Aanwezigheid wadpieren op het project zandsuppletie Galgeplaat

Transcriptie

1 Aanwezigheid wadpieren op het project zandsuppletie Galgeplaat Opgesteld door Martijn Westdorp van Sportvisserij Zuidwest Nederland Versie 2, 6 juni 2011 Woensdag 15 juni 2011 is Martijn Westdorp van Sportvisserij Zuidwest Nederland mee gegaan met Rijkswaterstaat om het Zandsuppletieproject op de Galgeplaat te gaan bekijken. Edwin Parree en Mariska Bijleveld van de meetadviesdienst Rijkswaterstaat waren hierbij aanwezig. Het doel van Martijn zijn aanwezigheid is om het project te bekijken vanuit het oogpunt van de sportvisserij en met het oog op de Schelphoek en de Oesterdam, waarbij er in de toekomst ook een zandsuppletie gaat plaatsvinden op een pierenspitgebied. De belangrijkste vraag is hoeveel pieren er (nog) aanwezig zijn nadat men zandsuppletie heeft toegepast en of de zandplaat nog aantrekkelijk voor de sportvisser is om zijn pieren te spitten. Het project in het kort Na wat gesteggel met een aantal mosselvissers heeft Rijkswaterstaat vergunning gekregen om zand te suppleren in de Oosterschelde. De Galgeplaat is hiervoor aangewezen. In augustus 2008 is Rijkswaterstaat gestart met de proef. Dit is de eerste zandsuppletie proef die in de Oosterschelde is uitgevoerd. Rijkswaterstaat voert ook nog andere proeven uit om de zandhonger tegen te gaan. Zo zijn er bijvoorbeeld op sommige plaatsen kunstmatige oesterriffen aangebracht die het zand tegen moeten houden. De grootte van de suppletie is ongeveer 250m2. Het zand is met bulldozers aangebracht. Het zand is van een andere plaat iets verderop weggehaald. De dikte van de aangebrachte zandlaag varieert van 20cm op het laagste deel tot iets meer dan 100cm op het hoogste deel. Monitorring Het project wordt in de gaten gehouden door camera s die op een grote paal zijn gemonteerd (fig 1). Elk uur wordt er een foto genomen van de zandplaat. Met diverse programma s en berekeningen wordt er o.a. bijgehouden hoeveel zand er verdwijnt en welke richting het op gaat.

2 Fig. 1, Met camera s wordt de zandsuppletie op de Galgeplaat in de gaten gehouden. Verder voert de meetadviesdienst van Rijkswaterstaat iedere maand handmatig metingen uit. Zo wordt er op bepaalde vaste punten met een meetlat de hoogte bepaald (fig 2). Ook worden er tellingen gedaan van het aantal wadpieren per vierkante meter. Dit wordt gedaan door het aantal pierenhoopjes te tellen.

3 Fig. 2, Rijkswaterstaat voert maandelijks handmatige metingen uit op de Galgeplaat. Resultaten Er wordt daadwerkelijk een afname van de hoogte van de zandplaat gemeten. Maar dit is miniem en varieert in de tijd. De proef duurt 3 jaar vanwege de vergunning en dat is eigenlijk te kort om een goed beeld te krijgen van de ontwikkelingen. Vandaar dat Rijkswaterstaat ook meerdere zandsuppletie proeven in de Oosterschelde wil gaan doen.

4 Voor wat betreft de tellingen van pieren variëren de uitkomsten. Soms worden er maar 4 hoopjes geteld op één vierkante meter maar in het gunstigste geval wel honderden. Hierbij is niet gekeken naar de grootte van het pierenhoopje en er worden dan ook geen grondbemonsteringen van de pieren gedaan. Het is daardoor dus niet duidelijk of deze pieren groot genoeg zijn om te gebruiken door sportvissers! Men heeft overigens alleen maar naar pieren gekeken en niet naar de aanwezigheid van andere aassoorten die voor de sportvisserij ook interessant zijn zoals zagers, slikzagers en witjes. Wel zijn er een aantal steekproeven gedaan waarbij men een gedeelte van de plaat heeft bemonsterd. Er is gekeken naar alles wat er in het monster aanwezig was en dit is geclassificeerd. Bevindingen Bij aankomst op de plaat lagen er rondom de zandsuppletie diverse oesterbanken. Wat meteen opviel was dat er ontzettend veel mosselzaad tussen de oesters lag (fig 3). Waarschijnlijk zijn deze mosselen afgeslagen van de mosselzaad invanginstallatie (MZI) ten noorden van de Galgeplaat. Een combinatie van mosselen, oesters en een juiste ondergrond kan positief zijn voor de aanwezigheid van zagers (fig 4). Op de aangebrachte zandplaat zijn geen mosselen en oesters gevonden. Op de zandplaat waren dan ook absoluut geen zagers te vinden. Fig 3, Mosselzaad tussen de oesters op de Galgenplaat.

5 Fig 4, Schelpen zoals (lege) oesters en mosselen zijn aantrekkelijk om zagers op te spitten zoals hier bij Bruinisse. Er is overigens wel een zager aangetroffen bij een oesterbank. Maar er zijn maar enkele spitten naar zagers gedaan bij deze oesterbanken. Rondom de zandsuppletie zijn (grote) pieren te vinden die de sportvisser graag gebruikt. Ook de hoeveelheid hiervan is prima. Dit was ook de oorspronkelijke situatie voordat er zand op de proeflocatie is gelegd (fig 5).

6 Fig. 5, Mooie grote pieren aanwezig rondom de zandsuppletie. Dit was ook de oorspronkelijke situatie. Op de lage gedeeltes waarbij er ongeveer 1 30 cm zand is opgebracht zijn ook pieren te vinden waarmee een visser uit de voeten kan. De grootte van deze pieren is weliswaar kleiner dan de grootte van de oorspronkelijke pieren die er eerst zaten. Een spitter zal hier geen mooie portie zeepieren kunnen spitten, zoals rondom - en dus voorheen wel op deze locatie kon (fig 6 en 7).

7 Fig. 6, Op de suppletie van ong. 1 30cm zijn er pieren voor de sportvisserij aanwezig. Fig. 7, Deze pieren zijn net groot genoeg voor de sportvisser.

8 Zodra er meer dan 30cm zand is aangebracht, komen er geen pieren meer voor die sportvissers überhaupt nog kunnen gebruiken. Op deze gedeeltes zijn wel kleine hoopjes te vinden van hele jonge piertjes. De vraag is alleen of deze kleintjes daadwerkelijk groot genoeg worden om er mee te kunnen vissen en hoe lang dit gaat duren (fig. 8 en 9). Fig. 8, Kleine pierenhoopjes aanwezig op de hogere delen. Fig. 9, Te kleine piertjes om te gebruiken voor de sportvisserij.

9 Op de zandsuppletie zijn tijdens een aantal opgravingen diverse witjes aangetroffen. Wel kleintjes, maar deze worden ook soms gebruikt door enkele sportvissers. Samenvatting conclusie Alleen effecten op wadpieren worden onderzocht. Effecten op zagers, slikzagers en witjes zijn niet inzichtelijk geworden. Zandsuppletie tussen 1 30 cm: Na drie jaar nauwelijks aaswinning (pieren)mogelijk Zandsuppletie > 30 centimeter: Na drie jaar nog geen aaswinning (pieren) mogelijk Advies Schelphoek Bij de Schelphoek worden zowel pieren als zagers gespit. In de zomermaanden worden er zelfs meer zagers dan pieren gespit. De zagers worden met name aan de laagwaterlijn gespit en de pieren tussen de laagwaterlijn tot onder aan de dijk. Uit de bevindingen van de zandsuppletie op de Galgeplaat is gebleken dat er niets gezegd kan worden over de gevolgen op de aanwezigheid van zagers. Wel is te zeggen dat zagers normaal gesproken niet van een zandige grond houden om in te leven. Misschien is het dus mogelijk om bij de zandsuppletie bij de Schelphoek een andere grondsoort dan zand op een gedeelte waar zagers zich bevinden te gebruiken. Een idee is om dit maar bij (een gedeelte van) de laagwaterlijn te doen. Hierdoor kan bekeken worden hoe snel, wanneer en bij welke grondsoort de zager zich hersteld bij een zandsuppletie. Graag ziet Sportvisserij Zuidwest Nederland dat Rijkswaterstaat sowieso onderzoek doet naar de aanwezigheid van de zagers bij de schelphoek net als bij de wad pieren op de Galgeplaat. Bij de schelphoek worden pieren gespit van kort onder de kant tot aan de waterlijn. Vanaf de dijk wordt een dikke laag zand van ongeveer 1 meter aangebracht. Hier zal men de eerste 3 jaar dus vrijwel zeker geen pieren kunnen spitten voor de sportvisserij gezien de bevindingen op de Galgeplaat. Het zou goed zijn om bij de Schelphoek in de gaten te houden bij bepaalde diktes zandlagen te kijken hoe snel de wad pieren weer terug komen in hoeveelheid, maar ook in grootte.