Beeldkwaliteitplan Velmolen Buiten

Transcriptie

1 Definitief Datum vaststelling Gemeenteraad Uden: 19 februari 2011

2 Inhoudsopgave 1 Inleiding 1.1 Aanleiding Doelstelling Leeswijzer 4 2 Algemene Beeldkwaliteitseisen 2.1 Algemeen Opbouw van de wijk, massa-opbouw en architectuur Dakkapellen en erkers Lamellen voor gevelopeningen Bijgebouwen Erfscheidingen 6 3 Specifieke beeldkwaliteitseisen 2

3 Beeldkwaliteitplan Velmolen Buiten 1 Inleiding 1.1 Aanleiding Ten zuiden van Uden wordt de meest recente uitbreidingswijk Velmolen Oost als afronding van Velmolen ontwikkeld. Vanaf 2008 is de eerste fase in realisatie. Daarnaast worden ten oosten van de Muntmeester nog een tweede en een derde fase ontwikkeld. Eind 2008 heeft de gemeente Uden besloten om middels een Ontwerpwedstrijd voor de Meest Duurzame Woonwijk invulling te geven aan haar ambities op het gebied van duurzaamheid en duurzaam bouwen. Hiervoor is een plangebied aangewezen in het uitbreidingsplan Velmolen Oost, in de tweede fase (afbeelding I). Voor de invulling van het gebied dienden inschrijvingen aan diverse randvoorwaarden te voldoen. Afbeelding I: Ligging plangebied Beeldkwaliteitplan binnen omgeving en Velmolen Oost fase II Zoals in afbeelding I zichtbaar, was voor het plangebied oorspronkelijk reeds een verkaveling aanwezig. Daarnaast was er al een beeldkwaliteitplan voor het gehele gebied Velmolen Oost (Beeldkwaliteitplan Velmolen Oost, maart 2008). Echter, om de inschrijvende partijen de maximale vrijheid te geven om creatieve ruimtelijke oplossingen te bedenken, zijn deze bestaande plannen niet als uitgangspunt voor de inzenders gehanteerd. Zodoende ontstond ruimte voor een nieuw ruimtelijk plan, met een zo duurzaam mogelijk karakter. Uit vele ingezonden visies zijn drie inschrijvende partijen uitgenodigd hun visie uit te werken in een ontwerp. Op basis van de score op duurzaamheid, zoals gedefinieerd in de prijsvraag, is in 2009 een winnend ontwerp gekozen voor de Ontwerpwedstrijd voor de Meest Duurzame Woonwijk; het ontwerp voor Velmolen Buiten. Dit ontwerp is nader op details uitgewerkt en zal als zodanig gerealiseerd worden. Binnen het plangebied van dit beeldkwaliteitplan is naast de Duurzame Woonwijk een appartementencomplex opgenomen. Het complex is gelegen aan de Muntmeester en vormt 3

4 samen met een appartementencomplex in de eerste fase een opengewerkte poort met doorzicht op het park van Velmolen. 1.2 Doelstelling In dit beeldkwaliteitplan zijn regels opgesteld is opgesteld ten aanzien van het bouwen van bouwwerken en gebouwen in Velmolen Buiten, om zo de gewenste beeldkwaliteit te kunnen realiseren en te kunnen handhaven tijdens de beheersfase. Dit beeldkwaliteitplan zal als wijziging op de welstandsnota worden vastgesteld. Daarmee zal het als toetsingskader door de Welstandscommissie van de gemeente Uden gebruikt worden ter beoordeling van ontwerpen binnen het plangebied. 1.3 Leeswijzer Het voorliggende beeldkwaliteitplan bestaat uit twee inhoudelijke hoofdstukken. Hoofdstuk drie gaat in op de algemene beeldkwaliteiteisen. Hierin staat een beschrijving van de opzet van de wijk en wordt tevens aandacht besteed aan algemene regels ten aanzien van erfscheidingen, dakkapellen, erkers en bijgebouwen. Hoofdstuk drie gaat in meer detail in op de beeldkwaliteit van de hoofdbouwmassa s op te onderscheiden plaatsen en specifieke eisen ten aanzien van kleur- en materiaalgebruik. 4

5 2 Algemene Beeldkwaliteitseisen 2.1 Algemeen Het grootste gedeelte van de woningen in voorliggend beeldkwaliteitplan zijn ontworpen als onderdeel van het winnende ontwerp voor de Ontwerpwedstrijd Meest Duurzame Woonwijk in 2009 is gewonnen. Daarnaast is het appartementencomplex langs de Muntmeester opgenomen. Vanwege de dominante plaats van duurzaamheid in de planontwikkeling is, kan duurzaamheid als ontwerpaspect bij nieuwe bouwaanvragen, als wegingsfactor worden meegenomen in de toetsing van oplossingen. Primair is echter dat de oplossing passend wordt geacht bij het beeld van de wijk. 2.2 Opbouw van de wijk, massa-opbouw en architectuur Velmolen Buiten is gelegen in een omgeving met een diversiteit aan dichtheden en bouwmassa s. Zo grenst het plangebied aan de zuidzijde aan het park, aan oostzijde juist aan een dichtere bebouwingsstructuur met rijwoningen en appartementen. Aan de noordzijde zijn woningen in een opener verkaveling gepland en aan de westzijde is in de vorm van een schoolgebouw, een grootschaliger bouwmassa in ontwikkeling. Er is dus een variëteit aan openheid en dichtheid aanwezig. Afbeelding II: Concept dichtheden Velmolen Buiten Om Velmolen Buiten aan te sluiten op haar omgeving en herkenbaar neer te zetten is op deze variatie gereageerd door een variatie van dichtheid in het plan, welke is afgeleid van de rimpeling in water, een afwisseling van meer en minder dichtheid van bouwmassa s: - De Randen Stevige randen met gesloten gevelwanden aan oost-, noord- en westzijde. - De Open Cirkel Een rondlopende, opener verkaveling waarin de bouwmassa s op grotere afstand van elkaar staan. Deze verkaveling vormt de relatie tussen het groene park en de noordelijk aangrenzende ruimere kavels. - De Kern Een dichtere kern van geschakelde bouwmassa s. De massa en architectuur van de bouwmassa s sluit aan bij deze opbouw: De randen en de kern bestaan uit drie bouwlagen en hebben een stedelijker karakter met platte daken en lessenaarskappen. De open cirkel is lager en heeft een meer landelijke massa-opbouw door variaties op een zadeldaken. 5

6 2.3 Dakkapellen en erkers Dakkapellen aan de voorzijde zijn slechts toegestaan als door de goot stekende gevelopbouwen bij de vrijstaande woningen. Zij dienen onderdeel te zijn van de eerste vergunningverlening. Een eigen omlijsting draagt bij aan de herkenbaarheid als afzonderlijk element. 2.4 Lamellen voor gevelopeningen Lamellen aan de buitenzijde van de gevel, voor gevelopeningen, voorkomen oververhitting van de woning. Indien toegepast, dienen zij in hout te worden uitgevoerd. De omvang dient te worden afgestemd op de betreffende gevelopening. Eventueel zijn verschuifbare lamellen toegestaan, mits zij in ook in opzij geschoven positie bijdragen aan een goed beeld van de gevel. 2.5 Bijgebouwen Bijgebouwen worden gesplitst in vrijstaande bijgebouwen en aangebouwde bijgebouwen. Vrijstaande bijgebouwen staan los van de hoofdmassa. Aangebouwde bijgebouwen hebben een directe relatie met de hoofdmassa door directe plaatsing tegen de hoofdmassa. Een aaneenschakeling van (afzonderlijke) gebouwen, welke uiteindelijk tegen de hoofdmassa is geplaatst, wordt niet per sé in zijn geheel gezien als aanbouw. Dit is afhankelijk van de indeling, functie en afstand tot de hoofdmassa. Voor de plaatsingsmogelijkheid van bijgebouwen worden in het bestemmingsplan contouren opgenomen. Bijgebouwen zijn altijd voorzien van een plat dak. De maximale hoogte voor aanbouwen is de bouwhoogte van de eerste laag van de woning. De maximale hoogte voor vrijstaande bijgebouwen is 3 meter. Vrijstaande bijgebouwen zijn uitgevoerd in hetzelfde hout als de hoofdmassa. Aanbouwen dienen qua materialisering en kleur aan te sluiten bij de hoofdmassa. Hout mag hier een dominantere rol spelen dan andere materialen, zoals baksteen. Afbeelding III: Voorbeeld van hout in hoofdmassa, terugkerend in het bijgebouw. 2.6 Erfscheidingen Erfscheidingen zijn zeer beeldbepalend. Vanwege het duurzame karakter van Velmolen Buiten is gekozen voor groene erfscheidingen, van levend materiaal. Groene erfscheidingen dragen bij aan een aangenaam woon- en leefmilieu, aan een geleidelijke overgang tussen twee percelen, maar ook aan biodiversiteit. Naast erfscheidingen op privéterrein zijn op enkele plaatsen ook in de openbare ruimte plaatsen waar een groene inrichting noodzakelijk is, om de juiste overgang van privé naar openbaar te 6

7 Beeldkwaliteitplan Velmolen Buiten waarborgen. Afbeelding IV geeft een differentiatie aan erfscheidingen weer, welke navolgend wordt uitgewerkt. Rond het appartementencomplex dienen op basis van het ontwerp en de inrichting erfscheidingen op de groene basis aan te sluiten. Afbeelding IV: Overzicht erfscheidingen Hoge erfscheiding - privé-terrein Doorgaans staan deze op de erfgrens bij zij- en achtertuinen. De maximale hoogte is 1,80 meter De erfscheiding bestaat uit een haag van bij voorkeur inheems plantmateriaal. Gedacht kan worden aan veldesdoorn, haagbeuk, beuk, liguster of meidoorn. Een menging van plantsoorten is ook mogelijk. In plaats van een haag kan ook voor een erfscheiding van klimplanten op een gaashekwerk worden gekozen. Voordeel van deze oplossing is dat deze minder ruimte in beslag neemt. Nadeel is minder biodiversiteit en een strakkere, minder natuurlijke uitstraling. Als plantsoort is wintergroene klimop geschikt. Ter verlevendiging kan een bloeiende, bladverliezende klimplant worden toegevoegd. Afbeelding V: Hoge groene hagen rond achtertuinen 7

8 Beeldkwaliteitplan Velmolen Buiten Lage erfscheiding - privé-terrein Doorgaans zijn deze geplaatst op erfgrens van (voor)tuinen met openbaar gebied. De hoogte van de erfscheiding is maximaal 1 meter. De erfscheiding bestaat uit een haagje van bij voorkeur inheems plantmateriaal. Gedacht kan worden aan veldesdoorn, haagbeuk, beuk, liguster. Een menging van plantsoorten is ook mogelijk. Afbeelding VI: Lage groene hagen rond voortuinen Hoog en laag groen openbaar gebied Op enkele plaatsen langs erfgrenzen is een scheidende haag in openbaar gebied voorzien. Hoge hagen zullen met name geplaatst worden bij achtertuinen aan openbaar gebied, waar een zorgvuldige, sterke overgang van privé-domein naar openbaar gebied wenselijk is. De hoogte is 1,80 meter. Het materiaal kan bestaan uit liguster, beuk, meidoorn of veldesdoorn, of een menging daarvan. Lage hagen zullen met name aan de voorzijde van woningen aan de binnenring worden geplaatst. De hagen hebben een hoogte van 1 meter. Afbeelding VII: Te gebruiken inheemse plantsoorten 8

9 3 Specifieke beeldkwaliteitseisen Velmolen Oost is indeelbaar in drie deelgebieden voor beeldkwaliteit; de Randen, de Open Cirkel en de Kern. Per deelgebied wordt ingegaan op de specifieke eisen ten aanzien van de bouwmassa, rooilijnen, de gevels van de hoofdmassa, kleur- en materiaalgebruik. bijgebouwen, andere bouwwerken en afschermende constructies en het parkeren. Afbeelding VIII: Deelgebieden, De Randen, De Open Cirkel, De Kern (v.l.n.r.) De gebruikte beelden voor de grondgebonden woningen zijn die van de oorspronkelijke ontwerpen, waarmee de Ontwerpwedstrijd voor de Meest Duurzame Woonwijk is gewonnen. Bij nieuwe plannen dienen zij niet letterlijk te worden geïnterpreteerd, maar als referentie te worden gebruikt. Bouwplannen hoeven dus geen letterlijke kopie te zijn. Binnen dit uitgangspunt is flexibiliteit mogelijk ten aanzien van de verdeling van gevelvlakken, positionering van gevelopeningen en de materialisering. Vanzelfsprekend dienen zij te passen binnen het beeld, sfeer en karakter dat de omgeving door haar inrichting heeft. 9

10 3.1 De Randen De randen omsluiten het plan. Zij zijn voorzien van bebouwing over drie lagen met een plat dak, waardoor een duidelijke grens van het plan naar drie windrichtingen westen, noorden en oostenontstaat. Aan alle drie zijden is deze forse bebouwing gelegen aan een ruim openbaar profiel, waardoor afstand tot de omgeving ontstaat. Afbeelding IX: De Randen - Bouwvolume hoofdmassa grondgebonden woningen Lengte bouwblokken varieert van 2 tot 5 woningen. Bouwmassa s voorzien van plat dak. Hoofdmassa opgebouwd uit 3 bouwlagen, met een gedeeltelijke bebouwing op de derde laag. Onderscheid tussen woningen en hoekwoningen, door opbouw derde laag: op tussen tussenwoningen springt de derde laag geheel terug aan voorzijde. Bij hoekwoning is er een gedeeltelijke terugspringing aan de voorzijde en eventueel een element ter accentuering. Overkappingen op de derde laag zijn bij tussenwoningen niet mogelijk. Overkappingen op de hoeken dienen in het eerste bouwvergunningsontwerp te worden meegenomen. Achterzijde kan zijn voorzien van een schuine afvlakking van de derde laag Bouwhoogte tot 9 meter Ten zuiden van de 35-KE-lijn zijn slechts bijgebouwen zonder verblijfsfunctie toegestaan. - Bouwvolume hoofdmassa appartementencomplex Bouwmassa is het zustergebouw van de nabijgelegen complex ten zuiden van de Muntmeester, Zoals op alle hoeken van de Muntmeester een herkenbare hoek is vormgegeven vormt dit gebouw samen met haar zustergebouw een opengewerkte poort met zicht op het park. Een sterke verwantschap in de beeldkwaliteit is derhalve noodzakelijk. Daarnaast dient het gebouw qua oriëntatie en gevelopeningen de woon- en leefkwaliteit van de nabijgelegen grondgebonden woning zo min mogelijk negatief te beïnvloeden. Bouwmassa voorzien van plat dak. Maximaal 4 bouwlagen. Vierde laag qua kleur- en/of materiaalgebruik afwijkend ten gunste van een terughoudend beeld. Oriëntatie van woningen op noord- en zuidzijde. Entree aan de Muntmeester, uitstraling vergelijkbaar met het zustergebouw. Raamopeningen in oostgevel op minimaal 2 meter hoogte, gemeten per bouwlaag. 10

11 Beeldkwaliteitplan Velmolen Buiten Balkons aan de oostzijde afschermen met een gesloten wand. Ten zuiden van de 35-KE-lijn zijn slechts bijgebouwen zonder verblijfsfunctie toegestaan. - Rooilijnen Rooilijnen kunnen verspringen per blok ter oriëntatie op verbindingen naar achtergelegen gebieden en parken. Afbeelding X: Impressies hoofdgebouwen in De Randen - Gevels hoofdmassa: Bij grondgebonden woningen variatie door vlakverdeling in diverse materialisatie in de gevel. - Kleur- en materiaalgebruik Basis een donkere, roodbruine baksteen (zie afbeelding XI) Aangevuld met vlakken in stucwerk en hout Terugspringende delen van de derde laag in de toegepaste houtsoort. Essentie van het hout is dat het duurzaam is en bij voorkeur vergrijst na enkele jaren. Voorkeur is Akoya. 11

12 Afbeelding XI: Voorbeeld baksteen voor De Randen - Bijgebouwen rijwoningen: Voor de rijwoningen alleen vergunningvrije bijgebouwen toegestaan. Bijgebouwen in de achtertuin welke aan openbare ruimte grenst niet plaatsen voor het verlengde van de zijgevel van de hoofdmassa. - Bijgebouwen tweekapper: Alleen bijgebouwen toegestaan binnen de aangegeven contour. Maximale oppervlakte binnen de contour aan bijgebouwen 50m2, mits het achtererf, gemeten vanaf het verlengde van de voorgevel, voor niet meer dan 50% bebouwd is. - Bijgebouwen appartementencomplex Bijgebouwen niet plaatsen ten zuiden van het appartementencomplex Bijgebouwen zo ver mogelijk aan de achterzijde van het gebouw perceel. - Bouwwerken, Erfscheidingen en andere afschermende constructies. De overgang van lage naar hoge erfscheidingen bij percelen grenzend aan openbare ruimte ligt achter een toegepaste erker, indien daarvan sprake is, of in ieder geval minimaal 7 meter achter (het verlengde van) de voorgevel. - Parkeren Parkeren ten behoeve van rijwoningen vindt plaats in de openbare ruimte, parkeren in de voortuin is niet toegestaan. Ten behoeve van tweekappers vind het parkeren zo veel mogelijk plaats op eigen terrein, naast (het verlengde van) de zijgevel van de hoofdmassa. Oprit uitgevoerd in materialen met levend groene uitstraling, in combinatie met verharde materialen voor de daadwerkelijk rijlijn. Parkeren ten behoeve van de appartementen in parkeerkoffers langs de Muntmeester. 12

13 3.2 De Open Cirkel De Open Cirkel bestaat uit ruime percelen met vrijstaande bouwmassa s. De Open Cirkel verbindt het gehele plangebied Velmolen Buiten met elkaar en met de open randen ten noorden en ten zuiden. De Open Cirkel is de groene private drager van het plangebied. Erfgrenzen dienen zo veel mogelijk vrij te blijven van bebouwing, om de openheid te garanderen. Daarnaast heeft de bebouwing een landelijker karakter dan de bebouwing in De Randen en De Kern. Afbeelding XII: De Open Cirkel - Bouwmassa Duidelijk vrijstaand op percelen, 1 woning per perceel Voorzien van zadeldak met dakvlakken zo veel mogelijk op noord en zuid gericht. Goothoogte ligt op circa 5 tot 6 meter, De bouwhoogte is maximaal 3 lagen. Ten zuiden van de 35-KE-lijn zijn slechts bijgebouwen zonder verblijfsfunctie toegestaan. 13

14 Afbeelding XIII: Impressies hoofdgebouwen in De Open Cirkel - Rooilijnen Rooilijnen verspringen, als de situering van het perceel langs de openbare ruimte daarom vraagt, in een zaagtand. Bijgebouwen en hoge bouwwerken als erfscheidingen staan nooit voor (het verlengde van) de voorgevel van een aan die zijde naastgelegen, terugliggende woning. Gevels hoofdmassa: Kleine verspringingen in gevelvlak verlevendigen het beeld. Terugspringende gevelvlakken bij voorkeur niet in baksteen afgewerkt. Dakvlak afgedekt met leisteen of een materiaal met vergelijkbare uitstraling. - Kleur- en materiaalgebruik Basismateriaal baksteen, zie afbeelding XIV Kleur baksteen: voor drie bouwmassa s aan noordzijde aansluitend op de rijwoningen uit De Randen een donkere tint (baksteennummers 1 en 2. Overige woningen facultatief. Aangevuld met vlakken in stucwerk en hout

15 3 4 5 Afbeelding XIV: Voorbeeld baksteen voor De Open Cirkel. - Bijgebouwen, Alleen bijgebouwen toegestaan binnen de aangegeven contour. Maximale oppervlakte aan bijgebouwen 50m2, mits het achtererf, gemeten vanaf het verlengde van de voorgevel, voor niet meer dan 50% bebouwd is. - Bouwwerken,, erfscheidingen en andere afschermende constructies. De overgang van lage naar hoge erfscheidingen bij percelen grenzend aan openbare ruimte ligt in ieder geval achter (het verlengde van) de contour voor bijgebouwen. Bouwwerken tussen woning en perceelsgrens toegestaan op (het verlengde van) de contour voor bijgebouwen, ter afscherming van de tuinen. Dus gelegen achter (het verlengde van) de voorgevel en bestaande uit een open constructie met groen. - Parkeren Twee parkeerplaatsen naast elkaar aan een zijde van de woning op eigen terrein. Oprit uitgevoerd in materialen met levend groene uitstraling, in combinatie met verharde materialen voor de daadwerkelijk rijlijn. 15

16 3.3 De kern De kern vormt het hart van Velmolen Buiten. Het bestaat uit door bijgebouwen geschakelde hoofdmassa s in 2 lagen met een lessenaarskap aan de binnenzijde van de openbare ruimte. Ook de tussenliggende bijgebouwen zijn voorzien van een lessenaarskap. De kap van de hoofdmassa is georiënteerd op de zon, ten gunste van actieve zonne-energie. De bijgebouwen daarentegen hebben juist de hoge zijde van de lessenaarskap naar het zuiden gericht, zodat er gebruik kan worden gemaakt van passieve zonne-energie. De Kern heeft een stevig, stedelijk karakter door de dominante hoofdmassa en de sterke relatie tussen hoofdmassa en bijgebouwen. Afbeelding XV: De Kern - Bouwmassa Halfvrijstaande woningen of tweekapperwoningen (hoofdmassa van één of twee woningen) middels bijgebouwen aan elkaar gekoppeld. Twee lagen met een lessenaarskap met dakvlakken op zuid gericht. Hoge zijde lessenaarskap ligt minimaal 3 meter terug van gevel op tweede laag. Goothoogte op de zuidzijde (lage zijde lessenaarskap op variërend per bouwblok als afgeleide van de verwijdende voorgevelrooilijn. Aan de noordzijde (hoge zijde lessenaarskap) eindigt de gevel van de tweede laag op maximaal 6,5 meter. Vanaf deze hoogte springt bouwmassa terug (noordzijde) of gaat gevel over in lessenaarskap. Op de begane grond in de hoofdmassa is plaats voor een garage. 16

17 Afbeelding XVI: Impressie hoofdmassa De Kern - Rooilijnen De voorgevelrooilijnen lopen parallel aan de curve in de openbare ruimte. Hierdoor ontstaan hoofdbouwmassa s met een oplopende goot en noklijn. De rooilijn voor bijgebouwen ligt achter de voorgevel van de hoofdmassa. - Gevels hoofdmassa: Baksteen is het basismateriaal, zie afbeelding XVII Eventueel aangevuld met vergrijzend hout en lichtgrijs stucwerk in terugspringende geveldelen en als aanvulling op gevelopeningen Terugspringende gevel op derde laag altijd in hout. Dakvlak afgedekt met leisteen of een materiaal met vergelijkbare uitstraling. 17

18 Afbeelding XVII: Voorbeeld baksteen voor De Kern - Bijgebouwen, Te vergunnen bijgebouwen zijn slechts mogelijk tussen de hoofdmassa s, mits bij de eerste bouwvergunning ingediend. Betreffende bijgebouwen hebben een goothoogte van maximaal 3 meter en zij voorzien van een lessenaarskap aan de zuidzijde met een maximale bouwhoogte van 5 meter. Materialisering van deze bijgebouwen tussen de hoofdmassa in hoofdzakelijk baksteen en hout, gelijk aan het hout dat is gebruikt in de hoofdmassa. Voor percelen grenzend aan openbaar gebied dienen bijgebouwen minimaal 1 meter uit de zijerfgrens te worden geplaatst. Materialisering van overige (vergunningvrije) bijgebouwen in hout, gelijk aan het hout dat is gebruikt in de hoofdmassa. - Parkeren 1 parkeerplaats op eigen terrein voor de hoofdmassa. Opritverharding wordt beperkt tot de daadwerkelijke rijlijn, overige wordt uitgevoerd in materialen met levend groene uitstraling. 18