelijk is. Dit wordt overigens niet betwist. De verjaring 12. Niet betwist wordt dat mevrouw L. tot 16 september 2013 in dienst was. Hierdoor was haar vordering op 12 september 2014 bij toepassing van art. 15 van de arbeidsovereenkomstenwet nog niet verjaard. 13. Mevrouw L. heeft zich nooit beroepen op een ontbindend beding, waarvan ze de geldigheid integendeel betwistte. Ze mocht vertrouwen op de aangetekende brief van 9 september 2013, die als beëindiging arbeidsovereenkomst met opzeggingstermijn bedienden betitteld werd en die overigens vermeldde dat een opzeggingstermijn van 5 werkdagen, ingaande op 10 september 2013 in acht zou genomen worden, termijn die ze presteerde. Ook de overige sociale documenten bevestigen dit.

8 Arbeidshof te Brussel 2015/AB/1180 p. 8 Het ontbindend beding in de arbeidsovereenkomst en de toepassing ervan 14. De eerste rechter heeft in het bestreden vonnis een doorgedreven analyse gemaakt van de ontbindende voorwaarde in het arbeidsrecht, doch hij is voorbijgegaan aan het onderscheid tussen een ontbindende voorwaarde en een ontbindend beding wegens wanprestatie. 15. Strikt genomen kan slechts sprake zijn van een ontbindende voorwaarde, wanneer de ontbinding afhankelijk is gemaakt van een voorwaarde die los staat van de uitvoering of de niet-uitvoering van de verbintenissen uit de overeenkomst. Is de voorwaarde wel gekoppeld aan de idee van een foutieve niet-uitvoering van de verbintenissen, dan hebben we te doen met een uitdrukkelijk ontbindend beding wegens wanprestatie (W. VAN EECKHOUTTE Sociaal Compendium Arbeidsrecht , band 2, Mechelen, Kluwer, 2016, 2088, nr. 3927; W. RAUWS, De kwalificatie en de draagwijdte van het uitdrukkelijk ontbindend beding wegens wanprestatie in een individuele arbeidsovereenkomst, RW , kol ). 16. Een uitdrukkelijk ontbindend beding wegens wanprestatie mag geen afbreuk doen aan de beoordelingsbevoegdheid van de rechter. Waar de conventionele kwalificatie van bepaalde feiten als dringende reden de appreciatieplicht van de rechter onverkort laat, geldt dit evenzeer voor het ontbindend beding wegens wanprestatie, waarbij eveneens de onmiddellijke beëindiging van de overeenkomst als sanctie voor wanprestatie wordt bepaald (Arbh. Luik 22 februari 2000, Soc. Kron. 2001, 270; W. VAN EECKHOUTTE, a.w. 2090, nr. 3929; W. RAUWS, a.w., ; W. RAUWS, Arbeidsrecht en burgerlijk recht: een stevig huwelijk, een

9 Arbeidshof te Brussel 2015/AB/1180 p. 9 turbulente LAT-relatie of scheiding TPR 2001/2, 176; W. RAUWS,, Civielrechtelijke beëindigingswijzen van de arbeidsovereenkomst, Antwerpen, Kluwer, 1987, ). 17. Een uitdrukkelijk ontbindend beding wegens wanprestatie, met beëindiging van rechtswege, is strijdig met artikel 35 arbeidsovereenkomstenwet en daardoor nietig (Arbh. Luik 22 februari 2000, Soc. Kron. 2001, 270; W. RAUWS, a.w., 2466). Laatstgenoemde auteur benadrukt dat aan de rechter alleszins de bevoegdheid moet toekomen om te appreciëren of de wanprestatie wel voldoende erg is om de ontbinding te rechtvaardigen. 18. In deze zaak heeft V. met aangetekende brief van 9 september 2013 een opzeggingstermijn van 5 werkdagen, ingaande op 10 september 2013 betekend met verwijzing naar een uitdrukkelijk ontbindend beding wegens wanprestatie. Door het presteren van de opzeggingstermijn werd de arbeidsovereenkomst met ingang van 16 september 2013 beëindigd met schending van de dwingende bepalingen van art. 35 en 40 van de arbeidsovereenkomstenwet. 19. Ter zitting wordt bovendien bevestigd en dit blijkt ook uit de neergelegde stukken dat er geen documenten of andere bewijsmiddelen zijn, die de inhoud van de brief van 9 september 2013 schragen. Er is daardoor geen enkele mogelijkheid om de voorgehouden wanprestatie op enige wijze te toetsen. 20. Ten overvloede kan vastgesteld worden dat de tekst van het ontbindend beding wegens wanprestatie verwijst naar een grove tekortkoming, welke elke verdere samenwerking onmiddellijk en definitief onmogelijk maakt, terwijl in de brief van 9 september 2013 verwezen

10 Arbeidshof te Brussel 2015/AB/1180 p. 10 wordt naar zowel dysfuncties als positieve punten, zonder dat daarin een uitdrukkelijke grove tekortkoming wordt aangehaald. 21. V. heeft op 16 september 2013 de arbeidsovereenkomst van bepaalde tijd beëindigd zonder dringende reden vóór het verstrijken van de termijn. Ze is dan ook gehouden tot betaling van de vergoeding bepaald in art. 40 van de arbeidsovereenkomstenwet, hetzij het loon dat verschuldigd is tot het einde van de termijn. De gevorderde termijn van 3,5 maanden is minder dan het dubbele van een opzeggingstermijn bij een overeenkomst van onbepaalde tijd. 22. Mevrouw L. berekent dit correct op: Loon x 12,92 = ,00 Maaltijdcheques 5,91 x ,30 Ecocheques 250,00 Jaarloon ,30 Loon tot einde september ,30/12 x 3/65 x 10 = 1.353,90 Loon oktober december ,30/12 x 3 = 8.800,32 Totaal ,22 Ten onrechte neemt V. slechts 18 maaltijdcheques per maand in rekening voor het lopend jaarloon.

11 Arbeidshof te Brussel 2015/AB/1180 p Op grond van de cao van 16 juli 2009 betreffende de koopkracht luik ecocheques, afgesloten in het PC 218 (KB 17 maart 2010, BS 3 mei 2010) heeft mevrouw L. recht op ecocheques ter waarde van 250/jaar pro rata de gewerkte periode. Uit de loonfiches augustus en september 2013 volgt dat deze niet werden aangerekend en uitgekeerd. Mevrouw L. heeft dan ook recht op het gevorderde bedrag waarvan de becijfering niet wordt betwist. 24. Tevens dienen aangepaste fiscale en sociale documenten te worden afgegeven, maar het is niet nodig dit op te leggen onder verbeurte van een dwangsom, daar uit de stukken blijkt dat V. haar verplichtingen op dit punt op een normale wijze nakomt. OM DEZE REDENEN HET ARBEIDSHOF Gelet op de wet van 15 juni 1935 op het gebruik der talen in gerechtszaken zoals tot op heden gewijzigd, inzonderheid op artikel 24,

12 Arbeidshof te Brussel 2015/AB/1180 p. 12 Recht sprekend op tegenspraak, Verklaart het hoger beroep toelaatbaar en gegrond. Veroordeelt de nv V. tot betaling aan mevrouw L. van - Een vergoeding op grond van art. 40 AOW van ,22 - Niet ontvangen ecocheques van 31,25 Te vermeerderen met wettelijke en gerechtelijke intresten Veroordeelt de nv V. tot afgifte aan mevrouw L. van hieraan aangepaste sociale en fiscale documenten, waaronder een C4-formulier en een fiscale fiche. Wijst het meergevorderde af. Legt de gerechtskosten van beide aanleggen ten laste van de nv V., geen rechtsplegingsvergoeding verschuldigd zijnde, daar mevrouw L. niet werd bijgestaan door een advocaat. Aldus gewezen en ondertekend door de derde kamer van het Arbeidshof te Brussel, samengesteld uit: L. LENAERTS, kamervoorzitter, A. VERHELST, raadsheer in sociale zaken, werkgever, H. VANDERHAEGEN, raadsheer in sociale zaken, werknemer-bediende, bijgestaan door : K. CUVELIER, griffier.

13 Arbeidshof te Brussel 2015/AB/1180 p. 13 L. LENAERTS, K. CUVELIER, A. VERHELST, H. VANDERHAEGEN. en uitgesproken op de openbare terechtzitting van dinsdag 4 april 2017 door: L. LENAERTS, kamervoorzitter, bijgestaan door K. CUVELIER, griffier. L. LENAERTS, K. CUVELIER.