VLAAMS VERBOND VAN HET KATHOLIEK SECUNDAIR ONDERWIJS

Transcriptie

1 VLAAMS VERBOND VAN HET KATHOLIEK SECUNDAIR ONDERWIJS LEERPLAN SECUNDAIR ONDERWIJS ARCHITECTURALE EN BINNENHUISKUNST Derde graad KSO Eerste en tweede leerjaar Licap D/2002/0279/050 - september 2002

2 INHOUD LESSENTABEL BEGINSITUATIE - BEPALING VAN DE LEERLINGENGROEP ALGEMENE DOELSTELLINGEN ALGEMENE PEDAGOGISCH-DIDACTISCHE WENKEN EN DIDACTISCHE MIDDELEN LEERPLANDOELSTELLINGEN, LEERINHOUDEN EN SPECIFIEKE PEDAGOGISCH-DIDACTISCHE WENKEN Wetenschap en techniek Kunst en cultuur Ontwerp Waarneming en voorstelling Specifiek didactische wenken MINIMALE MATERIELE VEREISTEN EVALUATIE BIBLIOGRAFIE D/2002/0279/050 3 Architecturale en binnenhuiskunst

3 LESSENTABEL ARCHITECTURALE EN BINNENHUISKUNST Pedagogische vakbenaming uren/week Administratieve vakbenaming Basisvorming en fundamenteel gedeelte Totaal Godsdienst 2 2 AV Godsdienst Aardrijkskunde 1 1 AV Aardrijkskunde Engels 2 2 AV Engels Frans 2 2 AV Frans Geschiedenis 1 1 AV Geschiedenis Lichamelijke opvoeding 2 2 AV Lichamelijke opvoeding Nederlands 3 3 AV Nederlands Wiskunde 2 2 AV Wiskunde Kunstgeschiedenis 2 2 AV Kunstgeschiedenis/ KV Kunstinitiatie Wetenschap en techniek, kunst en cultuur, ontwerp, waarneming en voorstelling (x) KV Architectuurtekenen/ Binnenhuiskunst/ Bouwkunst Complementair gedeelte Maximum 4 4 Aanbevelingen: Wetenschappen Wiskunde AV Biologie/Chemie/Fysica AV Wiskunde (x) Leerplan in deze brochure opgenomen. D/2002/0279/050 5 Architecturale en binnenhuiskunst

4 1 BEGINSITUATIE - BEPALING VAN DE LEERLINGENGROEP 1.1 Bepaling van de leerlingengroep Architecturale en binnenhuiskunst (ABK) richt zich tot leerlingen die: - interesse betonen voor de kunst en zich specifiek aangetrokken voelen door de ruimtelijke en toegepaste kunsten; - de gedrevenheid hebben om creatief te werken en hun creativiteit te ontwikkelen; - bereid zijn tot een permanente reflectie over de eigen aanleg en inzichten; - bereid zijn artistiek-technische vaardigheden te ontwikkelen; - beseffen dat het verwerven van de noodzakelijke inzichten en attitudes een bewuste keuze en een dagdagelijkse concentratie veronderstellen; - in staat en bereid zijn in groep te werken en de eigen realisaties te vergelijken met die van anderen; - een betrokkenheid vertonen met het studiegebeuren en van daaruit bereid zijn aanknopingspunten te zoeken in de actualiteit. 1.2 Beginsituatie De leerlingen die komen vanuit de richting BAK (Beeldende en Architecturale Kunsten), tweede graad, hebben reeds voorkennis met betrekking tot het beeldend en instrumentaal tekenen. De leerlingen die komen vanuit ASO, TSO en andere KSO afdelingen zijn zeer heterogeen in voorkennis, en worden, indien nodig, bijgewerkt via inhaallessen of via het werken met niveaugroepen. De leerlingen zijn met enkele aspecten van de kunst (beeld - muziek - woord) op een actieve en creatieve wijze in contact gekomen. Daarbuiten zijn ze via de media beïnvloed door de eigentijdse beeld- en muziekcultuur. Sommige leerlingen volg(d)en reeds academie. 2 ALGEMENE DOELSTELLINGEN 2.1 Inleiding - ABK is doorstroomgericht: na het beëindigen van ABK in de derde graad, moet de leerling beschikken over voldoende kennis en vaardigheden (zowel op het vlak van de algemene vakken als op het vlak van de kunstvakken) die hem een brede basis geven om door te stromen naar het hoger onderwijs van één cyclus, meer bepaald het studiegebied architectuur. - ABK is geen specialisatie, laat geen opdeling toe van het beeldend domein noch systematische leerstofafbakening, maar benadert de beeldende vorming in haar totaliteit en met de nodige differentiatie. Op het einde van het tweede leerjaar van de derde graad moet de leerling een bewuste en oordeelkundige keuze kunnen maken tussen de studierichtingen binnen het hoger onderwijs, in het bijzonder de discipline van de toegepaste ruimtelijke beelding. D/2002/0279/050 7 Architecturale en binnenhuiskunst

5 2.2 Algemene doelstellingen ABK is een basisopleiding en geeft de leerlingen ruimschoots de gelegenheid om de juiste attitudes te verwerven en de basistechnieken in te oefenen. Via de artistieke vorming wordt de totale persoonlijkheid ontwikkeld. Dit wordt gerealiseerd door het leren begrijpen en hanteren van een universele beeldende taal. De leerlingen bekwamen zich in zowel de objectieve studie als in de expressie. Het aanleren van diverse beeldende technieken en motorische tekenvaardigheden mag echter nooit een doel op zich zijn, maar moet steeds in relatie staan tot vorm en inhoud. Hierdoor wordt de creativiteit ontplooid en het zoeken naar originele oplossingen gestimuleerd. De leerlingen moeten in eerste instantie leren op een bewuste en zinvolle manier hun eigen houding, rol en plaats te bepalen binnen het domein van de toegepaste ruimtelijke beelding, in het bijzonder de architecturale en de binnenhuiskunsten en tegenover de maatschappij. Zij moeten zich bewust worden van de eigen waarde en geaardheid. Er wordt aandacht besteed aan de vorming van algemene attitudes, zoals - concentratie, inzet, doorzettingsvermogen; - zelfstandig en kritisch denken en werken; - zin voor objectiviteit; - kunnen omgaan met intersubjectieve criteria (dit veronderstelt assertiviteit, openheid ten aanzien van en leren aanvaarden van kritiek...); - ethisch, affectief en sociaal besef; - kennis van en participatie aan cultuur; - leren werken in teamverband. 3 ALGEMENE PEDAGOGISCH-DIDACTISCHE WENKEN EN DI- DACTISCHE MIDDELEN ABK is meer dan het samenvoegen van twee studierichtingen.het werkveld wordt ruimer en legt zich meer toe op het omvangrijke domein van de toegepaste ruimtelijke beelding (of vormgeving). - In de beschrijving van doelstellingen en leerinhouden wordt een opsplitsing gemaakt naar vier componenten, met name wetenschap en techniek, kunst en cultuur, ontwerp en waarneming en voorstelling. Belangrijk is dat deze componenten evenwaardig naast elkaar staan. Het onderzoek van de beeldende middelen, de beeldende technieken en het beeldend materiaal wordt benaderd vanuit deze componenten, samen met kunstgeschiedenis. In de werkelijkheid, bij een concrete oefening, kunnen de componenten elkaar overlappen. Belangrijk is eveneens dat de leerlingen deze 4 componenten uitvoerig en afwisselend toepassen in gerichte oefeningen, die hen trainen in één of meerdere domeinen. - De didactische middelen kunnen komen uit de wereld van natuur en cultuur, in relatie met architectuur, binnenhuis en decoratie, beeldende kunsten en toegepaste beeldende kunsten, maar worden gekozen in functie van de opdracht en de doelstellingen. - Het proces is belangrijker dan het product. D/2002/0279/050 8 Architecturale en binnenhuiskunst

6 - Het pakket van 15 lestijden artistieke vorming biedt de scholen de mogelijkheid de artistieke vorming op te delen naar eigen visie. Niet de opdeling is belangrijk maar wel het voldoen aan de doelstellingen en de leerinhouden. De scholen kunnen rekening houden met de eigenheid, de traditie en de specifieke vakbekwaamheid van het personeel om aan de doelstellingen en leerinhouden van het leerplan te voldoen. - Elke leraar zal het beeldend domein globaal moeten benaderen vanuit zijn eigen visie, die bepaald wordt door zijn specifieke opleiding (diversiteit is dus aanbevolen), zijn affiniteit met architecturale en/of beeldende kunsten, zijn maatschappelijke betrokkenheid en zijn levenshouding. Essentieel is dus dat de leraren als "equipe" samenwerken en er op deze wijze borg voor staan dat alle deelaspecten van het beeldende domein als een geheel worden benaderd en er een voortdurende wisselwerking tussen de verschillende disciplines ontstaat. 4 LEERPLANDOELSTELLINGEN, LEERINHOUDEN EN SPECIFIEKE PEDAGOGISCH-DIDACTISCHE WENKEN Atelier ABK derde graad omvat volgende componenten: - wetenschap en techniek - kunst en cultuur - ontwerp - waarneming en voorstelling Deze 4 componenten staan niet los van elkaar maar zijn steeds te zien in interactie met elkaar. Een opdeling dringt zich enkel op om doelstellingen, leerinhouden en wenken beter te omschrijven. De leerlingen - maken kennis met realisaties uit het domein van de toegepaste ruimtelijke beelding; - bestuderen het aanbod van de beeldende middelen, technieken en materialen die er nodig zijn om vorm te geven; - passen dit aanbod toe in de vormgeving; - streven, via studie en onderzoek, naar inzicht in het wezenlijke van datgene waarmee ze bezig zijn; - stellen het creatief-artisitek proces centraal; - ontwikkelen en verruimen de visuele perceptie; - gebruiken de vakterminologie; - hebben inzicht in de verbondenheid tussen vorm/ruimte, functie, constructie en materiaal. 4.1 Wetenschap en techniek Leerplandoelstellingen Inzicht verwerven in de wetenschappelijke en technologische aspecten van realisaties die behoren tot het domein van de toegepaste en ruimtelijke beelding. Het raadplegen van documentatie en media, alsook het selecteren van documentatie. D/2002/0279/050 9 Architecturale en binnenhuiskunst

7 De invloed van bepaalde natuurkundige verschijnselen (temperatuur, vocht, licht, krachten) op constructies begrijpen. Ontwikkelen van een logisch constructief denken en handelen door analyse van bestaande constructies, constructietechnieken en productieprocessen Ontwikkelen van de technische creativiteit. Problemen onderkennen en formuleren, leren selecteren en verantwoord kiezen Leerinhouden De elementen kunnen onderzocht worden naar volgende criteria: - productieproces, - stabiliteitseigenschappen, - de fysische en chemische eigenschappen, - samenvoeging (methodiek), - voorkomen in natuur en cultuur (gebruik), - creatieve meerwaarde. 4.2 Kunst en cultuur Leerplandoelstellingen Inzicht verwerven omtrent - de relationele banden tussen een ruimtelijk concept en de context nl. zijn maatschappelijke, sociale, economische en artistieke context, zijn omgeving en historiek, functionele en humane waarden, - de motieven die het menselijk handelen bepalen en in de wijze waarop deze zich in ruimtelijke concepten concretiseren, - de belangrijke architecturaal- sociale problemen van deze tijd. Ontwikkelen van een kritische ingesteldheid aangaande de plaats en de rol van een ruimtelijke vormgever in de maatschappij Leerinhoud Concrete realisaties / bestaande concepten - uit heden en verleden - binnen de geschetste domeinen dienen als uitgangspunt voor kennismaking, situering, onderzoek, analyse, in vraagstelling, duiding 4.3 Ontwerp Leerplandoelstellingen - Inzicht verwerven in creatieprocessen en ontwerpstrategieën. Inzicht in de complexiteit van de dingen (de verwevenheid / de verbanden / de motieven die het menselijk handelen bepalen), ervaren dat men keuzes moet maken, prioriteiten stellen met de daaraan gekoppelde consequenties. De opgedane kennis toepassen bij ontwerpen. D/2002/0279/ Architecturale en binnenhuiskunst

8 - Het bedenken van concepten als antwoord op een gesteld programma. - De verbeeldingskracht stimuleren en het voorstellingsvermogen ontwikkelen om beelden te visualiseren die voortspruiten uit de verbeelding of die het product zijn van een innerlijke dialoog. - Beheersing en verruiming van de kleur- en vormtaal én personalisering van de (ruimtelijke) beeldtaal Leerinhoud - Binnen een basisconcept materiële gegevens zoals bijvoorbeeld. functies, circulatie, werking, materialen leren vertalen in een ruimtelijke compositie; met andere woorden inhoud, verbeelding en tastbare werkelijkheid in elkaar laten overgaan. 4.4 Waarneming en voorstelling Leerplandoelstellingen ALGEMEEN De leerlingen kunnen: - vertrekken vanuit de waarneembare realiteit en virtuele realiteit, - hulpmiddelen hanteren om tot inzicht te komen in het waargenomene, - komen tot een gerichte benadering die analyseert, abstraheert, combineert, integreert..., - waarnemen via diverse zintuigen. De leerlingen ontwikkelen tekenvaardigheid met de losse hand, met traditionele tekeninstrumenten en met de computer. De leerlingen zien de onderlinge relatie tussen vorm /kleur /materiaal en de voorstellingstechniek. De leerlingen mengen bewust kleuren, experimenteren met kleuren, hebben inzicht in kleurordeningen en kleurwerkingen en kunnen deze toepassen. De leerlingen bezitten structureel en ruimtelijk inzicht. MET BETREKKING TOT HET VRIJE HANDTEKENEN De leerlingen beheersen de opmetingstechniek en kunnen de belangrijkheid van standpunt en horizon ten opzichte van het waargenome inschatten. MET BETREKKING TOT HET EXACTE TEKENEN De leerlingen denken en werken nauwkeurig en methodisch. Ze verwerven inzicht in schaal en maat, kennen de bestaande normen, symbolen en conventies en kunnen ze toepassen. De leerlingen beheersen de technieken van grafische voorstelling en bouwkundig tekenen/ meubeltekenen en passen ze toe. MET BETREKKING TOT HET MAKEN VAN MAQUETTES De leerlingen beheersen de technieken van ruimtelijke voorstelling. D/2002/0279/ Architecturale en binnenhuiskunst

9 MET BETREKKING TOT MEDIA De leerlingen gebruiken de informaticatechnologie Leerinhoud MET BETREKKING TOT TERMINOLOGIE, TEKENNORMEN EN SYMBOLEN - Normen, symbolen, conventies, lijnsoorten, arcering en legenden, - Projectie- (en meetkundig) tekenen, - Tekengereedschappen, - Schalen en bladformaten, - Maataanduiding en schrift. MET BETREKKING TOT WAARNEMEN Opmeten met eenvoudige meetinstrumenten als bv. vouwmeter en rolmeter. MET BETREKKING TOT HET VRIJE HANDTEKENEN Los van alle mogelijke instrumenten die kunnen gebruikt worden om een voorstelling te realiseren (zie m.b.t. het exacte tekenen) moet de leerling vertrouwd worden gemaakt met het vrije handtekenen en schilderen. Instrumenten worden toegepast om een bestaand idee te kunnen visualiseren, ze kunnen echter niet het denk-ontwerpproces overnemen. Daartoe is de ontwerper steeds gebonden aan de tekentaal met de vrije hand. Het verdient dan ook de nodige aandacht deze vaardigheden voldoende te belichten. De 'spreektaal' van de ontwerper is in de eerste plaats het schetsen met de vrije hand. Schetsen - Opmetingsschetsen en deze op een correcte en juiste manier uitschetsen. - Ontwerpschetsen: door middel van schetsmatige voorstellingen en details het concept visualiseren. Door uitschetsen van imaginaire beelden ontstaan nieuwe beelden en denkpistes. Elke nieuwe schets ontstaat uit een vorige. Bv. objecten (meubels), ruimtes en architectuur, of thema's die hiermee raakvlakken hebben. - Waarnemingsschetsen: het 'leren zien' van bestaande objecten (meubels), ruimtes en architectuur en het leren weergeven van persoonlijke studie- en presentatieschetsen. Een onderwerp aftasten, (aan)voelen en overbrengen op papier. Praten met het onderwerp, en het volledig trachten te vatten. Hierdoor leert men relaties zien tussen vorm - verhouding - perspectief - kleur - materiaal - constructie. MET BETREKKING TOT KLEUR Opwerken met verschillende technieken van objecten (meubels), ruimtes en architectuur. De gebruikte technieken kunnen zijn: potlood, kleurpotlood, pastel, aquarel, plakkaatverf, stiften, rasters en film MET BETREKKING TOT HET EXACTE TEKENEN Het accent ligt op het trainen van algemene (teken)handelingen, het ruimtelijk in- en doorzicht en ook het ontwikkelen van het analyserend vermogen in functie van een 2- en 3-dimensionaal object. D/2002/0279/ Architecturale en binnenhuiskunst

10 TRADITIONEEL EN MET PC Tekenen met traditionele tekeninstrumenten en met pc van objecten (meubels), ruimtes en architectuur. Deze onderwerpen kunnen worden uitgewerkt op schaal of ware grootte als: - projectietekeningen, - aanzichten, - doorsneden, - werk-/uitvoeringstekeningen, - presentatietekeningen, - schaduwbepaling, - vereenvoudigde ruimtebeelden (isometrie, axonometrie en cavalier), - perspectief met één, twee en drie vluchtpunten. MET BETREKKING TOT HET MAKEN VAN MAQUETTES - Het maken van een werkmodel en/of presentatiemodel (staaf- of volumemodel). - Het maken van een digitale maquettes (staaf en/ of ingekleurd model) op pc. MET BETREKKING TOT DE MEDIA Kan het gebruik van de computer en media betrokken worden om met taalkundige, rekenkundige, communicatieve, grafische en gegevensverwerkende taken eigentijds, efficiënt en ordelijk te leren werken. 4.5 Specifiek didactische wenken De doelstellingen en leerinhouden zijn in het leerplan vrij algemeen gehouden. Gezien het hier gaat om een doorstromingsrichting, vooral gericht op procesonderwijs, houdt dit in dat geen volledigheid hoeft nagestreeft te worden naar kennis toe. Deze zal afhangen van de uitgewerkte projecten en achtergrond van de begeleidende leerkrachten. Het concrete kunnen, kennen en doen kan uitgeschreven worden in het jaarplan De begeleiding De leraar zal naargelang zijn eigen vooropleiding en interesses de belangrijkste attitudes aan de leerlingen aanreiken. Wat voor de leerlingen geldt, namelijk dat ze hun horizon moeten verruimen, geldt hier ook voor de leraar. Het proces is belangrijker dan het product. Dit proces moet goed gevolgd en begeleid worden, aangepast aan elk individu. De leeftijdsgroep van de leerlingen in combinatie met de leerinhouden kan geen aanleiding geven tot veel klassikaal lesgeven maar de begeleiding verloopt grotendeels individueel. Bij veel andere vakken is er maar één juiste oplossing voor elk probleem. De leraar kent deze oplossingen en zijn voornaamste taak is deze informatie aan de leerlingen over te brengen en in te oefenen. Bij vormgeving zijn er oneindig veel oplossingen voor een gesteld probleem. Deze oplossingen zijn dan ook individueel gekleurd. De leraar zal hierop moeten inspelen. D/2002/0279/ Architecturale en binnenhuiskunst

11 4.5.2 De opdrachten Bij elke opdracht zorgt de leraar er voor dat - De leerling kennismaakt met iets nieuws, zowel op het vlak van de inhoud als van de vorm = KENNISMAKING. - De leerling er telkens weer toe wordt aangezet om te gaan onderzoeken, studeren, begrijpen en oefenen = STUDIE. - De leerling in zijn/haar onderzoek nieuwe middelen ontdekt en leert toepassen om zijn/haar boodschap te realiseren = TOEPASSING. Belangrijk is dus dat de opdrachten een bevragend karakter hebben. - De opdrachten hebben tot doel individuele processen op gang te brengen. Zij moeten uiteindelijk op een spontane wijze resulteren in nieuwe eigen opdrachten. - De opdrachten kunnen zowel de materialen en de technieken bepalen als de keuze daarvan openlaten. Beide zijn vereist. - Om het "oorzakelijke" werken en denken te bevorderen, kan het zeer nuttig zijn dat leerlingen een schetsboek en/of documentatiemap bijhouden, waarin alle ontwerpen, inspiratiebronnen, teksten, gedichten, historische verwijzingen, enz. tot een organisch geheel samensmelten. - Het is noodzakelijk dat de leraar het verband legt tussen het maatschappelijk-historisch gebeuren en de kunsten (dus ook andere kunstvormen). Zo is het aan te raden in bepaalde opdrachten te werken met thema's die het verband met de totale werkelijkheid duidelijk aan bod laten komen. Op die manier krijgen de leerlingen de kans een algemene zin te ontdekken in het kunstgebeuren en voor hun gehele persoonlijkheid in deze wereld. - Er moet ook ingespeeld worden op actuele gebeurtenissen, studiereizen, projecten, deze laatste bij voorkeur in samenwerking met de algemene vakken. - Het is ook interessant om bepaalde onderwerpen in hun natuurlijke omgeving en/of in het museum te gaan bestuderen. De leerlingen zullen vlugger bij de essentie van de aangeboden thema s betrokken zijn. De basis van de opleiding vertrekt steeds van de historische of actuele kunst en cultuur. Het is dan ook zeer belangrijk de leerling hierover voldoende te informeren. Daarom worden volgende activiteiten zoveel mogelijk aanbevolen: bezoeken van tentoonstellingen, musea, galerijen, bezoeken van fabrieken en constructiewerkplaatsen, bezoeken van steden en eigen patrimonium, studiereizen, gastsprekers, intervieuws/werken met/over architecten en interieurarchitecten, opzoekwerk (bib en/of internet). D/2002/0279/ Architecturale en binnenhuiskunst

12 4.5.3 Het atelier - Zeer belangrijk voor het vormingsproces is de functie en het specifieke karakter van het atelier. Het vormings- of leerproces gebeurt er zowel individueel als klassikaal. - Het atelier confronteert de leerlingen met hun werk, met de leraar, met de andere leerlingen en hun werk, en met de maatschappij. - Openheid naar en confrontatie met andere ateliers kan ook zeer verruimend werken. De confrontatie leidt tot het ontdekken van verschillende zienswijzen en verhoogt de kans op communicatie en begrip. Op die manier leert de jonge mens het anders zijn of werken van zichzelf of van de anderen kritisch te benaderen, te erkennen en te aanvaarden of te verwerpen. Het atelier is de plaats waar de leerlingen gestimuleerd worden zich te informeren en te documenteren rond de 4 componenten aan de hand van tijdschriften, boeken, internet, mogelijks documentatiearchief Wenken per component Wetenschap en techniek Afbakening leerinhouden: beperken tot eenvoudige constructies, meerbepaald eenvoudige ontmoetingen, doorbrekingen en randen. Onderzoek en samenbrengen van - Constructie-elementen als punt: bv. knooppunten, bevestigingsmateriaal als vijzen, bouten met/of - Constructie-elementen als lijn: vb. kabels en touwen; kolommen, palen, staven en buizen; profielen, liggers, samengestelde lijnvormen zoals vakwerken met/of - Constructie-elementen als vlak: vb.wanden, muren, panelen, planken, scheidingsystemen, openingen,vloerplaten, zit-, kast- en tafelvlakken; soepele vlakken - doekstructuren met/of - Constructie-elementen als volume: vb. blokken, stenen; samengestelde volumesystemen zoals ruimtevakwerken Studie van de belangrijkste grondstoffen, basismaterialen en afgeleide producten in architectuuren interieur zoals vb. natuursteen; hout en afgeleiden; glas; kleiproducten; metalen; stoffen; verven Verloop van krachten; basisbegrippen als trek, druk, knik en basisterminologie.vuistregels voor dimensionering en onderzoek van de diverse verschijnselen en wetmatigheden bij de inwerking van krachten op constructies uit natuur en cultuur. Kunst en cultuur De klemtoon wordt gelegd op het verwerven van inzichten en niet op kennisoverdracht. Daarbij zullen de persoonlijke instelling van de leraar, het concept van atelierwerking in relatie tot de andere vormingscomponenten én de actualiteit op het terrein meebepalend zijn voor de keuze van onderwerpen die behandeld worden. D/2002/0279/ Architecturale en binnenhuiskunst

13 De onderwerpen kunnen komen uit: - vanuit maatschappelijk/organisatorische hoek: vb. kunstzinnige en publicitaire vormgeving; monumenten- en landschapszorg; (sociale)huisvesting; leefmilieu; stads- / dorpskernrenovatie; ruimtelijke ordening en stedenbouw; design; interieurkunst; architectuur Het toepassen van "de wet welzijn": gezondheid, veiligheid, hygiëne, ergonomie, leefmilieu, bureauorganisatie en organisatie op de werf, - vanuit psychologische en culturele hoek: vb. studie van diverse leef- en woonvormen, de menselijke factor en maat, woonnoden en behoeften, functies, circulatie en communicatie, binnen-buiten, ambacht-industrie, achtergronden en historiek, vorm- en kleurgebruik, - economische en commerciële aspecten. Ontwerp - Het bestuderen en gebruiken van beeldelementen die behoren tot de ruimtelijk architecturale vorm, met bijzondere aandacht voor de dominerende formele elementen als punt, lijn, oppervlakte, massa en ruimte. - Het bestuderen en gebruiken van inspirerende voorbeelden(arche-types) en structuren. - Het bestuderen en gebruiken van vormen, structuren en kleur naar wetmatigheid, gevoelsmatigheid (betekenis, beleving, sfeer) en doelmatigheid. - Vorm- en kleur(materiële en esthetische studie): licht, kleur, structuur - maat, verhouding, ritme, harmonie, symmetrie, ruimte, contrast, verschuiving, herhaling, richting, doorboring, statisch, dynamisch - Ontwerpmethodiek (filosofische en kunstzinnige studie): logica natuur-cultuur, vorm- of beeldtaal en -betekenis (eigenschappen als intimiteit, beschutting, karakter, e.d.), doeleinden, humane waarden - Ontwerpen motiveert de leerling om een verband te leggen tussen de creatie-inhoud en de ruimtelijke beeld-/vormtaal. Waarnemen en voorstellen Vertrekken vanuit de waarneembare of virtuele realiteit. Waarnemen van (eerst zien, dan tekenen) Onderzoek via: kleurwerkingen, intuïtieve beleving, persoonlijke exploratie van bijvoorbeeld: - kleur en :licht, pigment, contrasten, harmonie, lijn, vorm, ruimte, materie, - waarden en werking van een bepaalde kleur, - kleur in het interieur-exterieur, - voorstelling van kleur in een 2de en 3de dimensie, - bestaande interieurs-exterieurs opwerken in/en omzetten naar zwart-wit waarden met verschillende technieken, - bestaande interieurs-exterieurs opwerken in kleur met verschillende technieken, - opwerken van ronde voorwerpen in een plat vlak. D/2002/0279/ Architecturale en binnenhuiskunst

14 Bij het opmeten vb: Opmeten van een eenvoudig terrein, eenvoudige objecten (meubels), ruimtes en architectuur Bij het vrije en exacte tekenen kunnen - elementen uit de meubelconstructie worden toegepast en getekend (vb. houtverbindingen, meubelbeslag, massief en plaatmateriaal ), - elementen uit de bouwconstructie worden toegepast en getekend (vb. funderingen, opgaande wanden met perforaties, dragende vloeren en hun afwerking, daken, trappen, binnendeuren, muur- en plafondafwerking, technieken ), - elementen, uit natuur en cultuur als vb. arche-types, opmetingen, eigen ontwerpen Maquettes kunnen - al dan niet uitgewerkt worden in kleur, - een realistische of geschematiseerde weergave laten zien van het onderwerp, - eventueel door toepassing van digitale fotografie 'maquettes' invoegen in een bestaande situatie. Met de computer kan - taalkundig vb.: scriptie, aanschrijfvormen, - rekenkundig vb.: berekeningen, meetstaat, - communicatief: vb.:telefoneren; interviewen; en, faxen, internet, - grafisch: vb.: beeldverwerking, presentatie, animatie, - gegevensverwerkend: vb.: tabellen, documenteren/ klasseren. 5 MINIMALE MATERIELE VEREISTEN De leerlingen kunnen gebruik maken van een atelier voor teken-, schilder- en ruimtewerk met: - tekentafels, minimaal met parallellat, tekenkrukken, - computers met tekstverwerking, rekenblad, presentatie- en tekenprogramma, internet, - kleurenprinter A3, - kleurenscanner, - werktafels, - stromend water met spoelbak, - kunstverlichting voor het belichten van studieobjecten, - projectiemogelijkheid. In de schoolbibliotheek zijn kunstboeken met betrekking tot beeldende kunsten, architectuur, binnenhuisarchitectuur en toegepaste beeldende kunsten beschikbaar. D/2002/0279/ Architecturale en binnenhuiskunst

15 6 EVALUATIE De evaluatie maakt onverbreekbaar deel uit van het vormingsproces van de leerling. Geen enkel leerproces is immers mogelijk zonder een degelijk gefundeerde en constructieve evaluatie. Op de eerste plaats is er de permanente individuele evaluatie. Dit gebeurt door het constant observeren, toetsen en remediëren van de leerling tijdens de opdrachten. Concreet betekent dit een permanent evalueren van: - de relatie opdracht - werkproces van de leerling, - het artistieke zelfbewustzijn, - de technische vakbekwaamheid, - de zelfstandigheid en het kunnen nemen van verantwoordelijkheid. Het dient dus in elk geval een onderzoek te zijn naar en door de relatie opdracht - leerling en mag zeker niet slechts een beoordeling van het product - resultaat beogen. Naast de individuele evaluatie dient zeker ook het ateliergesprek ruim aan bod te komen. Meer nog dan in de 2de graad immers kan het ateliergesprek hier als instrument voor evaluatie gebruikt worden door het vakoverschrijdend aspect ervan. Het ateliergesprek dient een onderling toetsen te zijn van verwachtingen in verband met de opdracht, het individu, de groep, de atelierleraars, de maatschappij. De atelierleraars zorgen ervoor dat deze vorm van evaluatie gebeurt als een confrontatie binnen en in een gesprek. Daarnaast dienen er ook regelmatig tussentijdse (periodieke) evaluaties te gebeuren door het volledige team atelierleraren; In het 2de leerjaar van de 3de graad komt daar uiteraard het evalueren van de geïntegreerde proef bij, waarbij het team wordt aangevuld met externe juryleden. Dit in voorbereiding van de uiteindelijke eindevaluatie. Deze eindevaluatie zal met bepaalde zekerheid uitspraak moeten kunnen doen over de toekomstmogelijkheden van de leerling en kan ook oriënterende facetten bevatten naar verdere studies in hoger onderwijs, specialisatiejaren, 7 BIBLIOGRAFIE - BINNEY, M., Huizen in steden. Ontwikkeling en vernieuwing in 800 jaar stedelijke woningbouw, Icob B.V., Alphen aan den Rijn, BRAND, J., e.a., Architectuur & Verbeelding, Waanders, Zwolle, BROWNING, H., The Principles of Architectural Drafting, Rotovision SA, Suisse. - CHING, F., Archictecture: Form, Space & Order. Van Nostrand Reinhold, New York, CHING, F., Building Construction illustrated -second edition. Van Nostrand Reinhold, New York, D/2002/0279/ Architecturale en binnenhuiskunst

16 - CHING, F., Drawing a creative process. Van Nostrand Reinhold, New York, Deutsches Museum für Kunst in Handel und Gewerbe. Snoeck-Ducaju & Zoon. ISBN FERAY, J., Architecture intérieure et décoration en Franse des origine à 1875, Nouvelle édition, Paris. - GIEDION, S., Espace, temps, architecture, Edition Denoël, Paris. - GÖSSEL, P., LEUTHÄUSER,G., Architectuur van de 20e eeuw, Keulen, GYMPEL,J., Geschiedenis van de architectuur, van oudheid tot heden, Könemann, Keulen, HOGERVORST P., NAAIJKENS A., Materialen voor het meubelmaken, ITTEN J., Beeldende Vormleer, De Bilt, Cantecleer, JODIDIO,P., Niewe vormen in de Archictectuur, Taschen, Keulen, KEPES, G., Nature et art du mouvement, La Connaissance, Bruxelles. - KEPES, G., Module, proportion, symetrie, rythme, La Connaissance, Bruxelles. - KEPES, G., La structure dans les arts, La Connaissance, Bruxelles. - KEPES, G., Education de la vision, La Connaissance, Bruxelles. - KEPES, G., L objet créé par l homme, La Connaissance, Bruxelles. - KEPES, G., Signe, image, symbole, La Connaissance, Bruxelles. - NEUFERT E., Architect s data, Blackwell Science Publishers, Oxford, NORBERG-SCHULZ, C., Architectuur een logisch systeem, vertaling E. Balliu, Masereelfonds; oorspronkelijke titel: Intentions in architecture, Universitetsforlaget, Oslo, OOSTERHOFF, J., Kracht en Vorm, de draagconstructie van bouwwerken eenvoudig verklaard, Delft, SEMBACH,K.,e.a., 20th Century Furniture design, Taschen, Keulen, TIETZ,J., Geschiedenis van de Architectuur in de 20 e eeuw, Könemann, Keulen, VAN DER LAAN, H., De Architectonische Ruimte, E.J. Brill, Leiden, VERVER, M.W.,Bouwmaterialen. Educaboek BV, Culemborg. - WISELIUS S.I., Houtvademecum, Den Haag, Ten Hagen & Stam, D/2002/0279/ Architecturale en binnenhuiskunst

17 Tijdschriften: Lijst; Online Design Magazines; Domus Magazine; A+ Magazine; Interni; Monumenten en Landschappen. Tweemaandelijks tijdschrift van het Ministerie van de Vlaamse Gemeenschap, Afdeling Monumenten en Landschappen. Koning Albert II-laan 20, 1000 Brussel.. Graphis, The International Magazine of Design and Communication. Graphis Press. Corp. Dufourstrasse 107, CH-8008 Zurich, Zwitserland. Bedrijven: Häfele France : Furniture fittings and architectural hardware ; Hettich International : Technik für Möbel, furniture fitting systems ; D/2002/0279/ Architecturale en binnenhuiskunst