Social Return. Movares. Jildau Yilmaz

Transcriptie

1 Social Return Movares Jildau Yilmaz

2 Social Return: Algemeen Social return is het in de markt betrekken van personen met een afstand tot de arbeidsmarkt bij overheidsopdrachten. Het betreft de inzet van langdurig werklozen en gedeeltelijk arbeidsgehandicapten. Social return wordt toegepast als percentage over de loon- of aanneemsom (doorgaans 5%, lager of hoger, tot 10%). 2

3 Social Return: Wanneer toepasbaar? In beginsel: bij alle inkoopprocedures onder en boven de Europese aanbestedingsdrempel. Vaak wordt social return toegepast in de vorm van een: Voorbehouden opdracht; Gunningscriterium; Bijzondere uitvoeringsvoorwaarde. Relevant wettelijk kader: Aanbestedingswet 2012 (hierna: Aw) Nieuwe Europese aanbestedingsrichtlijn 2014/24 (hierna: RL 2014/24) 3

4 Social Return: als een voorbehouden opdracht? Art Aw een opdracht of percelen daaruit kunnen worden voorbehouden aan sociale werkplaatsen (zie MvT). Meerderheid van de betrokken werknemers zijn personen met een handicap. Werknemer met een handicap: een werknemer die vanwege lichamelijke, verstandelijke of psychische beperkingen verminderd vermogen heeft om arbeid te verrichten onder normale omstandigheden. 4

5 Social Return: als een voorbehouden opdracht? Art. 20 RL 2014/24: Het recht om deel te nemen aan een aanbestedingsprocedure kan worden voorbehouden aan: sociale werkplaatsen aan en ondernemers die de maatschappelijke en professionele integratie van gehandicapten of kansarmen tot doel hebben; ten minste 30% van de werknemers zijn gehandicapte of kansarme werknemers. Wat valt onder "kansarm"? Werklozen, leden van achtergestelde minderheden of andere maatschappelijk gemarginaliseerde groepen (overweging 36 considerans RL 2014/24) 5

6 Social Return: als een voorbehouden opdracht? Twee verschillen ten opzichte van art. 20 RL 2014/24/ art Aw: 1. doelgroep is groter ("sociale werkplaatsen én ondernemers die de maatschappelijke en professionele integratie van gehandicapten of kansarmen tot doel hebben. Opdrachten kunnen dus ook worden voorbehouden aan social enterprises. 2. percentage gehandicapten is kleiner ("ten minste 30% van de werknemers zijn gehandicapte of kansarme werknemers" ten opzichte van "de meerderheid van de betrokken werknemers dienen personen met een handicap te"). 3. toevoeging kansarme werknemers. 6

7 Social Return: als gunningscriterium? Social return is een wens en wordt als gunningscriterium beoordeeld. Dit zijn criteria op basis waarvan de winnaar van de aanbesteding wordt bepaald. Geen knock-outeisen. Voorbeeld: Hoe groter het percentage inzet social return, hoe meer punten: 5 punten bij 3% 10 punten bij 4% Ter borging van het inzetpercentage social return kan een aanbestedende dienst vragen om een plan van aanpak waarin wordt toegelicht hoe de inschrijver het streefpercentage borgt. 7

8 Social Return: als gunningscriterium? Voorwaarde social return als gunningscriterium: de criteria die zien op social return moeten verband houden met het voorwerp van de betrokken opdracht. Daar is sprake van wanneer de criteria betrekking hebben op de te verrichten werken, leveringen of diensten, met inbegrip van factoren die te maken hebben met: het specifieke productieproces, het aanbieden of de verhandeling van deze werken, leveringen of diensten. Voorbeeld: leer-/werkplekken voor mensen met afstand tot arbeidsmarkt als chauffeur bij opdrachten voor busvervoer. 8

9 Social Return: als bijzondere uitvoeringsvoorwaarde? Social return is een contractsvoorwaarde waaraan tijdens de uitvoering van de opdracht moet worden voldaan. Social return moet voldoende verband houden met het voorwerp van de opdracht. Het mag niet zien op: algemeen ondernemingsbeleid van opdrachtnemer, want dat houdt geen verband met de aanbestede opdracht. Mag wel zien op: (bijvoorbeeld) implementatie van opleidingsmaatregelen voor werklozen en jongeren tijdens de uitvoering van de opdracht. 9

10 Social Return: als bijzondere uitvoeringsvoorwaarde? Let op monitoring (ook t.a.v. eventuele bezwaren derden)! Rijk heeft formulieren beschikbaar (bijv. Verantwoordingsformulier social return). Opnemen sancties: boete of mogelijkheid ontbinding (als redelijk en proportioneel). 10

11 Social Return: Bijzondere uitvoeringsvoorwaarde Praktijkvoorbeeld: Commissie van Aanbestedingsexperts, advies 166, d.d. 19 januari 2015: Voorwaarde in aanbesteding voor levering van print- en kopieerpapier: 5% waarde opdracht inzetten t.b.v. in bijlage gedefinieerde doelgroepen. Focus wordt gelegd op inzet van kandidaten (werkzoekenden, jongeren en arbeidsgehandicapten met onvoldoende kwalificaties) uit de gemeenten. Uitvoering van de gestelde SR-voorwaarden behoeft niet per definitie in het kader van de aanbestede opdracht plaats te vinden. Aan de SR-voorwaarden kan ook invulling worden gegeven door het bedrag van de in die voorwaarden opgelegde verplichting geheel of gedeeltelijk ter beschikking te stellen aan het zogenoemde re-activeringsfonds. Klacht: eisen in strijd met Gids Proportionaliteit en Europese richtlijnen. CvA: Social return-voorwaarden bij de aanbesteding van een opdracht voor leveringen in beginsel niet proportioneel vanwege lage arbeidscomponent van een dergelijke opdracht. 11

12 Social Return: als bijzondere uitvoeringsvoorwaarde? Uitzondering op dit beginsel is mogelijk, mits voldoende gemotiveerd. Gezichtspunten die bij motivering in acht dienen te worden genomen: 1. De mate waarin de opdracht arbeidsextensief is; 2. De looptijd van de opdracht, waarbij een minimale looptijd van 6 maanden als richtsnoer kan worden gebruikt; 3. De omvang van de loonsom (minimaal ,00); 4. De hoogte van het percentage social return dat moet worden gerealiseerd; 5. Of het percentage wordt berekend over de loonsom of de opdrachtsom; 6. Of er verdringing van huidig personeel is; 7. Of de eis aansluit bij een eventuele marktconsultatie. Klacht is gegrond. Gestelde eisen met betrekking tot social return waren discriminatoir en hielden onvoldoende verband met de uitvoering van de opdracht. 12

13 Social Return: initiatief vanuit de markt. Hoe kan social return (beter) worden toegepast in de bouw? Cobouw, Social return via opleiders, 21 januari 2015 Initiatief: Enkele maanden geleden hebben een aantal bouwbedrijven een standaardbestekstekst opgesteld die nu door CROW wordt beheerd. Daarin wordt de koppeling gelegd tussen social return en duurzaam opleiden met als doel een zekere standaardisering te brengen in de manieren waarop overheden om kunnen gaan met so-cial return. 13

14 CMS online services platform services.cms-dsb.com 14

15 Tot slot Heeft u nog vragen naar aanleiding van deze presentatie jildau.yilmaz@cms-dsb.com Telefoon:

16 CMS Legal Services EEIG (CMS EEIG) is a European Economic Interest Grouping that coordinates an organisation of independent law firms. CMS EEIG provides no client services. Such services are solely provided by CMS EEIG s member firms in their respective jurisdictions. CMS EEIG and each of its member firms are separate and legally distinct entities, and no such entity has any authority to bind any other. CMS EEIG and each member firm are liable only for their own acts or omissions and not those of each other. The brand name CMS and the term firm are used to refer to some or all of the member firms or their offices. CMS locations: Aberdeen, Algiers, Amsterdam, Antwerp, Barcelona, Beijing, Belgrade, Berlin, Bratislava, Bristol, Brussels, Bucharest, Budapest, Casablanca, Cologne, Dubai, Duesseldorf, Edinburgh, Frankfurt, Geneva, Glasgow, Hamburg, Istanbul, Kyiv, Leipzig, Lisbon, Ljubljana, London, Luxembourg, Lyon, Madrid, Mexico City, Milan, Moscow, Munich, Muscat, Paris, Podgorica, Prague, Rio de Janeiro, Rome, Sarajevo, Seville, Shanghai, Sofia, Strasbourg, Stuttgart, Tirana, Utrecht, Vienna, Warsaw, Zagreb and Zurich. 16