NASIONALE SENIOR SERTIFIKAAT GRAAD 11

Transcriptie

1 NSIONLE SENIOR SERTIFIKT GR 11 LNOUWETENSKPPE V1 NOVEMER 2007 PUNTE: 150 TY: 2 uur Hierdie vraestel bestaan uit 13 bladsye en 1 antwoordblad. laai om asseblief

2 Landbouwetenskappe/V1 2 INSTRUKSIES EN INLIGTING eantwoord L die vrae in FELING en FELING. FELING (VRG 1) moet op die aangehegte NTWOORL beantwoord word. FELING (VRE 2 tot 4) moet in die NTWOOREOEK beantwoord word. egin ELKE vraag van FELING op 'n NUWE bladsy. Lees L die vrae aandagtig deur en beantwoord slegs dit wat gevra word. Nommer die antwoorde korrek volgens die nommeringstelsel wat in hierdie vraestel gebruik is. Skryf netjies en leesbaar. laai om asseblief

3 Landbouwetenskappe/V1 3 FELING VRG Verskeie moontlike opsies word as antwoorde vir die volgende vrae verskaf. Kies die korrekte antwoord en maak 'n kruisie (X) oor die toepaslike letter ( ) langs die vraagnommer ( ) op die aangehegte antwoordblad Watter EEN van die volgende beskryf water die beste? (i) (ii) (iii) (iv) Twee waterstofatome en een suurstofatoom Kovalente binding Effens positief by die suurstof gelaai ie effektiefste oplosmiddel (i), (ii) en (iii) (ii), (iii) en (iv) (i), (ii) en (iv) (i), (iii) en (iv) ie enigste groep grondorganismes wat chlorofil bevat, is... protosoë. actinomycetes/straalswamme. alge. fungi ie meeste plantvoedingstowwe word deur die... geabsorbeer. wortelhaargebied selverdeling- en verlengingsgedeelte hele wortelpunt wortelmussie Watter EEN van die volgende is NIE 'n voordeel van hidrogenering van onversadigde vette nie? Verander die verbruik van dierevette na stapelvoedsel in die dieet Verander plantolies na 'n meer aanvaarbare en bruikbare, harder vorm Omskakeling van olie na 'n vet Margarien word vervaardig deur olie te verhard ie vasleggingsproses van organiese stikstofverbindings in die grond na ammoniak deur mikrobes, word... genoem. fotosintese denitrifikasie ammonifikasie stikstoffiksering laai om asseblief

4 Landbouwetenskappe/V Hierdie metode van besproeiing lei maklik tot verspoeling van grond: Kanonspuitbesproeiing Vloedbesproeiing Sprinkelbesproeiing Spilpuntbesproeiing s 'n boer deklaagbewerking toepas, gee dit aanleiding tot... 'n verhoging in waterinfiltrasie. 'n verhoging in evaporasieverliese. die verswakking van grondstruktuur. 'n fluktuering in grondtemperatuur ie gevaar van brakgronde is die grootste as daar 'n hoë konsentrasie van... in die grond voorkom. waterstof natrium stikstof magnesium ie ph van suur grond kan met die toediening van... verbeter word. plaasmis superfosfaat KN landboukalk ie binomiese grondklassifikasiestelsel wat in Suid-frika gebruik word, bevat 'n wye, meer algemene vlak met betrekking tot die... en 'n laer, meer gespesifiseerde vlak met betrekking tot die... grondvorms; grondseries. horisonte; grondseries. grondvorms; grondhorisonte. grondprofiele; horisonte. (10 x 2) (20) laai om asseblief

5 Landbouwetenskappe/V In die onderstaande tabel word 'n stelling en twee antwoorde verskaf. esluit of die stelling in KOLOM die beste by EEN, EIE of GEENEEN van die antwoorde in KOLOM pas. Kies die korrekte antwoord en trek 'n kruisie (X) in die toepaslike blokkie langs die vraagnommer ( ) op die aangehegte antwoordblad. VOOREEL: KOLOM KOLOM : O-horison : -horison evat soliede rots NTWOOR: ie verklaring verwys na: SLEGS SLEGS en GEENEEN : : KOLOM Emulsie Hidrofobies KOLOM Wanneer beide materiale in 'n kolloïdale stelsel vloeistowwe is, byvoorbeeld olie en water : : gt elektrone Vier valenselektrone Struktuur van koolstofdioksied : : Nitrate Kalsium Voedingstowwe wat tydens donderstorms by die grond gevoeg word : : Nitrifikasie enitrifikasie Reduksie van nitrate en nitriete met die vrystelling van stikstofgas en soms klein hoeveelhede stikstofoksied : : Ferrivorm Geel, bruin en roeskleurig Mineraalryke rotse aan suurstof blootgestel (5 x 2) (10) laai om asseblief

6 Landbouwetenskappe/V Verander die onderstreepte woord/term om ELK van die onderstaande stellings te korrigeer. Skryf slegs die korrekte woord/term langs die vraagnommer ( ) op die aangehegte antwoordblad neer Glukose is stikstof wat organiese verbindings bevat wat uit 'n amino- en karboksielgroep bestaan. Kolloïdale deeltjies absorbeer ione aan hulle oppervlakke. Wetenskaplikes het bewys dat gasse soos koolstof en stikstofoksiede die hoofoorsaak van suurreën is. In emulsies is die verspreide deeltjies groter as gewone molekule, maar nie groot genoeg om onder die invloed van gravitasie af te sak nie. Ouer plante van dieselfde spesie sal langer as jonger plante neem om in grond te ontbind omdat hulle meer selle as die jonger plante bevat. ie ondergrond is die laag tussen die bogrond en die ondergrond. ie massa van die grondmonster gedeel deur die totale volume van die grondmonster, staan as die veldwaterkapasiteit bekend. Slikdeeltjies is groter as fyn sand. ie illuviale horison is waar die mobilisering en migrasie van yster en aluminium vanaf die -horison na die -horison plaasvind. reinering is die kunsmatige verwydering van die oormatige hoeveelheid kapillêre water vanuit die wortelsone. (10) laai om asseblief

7 Landbouwetenskappe/V Verwys na die volgende illustrasie en beantwoord die vrae wat volg langs die vraagnommer ( ) op die aangehegte antwoordblad: Gebruik die bostaande illustrasie en identifiseer die kolloïdale toestand van ELKE kolloïed. Gee 'n aanduiding van wat die ph-lesing van kolloïed en kolloïed volgens die ph-skaal of ph-meter sal wees. (3) [45] laai om asseblief

8 Landbouwetenskappe/V1 8 FELING egin ELKE vraag in hierdie afdeling op 'n NUWE bladsy. VRG 2: SIESE SKEIKUNE 2.1 'qua' beteken water in Latyn. 'n 'queous'-oplossing is 'n wateroplossing. Water het verskeie chemiese eienskappe wat voordele vir landbou inhou. eantwoord die volgende vraag oor sommige van die chemiese eienskappe van water: Identifiseer en verduidelik volledig die eienskap van water wat in die bostaande figuur getoon word. (6) 2.2 eantwoord die volgende vrae oor kolloïdale stelsels: Wat sal met die kleur van modderige rivierwater wat in die see beland, gebeur? Verduidelik jou antwoord kortliks. Identifiseer die tipe oplossing as die rivier steeds vloei. Onderskei tussen homogene en heterogene mengsels. (3) (4) laai om asseblief

9 Landbouwetenskappe/V ie onderstaande struktuurformules verteenwoordig organiese verbindings. estudeer elkeen noukeurig en beantwoord die volgende vrae. Skryf slegs die korrekte letter ( G) langs die vraagnommer ( ) in die antwoordeboek neer. ('n Formule kan meer as een keer gebruik word.) Identifiseer 'n alkaan. Noem TWEE monomere van 'n vetmolekuul. Identifiseer 'n monomeer van 'n proteïen wat in wolvesel gevind word. Noem die monomeer van koolhidrate. Noem die proses waardeur verbindings E en G gevorm word. Noem die produkte wat in die geval van struktuur E gevorm word. (1) (1) (1) 2.4 Koolhidrate word in verskillende klasse verdeel. Noem die RIE klasse en gee 'n voorbeeld van elk. (6) laai om asseblief

10 Landbouwetenskappe/V estudeer die chemiese reaksie hieronder en beantwoord die volgende vrae: 6 H 12 O H 5 OH + 2O 2 glukose etanol koolstofdioksied Watter tipe maatskappy sal van hierdie soort reaksie gebruik maak? eskryf kortliks hoe bogenoemde reaksie plaasvind. Wat sal gebeur indien die etanol aan lug blootgestel word? (1) [35] VRG 3: GRONKUNE: KLSSIFIKSIE, PROFIEL EN EIENSKPPE Grondklassifikasie is noodsaaklik vir optimale produksie. Regverdig hierdie stelling deur na TWEE redes hoekom hierdie stelling WR is, te verwys. ie illustrasies hieronder toon moontlike grondhorisontkombinasies wat in grondprofiele gevind kan word. ie teenwoordige horisonte van 'n grondprofiel gee gewoonlik 'n aanduiding van die grond se geskiedenis en beperkinge. Identifiseer profiele 1 tot 4, gebaseer op teenwoordige horisonte. (4) O O G R R (4) 3.3 Twee aangrensende suikerrietplase is langs mekaar geleë. ie onderstaande tabel toon die fisiese grondeienskappe van beide plase: FISIESE GRONEIENSKPPE PLS PLS Struktuur prismaties korrelagtig Gronddiepte vlak 600 mm diep 900 mm Kleur blougrys swartbruin Watter plaas sal die meeste water in sy grond terughou? Gee redes vir jou antwoord. Watter plaas se grond sal meer tot 'n versuiptoestand geneig wees? Gee redes vir jou antwoord. Identifiseer die plaas wat 'n hoër infiltrasietempo sal hê. (1) Watter EEN van die twee plase, dink jy, het grond met die laai om asseblief

11 Landbouwetenskappe/V1 11 hoogste produksiepotensiaal? (1) Gee VIER redes vir jou antwoord op VRG (4) 3.4 Kleur is die direkte aanduiding van die toestande waaronder grond ontwikkel. it kan ook gebruik word om grond te klassifiseer en te beskryf. Noem RIE faktore wat die grondkleur kan beïnvloed. (3) 3.5 ie onderstaande diagram illustreer die invloed van helling op grondtemperatuur: NOORELIKE HELLING ERG Hoekom sal die grond op die noordelike helling warmer wees? Verduidelik jou antwoord. Voorspel wat die invloed van bogenoemde op die rypword van gewasse sal wees. Watter afleidings kan jy maak rakende die produksie van gewasse op die suidelike helling? (4) laai om asseblief

12 Landbouwetenskappe/V ie onderstaande diagram toon die beweging van water en lug in grond: Sleutel Grond-aggregaat Waterfilm Roete van water- en lugvloei In watter tipe grond sal jy gewoonlik porieë met 'n balans tussen waterbeweging en deurlugting vind? Hoe verskil water- en lugbeweging tussen sand en klei? Hoe kan jy die persentasie poriespasie in die bogrond verhoog? (1) (3) [35] VRG 4: GRONKUNE: HEMIESE, KOLLOÏLE EN MIKROIOLOGIE 4.1 Voltooi die onderstaande tabel deur witbrak- en swartbrakgronde te vergelyk. Trek die tabel in jou antwoordeboek oor en voltooi dit. WITRKGRONE SWRTRKGRONE ph-toestand ominante soute Oppervlakvoorkoms Invloed van die grond op plantegroei (6) 4.2 Onderskei tussen aktiewe en reserwe-suurheid. (3) laai om asseblief

13 Landbouwetenskappe/V Mikroörganismes is baie belangrik in sowel die natuur as in ons lewens. In landbou is hulle belangrik vir hulle invloed op grondeienskappe en die funksies wat hulle in die grond vervul. Ondersteun hierdie stelling deur SES funksies van mikroörganismes in grond te noem. ehalwe die fisiese invloed van organiese materiaal op grond, het dit net so 'n belangrike chemiese invloed op grond. espreek kortliks RIE chemiese invloede wat organiese materiaal op grond het. Grondkolloïede kan in TWEE groepe verdeel word. espreek kortliks die verskille tussen hierdie groepe deur na die volgende in tabelvorm te verwys: (6) (6) Voorbeelde Vorm Lading Oppervlakarea [35] TOTL FELING : GROOTTOTL:

14 Landbouwetenskappe/V1 NM: NTWOORL FELING VRG (10 x 2) (20) (10) SLEGS SLEGS en GEENEEN (5 x 2) (10) (3) TOTL FELING : 45