Kosten en baten van de ondergrond redeneer, reken en verdien! COP, Rotterdam

Maat: px

Weergave met pagina beginnen:

Download "Kosten en baten van de ondergrond redeneer, reken en verdien! COP, Rotterdam"

Roel Kuiper
7 jaren geleden
Aantal bezoeken:

1 Kosten en baten van de ondergrond redeneer, reken en verdien! COP, Rotterdam

2 CE Delft Onafhankelijk onderzoek en advies sinds 1978 Energie, transport en grondstoffen Economische, technische en beleidsmatige expertise 40 medewerkers Not-for-profit Opdrachtgevers: Overheden (Europa, nationaal, regionaal) Bedrijven, brancheorganisaties en NGO s Zie onze publicaties op 2

3 Inhoud van presentatie 1. Wat zijn de maatschappelijke baten van de ondergrond? 2. Hoe kan ik ze bepalen? 1. Ondergrondse bouw, kabels en leidingen 2. Bodemenergie 3. (Stedelijk groen) 4. (Waterberging) 3. Hoe kan ik baten verzilveren? Baten ondergrond 1. Redeneerlaag 2. Rekenlaag 3. Verdienlaag Naar: TEEB stad 3

4 Wat zijn de maatschappelijke baten? 4

5 De waarde van het wereldwijde ecosysteem Studie van Robert Constanza US$ biljoen per jaar. So What? 5

6 De waarde van het ecosysteem Is it not de totale waarde van ecosysteem, stupid! Waar gaat het wel om? - Veranderende ecosysteemdiensten als gevolg van ruimtelijke ingrepen - Veranderende assets (infra) 6

7 Hoe bepaal je de waarde? Simpel waarderingsmodel ecosysteemdiensten: Waarde van een functie: q (hoeveelheid) x p q = verschil in hoeveelheid van de functie (voorbeeld ton CO 2 opnamecapaciteit per ha bodem of bos, 150 ton CO 2 /ha) P = waarde van de functie ( 50 / ton / jaar) Uitkomst = economische waardering van de extra CO 2 opnamecapaciteit = 7500 / jaar 7

8 Mogelijkheden Opties Voer een MKBA uit Voer een KKBA uit Gebruik tools (TEEB.STAD, CEGOIA) Snel inzicht in baten van groen en water in stad (euro s) Snel inzicht in baten van energiemaatregelen diepgaand Oppervlakkig & snel 8

9 Ervaringen met MKBA s 9

10 Voorbeeld fysieke ruimte Ondergronds bouwen, kabels en leidingen Meer regie vanuit gemeente op aanleg en beheer van ondergr. infra, bundeling Directe (graafschade) en indirecte schade (uitval) Kans op schade 1 op 10, gemiddelde directe schade 750 per schadegeval (herstelkosten) Indirecte schade is vele maken groter!! Kans x # getroffenen x duur uitval 10

11 Voorbeeld bodemenergie Transitie naar gasloze wijk (GO in 2050 CO 2 -neutraal) WKO, warmtenetten en geothermie een belangrijke rol M.n. woningen en kantoren (en glastuinbouw)-> ook nieuwe infrastructuren! Baten Warmte Koude opslag (WKO): 60 tot 80% besparing op energierekening CO 2 en lucht Investeringen rendabel, terugverdientijd is kort (3 tot 7 jaar) Impuls lokale economie 11

12 MKBA-tool: CEGOIA Vanuit eindbeeld -> mogelijke techniekoplossingen + gevolgen voor infra Berekent kosten en baten van elke labelstapverbetering Bestaande woningen, kantoren, en glastuinbouw WKO, geothermie en warmtenetten 12

13 CEGOIA: Technische opties Eenvoudig nieuwe technieken toe te voegen! De klant kan zelf kiezen welke technieken met elkaar vergeleken worden (maximaal tien per keer) Benno Schepers 13

14 Hoe baten verzilveren? Denken in baten en baathouders Ontwikkelaars, eigenaren, gemeenten -> vergroten vastgoedwaarde, WOZ-waarde (energie, stedelijk groen) Ondernemers: meer omzet - pachtconstructies Zorgverzekeraars /zorginstellingen-> verminderen zorgkosten (obesitas, hittestress, stress) Health impact bonds Environmental impact bonds Waterschappen, woningbouwcorporaties-> minder wateroverlast rel. makkelijk rel. moeilijk 14

Voorbeeld Drechtsteden minder bodemafdekking 1. Maatregel Open bodem + vergroening 2. Kwaliteitverandering Gerichte afname afgedekte bodem (5%, 20 ha) 0,5 /m2/ jaar 3. Baat 100.

15 Voorbeeld Drechtsteden minder bodemafdekking 1. Maatregel Open bodem + vergroening 2. Kwaliteitverandering Gerichte afname afgedekte bodem (5%, 20 ha) 0,5 /m2/ jaar 3. Baat / jaar = Besparing stedelijk waterbeheer 4. financieren/ Verdienen /prikkels Beheerder openbare ruimte (TEEB-begroten) Eigenaren van grond (rioolheffing obv verhard opp) 15

16 Aanbevelingen Gemeenten: andere manier van begroten (A dam TEEB) Betrek baathebbers vroeg in het ontwerpproces Inzetten Financiële instrumenten Uitbaten/verpachten (Philips Fruittuin) PPS (kosten van bouwrijp maken, verbeteren openbare ruimte) Social impact bonds 16

17 Dank voor uw aandacht COP, Rotterdam

18 Bezwaren monetaisering Betalingsbereidheid (WTP) methode is moeilijk en duur Aantal huishoudens met betalingsbereidheid onduidelijk CVM uitkomsten kritiek-gegarandeerd Kengetallen nog meer omstreden (empirisch) Eindbedrag geen specifieke info over WTP (moeilijk te isoleren wat men over heeft voor specifiek gebiedje X, Part whole bias ) 18

19 Theorie van waardering 19

Vergelijkbare documenten

Wonen zonder gas. Ervaringen en leerpunten van nieuwbouwwijken zonder aardgas

Wonen zonder gas. Ervaringen en leerpunten van nieuwbouwwijken zonder aardgas Wonen zonder gas Ervaringen en leerpunten van nieuwbouwwijken zonder aardgas Agenda Aanleiding en context Opzet van het onderzoek Ervaringen Bewonerstevredenheid Duurzaamheid Kosten Beschouwing Openstaande