Alle Hens. Embarkeren in Egeïsche Zee. Inschieten voor Uruzgan. Maandblad van de Koninklijke Marine april 2009

Transcriptie

1 Alle Hens Maandblad van de Koninklijke Marine april 2009 Embarkeren in Egeïsche Zee Inschieten voor Uruzgan

2 Colofon: Alle Hens Maandblad van de Koninklijke Marine Uitgave: Alle Hens is een uitgave van de Koninklijke Marine. Aan de inhoud kunnen geen rechten worden ontleend. Hoofdredacteur: LTZSD 2OC KV V.J.G. Strijbosch Redacteurs: LTZSD 2 KV B. Wijnandts LTZ 2OC M. F. van der Maas Aan dit nummer werkten verder mee: KLTZ J. van Zaalen C. Baardman E. Brouwer LTZ 1 C. Bakker Lay-out & druk: OBT B.V., Den Haag Adreswijzigingen KM-personeel: Doorgeven aan Bureau Administratie of via DCHR Telnr.: DSN * Adreswijzigingen veteranen: Stichting Veteraneninstituut Postbus AC Doorn Telnr.: Adreswijzigingen betalende abonnees: Abonnementenland Postbus AA Uitgeest Telnr.: (s 0,10 per minuut) Opzegtermijn zes weken Redactieadres: (niet voor adreswijzigingen en vragen over verzending) Alle Hens Het Nieuwe Diep 5 Het Paleis, kamer 213 MPC 10A / Postbus CA Den Helder Telnr.: / DSN / allehens@mindef.nl redactieraad: redactieraad.allehens@mindef.nl Internet: Kopijdatum: De deadline voor het volgende nummer van Alle Hens valt op 13 april Abonnementsprijs: 17,02 (buitenland 21,55 per jaar) Aanhaling uit en overname van artikelen uit dit blad is toegestaan met bronvermelding. ISSN Cover Een LCVP vaart met hoge snelheid langs de Turkse kust voor een van de vele amfibische operaties voor de oefening Egemen. (foto: Richard Frigge, AVDD) Inhoud Turkse strijdliederen Als 180 Turkse mariniers geëmbarkeerd zijn op Hr.Ms. Rotterdam kan het waderprogramma beginnen. Tijdens de oefening Egemen leren diverse landen beter samen te werken in amfibische operaties. Doelwit of sneeuwwit? Mariniers, Belgische para s, land- en luchtmachters zijn op zoek naar een high value target dat gesignaleerd wordt bij de ingang van een grot. Ondertussen is de kou de grootste vijand in de wintertraining in Noorwegen, dit jaar voor het eerst onder de noemer Joint Winter Deployment. Out of Africa De missie in Tsjaad is afgelopen voor de Nederlandse mariniers. EUFOR geeft de missie terug aan de Verenigde Naties. Inpakken en wegwezen in vijftig graden is makkelijker gezegd dan gedaan. Omscholen voor de NH-90 De NH-90 staat er nog niet, maar na de voorbereidingen op de achtergrond en in de infrastructuur, merkt ook de werkvloer langzamerhand zelf dat de vervanger van de Lynx onderweg is. De lat ligt hoog Mariniers trainen met groot materieel voor Afghanistan. Alles wat nodig is voor een verantwoorde taakuitvoering, komt hier langs. Spuitwerk Het werk is zo gevaarlijk en maakt zoveel lawaai, dat het Marinebedrijf dit maar s nachts deed: het verwijderen van de verflaag van Hr.Ms. Bruinvis. Raketaanval Hr.Ms. Evertsen moest de zeestraat tussen Engeland en Ierland bewaken, maar kwam zelf zwaar onder vuur te liggen. In een tactisch scenario werden ter verdediging raketten, torpedo s en Goalkeepers ingezet. En verder: Sport Logboek Mensen & Mutaties

3 Economische crisis De economische crisis gaat niet onopgemerkt aan Nederland voorbij. Dit impliceert dat ook het Commando Zeestrijdkrachten rekening dient te houden met aanpassingen op eerder gemaakte plannen. Ik kan en wil niet vooruit lopen op de mogelijke gevolgen voor onze organisatie. Wel weet ik dat de problemen waarmee onze regering nu wordt geconfronteerd departementaal overstijgend zijn, en dat het een nationale uitdaging wordt om alle bijgestelde regeringsplannen te kunnen accommoderen. Wat dat betreft zullen we een tijd in ruw water varen. Ondertussen gaan de activiteiten wel door en zijn we als Commando Zeestrijdkrachten dagelijks bezig om onze eenheden inzetgereed te krijgen en te houden. Zo oefenden de mariniers in de sneeuw van Noorwegen en het Duitse Grafenwöhr en vuurde Hr.Ms. Evertsen volgens een niet eerder uitgevoerd scenario twee Evolved NATO Seasparrow Missiles af nabij Ierland, direct gevolgd door torpedowapeninzet. In de havens van Den Helder en Rotterdam vond de havenbeveiligingsoefening Hotel New York plaats. De duikers van de Duik- en Demonteergroep oefenden met de onderwaterrobot Remus in het kader van de Intensivering Civiel Militaire Samenwerking. Deze samenwerking maakt een belangrijk deel uit van de derde hoofdtaak van defensie, waarbij defensiemiddelen kunnen worden ingezet in het kader van nationale hulpverlening. Met recht uniek Het CZSK nam ook deel aan de grote internationale oefening Egemen. Met een amfibische taakgroep, bestaande uit de twee Landing Platform Docks Hr.Ms. Rotterdam en Johan de Wit en delen van het Tweede Mariniersbataljon en het Amfibisch Gevechts teunbataljon, heeft de staf van de Nederlandse Maritime Force (NLMARFOR) in deze oefening geparticipeerd. Eind februari is de taakgroep vertrokken richting Middellandse Zee. De oefening Egemen 2009, die van 13 tot 29 maart aan land en in de wateren rond Turkije plaatsvond, mag met recht uniek worden genoemd. Niet alleen het hoge joint/ combined gehalte (samenwerking met Turkije, België, Groot- Brittannië en de Verenigde Staten), maar zeker ook het amfibische expeditionaire karakter ervan, maakten van deze oefening een hoogtepunt. De oefening Egemen was een hoogtepunt Schiettrainingen voor Uruzgan Een andere belangrijke activiteit betrof de 22 e compagnietaakgroep die oefende in het Duitse militaire oefengebied nabij Grafenwöhr. De compagnie voerde uitdagende (schiet-)trainingen uit om goed voorbereid de missiegerichte opleiding in te gaan als onderdeel van TFU10 samen met de eenheden van het CLAS. Dit om zich gereed te stellen voor hun uitzending naar Uruzgan deze zomer. Begin maart is het opwerktraject officieel begonnen en heeft de 22 e zich aangesloten bij de landmachtcollega s. De wintertraining van het Tweede Mariniersbataljon was ook bijzonder, dit jaar voor het eerst onder de noemer Joint Winter Deployment. Het was de eerste keer dat het Korps Mariniers een inter-service wintertraining verzorgde. Dus niet alleen voor eigen eenheden, maar ook voor en met onze land- en luchtmacht collega s. Daarnaast participeerden ook Belgische paracommando s en werd er samengewerkt met de Noren. Net als voor de 22 e, was dit voor het resterende deel van het Tweede Mariniersbataljon ook een prima activiteit in de aanloop naar een uitzending naar Afghanistan later in het jaar of in Politieke leiders op bezoek Het Commando Zeestrijdkrachten mocht in de afgelopen periode meerdere belangrijke bezoekers ontvangen. Minister van Defensie Eimert van Middelkoop bezocht de wintertraining van Tweede Marinierssbataljon en op 2 maart bezocht hij de Van Ghentkazerne in Rotterdam, waar hij bij de Marinierskapel en het Mariniersopleidings Centrum werd rondgeleid. Staatssecretaris van Defensie Jack de Vries bezocht Willems oord en Hr.Ms. Van Speijk, en ging vervolgens onder water bij de Groep Onderzeeboten. De staatssecretaris heeft zich uitgebreid laten voorlichten over de dienst en haar bijzondere capaciteiten. Daarnaast heeft de Onderzeedienst zich mogen verheugen op nog meer aandacht van vele gasten tijdens de VIP vaardagen. Dit alles illustreert dat de Koninklijke Marine de afgelopen periode actief bezig is geweest en daarbij uitgebreide aandacht van zowel binnen als buiten ons departement heeft gekregen. De externe bezoekers waren zonder uitzondering vol lof over de professionaliteit en het enthousiasme van de marinemannen en -vrouwen die zij spraken. Ik kan dat alleen maar beamen: de onderlinge sfeer en de betrokkenheid die ik bij allerlei operaties, oefeningen, trainingen en bezoeken steeds weer ervaar, sterkt mij in mijn overtuiging dat we nu weliswaar in ruw water varen, maar we nog steeds goed op koers liggen. n De Commandant Zeestrijdkrachten R.L. Zuiderwijk, luitenant-generaal der mariniers 3

4 Internationaal opereren aan boord van Hr.Ms. Rotterdam Alle neuzen dezelfde Vanuit een Brits landingsvaartuig met Nederlandse bestuurders stormt een peloton Turkse mariniers het strand op. Een Britse Seaking staat op het helikopterdek van Hr.Ms. Rotterdam te draaien om Belgische paracommando s te embarkeren en naar de wal te brengen. Een van de Turkse Cougars hangt geduldig achter het schip te brommen om de volgende lading mariniers aan boord te nemen. Een sectie van de 21 e infanteriecompagnie van het Korps Mariniers staat volledig omgehangen klaar om naar de kust gebracht te worden. De eerste dagen van de oefening Egemen 09 staan in het teken van grootschalig internationaal amfibisch opereren: Alle neuzen moeten dezelfde kant op. Tekst: Maartje van der Maas Foto s: Richard Frigge (AVDD) Voor het eerst opereren we sinds Joint Carribean Lion met zoveel buitenlandse eenheden 4

5 kant op Dit is de eerste keer sinds Joint Carribean Lion in 2005 dat we zoveel buitenlandse eenheden tot onze beschikking hebben, vertelt de amfibische operatie officier van Hr.Ms. Rotterdam, majoor der mariniers Clemens Buter enthousiast. Het Landing Platform Dock (LPD) heeft haar thuishaven Den Helder medio februari achter zich gelaten voor het deployment Loyal Engagement dat ze tezamen met haar zusterschip Hr.Ms. Johan de Witt zal uitvoeren. Na drie weken opwerken en oefenen is het schip aangekomen in de Middellandse Zee voor de eerste oefening van het deployment: Egemen 09. De buitenlandse eenheden arriveren mondjesmaat aan boord. Met het embarkeren van 180 Turkse mariniers is de club compleet en kan het waderprogramma beginnen. Gedurende deze dagen beoefenen we alle amfibische operaties om aan elkaar te wennen en de procedures op elkaar af te stemmen, legt Buter uit. Naast twee Nederlandse Landing Craft Utilities (LCU), een Landing Craft Vehicle Personnel (LCVP) en de Amfibische Beach Unit (ABU), een Very Shallow Water (VSW) team en de 21 e Infanterie Compagnie, huisvest Hr.Ms. Rotterdam ook twee Engelse Seakings en tachtig Belgische paracommando s. Tel hier nog twee Turkse Cougars, een Landing Ship Tank, vier LCVP s, een VSWteam en twee compagnies Turkse mariniers bij op en het wordt snel duidelijk dat dit programma een grote uitdaging vormt voor de gehele bemanning van het Nederlandse amfibische transportschip. Een varend doolhof Voor de meeste buitenlandse gasten is het de eerste keer dat ze voet aan boord van een (Nederlands) amfibisch transportschip zetten. In grote groepen stappen ze op en worden geconfronteerd met een varend doolhof waar alles staat aangegeven in een taal die ze niet begrijpen. De bemanning van Hr.Ms. Rotterdam heeft er dan ook een behoorlijke kluif aan om deze mensenstromen in goede banen leiden. Matroos 1 Nadine Bakker is aangesteld als gids. Met een fluorescerend geel hesje gaat ze een peloton Turkse mariniers voor in de ontdekkingstocht naar hun slaapverblijf. Ik kan me wel voorstellen dat ze hier de weg kwijt raken. Voor mij was het af en toe ook spoorzoeken toen ik net aan boord kwam. Nadat de gasten zich geïnstalleerd hebben, is het tijd om kennis te maken met de Nederlandse marine, het schip en de veiligheidsorganisatie aan boord. De gidsen staan weer klaar en zorgen ervoor dat de gasten in het juiste briefinglokaal terecht komen. Drie dagen luitenant Dat de orders over de scheepsomroep meestal in het Engels gegeven worden, is de bemanning van Hr.Ms. Rotterdam gewend. De opdrachten in het Turks die er gedurende deze dagen achteraan komen, zorgen voor grote vraagtekens. In de Amfibische Operatieruimte (AOR) zijn ze het er over eens dat de taalbarrière met zowel de Turken als de overwegend Franstalige Belgen af en toe voor onduidelijkheden zorgt. Maar, daar wordt creatief mee omgegaan. De marinier 1 Ufuk Özyurt van de 21 e infanteriecompagnie is van Turkse afkomst en wordt aangesteld als tolk. Daar hoort meteen een bevordering tot eerste luitenant bij, want de Turken gaan erg hiërarchisch te werk. Ook is er in de operatieruimte continu een liaison officier aanwezig om de communicatie te verduidelijken. De Belgen kunnen gelukkig uit de mengelmoes Nederlands-Engels-Frans goed destilleren wat er van hen wordt verwacht. Sergeant der mariniers Franc Tomasouw van de amfibische dienst staat naast een scherm in het briefinglokaal. Daarop worden een voor een de routines in voorbereiding op een landing gepresenteerd. Voordat we aan de amfibische operaties met de landingsvaartuigen en de helikopters kunnen beginnen, moeten we duidelijk maken hoe de routines hier aan boord lopen, wijst hij op een pagina met de verschillende orders die over de scheepsomroep kunnen komen. We pakken alles stapsgewijs aan. Als er gepraaid wordt prepare for assault stations, moeten jullie wapens gaan halen en terugkeren naar jullie slaapverblijf. Vervolgens De Turkse mariniers houden de voeten niet droog. 5

6 In het briefinglokaal worden de routines uitgelegd aan de opstappers. gaan jullie jezelf en je uitrusting klaarmaken, worden jullie door de leider afgemeld in de operatieruimte. Dan is het wachten totdat de opdracht volgt om naar het verzamelpunt te gaan. Is dat duidelijk? Een afwachtende stilte volgt. In een rap tempo vertaalt de tolk wat Tomasouw de afgelopen vijf minuten heeft uitgelegd. Dan klinkt er een verlossend en welluidend aha door het lokaal. Iedereen heeft het begrepen. De D van dutchies De volgende dag komt de technische dienst bij het eerste ochtendlicht in actie om te zorgen dat Hr.Ms. Rotterdam volledig gedokt ligt en het uitgebreide programma met amfibische trainingen kan beginnen. De LCU s en de LCVP zijn een nachtje buiten gebleven, maar liggen nu in hun waiting station achter het LPD. Als eerste wordt de Amfibische Beach Unit opgehaald en naar het strand gebracht om daar een kamp op te zetten en goede omstandigheden te creëren om landingen uit te voeren. Meteen als de klep van het landingsvaartuig open gaat, rolt de case een grote mat uit op het strand zodat de andere voertuigen en later ook de mariniers gelijk terrein hebben om op te kunnen landen. Terwijl de mannen van de unit de tenten gaan opzetten, komt uit de verte een klein groepje mannen aangelopen, volledig gehuld in zwarte droogpakken. Zij horen bij het verkenningsteam van de ABU en zijn samen met het VSW-team aan boord van de Lyme Bay geplaatst gedurende de oefening. Samen met Turkse en Britse verkenners hebben zij de obstakels voor het strand in kaart gebracht en gemarkeerd waar de landingsvaartuigen het best naartoe kunnen varen. De Lyme Bay is een Brits schip van de Royal Fleet Auxiliary en de Nederlandse mariniers begrijpen dus best dat de Rotterdam een behoorlijk doolhof is voor de buitenlandse eenheden. Ons hebben ze op het D-dek neergelegd. Dat kunnen we namelijk lekker makkelijk onthouden: de D van Dutchies, lacht sergeant der mariniers Richard Harmelwaard. tons mariniers en paracommando s. Bij het strand aangekomen stellen ze zich tactisch op om luid schreeuwend met het wapen in de aanslag het strand op te stormen zodra de klep van het vaartuig de kust raakt. Majoor der mariniers Peter de Vreng van het Amfibische Gevechtsteunbataljon licht toe: Er zijn verschillende manieren om aan land te komen. Een strand kan hot zijn, wat wil zeggen dat de vijand in de aanslag ligt om tot de aanval over te gaan. Als dit het geval is, komen we schietend uit het vaartuig en gaan we meteen voorwaarts. Hij vervolgt: We kunnen ook silent aan land gaan, op een stille en tactische wijze zodat de vijand niet door heeft dat we eraan komen. Daarnaast kan er ook geen indicatie zijn dat er een aanval op handen is en dan gaan we ook silent van boord. De eerste dag van het waderprogramma zijn de Turken en de Belgen aan de beurt. De LCVP vaart op en neer naar het strand terwijl de verschillende landingen beoefend worden. Al van verre schalt het geschreeuw van de Turkse mariniers over het water. De bataljonscommandant vertelt: Om de mannen in de goede sfeer te krijgen, zingen we voor een hot landing altijd ons marinierslied. De Belgische paracommando s pakken het initieel wat rustiger aan, totdat de klep van het vaartuig open gaat en ook zij luid schreeuwend de branding inspringen en zich verspreiden. Een dynamische dans In al dit buitenlandse geweld zouden onze eigen Nederlandse mariniers bijna vergeten worden. Het tegendeel is waar. Ook voor hen is een uitgebreid trainingsprogramma opgesteld. Pelotonscommandant eerste luitenant der mariniers Michiel Alberts vertelt hoe de dagen er voor zijn peloton uitzien. Wij draaien dit programma om onze amfibische vaardigheden op peil te krijgen. We geven lessen, doorlopen routines en beoefenen Turkse strijdkreten De hele dag klinken de opdrachten uit de operatieruimte over de scheepsomroep. Landingsvaartuigen varen af en aan met pelo- 6

7 zoveel mogelijk landingen uit vaartuigen en helikopters bij daglicht en ook s nachts. Als zijn sectie een aantal uur later het helikopterdek op loopt, is de zon al een paar uur achter de horizon verdwenen. De twee Britse Seakings staan op de twee helikopterspots te draaien. In hetzelfde strakke schema als de landingsvaartuigen vliegen de Seakings en de Turkse Cougars af en aan naar het land. Het is aardig ingewikkeld om deze dynamische dans van vliegbewegingen in goede banen te leiden. In de commandocentrale en op de brug zitten bemanningsleden van de Rotterdam op post om alles in de gaten te houden. De Flight Coordination Officer kapitein der mariniers Jaap van den Hoed houdt vanuit zijn aquarium boven het helikopterdek contact met de Vliegdirectie Officieren aan dek. Het is voor mij de eerste keer om met vier helikopters tegelijk te opereren. Ook wij lopen tegen het taalprobleem aan. De herrie die de rotors produceren, maakt het zeker niet gemakkelijk om duidelijk te maken wat we willen. Nou ja, dan zeggen we het gewoon een tweede of derde keer. Als pelotonscommandant Alberts weer uitstapt met zijn sectie, zijn de mariniers in een opperbest humeur. Voor sommigen was het de eerste keer dat ze met een helikopter meevlogen, laat staan in het donker met een Turkse helikopter. Wat een fantastische trainingsmogelijkheid. The Dutch flavour Terwijl het waderprogramma zich verder ontplooit, raken alle gasten steeds meer gewend aan de procedures aan boord van Hr. Ms. Rotterdam. De routines verlopen soepeler en de groepen die klaarstaan om in een landingsvaartuig of een helikopter te stappen, volgen elkaar in een rap tempo op. In de operatieruimte kijkt Buter verbaasd naar zijn planning. We lopen zelfs voor op schema. Dit gaat echt de goede kant op. Op het helikopterdek van Hr.Ms. Rotterdam krijgen de Turkse mariniers instructie van een Britse Seakingvlieger. Voor sommige mariniers is het de eerste landing vanuit een helikopter 7

8 smaakje, maar langzamerhand krijgen ze allemaal the Dutch flavour. Dit is een positieve ontwikkeling voor het vervolg van Egemen 09. Tijdens het havenbezoek aan de Turkse marinehaven Aksaz komt de Rotterdam naast haar zusterschip Hr.Ms. Johan de Witt te liggen en zullen de Turkse gasten overstappen naar het jongere LPD. De oefening gaat een tweede fase in, die initieel meer in het teken zal staan van maritieme operaties. Onderzeebootbestrijding, luchtverdediging, het ontwijken van Fast Incoming Attack Crafts en navigatie-oefeningen zullen aan de orde van de dag zijn. Tijdens het slotakkoord van Egemen 2009 komen de maritieme en de amfibische operaties samen. Om dit tot een succes te brengen is het van essentieel belang dat alle neuzen dezelfde kant op staan. De Flight Coordination Officer houdt het helikopterdek in de gaten. De familiarisatie met het Nederlandse schip en de werkwijze van de bemanning werpt duidelijk zijn vruchten af. In de longroom grapt het hoofd logistieke dienst luitenant-ter-zee 1 Gabrie Geelof: Als onze gasten aan boord komen, hebben ze allemaal hun eigen Na drie dagen uitgebreid oefenen, vliegen de Britse Seakings s avonds naar hun eigen schepen die ook aan de oefening deelnemen. Dit is het symbolische einde van het intensieve driedaagse waderprogramma. De bemanning van de Rotterdam slaakt een tijdelijke zucht van verlichting. Voor een paar dagen is de rust wader gekeerd. n Gedurende de stand-by fase van de interventiemacht van de NAVO, NRF 12, voert de amfibische taakgroep van NLMARFOR het deployment Loyal Engagement 09 uit in de Middellandse en de Zwarte Zee. Het zwaartepunt van dit deployment ligt op het ideation- concept. Na Egemen 09 staan er nog oefeningen in Roemenië (Cooperative Lion) en Albanië (Albanian Lion) op het programma. 8

9 Joint Winter Deployment 2009 Vechten tegen de kou Terwijl in de avondschemering de sneeuw gestaag naar beneden dwarrelt, houden twee paar ogen de ingang van het Noorse grottencomplex in de gaten en worden bevindingen doorgeseind naar de commandopost. Dan schiet de adrenaline van de mariniers van het verkenningspeloton van het Tweede Mariniersbataljon omhoog. Zit ons high value target in het zojuist gearriveerde voertuig? Tekst en foto s: Cees Baardman Met de eindoefening Algor Bellator, vrij vertaald vechten tegen de kou, werd een periode afgesloten waarin naast het Tweede Mariniersbataljon, een peloton Belgische para-commando s en een (samengestelde) compagnie van 11-Luchtmobiele Brigade, de Noorse winteromstandigheden trotseerden. Het Commando Luchtstrijdkrachten was met een aantal helikopters aanwezig voor eigen training en ter ondersteuning van de diverse eenheden. Een wintertraining met een hoog joint gehalte. 9

10 Een wintertraining met een hoog joint gehalte Sneeuwschoenen of laplanders? Het korps trad op als instructeur en kenniscentrum voor Riverine, Jungle, Mountain & Arctic Operations. Een mountainleader (ML) instructeur werd toegevoegd aan de compagnie van 11-Luchtmobiele Brigade. Zoals gebruikelijk stond in de eerste weken van een wintertraining de Novice Ski and Survival Course (NSSC) op het programma waarin de basisvaardigheden, tentroutine en ski- en lawinetraining de nodige aandacht kregen. In de tweede week van de NSSC startte voor personeel van 11-Luchtmobiele Brigade de Train The Trainercursus waarin, naast de onderwerpen van de NSSC, de focus lag op verplaatsing met sneeuwschoenen. In tegenstelling tot de mariniers verplaatsten de soldaten zich niet op ski s maar op de zogenaamde laplanders. Vervolgens werd, onder supervisie van de ML-1 instructeur van het Korps Mariniers, met deze opgedane kennis het eigen personeel getraind. Aangevraagde artikelen, zoals voeding en munitie, worden met de pulk op een verzamelpunt opgehaald. Lage temperaturen In de eerste weken werd de skivaardigheid op de piste (downhill) en in het terrein (cross-country) beoefend. Van basistechniek tot en met het verplaatsen met volledige uitrusting. Wat lagere temperaturen en wat verse sneeuw zou de trainingswaarde wel ten goede komen, gaf waarnemend trainingsofficier, kapitein der mariniers Luc Leenders aan. Zijn wens ging vanaf de tweede week in vervulling want de temperatuur zakte naar min tien graden en er viel regelmatig verse sneeuw. Arctic survival cursus Het marine- en landmachtpersoneel dat niet deelnam aan de Novice Survival Course (NSC) of de NSSC kreeg een arctic survival introductiecursus. Ze leerden kledingdrills, bouwden nood- De snipers van het verkenningspeloton weten zich uitstekend te camoufleren. Snipers van het verkenningspeloton tijdens hun schiettraining op de schietbaan. 10

11 Helidrills van mariniers van de 23 e Infanteriecompagnie met een Cougar transporthelikopter van het CLSK. In de eerste weken lag de nadruk op de skivaardigheid op de piste en in het terrein onderkomens en bereidden arctic rations, met als doel de eigen veiligheid en het inlevingsvermogen te stimuleren. Tijdens de aansluitende Winter Warfare Course (WWC) werden de tactische vaardigheden met oefentegenstand doorgenomen en werd er van geweergroeps- naar pelotonsniveau opgewerkt. Dit als voorbereiding op de Final Training Exercise (FTX) waarbij op compagniesniveau werd getraind. Arctic Drivers Course Om al het personeel en materieel op een veilige manier over de weg en in het terrein te verplaatsen, volgden tweehonderd chauffeurs van de verschillende soorten voertuigen een arctic drivers course. De tweedaagse cursus werd onderverdeeld in drie opleidingen: rijbewijs B, C en BV206, BV10S (Viking) en Scania. Tijdens de cursus kregen de cursisten naast een theoretische uitleg ook een praktische test waarbij tijdens een rit van zo n 130 kilometer op diverse ondergronden werd gereden. Hoogtepunt was de praktijk op de slipbaan. Na een flitsende en gecombineerde actie in de eindoefening van mariniers, Belgische para-commando s en soldaten van de Luchtmobiele Brigade op verschillende fronten, werden de opstandelingen een halt toegeroepen. Nekslag was de gevangenneming van het high value target. Missie geslaagd! n Mariniers van het verkenningspeloton tijdens hun schiettraining op de schietbaan. Hier wordt het verwapenen op korte afstand beoefend. 11

12 EUFOR missie Tsjaad voor mariniers ten einde Inpakken in vijftig graden Celsius De laatste lichting mariniers in Tsjaad kreeg het nog even flink voor de kiezen. Het arrestatatiebevel dat het Internationale gerechtshof heeft uitgevaardigd voor de Sudanese president Omar Hassan Al- Bashir, leidde een week voor het vertrek naar Nederland tot nog wat commotie. Een team mariniers bivakkeerden daardoor nog een paar nachtjes op een heuvel bij Goz Beida om een mogelijke inval van de rebellen op tijd in de peiling te hebben. Geen gemakkelijke taak in het Afrikaanse land, waar de temperaturen bij het inpakken van het materieel de vijftig graden gemakkelijk haalden. De situatie bleef echter ook deze laatste dagen kalm in het gebied. Tekst: Evert Brouwer/Foto s: Rinze Klein (AVDD) De overdrachtsceremonie met rechts MAJMARNS De Wit. De aanwezigheid van de Nederlandse verkenners binnen het Ierse bataljon op Camp Ciara vernoemd naar de dochter van de eerste Bataljonscommandant heeft zeker geleid tot de rust in het oosten van Tsjaad. Of de gehele EUFOR-missie een succes is geweest, zal de toekomst uitwijzen. Maar het staat onomstotelijk vast dat het gebied rond Goz Beida in geen jaren zo veilig is geweest, merkt Senior National Representative majoor (KL) Paul t Hoen op. Het is echter ook geen geheim dat het versterkte peloton mariniers in de beginperiode moeite had met de structuur binnen het bataljon. Ik kan me dat wel voorstellen, oordeelt de laatste pelotonscommandant, eerste luitenant der mariniers Mark Haasdijk, want je traint met een bepaald doel. Als dan niet het maximale uit je team wordt gehaald, kan dat tot teleurstellingen leiden. Hij is ervan overtuigd dat de missie in Tsjaad het Korps Mariniers in het algemeen en de verkenningseenheid in het bijzonder goed heeft gedaan. Kijk maar naar de inzet van de Viking, die straks ook in Afghanistan zal worden gebruikt. Wij zijn als verkenners bij het korps niet gewend om met voertuigen op te treden. We hebben de skills and drills dus uitstekend kunnen beoefenen. Terug naar Nederland Het materieel heeft zich in de tien maanden Afrika goed gehouden, constateert luitenant-ter-zee 2OC Willem van de Glind, de 12

13 EUFOR liet niet met zich sollen Directeur Operaties en Commandant Korps Mariniers, brigade-generaal der mariniers Rob Verkerk, blikt terug op de missie in Tsjaad. Dit paste uitstekend in het expeditionaire denken van het CZSK. Ik kijk tevreden terug op de bijdrage van het CZSK aan de missie in Tsjaad. We hebben laten zien dat we ook met andere landen dan de gangbare internationale partners op goede wijze een opdracht kunnen uitvoeren. Het Nederlandse optreden op 14 juni 2008 in Goz Beida heeft internationaal veel indruk gemaakt. Daar werden hulpverleners door een overmacht aan rebellen bedreigd. Het kordate en deëscalerende optreden van de mariniers in deze explosieve situatie heeft mede gezorgd voor het succes van de missie in Tsjaad. Achteraf bezien heeft EUFOR met deze actie duidelijk een streep in het zand gezet met als boodschap tot hier en niet verder. Daardoor werd duidelijk dat EUFOR niet met zich liet sollen. In de tweede plaats ben ik tevreden omdat het CZSK wederom in staat is gebleken om een missie naar een relatief verafgelegen land uit te voeren. Het maakt daarbij niet uit of dit in een joint of combined omgeving gebeurt. Zichtbare resultaten Door de aanwezigheid van EUFOR zijn het aantal overvallen op de internationale hulporganisaties aanzienlijk gedaald. Aan het eind van de missie was in diverse dorpjes, waaronder Le Boutike, duidelijk te zien dat de oorspronkelijke bewoners vanuit de kampen weer terugkeren. Door de opening van een school en de aanwezigheid van een klein ziekenhuis in Le Boutike zijn de levensomstandigheden in dit dorp aanzienlijk verbeterd. Dit alles was mogelijk door de frequente patrouillegang van EUFOR. Ik ben tevreden over de inzet van de Vikings. We hebben het voertuig onder extreme omstandigheden kunnen uitproberen. Hierdoor hebben we nuttige ervaringen opgedaan en mogelijke verbeteringen kunnen aanwijzen, die op de voertuigen worden aangebracht. Daardoor kunnen de Vikings de versterkte marinierscompagnie, die vanaf augustus dit jaar naar Uruzgan wordt uitgezonden, nog beter ondersteunen. Aandacht voor Afrika blijft Het feit dat de mariniers terug zijn uit Tsjaad wil niet zeggen dat het de laatste keer is dat het CZSK dit continent heeft gezien. Hr.Ms. De Zeven Provinciën is onderweg naar Djibouti om aan te sluiten bij SNMG 1 die antipiraterij operaties zal uitvoeren voor de kust van Somalië. In de tweede helft van dit jaar zal de NLMARFOR staf aan boord van Hr.Ms. Evertsen leiding geven aan een Europese taakgroep die zich eveneens in deze regio op de bestrijding van piraterij zal richten. Vloot en mariniers zullen mogelijk eind 2010 deelnemen aan een internationale amfibische oefening in Senegal. Daarnaast zijn er de individuele uitzendingen naar diverse Afrikaanse landen en hebben maritieme SF-teams samen met Amerikaanse collega s nog recent militaire ondersteuning gegeven in Mali. Hr.Ms. Johan de Witt zal dit najaar mogelijk deelnemen aan het Africa Partner Station. Kortom, ook Afrika is en blijft een deel van de wereld waar het CZSK actief zal blijven. Alle betrokkenen hebben de missie als motiverend ervaren. Naast het geboekte resultaat is dat ook zeer belangrijk! Iedereen is heelhuids teruggekeerd en dat had ook anders kunnen lopen, gezien het kruitvat dat Tsjaad is. n Het gebied rond Goz Beida is in geen jaren zo veilig geweest commandant van het Redeploymentteam dat alle spullen vanuit Tsjaad naar Nederland moet terugbrengen. Een forse logistieke operatie. De ploeg van twintig man kent letterlijk een warm onthaal in Tsjaad. In de hoofdstad N Djamena zorgt luitenant-ter-zee 2 Rob Timmermans voor de goede doorvoer van de spullen die via Abeché werden aangevoerd. Ik maakte ook deel uit van Tsjaad-I en mag dus nu tot half april voor de terugkeer zorgen. Die eerdere ervaring komt me goed van pas, want het duurt hier wel even voor je bent ingeslingerd. Denk alleen al aan de taalproblemen (Frans). Adjudant WDE Jack Gouda zet de waterfles nog maar eens aan de mond in de snikhete zon, terwijl een vorkheftruck de containers af en aan rijdt. We proberen toch zoveel en snel als mogelijk mee terug te nemen naar Nederland. De uitdaging zit in het spul dat per boot en over de weg hier naartoe is gekomen, zegt hij. De verpakking is prima, maar niet geschikt om per vliegtuig te worden getransporteerd. Alle Nederlandse mariniers zijn inmiddels terug in Nederland. Het laatste konvooi met goederen vertrok op 18 maart. De spullen werden uiteindelijk in de hoofdstad N Djamena in vijf vluchten van de Nederlandse KDC-10 en Antonov-transporttoestellen naar Nederland gevlogen. Overigens zal niet al het materiaal terugkomen. Het medisch team droeg zijn medicijnen over aan een internationale hulporganisatie n Aan het eind van de missie was duidelijk te zien dat de oorspronkelijke bewoners vanuit de kampen weer terugkeren. 13

14 De NH-90 lijkt voor buitenstaanders slechts een ongrijpbare droom van een supermoderne helikopter. Maar op Maritiem Vliegkamp De Kooy wordt de introductie van deze nieuwe kist langzaam steeds tastbaarder. De afgelopen maanden ondervindt ook het personeel op de werkvloer de effecten van de langverwachte komst, gepland in het vierde kwartaal van dit jaar, aan den lijve. Een enorme stimulans voor het personeel, maar voor het vliegkamp betekent de transitie onvermijdelijk ook tijdelijk inleveren van operationele capaciteit. Tekst: Barry Wijnandts Eerste bemanning in omscholingstraject NH-90 De Kooy in transitie Het Maritieme Vliegkamp De Kooy verandert deze jaren ingrijpend. Het werd ondergebracht bij een nieuwe baas sinds het onder het Defensie Helikopter Commando hoort, de opleidingen worden geconformeerd aan de MLE-147 eisen en er wordt gestaag doorgewerkt aan de komst van de vervanger van de Lynx. De NH-90 zou tussen 2007 en 2012 geïntroduceerd worden, maar de levering van de eerste NAVO fregathelikopter (NFH) is herhaaldelijk uitgesteld. Het vliegkamp zelf stelt echter niets uit. Er moet namelijk meer gebeuren dan personeel omscholen en een grotere hangaar bouwen. De exploitatie van het toestel vergt een compleet andere bedrijfsvoering, waarvan de ontwikkeling (inclusief de introductie van het softwarepakket SAP om de onderhoudsadministratie te beheren) nu in een stroomversnelling is geraakt. De Lynx zit tegen haar pensioen aan, maar moet nog enkele jaren blijven vliegen tot de NFH alle taken overneemt. Wiel uitvinden Transitiemanager kapitein-ter-zee Rik Janssen legt uit wat de gevolgen zijn als eind dit jaar de eerste NH-90 geleverd gaat worden. Het vliegkamp heeft vanaf dat moment twee types helikopter in gebruik, waarvan de nieuwe nog niet operationeel is. Eerst moet men dit toestel namelijk nog leren onderhouden en operationeel inzetten. Daarna zal het personeel aan de minimale ervaringseisen moeten voldoen. De eerste crew moet het wiel gaan uitvinden, stelt hij. Deze mensen krijgen het heel zwaar. Ze moeten leren vliegen en onderhoud geven en daar ook in leren opleiden. Daarnaast doen zij de operationele evaluatie van het toestel. Met hun kennis moeten alle volgende bemanningen worden opgeleid. Vanaf begin 2010 wordt er per kwartaal een nieuwe kist afgeleverd en vanaf 2011 moeten volgende bemanningen klaar staan om de NH-90 heli s in gebruik te nemen. Met de komst van nieuwe gaan de oude helikopters geleidelijk uitfaseren. De eerste ploegen zijn nu in opleiding, maar in de loop van dit jaar zal voor iedereen die nu nog op de Lynx zit duidelijk worden wanneer hun opleiding is. Door een goede balans tussen operationeel en technisch personeel, maar ook tussen nieuw en ervaren personeel kunnen we de transitie van Lynx naar NH-90 beheerst en veilig doorlopen, aldus Janssen. Maritiem product inleveren Voor De Kooy breekt er een drukke periode aan, waarin het operationele maritieme product tijdelijk verminderd wordt. Als startpunt hebben we al een aantal vacatures, evenals andere delen van de organisatie. Met alleen de Lynx in bedrijf is er nauwelijks voldoende personeel, aldus Janssen. Maar nu gaan we capaciteit onttrekken aan de Lynx om te investeren in de NH-90. In 2010 ma ken we nog geen operationele vlieguren met dit toestel. Dat blijft voorlopig helemaal uit de Lynx komen. Het helikoptercommando moet wachten op de levering en heeft tijd nodig voor evaluaties, schrijven van handleidingen, opleiden en opdoen van de vereiste ervaring. Tegelijkertijd wil het DHC de levensduur van het oude toestel zo volledig mogelijk benutten. Luitenant-ter-zee 2OC Willem Baanen kijkt vanuit de materieellogistieke kant naar de transitie: Voor iedere Lynx staan zevenduizend uur. Elk vliegtuig moet bij voorkeur naar de nul vlieguren toe. Van een aantal helikopters is de levensduur verlengd om voldoende vlieguren te hebben totdat de Lynx wordt uitgefaseerd. Om dit voor alle Lynxen te doen bleek te duur. Hij legt uit dat dit type helikopter al lang niet meer gebouwd wordt en dat voor reserveonderdelen apart een productielijn opgestart zou moeten worden. Daarbij heeft de Engelse fabrikant van 14

15 Het transitieteam: LTZE 2OC Baanen, KTZ Janssen en LTKOL Gouders. (Foto: Ruud Mol, AVDD) de Lynx, Westland, ook andere, grotere contracten, dus we zijn niet de enige en staan met orders niet vooraan in de rij. Gevolgen voor personeel De organisatie rond het onderhoud aan de NH-90 en de gevolgen voor het onderhoudspersoneel is al lange tijd een van de grote discussiepunten. Het vliegkamp was gewend om het onderhoud volledig in eigen beheer te doen. Met de NH-90 gaat dit veranderen. Het onderhoud bestaat uit drie segmenten. Het line-onderhoud wordt door de boordvliegploegen gedaan op de vliegbasis en aan boord van schepen, het componentenonderhoud (het grote onderhoud aan onderdelen van de helikopter) gaat naar Woensdrecht, maar over het base-onderhoud (het grote onderhoud van de helikopter, waarbij onder andere de gereviseerde onderdelen weer worden geassembleerd) moeten nog beslissingen worden gemaakt. We hebben hier te maken met de plaatsing van verschillende mensen. Mogelijk blijft dat base-onderhoud in Den Helder, maar het kan ook worden verplaatst naar Woensdrecht of Gilze-Rijen. Dat geeft spanningen, want de gevolgen voor het bedrijf en de mensen en hun gezinnen zijn groot, zegt Baanen. Zolang de Lynx er is, zal Lynx-gespecialiseerd burgerpersoneel op De Kooy ook voor base- en componentenonderhoud beschikbaar blijven. Wat er na 2013 met een deel van deze monteurs gaat gebeuren, is afhankelijk van nog te nemen besluiten. De eerste opleidingen Luchtmachtmajoor Stef Bakker was betrokken bij de totstandkoming van de NH-90-opleiding en heeft veel moeten onderhandelen met de fabrikant. We hebben de opleiding ontwikkeld samen met Agusta. We zouden leren hoe we moeten vliegen met de NH-90, maar er zat niets in over het gebruik van missiesystemen of over de taken van de tacco s, de sensoroperators en de cabin operator. De ontwikkeling van de Computer Aided Instruction, waarbij de student geheel interactief op de computer leert omgaan met zijn eigen taken aan het toestel, is door de specifieke wen sen van al die partijen, ernstig vertraagd geraakt. Tot dat afgerond is, zal er dus nog les gegeven worden op de conventionele manier in de klas, aldus Bakker. Inmiddels is door personeel van Agusta en van de marine intensief samengewerkt om tot een goed lespakket te komen. De eerste klas is uiteindelijk samengesteld. Achtendertig man zijn vertrokken naar Italië om de fabrieksopleiding te volgen. Dit team bestaat uit veertien man van de vliegende bemanning en 24 grondpersoneel. Eén van hen is van de luchtmacht, van de AB-412, de Search-and-Rescue-helikopter van Vliegbasis Leeuwarden, die na de introductie van de NH-90 ook uitgefaseerd wordt. Groundcrew Het grondpersoneel bestaat uit twee groepen, de mechanische en avionica techneuten. Zij krijgen eerst een theoretische opleiding van negen weken, waarna de mechanische techneuten een motor-praktijkopleiding Op de productielijn bij Agusta kunnen de monteurs alle bouwstadia van de NH-90 zien. (foto: Henry Westendorp, AVDD) krijgen in Frankrijk. Uiteindelijk moeten de technici zelf gaan sleutelen aan de Nederlandse helikopters, onder supervisie van de fabrikant, die hen daarna ook certificeert. Luitenant-ter-zee 1 Peter Toet meent dat de cursisten bij Agusta een geweldige plek hebben om alle fasen van de geboorte van de NH-90 mee te maken en zo de kist vanaf het eerste moment mee te maken. Typerend alsof het televisiezenders zijn, staan de kisten in alle stadia op de productielijn te wachten op de monteurs. Nederland Een vliegt al, Nederland Twee is klaar om de eerste vlucht te maken, Drie en Vier zijn in de afbouwfase en van Vijf staat alleen nog het kunststof casco, vertelt hij. Deze stadia blijven zichtbaar totdat alle twintig toestellen klaar zijn. Aircrew De vliegende bemanningsleden krijgen zes weken theorie, vijf weken training op een vluchtsimulator en nog eens twee weken in een tactische simulator in Frankrijk om ervaring op te doen met de missiesystemen. Dan is er nog een inflightperiode van zes maanden voor de vier vliegers en de andere luchtvarenden, somt luitenant-ter-zee 1 George Stallen op. Aan het einde van de opleiding moet de eerste bemanning klaar zijn om op de Nederland Drie te vliegen die in december ter acceptatie wordt aangeboden aan het Defensie Helikopter Commando. Gelijktijdig start de operationele evaluatie en doet het personeel de vereiste ervaring op om halverwege 2011 zelf instructie te kunnen geven aan hun collega s. De operationele evaluatie en de voorbereiding van lessen lopen in dat jaar gelijk op. Dat brengt een behoorlijke werkbelasting voor de bemanningen met zich mee. Toet: Om andere mensen te kunnen opleiden, moeten de nieuwe instructeurs eerst zelf honderd vlieguren hebben gemaakt. Iedere evaluatievlucht draagt daardoor ook bij aan die ervaringsopbouw. Deze evaluatie begint bij waloperaties zoals transport en Search-and-Rescue. Daarna worden er beperkt operaties aan boord van schepen gepland, waarbij ook brandstof laden en onderhoud zit. Als laatste wordt het volledige missiepakket beproefd. Voorlopig is de helikopter alleen nog meaningfull operational capable en daarmee kunnen we uit de voeten, zegt Toet. De opleidings voorbe reiders merken wel dat iedereen met ongeduld op de helikopter zit te wachten. Het toverwoord is eindelijk, aldus Stallen. n De invoering van een nieuwe helikopter vergt meer dan de bouw van een grotere hangaar 15

16 De NBCD-school introduceert een nieuwe brandbestrijdingstechniek Laag en droog met één slang Niet rechtopstaand en drijfnat, maar blijf laag en droog. Dat wordt het nieuwe motto van brandbestrijding aan boord van de schepen, aldus luitenant-ter-zee 2OC Yvonne Ruijgrok van de school voor NBCD/BV. Deze school heeft op 6 maart een nieuwe techniek om brand aan boord te bestrijden geïntroduceerd. We gaan de brand niet meer aanvallen met twee slangen en grote hoeveelheden water, maar met één slang en watermist. Tekst: Maartje van der Maas/Foto s: Ruud Mol (AVDD) Vier jaar geleden is er op de school voor NBCD/BV een onderzoek gestart naar alternatieve manieren om brand te bestrijden aan boord van de schepen. Aan dit Nederlands-Belgische onderzoek lagen meerdere oorzaken ten grondslag. De Hollandse straalpijp, waar KM-militairen sinds de jaren zestig mee opgevoed zijn, raakte erg gedateerd. De bluswerking was gebaseerd op het gebruik van grote hoeveelheden water. Er werd al snel 2500 liter water gebruikt, waardoor de stabiliteit van het schip goed in de gaten moest worden gehouden. Naast brandschade ontstond er vaak ook waterschade aan cruciale systemen. Een waterscherm dat voor een aanval van de brand werd opgezet, bleek uit verschillende proeven veel stoom te produceren, waardoor de aanvaller niet alleen door het waterscherm, maar ook door de rook en stoom slecht zicht had op de vuurhaard. Daarbij werd hij, ondanks de hittewerende kleding, tot op de huid toe nat. In combinatie met de hevige stoomvorming zorgde dit voor een onprettige ervaring voor de aanvaller van de brand. We koken ook eten op deze manier, vergelijkt Ruijgrok. Moet je nagaan hoe je je voelt in zo n pak. Laatste druppel De moeilijke vulling van de veiligheidsorganisatie aan boord van met name de kleinere schepen ten gevolge van de vele vacatures, was uiteindelijk de laatste druppel om een onderzoek naar een effectievere manier van brandbestrijding te starten. De commandant van de school voor NBCD/BV, kapitein-luitenant-ter-zee Joan van Cuijk benadrukt: De gebruikte twee-slangmethode met de Hollandse straalpijp was zeker niet onveilig. Ik ben van mening dat we met deze methode niet voortvarend een brand kunnen bestrijden aan boord van onze schepen, maar met deze de brand zullen moeten inpakken. De eerste stap Na een aantal jaar onderzoeken en testen, viel de keuze op de 3D-benaderingstechniek met één slang, overgekomen uit Scandinavië. Het bleek dat deze methode zeer efficiënt en effectief was voor brandbenadering en De vervanger van de Hollandse straalpijp. 16

17 De watermist wordt hoog in de ruimte gespoten. Daarna wordt er geblust met nevel en schuim. -bestrijding aan de wal. Dit was een gemakkelijke conclusie. Maar, vervolgt Van Cuijk: deze methode ombouwen naar een bruikbare procedure aan boord, was een behoorlijke uitdaging. Uit de ervaring van andere landen op het gebied van scheepsbrandbestrijding bleek dat het overgaan op een nieuwe procedure aan boord geen sinecure zou worden. Niet alleen lag daar een materieellogistieke uitdaging in de vorm van kiezen, kopen en distribueren van straalpijpen. Ook de bedrijfsvoering voor de calamiteitenbestrijding moest aangepast worden omdat brandbestrijding met één slang essentieel anders is dan de huidige tweeslangmethode. Opleidingen moeten ontwikkeld en procedures aan boord moeten veranderd worden, besluit de commandant. Met de introductie van de nieuwe straalpijp, de AWG Turbostraalpijp T2230, is de eerste stap in dit weerbarstige traject gezet. Maar de school voor NBCD/BV is ook gereed om personeel zowel in theorie als in de praktijk op te leiden en op te werken. De eerste verandering We vallen een brand nu met twee slangen aan, legt luitenant-terzee 1 Richard Gans, Hoofd Opwerken en Oefenen uit. Met de eerste slang creëren we een waterscherm (waaier) om ons tegen de brand en hitte te beschermen. Met de tweede slang proberen we de brand te blussen. Met één slang verandert deze procedure helemaal. Initieel wordt de brand nog steeds op dezelfde manier benaderd. De leider aanvalsploeg loopt met de straalvoerder en een slangengeleider naar de deur of het luik waarachter de brand woedt. Hier krijgen we te maken met de eerste verandering, begint Gans zijn verhaal. Voorheen werden eerst beide straalpijpen open gezet voordat de deur werd geopend. Nu kijk je eerst naar de signalen van de brand, voordat je besluit om water te gebruiken en de deur te openen. De leider aanvalsploeg besluit om water te gebruiken. Daarom wordt er in de opleiding van deze mensen veel meer aandacht besteed aan het benaderen van de brand. Hoe komt de rook naar buiten? Komt die rook geleidelijk of puffend? Klinkt er geluid achter de deur? Er komt nu meer verantwoordelijkheid op de schouders van deze leiders. Ze moeten leren goed na te denken voordat ze die deur open trekken, om bijvoorbeeld een backdraft (situatie waarin brandgassen door toevoeging van zuurstof tot explosieve ontbranding overgaan, red.) te vermijden. Als de deur of het luik op een kier staat of Blussen met veel water, gaf naast brandschade vaak ook waterschade geheel geopend is, blijft de aanvaller laag en geeft hoog in de ruimte drie maal drie (of een veelvoud hiervan) schoten water. Dit water koelt de rookgassen af, die hierdoor krimpen. Het volume wat de gevormde stoom inneemt, wordt gecompenseerd door de afname van het volume door de krimpende rookgassen, aldus Gans. Omdat er weinig water wordt gebruikt, is er weinig stoomvorming, bovendien zal door de teruggedrongen rook het zicht op de brandhaard verbeteren. Wanneer de rookgassen voldoende zijn afgekoeld, kan de brand worden afgeblust met een waternevel en schuim, dat in alle gevallen zal worden bijgemengd. Geen gehalveerd brandpiket Omdat we aanvallen met één slang, kan de brandbestrijding sneller plaatsvinden. Eén slang ligt immers sneller klaar dan twee en één slang kan sneller doorkomen dan twee. Maar, dit betekent niet dat het brandpiket gehalveerd zal worden, merkt Ruijgrok op. De aanvalsploeg blijft bestaan uit een leider, een straalvoerder en een slangengeleider. Vergeleken met de oude situatie komen er dan twee mensen vrij. Omdat we in alle gevallen schuim zullen gebruiken bij het blussen, worden deze mensen ingezet om het schuim op te tuigen en te bewaken. Om te vermijden dat de brand uitslaat naar overige ruimtes, moet de brand nog steeds worden ingepakt. Het Nederlands-Belgische project heeft heel wat voeten in de aarde en is nog niet volledig gereed. Er wordt verwacht dat de afronding van het project enkel wat aanscherpingen in de procedures tot gevolg zal hebben. De uitrol van het materieel vindt in eerste instantie in 2009 plaats aan boord van de Nederlandse mijnenbestrijdingsvaartuigen. In 2010 zullen de eerste opleidingen voor de bemanningen van de groot bovenwatereenheden aanvangen en het materieel aan boord komen. n 17

18 Mariniers bereiden zich voor op Uruzgan Trainen voor de worst case Het gebrom van de Vikings is tot ver te horen in het uitgestrekte besneeuwde gebied. In een konvooi rijden de nieuwste gepantserde voertuigen van het Korps Mariniers samen met MB s richting een dorp om daar polshoogte te nemen. Onderweg rijdt een voertuig op een bermbom er vallen gewonden. Een van de real life scenario s tijdens de oefening in het Duitse Grafenwöhr van de 22 e Marinierscompagnie als onderdeel van het opwerkprogramma voor Task Force Uruzgan. Tekst: Vanessa Strijbosch/Foto s: Rinze Klein (AVDD) Dat de lat hoog ligt voor de 22 e Marinierscompagnie tijdens de opwerkoefening in het Duitse Grafenwöhr, is zelfs door een buitenstaander op te merken. Patrouillegang zowel te voet als gemotoriseerd, rijden in lange konvooien, pechgevallen met voertuigen, beschieting door sluipschutters, IED s, gewondenafvoer en nog veel meer. Een stevige opsomming waarmee de mariniers in de laatste week van de realistische oefeningen te maken krijgen voordat zij samen met de landmacht gaan opwerken voor de missiegerichte training en de integratie van de compagnie in de battlegroup van het CLAS. Trainingsofficier majoor der mariniers Timon van Dishoeck legt de noodzaak uit. We willen hier op pelotonsniveau trainen zoals we straks ook in Afghanistan gaan opereren. Dit is voor de eenheid hèt moment om te laten zien dat ze de basisvaardigheden op dit niveau beheerst. Met hèt moment doelt de trainingsofficier op de periode vlak voor de start van het opwerkprogramma met het CLAS op 2 maart. Zoals bij iedere missie wil het korps ook hier goed voorbereid instappen. Na de overdracht mag niet blijken dat er nog mensen opgeleid moeten worden of bepaalde vaardigheden niet beheersen. De compagnie stond in Grafenwöhr voor een duidelijke taak: er moest getraind worden voor de worst case. Niets aan toeval overlaten Ik heb nog nooit voor een compagnie zoveel materieel bij elkaar gezien, roept Van Dishoeck terwijl op de achtergrond een antitankwapen wordt afgeschoten. Was het een hit? vraagt de trainingsofficier. Er wordt bevestigd dat het doel is geraakt en de trainingsofficier vervolgt zijn verhaal: We kunnen ze nu realistisch laten trainen met spullen die ze straks ook in Uruzgan zul- We trainen op pelotonsniveau zoals we straks ook in Afghanistan gaan opereren 18

19 len gebruiken. Ook de persoonlijke uitrusting heeft extra aandacht gekregen om het personeel zo goed mogelijk op deze missie voor te bereiden. In iedere hoek kan immers gevaar schuilen. Veelzijdig oefenterrein Het tientallen kilometers uitgestrekte militaire oefengebied (een rondje over de ringweg is tachtig kilometer) nabij Grafenwöhr leent zich uitstekend voor dergelijke opwerkoefeningen. Het Amerikaanse leger trekt al jaren in grote getale naar de Duitse streek om daar op te werken voor een uitzending. Binnenkort wordt er weer een lichting van zevenduizend Amerikaanse militairen verwacht. Een dorpskern met winkelcentrum, kerk, Burger King en pizzeria kan dan ook niet ontbreken op het terrein. 19

20 Wat hier allemaal kan, is in Nederland helaas niet mogelijk, daarvoor is ons land te klein, verklaart de trainingsofficier de keuze voor het gebied. We kunnen hier alle wapensystemen testen en realistische oefeningen houden. Zelfs een F-16 kan hier worden ingezet. Het op doel leiden van luchtsteun is geen taak voor mariniers van de 22 e, maar wel voor de Marine Joint Effect Observer Group (MJEOG) die eveneens deel uit zal maken van Task Force Uruzgan. De Forward Air Controllers (FAC) van het MJEOG konden in Grafenwöhr wel hun hart ophalen met het aanvragen van close air support, tot groot enthousiasme van de trainingsofficier: Dit maken we niet vaak mee. Een ingehuurd burgervliegtuig (L-31) wordt helemaal volgens procedure aangevraagd en vliegt ook daadwerkelijk over de troepen heen. Wat je daar allemaal tegen kunt komen, wordt hier beoefend. Adjudant der mariniers Jan is tevreden over de oefening. Alles wat nodig is voor een verantwoorde taakuitvoering, komt hier langs. De Chef der Equipage is te spreken over de rol van de Algemeen Militair Verpleegkundigen (AMV). Voor het eerst voor het Korps Mariniers zal er een ziekema compleet operationeel meedraaien. Zij gaan straks mee op patrouille en indien noodzakelijk zullen ze ook in het terrein opereren, legt de adjudant uit. Wel andere koek voor een AMV er die normaal gesproken in een ziekenboeg aan boord of op de kazerne werkt, vindt de Chef der Equipage. Vuur aan de schenen Vooral de pelotonscommandanten (pc s) worden in Grafenwöhr flink op de proef gesteld. Door toevoegingen van genie, EOVspecialisten, FAC ers, ondersteunende wapens en extra medische steun, worden de vaak nog jonge pc s bijna omgedoopt tot compagniescommandant. Het vuur wordt mij hier wel aan de schenen gelegd, beseft eerste luitenant der mariniers Bram. Ik weet hoe je met een peloton aan de slag moet, maar straks werk ik met dertig man extra. Dat is wel even pittig, geeft de jonge pelotonscommandant aan. De mannen hebben er allemaal veel zin in. Ik beschouw het ook als een voorrecht om als pelotonscommandant in een opgetopte compagnie driekwart jaar te mogen trainen en vervolgens op een belangrijke uitzending gestuurd te worden. De luitenant staat compleet achter de missie: Ik vertrouw erop dat we in staat zijn om veiligheid in het gebied te brengen. Ik geloof in onze rol bij deze missie! Marinier 1 Lex staat naast een van de drie meegenomen Vikings bij te komen van de ochtendoefening. ISAF wordt zijn eerste uitzending. Ik weet niet zo goed wat ik kan verwachten, reageert de jonge marinier op de vraag hoe hij naar de uitzending kijkt. Ik vind het wel spannend, maar ik sta er niet bij stil dat me iets kan overkomen. Eerst maar goed voorbereiden. n