PK-PD van anti-infectiva

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "PK-PD van anti-infectiva"

Transcriptie

1 PK-PD van anti-infectiva Dr. Roger Brüggemann 20 september 2012

2 Onderzoeksstructuur Apotheek anno : Klinische farmacologisch onderzoek Oncologie (NvE) Infectieziekten (DB/RA/RB) HIV / Hepatitis C (DB) Tuberculose (RA) Schimmelinfecties (RB) 2: Apotheek / Patiëntenzorg Apotheek Interventies (SN, BvdB) Epidemiologie / Farmacovigilantie(FdV/HO) Farmaceutische patiëntenzorg (PdS) 3: Profilerings onderzoek

3 Antifungal drug research at Department of Clinical Pharmacy NONMEM Pharmacometric Pharmacokinetic Pharmacodynamic Modeling Expertise Lab assay Therapeutic Drug Monitoring / Clinical consulting Research purposes International Proficiency Testing Program Reference Laboratory for International Studies Pharmacology Prof. F. Russel and Dr. J. Koenderink PK / PD in vivo models MMB (Prof. Verweij and Prof. Mouton) In vitro models for drug transporters and efflux pumps Voriconazole PK/PD Posaconazole PK/PD Combination therapy Prophylaxis models PK in hematology population (Dr. Donnelly and Dr. Blijlevens) PK in pediatric population (Dr. Warris) Voriconazole in SCT patients Anidulafungin Dosing Strategies Micafungin Dosing Strategies Caspofungin Pharmacokinetics Posaconazole dosing algorithm Voriconazole TDM in pediatrics Fluconazole in Neonates PK/PD in ICU (Prof. Pickkers) Independent research from our department Caspofungin in ICU patients Anidulafungin in ICU patients Micafungin in ICU patients Drug-drug interactions in healthy volunteers: IIR posaconazole fosamprenavir EMA driven voriconazole - atazanavir Liposomal Amphotericin B in obese patients Anidulafungin in obese patients

4 Algemene Farmacologie

5 Welke stappen vinden plaats voordat een geneesmiddel zijn werk kan doen?

6 Fasen Van Toediening Tot Effect Dosis Effect Desintegratie toedieningsvorm Oplossen van de Werkzame Stof Absorptie Distributie Metabolisme Eliminatie Farmacon- Receptorinteractie in 'targetweefsel' Farmaceutische fase Farmacokinetische fase Farmacodynamische fase

7 Farmaceutische fase - Toedieningsvorm Oraal tabletten (ph bescherming, EC, retard) dragees, capsules, drank/suspensie Sublinguaal Rectaal Parenteraal i.v., i.m., s.c. Lokaal huid, neus, oog, oor, luchtwegen, blaas

8 Farmacokinetiek De kennis van de wijze en de snelheid van: absorptie distributie metabolisme eliminatie van geneesmiddelen Wat doet het lichaam met het geneesmiddel?

9 Farmacodynamiek Kennis van de werking en bijwerkingen van geneesmiddelen Wat doet het geneesmiddel met het lichaam?

10 Fasen Van Toediening Tot Effect Dosis Effect Desintegratie toedieningsvorm Oplossen van de Werkzame Stof Absorptie Distributie Metabolisme Eliminatie Farmacon- Receptorinteractie in 'targetweefsel' Farmaceutische fase Farmacokinetische fase Farmacodynamische fase

11 Farmacokinetiek (I)

12 Farmacokinetiek (II)

13 Cumulatie van geneesmiddelen Therapeutisch gebied Afhankelijk van t½ 4 tot 5 x t½ levert steady state

14 Farmacokinetiek - Absorptie (I) Verschillen tussen toedieningswegen oraal o moet eerst worden opgenomen o effect na ongeveer 0,5-1 uur rectaal o moet vaak eerst worden opgenomen o soms alleen lokale werking (laxantia) o Geen / beperkt first-pass effect

15 Farmacokinetiek - Absorptie (II) Verschillen tussen toedieningswegen intraveneus o direct in het bloed o direct effect o hogere pieken intramusculair o komt vaak langzaam uit spier vrij

16 Farmacokinetiek - Toedieningsvormen

17 Invloed absorptiesnelheid op plasmaspiegel Theoretische bloedconcentratiecurven van drie verschillende toedieningsvormen met hetzelfde werkzame bestanddeel in gelijke hoeveelheid, maar die sterk verschillen in absorptiesnelheid I Maximale veilige concentratie II III Minimale effectieve concentratie 0 0 Tijd 17

18 Farmacokinetiek - Distributie (I)

19 Farmacokinetiek - Distributie (II) Verdeling van geneesmiddel over verschillende weefsels en lichaamsvloeistoffen Een rol spelen: Chemische structuur van geneesmiddel Hydrofiel / lipofiel Hoeveelheid lichaamswater totaal, extracellulair, intracellulair Eiwitbinding albumine / vrije fractie Etc.

20 Farmacokinetiek - Distributie (III) Maat om deze verdeling weer te geven: Verdelingsvolume (V d ) = hoeveelheid geneesmiddel in lichaam plasmaconcentratie Wordt uitgedrukt in aantal L per kg lichaamsgewicht Bv. Digoxine: V d = 7,3 L/kg, waarvan de concentratie in het hart ca. 30x hoger is dan die in de systemische circulatie.

21 Farmacokinetiek - Metabolisme (I) Omzetting van geneesmiddel In hydrofielere verbinding Kan dan met nieren worden uitgescheiden Met name door enzymen in de lever Maar ook in maagdarmkanaal, nieren, longen en bloed

22 Farmacokinetiek - Metabolisme (II) Cytochroom P450 enzymen CYP 1 A 2 Cytochroom P450 Individueel isoenzym familie subfamilie 22

23 Farmacokinetiek - Metabolisme (III) Enzymfunctie is afhankelijk van: leeftijd leverdoorbloeding co-medicatie roken bestaande aandoeningen Enzymremming/Enzyminductie

24

25 Farmacokinetiek - Eliminatie (I) Uitscheiding van het geneesmiddel en/of metabolieten, via: nieren (urine) lever (gal, evt. enterohepatische kringloop) longen (uitademingslucht) huid

26 Farmacokinetiek - Eliminatie (II) Eliminatie halfwaardetijd: de tijdsduur die het lichaam nodig heeft om de plasmaspiegel te halveren is afhankelijk van: geneesmiddel mate van excretie/metabolisme (nier- en leverfunctiestoornissen) verdelingsvolume

27 Farmacokinetiek - Eliminatie (III) Halfwaardetijd (t 1/2 ): Enkele minuten dagen Zie Farmacotherapeutisch Kompas bepaalt de doseerfrequentie bepaalt variatie in bloedspiegel bepaalt benodigde tijd voor bereiken plateau waarde

28 Rekenvoorbeeld t 1/2 Halfwaardetijd = 1 uur: na 1 uur nog 50% na 2 uur nog 25% na 3 uur nog 12,5% na 4 uur nog 6,25% Halfwaardetijd = 2 uur. Hoelang duurt het voordat 75% is uitgescheiden?

29 Rekenvoorbeeld t 1/2 Halfwaardetijd = 2 uur. Hoelang duurt het voordat 75% is uitgescheiden? Antwoord: 4 uur Nl. 50% in de eerste 2 uur + 25% in de tweede 2 uur.

30 Rekenvoorbeeld t 1/2 (II) Gentamicine: 1 dd 350mg; top = 8 mg/l (na 1 uur); dalspiegel (na 24 uur) is 1.7 mg/l Dalspiegel moet < 1.0 mg/l zijn; wat moet nieuwe dosering zijn?

31 Rekenvoorbeeld t 1/2 (II) Gentamicine: 1 dd 350mg; top = 8 mg/l (na 1 uur); dalspiegel (na 24 uur) is 1.7 mg/l Dalspiegel moet < 1.0 mg/l zijn; wat moet nieuwe dosering zijn? Halfwaardetijd ca. 12 uur (8 4 2 mg/l in ca. 24 uur) Nieuwe dosering 350mg per 36 uur

32 Enkel versus meervoudige toediening

33 Meervoudige dosering

34 Meervoudige dosering

35 Time to reach Steady State 250% Time to Steady State 200% 150% 100% 75% 88% 94% 97% 50% 50% 0% Halfwaardetijd

36 Oplaaddosis w/ bolus w/o bolus 0

37 V ori conazol e C oncent rat i on (mg/ L) Loading is a way to get therapeutic concentrations as quickly as possible i.v. loading followed by 200 mg bd 200 mg bd; no loading Time (hours)

38 V ori conazol e C oncent rat i on (mg/ L) Genotype status can make a difference Ext ensive Met aboliser Poor Met aboliser Time (hours)

39 V ori conazol e C oncent rat i on (mg/ L) V ori conazol e C oncent rat i ons (mg/ L) Examples of (pseudo)linear versus non linear PK (Pseudo)linear Nonlinear Time ( hours) Time ( hours)

40 Farmacokinetische veranderingen Absorptie Verdeling en eiwitbinding Omzetting door lever Uitscheiding door nier Kan allemaal anders zijn bij patiënten op de IC!! Voorbeelden?

41 Voorbeeld Alcohol

42 Totale hoeveelheid in het lichaam De hoeveelheid geneesmiddel (A) die op een bepaald moment (t) in het lichaam aanwezig is kun je berekenen met behulp van de formule: A t = C t * V d * G waarin : A t = hoeveelheid geneesmiddel in het lichaam op het tijdstip t C t = plasma concentratie op het tijdstip t V d = het verdelingsvolume in L / kg G = lichaamsgewicht in kg

43 Ethanol / Alcohol Snelheid waarmee iemand alcohol afbreekt : 75 mg / kg / uur (geen gebruiker) 125 mg / kg/ uur (onbekend of incidenteel gebruiker) 175 mg / kg /uur (chronisch gebruiker) V d = 0,7 L /kg (man) V d = 0,6 L / kg (vrouw) (V d = A / C)

44 Vrouwen hebben een kleiner verdelingsvolume van alcohol

45 Vraag 1,5 promille alcohol = 1500 mg/l ethanol 1200 mg/l ethanol (immers 1 L EtOH = 0,8 kg) 150 mg/l ethanol 120 mg/l ethanol (immers 1 L EtOH = 0,8 kg)

46 Antwoord 1,5 promille alcohol = 1500 mg/l ethanol 1200 mg/l ethanol (immers 1 L EtOH = 0,8 kg) 150 mg/l ethanol 120 mg/l ethanol (immers 1 L EtOH = 0,8 kg)

47 In een fles whisky zit: 0,75 liter 40% alcohol Dit is: 240 gram alcohol 240 mg alcohol 300 gram alcohol 300 mg alcohol

48 In een fles whisky zit: 0,75 liter 40% alcohol Dit is: 240 gram alcohol 240 mg alcohol 300 gram alcohol 300 mg alcohol Opl: 40% * 0,75L = 0,3 L pure alcohol 0,300 L = 0,8kg/L*0,3L = 0,24 kg = 240 gram

49 Stel. Een man van 80 kg drinkt 1 fles whiskey (240 g alcohol) in 5 minuten leeg drinkt en de alcohol meteen en volledig wordt opgenomen: Wat is dan zijn promillage: ongeveer 6 promille ongeveer 4,5 promille ongeveer 3,5 promille ongeveer 2,5 promille

50 Antwoord A t = C t * V d * G waarin : A t = hoeveelheid geneesmiddel in het lichaam op het tijdstip t C t = plasma concentratie op het tijdstip t V d = het verdelingsvolume in L / kg G = lichaamsgewicht in kg Dus: 240 gram = C t * 0,7 kg/l * 80 kg 240 gram = C t * 56 L C t = 240 gram / 56 L = 4,3 g/l = 4,3

51 Antwoord Een man van 80 kg drinkt 1 fles whiskey (240 g alcohol) in 5 minuten leeg drinkt en de alcohol meteen en volledig wordt opgenomen: Wat is dan zijn promillage: ongeveer 6 promille ongeveer 4,5 promille ongeveer 3,5 promille ongeveer 2,5 promille

52 Of andersom Bij een student geneeskunde wordt 6 promille gevonden. Hoeveel whisky heeft deze patiënt ingenomen indien deze van het vrouwelijke geslacht is en 100 kg weegt? 1/2 fles whisky (375 ml) 3/4 fles whisky (560 ml) 1 fles whisky (750 ml) 1,5 fles whisky (1,125 liter)

53 Antwoord A t = C t * V d * G waarin : A t = hoeveelheid geneesmiddel in het lichaam op het tijdstip t C t = plasma concentratie op het tijdstip t V d = het verdelingsvolume in L / kg G = lichaamsgewicht in kg Dus: A t = 6 g/l * 0,6 L/kg * 100 kg A t = 360 gram 240 gram alcohol per fles, dus anderhalve fles

54 Of andersom Bij een student geneeskunde wordt 6 promille gevonden. Hoeveel whisky heeft deze patiënt ingenomen indien deze van het vrouwelijke geslacht is en 100 kg weegt? 1/2 fles whisky (375 ml) 3/4 fles whisky (560 ml) 1 fles whisky (750 ml) 1,5 fles whisky (1,125 liter)

55 Je gaat naar de discotheek Wat mag je drinken: 0,5 promille Je mag dan in je bloed hebben: 500 mg/l Je weegt 60 kg en bent vrouw Je V d is: 60 kg * 0,6 L/kg = 36 liter Je mag dus 18 gram pure alcohol in je bloed hebben. In een biertje (200ml): 0,2L * 5% EtOH * 0,8 kg/l = 8 gram alcohol.

56 Dus wat doe je Als je binnenkomt drink je meteen 3 biertjes. Je breekt als ongetrainde drinker ongeveer 5 gram per uur af. Dus je neemt een pauze van anderhalf uur. En neemt dan weer een biertje En negen uur later ga je weg met totaal 8 bier en een goede avond en zwaait naar de politie.

57 PK-PD van anti-infectiva

58

59 Maar hoe moet het nu verder? Afweersysteem gastheer Bacteriën Antibioticum Bacteriële eradicatie PK/PD profile Klinisch succes

60 Maar, wat is straf? Goed!! serumspiegel (concentratie) MIC (µg/ml)

61 Is dit nog straf? Goed!! serumspiegel (concentratie) Slecht!! MIC (µg/ml)

62 En is dit ook nog straf? serumspiegel (concentratie) MIC (µg/ml) Tja

63 Craig, W.A. Clin Infect Diseases 1998;26:1-12

64 PK/PD van antibiotica:van waar komen we? farmacodynamisch gezien is de antiinfectieuze therapie lange tijd wetenschappelijk niet gefundeerd geweest toediening lage dosis uit vrees voor toxiciteit verkeerde dosis bij registratie verkeerd interpreteren van optimale toedieningsschema s farmacokinetiek werd gebruikt om de aanwezigheid van het geneesmiddel te staven i.p.v. de doeltreffendheid te verbeteren door dosisaanpassing

65 Plasma Antibiotic Concentration Pharmacokinetic Parameters Peak Concentration AUC / MIC Time above MIC MIC Time (hours)

66 Effec t Successful compounds Dose dependent efficacy Failed Compounds Measure of Drug Drug Exposure

67

68 PK/PD kenmerken van antibiotica 3 groepen te onderscheiden tijdsafhankelijk (t > MIC) AUC / MIC afhankelijk Cmax / MIC afhankelijk

69 Drie klassen Tijd > MIC AUC/MIC Cmax/MIC Penicillinen Azithromycine Gentamicine Cefalosporinen Tetracyclines Tobramycine Carbapenems Vancomycine Amikacine Aztreonam Teicoplanin Fluorchinolonen Clarithromycine Linezolid Daptomycine Clindamycine Fluconazol Craig, W.A. Clin Infect Diseases 1998;26:1-12

70 Voorbeeld 1: Time>MIC Craig WA.. Diagn Microbiol Infect Dis 1995;22:89 96

71 Voorbeeld 2: Cmax/MIC Andes et al; In Vivo Pharmacodynamic Characterization of Anidulafungin in a Neutropenic Murine Candidiasis Model. AAC, Feb. 2008, p

72 Voorbeeld 3: AUC/MIC Booker et al. Antimicrob Agents Chemother 2005; 49: 1775

73 Breekpunten vaststellen

74 EC 50 versus EC 90

75 Post-antibiotisch effect

76

77 Hands on demonstratie middels computersimulatie Gentamicine 3 maal daags Gentamicine 1 maal daags Een patient met nierfunctiestoornissen op de IC Vancomycine zonder oplaaddosis Vancomycine met oplaaddosis Effect van intermitterende dialyse op gentamicine Effect van intermitterende dialyse op vancomycine

11-11-2013. Farmacologie. De ziekenhuisapotheek. Inhoud les. Fasen van toediening tot effect. Farmacokinetiek. Farmacokinetiek

11-11-2013. Farmacologie. De ziekenhuisapotheek. Inhoud les. Fasen van toediening tot effect. Farmacokinetiek. Farmacokinetiek Farmacologie Eline Muilwijk AIOS Ziekenhuisfarmacie 24 25 oktober 2013 eline.muilwijk@radboudumc.nl De ziekenhuisapotheek Taken en functies (o.a.): Assortimentsbeheer en geneesmiddelenlogistiek Bereidingen

Nadere informatie

Farmacologie. Carli Wilmer AIOS Ziekenhuisfarmacie 29 september 2014 carli.wilmer@radboudumc.nl

Farmacologie. Carli Wilmer AIOS Ziekenhuisfarmacie 29 september 2014 carli.wilmer@radboudumc.nl Farmacologie Carli Wilmer AIOS Ziekenhuisfarmacie 29 september 2014 carli.wilmer@radboudumc.nl Inhoud les 1. Farmacokinetiek 2. Farmacodynamiek, Interacties 3. Medicatieveiligheid, farmacotherapeutische

Nadere informatie

Aanpassen antibioticadoseringen tijdens continue veno veneuze

Aanpassen antibioticadoseringen tijdens continue veno veneuze Aanpassen antibioticadoseringen tijdens continue veno veneuze hemfiltratie (CVVH) Catherine Bouman Internist intensivist Topics 11-12-2014 Antibiotica op de IC Intensief gebruik en vaak van levensbelang

Nadere informatie

Basale Farmacokinetiek op de Intensive care Armand R.J. Girbes & Noortje Swart

Basale Farmacokinetiek op de Intensive care Armand R.J. Girbes & Noortje Swart Basale Farmacokinetiek op de Intensive care Armand R.J. Girbes & Noortje Swart Intensive Care & Apotheek VU medisch centrum Netherlands Farmaco-terminologie Farmacologie de studie van geneesmiddelen observeerbare

Nadere informatie

Farmacodynamie: huidige gegevens. antibiotica :

Farmacodynamie: huidige gegevens. antibiotica : Farmacodynamie: huidige gegevens antibiotica : In functie v.d. tijd In functie v. d. concentratie Hoe moet men doseren? 3-1 Van farmacokinetiek naar farmacodynamie... Farmacokinetiek 0.4 conc. vs tijd

Nadere informatie

Algemene kennis over farmacokinetiek (PK)

Algemene kennis over farmacokinetiek (PK) Algemene kennis over farmacokinetiek (PK) C max, klaring, Vd, halfwaardetijd, AUC, biologische beschikbaarheid, proteinebinding Watis ditjargon? Is dit belangrijk voor mij? 2-1 Algemene kennis over farmacokinetiek

Nadere informatie

Doseren van geneesmiddelen bij morbide obese patiënten. Carli Wilmer MSc AIOS Ziekenhuisfarmacie UMCN / CWZ

Doseren van geneesmiddelen bij morbide obese patiënten. Carli Wilmer MSc AIOS Ziekenhuisfarmacie UMCN / CWZ Doseren van geneesmiddelen bij morbide obese patiënten Carli Wilmer MSc AIOS Ziekenhuisfarmacie UMCN / CWZ Doseren van geneesmiddelen bij morbide obese patiënten Casus- letter to the editor NEJM juni 2013

Nadere informatie

antibiotica : Hoe moet men doseren?

antibiotica : Hoe moet men doseren? Farmacodynamie: huidige gegevens antibiotica : In functie v.d. tijd In functie v. d. concentratie Hoe moet men doseren? 3C-1 Van farmacokinetiek naar farmacodynamie... Farmacokinetiek 0.4 conc. vs tijd

Nadere informatie

Dosering van antibiotica tijdens dialyse. Anke Reuser AIOS Anesthesiologie

Dosering van antibiotica tijdens dialyse. Anke Reuser AIOS Anesthesiologie Dosering van antibiotica tijdens dialyse Anke Reuser AIOS Anesthesiologie 01-08-2017 AKI 60% mortaliteit Meeste mortaliteit agv sepsis (50%) Juiste dosering en spiegels van antibiotica cruciaal Onderdosering

Nadere informatie

TDM van betalactam antibiotica op de IC: toekomstmuziek

TDM van betalactam antibiotica op de IC: toekomstmuziek TDM van betalactam antibiotica op de IC: toekomstmuziek Jan J. De Waele MD PhD Surgical ICU Ghent University Hospital Ghent, Belgium. Jan.DeWaele@UGent.be @CriticCareDoc TDM OUTCOME Agenda Het concept

Nadere informatie

Farmacokinetiek in klinisch onderzoek. Dr. Floor van Rosse Apotheek Erasmus MC

Farmacokinetiek in klinisch onderzoek. Dr. Floor van Rosse Apotheek Erasmus MC Farmacokinetiek in klinisch onderzoek Dr. Floor van Rosse Apotheek Erasmus MC Even voorstellen BSc Biomedische wetenschappen (UU) MSc Epidemiologie (UU) O.a. klinische epidemiologie en farmaco-epidemiologie

Nadere informatie

22-1-2016. De interactie tussen een molecuul metoprolol en de beta-receptor is een voorbeeld van een farmacokinetisch principe. Waar.

22-1-2016. De interactie tussen een molecuul metoprolol en de beta-receptor is een voorbeeld van een farmacokinetisch principe. Waar. (potentiële) belangenverstrengeling Geen Freek van Gorp Ziekenhuisapotheker Franciscus Groep 13-01-2016 Farmacokinetiek bij de individuele (oudere) patiënt Trucs en weetjes voor de dagelijkse praktijk

Nadere informatie

Echinocandines in IC patiënten alle 3 gelijkwaardig?

Echinocandines in IC patiënten alle 3 gelijkwaardig? Echinocandines in IC patiënten alle 3 gelijkwaardig? Topics in IC 11 december 2014 Eline Muilwijk Ziekenhuisapotheker / onderzoeker Ontwikkeling antifungale middelen Miconazol Itraconazol Caspofungin Anidulafungin

Nadere informatie

Doseren van Antibiotica PK/PD. Dr. Michiel van Agtmael, internist-infectioloog & klinisch farmacoloog

Doseren van Antibiotica PK/PD. Dr. Michiel van Agtmael, internist-infectioloog & klinisch farmacoloog Doseren van Antibiotica PK/PD Dr. Michiel van Agtmael, internist-infectioloog & klinisch farmacoloog 1 Farmacokinetiek: What the body does to the drug Farmacodynamiek: What the drug does to the body Toxicity

Nadere informatie

PK/PD van antibiotica

PK/PD van antibiotica PK/PD van antibiotica Waarom is PK/PD zo belangrijk? Programma van de workshop 1-1 PK / PD van antibiotica : van waar komen we? Oorsprong: farmacodynamisch gezien is de antiinfectieuze therapie lange tijd

Nadere informatie

Farmacodynamie: huidige gegevens. antibiotica :

Farmacodynamie: huidige gegevens. antibiotica : 3-1 Farmacodynamie: huidige gegevens antibiotica : In functie v.d. tijd In functie v. d. concentratie Hoe moet men doseren? 3-2 Van farmacokinetiek naar farmacodynamie... Farmacokinetiek 0.4 conc. vs tijd

Nadere informatie

200906_oefen.pdf. Tentamen 25 juni 2009, vragen

200906_oefen.pdf. Tentamen 25 juni 2009, vragen 200906_oefen.pdf Tentamen 25 juni 2009, vragen Universiteit Utrecht Farmacie Geneesmiddel en patient Naam: Collegekaartnummer: OPGAVEN TENTAMEN BLOK FA-201 GENEESMIDDEL EN PATIENT 25 juni 2009 9.00 12.00

Nadere informatie

FARMACOKINETIEK EN ADME-PROCESSEN

FARMACOKINETIEK EN ADME-PROCESSEN HERTENTAMEN FARMACOKINETIEK EN ADME-PROCESSEN Vakcode: 435084 Docent: dr. J.N.M. Commandeur Datum: 27 augustus 2008 Tijd: 12-14 uur Zaal: S.111 Aantal vragen: 5 Zet op elk vel (incl. millimeterpapier)

Nadere informatie

Therapeutische drugmonitoring van posaconazole: zin of onzin? Timothy Vanwynsberghe

Therapeutische drugmonitoring van posaconazole: zin of onzin? Timothy Vanwynsberghe Therapeutische drugmonitoring van posaconazole: zin of onzin? Timothy Vanwynsberghe Azoles Posaconazole CAT vraagstelling 1. Wanneer TDM? 2. Voldoet posaconazole aan criteria? 3. Hoe kunnen we posaconazole

Nadere informatie

Workshop farmacokinetiek. Marieke Zeeman Internist-ouderengeneeskunde Klinisch farmacoloog i.o.

Workshop farmacokinetiek. Marieke Zeeman Internist-ouderengeneeskunde Klinisch farmacoloog i.o. Workshop farmacokinetiek Marieke Zeeman Internist-ouderengeneeskunde Klinisch farmacoloog i.o. De wachtkamer Patiënt M Patiënt B Patiënt C Patiënt D Recapitulatie Oplaaddosis C 0 = F x D / Vd Klaring Cl

Nadere informatie

FARMACOKINETIEK EN ADME-PROCESSEN

FARMACOKINETIEK EN ADME-PROCESSEN TENTAMEN FARMACOKINETIEK EN ADME-PROCESSEN UITWERKINGEN Vakcode: 435084 Docent: dr. J.N.M. Commandeur Datum: 26 juni 2008 Tijd: 12-14 uur Zaal: KC.159 Zet op elk vel (incl. millimeterpapier) je naam en

Nadere informatie

Doseren van Antibiotica PK/PD. Dr. Michiel van Agtmael, internist-infectioloog & klinisch farmacoloog

Doseren van Antibiotica PK/PD. Dr. Michiel van Agtmael, internist-infectioloog & klinisch farmacoloog Doseren van Antibiotica PK/PD Dr. Michiel van Agtmael, internist-infectioloog & klinisch farmacoloog 1 Farmacokinetiek: What the body does to the drug Farmacodynamiek: What the drug does to the body Toxicity

Nadere informatie

Antibiotica: optimalisatie van dosering voor pasgeborenen

Antibiotica: optimalisatie van dosering voor pasgeborenen Antibiotica: optimalisatie van dosering voor pasgeborenen Dr. Anne Smits Dienst neonatologie, UZ Leuven Leuvense dagen 2018 Geneesmiddelen dosering bij neonaten The most common medication error in neonates

Nadere informatie

PK/PD en resistentie: Hoe kunnen we er tegen vechten

PK/PD en resistentie: Hoe kunnen we er tegen vechten PK/PD en resistentie: Hoe kunnen we er tegen vechten Eradiceren Abnormale bacteriën Mutaties Effluxpompen Concentratie die mutaties voorkomt kritische T > MIC waarden En in de praktijk 4-1 Selectie van

Nadere informatie

De lotgevallen van medicatie in het menselijk lichaam.

De lotgevallen van medicatie in het menselijk lichaam. De lotgevallen van medicatie in het menselijk lichaam. Waarom medicijnen gebruiken? Iemand heeft een aandoening en de oorzaak van die aandoening kan met geneesmiddelen worden behandeld causale behandeling.

Nadere informatie

PK/PD van antibiotica

PK/PD van antibiotica 1-1 PK/PD van antibiotica waarom is PK/PD zo belangrijk? programma van de workshop 1-2 Antibioticabehandeling: Wat wil de clinicus? De beste therapeutische effecten het medicijn Geen toxische effecten

Nadere informatie

Noorderpoort Medische Kennis

Noorderpoort Medische Kennis Kerntaak: Triëren Werkproces 1.1: Medische Kennis Werkproces 1.2: Behandelmethoden en therapieën Doelstelling(en) De DA kan bij het intakegesprek het probleem, risicovolle of complexe situaties in kaart

Nadere informatie

Farmacodynamie: het concept

Farmacodynamie: het concept Farmacodynamie: het concept effect Wat is farmacodynamie dosis-respons modellen het "alles-of-niets" model het lineair model het sigmoidaal model concentratie de invloed van de tijd 2-1 Wat is farmacodynamie?

Nadere informatie

Assortiment laboratorium apotheek

Assortiment laboratorium apotheek Abacavir Geen specifiek tijdstip 4GRN 2 ml 45 dagen Maandelijks Algemeen Dal afhankelijk van tijdstip Aceton Bij binnenkomst patient 4ROO / 4GRN / 1RMC 1 ml 1 dag Op aanvraag Algemeen Top 0 0,2 g/l Amikacine

Nadere informatie

BIJLAGE A SAMENVATTING VAN DE PRODUCTKENMERKEN

BIJLAGE A SAMENVATTING VAN DE PRODUCTKENMERKEN BIJLAGE A SAMENVATTING VAN DE PRODUCTKENMERKEN 1. NAAM VAN HET DIERGENEESMIDDEL TOLFINE, 40 mg/ml, oplossing voor injectie voor runderen en varkens 2. KWALITATIEVE EN KWANTITATIEVE SAMENSTELLING Per ml:

Nadere informatie

Doseren van antibiotica bij morbide obese patiënten

Doseren van antibiotica bij morbide obese patiënten Doseren van antibiotica bij morbide obese patiënten Aanleiding Gentamicine Tobramycine Vancomycine Ciprofloxacine Anidulafungin Micafungin Posaconazol Ambisome Fluconazole Landelijke werkgroep dosering

Nadere informatie

De klinisch apotheker op een chirurgische dienst

De klinisch apotheker op een chirurgische dienst De klinisch apotheker op een chirurgische dienst CASUÏSTIEK Apr. Karolien Walgraeve Symposium klinische farmacie 5 oktober 2013 OVERZICHT Casusvoorstelling Farmaceutisch probleem Fluconazole Tigecycline

Nadere informatie

Kruidvat Paracetamol 120, 240, 500 en 1000 mg, zetpillen bevatten als werkzaam bestanddeel per zetpil 120, 240, 500 resp. 1000 mg paracetamol.

Kruidvat Paracetamol 120, 240, 500 en 1000 mg, zetpillen bevatten als werkzaam bestanddeel per zetpil 120, 240, 500 resp. 1000 mg paracetamol. 1.3.1.1 SmPC Page 1 of 5 1.3.1.1 SUMMARY OF PRODUCT CHARACTERISTICS Samenvatting van de productkenmerken 1. NAAM VAN HET GENEESMIDDEL Kruidvat Paracetamol 120 mg, zetpillen. Kruidvat Paracetamol 240 mg,

Nadere informatie

Farmacokinetiek van Psychofarmaca

Farmacokinetiek van Psychofarmaca Page 1 of 11 Farmacokinetiek van Psychofarmaca Mijn nascholing Redactie G.W.K. Hugenholtz, ziekenhuisapotheker, Ziekenhuisapotheek Altrecht GGZ, Den Dolder Dr. D.J. Touw, ziekenhuisapotheker, Apotheek

Nadere informatie

EPILEPSIE EN THERAPEUTIC DRUG MONITORING. A.CP. Mathot. In de meeste laboratoria van ziekenhuisapotheken. hebben of in een diepe slaap geraken.

EPILEPSIE EN THERAPEUTIC DRUG MONITORING. A.CP. Mathot. In de meeste laboratoria van ziekenhuisapotheken. hebben of in een diepe slaap geraken. EPILEPSIE EN THERAPEUTIC DRUG MONITORING A.CP. Mathot In de meeste laboratoria van ziekenhuisapotheken zullen bloedspiegels van antiepileptica bepaald worden. De redenen om bloedspiegels van anti-epileptica

Nadere informatie

Samenvatting Hoofdstuk 1 Farmacotherapie op maat

Samenvatting Hoofdstuk 1 Farmacotherapie op maat Samenvatting Hoofdstuk 1 Farmacotherapie op maat Patiënt komt bij arts en na diagnose schrijft hij of: Geen therapie voor. Niet medicamenteuze therapie voor. Farmacotherapie voor. Een combinatie van mogelijkheden

Nadere informatie

Vancomycine Therapeutisch drug monitoring

Vancomycine Therapeutisch drug monitoring Vancomycine Therapeutisch drug monitoring Katrien Lagrou University Hospitals Leuven and KU Leuven, BELGIUM Vancomycine: GLYCOPEPTIDE antibioticum Celwand bacteriën: peptidoglycaan Vancomycine: interactie

Nadere informatie

Farmacokinetiek en dynamiek

Farmacokinetiek en dynamiek Farmacokinetiek en dynamiek Het toepassen van informatie uit het farmacotherapeutisch kompas Douwe van der Meer Ziekenhuisapotheker 20-03-2018 Wie schrijf het Kompas? VWS ZI Verzekeraars Wat is de bron?

Nadere informatie

DE STAATSSECRETARIS VAN ECONOMISCHE ZAKEN, In overeenstemming met de MINISTER VAN VOLKSGEZONDHEID, WELZIJN EN SPORT,

DE STAATSSECRETARIS VAN ECONOMISCHE ZAKEN, In overeenstemming met de MINISTER VAN VOLKSGEZONDHEID, WELZIJN EN SPORT, BD/2015/REG NL 2635/zaak 502234 DE STAATSSECRETARIS VAN ECONOMISCHE ZAKEN, In overeenstemming met de MINISTER VAN VOLKSGEZONDHEID, WELZIJN EN SPORT, Gezien het verzoek van Boehringer Ingelheim B.V. te

Nadere informatie

Apotheek Ziekenhuis Rijnstate

Apotheek Ziekenhuis Rijnstate Aciclovir (1,2,3,4) IV 5-10 mg/kg 3dd IV 5-10 mg/kg IV 5-10 mg/kg IV 2,5-5 mg/kg IV 2,5-5 mg/kg (NB: op dialyse dagen na dialyse (H. Simplex) PO 200 mg 5dd PO 200 mg 5dd PO 200 mg 3-4dd PO 200 mg PO 200

Nadere informatie

Pharmacokinetics of Antifungal Medication in the ICU-population

Pharmacokinetics of Antifungal Medication in the ICU-population Pharmacokinetics of Antifungal Medication in the ICU-population RUTH VAN DAELE Promotor: Prof. apr. Isabel Spriet Prof. dr. Joost Wauters Academische promotor: Apr. Thomas De Rijdt RWP Brussel 4-12-2017

Nadere informatie

Pharmacotherapie. Introductie- COIG-cursus. Prof. Dr. T. van Gelder (Teun) Internist klinisch farmacoloog Erasmus MC Rotterdam

Pharmacotherapie. Introductie- COIG-cursus. Prof. Dr. T. van Gelder (Teun) Internist klinisch farmacoloog Erasmus MC Rotterdam Pharmacotherapie Introductie- COIG-cursus Prof. Dr. T. van Gelder (Teun) Internist klinisch farmacoloog Erasmus MC Rotterdam vanaf 9.15 uur registratie en koffie/thee 10.00 10.15 uur opening en inleiding

Nadere informatie

PK/PD en resistentie: Hoe kunnen we er tegen vechten

PK/PD en resistentie: Hoe kunnen we er tegen vechten PK/PD en resistentie: Hoe kunnen we er tegen vechten Eradiceren Abnormale bacteriën Mutaties Effluxpompen Concentratie die mutaties voorkomt kritische T > MIC waarden En in de praktijk 4B-1 Selectie van

Nadere informatie

BIJLAGE I SAMENVATTING VAN DE PRODUCTKENMERKEN

BIJLAGE I SAMENVATTING VAN DE PRODUCTKENMERKEN BIJLAGE I SAMENVATTING VAN DE PRODUCTKENMERKEN 1/6 1. NAAM VAN HET DIERGENEESMIDDEL BAYTRIL 100 2. KWALITATIEVE EN KWANTITATIEVE SAMENSTELLING Werkzaam bestanddeel: Enrofloxacine 10,0 g/100 ml. Zie rubriek

Nadere informatie

SAMENVATTING VAN DE PRODUCTKENMERKEN. Eén harde capsule met gereguleerde afgifte bevat 200 mg mebeverinehydrochloride.

SAMENVATTING VAN DE PRODUCTKENMERKEN. Eén harde capsule met gereguleerde afgifte bevat 200 mg mebeverinehydrochloride. SAMENVATTING VAN DE PRODUCTKENMERKEN 1. NAAM VAN HET GENEESMIDDEL Duspatal Retard 200 mg, harde capsules met gereguleerde afgifte 2. KWALITATIEVE EN KWANTITATIEVE SAMENSTELLING Eén harde capsule met gereguleerde

Nadere informatie

Het dynamische geneesmiddel:

Het dynamische geneesmiddel: Het dynamische geneesmiddel: effecten van veroudering op geneesmiddelen. L. Mitrov-Winkelmolen Ziekenhuisapotheker Ikazia/Maasstad ziekenhuis Disclosures Potentiële belangenverstrengeling: geen Mw Jacobs

Nadere informatie

4.2 Indicaties voor gebruik met specificatie van de doeldiersoort(en)

4.2 Indicaties voor gebruik met specificatie van de doeldiersoort(en) 1. NAAM VAN HET DIERGENEESMIDDEL Meloxoral 1,5 mg/ml suspensie voor oraal gebruik voor honden 2. KWALITATIEVE EN KWANTITATIEVE SAMENSTELLING Eén ml bevat: Werkzaam bestanddeel: Meloxicam 1,5 mg Hulpstof:

Nadere informatie

PK/PD van antibiotica : een educatieve workshop

PK/PD van antibiotica : een educatieve workshop PK/PD van antibiotica : een educatieve workshop Waarom is PK/PD zo belangrijk? Wiezijnwij? Programma van de workshop 1 PK / PD van antibiotica : van waar komen we? Oorsprong: farmacodynamisch gezien is

Nadere informatie

Assortiment laboratorium apotheek

Assortiment laboratorium apotheek Geneesmiddel Afname Afnamemateriaal* Min. bloed BepalingsFreq Abacavir Abiraterone Aceton. Afname op ijs! Op aanvraag DV 4ROO / 5GRN 1 ml Endogeen bij diabetici: 0,005 Chronisch alcoholisme: 0,04 Diabetische

Nadere informatie

ALGEMENE INFO HUIDIG PROBLEEM VRAAG 1 1/02/2018 ANTIMYCOTICA EN LABOPARAMETERS. Sepsis met MOF Stenotrofomonas-sepsis

ALGEMENE INFO HUIDIG PROBLEEM VRAAG 1 1/02/2018 ANTIMYCOTICA EN LABOPARAMETERS. Sepsis met MOF Stenotrofomonas-sepsis ALGEMENE INFO ANTIMYCOTICA EN LABOPARAMETERS Klinisch symposium 27/01/2018 Ruth Van Daele Patiënt Vrouw 26 jaar Relevante VG Immuundeficiëntie Ernstige chronische longinfecties met meerdere exacerbaties

Nadere informatie

Albert Heijn Paracetamol 120, 240, 500 en 1000 mg, zetpillen bevatten als werkzaam bestanddeel per zetpil 120, 240, 500 resp mg paracetamol.

Albert Heijn Paracetamol 120, 240, 500 en 1000 mg, zetpillen bevatten als werkzaam bestanddeel per zetpil 120, 240, 500 resp mg paracetamol. 1.3.1.1 SmPC Page 1 of 5 1. NAAM VAN HET GENEESMIDDEL Albert Heijn Paracetamol 120 mg, zetpillen. Albert Heijn Paracetamol 240 mg, zetpillen. Albert Heijn Paracetamol 500 mg, zetpillen. Albert Heijn Paracetamol

Nadere informatie

Assortiment laboratorium apotheek

Assortiment laboratorium apotheek Abacavir Abiraterone Aceton. Afname op ijs! 3PRS 1 ml Referentiewaarde wordt nader Op aanvraag DV 4ROO / 5GRN 1 ml Endogeen bij diabetici: 0,005 Chronisch alcoholisme: 0,04 Diabetische ketoacidose: 0,3

Nadere informatie

Volwassenen 1-2 tabletten per keer, maximaal 6 tabletten per dag.

Volwassenen 1-2 tabletten per keer, maximaal 6 tabletten per dag. 1. NAAM VAN HET GENEESMIDDEL Propyfenazon comp. MAE, tabletten. 2. KWALITATIEVE EN KWANTITATIEVE SAMENSTELLING Per tablet: 150 mg propyfenazon, 250 mg paracetamol en 50 mg coffeïne. Voor hulpstoffen zie

Nadere informatie

BIJLAGE I SAMENVATTING VAN DE PRODUCTKENMERKEN

BIJLAGE I SAMENVATTING VAN DE PRODUCTKENMERKEN BIJLAGE I SAMENVATTING VAN DE PRODUCTKENMERKEN 1 1. NAAM VAN HET DIERGENEESMIDDEL SPECTOLIPHEN 100, 222/444 mg / g poeder voor gebruik in drinkwater bij varkens en kippen 2. KWALITATIEVE EN KWANTITATIEVE

Nadere informatie

Beoordelingsrapport fosfomycine

Beoordelingsrapport fosfomycine Beoordelingsrapport fosfomycine Veiligheid en doseeradvies Conclusie: Child-Pugh A + B +C: Oraal: Geen nadelige effecten bekend IV: Onbekend Dosering: Toelichting: Oraal: Aanpassing van de dosering is

Nadere informatie

Samenvatting van de productkenmerken RVG MRP: DE/H/0449/001/R/001

Samenvatting van de productkenmerken RVG MRP: DE/H/0449/001/R/001 1. NAAM VAN HET GENEESMIDDEL Nefrocarnit 1000 mg / 5 ml injectievloeistof 2. KWALITATIEVE EN KWANTITATIEVE SAMENSTELLING Werkzame stof: 5 ml voor injectie (= 1 ampul) bevat 1000 mg levocarnitine, overeenkomend

Nadere informatie

SAMENVATTING VAN DE PRODUCTKENMERKEN

SAMENVATTING VAN DE PRODUCTKENMERKEN SAMENVATTING VAN DE PRODUCTKENMERKEN 1. NAAM VAN HET GENEESMIDDEL Duspatal 135 mg, omhulde tabletten 2. KWALITATIEVE EN KWANTITATIEVE SAMENSTELLING Eén omhulde tablet bevat 135 mg mebeverinehydrochloride.

Nadere informatie

Inhoud van de Investigator s Brochure (IB)

Inhoud van de Investigator s Brochure (IB) Inhoud van de Investigator s Brochure (IB) Bron: Richtsnoer voor good clinical practice (CPMP/ICH/135/95) 1. Algemene overwegingen De IB moet bevatten: 1.2 Titelpagina Deze moet de naam van de sponsor,

Nadere informatie

1. NAAM VAN HET DIERGENEESMIDDEL. Metacam 20 mg/ml oplossing voor injectie bij rundvee, varkens en paarden

1. NAAM VAN HET DIERGENEESMIDDEL. Metacam 20 mg/ml oplossing voor injectie bij rundvee, varkens en paarden 1. NAAM VAN HET DIERGENEESMIDDEL Metacam 20 mg/ml oplossing voor injectie bij rundvee, varkens en paarden 2. KWALITATIEVE EN KWANTITATIEVE SAMENSTELLING Eén ml Metacam 20 mg/ml oplossing voor injectie

Nadere informatie

BIJLAGE A SAMENVATTING VAN DE PRODUCTKENMERKEN

BIJLAGE A SAMENVATTING VAN DE PRODUCTKENMERKEN BIJLAGE A SAMENVATTING VAN DE PRODUCTKENMERKEN 1 1. NAAM VAN HET DIERGENEESMIDDEL ENTERFLUME 50%, 500 mg/g, poeder voor drank 2. KWALITATIEVE EN KWANTITATIEVE SAMENSTELLING Per gram: Werkzaam bestanddeel:

Nadere informatie

Colistine verneveling bij ventilator-associated pneumonia. Guido Bastiaens, MD PhD AIOS Medische Microbiologie

Colistine verneveling bij ventilator-associated pneumonia. Guido Bastiaens, MD PhD AIOS Medische Microbiologie Colistine verneveling bij ventilator-associated pneumonia Guido Bastiaens, MD PhD AIOS Medische Microbiologie Casus Man, 26 jaar Voorgeschiedenis 2016 diagnose Ewing sarcoom met metastasen in bekken, ribben

Nadere informatie

Antibiotic Stewardship op een afdeling Intensieve Zorg Pediatrie

Antibiotic Stewardship op een afdeling Intensieve Zorg Pediatrie Antibiotic Stewardship op een afdeling Intensieve Zorg Pediatrie 10de PICU Thanksgiving symposium 26 November 2015 Dr. Jef Willems Intensieve Zorgen Pediatrie Kinderziekenhuis Prinses Elisabeth Antibiotic

Nadere informatie

DE STAATSSECRETARIS VAN ECONOMISCHE ZAKEN, In overeenstemming met de MINISTER VAN VOLKSGEZONDHEID, WELZIJN EN SPORT,

DE STAATSSECRETARIS VAN ECONOMISCHE ZAKEN, In overeenstemming met de MINISTER VAN VOLKSGEZONDHEID, WELZIJN EN SPORT, BD/2016/REG NL 2635/zaak 561811 DE STAATSSECRETARIS VAN ECONOMISCHE ZAKEN, In overeenstemming met de MINISTER VAN VOLKSGEZONDHEID, WELZIJN EN SPORT, Gezien het verzoek van Boehringer Ingelheim B.V. te

Nadere informatie

Bij vastzittende hoest, ter vergemakkelijking van het ophoesten indien dit door taai slijm wordt bemoeilijkt.

Bij vastzittende hoest, ter vergemakkelijking van het ophoesten indien dit door taai slijm wordt bemoeilijkt. 1. NAAM VAN HET GENEESMIDDEL Bisolvon tabletten, 8 mg. 2. KWALITATIEVE EN KWANTITATIEVE SAMENSTELLING Bisolvon tabletten bevatten als werkzaam bestanddeel 8 mg broomhexinehydrochloride (=N-cyclohexyl-

Nadere informatie

DOSERING VAN PIPERA ACILLINE/TAZOBACTAM. Leuven, 8 oktober 2011

DOSERING VAN PIPERA ACILLINE/TAZOBACTAM. Leuven, 8 oktober 2011 Symposium Klinische Farmacie DOSERING VAN PIPERA ACILLINE/TAZOBACTAM IN EEN PATIENT MET MORBIEDE OBESITAS Hanna Deman Leuven, 8 oktober 2011 Dosering van piperacilline/tazobactam in een patiënt met morbiedee

Nadere informatie

SAMENVATTING VAN DE PRODUCTKENMERKEN. Methoxasol 20/100 mg/ml oplossing voor gebruik in drinkwater voor varkens en kippen

SAMENVATTING VAN DE PRODUCTKENMERKEN. Methoxasol 20/100 mg/ml oplossing voor gebruik in drinkwater voor varkens en kippen SAMENVATTING VAN DE PRODUCTKENMERKEN 1. NAAM VAN HET DIERGENEESMIDDEL Methoxasol 20/100 mg/ml oplossing voor gebruik in drinkwater voor varkens en kippen 2. KWALITATIEVE EN KWANTITATIEVE SAMENSTELLING

Nadere informatie

SAMENVATTING EN CONCLUSIES

SAMENVATTING EN CONCLUSIES SAMENVATTING EN CONCLUSIES De afgelopen 10 jaar hebben de taxanen paclitaxel (Taxol ) en docetaxel (Taxotere ) een belangrijke plaats verworven in de chemotherapeutische behandeling van kanker. Beide geneesmiddelen

Nadere informatie

Informatieblad TDM protocol darunavir

Informatieblad TDM protocol darunavir 1. Beschreven relaties tussen spiegel en antiviraal effect De EC 50 waarde voor in vitro activiteit van darunavir varieert van 1,2 tot 8,5 nm wat overeenkomt met 0,7 tot 5,0 ng/ml. In de aanwezigheid van

Nadere informatie

Paracetamol bij de patiënt met leverfunctiestoornissen. Mirjam Wikkerink, ANIOS IC

Paracetamol bij de patiënt met leverfunctiestoornissen. Mirjam Wikkerink, ANIOS IC Paracetamol bij de patiënt met leverfunctiestoornissen Mirjam Wikkerink, ANIOS IC Paracetamol Voor het eerst beschreven in 1886 1970 veilige dosering van 4d 1000 mg door FDA vastgesteld (deze dosering

Nadere informatie

DE STAATSSECRETARIS VAN ECONOMISCHE ZAKEN, In overeenstemming met de MINISTER VAN VOLKSGEZONDHEID, WELZIJN EN SPORT,

DE STAATSSECRETARIS VAN ECONOMISCHE ZAKEN, In overeenstemming met de MINISTER VAN VOLKSGEZONDHEID, WELZIJN EN SPORT, BD/2015/REG NL 3563/zaak 462677 DE STAATSSECRETARIS VAN ECONOMISCHE ZAKEN, In overeenstemming met de MINISTER VAN VOLKSGEZONDHEID, WELZIJN EN SPORT, Gezien het verzoek van Boehringer Ingelheim B.V. te

Nadere informatie

dat lage maximum concentraties (piekspiegels) van pyrazinamide, rifampicine en isoniazide leidden tot resistentie-ontwikkeling van de bacterie.

dat lage maximum concentraties (piekspiegels) van pyrazinamide, rifampicine en isoniazide leidden tot resistentie-ontwikkeling van de bacterie. S AMENVATTING 128 Samenvatting Tuberculose (TB of TBC) is een ernstige infectieziekte veroorzaakt door de bacterie Mycobacterium tuberculosis. Wereldwijd ontwikkelen jaarlijks 9 miljoen mensen TB en overlijden

Nadere informatie

DE STAATSSECRETARIS VAN ECONOMISCHE ZAKEN, In overeenstemming met de MINISTER VAN VOLKSGEZONDHEID, WELZIJN EN SPORT,

DE STAATSSECRETARIS VAN ECONOMISCHE ZAKEN, In overeenstemming met de MINISTER VAN VOLKSGEZONDHEID, WELZIJN EN SPORT, BD/2013/REG NL 10113/zaak 360210 DE STAATSSECRETARIS VAN ECONOMISCHE ZAKEN, In overeenstemming met de MINISTER VAN VOLKSGEZONDHEID, WELZIJN EN SPORT, Gezien het verzoek van Ast Beheer B.V. te Oudewater

Nadere informatie

BIJLAGE A SAMENVATTING VAN DE PRODUCTKENMERKEN

BIJLAGE A SAMENVATTING VAN DE PRODUCTKENMERKEN BIJLAGE A SAMENVATTING VAN DE PRODUCTKENMERKEN 1 1. NAAM VAN HET DIERGENEESMIDDEL ENTERFLUME 50% 2. KWALITATIEVE EN KWANTITATIEVE SAMENSTELLING Per gram: Werkzaam bestanddeel: Flumequine 500 mg Zie rubriek

Nadere informatie

Baytril flavour 15 mg, 50mg, 150 mg, tabletten. Enrofloxacin. 4.2 Indicaties voor gebruik met specificatie van de doeldiersoorten

Baytril flavour 15 mg, 50mg, 150 mg, tabletten. Enrofloxacin. 4.2 Indicaties voor gebruik met specificatie van de doeldiersoorten 1. NAAM VAN HET DIERGENEESMIDDEL BAYTRIL flavour 15 mg, tabletten BAYTRIL flavour 50 mg, tabletten BAYTRIL flavour 150 mg, tabletten 2. KWALITATIEVE EN KWANTITATIEVE SAMENSTELLING Werkzaam bestanddeel:

Nadere informatie

4. KLINISCHE GEGEVENS

4. KLINISCHE GEGEVENS 1.3.1 SAMENVATTING VAN DE PRODUKTKENMERKEN 5 PAGINA'S 1. NAAM VAN HET GENEESMIDDEL Paracetamol Triangle Pharma 500 mg, dispergeerbare tabletten 2. KWALITATIEVE EN KWANTITATIEVE SAMENSTELLING Paracetamol

Nadere informatie

BIJLAGE I SAMENVATTING VAN DE PRODUCTKENMERKEN

BIJLAGE I SAMENVATTING VAN DE PRODUCTKENMERKEN BIJLAGE I SAMENVATTING VAN DE PRODUCTKENMERKEN 1 1. NAAM VAN HET DIERGENEESMIDDEL 3000 IE/ml oogdruppels, oplossing 2. KWALITATIEVE EN KWANTITATIEVE SAMENSTELLING Elke ml bevat: Werkzaam bestanddeel: Gentamicine...

Nadere informatie

SAMENVATTING VAN DE PRODUCTKENMERKEN. Azelastinehydrochloride 0,05 % (0,50 mg/ml). Elke druppel (ca. 30 µl) bevat 0,015 mg Azelastinehydrochloride.

SAMENVATTING VAN DE PRODUCTKENMERKEN. Azelastinehydrochloride 0,05 % (0,50 mg/ml). Elke druppel (ca. 30 µl) bevat 0,015 mg Azelastinehydrochloride. SAMENVATTING VAN DE PRODUCTKENMERKEN 1. NAAM VAN HET GENEESMIDDEL Azelastin-COMOD, 0,5 mg/ml oogdruppels, oplossing 2. KWALITATIEVE EN KWANTITATIEVE SAMENSTELLING Azelastinehydrochloride 0,05 % (0,50 mg/ml).

Nadere informatie

BIJLAGE A SAMENVATTING VAN DE PRODUCTKENMERKEN

BIJLAGE A SAMENVATTING VAN DE PRODUCTKENMERKEN BIJLAGE A SAMENVATTING VAN DE PRODUCTKENMERKEN 1. NAAM VAN HET DIERGENEESMIDDEL LINCOMYCINE - VMD Injectabilis, oplossing voor injectie 2. KWALITATIEVE EN KWANTITATIEVE SAMENSTELLING Werkzaam bestanddeel:

Nadere informatie

van een arts, zelfs bij seizoensgebonden allergische conjunctivitis.

van een arts, zelfs bij seizoensgebonden allergische conjunctivitis. 1. NAAM VAN HET GENEESMIDDEL Allergodil oogdruppels 0,5 mg/ml, oogdruppels, oplossing. SAMENVATTING VAN DE PRODUCTKENMERKEN 2. KWALITATIEVE EN KWANTITATIEVE SAMENSTELLING Azelastinehydrochloride 0,05%

Nadere informatie

Farmacologie en interacties van geneesmiddelen in de hemato-oncologie. Dr. Nicole Hunfeld, ziekenhuisapotheker 20 maart 2014

Farmacologie en interacties van geneesmiddelen in de hemato-oncologie. Dr. Nicole Hunfeld, ziekenhuisapotheker 20 maart 2014 Farmacologie en interacties van geneesmiddelen in de hemato-oncologie Dr. Nicole Hunfeld, ziekenhuisapotheker 20 maart 2014 Inhoud workshop Deel 1 (30 minuten): 1. Wat is farmacokinetiek? Nadruk op ouderen

Nadere informatie

Inhoud Toedieningswegen en toedieningsvormen Inleiding Toedieningswegen Orale toedieningsvormen Toedieningsvormen voor neus, oor, mond en oog

Inhoud Toedieningswegen en toedieningsvormen Inleiding  Toedieningswegen  Orale toedieningsvormen  Toedieningsvormen voor neus, oor, mond en oog VII 1 Toedieningswegen en toedieningsvormen..................................... 1 1.1 Inleiding............................................................................ 3 1.2 Toedieningswegen..................................................................

Nadere informatie

Meloxidolor 20 mg/ml oplossing voor injectie bij rundvee, varkens en paarden

Meloxidolor 20 mg/ml oplossing voor injectie bij rundvee, varkens en paarden 1. NAAM VAN HET DIERGENEESMIDDEL Meloxidolor 20 mg/ml oplossing voor injectie bij rundvee, varkens en paarden 2. KWALITATIEVE EN KWANTITATIEVE SAMENSTELLING Eén ml bevat: Werkzaam bestanddeel: Meloxicam

Nadere informatie

SAMENVATTING VAN DE PRODUCTKENMERKEN

SAMENVATTING VAN DE PRODUCTKENMERKEN SAMENVATTING VAN DE PRODUCTKENMERKEN 1. NAAM VAN HET GENEESMIDDEL Azelastin-COMOD, 0,5 mg/ml oogdruppels, oplossing 2. KWALITATIEVE EN KWANTITATIEVE SAMENSTELLING Azelastinehydrochloride 0,05 % (0,50 mg/ml).

Nadere informatie

Farmacologie en interacties van oncolytica

Farmacologie en interacties van oncolytica Farmacologie en interacties van oncolytica Een achtergrond, hoe te managen en een focus op TKIs Roelof van Leeuwen, ziekenhuisapotheker 10 e Nascholing Hematologie, 24 maart 2017 Wie ben ik? Roelof van

Nadere informatie

SAMENVATTING VAN DE PRODUCTKENMERKEN 2. KWALITATIEVE EN KWANTITATIEVE SAMENSTELLING

SAMENVATTING VAN DE PRODUCTKENMERKEN 2. KWALITATIEVE EN KWANTITATIEVE SAMENSTELLING SAMENVATTING VAN DE PRODUCTKENMERKEN 1. NAAM VAN HET DIERGENEESMIDDEL Shotaflor 300 mg/ml oplossing voor injectie voor runderen Florfenicol 2. KWALITATIEVE EN KWANTITATIEVE SAMENSTELLING Elke ml bevat:

Nadere informatie

Cover Page. The handle holds various files of this Leiden University dissertation.

Cover Page. The handle   holds various files of this Leiden University dissertation. Cover Page The handle http://hdl.handle.net/1887/25714 holds various files of this Leiden University dissertation. Author: De Cock, Roosmarijn Frieda Wilfried Title: Towards a system-based pharmacology

Nadere informatie

DE STAATSSECRETARIS VAN ECONOMISCHE ZAKEN, In overeenstemming met de MINISTER VAN VOLKSGEZONDHEID, WELZIJN EN SPORT,

DE STAATSSECRETARIS VAN ECONOMISCHE ZAKEN, In overeenstemming met de MINISTER VAN VOLKSGEZONDHEID, WELZIJN EN SPORT, BD/2014/REG NL 2350/zaak 386927 DE STAATSSECRETARIS VAN ECONOMISCHE ZAKEN, In overeenstemming met de MINISTER VAN VOLKSGEZONDHEID, WELZIJN EN SPORT, Gezien het verzoek van Drs. H.J.M. de Weerd/M. A.J.

Nadere informatie

Richtlijn Multidisciplinaire richtlijn Borstvoeding

Richtlijn Multidisciplinaire richtlijn Borstvoeding Richtlijn Multidisciplinaire richtlijn Borstvoeding Onderbouwing Conclusies Vaak is het door keuze van het juiste geneesmiddel mogelijk om borstvoeding veilig te handhaven 11. Niveau 4 Toelichting Indien

Nadere informatie

4.2 Indicaties voor gebruik met specificatie van de doeldiersoort(en)

4.2 Indicaties voor gebruik met specificatie van de doeldiersoort(en) 1. NAAM VAN HET DIERGENEESMIDDEL Meloxoral 0,5 mg/ml suspensie voor oraal gebruik voor katten 2. KWALITATIEVE EN KWANTITATIEVE SAMENSTELLING Eén ml bevat: Werkzaam bestanddeel: Meloxicam 0,5 mg Hulpstof:

Nadere informatie

Farmacodynamie: het concept

Farmacodynamie: het concept Farmacodynamie: het concept effect Wat is farmacodynamie dosis-respons modellen het "alles-of-niets" model het lineair model het sigmoidaal model concentratie de invloed van de tijd 3A-1 Wat is farmacodynamie?

Nadere informatie

SAMENVATTING VAN DE PRODUCTKENMERKEN

SAMENVATTING VAN DE PRODUCTKENMERKEN SAMENVATTING VAN DE PRODUCTKENMERKEN 1. NAAM VAN HET DIERGENEESMIDDEL TOLFEDINE 4 % 2. KWALITATIEVE EN KWANTITATIEVE SAMENSTELLING Per ml: Werkzaam bestanddeel: Tolfenamzuur 40 mg Hulpstoffen: Benzylalcohol

Nadere informatie

SAMENVATTING VAN DE PRODUCTKENMERKEN. KELBOMAR 100 mg/ml, oplossing voor injectie voor runderen en varkens

SAMENVATTING VAN DE PRODUCTKENMERKEN. KELBOMAR 100 mg/ml, oplossing voor injectie voor runderen en varkens SAMENVATTING VAN DE PRODUCTKENMERKEN 1. NAAM VAN HET DIERGENEESMIDDEL KELBOMAR 100 mg/ml, oplossing voor injectie voor runderen en varkens 2. KWALITATIEVE EN KWANTITATIEVE SAMENSTELLING 1 ml bevat: Werkzaam

Nadere informatie

BIJLAGE A SAMENVATTING VAN DE PRODUCTKENMERKEN

BIJLAGE A SAMENVATTING VAN DE PRODUCTKENMERKEN BIJLAGE A SAMENVATTING VAN DE PRODUCTKENMERKEN 1. NAAM VAN HET DIERGENEESMIDDEL SURAMOX 10% 2. KWALITATIEVE EN KWANTITATIEVE SAMENSTELLING Werkzaam bestanddeel: amoxicilline (als amoxicillinetrihydraat)

Nadere informatie

SAMENVATTING VAN DE PRODUCTKENMERKEN

SAMENVATTING VAN DE PRODUCTKENMERKEN SAMENVATTING VAN DE PRODUCTKENMERKEN 1. BENAMING VAN HET DIERGENEESMIDDEL FLORFENIKEL 300 mg/ml oplossing voor injectie voor varkens 2. KWALITATIEVE EN KWANTITATIEVE SAMENSTELLING Per ml Werkzaam bestanddeel:

Nadere informatie

BIJLAGE I SAMENVATTING VAN DE PRODUCTKENMERKEN 1/6

BIJLAGE I SAMENVATTING VAN DE PRODUCTKENMERKEN 1/6 BIJLAGE I SAMENVATTING VAN DE PRODUCTKENMERKEN 1/6 1 NAAM VAN HET DIERGENEESMIDDEL CEFALEXINE Kela 50 mg, tabletten voor honden KWALITATIEVE EN KWANTITATIEVE SAMENSTELLING Werkzame bestanddeel: Cefalexinum

Nadere informatie

BOOTS PHARMACEUTICALS PARACETAMOL 500 MG tabletten. MODULE I : ALGEMENE GEGEVENS Datum : 2 juni : Productinformatie Bladzijde : 1

BOOTS PHARMACEUTICALS PARACETAMOL 500 MG tabletten. MODULE I : ALGEMENE GEGEVENS Datum : 2 juni : Productinformatie Bladzijde : 1 1.3.1 : Productinformatie Bladzijde : 1 1. NAAM VAN HET GENEESMIDDEL Boots Pharmaceuticals Paracetamol 500 mg,. 2. KWALITATIEVE EN KWANTITATIEVE SAMENSTELLING Per tablet 500 mg paracetamol. Voor hulpstoffen,

Nadere informatie

Zinvol rapporteren in microbiologie : EUCAST. J. Van Eldere

Zinvol rapporteren in microbiologie : EUCAST. J. Van Eldere Zinvol rapporteren in microbiologie : EUCAST J. Van Eldere Inhoud Gevoeligheidsbepalingen in microbiologie Breakpoints en MIC s De oude NCCLS/CLSI en Europese nationale breakpoints PK/PD als objectief

Nadere informatie

PK/PD van antibiotica of Wat u altijd al wilde weten maar niet durfde te vragen

PK/PD van antibiotica of Wat u altijd al wilde weten maar niet durfde te vragen PK/PD van antibiotica of Wat u altijd al wilde weten maar niet durfde te vragen Waarom is PK/PD zo belangrijk? Programma van de workshop 1-1 PK / PD van antibiotica : van waar komen we? Oorsprong: farmacodynamisch

Nadere informatie

Pharmacokinetics and optimal exposure of antifungal drugs in critically ill patients van der Elst, Kimberly Corina Maria

Pharmacokinetics and optimal exposure of antifungal drugs in critically ill patients van der Elst, Kimberly Corina Maria University of Groningen Pharmacokinetics and optimal exposure of antifungal drugs in critically ill patients van der Elst, Kimberly Corina Maria IMPORTANT NOTE: You are advised to consult the publisher's

Nadere informatie