Beleef het mee! Uitvoeringsprogramma Cultuur en Erfgoed 2018

Transcriptie

1 Beleef het mee! Uitvoeringsprogramma Cultuur en Erfgoed 2018

2 Inleiding Op 29 juni 2016 hebben Provinciale Staten Beleef het mee! Beleidsprogramma Cultuur en Erfgoed vastgesteld. Jaarlijks maken wij een Uitvoeringsprogramma waarin we aangeven hoe wij de doelen uit het beleidsprogramma willen bereiken. Dit is het Uitvoeringsprogramma voor In dit Uitvoeringsprogramma blikken we in Van beleid naar uitvoering kort terug op 2017 en geven we een toelichting op de beoogde activiteiten in 2018, de instrumenten die we hiervoor willen inzetten en de middelen die hiervoor beschikbaar zijn. In Nadere uitwerking Beleef het mee! geven we aan wat de stand van zaken is van een aantal onderwerpen die in het Uitvoeringsprogramma 2017 waren beschreven en geven we aan wat dit voor 2018 betekent. Ook beschrijven we een aantal nieuwe ontwikkelingen. Tot slot geven we in het kort aan hoe we uitwerking geven aan monitoring en communicatie. 1 Beleef het mee! Uitvoeringsprogramma Cultuur en Erfgoed 2018

3 2 Beleef het mee! Uitvoeringsprogramma Cultuur en Erfgoed 2018

4 Van beleid naar uitvoering In Beleef het mee! Beleidsprogramma Cultuur en Erfgoed is aangegeven dat we samen met onze externe partijen werken aan vier verschillende thema s: Cultuur maken en beleven Erfgoed ontwikkelen en beleven Het verhaal van Gelderland Beleef het zelf In de uitvoering maken we onderscheid binnen elk van de vier thema s tussen de Gelderse basis en de flexibele program meerruimte. Onder de Gelderse Basis vallen instellingen of activiteiten met een doorlopend karakter die van groot belang zijn voor een bloeiend cultuur- en erfgoedklimaat in Gelderland. De Gelderse basis biedt voor vier jaar continuïteit in inhoud en in financiering. Naast continuïteit in de basis stellen wij jaarlijks flexibele programmeerruimte beschikbaar voor bestaande of nieuwe activiteiten, projecten of producties die bijdragen aan de beleidsdoelen. In ons beleidsprogramma is aangegeven dat wij in deze beleidsperiode de flexibele programmeerruimte willen vergroten om zo beter in te kunnen spelen op maat schappelijke ontwikkelingen. Hierdoor is het mogelijk dat er in de loop van deze programmaperiode budget van de Gelderse basis naar de flexibele programmeerruimte wordt overge heveld. Bij het bibliotheekwerk wordt in 2018 een deel van de middelen ( ) van Biblioservice Gelderland (Rijnbrink) flexibel gemaakt. Hiermee krijgen de Samenwerkende Gelderse Bibliotheken (SGB) de ruimte voor planontwikkeling ten aanzien van laaggeletterdheid en innovatie. Flexibele programmeerruimte 2018 Bij de verdeling van de flexibele programmeerruimte in 2018 borduren we voort op de keuzes die gemaakt zijn in het Uitvoeringsprogramma Aan het Uitvoeringsprogramma 2017 lag het beleidsprogramma en een nadere uitwerking daarvan voor de onderwerpen festivalbeleid, museumbeleid en gebouwd erfgoed ten grond slag en ook specifieke wensen van PS (bijvoorbeeld de onder steuning van Erfgoedcentrum Achterhoek en Liemers (ECAL)). Om de doelen uit het beleidsprogramma te bereiken hebben we in 2017 een deel van het beschikbare budget ingezet via een aantal subsidieregelingen. Met behulp van deze subsidieregelingen hebben we in 2017 veel initiatieven mogelijk gemaakt. De ervaringen met deze regelingen zijn overwegend positief en we zetten ze daarom in 2018 voort. Enkele regelingen zijn op kleine onderdelen aangepast. Extra middelen Via de Midtermreview hebben Provinciale Staten in extra beschikbaar gesteld voor de uitvoering van het beleidsprogramma. Van deze middelen is in 2017 al beschikbaar gesteld voor de regeling Functioneel gebruik erfgoed. Hierdoor konden bijna alle passende aanvragen gehonoreerd worden. De resterende extra middelen zullen in 2018 en daarna onder andere worden ingezet voor het verstrekken van laagrentende hypotheken aan Gelderse 3 Beleef het mee! Uitvoeringsprogramma Cultuur en Erfgoed 2018

5 erfgoedeigenaren via het Nationaal Restauratiefonds (NRF). Verder worden ze wederom ingezet voor restauratie, herbestemming en verduurzaming van monumenten via de regeling Functioneel gebruik erfgoed. Ook is een deel van de middelen onder meer bestemd voor restauratie en renovatie van het monumentale pand Museum Kam, dat eigendom is van provincie Gelderland en de voortzetting van het Jeugdcultuurfonds (zie pagina 15). In 2018 stellen we beleid op voor sponsoring ter verbetering van het cultuur- en erfgoedklimaat van gelderland. Aanpassingen instrumentarium In ons beleidsprogramma is aangegeven dat de instrumenten in de loop van deze beleidsperiode kunnen veranderen en dat dit kan leiden tot nieuwe of alternatieve manieren van financiering en ondersteuning. Verder worden subsidies en opdrachten tegen het licht van het mededingingsrecht (o.a. staatsteunregelgeving*) gehouden. Dit zou in bepaalde gevallen kunnen of moeten leiden tot aanpassingen van (de vormgeving van) subsidie- en opdrachtrelaties zoals opge nomen in dit Uitvoeringsprogramma. Voor Museum Valkhof starten we in 2018 het traject om de huidige subsidievorm om te zettten naar een meer passend instrument. In 2018 heroverwegen we het systeem van de cultuurleningen via ontwikkelingsmaatschappij Oost NL. Ook onderzoeken we nieuwe en andere financieringsmogelijkheden voor de cultuur- en erfgoedsector. Een voorbeeld hiervan is match funding. In 2017 hebben we een succesvolle pilot rond matchfunding gedraaid in samenwerking met crowd fundingplatform Voor de kunst. Succesvolle crowd fundingsprojecten hebben we ondersteund met een donatie van 30% van het doelbedrag. In 2018 zetten we matchfunding daarom voort. * Vanuit het beginsel van de Gemeenschapstrouw heeft de overheid en dus ook de provincie Gelderland als taak om zorg te dragen voor een juiste toepassing van het Europese mededingingsrecht. Ook dwingt nationale wetgeving, zoals de Wet markt en overheid, de provincie om voortdurend en in de volle breedte van het provinciale handelen alert te zijn op potentiële verstoring van de mededinging. In toenemende mate worden daarnaast door bedrijven, instellingen en burgers in procedures staatssteunargumenten ingebracht. Er zijn verschillende voorbeelden waarbij de Europese Commissie overheidssteun onrechtmatig heeft verklaard en heeft bevolen dat die steun wordt teruggevorderd. Die situatie heeft zich tot op heden nog niet voorgedaan bij de provincie Gelderland, hoewel ook wij geconfronteerd worden met klachten die tegen provinciale besluiten worden ingediend bij de Europese Commissie. 4 Beleef het mee! Uitvoeringsprogramma Cultuur en Erfgoed 2018

6 CULTUUR MAKEN EN BELEVEN Gelderse Basis Korte toelichting beoogde activiteiten Bedrag ( ) 1 Instrument Toneelgroep Oostpool (BIS) Het maken van artistiek gedurfd en maatschappelijk betrokken theatervoorstellingen, voorstellingen en activiteiten in het kader van educatie & participatie en talentontwikkeling subsidie Dansgezelschap Introdans (BIS) Jeugdtheater Kwatta (BIS) De Nieuwe Oost (BIS) Nationaal Jeugd Orkest Het maken van dansvoorstellingen voor volwassenen, jeugd/families, scholen, interactieve lessen voor jongeren en projecten met bijzondere groeperingen in de samenleving Het maken van jeugdtheatervoorstellingen, school(theater)voorstellingen en het uitvoeren van educatieve activiteiten Het begeleiden van artistiek talent, met als belangrijk vehikel het maken van producties waarin het talent tot uiting komt. De Nieuwe Oost doet dit interdisciplinair op de disciplines literatuur, dans en popmuziek. Podium voor jong muzikaal talent, organiseren van een jaarlijks festival voor jong talent, de Gelderse Muziekzomer subsidie subsidie subsidie subsidie Orkest de Ereprijs Orkest voor nieuwe muziek: verlenen van compositieopdrachten, verzorgen van educatieve projecten en concerten, veelal in samenwerking met andere orkesten subsidie Nederlandse Reisopera Het ontwikkelen en uitvoeren van operaproducties subsidie Biblioservice Gelderland Rijnbrink Bibliotheek Arnhem Uitvoeren van wettelijke taken: interbibliothecair leenverkeer, innovatie van het lokaal bibliotheekwerk, voorkoming en bestrijding van laag geletterdheid, netwerktaken en ondersteuning HaFaBra via Musidesk Plusbibliotheek: verzamelen, beheren, ontsluiten en beschikbaar stellen van een collectie van HBO-plus niveau voor het lokale bibliotheekwerk Gelderland Bibliotheek: verzamelen, beheren, ontsluiten en beschikbaar stellen van een actuele en historische collectie media uit en over Gelderland subsidie subsidie subsidie Provinciale kunstcollectie Beheren, presenteren en communiceren van en over de provinciale kunstcollectie (zie pagina 18) opdracht Cultuur maken en beleven Gelderse Basis Prijspeil Beleef het mee! Uitvoeringsprogramma Cultuur en Erfgoed 2018

7 Flexibele programmeer ruimte Innovatie bibliotheekwerk door SGB Bestrijding en voorkoming van laaggeletterdheid door SGB Talent ontwikkeling Producties en festivals Filmfestival Go Short Festival Music Meeting Biënnale Gelderland Sonsbeek/State of fashion Korte toelichting beoogde activiteiten Plannen van de Samenwerkende Bibliotheken (SGB) voor innovatie van de bibliotheeksector. Hiermee spelen zij in op nieuwe ontwikkelingen waarbij wordt aangesloten op de Innovatieagenda van de Koninklijke bibliotheek Plan van de Samenwerkende Bibliotheken (SGB) ter bestrijding en voorkoming van laaggeletterdheid Doel van de regeling Talentontwikkeling van professionals is het stimuleren van de artistieke talentontwikkeling van professionals Doel van de regeling Producties en festivals is het stimuleren van een bloeiend cultureel klimaat door het mede mogelijk maken van een diversiteit aan producties en festivals, die een hoge kwaliteit hebben, goed toegankelijk zijn en waarbij de initiatiefnemer cultureel onder nemerschap toont. Specifiek voor Erfgoedfestivals is daarnaast nog euro gereserveerd in de flexibele programmeerruimte van het thema Het verhaal van Gelderland binnen deze regeling Organiseren jaarlijks internationaal filmfestival; een toonaangevend festival op het gebied van de korte films Organiseren jaarlijks internationaal festival met muziek uit alle continenten Het organiseren van een tweejaarlijks festival waarin het presenteren van hedendaagse Gelderse beeldende kunst centraal staat. We verkennen met de betrokkenen van de Biënnale zowel vorm als eigenaarschap/ verantwoordelijkheid voor de langere termijn Er is een stichting opgericht die de ambitie heeft om elke twee jaar een evenement in Arnhem te organiseren, afwisselend in de even jaren zijn dat State of Fashion en Sonsbeek Internationaal. Voor deze beleidsperiode betekent dat een State of Fashion in 2018 en een Sonsbeek Internationaal in 2020 Bedrag ( ) 1 Instrument subsidie subsidie subsidieregeling subsidieregeling subsidie subsidie subsidie subsidie 6 Beleef het mee! Uitvoeringsprogramma Cultuur en Erfgoed 2018

8 Presentatie beeldende kunst (o.a. via Kunstvereniging Diepenheim) Stimuleren productie klimaat, dynamisch netwerk en proeftuinen Presentatie van Gelderse beeldende kunst. Hiervan reserveren we maximaal voor Kunstvereniging Diepenheim voor een concreet plan (zie ook pagina 18) Verschillende activiteiten: het verkennen van de dynamiek in het netwerk en identificeren van kansen om deze dynamiek te versterken uitvoeren proeftuinen in het kader van de samenwerking met Landsdeel Oost, OC&W en de culturele sector (zie ook pagina 27 Beleidsprogramma) facilitering uitvoering subsidieregelingen 7.2 en 7.3 (commissie) Cultuur maken en beleven Flexibele Programmeerruimte Cultuur maken en beleven Totaal subsidie opdracht 7 Beleef het mee! Uitvoeringsprogramma Cultuur en Erfgoed 2018

9 ERFGOED ONTWIKKELEN EN BELEVEN Gelderse Basis Korte toelichting beoogde activiteiten Bedrag ( ) 1 Instrument Restauraties Rijksmonumenten Monumentenwacht* Gelders Restauratiecentrum* Stichting Vrienden der Geldersche Kasteelen* Doel van de regeling Functioneel gebruik erfgoed is de beleving, instandhouding, bescherming en verduurzaming van ons erfgoed te ondersteunen en te bevorderen. Restauraties van Rijksmonumenten behoren tot de Gelderse basis omdat de provincie de verplichting heeft de gedecentraliseerde Rijksmiddelen voor restauraties voor Rijksmonumenten in te zetten. Daarnaast reserveren wij *** binnen de flexibele programmeerruimte voor restauratie en herbestemming van zowel Rijks- als gemeentelijke monumenten De Monumentenwacht voert onafhankelijke bouwkundige conditie metingen en inspecties van monumenten uit met daarbij indien nodig (nood)reparaties. Daarnaast geeft zij in toenemende mate aanvullend advies aan eigenaren van monumenten en is zij actief op het gebied van kwaliteitszorg (o.a. erkenningsregelingen voor rood en groen ), historische bouwfragmenten en het verzorgen van een restauratieopleiding Het Gelders Restauratiecentrum (GRC) biedt hoogwaardige kennis, praktijk gerichte cursussen en erkende vakopleidingen (leerlingbouwplaatsen) voor mensen en bedrijven in de restauratiebranche. Het GRC is daarnaast een kenniscentrum voor instandhouding van cultureel erfgoed in Gelderland, ook daar waar het gaat om duurzaamheid Stichting Vrienden der Geldersche Kasteelen beheert monumentale kastelen, landhuizen, kasteelruïnes met omringende tuinen, parken en landerijen. Zeven daarvan hebben een museale functie. De terreinen zijn grotendeels opengesteld. De stichting werkt met vele andere organisaties en met vrijwilligers subsidieregeling subsidie subsidie subsidie 8 Beleef het mee! Uitvoeringsprogramma Cultuur en Erfgoed 2018

10 Stichting Oude Gelderse Kerken* Uitvoering afspraken Samenwerkingsverband Cultuurhistorie Gelderland door Gelders Genootschap* Instandhouding gemeentelijke monumenten Instandhouding molens Museum Het Valkhof-Kam (wettelijke en contractuele taken archeologie betreffende collectiebeheer inclusief Depot) Doel van de Stichting Oude Gelderse Kerken is behoud van religieus erfgoed en oude monumentale kerken. Dit doen zij onder meer door het bieden van een helpende hand bij restauratie en onderhoud (bijv. bij het opzetten van een restauratieplan en het verkrijgen van subsidies, het adviseren van kerkbesturen over oplossingen bij dreigend verval door gebrek aan financiën) en het wekken van belangstelling bij de Gelderse burgers. In bijzondere gevallen neemt SOGK religieuze eigendommen over. Inmiddels beheert en onderhoudt de SOGK vijftien oude kerken, één synagoge, één kapel en drie torens in Gelderland Het Samenwerkingsverband Cultuurhistorie Gelderland heeft als doel om de Gelderse gemeenten te ondersteunen in hun erfgoed beleid en de uitvoering daarvan. Dat gebeurt door een reeks van activiteiten. Hiermee wordt een bijdrage geleverd aan de versterking van de cultuur historische gebieds kenmerken van de Provincie Gelderland. Een van de belangrijkste taken is het Planoverleg Cultuurhistorie Gelderland organiseren, waarin Spreekuur, Bouwplanoverleg en Ruimtelijk Plan overleg geïntegreerd zijn. Het gaat hier dan om de (verplichte) advisering in het kader van de vergunningverlening. Voorbeelden van andere activiteiten zijn het servicepunt voor gemeenten en het voorbereiden op de Omgevingswet Doel van de regeling Instandhouding gemeentelijke monumenten is het ondersteunen van gemeenten bij de uitvoering van de gemeentelijke subsidieverordening om eigenaren van gemeentelijke monumenten financieel te ondersteunen voor het in stand houden van gemeentelijke monumenten Doel van de regeling Historische molens en stoomgemalen is het stimuleren van de instandhouding van historische molens en stoomgemalen en het laten draaien van molens Bij museum Het Valkhof-Kam hebben we de volgende wettelijke taken neergelegd: beheer van het Provinciaal Depot voor Bodemvondsten en ontsluiting van de provinciale archeologische collectie (waar onder museale exposities en beschikbaarstelling voor wetenschappelijk onderzoek). In 2018 wordt de samenwerking nader uitgewerkt en wordt een voorstel gemaakt voor toekomstige samenwerking subsidie subsidie subsidieregeling subsidieregeling ** subsidie 9 Beleef het mee! Uitvoeringsprogramma Cultuur en Erfgoed 2018

11 Regioarcheologie Romeinse Limes Nieuwe Hollandse Waterlinie (NHW) Flexibele programmeer ruimte Versterking functionaliteit erfgoed Laagrentende leningen voor monument eigenaren via NRF Het ondersteunen van samenwerkende gemeenten bij het uitvoeren van hun wettelijke taken op het gebied van archeologie (o.a. advisering, voorlichting en educatie) door een ervaren archeoloog In coöperatie met de provincies Utrecht, Zuid Holland en het Rijk werken we in 2018 o.a. aan voorbereiding van de Unesco werelderfgoed nominatie, bescherming en beleefbaarheid We bevorderen het zichtbaar, beleefbaar en toegankelijk maken van de Nieuwe Hollandse Waterlinie (NHW) en werken verder aan de Unesconominatie van de NHW als uitbreiding van werelderfgoed Stelling van Amsterdam Erfgoed ontwikkelen en beleven Gelderse Basis subsidie opdracht opdracht Korte toelichting beoogde activiteiten Bedrag( ) 1 Instrument Doel van de regeling Functioneel gebruik erfgoed is het instandhouden van de cultuurhistorische waarden en het bevorderen van de sociaaleconomische betekenis van erfgoed. Dit bedrag is bestemd voor restauratie en herbestemming van zowel Rijksals gemeentelijke monumenten. Dit bedrag wordt toegevoegd aan de die binnen de Gelderse Basis beschikbaar is specifiek voor restauraties van Rijksmonumenten Het verstrekken van laagrentende leningen aan Gelderse erfgoedeigenaren door Stichting Nationaal RestauratieFonds (NRF) *** subsidieregeling subsidie 10 Beleef het mee! Uitvoeringsprogramma Cultuur en Erfgoed 2018

12 Programmatische samenwerking en cofinanciering Restauratie en renovatie Museum Kam Vanuit verschillende provinciale beleidsprogramma s wordt gewerkt aan behoud en versterking van de ruimtelijke kwaliteit en het mooier, leefbaarder en economisch aantrekkelijker maken van Gelderland. Voorbeelden hiervan zijn Steengoed Benutten, de Gebiedsopgaven en Recreatie en Toerisme. Restauratie, herbestemming en verduurzaming van monumenten is soms een onderdeel van de opgaven waaraan vanuit andere provinciale beleidsprogramma s gewerkt wordt. Waar zich dit voordoet is het nodig om programmatisch samen te werken en snel te kunnen schakelen en dus los van subsidieregeling 7.4 bij te dragen Restauratie en renovatie van het monumentale pand Museum Kam, dat eigendom is van provincie Gelderland. In 2018 wordt een plan van aanpak opgesteld en wordt de restauratie en renovatie opgestart **** subsidie opdracht Innovaties en nieuwe ontwikkelingen Verschillende activiteiten: opdracht Doorontwikkelen Erfgoedmonitor Verder ontwikkelen thema duurzaamheid Versterken en verder ontwikkelen van het kwaliteitsborgingssysteem Gelderse voet. Inspelen op Erfgoedwet en Omgevingswet. Bijdrage onderzoek begrenzing Limes i.h.k.v. Unesco-nominatie Verder ontwikkelen van de Kennisagenda Archeologie in Gelderland Samenwerkingsverband provincie Noord-Brabant en Utrecht, ontwikkelen digitaal Provinciaal Depot Beheersysteem (DBS) Erfgoed ontwikkelen en beleven Flexibele Programmeerruimte Erfgoed ontwikkelen en beleven Totaal * Deze instellingen behoren tot de Erfgoedalliantie. Afhankelijk van het verloop en de inrichting van deze alliantie (zie ook toelichting in pagina 15) kan de hoogte van de bedragen en de onderlinge verdeling na 2018 variëren. ** Dit bedrag geldt voor De hoogte van dit bedrag kan na 2018 wijzigen als gevolg van de totstandkoming van het nieuwe Depot voor Bodemvondsten. *** Bij Slotwijziging zal aan Provinciale Staten (PS) worden voorgesteld om 4 miljoen uit de Midterm Review -middelen aanvullend beschikbaar te stellen. PS nemen hierover 13 december 2017 een besluit **** Aan PS zal via een apart Statenbesluit (eerste helft 2018) worden voorgesteld om dit uit de Midterm Review -middelen beschikbaar te stellen 11 Beleef het mee! Uitvoeringsprogramma Cultuur en Erfgoed 2018

13 HET VERHAAL VAN GELDERLAND Gelderse Basis Korte toelichting beoogde activiteiten Bedrag ( ) 1 Instrument Hoogleraar Gelderse geschiedenis via Erfgoed Gelderland Audiovisueel archief Gelderland In samenwerking met de Radboud Universiteit wordt de leerstoel Gelderse Geschiedenis bekleed. De hoogleraar legt de wetenschappelijke basis voor het onderzoek naar de geschiedenis van Gelderland, geeft meer inzicht in de identiteit van Gelderland en de Gelderse regio s en geeft o.m. onderwijs, lezingen en doet onderzoek Verzamelen, ontsluiten en beschikbaar stellen van audiovisueel film- en videomateriaal uit en over Gelderland. Audiovisueel archief Gelderland (AVAG) is onderdeel van het Gelders archief subsidie subsidie Ondersteuning musea via Erfgoed Gelderland Ieders Museum via Stichting Erfgoed Gelderland Erfgoed Gelderland stimuleert innovatie en kennis binnen het erfgoedveld (musea) en bevordert de samenwerking van het erfgoedveld onderling en met andere sectoren Ieders Museum, georganiseerd door Erfgoed Gelderland en de museumsector, is gericht op activiteiten om musea in Gelderland meer toegankelijk te maken voor verschillende doelgroepen op allerlei manieren. Dit wordt bereikt door het ontwikkelen en/of uitvoeren van projecten die aansluiten bij maatschappelijke vraagstukken subsidie subsidie Het verhaal van Gelderland Gelderse Basis Flexibele programmeer ruimte Kleine musea (Middel)grote musea Korte toelichting beoogde activiteiten Bedrag ( ) 1 Instrument Doel van de regeling voor kleine musea is o.a. het versterken van de maatschappelijke rol van kleine musea Doel van de regeling voor middelgrote en grote musea is o.a. het versterken van de maatschappelijke rol van deze musea met projecten die vernieuwend zijn voor de museumsector in Gelderland. Een ander doel (specifiek bedoeld voor de middelgrote musea) is het organiseren van grote spraakmakende tentoonstellingen in Gelderland subsidieregeling 7.8 (onderdeel a) subsidieregeling 7.9 (onderdelen a+b) 12 Beleef het mee! Uitvoeringsprogramma Cultuur en Erfgoed 2018

14 Geschiedenis van Gelderland: Projecten Het Erfgoedfestival door Coöperatie Erfgoed Gelderland Gebroeders van Limburg Festival Erfgoedfestivals overig Gelderse school Erfgoedcentrum Achterhoek Liemers Digitalisering Collectie Gelderland Doel van de regelingen 7.8 en 7.9 is het versterken van de Gelderse identiteit en de geschiedenis in de regio. Gezamenlijk met musea en (erfgoed) organisaties wordt een plan van aanpak ontwikkeld voor 2018 e.v. Dit plan wordt in de loop van 2018 opgeleverd en vormt de basis voor uitvoeringspro jecten door zowel kleine als (middel)grote musea en historische organisaties In de zomermaanden van 2018 vindt een groot erfgoedfestival met thema Grenzen plaats, met veel diverse activiteiten in heel Gelderland. Veel lokale en Gelderse (erfgoed)organisaties participeren hierin. Ook wordt samengewerkt met andere provincies en Duitsland waar ook activiteiten plaats zullen vinden Jaarlijks festival in de Binnenstad van Nijmegen waar aandacht wordt geschonken aan het werk van de Gebroeders van Limburg en waarbij de middeleeuwen in beeld worden gebracht M.b.v. de regeling producties en festivals, zoals genoemd in de flexibele programmeerruimte van het thema cultuur maken en beleven, kunnen ook erfgoedfestivals worden ondersteund. Doel is het beleefbaar maken van erfgoed via festivals Verkenning draagvlak en mogelijkheden Gelderse school (beeldende kunst uit Gelderland) en mogelijke opstart pilotprojecten (zie pagina 18) Erfgoedcentrum Achterhoek Liemers (ECAL) voert taken uit die verband houden met het behoud van de streektaal en de regionale identiteit. Hiervoor wordt een activiteitenplan voor 2018 met een doorkijk naar volgende jaren aangeleverd op basis waarvan de bijdrage voor 2018 zal worden vastgesteld. Dezelfde procedure geldt voor de jaren daarna Activiteiten ter versterking van de museumsector in zijn geheel o.a. op het gebied van Open Data en digitalisering. In 2018 gaan wij de digitalisering van Collectie Gelderland verbeteren door middel van een grote opdracht. De Collectie Gelderland bestaat uit de voorwerpen van musea, archieven, bibliotheken, kastelen, historische verenigingen en andere (erfgoed) organisaties uit Gelderland Het verhaal van Gelderland Flexibele Programmeerruimte subsidie regelingen 7.8 (onderdeel b) en 7.9 (onderdeel c) * subsidie subsidie subsidieregeling opdracht subsidie opdracht Het verhaal van Gelderland Totaal * de boekjaarsubsdie voor 2018 bedraagt Het Erfgoedfestival wordt in 2018 aanvullend (eenmalig) gesubsdieerd met Verder zal bij Slotwijziging aan Provinciale Staten (PS) worden voorgesteld om de boekjaarsubsidie van 2019 (eveneens ) naar voren te halen. PS nemen hierover 13 december 2017 een besluit. Dit is reeds in het totaalbedrag verwerkt. 13 Beleef het mee! Uitvoeringsprogramma Cultuur en Erfgoed 2018

15 BELEEF HET ZELF Gelderse Basis Korte toelichting beoogde activiteiten Bedrag( ) 1 Instrument Cultuurmij Oost Cultuureducatie met kwaliteit door Cultuurmij Oost Cultuur- en erfgoedpacten Activiteiten om de cultuurparticipatie, cultuureducatie en talentontwikkeling te bevorderen Ruim 350 basisscholen implementeren leerlijnen cultuureducatie, trainen leerkrachten en/of werken samen met culturele partijen. Verder wordt gewerkt aan lokale convenanten tussen schoolbesturen en gemeenten en aan samenwerkingstrajecten tussen: HBO s, basisscholen, Gelderse BIS instellingen en de Radbouduniversiteit Doel van de regeling Cultuur- en erfgoedpacten is het stimuleren van intergemeentelijke programma s gericht op de versterking van de bovenlokale cultuur- en erfgoedparticipatie * subsidie subsidie subsidieregeling 7.7 ArcheoHotspots door Stichting Erfgoed Gelderland Flexibele programmeer ruimte Cultuur- en erfgoedparticipatie Verkenning leerlingenvervoer In 2018 wordt door stichting Erfgoed Gelderland een plan voor de uitrol van een of meerdere ArcheoHotspots gemaakt en wordt begonnen met de uitvoering van tenminste één ArcheoHotspot. Beleving en deelname aan archeologie staat centraal in een ArcheoHotspot Beleef het zelf Gelderse Basis subsidie Korte toelichting beoogde activiteiten Bedrag ( ) 1 Instrument Doel van de regeling Cultuur- en erfgoedparticipatie is het stimuleren van vernieuwende cultuur- en erfgoedactiviteiten in de vrije tijd Buiten de grote steden kan het bezoek van kinderen aan culturele instellingen een probleem zijn. We verkennen mogelijke oplossingen voor leerlingenvervoer en komen begin 2018 met een voorstel inclusief financiering subsidieregeling 7.10 pm pm 14 Beleef het mee! Uitvoeringsprogramma Cultuur en Erfgoed 2018

16 Jeugdcultuurfonds Matchfunding van crowdfundings projecten in de cultuur- en erfgoedsector Eind 2017 is de subsidieperiode voor het jeugdcultuurfonds afgelopen. Doel van dit fonds was kinderen die door financiële belemmeringen niet aan culturele activiteiten kunnen deelnemen de mogelijkheid bieden alsnog actief aan cultuurbeoefening te doen. Besloten is om zowel het jeugdcultuurfonds als het jeugdsportfonds in 2018 e.v. voort te zetten. Er wordt in de eerste helft van 2018 een voorstel ontwikkeld waarin beide fondsen met een gezamenlijke aanpak komen. Ook landelijk werken beide fondsen intensief samen. In dit voorstel zullen ook de benodigde financiën worden opgenomen Ondersteuning van succesvolle crowdfundingsprojecten in de cultuur- en erfgoedsector. In 2017 hebben we een succesvolle pilot rond matchfunding gedraaid. In 2018 willen we matchfunding voortzetten. De ervaringen die in de pilot zijn opgedaan zullen worden meegenomen in de opzet Beleef het zelf Flexibele Programmeerruimte Beleef het zelf Totaal ** subsidie opdracht * Dit bedrag geldt voor Jaarlijks bekijken wij of een deel van het bedrag overgeheveld kan worden naar de flexibele programmeerruimte. Hierover zijn we met Cultuurmij Oost in gesprek ** Via de Slotwijziging zal aan Provinciale Staten (PS) worden voorgesteld om uit de Midterm Review -middelen beschikbaar te stellen voor de 1e helfst van PS nemen hierover 13 december 2017 een besluit. De benodigde financien voor de 2e helft van 2018 en daarna zullen eveneens gedekt worden uit de Midterm Review -middelen 15 Beleef het mee! Uitvoeringsprogramma Cultuur en Erfgoed 2018

17 OVERIG Gelderse Basis Korte toelichting beoogde activiteiten Bedrag( ) 1 Instrument Overig Monitoring, communicatie, programmabrede netwerkbijeenkomsten, onderzoeken en opdrachten Overig Gelderse basis Overig Totaal opdracht 16 Beleef het mee! Uitvoeringsprogramma Cultuur en Erfgoed 2018

18 Nadere uitwerking Beleef het mee! In het Uitvoeringsprogramma 2017 zijn een aantal onderwerpen beschreven. Hieronder lichten we toe wat er in 2017 is gebeurd en wat de plannen zijn in Uitwerking taken Cultuurmij Oost Cultuurmij Oost (CMO) heeft in 2017 het beleid uitgewerkt aan de hand van de pijlers participatie, educatie en talent ontwikkeling en is dat jaar eveneens gestart met uitvoering hiervan. Er zijn in 2017 gesprekken gevoerd met CMO of, en zo ja, welke projecten in aanmerking komen voor de flexibele programmeerruimte. Tot nu toe heeft dit nog geen resultaten opgeleverd omdat (door de fusie van Stichting Kunst en Cultuur Gelderland (KCG) en EDU-ART en transitie naar CMO) het activiteitenprogramma van CMO de afgelopen jaren al flink geminimaliseerd is. In 2018 blijft deze opgave een aandachtspunt in het overleg met CMO. Erfgoedalliantie Voor een optimaal functioneel gebruik van erfgoed is het nodig dat de Gelderse erfgoedinstellingen (op dit moment: Monumentenwacht, Gelders Restauratiecentrum, Stichting Vrienden der Geldersche Kasteelen, Stichting Oude Gelderse Kerken en Gelders Genootschap (uitvoering afspraken Samenwerkingsverband Cultuurhistorie Gelderland)) in gezamenlijkheid met passie en deskundigheid werken aan een nieuwe en betere ondersteuningsstructuur, die meer vraag gestuurd is en meer maatwerkondersteuning biedt aan erfgoedeigenaren. Deze samenwerking vindt plaats binnen de Erfgoed Alliantie. De transitie naar een Erfgoed Alliantie is een intensief traject. De partners hebben in 2017 stappen gezet om tot een verdere afstemming en samenwerking te komen. Een bestuurlijk convenant wordt de basis voor een aantal projecten in 2018 op het gebied van voorlichting, ondersteuning, scholing en training. Uitwerking taken Rijnbrink en Bibliotheek Arnhem In 2017 is het Gelders bibliotheekbeleid nader uitgewerkt. Het totale bedrag voor de bibliotheeksector blijft behouden maar een deel ( ) is overgezet naar de flexibele programmeerruimte. De Samenwerkende Gelderse Bibliotheken (SGB) krijgen in 2018 de ruimte om plannen te ontwikkelen voor innovatie van de bibliotheeksector ( ). Hiermee spelen zij in op nieuwe ontwikkelingen waarbij ze aansluiten op de Innovatieagenda van de Koninklijke bibliotheek. Ook krijgt de SGB ruimte voor een plan ter bestrijding van laaggeletterdheid ( ). Verder komen we in 2018 met een aanvullende notitie t.a.v. het Interbibliothecair Leenverkeer (IBL). Samenwerking Oost-Nederland Met de provincie Overijssel en de acht grote steden in Oost-Nederland is het cultuurbeleid afgestemd, zijn ervaringen uitgewisseld en wordt samen opgetrokken richting de Raad voor Cultuur en het ministerie van OCW. In 2017 zijn een aantal tafels met de cultuursector 17 Beleef het mee! Uitvoeringsprogramma Cultuur en Erfgoed 2018

19 georganiseerd om ook hen bij deze Oost-Nederlandse samenwerking te betrekken. In 2018 zetten we de samenwerking met de provincie Overijssel en de acht grote steden in Oost-Nederland voort. Het rapport van de Raad voor Cultuur over de rol van stedelijke regio's in het cultuurbestel sluit aan bij deze al ingezette samenwerking. Een specifiek onderdeel in de afstemming is de afstemming over de samenwerking tussen Orkest van het Oosten en Het Gelders Orkest. Op verzoek van de minister moeten de orkesten op 1 april 2018 een gezamenlijk plan indienen. Verder ondersteunen we in 2018 de intensivering van de samenwerking van gemeente Arnhem en Nijmegen op cultureel gebied, een initiatief van de gemeenten Arnhem en Nijmegen zelf en ook ingegeven door het Rijksbeleid waarin het accent meer ligt op de dynamiek van de stedelijke regio s. Ook ondersteunen we, samen met de gemeente Arnhem, de versterking van de samenwerking tussen Het Gelders Orkest, Oostpool, Introdans en het Musis/Stadstheater Arnhem. De partijen streven naar het verlagen van drempels voor het publiek, effectievere productie en presentatie en het realiseren van toekomstbestendige huisvesting. De afspraken die men hierover heeft gemaakt zijn vastgelegd in de zogenaamde Lauwersgracht Alliantie. In 2017 is de wens geuit voor gezamenlijke huisvesting. In 2018 zal de haalbaarheid hiervan worden onderzocht. De Lauwersgrachtalliantie is een pilot waarin wordt voorgesorteerd op de ontwikkeling naar een nieuw rijksbeleid voor Cultuur voor de periode Verder vervolgen we in 2018 het gesprek met de Kunst vereniging Diepenheim om te kijken welke rol deze met rijksmiddelen gefinancierde presentatie-instelling ten aanzien van beeldende kunst voor de provincie Gelderland kan vervullen. Voor een concreet plan van de kunstvereniging reserveren wij maximaal in de flexibele programmeerruimte. Plan van aanpak Depot voor Bodemvondsten Om te komen tot een plan van aanpak hebben we in 2017, samen met Museum Het Valkhof-Kam, onderzocht hoe we het Provinciaal Depot voor Bodemvondsten beter kunnen ontsluiten. Dit heeft echter vertraging opgelopen door de bestuurscrisis bij Museum Het Valkhof-Kam. De eerste helft van 2018 komen wij met een voorstel voor PS hoe wij het plan voor het Depot voor Bodemvondsten willen realiseren. Plan van aanpak Gelderse school Samen met kunstenaars, musea, kunsthistorici en de hoogleraar Gelderse geschiedenis onderzoeken wij of de kunst uit Gelderland een onderscheidend karakter heeft; een zogenaamde Gelderse school. Dit plan van aanpak is uitgesteld naar We gaan een opdracht verlenen om het draagvlak en de mogelijkheden voor dit concept te verkennen. Uit de verkenning moet ook blijken of er een of meer pilot projecten zijn waarmee we kunnen starten in Provinciale kunstcollectie In 2017 heeft een deel van de provinciale kunstcollectie in de nieuwe huisvesting van de provincie Gelderland (Het Gelders Huis) een plek gekregen en is het depot in Het Gelders Huis op peil gebracht. Voor verschillende doelgroepen zijn rond leidingen georganiseerd. In 2018 zetten we de rondleidingen voort. De kwantiteit en kwaliteit van de digitale informatie via wordt in 2018 verder verbeterd. Informatie over de provinciale kunstcollectie blijven we komend jaar ook via updates op social media delen. Er wordt een voorstel ontwikkeld voor het ontzamelen van een 18 Beleef het mee! Uitvoeringsprogramma Cultuur en Erfgoed 2018

20 deel van de provinciale collectie. Door op basis van zorgvuldig opgestelde selectiecriteria te ontzamelen, wordt het collectie profiel scherper en de collectie nog beter inzetbaar en plaats baar.in 2018 gaan we verder met het daadwerkelijk ontzamelen. Actualisering provinciale uitvoeringsvoorschriften De provinciale uitvoeringsvoorschriften ten behoeve van duurzame instandhouding cultuurhistorische waarden zijn voor het laatst herzien in Sinds 2006 is er op het gebied van instandhouding van monumenten veel veranderd. Ook de nieuwe Erfgoedwet brengt met zich mee dat gemeenten hun verordening (waarin opgenomen onze uitvoeringsvoor schriften) moeten gaan herzien. In 2017 is intensief gewerkt aan de actualisatie van de provinciale uitvoeringsvoor schriften. Dit traject kost meer tijd dan voorzien. Naar verwachting zullen wij de nieuwe provinciale uitvoeringsvoorschriften in 2018 vaststellen. In deze uitvoeringsvoorschriften zal worden verwezen naar de landelijke uitvoeringsrichtlijnen (URL) van de Stichting Erkende Restauratiekwaliteit Monumentenzorg (ERM). Na vaststelling volgt een communicatietraject voor gemeenten en andere betrokkenen. Voorbereiding implementatie Erfgoedwet en Omgevingswet Door de invoering van de Erfgoedwet op 1 juli 2016 en -na de Omgevingswet veranderen de rollen van Rijk, provincie en gemeenten bij het omgaan met erfgoed. Er worden andere eisen gesteld aan de informatiebasis en advisering. In 2017 is het proces gestart om de Gelderse Omgevingsvisie hierop aan te passen. Met het van kracht worden van de Omgevingswet zal naar verwachting een voor iedereen toegankelijke gegevensbasis nodig zijn. Dat geldt ook voor het provinciale erfgoedbeleid. In 2018 zal een analyse gemaakt worden van wat nodig moet zijn en worden zo nodig acties in gang gezet om te komen tot de gewenste gegevensbasis. Nieuwe onderwerpen: Karakteristiek en Duurzaam Erfgoed Gelderland (KaDEr) Voor de verdere integratie van duurzaamheid bij het omgaan met erfgoed is onder de naam van Karakteristiek en Duurzaam Erfgoed Gelderland (KaDEr) in 2017 samenwerking aangegaan met kennis- en opleidingsinstellingen, de instellingen van de Gelderse Erfgoedalliantie, monumenteigenaren en gemeenten. In september 2017 is als eerste het living lab Binnenstad Zutphen van start gegaan. Innovatieve kennis en actuele praktijkopgaven worden samengebracht, om de duurzaamheid van monumenten en de vitaliteit van een erfgoedrijk stadsdeel te versterken. De resultaten zullen worden gedeeld onder partijen die elders in Gelderland voor vergelijkbare opgaven staan. Ook andere actuele opgaven zoals omgaan met (vrijkomend) religieus erfgoed zullen in 2018 op deze wijze aandacht krijgen Europees Jaar van het Cultureel Erfgoed De Europese Commissie heeft 2018 uitgeroepen tot het Europees Jaar van het Cultureel Erfgoed. We leren elkaars geschiedenis beter kennen door naar erfgoed te kijken binnen de Europese context. Er wordt een nationaal programma ontwikkeld waarbij de provincie Gelderland en Erfgoed Gelderland partners zijn. Erfgoedorganisaties in Gelderland kunnen daarnaast in hun programmering aanhaken bij het Europees Erfgoedjaar. 19 Beleef het mee! Uitvoeringsprogramma Cultuur en Erfgoed 2018

21 Monitoring Communicatie We monitoren de uitvoering van ons beleid. We maken continu de afweging of de dingen die we doen nog steeds zinvol en effectief zijn. Dit doen we ook samen met de externe partijen. Zonodig komen we tot bijstelling van het beleid, nieuwe werkafspraken en/of nieuwe of aangepaste subsidieen opdrachtrelaties (zie ook pagina 4). Ook het beroep dat gedaan wordt op subsidieregelingen monitoren we. Zonodig passen we de subsidieregelingen aan. Enkele regelingen die in 2017 gestart zijn, zijn inmiddels op ondergeschikte onderdelen aangepast. We communiceren over de uitvoering en de resultaten van ons beleid. Dat doen we vaak samen met onze externe partijen. Hiervoor gebruiken we uiteenlopende middelen zoals periodieke gesprekken, bijeenkomsten en schriftelijke communicatie ( en brieven). Daarnaast plaatsen we feitelijke informatie en nieuwsberichten o.a. op Gelderland.nl, Twitter en Facebook. Discussiëren en reageren kan op ons Forum Cultuur en Erfgoed. Wij zetten de manier van werken, die wij hebben ontwikkeld tijdens het beleidsprogramma (en waarin het Forum een belangrijke positie had), met externe partijen, tijdens de uitvoering voort. Het jaar 2017 was het eerste uitvoeringsjaar van het beleidsprogramma. Het komend jaar willen we de sector verder betrekken bij de uitvoering en doorontwikkeling van het beleidsprogramma. Naast de inzet van het Forum gaan we het gesprek dan ook aan, via bijvoorbeeld ronde tafelgesprekken en werkateliers. 20 Beleef het mee! Uitvoeringsprogramma Cultuur en Erfgoed 2018

22 Provincie Gelderland Markt CG Arnhem Postbus GX Arnhem