Nynke Scherpbier Marijn Janssen Lia Fluit Marielle van Wijngaarden Natasja Looman Radboudumc

Transcriptie

1 Opleiden in transmuraal samenwerken: hoe veranderen we muren in deuren?! Nynke Scherpbier Marijn Janssen Lia Fluit Marielle van Wijngaarden Natasja Looman Radboudumc

2 Trailer filmpje

3 Disclosure belangen sprekers (Potentiële) belangenverstrengeling Geen / Zie hieronder Voor bijeenkomst mogelijk relevante relaties met bedrijven geen Sponsoring of onderzoeksgeld Honorarium of andere (financiële) vergoeding Aandeelhouder Andere relatie, namelijk Radboud Health Academy & ZonMW - - -

4 Nynke Scherpbier Nynke Scherpbier Hoofd Eerstelijnsvervolgopleidingen Radboudumc Hoofd Eerstelijnsvervolgopleidingen, Radboudumc

5 Van muren naar deuren.

6 Wat is de visie van uw organisatie met betrekking tot transmurale samenwerking?

7

8

9 Visie organisatie m.b.t. transmurale samenwerking Mentimeter: 1) Grab your phone 2) Go to 3) Enter the code and vote!

10 Programma Wat verwachten patiënten? Wat vertelt de wetenschappelijke literatuur ons? Hoe kun je onderwijs in transmurale samenwerking organiseren? Wat doet u of zou u willen gaan doen?

11 Wat verwachten patiënten?

12 Marijn Janssen, aios interne geneeskunde Onderzoeker opleiden in transmurale samenwerking

13 Wat moet een dokter kunnen? Het patiëntenperspectief Focusgroep onderzoek 5 Focusgroepen, totaal 16 patiënten Thematische analyse

14 Samenwerking is onzichtbaar de 1 e en de 2 e lijn, dat zijn 2 werelden De lijn tussen huisarts en specialisten dat weten wij eigenlijk niet zo bijzonder veel van, de patiënten eigenlijk. Dat gaat langs ons heen, een beetje.

15 De dokter als een relatiebouwer Goede relatie met patiënt :. Om omdat ze dat je, vrijer ook durft te praten, dingen ook te benoemen, ook gewoon zeggen van goh ik vind dat vervelend, ik ben er al een half jaar geleden, ik wist dat u nou nog helemaal niets hebt. En ik nou zeg, en dan vraag ik ook van zal ik contact opnemen of doet u het zelf? Relatie onderling: Belangrijk is in ieder geval een cultuur van zie jezelf niet als een als een eiland maar gewoon, het heeft allemaal gewoon direct met elkaar te maken. Of je nou eerstelijns of tweedelijns bent of hoe je allemaal noemt en hoe veel je betaald wordt dat maakt allemaal geen bal uit. Het is, je hebt allemaal gewoon direct met met die patiënt te maken, die het toch allemaal niet snapt. En het ook allemaal eng vindt en raar

16 De dokter als een transparante samenwerker Straal samenwerking uit naar de patiënt: Bijvoorbeeld de waardes van ja, bloeddruk en zo, en dat allemaal, saturatiewaarden werd allemaal weggegooid gewoon dat is misschien nog niet zo belangrijk voor de cardioloog dat weet ik niet van een andere, of van de huisartsen. Ik weet het niet. Maar ik vond het wel ik vond het wel raar Maak goede afspraken: Dokters moeten afspraken maken van, als ik die stuur voor dat dan moet ik dat en dat en dat tegen de patiënt zeggen maar jullie moeten zorgen dat je dat en dat tegen die patiënt zegt. Kijk als dat gebeurt, ja, dan denk ik dat je heel eind goed op de goeie richting bent.

17 De dokter als een reflective practitioner En dit verhaal, wat ik nu hier vertel dat krijgt B dus ook niet te horen en dat zou dus misschien ook goed zijn dat nog teruggekoppeld werd. Één van die dingen wat met de eerste en de tweede lijn dan te maken heeft want ja dit verslag van de huisarts weer terug naar het ziekenhuis, weet ik niet of dat ook gedaan wordt. Want dat stopt dan ergens natuurlijk ook, ze kunnen niet tot in het oneindige mij, soms is dit wel eens nuttig, dat het ziekenhuis dan te horen krijgt, wat ze veroorzaakt hebben.

18 Wat moet een dokter kunnen? Het artsenperspectief 1e ronde verstuurd 3e ronde afgerond Huisartsen Aios huisartsen Medisch specialisten Aios medisch specialisten Totaal 72 (31 M, 41 V) 63 (26 M en 37 V)

19 Ronde 1: Patient journey 6. Organisatie van transmurale zorg (niet direct patiëntgebonden) 5a: slecht nieuws gesprek 5b: na opname 5c: de specialist beëindigt de behandeling in de 2 e lijn

20 Resultaten 92 items (Kennis, Vaardigheden en Attitude), 62 met dubbelingen huisarts/specialist eruit 7 groepen: 3 activiteitgebonden 4 algemeen

21 Verwijzen & overleg Huisarts: Adequaat verwijzen en overleggen Verwachtingsmanagement bij patiënt Medisch specialist: Toepassen informatie vanuit verwijsbrief Luisteren en serieus nemen 10 items

22 Tijdens de behandelfase in de 2 e lijn Huisarts als medebehandelaar Tijdige terugkoppeling 4 items

23 Terugverwijzen & ontslag Medisch specialist: Weten wat terug te koppelen Coördineren ontslag rekening houdend met context 1 e lijn Huisarts: Kennis nemen van en toepassen, integreren adviezen 2 e lijn 10 items

24 Rollen en verantwoordelijkheden Kennis competenties en grenzen hieraan Kennis werkcontext Goede dossiervoering Laagdrempelig bereikbaar voor overleg Scholing en opleiding 12 items

25 Professionaliteit & reflectie Open voor krijgen en geven van feedback Kritisch kijken naar eigen en andermans werk en terugkoppelen hiervan Gelijkwaardigheid Vertrouwen en respect voor elkaars kennis en kunde 10 items

26 Kennis over de transmurale organisatie Logistiek Organisatiestructuren Financieringsstructuren Knelpunten 8 items

27 Bijdragen aan de transmurale organisatie Goede bereikbaarheid Maken van samenwerkingsafspraken Beleidsmakers aanzetten tot verbetering tot transmurale zorg 8 items

28 Veel items Ook veel herkenbaar vanuit competenties voor arts zijn/ CanMEDS Veel te leren en te doen in de praktijk Aantal items alleen te leren door informatie uit te wisselen of de context van de ander te ervaren Sommige items mogelijk pas te leren als opleiding afgerond

29

30 Transmuraal samenwerken: de evidence benut verschillen, werk vanuit gelijkwaardigheid Lia Fluit, onderzoeker/onderwijskundige Radboudumc Health Academy

31 Waarom transmuraal samenwerken? Groot deel medische fouten kan voorkomen worden door verbetering van communicatie en samenwerking Goede samenwerking tussen professionals heeft positieve invloed op kwaliteit van de zorg Zorg complexer, vraagt om meer samenwerking met ander disciplines Interventies om samenwerking te verbeteren rapporteren positieve effecten Reeves et al (2017). Interprofessional collaboration to improve professional practice. Cochrane review

32 Knelpunten in transmurale samenwerking Hiërarchie Gebrek aan respect richting huisarts Huisarts kan leren van specialist, maar niet andersom Onbekendheid Te weinig begrip voor elkaars context Afstand ervaren mbt werkveld, setting, kennis Onrealistische verwachtingen Organisatie, overleg Communicatie lastig, benaderbaarheid niet optimaal Inadequate verwijzingen Berendsen 2006, Manca et al 2008, Beaulieu 2009, Sampson 2016, Meijer 2016

33 Interventies in leren en opleiden Algemeen IPE: Timing Interactieve werkvormen Getrainde begeleiders Ice-breakers Informeel leren ruimte bieden Groepssamenstelling (wie, aantal) Leertheorie Positief effect tav kennis, vaardigheden, attitude, organisatie- en zorgniveau. Meer robuust onderzoek nodig en met theoretisch fundament! Meer aandacht voor hiërarchie en macht in onderzoek Reeves et al. Interprofessional education:an overview (2012). Reeves et al. BEME review IPE 2016 Paradis& Whitehead 2015

34 Samenwerkingsinterventies in praktijk Reviewstudie interventies gericht op samenwerking. Vier typen interventies. Positieve resultaten: werkproces, efficientie, zorgproces Evidence zwak, meer onderzoek nodig Bevorderen teamreflexiviteit. Postief tav effectiviteit en innovatie Nodig: faciliterende context, veilige sfeer, collegialiteit, tijd, commitment, gedeelde visie, motivatie 1. Reeves et al (2017). Interprofessional collaboration to improve professional practice. Cochrane review 2. Dongen (2018). Verbeterstrategie voor interprofessionele samenwerking

35 Ingrediënten transmuraal opleiden Review studie (Roel Lubbers) - Op maat - Werk georiënteerd - Vanaf begin doelgroep betrekken - Rolmodellen Focusgroep studie (Sylvia Cornelissen) - Dialoog - feedback, rol, expertise - tijd, support, laagdrempelig Lubbers R. Cornelissen S. Wetenschappelijke stage 2017

36 What s next?

37 Hoe kun je onderwijs in transmurale samenwerking organiseren?

38 Natasja Looman Psycholoog, Promovendus IPE Wetenschap & Praktijk als yin en yang bij transmuraal (leren) samenwerken Marielle van Wijngaarden toekomstig AIOS geriatrie transmuraal (leren) samenwerken voor toekomstbestendige zorg

39 Onderzoek Transmuraal leren samenwerken tijdens ziekenhuistages Dit project is mede mogelijk gemaakt door:

40 Hoe & in hoeverre leren (1 e & 2 e lijns) Aios transmuraal samenwerken tijdens ziekenhuisstages? Natasja Looman, Nynke Scherpbier, Jacqueline de Graaf, Esther de Groot, Patrick Dielissen, Marielle van Wijngaarden, Dieneke van Asselt, Lia Fluit

41 Methode: kwalitatief onderzoek

42 Observaties

43 Observaties Diepte interviews

44 Diepte interviews Iterative Approach Observaties Data analyse

45 Diepte interviews Triangulatie Observaties Literatuur

46 Inclusie Professie Totaal Man Vrouw Leeftijd Eerstelijns Aios ,2 (28-50) Specialist Ouderengnk Huisarts Tweedelijns Aios ,5 (26-37) SEH arts Internist Chirurg Klinisch geriater Ziekenhuisarts Supervisors (Tweede lijn) ,6 (34-64)

47 Resultaten: selectie van bevindingen

48 Intraprofessioneel samenwerken is belangrijk en behoeft meer formele aandacht

49 Perspective taking: Hulpvraag bij insturen Samen patiënt zien Obstakels bij insturen (on)mogelijkheden 1e lijn 1 e lijns Aios 2 e lijns Aios

50 Belemmerende factoren: de muren (te veranderen in deuren )

51 Tijd

52 Werkplek(ken) we verdelen het werk in AIOS die op de afdeling staan, die op de SEH staan en die consulten en die poli doen. Dus eigenlijk zijn er een soort van vier stromingen. En die zien elkaar overdag eigenlijk niet 1 e lijns Aios1 We zitten in een opstelling waarbij je in een cirkel zit en je toch wat vaker dingen hoort van elkaar. En je ziet dat er toch wel een leuke discussie kan ontstaan, of een soort case-based discussion die vaak wel gewoon spontaan opkomen. Dan zie je dat daar ook niet alleen één AIOS is, maar dat er meerdere AIOS meedoen Supervisor2

53 1 e lijns Aios zet pet op van 2 e lijns Aios en brengt nauwelijks 1 e lijns expertise in We moeten de 1e lijns Aios echt expliciet uitnodigen om hun 1e lijns expertise te delen, bijv door te vragen hoe is dat voor jou als HA/SO?..Ze zeggen er niets over uit zichzelf Supervisor1

54

55 2 e lijns Aios vraagt nauwelijks naar 1 e lijns expertise

56 Hiërarchie

57 Beeldvormimg, stereotypering Soms in het ziekenhuis wordt er toch wat, denigrerend gesproken over huisartsen, een beetje als B specialisme zegmaar. En dat soort opmerkingen vang je ook wel eens op, dat is natuurlijk demotiverend. Maar dat voel ik absoluut niet bij de SEH artsen, dat er neergekeken wordt op de huisartsen ofzo 1 e lijns aios 2

58 Bevorderende factoren: de deuren

59 Leren van elkaars visie: 2 richting Halen en brengen: IOP, empoweren, bewustwording 1 e & 2 e lijns samen onderwijs (voorbereiden) Casuïstiek bespreken Vast element leergesprek, KPB/KKB 2 e lijns Aios stagedag 1 e lijn

60 Elkaar (informeel) leren kennen

61 formaliseren We hebben nu wel uitgebreide onderwijsmomenten waarbij we ook een stukje onderwijs aan onszelf geven. Dus het zou wel leuk zijn als de AIOS daar wat meer bij betrokken zouden worden [ ] dat ze ook van elkaar leren, van hoe pak jij dit aan in jouw setting aan. Dus dat je daardoor veel meer begrip gaat krijgen, maar dat je daardoor straks ook veel beter ketenoverleg gaat krijgen Supervisor3

62 Support de supervisor Help Aios om vanuit eigen professie in te brengen Stimuleer Aios om elkaar te bevragen (2 richting) Rol model Hiërarchie Shine a light..

63 Good practices en succesfactoren Mentimeter: 1) Grab your phone 2) Go to 3) Enter the code and vote!

64 Visie document transmuraal opleiden OOR-ON

65