Presentatie Handboek Milieuprijzen. Sander de Bruyn

Transcriptie

1 Presentatie Handboek Milieuprijzen Sander de Bruyn

2 CE Delft - Onafhankelijk onderzoek en advies sinds Energie, transport en grondstoffen - Economische, technische en beleidsmatige expertise - 50 medewerkers - Not-for-profit Klanten Bedrijven (MKB en industrie, brancheorganisaties Overheden (Europese Commissie, Europees Parlement, ministeries, provincies, gemeenten, waterschappen) NGO s Sander de Bruyn, 7 Juli

3 20 jaar ervaring met waarderen emissies 1997 CE Delft presenteert Schaduwprijzen voor 12 emissies naar lucht of water (CO2, SO2, Nox, PM10, VOS). Schaduwprijzen gebaseerd op kosten om beleidsdoelstelling te halen (=preventiekosten) Doelgroep: bedrijven (voorlopers) die méér willen doen dan de wettelijke regels volgen. Hoe kunt u met een beperkt budget zoveel mogelijk milieuwinst krijgen? Oftewel, hoe kan een bedrijf zijn milieudoelen tegen zo laag mogelijke kosten bereiken? Transparante afwegingsmethodiek onder ISO

4 Van schaduwprijzen naar milieuprijzen 1999/2002 Uitbreiding en update van set schaduwprijzen in opdracht van gemeenten en bedrijven (Thermphos en Stichting Stimular) 2010 Handboek Schaduwprijzen Opdracht gefinancierd door ministerie VROM, Thermphos en Stichting Stimular Naast preventiekosten ook schadekosten (voor gebruik in MKBA) Uitbreiding naar 8 LCA-thema s op midpointniveau. Prijzen voor meer dan 400 milieugevaarlijke stoffen incl.geluid. 2016/17 Handboek Milieuprijzen Opdracht gefinancierd door Ministerie IenM Alleen nog schadekosten Uitbreiding naar 11 LCA-thema s op midpointniveau Prijzen voor meer dan 1000 milieugevaarlijke stoffen incl.geluid en landgebruik. Sander de Bruyn, 7 Juli

5 Handboek Milieuprijzen Opdracht gestart in Januari 2016 samen met de MKBA-Werkwijzer Milieu Zware begeleidingscommissie met ministeries IenM, EZ en Financieën, CPB, PBL en wetenschappers. MKBA Werkwijzer Milieu wordt in Juli door de CESIM bekrachtigd. Milieuprijzen aanbevolen voor gebruik in MKBA (muv speciale situaties) Gebruikersprofielen milieuprijzen: 1. MKBA; 2. Bedrijven; 3. LCA Technisch achtergrondrapport Milieuprijzen verschenen in Juni 2017 (er komt nog een update) Specifieke gebruikershandleiding voor bedrijven en online tool komt beschikbaar. 5

6 Wat zijn milieuprijzen? Milieuprijzen zijn kengetallen die de maatschappelijke waarde voor het voorkomen van milieuvervuiling berekenen en uitdrukken in euro s per kilogram vervuilende stof Milieuprijzen geven daarmee de welvaartsverliezen die optreden indien er één extra kilogram van de stof in het milieu terecht komt. Milieuprijzen zijn gemiddelden voor Nederland Voor emissies die optreden in 2015 Op een gemiddelde uitstootlocatie Door een bron met gemiddelde uitstoothoogte (verkeer/industrie)* * Voor PM2,5 wel verschil in uitstoothoogte. 6

7 Interpretatie milieuprijzen in relatie tot schaduwprijs Kosten per eenheid vervuiling (bv. kg emissie) Preventiekosten Milieuprijs Schaduwprijs Schadekosten 0 Optimum Milieukwaliteit Welvaart te laag Doelstelling te hoog Schaduwprijs = kosten van beleidsdoelstelling Milieuprijs = schadekosten van milieuvervuiling. Omdat er steeds meer WHO bewijs komt dat (gezondheids)schade min of meer linear is met vervuiling, zijn de schadekosten vaak ook de optimale prijs. 7

8 Welke schade zit er nu in de milieuprijzen De schade van emissies en ingrepen in het milieu zijn doorvertaald naar 5 zogeheten end-points 1. Menselijke gezondheid (ziekte, voortijdig overlijden, IQ) 2. Ecosysteemdiensten (opbrengsten landbouw, biodiversiteitsverliezen) 3. Gebouwen en materialen (herstelkosten voor gebouwen, verf, etc..) 4. Grondstoffenbeschikbaarheid (milieuvervuiling en schaarste). 5. Welbevinden (visuele hinder, geluidshinder) Sander de Bruyn, 7 Juli

9 Inschatten relaties = kern Milieuprijzen Sander de Bruyn, 7 Juli

10 Voorbeeld Sander de Bruyn, 7 Juli

11 Onderzoeksstappen in het Handboek Milieuprijzen 1. Raamwerk van relaties zo volledig mogelijk vormgeven 2. Waarderingsgrondslagen voor de 5 endpoints bepalen (literatuur). 3. Dosis-effectrelaties inschatten icm nieuwste richtlijnen WHO toegepast op de Nederlandse situatie en 2015 achtergrondconcentraties (eigen rekenwerk = combinatie economisch en milieukundig onderzoek). 4. Voor gebruik in MKBA dient onzekerheid een expliciete rol te krijgen: daarom naast een centrale waarde ook een onder- en bovenwaarde ontwikkeld. 11

12 Give me the numbers please.. Emissies in 2015 in /kg Onder Centraal Boven HBS 2010 Koolstofdioxide* CO 2, huidig beleid 0,014 0,057 0,057 0,025 Koolstofdioxide* CO 2 2-graden 0,070 0,095 0,350 0,050 Chloorfluorkoolstof* CFC 11 99, Ultra fijnstof PM 2,5 56,8 79, ,80 Fijnstof PM 10 31,8 44,6 69,1 41,00 Stikstofoxiden NO x 24,1 34,7 53,7 10,59 Zwaveldioxide SO 2 17,7 24,9 38,7 15,45 Ammoniak NH 3 19,7 30,5 48,8 27,70 Vluchtige organische stoffen NMVOS 1,61 2,1 3,15 2,54 Koolstofmonoxide CO 0,0736 0,0958 0,152 nvt Methaan* ( /t) CH 4 0,448 1,75 1,77 0,76 *Voor emissies van broeikasgassen geldt dat de waardering oploopt in de tijd en dat deze incl.btw is. Sander de Bruyn, 7 Juli

13 Milieuprijzen in /tco2 Waardering CO2 emissies Voor gebruik in MKBA voorgeschreven door overheid op basis van preventiekosten, icm aanbeveling kabinet mbt de Werkgroep Discontovoet Preventiekosten op basis van 2 scenarios: a) Het huidige beleid (tot 2030 en extrapolatie tot 2100) b) Het 2-graden beleid (met 1,5 graad als optie) Huidig beleid C-beleid

14 Casus 1: externe kosten van gemiddeld T-shirt Textielproduct 200 gram, 60% katoen, 40% polyester, geweven, geverfd Alleen milieukosten, geen sociale kosten Externe milieukosten T-shirt 0,6 0,5 0,4 0,3 0,2 Landgebruik Radiatie, ioniserende straling Ecotoxiciteit, zoutwater Ecotoxiciteit, zoetwater Ecotoxiciteit, land Fijnstofvorming Fotochemische oxidantforming Humane toxiciteit Vermesting zoutwater Vermesting zoetwater 0,1 Verzuring Aantasting ozonlaag 0 Klimaatverandering Sander de Bruyn, 7 Juli

15 Casus 2: Kosten van vervuiling transport/elektriciteit In Amsterdam is crowdfunding gestart om de Nuon centrale uit te kopen. De gemeente wil ook bijleggen en de wethouder stelt: "Het drastisch terugbrengen van de CO2-uitstoot en andere luchtvervuiling is goed voor het klimaat en de gezondheid van Amsterdammers," Milieuprijzen laten echter zien dat gezondheid veel meer door verkeer wordt bepaald dan door kolencentrales. Schadelijkheid van kg PM2.5 in verkeer en elektriciteitscentrales verschilt een factor 15. Schadelijkheid PM2,5 voor diverse groepen in /kg emissie Verkeer (1m) in grote stad 523 Gemiddeld NL, gemiddelde bron 77,6 Elektriciteitscentrales (>100m, gemiddeld NL) 35,7 Sander de Bruyn, 7 Juli

16 Van milieuprijzen naar maatschappelijke prijzen voor bedrijven Inzicht krijgen in de plaats in de waardeketen van het bedrijf waar de meeste milieuwinst te halen is; Het berekenen van de duurzaamheidswinst die te realiseren is met een andere manier van inkoop; Het afwegen van de extra energie-inzet van recycling tegenover minder primair materiaalverbruik; Het doorrekenen van een maatschappelijke business-case (waterleidingbedrijf); Het berekenen van een uniforme score op het gebied van milieu ten behoeve van het milieujaarverslag. 16

17 Casus 3: Investeringsbeslissing waterleidingbedrijf Waterzuiveringsbedrijf wil nieuwe manier van beluchting/menging toepassen die elektriciteit bespaard. Is dit een verstandige investeringsbeslissing? 1. Financiële businesscase: niet rendabel met door klant bepaalde rentevoet; 2. Maatschappelijke businesscase: waardering van CO2 emissies tgv uitgespaarde elektriciteit (marginaal park en niet gemiddeld park!) en NH4 toont aan dat de investering wel uit kan; 3. Kosteneffectiviteit van CO2 besparing ligt onder die van zonnepanelen, en is vergelijkbaar met wind op zee onder de meest gunstige omstandigheden. Sander de Bruyn, 7 Juli

18 Beperkingen milieuprijzen Alleen gemiddelde situaties: voor de impact van een bedrijfsuitbreiding varkensstallen op de natuur in de Peel zijn milieuprijzen bijvoorbeeld niet geschikt; Case studie en Impact Assessment Op dit moment alleen nog prijzen voor Nederland Zoeken nog financiering voor prijzen EU27 Alleen gemiddelde stoffen: voor de vraag of GenX minder of meer schadelijk is dan PFOS zijn milieuprijzen niet geschikt; Toxicologisch onderzoek Alleen milieu: CSR is breder Onderzoeksstage sociale condities Fenna Arnoldussen: betalingsbereidheid voor producten die onder eerlijkere sociale condities zijn vervaardigd Sander de Bruyn, 7 Juli

19 Hartelijk dank voor uw aandacht! Lonneke de Graaff Geert Warringa Marijn Bijleveld Ellen Schep Arno Schroten Robert Vergeer 19

20 CE Delft - Onafhankelijk onderzoek en advies sinds Energie, transport en grondstoffen - Economische, technische en beleidsmatige expertise - 50 medewerkers - Not-for-profit Klanten Bedrijven (MKB en industrie, brancheorganisaties Overheden (Europese Commissie, Europees Parlement, ministeries, provincies, gemeenten, waterschappen) NGO s 20