Nijmegen/Zoetermeer, 12 april Plan van aanpak Revitalisering Noordelijke bedrijventerreinen Gemeente Zoetermeer

Transcriptie

1 Nijmegen/Zoetermeer, 12 april 2007 Plan van aanpak Revitalisering Noordelijke bedrijventerreinen Gemeente Zoetermeer

2

3 Inhoudsopgave Blz. Hoofdstuk 1 Inleiding 1 Hoofdstuk 2 Situatieschets 5 Hoofdstuk 3 Ontwikkelingsvisie 13 Hoofdstuk 4 Actieprogramma 21 Hoofdstuk 5 Hoe verder 37

4

5 Hoofdstuk 1 Achtergrond Inleiding De gemeente Zoetermeer is van plan om de komende jaren de revitalisering van de Noordelijke bedrijventerreinen (NBT) ter hand te nemen. Het gaat hierbij om de bedrijventerreinen Zoeterhage, Rokkehage en Hoornerhage met een totale omvang van circa 95 ha bruto. Deze terreinen zijn op dit moment goed voor circa fulltime arbeidsplaatsen. Dit betekent dat bijna 9% van het totale aantal arbeidsplaatsen in de gemeente Zoetermeer op deze terreinen te vinden is. De terreinen vormen een belangrijke bron van werkgelegenheid binnen de gemeente. Behoud en waar mogelijk het verder uitbouwen van het aantal arbeidsplaatsen is daarom ook een belangrijk uitgangspunt in het proces van revitaliseren. De revitalisering van deze terreinen is één van de kernpunten in de Zoetermeerse Ondernemersagenda en daarmee een uitvloeisel van het Collegeprogramma De Raadscommissie Samenleving stelt daarbij dat de mogelijkheden voor efficiënter ruimtegebruik en de mogelijkheden en randvoorwaarden voor het realiseren van woningbouw op deze terreinen in het kader van het proces van revitaliseren nader moeten worden verkend. Herstructureren als prioriteit Het herstructureren van bedrijventerreinen staat ook hoog op de (politieke) Haagse agenda. Zowel het Ministerie van Economische Zaken, via het Actieplan bedrijventerreinen, als het Ministerie van VROM, via de Nota Ruimte, pleiten niet alleen voor meer aandacht, maar stellen ook daadwerkelijk financiële middelen beschikbaar om het herstructureren en revitaliseren van bedrijventerreinen in een stroomversnelling te brengen. Belangrijke leidraad daarvoor vormt de SER-ladder waarbij zorgvuldig omgaan met de schaarse ruimte het uitgangspunt vormt. Dit vertaalt zich in de praktijk in een beleid waarbij de focus ligt op het eerst herstructureren en intensiveren en, indien dit onvoldoende ruimte biedt voor het bedrijfsleven, pas tot uitbreiding van het areaal bedrijventerreinen overgaan. De revitalisering van de Noordelijke bedrijventerreinen past daarmee goed in het huidige rijksbeleid voor bedrijventerreinen. Om uiteindelijk te komen tot een revitalisering van de terreinen staat de gemeente Zoetermeer een proces voor ogen dat op hoofdlijnen bestaat uit een drietal fasen: Fase 1: Initiatieffase gericht op het opstellen van een plan van aanpak wat moet leiden tot het opstellen van een uitvoeringsprogramma met daarin tevens (een aanzet voor) de organisatorische en financiële kaders. Fase 2: Voorbereidingsfase waarbij de focus ligt op het maken van concrete afspraken met de betrokken partijen over de uitvoering uitmondend in een beheervisie inclusief beheerplannen. Fase 3: Uitvoeringsfase waarin concreet aan de slag wordt gegaan met de uitvoering van de revitalisering. Buck Consultants International 1

6 Met dit plan van aanpak streeft de gemeente Zoetermeer naar een integrale benadering voor de revitalisering van de NBT. Concreet betekent dit dat op basis van de huidige problemen, de kansen en de lopende initiatieven een actieprogramma is opgesteld dat de komende jaren kan worden uitgevoerd. Daarbij is nadrukkelijk rekening gehouden met de wensen van zowel het bedrijfsleven als de beleidsuitgangspunten van de gemeente Zoetermeer. Het voorliggende plan van aanpak stippelt de lijnen uit die zowel op de korte als (middel) lange termijn gevolgd moeten worden om van de revitalisering van de NBT een succes te maken. Het vormt echter geen blauwdruk. Er moeten bijvoorbeeld nog keuzes gemaakt worden welke projecten en thema s prioriteit krijgen. De te maken keuzes worden op een heldere manier in beeld gebracht. Indien deze keuzes gemaakt zijn, kan het plan van aanpak als handboek dienen voor het revitaliseringsproces, als onderbouwing voor eventuele subsidieverzoeken en het verkrijgen van (nog meer) commitment bij het bedrijfsleven. De NBT in breder perspectief De Noordelijke bedrijventerreinen nemen een belangrijke plaats in in de economie van de gemeente Zoetermeer: De terreinen zijn goed voor circa fulltime en circa 300 parttime arbeidsplaatsen (anno 2005); Met 60 arbeidsplaatsen per ha is de werkgelegenheid, vergeleken met tal van andere terreinen in Nederland, relatief hoog te noemen voor een gemengd terrein waar met name de meer traditionele sectoren (industrie, logistiek en bouwnijverheid) de boventoon voeren; De terreinen worden door de ondernemers erg gewaardeerd om hun goede ligging en bereikbaarheid; Behoud van de terreinen draagt bij aan het verbeteren van de woon-werkbalans, die de afgelopen jaren een negatieve ontwikkeling heeft laten zien (van 85% in 2001 naar 73% in 2005); De terreinen zijn nog steeds een geschikte vestigingsplaats voor bedrijven (zie ook de recente nieuwbouw die her en der op terreinen heeft plaatsgevonden) en daarmee een bron voor groei van de werkgelegenheid in de gemeente Zoetermeer. Buck Consultants International 2

7 Het plangebied Centraal in het plan van aanpak staan de bedrijventerreinen Rokkehage, Hoornerhage en Zoeterhage. Het plangebied wordt begrensd zoals weergegeven in figuur 1. Figuur 1.1 Plangebied plan van aanpak Noordelijke bedrijventerreinen Werkwijze en proces Dit plan van aanpak is tot stand gekomen via een intensief proces met verschillende beleidsdisciplines binnen de gemeente Zoetermeer 1 en gesprekken en discussiebijeenkomsten met op de drie terreinen gevestigde ondernemers 2. Duidelijk is geworden dat er nog steeds veel potentie zit in de terreinen. De ondernemers zijn bijvoorbeeld erg te spreken over de bereikbaarheid van de terreinen. Ook de communicatie met de gemeente Zoetermeer wordt over het algemeen als positief ervaren. Er is bij alle betrokken partijen een duidelijk signaal afgegeven dat men positief staat tegenover de voorgenomen revitalisering van de NBT. Deze positieve instelling moet worden gekoesterd, wat betekent dat op korte termijn met enkele concrete en zichtbare resultaten, de zogenaamde quick wins, (nog meer) commitment kan worden gecreëerd voor (wellicht meer ingrijpende) vervolgstappen in het revitaliseringsproces. 1 2 Zie voor de samenstelling van de interne werkgroep bijlage 1. Zie voor de samenstelling van de externe klankbordgroep bijlage 2. Buck Consultants International 3

8 Opzet plan van aanpak gemaakt. Dit hoofdstuk geeft hier een eerste aanzet toe en stippelt het vervolgproces uit dat moet worden gevolgd. Dit plan van aanpak kent de volgende vijf hoofdstukken: Hoofdstuk 2: Huidige situatie en ontwikkelingen. In dit hoofdstuk wordt een korte schets gegeven van de huidige situatie op de terreinen en diverse relevante (beleids) ontwikkelingen. Hoofdstuk 3: Ontwikkelingsvisie Centraal in dit hoofdstuk staat het benoemen van een aantal kernthema s die de basis vormen voor het proces van revitaliseren. De visie is gebaseerd op de geconstateerde terreinproblematiek, het huidige en toekomstige beleid, de lopende en verwachte ontwikkelingen en de diverse bijeenkomsten met ondernemers en vertegenwoordigers van de gemeente Zoetermeer. Op basis van concreet geformuleerde doelstellingen is het op termijn mogelijk de voortgang rondom de verschillende thema s te toetsen. Hoofdstuk 4: Actieprogramma Om het beoogde eindbeeld uit de visie te realiseren, is een aantal concrete acties en maatregelen nodig. Deze worden in dit hoofdstuk verder uitgewerkt. Hoofdstuk 5: Hoe verder Dit plan van aanpak is slechts een eerste stap in het revitaliseringsproces voor de NBT. Nadere afspraken over de organisatie, financiering en uitvoering van acties en maatregelen dienen de komende maanden met alle betrokkenen nog te worden Buck Consultants International 4

9 Hoofdstuk 2 Situatieschets In dit hoofdstuk wordt kernachtig ingegaan op de huidige situatie op de terreinen. In diverse bijlagen wordt de situatie uitvoeriger beschreven ondersteund door kaart- en fotomateriaal. A Economisch functioneren De drie Noordelijke bedrijventerreinen vormen met circa arbeidsplaatsen een belangrijke bron van werkgelegenheid binnen de gemeente Zoetermeer. Kijkend naar de ontwikkelingen in de afgelopen jaren kan echter worden geconstateerd dat de werkgelegenheid op de terreinen gestaag afneemt: van circa arbeidsplaatsen in 2000 naar circa arbeidsplaatsen in De reden voor deze afname van de werkgelegenheid is gelegen in een mix van factoren: periode van matige economische groei, gebruik van slimmere productiemethoden door bedrijven, verslechterende kwaliteit van de terreinen profileren 3. Wel is er de laatste jaren een tendens zichtbaar dat zich steeds meer andersoortige functies op de terreinen vestigen. Het gaat hierbij onder andere om leisure-activiteiten, PDV/GDVvestigingen (zoals de Bouwhof, Kringloopwinkel, diverse autodealers) en in beperkte mate zelfstandige (kleinschalige) kantoren (Zoeterhage). Daarmee is reeds sprake van enige functiemenging op de terreinen. De leegstand op de terreinen is relatief beperkt 4. Het betreft veelal frictieleegstand van relatief kleinschalige units (en enkele grotere) die grotendeels het gevolg is van de magere economische jaren die achter ons liggen. Sinds ongeveer een jaar is er weer sprake van een afname van de leegstand wat ook een positief heeft op de ontwikkeling van de werkgelegenheid. Zo is in de afgelopen maanden een aantal leegstaande panden weer verhuurd/verkocht. Een signaal dat ondernemers nog steeds vertrouwen hebben in de terreinen en deze als geschikte vestigingsplaats voor hun bedrijf zien. Op de terreinen zijn met name de traditionele sectoren, zoals lichte industrie, logistiek/groothandel, bouwnijverheid en de autobranche, goed vertegenwoordigd. Er is niet sprake van een duidelijke clustering van activiteiten op de verschillende terreinen waardoor de terreinen zich ook niet onderscheidend van elkaar 3 4 Zie bijlage 3 Zie bijlage 4. Vanwege onvoldoende inzicht in de totale omvang van de bedrijfsruimte op de NBT is het niet mogelijk meer kwantitatieve uitspraken te doen over de procentuele omvang van de leegstand. Buck Consultants International 5

10 B Ruimtelijke kwaliteit gelijk. Dit vormt op dit moment geen probleem voor de bedrijfsvoering van de gevestigde bedrijven. De ruimtelijke kwaliteit vormt een belangrijk aandachtspunt in de discussie over de revitalisering van de NBT. In 2004 is in opdracht van de projectgroep DECOR Haaglanden een inventarisatie uitgevoerd naar de situatie op de drie bedrijventerreinen 5. De focus in deze inventarisatie van knelpunten en verbetermaatregelen heeft met name gelegen op ruimtelijke en verkeerskundige aspecten. Een uitvoerige aanvullende analyse heeft nu op dit vlak dan ook niet meer plaatsgevonden. Wel is op hoofdlijnen de ruimtelijke kwaliteit van de NBT nog een keer tegen het licht gehouden. Daarbij is het volgende geconstateerd: Ruimtegebruik Op delen van de terreinen is sprake van extensief ruimtegebruik, met name in de openbare ruimte. Dit wordt vooral veroorzaakt door brede groenstroken, een ruim opgezette infrastructuur en enkele onbebouwde en braakliggende kavels / groenstroken lang bijvoorbeeld de Wiltonstraat, Industrieweg en westzijde Oostweg (Zoeterhage) De bebouwingsdichtheid op de kavels is relatief hoog. Slechts enkele bedrijven benutten de beschikbare ruimte niet optimaal. Wonen op de terreinen is conform de vigerende bestemmingsplannen (onder voorwaarden: uitsluitend bedrijfswoningen) mo- Infrastructuur/parkeren/bewegwijzering De infrastructuur op de terreinen is veelal (zeer) ruim gedimensioneerd, zeker op Zoeterhage (o.a. Edisonstraat, Stephensonstraat). De terreinen kennen enkele onoverzichtelijke en daarmee gevaarlijke verkeersituaties. Het gaat hierbij onder andere om: - kruising Fokkerstraat-Van der Hagenstraat-Edisonstraat; - kruising Edisonstraat-Marconistraat-Franklinstraat; - entree Rokkehage via Bleiswijkseweg-Industrieweg; - entree Hoornerhage via afrit Oostweg-Van der Hagenstraat (nabij Silverdome). Er zijn over het algemeen voldoende parkeerplaatsen in de openbare ruimte, met een beperkt aantal serieuze knelpunten, met name voor vrachtwagens. Veel bedrijven hebben de mogelijkheid om op eigen terrein te parkeren. Er zijn tal van goede initiatieven op het gebied van bewegwijzering op de terreinen, maar eenheid ontbreekt. Tevens ontbreekt een aantal belangrijke schakels in de bewegwijzering van, naar en op de terreinen. 5 Zoetermeer, quickscan drie bedrijventerreinen Rokkehage, Hoornerhage, Zoeterhage (RBOI, 2004) Buck Consultants International 6

11 Groenstroken/openbare ruimte De groenstroken zijn veelal ruim opgezet en worden matig onderhouden. Her en der op de terreinen is sprake van zwerfvuil/-afval. Het huidige onderhoudsniveau beantwoordt aan het beheerniveau zoals dat is vastgelegd in de beheervisie van de gemeente Zoetermeer voor deze terreinen Beeldkwaliteit Onduidelijke rooilijnen (scheiding tussen openbaar en privaat gebied) geven de terreinen een rommelige indruk. De uitstraling van de bedrijfspanden wisselt sterk: goede en minder goede panden wisselen elkaar af. De entrees naar de terreinen zijn niet duidelijk, weinig onderscheidend en kennen veelal een matige uitstraling. De terreinen hebben een sterk intern gericht karakter waardoor de randen van de terreinen zich zeer matig naar de omgeving toe profileren. Samenvattend De ruimtelijke kwaliteit van de drie terreinen is weinig onderscheidend van elkaar. Indien er al sprake is van een onderscheid is de conclusie dat het kwaliteitsniveau van de individuele terreinen van zuid (Rokkehage) naar noord (Zoeterhage) per terrein verbeterd. Dit heeft er met name mee te maken dat Rokkehage het oudste terrein is. De knelpunten en problemen op de terreinen zijn echter vergelijkbaar met elkaar. Zoeterhage biedt vanuit de ruimtelijke en functionele kenmerken van het terrein de beste aanknopingspunten om tot functiemenging te komen. C Verbeterpunten volgens ondernemers De betrokkenheid van het gevestigde bedrijfsleven blijkt ook uit het feit dat in samenwerking met de Kamer van Koophandel reeds enkele jaren geleden een pakket aan verbetermaatregelen door de ondernemers is samengesteld. Daarbij is door de ondernemers een prioritering aangegeven van de verbetermaatregelen die in hun ogen de aandacht verdienen. Voor een overzicht van deze verbetermaatregelen wordt verwezen naar bijlage 5. Op een aantal van deze verbetermaatregelen is door de gemeente reeds actie ondernomen. Belangrijke aandachtspunten volgens de ondernemers zijn: De verkeerskundige veiligheid verdient veel aandacht, met name op Zoeterhage. De spelregels op de terreinen (wat mag wel en niet bijvoorbeeld ten aanzien van buitenopslag, reclame-uitingen, enz) zijn veelal onbekend. Ondernemers zijn ontevreden over het onderhoud van groen/ openbare ruimte en de handhaving van regels op de terreinen. Het beheerniveau zoals dit door de gemeente is vastgesteld correspondeert niet met het wensbeeld van de ondernemers. De collectieve beveiliging kan verder worden verbeterd. Buck Consultants International 7

12 D Plannen gemeente Achtereenvolgens worden kort de belangrijkste uitgangspunten van het gemeentelijk beleid geschetst. Economisch beleid Het economisch beleid zet nadrukkelijk in op de revitalisering van de NBT met als uitgangspunt behoud en waar mogelijk een toename van het aantal arbeidsplaatsen. Dit is mede conform de afspraken die in het kader van de Sociaal Economische Agenda (SEA) zijn gemaakt. Andere belangrijke uitgangspunten zijn: Intensiever gebruik van de ruimte vormt een belangrijk aandachtspunt. De mogelijkheden voor functiemenging dienen te worden verkend. In het kader van de ontwikkeling van het Kwadrant bestaan er plannen om de voormalige locatie van Miss Etam inclusief een aantal aangrenzende panden te herontwikkelen. Om deze herontwikkeling mogelijk te maken, zijn in de oksel van de Franklinstraat/ Oostweg reeds een aantal bedrijfspanden door de gemeente Zoetermeer aangekocht. Ruimtelijke ordening Er is sprake van verouderde bestemmingplannen: Rokkehage 1979, Hoornerhage 1967 en Zoeterhage Voor de bestemmingsplannen Hoornerhage en Zoeterhage geldt dat er een partiële herziening heeft plaatsgevonden die (beperkte) vestiging van detailhandel mogelijk maakt. Op Rokkehage is detailhandel niet toegestaan. Leisure, sport- en overige gebiedsvreemde activiteiten zijn volgens de drie bestemmingsplannen niet toegestaan. Op de onbebouwde strook aan de oostzijde van de Oostweg (Zoeterhage) is het bouwen van kantoren en kantoorachtige bedrijvigheid toegestaan (bestemmingsplan Dwarstocht). Beperkende maatregelen ten aanzien van de bouwhoogte zijn er met name aan de oostzijde van de drie terreinen (Industrieweg, Wiltonstraat, Wattstraat). Woningen zijn toegestaan voor zover het bedrijfswoningen betreft. Verkeer Er zijn op dit moment geen verkeerskundige plannen in voorbereiding die direct van invloed zijn op de wegenstructuur op de NBT. Wel is vanuit de gemeente een aantal aspecten genoemd die in het kader van het revitaliseringsproces zeker de aandacht zouden moeten krijgen. Het gaat hierbij om: Het realiseren van voldoende parkeerplaatsen om de geconstateerde knelpunten weg te nemen. Indien mogelijk de directe bereikbaarheid van Rokkehage verbeteren. Waar nodig in het kader van de verkeersveiligheid een scheiding tussen langzaam en snel verkeer bewerkstelligen. Buck Consultants International 8

13 Het verbeteren van onoverzichtelijke verkeers- en voorrangsituaties op met name de noord-zuid as (Rokkeveenseweg- Fokkerstraat-Edisonstraat) door de mogelijkheden voor het aanlegen van voldoende gedimensioneerde rotondes te verkennen. Beheer Het beheer van de openbare ruimte is helder verwoord in de Beheervisie openbare ruimte , zowel het proces, de huidige situatie als het ambitieniveau. Uitgangspunt voor bedrijfsterreinen in de beheervisie is functioneel en bereikbaar. Dit vertaalt zich voor de beheerelementen verharding, groen, meubilair en verzorging in een ambitieniveau variërend van laag tot basis. Een onderhoudsniveau dat gelet op de genoemde verbetermaatregelen door ondernemers (zie ook bijlage 5) als onvoldoende moet worden beschouwd. Milieu en stedenbouw Voor wat betreft de stedelijke inrichting van Zoetermeer is het Masterplan leidend. Hierin zijn echter geen specifieke plannen voor de beeldkwaliteit en de inpassing van de NBT in de stedelijke structuur van Zoetermeer opgenomen. Aandacht voor duurzaamheid vormt een belangrijk aandachtspunt in de (nog niet vastgestelde) stadsvisie voor 2030 en het project duurzaam Zoetermeer. De ambitie is dat Zoetermeer in 2030 klimaatneutraal is. Energiebesparingsmaatregelen vormen hierbij een belangrijk aandachtspunt. Het instellen van parkmanagement, gericht op goed beheer en het behoud van een gezamenlijk door gemeente en bedrijfsleven vastgesteld kwaliteitsniveau, past in het streven om te komen tot een duurzaam Zoetermeer. De ecologische waarde van de NBT is niet bekend. Vanwege de verouderde bestemmingsplannen zijn er voor de drie terreinen tot nu toe geen milieuhindercirkels vastgesteld. Arbeidsmarktbeleid Centraal in het arbeidsmarktbeleid van de gemeente Zoetermeer staat de uitvoering van de Sociaal Economische Agenda (SEA). Het doel is om in samenwerking met tal van partijen te komen tot een toename van het aantal arbeidsplaatsen in Zoetermeer van naar (in 2010). Centraal daarbij staat een afname van de werkloosheid en een afname van het aantal uitkeringsgerechtigden in combinatie met een verbeterde aansluiting van de opleidingen op de behoefte in het bedrijfsleven. De gemeente financiert deze plannen en biedt daarmee bedrijven de mogelijkheid om op een financieel aantrekkelijke manier nieuwe arbeidsplaatsen te creëren en deze mensen van goede opleidingsmogelijkheden te voorzien. Buck Consultants International 9

14 E Overig De organisatiegraad op de terreinen is laag. Een beperkt deel van de ondernemers is wel aangesloten bij de RVOZ, de overkoepelende ondernemersvereniging in de gemeente Zoetermeer. Er is nauwelijks grond op de terreinen meer uitgeefbaar met uitzondering van een strook grond op Zoeterhage, gelegen tussen de Oostweg en de Wattstraat en een locatie op Rokkehage (naast v/d Bent). Daarnaast kennen de terreinen nog her en der verspreid liggende snippers restruimte (o.a. in de Wiltonstraat). Het betreft hier veelal ruim opgezette groenstroken waarvan de ecologische en stedenbouwkundige waarde niet bekend is. Er is sprake van een versnipperde eigendomsituatie op de terreinen. Het aantal eigenaren/gebruikers is relatief klein. Veel panden worden gehuurd van particuliere organisaties. Een beperkt aantal van deze organisaties heeft een groot aantal panden in beheer (o.a. Konijn Beheer en Corio Nederland Kantoren BV). Concluderend Op basis van voorgaande schets van de situatie op de NBT kan worden geconcludeerd dat: er in beperkte mate verschillen zijn te constateren in de ruimtelijke kwaliteit van de drie terreinen, maar dat de knelpunten en problemen op de terreinen vrijwel vergelijkbaar zijn. Hierdoor is een specifieke aanpak voor de drie terreinen afzonderlijk niet aan de orde. de terreinen niet alleen een belangrijke werkgelegenheidsfunctie vervullen, maar door hun gemengde karakter ook een belangrijke functie hebben in het accommoderen van de meer traditionele bedrijvigheid in Zoetermeer. het proces van revitalisering op tijd in gang is gezet. Er is nog geen sprake van serieuze verpaupering en verloedering van de terreinen. relatief kleine ingrepen de (ruimtelijke) kwaliteit van de NBT reeds kunnen verbeteren. de belangrijkste opgave niet is gelegen in het oplossen van zware problemen, maar wel in het future proof maken van de terreinen. Dit betekent dat de terreinen zodanig worden aangepakt dat: - ze in de toekomst weer zo optimaal mogelijk aansluiten bij de vestigingseisen van het bedrijfsleven; - dit een structurele bijdrage levert aan een goede inpassing van de terreinen in de (nieuwe) stedelijke structuur van Zoetermeer. de aandacht van de gemeente Zoetermeer goede aanknopingspunten biedt voor het verduurzamen van de terreinen waarbij de nadruk ligt op het verbeteren van de kwaliteit en het zorgvuldig omgaan met de ruimte. het proces van revitalisering naar verwachting een stimulans kan vormen voor het verbeteren van de organisatiegraad op de terreinen. Buck Consultants International 10

15 Ook is duidelijk geworden dat, voor het inschatten van de toekomstkansen van de terreinen, rekening moet worden gehouden met een aantal belangrijke aandachtspunten: De ligging van de terreinen verandert. Daar waar de terreinen tot voor kort gesitueerd waren aan de rand van de bebouwde kom van Zoetermeer, liggen de terreinen over enkele jaren ingeklemd tussen nieuwe woonwijken (Oosterheem), nieuwe bedrijventerreinen (Oosterheem, Dwarstocht) en een in ontwikkeling zijnde leisure-locatie (Silverdome, Wildwaterbaan). Bij het inpassen van nieuwe bedrijvigheid dient hier nadrukkelijk rekening mee te worden gehouden. De huidige (milieu)kenmerken van bedrijven vormen geen belemmering voor de toekomstige ontwikkeling/ transformatie naar een binnenstedelijk gelegen bedrijfslocatie. En last but not least, het verbeteren van de kwaliteit van de terreinen wordt ook door de meeste ondernemers als belangrijk ervaren voor een goede bedrijfsvoering. Dit betekent dat er kansen zijn om samen met de ondernemers tot een upgrading van de NBT te komen en daarmee ook (een deel van) de problematiek op de arbeidsmarkt aan te pakken. Er is sprake van een toenemende verkeersdruk. Mede door de veranderde ligging van de terreinen, krijgen de terreinen in toenemende mate een rol in de afwikkeling van doorgaand lokaal verkeer op de oost-west assen (Van der Hagestraat, Marconistraat/ Franklinstraat). Handhaving van de bedrijventerreinen als werklocatie vormt een belangrijk uitgangspunt in de op te stellen ontwikkelingsvisie. De terreinen kunnen daarmee, conform de afspraken in het SEA, een belangrijke rol vervullen in het creëren van meer (laaggeschoolde) arbeidsplaatsen in de gemeente Zoetermeer. De mogelijkheden voor functiemenging en een intensiever gebruik van de ruimte dienen daarbij nadrukkelijk te worden verkend. Buck Consultants International 11

16 Buck Consultants International 12

17 Hoofdstuk 3 Ontwikkelingsvisie Op basis van de geconstateerde knelpunten, onbenutte kansen, geformuleerde ambities, lopende initiatieven en verwachte (stedelijke) ontwikkelingen wordt in dit hoofdstuk de ontwikkelingsvisie voor de revitalisering van de Noordelijke bedrijventerreinen beschreven. Deze ontwikkelingsvisie schetst via een aantal thema s de ambities en te realiseren doelen voor de toekomstige ontwikkeling van de NBT. Per thema wordt een aantal aandachtspunten geschetst die het gevolg zijn van het geformuleerde ambitieniveau. In de afweging om te komen tot een definitieve vaststelling van dit plan van aanpak moet met deze aandachtspunten zeker rekening worden gehouden. Thema s en doelen De ambitie voor de revitalisering van de NBT is gericht op het future proof maken van de terreinen. Behoud van de bestaande bedrijvigheid, en daarmee de bestaande werkgelegenheid, staat centraal. De genoemde ambitie heeft een aantal thema s in zich die relevant zijn voor de revitalisering van de NBT. Deze thema s zijn een uitvloeisel van de discussie die de afgelopen maanden met ondernemers en de diverse beleidsdisciplines binnen de gemeente Zoetermeer heeft plaatsgevonden. Het gaat hierbij om de volgende thema s: 1 Ruimtelijke kwaliteit 2 Intensief ruimtegebruik 3 Verkeer en parkeren 4 Profilering van de terreinen/functiemenging 5 Beheer en organisatie 6 Werkgelegenheid Achtereenvolgens worden deze thema s nader toegelicht waarbij bij elk thema een aparte doelstelling is geformuleerd. Aansluitend wordt per thema ook een aantal aandachtspunten geschetst die de voorgestelde ontwikkeling per thema in een breder perspectief plaatst. Het bereiken van de geformuleerde doelstellingen krijgt vorm in een proces. Dit proces moet uiteindelijk in de periode tot 2015 leiden tot het gewenste eindbeeld. In dit perspectief moet deze ontwikkelingsvisie (en het actieprogramma!) dan ook worden geplaatst. Belangrijk daarbij is het regelmatig (blijven) informeren en overleg voeren met ondernemers, betrokken ambtenaren, bestuurders en de gemeenteraad. Thema 1 Ruimtelijke kwaliteit Terwijl een representatieve uitstraling voor bedrijven steeds belangrijker wordt, neemt de ruimtelijke kwaliteit van de NBT langzaam maar zeker af. Voor de toekomstige ontwikkeling van de NBT wordt de lat wat betreft de kwaliteit van de openbare ruimte overal hoger gelegd. Dit vergt met name grotere inspanningen op het gebied van onderhoud en handhaving. Dit betekent goed onderhouden wegen en groenstroken zonder zwerfvuil, geen fout gepar- Buck Consultants International 13

18 keerde (vracht)auto s en containers langs de openbare weg en verzorgd openbaar groen. Voor de ondernemers ligt de opgave met name in het tegengaan van buitenopslag aan de voorzijde van het pand, onderhoud van reclame-uitingen en zoveel mogelijk eenheid creëren in vlaggen, bedrijfsaanduidingen en erfscheidingen. Hiervoor is het wenselijk dat er eenduidige richtlijnen worden opgesteld wat voor de gevestigde bedrijven en nieuwvestigers de leidraad vormt voor de inrichting van hun private terreinen en de uitstraling van de gebouwen. Dit betekent dat hier in nauw overleg met de ondernemers afspraken over moeten worden gemaakt. Doelstelling Verbeteren van de ruimtelijke kwaliteit van de NBT waarbij in onderlinge afstemming tussen gemeente en bedrijfsleven het ambitieniveau wordt bepaald. Aandachtspunten Inzetten op het verbeteren van de kwaliteit conform de wensen van het bedrijfsleven betekent een hoger ambitieniveau, en daarmee hogere kosten, dan in de huidige beheervisie van de gemeente als beleid is geformuleerd. Om de doelstelling ten aanzien van de ruimtelijke kwaliteit te kunnen realiseren, wordt ook van de ondernemers een extra inspanning gevraagd i.c. investeringen in (uitstraling van) bedrijfspanden. Onduidelijk is nog of (een groot deel van) de bedrijven bereid is deze inspanning te leveren. Thema 2 Intensief ruimtegebruik Centraal uitgangspunt bij de revitalisering van de NBT is het waar mogelijk intensiever benutten van de beschikbare ruimte op de bedrijventerreinen. Dit betekent dat de ruimte efficiënt en effectief wordt benut zonder dat dit ten koste mag gaan van het economisch functioneren van bedrijven. Dit past ook bij de afspraken die in regionaal verband tussen de gemeenten in de regio Haaglanden zijn gemaakt. De bebouwingsdichtheid van de kavels op de terreinen is hoog, maar er zijn nog mogelijkheden om deze verder te verhogen. Schakelen en stapelen van bedrijfspanden en creatief omgaan met nog beschikbare snippers grond (restruimte) en niet functionele groenstroken, biedt hiertoe mogelijkheden. Daarbij meteen de kanttekening dat dit slechts in zeer beperkte mate zal leiden tot het beschikbaar komen van nieuw uitgeefbare grond (kavels). Wel kan op deze manier het reeds gevestigde bedrijfsleven met mogelijke uitbreidingsplannen beter worden gefaciliteerd. Overleg met, maar met name ook het informeren van bedrijven over de (on)mogelijkheden om op hun bedrijfslocatie te intensiveren, is hierbij dan ook van groot belang. Aangezien er een actualisatie van het bestemmingsplan aan de orde is, liggen er ook mogelijkheden om richtlijnen ten aanzien van bebouwingshoogte en de bebouwingsdichtheid op kavels aan te passen zodanig dat de beschikbare ruimte beter benut kan worden. Buck Consultants International 14

19 Doelstelling Het revitaliseren van de NBT waarbij de beschikbare ruimte efficient en effectief wordt benut zonder dat dit ten koste gaat van het economisch functioneren van bedrijven en de ruimtelijke kwaliteit. Aandachtspunten De kosten voor het stapelen en schakelen van gebouwen zijn relatief hoog. Mede ook omdat tal van bedrijfsruimten niet geschikt zijn voor het bouwen in meer lagen vergt dit forse investeringen van de ondernemers. Een verplichting om intensiever te bouwen kan de verhuisgeneigdheid van bedrijven doen toenemen indien de eisen (te) hoog worden opgeschroefd. Door het intensiever benutten van onbebouwde groenstroken op de terreinen wordt afbreuk gedaan aan het groene karakter van de terreinen. Er is een aanpassing van de bestemmingsplannen nodig om een intensiever gebruik van de ruimte mogelijk te maken (bijvoorbeeld via schakelen, stapelen, hoger bouwen of verbreding van functies) De ambitie ten aanzien van het thema verkeer en parkeren is met name gelegen in het verbeteren van de verkeerskundige veiligheid, het creëren van een heldere routing op de terreinen en het oplossen van enkele parkeerknelpunten in de openbare ruimte voor zowel personen- als vrachtauto s. De maatregelen die in dit kader moeten worden uitgevoerd, hebben echter niet alleen betrekking op onderhoud en verbeteren van de wegenstructuur. Belangrijk onderdeel hierin vormt ook een betere handhaving: naleven van parkeerverboden, niet overschrijden van de maximumsnelheid, tegengaan van ongeoorloofd stallen van containers e.d. Doelstelling Het creëren van een heldere, overzichtelijke en voldoende gedimensioneerde wegenstructuur en het opheffen van de knelpunten ten aanzien van parkeren. Aandachtspunten De NBT zullen in toenemende mate een rol krijgen in de afwikkeling van lokale verkeerstromen. Van belang is echter dat de goede bereikbaarheid van de terreinen gehandhaafd blijft. Thema 3 Verkeer en parkeren Buck Consultants International 15

20 Thema 4 Profilering van terreinen De drie terreinen profileren zich op dit moment als gemengde bedrijventerreinen zonder dat er sprake is van een duidelijk zichtbare clustering van bedrijfsactiviteiten (zie bijlage 4) of deelgebieden met specifieke kwaliteitselementen of specifieke functies. Het in de toekomst doelgericht clusteren van activiteiten vormt dan ook geen uitgangspunt in het revitaliseringsproces. Daarvoor zijn nauwelijks aanknopingspunten aanwezig. De NBT worden steeds meer een onderdeel van het stedelijk milieu van Zoetermeer (oprukkende (woon)bebouwing nabij de terreinen). De ambitie ligt dan met name ook in een transformatie naar binnenstedelijk gelegen bedrijventerreinen en een representatieve smoel creëren naar de omgeving. Functiemenging is daarbij een mogelijkheid. Functies waarvoor (op termijn) mogelijk ruimte kan worden gecreëerd, zijn: grootschalige detailhandel in aansluiting op bestaande initiatieven rondom bijvoorbeeld de Bouwhof op Zoeterhage of een autocluster (Fokkerstraat) op Hoornerhage. kantoorachtige bedrijvigheid (geen solitaire kantoorpanden!) aan de randen van de terreinen of in bedrijfsverzamelgebouwen. kleinschalige leisure-activiteiten in combinatie met andere functies (schakelen of stapelen). Voor grootschalige leisureactiviteiten is geen ruimte op de terreinen. Andere locaties binnen de gemeente zijn daarvoor meer geschikt. Facilitaire diensten voor ondernemers (indien er behoefte aan is) zoals bijvoorbeeld opleidingsfaciliteiten. Woon-werkcombinaties op locaties op de terreinen waar een directe link met aangrenzende woonbebouwing is te maken. Daarbij mag wonen niet leidend worden aan werken op de terreinen. Bestaande hinderwetvergunningen van bedrijven of geluidscontouren die over het terrein liggen, moeten worden gerespecteerd. Onduidelijk is vooralsnog of er voldoende vraag vanuit de markt is naar dit soort locaties. Het vestigen van deze nieuwe activiteiten dient aan duidelijke richtlijnen ten aanzien van ruimtegebruik en kwaliteit gebonden te zijn. De verkeersituatie moet op dit soort activiteiten berekend zijn/ aangepast worden. In de actualisatie van de bestemmingsplannen dient op de vestiging van de genoemde activiteiten te worden voorgesorteerd. In het transformatieproces is het met name van belang dat het intern gerichte karakter van de terreinen wordt doorbroken door het creëren van representatieve entrees en dat achterkantsituaties zoveel mogelijk worden voorkomen of de uitstraling wordt verbeterd. Met name de uitstraling naar de Oostweg vormt hierbij een belangrijk aandachtspunt. Mogelijkheden hiervoor zijn zeker aanwezig via bijvoorbeeld het invullen van de onbebouwde strook grond tussen de Wattstraat en de Oostweg, de beschikbare ruimte op de Wiltonstraat invullen (in combinatie met het toestaan van een hogere bebouwingshoogte) en de entrees via de Van der Hagestraat en de Bleiswijkseweg verbeteren. Op die manier wordt meteen een goede inpassing gecreëerd naar de aangrenzende stedelijke (woon)bebouwing. Buck Consultants International 16

21 Figuur 3.1 schetst een aantal van de voorgestelde ontwikkelingen. Doelstelling Figuur 3.1 Profilering van terreinen Het creëren van representatieve, naar buiten gerichte stedelijke terreinen waar werken centraal staat met een aantal duidelijk herkenbare entrees en waarbij op basis van het in beperkte mate toelaten van nieuwe functies een goede overgang wordt gecreëerd naar de aangrenzende woon- en werkfuncties. Aandachtspunten Het toelaten van andere vormen van bedrijvigheid (detailhandel, leisure) en wonen op bedrijventerreinen is in strijd met de ambities die op regionaal niveau ten aanzien van het te voeren regionale bedrijventereinenbeleid zijn geformuleerd. Het toelaten van consumentaantrekkende bedrijvigheid, en daarmee een toenemende verkeersdruk, vergt aanvullende investeringen in de infrastructuur op de terreinen om de bereikbaarheid en de verkeersveiligheid te kunnen blijven garanderen. Het proces om te komen tot een kwalitatief hoogwaardige stedelijke bedrijfslocatie is een proces van lange adem, is relatief kostbaar en kan mogelijk uitplaatsing van enkele op de terreinen gevestigde bedrijven tot gevolg hebben. Buck Consultants International 17

22 Het kwaliteitsniveau van de NBT moet niet alleen op de korte termijn worden verbeterd, maar moet ook voor de langere termijn gehandhaafd kunnen blijven. Alleen op die manier is er sprake van een duurzame investering in de revitalisering van de terreinen. Dit is mogelijk in de vorm van parkmanagement. Essentieel hierbij is dat de gemeente en de ondernemers zich gezamenlijk verantwoordelijk voelen voor het beheer van de terreinen. Tegelijkertijd moeten de taken van ieder van de betrokkenen helder zijn omschreven. Voor de organisatorische vormgeving van parkmanagement en de financiële opzet zijn verschillende modellen denkbaar. Dit vormt een punt van nader overleg tussen de gemeente en private partijen (bedrijven, grondeigenaren, vastgoedeigenaren). In dit kader kan ook een nadere verkenning plaatsvinden naar de mogelijkheden om te komen tot een BID, een Business Improvement District 6. Een BID lijkt een interessant instrument om te komen tot een structurele financiering van collectieve activiteiten en parkmanagement gericht op het verbeteren van de gebiedskwaliteit. Er is een reële kans dat het Ministerie van EZ binnen afzienbare termijn een verzoek voor het opzetten van een aantal pilots aan gemeenten zal doen. 6 Thema 5 Beheer en organisatie Een BID is een gebiedsgerichte heffing (geen belastingheffing) met als doel om te komen tot een eerlijke verdeling van investeringen die ondernemers zelf in hun gebied willen doen. Initiatiefnemer is dan ook niet de gemeente, maar ondernemers en vastgoedeigenaren die hun omgeving aantrekkelijk en meer concurrerend willen maken. Ondernemers bepalen zelf een organisatievorm en de hoogte van de (verplichte) heffing. Doelstelling Het op termijn realiseren van een zowel door bedrijven als door de gemeente gedragen parkmanagementorganisatie die verantwoordelijk is voor het beheer van de terreinen. Aandachtspunten De lage organisatiegraad van het bedrijfsleven vormt vooralsnog een probleem om goede en breed gedragen collectieve afspraken over beheer en organisatie te maken. Thema 6 Werkgelegenheid De belangrijkste doelstelling van de Sociaal Economische Agenda is het bevorderen van de werkgelegenheid in Zoetermeer, vooral te realiseren door het inzetten van uitkeringsgerechtigden. De revitalisering van de NBT kan in dit streven een bescheiden, maar daardoor niet minder belangrijke rol spelen. Het creëren van meer werkgelegenheid is feitelijk geen doelstelling op zich in het revitaliseringsproces, maar is de meerwaarde die kan worden gerealiseerd door op een constructieve manier met het revitaliseringsproces aan de slag te gaan. Een verbetering van de kwaliteit van de terreinen leidt tenslotte tot een aantrekkelijker vestigingsklimaat voor bedrijven. Buck Consultants International 18

23 Doelstelling De doelstelling ten aanzien van het thema Werkgelegenheid is tweeledig: Op korte termijn het informeren van de bedrijven over de concrete mogelijkheden die SEA-afspraken bieden; Op middellange termijn het samen met de ondernemers creëren van nieuwe arbeidsplaatsen. Aandachtspunten Een eventuele transformatie van (een deel van) de terreinen naar wonen heeft een negatief effect op de ontwikkeling van de werkgelegenheid op de terreinen en past niet in het wensbeeld van de ondernemers op de terreinen. Buck Consultants International 19

24 Buck Consultants International 20

25 Hoofdstuk 4 Actieprogramma moet leiden tot het verwezenlijken van de doelstellingen zoals geformuleerd in de ontwikkelingsvisie. De projecten In dit hoofdstuk ligt de nadruk op het concretiseren van de ontwikkelingsvisie. Dit vertaalt zich in het formuleren van een aantal projecten, het nader uitwerken van deze projecten en het uitstippelen van het realisatietraject. Bij het benoemen van de projecten is rekening gehouden met zowel de belangen van het bedrijfsleven als met de belangen van de gemeente Zoetermeer. Algemeen uitgangspunt voor het actieprogramma is dat acties met name gericht zijn op het faciliteren van gewenste ontwikkelingen en het tegengaan van ongewenste ontwikkelingen. Dit vereist een actieve houding van alle betrokkenen aangezien dit betekent dat: Er tussen betrokken afdelingen regelmatig afstemming moet plaatsvinden over nog op te pakken en afgeronde projecten (evaluatie); Er regelmatig contact moet zijn tussen de gemeente en het bedrijfsleven om elkaar wederzijds te informeren over relevante ontwikkelingen; De gemeente in staat moet zijn om waar nodig bepaalde ontwikkelingen snel en doeltreffend in projecten te vertalen. Met name het laatstgenoemde punt duidt er op dat dit actieprogramma een dynamisch document is. Er is een continu proces van plannen, uitvoeren en evalueren in gang gezet dat uiterlijk in 2015 De zes doelen voor de revitalisering van de NBT kunnen worden bereikt door 20 projecten in gang te zetten. De volgende projecten kunnen worden onderscheiden: 1 Ruimtelijke kwaliteit A Formuleren van spelregels B Uitvoeren van eenmalige (extra) onderhoud- en schoonmaakactie C Opstellen van ruimtelijk-functioneel plan D Eenheid in erfscheidingen en reclame-uitingen (uitstraling bedrijfspanden) E Controle en handhaving van (verkeers)regels verbeteren 2 Intensief ruimtegebruik A Actualiseren bestemmingsplan B Onderzoek naar intensiveringsmogelijkheden op het terrein (openbare ruimte) C Aanbieden van intensiveringscan bedrijven (private ruimte) Buck Consultants International 21

26 3 Verkeer en parkeren A Bewegwijzering op de terreinen verbeteren B Opheffen van onoverzichtelijke verkeersituaties C Opstellen parkeerplan D Onderzoek verbetering bereikbaarheid Rokkehage 4 Profilering van de terreinen A Verbeteren van entrees B Externe profilering terreinen verbeteren C Onderzoek naar marktkansen woon-werklocaties 5 Organisatie en beheer A Oprichten ondernemersvereniging NBT (ONBT) B Basis creëren voor parkmanagement, verkennen van mogelijkheden C Nieuwsbrief NBT D Instellen van camerabewaking op de terreinen 6 Werkgelegenheid Projectenboek In het projectenboek worden alle projecten conform onderstaand format nader uitgewerkt. Project X Doel/omschrijving : Een algemene omschrijving van het plan of project (achtergrond, doelstelling, hoe te bereiken, enz.). Stappenplan : Stap voor stap wordt weergegeven hoe het plan of project moet worden uitgevoerd. Voor sommige projecten is het formuleren van de stappen nog te prematuur. Organisatie Aangegeven wordt welke partijen betrokken zijn bij de uitvoering van het plan of project. Trekker : Betrokken partijen : Uitvoeringstermijn : De uitvoeringstermijn van het plan of project wordt weergegeven. Financieel De financiële inspanning die moet worden geleverd wordt (voor zover bekend) inzichtelijk gemaakt. Kosten : Dekking : Samenhang met andere projecten : Aangegeven wordt welke andere plannen of projecten van invloed zijn op het betreffende plan of project. Met deze plannen en projecten in het actieprogramma voor de revitalisering moet afstemming worden gezocht. A Een baan voor werkzoekenden Buck Consultants International 22

27 1 Ruimtelijke kwaliteit 1A Formuleren van spelregels A Formuleren van spelregels B Uitvoeren van eenmalige (extra) onderhoud- en schoonmaakactie C Opstellen van ruimtelijk-functioneel plan D Eenheid creëren in erfscheidingen en reclame-uitingen E Controle en handhaving van (verkeers)regels Doel/omschrijving : Het door ondernemers en gemeente gezamenlijk opstellen van een lijst met spelregels voor de gevestigde bedrijven. Stappenplan : De gevestigde bedrijven stellen samen met de gemeente een lijst met regels op. Deze lijst staat in relatie met het nog op te stellen ruimtelijk-functioneel plan. In de lijst met regels wordt aangegeven aan welke regels de gevestigde bedrijven zich moeten houden. Mogelijke onderwerpen zijn parkeren, afval, (buiten)opslag, onderhoud, laad- en losmogelijkheden en geluidsoverlast. De lijst wordt voorgelegd aan de betrokken partijen en geformaliseerd. De lijst is voor de gemeente een handvat om de naleving te controleren. Een mogelijkheid is om de lijst met huisregels door borden op de NBT bekend te maken. Organisatie Trekker : Vertegenwoordigers bedrijfsleven NBT Betrokken partijen : Gemeente Zoetermeer Uitvoeringstermijn : 2007 Financieel Kosten : Eenmalig: - Structureel: - Dekking : Niet van toepassing Samenhang met andere projecten : Opstellen ruimtelijk functioneel plan Controle en handhaving van (verkeers)regels Buck Consultants International 23

28 1B Uitvoeren van eenmalige (extra) onderhoud- en schoonmaakactie 1C Opstellen ruimtelijk-functioneel plan Doel/omschrijving : Het onderhoud van de NBT vraagt continue aandacht. Op dit moment beantwoordt het onderhoudsniveau, dat conform de beheervisie wordt uitgevoerd, niet aan de verwachtingen van de ondernemers. Een planmatige schoonmaak- en onderhoudsactie, waarbij tevens kapot straatmeubilair wordt hersteld, draagt bij aan een verbeterde uitstraling van de terreinen. Stappenplan : De diverse inventarisaties (RBOI, KvK) van de onderhoudsituatie op de NBT die de afgelopen jaren hebben plaatsgevonden, hebben een goed beeld opgeleverd van de huidige situatie. Op korte termijn moet een impuls worden gegeven aan het onderhoud van de terreinen, waarbij tevens beschadigd straatmeubilair wordt vervangen. Deze actie heeft alleen zin wanneer aansluitend goede afspraken worden gemaakt over een continu beheer en onderhoud van de NBT. In het vigerende beheerplan worden in de periode tot 2011 reeds diverse onderhoudsacties uitgevoerd. In het verlengde daarvan moet, in samenspraak met het bedrijfsleven, worden nagegaan welke maatregelen het meest urgent zijn en of er nog aanvullende maatregelen nodig zijn. De uit te voeren schoonmaakactie moet als een extra investering worden gezien. De inzet van werkzoekenden via de SEAafspraken voor onderhoud- en beheertaken kan hier wellicht een bijdrage in leveren. Organisatie Trekker : Gemeente Zoetermeer Betrokken partijen : Vertegenwoordigers bedrijfsleven NBT Bedrijven die onderhoudswerkzaamheden uitvoeren Uitvoeringstermijn : 2007/2008 Financieel Kosten : Eenmalig: aanvullende maatregelen: PM Structureel: maatregelen conform beheerplan (2007 t/m 2011): euro Dekking : Gemeente, waar mogelijk binnen bestaande budgetten voor onderhoud en beheer Samenhang met andere projecten : Parkmanagement Doel/omschrijving : Om de kwaliteit op de NBT ook in de toekomst te waarborgen dient hiervoor een duidelijk raamwerk te worden opgesteld. Het ruimtelijk-functioneel plan gaat niet alleen in op inrichtingselementen op de terreinen, maar besteed ook aandacht aan de setting van de terreinen in de omgeving. Aandachtspunten die in het ruimtelijk-functioneel plan zeker een plek moeten krijgen, zijn: opstellen van duidelijke richtlijnen t.a.v. kwaliteit op de terreinen, zowel publiek als privaat waardoor dit plan tevens de basis vormt voor onder andere het creëren van eenheid in erfscheiding en reclame-uitingen, enz. Helder onderscheid realiseren tussen openbare en private ruimte. Duidelijke richtlijnen opstellen over het toelaten van bedrijvigheid. Nader afbakenen van de zones op de terreinen waar aan nieuwe functies (in de toekomst) ruimte wordt geboden. Dit ruimtelijk-functioneel plan vormt daarmee de voorloper op de actualisering van de bestemmingsplannen. Een vacuüm tussen de revitaliseringsplannen en de actualisering van de bestemmingsplannen wordt daarmee voorkomen. Stappenplan : Op basis van de bestaande bestemmingsplannen, de ideeën over de profilering en de kwaliteit van de terreinen een ruimtelijk-functioneel plan (laten) opstellen. Organisatie Trekker : Gemeente Zoetermeer Betrokken partijen : (stedenbouwkundig) adviesbureau Uitvoeringstermijn : 2007 Financieel Kosten : Eenmalig: circa XXXXX Dekking : Gemeente Zoetermeer Samenhang met andere projecten : Actualiseren bestemmingsplannen Buck Consultants International 24

29 1D Eenheid in erfscheidingen en reclame-uitingen 1E Controle en handhaving van (verkeers)regels Doel/omschrijving : De investeringen in de openbare ruimte dienen te worden gevolgd door concrete investeringen in de private ruimte en de bedrijfsgebouwen. Hierbij kan onder andere worden gedacht aan: Gevels en hekwerken Bebording Groenvoorzieningen, parkeren en buitenopslag Stappenplan : Na heldere communicatie over doelstellingen (vast te leggen in het ruimtelijk-functioneel plan) richting bedrijven, alsmede van de handhaving die de gemeente hiertoe wil inzetten, bedrijven wijzen op hun verantwoordelijkheid om bij te dragen aan een goede uitstraling van de terreinen. Bedrijven adviseren over de mogelijkheden om de kwaliteit te verbeteren. Waar mogelijk bij het uitvoeren van investeringen inzetten op kostenbesparingen door een collectieve aanpak. Organisatie Trekker : Bedrijven voeren verbeteringen zelf uit Betrokken partijen : Gemeente Zoetermeer: wijst op verantwoordelijkheid en zoekt naar collectiviteit Uitvoeringstermijn : Start in 2007 Presenteren van goede resultaten om draagvlak te creëren bij andere bedrijven Doorlopend proces Financieel Kosten : PM Dekking : PM Samenhang met andere projecten : Ruimtelijk functioneel plan Doel/omschrijving : Door een consequent toezicht en zonodig handhaven van het beleid ten aanzien van bestemmingsplan, bouwvergunningen, milieuvergunningen, veiligheidsvoorschriften en regels voor het gebruik van de openbare ruimte (o.a. parkeren en verkeersregels) wordt het gehele functioneren van de NBT en met name de beleving/uitstraling van de terreinen verbeterd. Stappenplan : Duidelijkheid moet worden gecreëerd in de regels die van toepassing zijn op de NBT. Op sommige onderdelen bestaat behoefte aan aanscherping. Regels hebben alleen betekenis als op de naleving daarvan wordt toegezien. In eerste instantie ligt de verantwoordelijkheid voor het naleven van de regels bij het bedrijfsleven. Het bevoegd gezag moet toezien dat ook gebeurd en zonodig corrigerend optreden. Omdat dit laatste in de praktijk onvoldoende is gebeurd, zijn situaties ontstaan die het totale beeld van de NBT negatief beïnvloeden. Organisatie Trekker : Gemeente Zoetermeer Betrokken partijen : Gevestigde bedrijfsleven, politie Uitvoeringstermijn : Continue actie met als start 2007 Financieel Kosten : Eenmalig: - Structureel: XXXXXX Dekking : Binnen huidige budgetten zoeken naar oplossingen, waarbij het principe van de vervuiler betaalt, sterk moet worden nageleefd Samenhang met andere projecten : Formuleren van spelregels Buck Consultants International 25

30 2 Intensief ruimtegebruik 2A Actualiseren bestemmingsplannen A Actualiseren bestemmingsplannen B Onderzoek naar intensiveringsmogelijkheden op het terrein (openbare ruimte) C Aanbieden van intensiveringscan bedrijven (private ruimte) Doel/omschrijving : Het vertalen van de plannen voor de revitalisering in een nieuw bestemmingsplan zodat de uitgangspunten ook juridisch zijn gewaarborgd. Stappenplan : De bestemmingsplannen voor de bedrijventerreinen Rokkehage, Hoornerhage en Zoeterhage zijn verouderd. De Wet Ruimtelijke Ordening stelt het opstellen van een bestemmingsplan verplicht met bovendien een geldingstermijn van maximaal 10 jaar. Naast het feit dat een actualisering noodzakelijk is, biedt dit een goede mogelijkheid om een aantal belangrijke kwaliteitaspecten goed te regelen, duidelijkheid te creëren over het toelaten van andere vormen van bedrijvigheid en de beschikbare ruimte intensiever te benutten (openbare ruimte en kavels). Het recent opgestelde bestemmingsplan Dwarstocht biedt goede aanknopingspunten voor de opzet van de bestemmingsplannen voor de NBT. Vanwege de naar verwachting tijdrovende procedures zal eerst een voorbereidingsbesluit moeten worden genomen op basis waarvan niet gewenste ontwikkelingen kunnen worden bevroren. Organisatie Trekker : Gemeente Zoetermeer Betrokken partijen : Provincie Zuid-Holland, regio Haaglanden, Kamer van Koophandel, bedrijfsleven Uitvoeringstermijn : Financieel Kosten : XXXXXXXX Dekking : Binnen bestaande budgetten (meerjarenplanning) zoeken naar oplossingen, aangezien actualisering van verouderde bestemmingsplannen een wettelijke taak van de gemeenten is. Samenhang met andere projecten : Opstellen ruimtelijk functioneel plan Onderzoek naar marktkansen woon-werklocaties Externe profilering terreinen verbeteren Buck Consultants International 26

31 2B Onderzoek naar intensiveringsmogelijkheden op NBT 2C Aanbieden van intensiveringsscan bedrijven Doel/omschrijving : Er zijn mogelijkheden om de openbare ruimte op de NBT intensiever te benutten. Deze mogelijkheden dienen nader te worden verkend. Antwoord dient te worden verkregen op de vraag: leidt dit wel of niet tot extra uitgeefbare grond? Stappenplan : Niet alleen de juridische (on)mogelijkheden dienen in beeld te worden gebracht, maar ook de status van de beschikbare ruimte (wel/niet ecologisch waardevol?) en de invullingsmogelijkheden. Hierbij dient een duidelijke relatie te worden gelegd met eventuele uitbreidingsplannen van gevestigde ondernemers en de mogelijkheid te worden verkend of het inzetten van snippers groenstroken tegemoet kan komen aan de eventuele uitbreidingsvraag van ondernemers. Organisatie Trekker : Gemeente Zoetermeer Betrokken partijen : Bedrijfsleven Uitvoeringstermijn : 2007 Financieel Kosten : Eenmalig: XXXXXXX Dekking : PM Samenhang met andere projecten : Opstellen ruimtelijk-functioneel plan Actualiseren bestemmingsplannen Doel/omschrijving : Bij individuele bedrijven kunnen scans worden uitgevoerd die de mogelijkheden van een bedrijf om zorgvuldiger met de ruimte op de kavel om te gaan in kaart brengen. Het gaat hierbij zowel om horizontaal en verticaal ruimtegebruik als het gebruik van de ruimte in de tijd. Er kunnen twee aanleidingen zijn om een scan uit te voeren: Op aanvraag van het bedrijf zelf Bij vergunningen voor verbouw- of nieuwbouwplannen Stappenplan : Communiceren van de mogelijkheid tot het uitvoeren van een scan richting gevestigde bedrijven en eigenaren van bedrijfspanden (algemeen en specifiek bij vergunningaanvragen) Uitvoeren van scan bij enkele bedrijven Aandacht besteden aan de resultaten van de eerste scans om andere bedrijven te informeren over de voordelen Organisatie Trekker : PM Betrokken partijen : Gemeente Zoetermeer, deelnemende bedrijven, provincie Zuid-Holland, extern bureau Uitvoeringstermijn : Korte termijn, doorlopend Eerste twee scans uitvoeren voor einde 2007 Financieel Kosten : Eenmalig: XXXXXXX Dekking : De eigen bijdrage van bedrijven is euro 4.000, de overige euro wordt bijgedragen vanuit de revitalisering Samenhang met andere projecten : Opstellen ruimtelijk functioneel plan Actualiseren bestemmingsplannen Buck Consultants International 27

32 3 Verkeer en parkeren 3B Opheffen onoverzichtelijke verkeersituaties NBT A Bewegwijzering op de terreinen verbeteren B Opheffen van onoverzichtelijke verkeersituaties C Opstellen parkeerplan D Onderzoek verbetering bereikbaarheid Rokkehage 3A Bewegwijzering op de terreinen verbeteren Doel/omschrijving : De bewegwijzering op, van en naar de NBT is onvolledig en/of niet duidelijk. Dit project is er op gericht om de bewegwijzering te verbeteren en eenheid te creëren. Stappenplan : Inventariseren van knelpunten. Deels kan hierbij gebruik worden gemaakt van de knelpunteninventarisatie die begin 2006 reeds door de ondernemers is gemaakt. Aansluitend het opstellen van bewegwijzeringsplan waarbij rekening wordt gehouden met gewenste verkeersroutes en toeleidende verkeersstromen met eerdere vermeldingen op bewegwijzering. Op basis van het bewegwijzeringsplan aanpassen/ plaatsen/vervangen van borden, al dan niet in combinatie met nieuwe straatnaamborden Organisatie Trekker : Gemeente Zoetermeer Betrokken partijen : Gevestigde bedrijven Uitvoeringstermijn : 2007 Financieel Kosten : Eenmalig XXXXXXX Dekking : Onderzoek: gemeente Zoetermeer (inventarisatie kan intern plaatsvinden) Investeringskosten: PM Doel/omschrijving : De kruisingen en voorrangsituaties zijn, ondanks een aantal verbeteringen die reeds hebben plaatsgevonden, niet duidelijk en verkeersonveilig. Het gaat hierbij om: kruising (kop van de) Fokkerstraat, Van der Hagenstraat, Edisonstraat kruising Edisonstraat, Marconistraat, Franklinstraat entree Hoornerhage via afrit Oostweg-kruising Van der Hagenstraat De mogelijkheden moeten worden verkend of het aanleggen van rotondes de problemen op deze locaties kan oplossen. Stappenplan : Inventariseren van knelpunten en in kaart brengen van (toekomstig) aantal verkeersbewegingen. Technische haalbaarheid van aanleg rotondes verkennen. Samen met bedrijfsleven bepalen of rotondes een oplossing kunnen bieden voor de geconstateerde problematiek. Organisatie Trekker : Gemeente Zoetermeer Betrokken partijen : Gevestigde bedrijven Uitvoeringstermijn : Met het verkennen van de mogelijkheden om de genoemde verkeersonveilige situaties op te heffen kan op korte termijn een start worden gemaakt. Eventuele plannen voor aanpassing van de kruisingen Financieel Kosten : PM Dekking : Mogelijkheden verkennen voor gesponsorde rotondes conform voorbeelden elders in Zoetermeer Mogelijkheden voor subsidie provincie verkennen Samenhang met andere projecten : Verbeteren van entrees Samenhang met andere projecten : Opheffen van onoverzichtelijke verkeersituaties Buck Consultants International 28

33 3C Opstellen parkeerplan 3D Onderzoek verbetering bereikbaarheid Rokkehage Doel/omschrijving : Het opstellen van een parkeerplan gericht op het: Opheffen van knelpuntsituaties (o.a. zoals deze in de RBOI-studie zijn genoemd) Creëren van voldoende parkeerplaatsen voor: o Personenauto s overdag o Vrachtwagens s nachts Stappenplan : De basis voor dit parkeerplan ligt in het doen van een parkeeronderzoek Overleggen van parkeerplan en mogelijkheden met gevestigde bedrijfsleven. Op basis van mogelijkheden en draagvlak formuleren van specifieke maatregelen. Organisatie Trekker : Gemeente Zoetermeer Betrokken partijen : extern adviesbureau Uitvoeringstermijn : 2007 Financieel Kosten : Eenmalig: XXXXXXXX Specifieke maatregelen: PM Dekking : Gemeente Zoetermeer en deels door ondernemers indien blijkt dat bedrijven zelf verantwoordelijk zijn voor de geconstateerde knelpunten Doel/omschrijving : De bereikbaarheid van Rokkehage is goed, maar met name de bereikbaarheid via de Oostweg via de aansluiting Industrieweg/ Bleiswijkseweg is voor verbetering vatbaar. Onderzoek moet uitwijzen hoe deze onoverzichtelijke verkeersituatie kan worden verbeterd Stappenplan : Onderzoek naar verkeerstechnische aanpassingen die de bereikbaarheid van Rokkehage kunnen verbeteren. Uitwerken van een aantal varianten en deze bespreken met de gevestigde bedrijven. Organisatie Trekker : Gemeente Zoetermeer Betrokken partijen : Eventueel een extern adviesbureau Uitvoeringstermijn : 2007 Financieel Kosten : XXXXXXX Dekking : Gemeente Zoetermeer (eventueel intern uit te voeren) Samenhang met andere projecten : Verbetering entrees Samenhang met andere projecten : Opstellen ruimtelijk-functioneel plan Buck Consultants International 29

34 4 Profilering van de terreinen 4A Verbeteren van entrees NBT A Verbeteren van entrees B Externe profilering terreinen verbeteren C Onderzoek naar marktkansen woon-werklocaties Doel/omschrijving : De entrees naar de drie terreinen zijn slecht herkenbaar of kennen een matige uitstraling. Om de herkenbaarheid van de terreinen te verhogen en de uitstraling te verbeteren moet worden bekeken in hoeverre een landmark de entree van de terreinen kan verbeteren. Stappenplan : Duidelijk moet worden hoe de verschillende entrees kunnen worden verbeterd. Het gaat hierbij onder andere om: Zoeterhage: Edisonstraat (locatie kringloopwinkel, BOAS), voormalige locatie Miss Etam Rokkehage: groenstrook naast Van der Bent, hoek Industrieweg/ Bleiswijkseweg Op deze locaties kan een landmark bijdragen in het verbeteren van de uitstraling van de terreinen en een goede overgang creëren naar het omliggende gebied. Een landmark kan vorm krijgen in een eenvoudige reclamezuil (vergelijk Hoornerhage), maar ook in een aantal herkenbare panden met een bijzondere architectuur. Organisatie Trekker : PM Betrokken partijen : Gemeente Zoetermeer, gevestigde bedrijven Uitvoeringstermijn : Middellange termijn Financieel Kosten : PM Dekking : PM Samenhang met andere projecten : Externe profilering terreinen verbeteren Opstellen ruimtelijk functioneel plan Buck Consultants International 30

35 4B Externe profilering terreinen verbeteren 4C Onderzoek naar marktkansen woon-werklocaties Doel/omschrijving : Verkennen van de mogelijkheden om de externe profilering van bedrijven langs met name de Oostweg te verbeteren. Hier zijn meerdere mogelijkheden voor bijvoorbeeld via: Het bebouwen van de strook tussen de Wattstraat en de Oostweg Het verdichten van de groenstroken langs de Wiltonstraat: kavels uitgeven en ruimte bieden aan bedrijven die bereid zijn hoog (boven het talud uit) te bouwen en zich ook richting Oostweg nadrukkelijk willen profileren De individuele presentatie en uitstraling van (een deel van de) bedrijven langs met name de doorgaande wegen verbeteren. Stappenplan : Inrichtingsmogelijkheden van onbebouwde kavels langs Wattstraat/Oostweg en Wiltonstraat verkennen. Verkennen van plannen en ideeën bij bedrijfsleven om uitstraling van bedrijfspanden te verbeteren. Nagaan in hoeverre ingrepen in de openbare ruimte kunnen bijdragen aan het creëren van open terreinen. Actieplan opstellen wat er toe moet leiden dat de externe profilering van de terreinen wordt verbeterd. Inzicht bieden in de kosten en mogelijke opbrengsten die met dergelijke maatregelen zijn gemoeid. Organisatie Trekker : Gemeente Zoetermeer Betrokken partijen : Gevestigde bedrijfsleven Uitvoeringstermijn : Korte en middellange termijn Doel/omschrijving : De mogelijkheden verkennen voor functiemenging is één van de doelstellingen van dit plan van aanpak. Onderdeel daarin kan het ontwikkelen van enkele woon-werklocaties vormen. Onduidelijk is echter in hoeverre er bij het bedrijfsleven vraag is naar woon-werklocaties en in welke vorm deze woonwerklocaties moeten worden ingericht, mede ook in relatie tot richtlijnen ten aanzien van milieuhinder. Nader onderzoek moet hier meer inzicht in verschaffen. Stappenplan : Verkennen van mogelijkheden (marktkansen en locatievoorstellen) voor het ontwikkelen van woon-werklocaties. In beeld brengen van gevolgen voor reeds gevestigde bedrijfsleven. Opstellen van inrichtingsplan. Organisatie Trekker : Gemeente Zoetermeer Betrokken partijen : Extern adviesbureau Uitvoeringstermijn : Middellange termijn Financieel Kosten : Eenmalig: XXXXXXXX Kosten specifieke maatregelen: PM Dekking : Gemeente Zoetermeer Samenhang met andere projecten : Opstellen ruimtelijk-functioneel plan Actualiseren bestemmingsplannen Financieel Kosten : PM Dekking : Mogelijkheden voor subsidie provincie verkennen Samenhang met andere projecten : Actualisering bestemmingsplannen Onderzoek naar intensiveringsmogelijkheden NBT Eenheid in erfscheidingen en reclame-uitingen Buck Consultants International 31

36 5 Beheer en organisatie 5B Basis creëren voor parkmanagement A Oprichten ondernemersvereniging NBT (ONBT) B Basis creëren voor parkmanagement, verkennen van mogelijkheden C Nieuwsbrief NBT D Instellen van camerabewaking op de terreinen 5A Oprichten Ondernemersvereniging NBT (ONBT) Doel/omschrijving : Het opzetten van een ondernemersvereniging voor de NBT. Op deze manier wordt duidelijk gemaakt dat ook vanuit het bedrijfsleven de verantwoordelijkheid wordt genomen om een bijdrage te willen leveren in het revitaliseringsproces. Tevens ontstaat er zo een duidelijk aanspreekpunt voor de gemeente Zoetermeer op de terreinen en wordt er een eerste basis gelegd voor collectieve acties op de terreinen. Het oprichten van een ondernemers- of bedrijvenvereniging heeft een vliegwieleffect in het mobiliseren van het bedrijfsleven op de NBT. Stappenplan : Opzetten van vereniging Instellen van bestuur Organisatie Trekker : Kamer van Koophandel Betrokken partijen : Gevestigde bedrijven Uitvoeringstermijn : 2007 Financieel Kosten : - Dekking : Niet van toepassing Samenhang met andere projecten : Basis creëren voor parkmanagement Doel/omschrijving : Parkmanagement is er op gericht om de eenmaal op een bedrijventerrein gerealiseerde kwaliteit ook op de langere termijn te kunnen blijven handhaven. Het verplicht opleggen van deelname aan parkmanagement is niet verstandig en ook vrijwel niet te realiseren bij een bestaand bedrijventerrein. Het doel is dan ook om een basis te creëren voor vrijwillige deelname van bedrijven op de NBT aan parkmanagement. Een goed functionerende parkmanagementorganisatie kan op termijn een centrale rol vervullen in het revitaliseringsproces. Stappenplan : Het collectief organiseren van bijvoorbeeld de beveiliging van de terreinen of het gezamenlijk door het bedrijfsleven oppakken van de onderhoud- en beheertaken op de terreinen vormen een goede basis voor het opzetten van parkmanagement. De bereidwilligheid van het bedrijfsleven om hier gezamenlijk de schouders onder te zetten dient te worden verkend. De mogelijkheden om vanuit bestaande initiatieven (zoals de VVE Wattstraat) parkmanagement te organiseren moeten in beeld worden gebracht. De randvoorwaarden ten aanzien van mogelijk te nemen maatregelen, organisatie en financiering moeten helder worden gemaakt. Organisatie Trekker : Kamer van Koophandel Betrokken partijen : Gevestigde bedrijven, gemeente Zoetermeer Uitvoeringstermijn : Financieel Kosten : XXXXXXXX Dekking : Samenhang met andere projecten : Oprichten van ondernemersvereniging Buck Consultants International 32

37 5C Nieuwsbrief NBT 5D Instellen van camerabewaking op de terreinen Doel/omschrijving : Het is van belang de bedrijven en eigenaren van bedrijfspanden goed te informeren over de ontwikkelingen op de NBT, de plannen van de gemeente en de voortgang van het revitaliseringsproces. Het regelmatig verschijnen van een nieuwsbrief vormt hierbij een belangrijk communicatiemiddel. Stappenplan : Ontwerpen van nieuwsbrief Verspreiden van nieuwsbrief Organisatie Trekker : Korte termijn: gemeente Zoetermeer Op langere termijn de ondernemersvereniging/ parkmanagement Betrokken partijen : Gemeente, bedrijfsleven Uitvoeringstermijn : 1 e uitgave verschijnt voorjaar 2007 Financieel Kosten : Eenmalig: XXXXXX Structureel: XXXXXXXX Dekking : Ontwerp en eerste uitgave: gemeente Zoetermeer Volgende uitgaven: ondernemersvereniging Samenhang met andere projecten : Alle projecten Doel/omschrijving : Het verbeteren van de veiligheid op de terreinen door het instellen van camerabewaking Stappenplan : Mogelijkheden verkennen voor een betere beveiliging van de terreinen Inventariseren van deelnamebereidheid bij bedrijven Indien er voldoende aanknopingspunten zijn het selecteren van een aanbieder Bij het verkennen van de mogelijkheden voor het verbeteren van de veiligheid op de terreinen moet nadrukkelijk worden aangehaakt bij de SBBZ. Organisatie Trekker : Gevestigde bedrijven Betrokken partijen : SBBZ, Kamer van Koophandel, gemeente Zoetermeer, aanbieders van beveiligingsdiensten Uitvoeringstermijn : 2008 Financieel Kosten : PM Dekking : Verkennen van mogelijkheden van subsidie bij provincie en rijk (subsidieregeling Urgente bedrijventerreinen ) Samenhang met andere projecten : Parkmanagement Buck Consultants International 33

38 6 Werkgelegenheid 6A Een baan voor werkzoekenden A Een baan voor werkzoekenden Doel/omschrijving : In het kader van de uitvoering van de Sociaal Economische Agenda (SEA)gaan de werkgevers op de NBT, de gemeente, het CWI en TAZ gezamenlijk een groot aantal Zoetermeerders die werkzoekend en afhankelijk zijn van de bijstand (WWB) aan een baan helpen. Stappenplan : Gekozen wordt voor een actieve benadering van de betrokken 180 werkgevers vanaf het moment dat de concrete plannen m.b.t. de drie bedrijventerreinen worden gecommuniceerd en gerealiseerd. Dat gebeurt middels accountmanagers die zich rechtstreeks bij de bedrijven zullen melden. De werkzoekenden zijn bij het CWI en TAZ bekend en worden snel en deskundig bemiddeld naar de vacatures die de werkgevers gaan aanleveren. Er wordt altijd persoonlijk contact opgenomen en er wordt open en eerlijk gesproken over de mogelijkheden èn de onmogelijkheden van de beschikbare werkzoekenden. Door de krachtige samenwerking tussen het CWI, TAZ en de gemeente zijn de werkzoekenden steeds beter in beeld en kan de vraag of en hoe werkgever en werkzoekende bij elkaar passen (en wat daar eventueel extra voor nodig is) steeds beter worden beantwoord. Organisatie Trekker : Gemeente Zoetermeer Betrokken partijen : CWI, TAZ Uitvoeringstermijn : 2007 t/m 2009 Financieel Kosten : Afhankelijk van het aantal te plaatsen werkzoekenden Dekking : Gemeente Zoetermeer Samenhang met andere projecten : Uitvoeren van extra onderhoud- en schoonmaakactie Buck Consultants International 34

39 Samenvattend Betrokkenen Het realiseren van de projecten is een gezamenlijke verantwoordelijk van gemeente en bedrijfsleven zo blijkt ook uit onderstaand overzicht. Project Trekker Betrokkenen 1 Ruimtelijke kwaliteit A Formuleren van huisregels B GZ B Uitvoeren onderhoud- en schoonmaakactie GZ B C Opstellen van ruimtelijk-functioneel plan GZ D Eenheid in erfscheidingen en reclameuitingen B GZ E Controle en handhaving van (verkeers) regels verbeteren GZ B, politie 2 Intensief ruimtegebruik A Actualiseren bestemmingsplannen GZ P, KvK, B B Onderzoek intensiveringsmogelijkheden GZ B C Aanbieden intensiveringscan bedrijven B GZ, P 3 Verkeer en parkeren A Bewegwijzering op de terreinen verbeteren GZ B B Opheffen onoverzichtelijke verkeersituaties GZ B C Opstellen parkeerplan GZ D Onderzoek verbetering bereikbaarheid Rokkehage GZ 4 Profilering van de terreinen A Verbeteren van entrees? GZ, B B Externe profilering terreinen verbeteren GZ B C Onderzoek marktkansen woon-werklocaties GZ Project Trekker Betrokkenen 5 Organisatie en beheer A Oprichten ondernemersvereniging KvK B B Basis creëren voor parkmanagement KvK B, GZ C Nieuwsbrief NBT GZ, B D Camerabewaking op terreinen B GZ, SBBZ 6 Werkgelegenheid A Een baan voor werkzoekenden GZ B, CWI, TAZ GZ B KvK P Kosten Gemeente Zoetermeer Bedrijfsleven NBT Kamer van Koophandel Provincie Op basis van de beschreven projecten is een kostenraming voor de uitvoering van dit actieprogramma opgesteld. Aangezien zowel de gemeente Zoetermeer als het gevestigde bedrijfsleven het belang van het revitaliseren van de NBT onderkend, zullen al deze partijen moeten bijdragen aan de financiering van de verschillende projecten. In onderstaand overzicht is aangegeven of het eenmalige of structurele, jaarlijks terugkerende, kosten betreft. Project Eenmalig Structureel 1 Ruimtelijke kwaliteit A Formuleren van huisregels B Uitvoeren onderhoud- en schoonmaakactie C Opstellen van ruimtelijk-functioneel plan D Eenheid in erfscheidingen en reclameuitingen Buck Consultants International 35

40 Project Eenmalig Structureel E Controle en handhaving van (verkeers) regels verbeteren 2 Intensief ruimtegebruik A Actualiseren bestemmingsplannen B Onderzoek intensiveringsmogelijkheden C Aanbieden intensiveringscan bedrijven 3 Verkeer en parkeren A Bewegwijzering op de terreinen verbeteren B Opheffen onoverzichtelijke verkeersituaties C Opstellen parkeerplan D Onderzoek verbetering bereikbaarheid Rokkehage 4 Profilering van de terreinen A Verbeteren van entrees B Externe profilering terreinen verbeteren C Onderzoek marktkansen woon-werklocaties 5 Organisatie en beheer A Oprichten ondernemersvereniging B Basis creëren voor parkmanagement C Nieuwsbrief NBT D Camerabewaking op terreinen 6 Werkgelegenheid A Een baan voor werkzoekenden * Per scan ** Per uitgave Buck Consultants International 36

41 Hoofdstuk 5 Hoe verder? is de planning ook in grote mate afhankelijk van de financieringsmogelijkheden die kunnen worden ingezet. Aanzet voor financieringstrategie Fasering/planning van projecten Het is voor het draagvlak bij de ondernemers van belang dat er op korte termijn een aantal zichtbare acties ( quick-wins ) op de terreinen plaatsvinden. Daarnaast vormt een aantal projecten een belangrijke schakel in het revitaliseringsproces. Met dit als uitgangspunt dient met de uitvoering van een aantal projecten op korte termijn een start te worden gemaakt. Het gaat hierbij om de volgende projecten: Oprichten ondernemersvereniging (project 5A) Uitvoeren van eenmalige (extra) onderhoud- en schoonmaakactie (project 1B) Nieuwsbrief NBT (project 5C) Opstellen ruimtelijk-functioneel plan (project 1C) Verbeteren van bewegwijzering (project 3A) Opstellen parkeerplan (project 3C) Een baan voor werkzoekenden (project 6A) Op basis van het uitvoeringsprogramma en de financiële doorrekening zal nader moeten worden bezien op welke wijze strategisch wordt omgegaan met het financieringsvraagstuk. Bij het opstellen van een financieringstrategie is een aantal denkrichtingen mogelijk. De onderstaande voorstellen geven een eerste aanzet. Gemeentelijke budgetten/middelen De gemeente heeft een aantal financiële instrumenten tot haar beschikking die een rol kunnen spelen in het financieren van de revitalisering van de NBT. Het gaat hierbij om Eenmalige middelen (MIP) OZB-inkomsten reguliere onderhoud- en beheerbudgetten grondprijs: uitgifte van grond Het uitstippelen van het tijdpad voor de overige projecten moet in goed overleg met de ondernemers gebeuren. Met name omdat voor een deel van de projecten ook van de ondernemers een extra (financiële) inspanning wordt gevraagd. Voor de overige projecten Buck Consultants International 37

42 Subsidies Via het Ontwikkelingsfonds bedrijventerreinen (OFB) van de provincie Zuid-Holland is er de mogelijkheid tot het verkrijgen van subsidie voor revitalisering. De laatste tender sluit 1 oktober De komende maanden zal er alles aan moeten worden gedaan om voor (een combinatie) van projecten subsidiegeld te verkrijgen. Een nadere verkenning naar de subsidiemogelijkheden bij het Rijk en de EU biedt wellicht ook perspectief voor aanvullende financiering. Bijdrage ondernemers Er zijn revitaliseringsprojecten bekend waar ondernemers op de terreinen zich bereid hebben verklaard financieel bij te dragen in de revitalisering van het terrein. Een nadere verkenning naar de mogelijkheden op de NBT (door ondernemers!) moet inzicht geven in de mogelijkheden hiertoe. Deze bijdrage kan trouwens ook in natura plaatsvinden door investeringen te plegen in kavel en/of pand. Kostenverevening Uitgangspunt kan zijn dat er sprake is van een integrale financiering van de revitalisering van de NBT waarbij sprake is van verevening. Dit betekent dat de revitalisering van de NBT als één project wordt gezien met 20 deelprojecten. Eventuele winsten uit deelprojecten via bijvoorbeeld de verkoop van vrijkomende gronden, waardestijgingen door verdichting of de herontwikkeling van deellocaties (kostendragers) kunnen gebruikt worden ter dekking van projecten die verlieslatend zijn. Een nadere uitwerking van de financieringsstrategie is onderdeel van fase 2 wanneer ook meer duidelijk wordt over: De kosten van de diverse projecten. Deze zijn op onderdelen op dit moment nog onvoldoende uitgewerkt om hier een goede financieringsstrategie op te kunnen baseren. de financiële bijdrage die betrokkenen bereid zijn te leveren. Hier is in het kader van het opstellen van dit plan van aanpak met partijen nog onvoldoende over gesproken. Voorstel voor organisatie revitaliseringsproces Betrokkenen De revitalisering van de NBT kan alleen een succes worden wanneer de gemeente en het bedrijfsleven samen hun verantwoordelijkheid nemen. Als mede-aanjager, maar ook als belangenbehartiger en mogelijk ook als financier zijn ook andere partijen onmisbaar in dit proces. Het gaat dan om de Kamer van Koophandel en de provincie Zuid-Holland Voor een goede voortgang is het van belang het proces op onderdelen te formaliseren om zo ook helder te krijgen wie waarvoor verantwoordelijk is. Uitgangspunt kan daarbij vooralsnog de huidige organisatie zijn met een interne werkgroep (zie bijlage 1), een externe klankbordgroep (zie bijlage 2) en een projectleider. Buck Consultants International 38

43 De portefeuillehouder economische zaken is bestuurlijk verantwoordelijk. Aangezien de fase die het revitaliseringsproces nu in gaat steeds meer is gericht op de concrete uitvoering van projecten, is het raadzaam om de verantwoordelijkheden van de betrokkenen duidelijk te omschrijven en een projectgroep en stuurgroep te formeren die de uitvoering en sturing van de revitalisering op zich neemt. Tot slot Nadere uitwerking van de fasering van projecten, de financieringstrategie en de organisatie is onderdeel van fase 2 in het revitaliseringsproces van de NBT: de voorbereidingsfase. Buck Consultants International 39

44 Buck Consultants International 40

45 Bijlagen Buck Consultants International 41

46 Buck Consultants International 42

47 Bijlage 1 Interne werkgroep Bijlage 2 Externe klankbordgroep Dion Sluijsmans, projectleider (Buck Consultants International) Hans Mayer, team Economie en wonen Betty Blom-Van Leeuwen, team Economie en wonen Marcel Keijzer, team Stedenbouw en verkeer Bernard Boelema, team Ruimtelijke ordening en milieu Theo Niesen, afdeling Stadsbeheer Marielle Bartels, team Stedenbouw en verkeer Dick Vink, BZI, welzijn en sociale zaken Alex Berendsen, team Stedenbouw en verkeer Johan Lako, team Ruimtelijke ordening en milieu Individuele gesprekken hebben plaatsgevonden met: De heer D. Sluijsmans, projectleider (Buck Consultants International) De heer F. Nugteren, Drukkerij Zoeterhage De heer R. Naar, Sterigenics Mevrouw J. de Mooy, Importcentrale de Mooy De heer L. Scholten, Bode Scholten De heer M. Scholte, Scholte Verhuis Groep De heer W. Heijboer, Blomsma Groep De heer R. Speets, VVE Wattstraat 5 t/m 19 E Mevrouw. A. Verberne, Kamer van Koophandel Mevrouw S. Wong a Tjong, Kamer van Koophandel Gert Hofman, afdeling Stadsbeheer Piet Verheij, afdeling Stadsbeheer Bram van Leeuwen, afdeling Stadsbeheer Ad Huntelaar, projectleider SEA Buck Consultants International 43

48 Bijlage 3 Bedrijven en sectoren (per ) Rokkehage Hoornerhage Buck Consultants International 44

49 Zoeterhage Bijlage 4 Leegstand (per ) Rokkehage Buck Consultants International 45

50 Hoornerhage Zoeterhage Buck Consultants International 46