FACULTEIT DIERGENEESKUNDE. Academiejaar

Transcriptie

1 FACULTEIT DIERGENEESKUNDE Academiejaar casuïstiek PRRSV infectie bij het varken door Karen MOORS Promotor: Dierenarts J. Beek Copromotor: Professor Dr. D. Maes casus in het kader van de masterproef

2

3 FACULTEIT DIERGENEESKUNDE Academiejaar casuïstiek PRRSV infectie bij het varken door Karen MOORS Promotor: Dierenarts J. Beek Copromotor: Professor Dr. D. Maes casus in het kader van de masterproef

4 Woord vooraf Via deze weg wil ik in het bijzonder mijn promotor, drs J. Beek, van harte bedanken voor de hulp bij het tot stand komen van deze casus. Het samen doornemen van deze problematiek leverde me inzicht en duidelijkheid op. Ook mijn copromotor professor dr. D. Maes wil ik bedanken voor het lezen van dit werk. Eveneens was mijn vriend Frédéric een grote hulp bij het nalezen van deze casus en het op punt stellen van de lay-out.

5 De auteur en de promotor(en) geven de toelating deze studie als geheel voor consultatie beschikbaar te stellen voor persoonlijk gebruik. Elk ander gebruik valt onder de beperkingen van het auteursrecht, in het bijzonder met betrekking tot de verplichting de bron uitdrukkelijk te vermelden bij het aanhalen van gegevens uit deze studie. Het auteursrecht betreffende de gegevens vermeld in deze studie berust bij de promotor(en). Het auteursrecht beperkt zich tot de wijze waarop de auteur de problematiek van het onderwerp heeft benaderd en neergeschreven. De auteur respecteert daarbij het oorspronkelijke auteursrecht van de individueel geciteerde studies en eventueel bijhorende documentatie, zoals tabellen en figuren. De auteur en de promotor(en) zijn niet verantwoordelijk voor de behandelingen en eventuele doseringen die in deze studie geciteerd en beschreven zijn.

6 INHOUDSOPGAVE SAMENVATTING... 8 INLEIDING... 9 CASUÏSTIEK Algemene bedrijfsgegevens Vaccinatieschema Behandeling zeugen Behandeling biggen Drinkwater en voeder biggen Reiniging en ontsmetting Problematiek omstreeks 16/06/ Algemene bevindingen tijdens de bedrijfsrondgang Resultaten van het histologisch, bacteriologisch en viraal onderzoek Uitslagen serologisch onderzoek van 25/06/ Influenza: Mycoplasma PRRS ELISA: Conclusie van het voorafgaand onderzoek Resultaten van het wateronderzoek Herhalingsbezoek augustus 2010: nieuwe problematiek Heersende bedrijfssituatie Algemene bevindingen tijdens bedrijfsrondgang 2 e bezoek: Adviezen Tweede terugbezoek in oktober Algemene bevindingen bij de bedrijfsrondgang op 22/10/ Adviezen Autopsieresultaten biggen gestorven op Resultaten serologisch onderzoek Biggen: Zeugen: Adviezen: Verder verloop van de problematiek op het bedrijf begin december Bespreking technische resultaten Literatuurstudie PRRSV: PRRSV: Algemeen Virusuitscheiding Transmissie binnen het bedrijf Transmissie tussen bedrijven Pathogenese Klinische symptomen Klinische symtomen gedurende een epidemie Klinische symptomen bij de zeug Klinische symptomen bij beren Klinische symptomen bij gespeende biggen en mestvarkens Klinische symptomen gedurende een endemie Diagnostiek Vaccinatie Discussie LITERATUURLIJST... 37

7

8 SAMENVATTING Om de bedrijfsproblematiek in zijn geheel te kunnen begrijpen, wordt hoofdstuk 2 meteen aangevat met een algemene bedrijfsomschrijving. Zo krijgt men inzicht in het gevoerde bedrijfsmanagement. In hoofdstuk 3 volgt een omschrijving van de heersende bedrijfsproblemen op 16 juni De algemene bevindingen tijdens de bedrijfsrondgang worden weergegeven. Ook worden er gerichte adviezen verschaft. Door uitvoering van deze adviezen volgt er histologisch, bacteriologisch en viraal onderzoek en eveneens een wateronderzoek. De resultaten van deze onderzoekingen worden besproken. Hoofdstuk 4 handelt over het herhalingsbezoek dat volgde in augustus Dit bezoek geeft blijk van bijkomende problemen. De bestaande bedrijfssituatie, evenals de algemene bevindingen tijdens de bedrijfsrondgang en de verschafte adviezen worden uitvoerig besproken. In hoofdstuk 5 volgt een omschrijving van het tweede terugbezoek dat plaatsvindt in oktober De gangbare bedrijfsproblemen, evenals de algemene bevindingen tijdens de bedrijfsrondgang en de gegeven adviezen worden beschreven. Hierna volgen de autopsieresultaten en de resultaten van het serologisch onderzoek. Hoofdstuk 6 handelt over het verder verloop van de bedrijfsproblematiek begin december Er volgde geen bijkomend onderzoek. De resultaten werden louter telefonisch geëvalueerd. Hoofdstuk 7 is een zeer beknopte weergave van de bedrijfsresultaten. Voornamelijk de vruchtbaarheidsparameters worden in rekening gebracht. In hoofdstuk 8 volgt een literatuurstudie over PRRSV. Het virus wordt in zijn algemeenheid beschreven. Ook is er een bespreking van de virusuitscheiding, de virustransmissie tussen bedrijven en binnen het bedrijf, de pathogenese, de klinische symptomen, de diagnostiek en de vaccinatie.

9 INLEIDING Het varkensbedrijf van de familie H. heeft reeds drie maanden af te rekenen met een verhoogde biggensterfte na het spenen. Op vraag van de bedrijfsdierenarts bezoekt de vakgroep bedrijfsbegeleiding varken van de faculteit diergeneeskunde het bedrijf op 16 juni Het meest in het oog springend zijn het vermageren, hoesten, niezen en ongelijk groeien van de biggen in de batterij op een leeftijd van 6-7 weken. De indrukken die verworven zijn tijdens de bedrijfsrondgang worden omgezet in gerichte adviezen. Er volgt een histologisch, bacteriologisch en viraal onderzoek. Ook het water wordt onderzocht. De resultaten die hieruit voortvloeien worden geïnterpreteerd. In augustus 2010 volgt een tweede bezoek. Er is een bijkomend probleem opgetreden, namelijk diarree met bloedbijmenging bij de biggen na het spenen. De biggensterfte is verminder, maar is nog steeds te hoog. Op basis van de bedrijfsrondgang en voorgaand onderzoek worden nogmaals adviezen verschaft. In oktober 2010 volgt een tweede terugbezoek. De uitval bij de biggen in de batterij is opnieuw sterk toegenomen. Ook is het percentage vroeg -en doodgeboortes te hoog. In de kraamstal zijn enkele zeugen ziek. Het bedrijf wordt ook nu volledig doorgelicht en adviezen worden verstrekt. Bij het opvolgen van dit bedrijf zijn vooral de reproductie -en ademhalingsproblemen kenmerkend. Op een varkensbedrijf zijn problemen altijd van multifactoriële aard. Toch kon het PRRS virus aangetoond worden als causaal agens. Vele facetten van PRRSV zijn nog onvoldoende gekend. Het grootste probleem in de praktijk is dat men nog steeds in het donker tast voor een afdoende bestrijding via vaccinatie.

10 CASUÏSTIEK 1. Algemene bedrijfsgegevens Familie H. exploiteert een gesloten bedrijf. Het beslag bestaat uit 650 zeugen, waarvan er 500 in productie zijn. De zeugenlijn bestaat uit een kruisingsproduct van een Yorkzeug en een Deense landras beer. Soms wordt gekozen voor een Franse landras beer. De gelten komen rechtstreeks uit de vleesvarkensstal. Er is geen aparte opfok en geen quarantaineruimte voorzien. Beren worden geïmporteerd en komen eerst in quarantaine. Voor de vaderlijn van de vleesvarkens maakt men gebruik van Duroc. Inseminatie gebeurt via doehet-zelf K.I.. De werkzaamheden zijn georganiseerd volgens het 1-week-systeem. Er wordt gespeend op een leeftijd van 3,5 week, dit is sinds het optreden van problemen verlengd naar dagen. De biggen mest men voor 60% af op het bedrijf. De overige 40% biggen worden verkocht wanneer ze een gewicht van 20 kg bereikt hebben. Op het bedrijf beschikt men over onvoldoende zeugenplaatsen in de drachtstal. Dit lost men op door de zeugen 2 weken voor werpdatum over te brengen naar de kraamstal. Op de dag van spenen verwijdert men de zeugen uit de kraamstal. Per hokje plaatst men 2 tomen biggen samen. De biggen blijven in de kraamstal gehuisvest totdat ze naar de voormest gaan Vaccinatieschema De zeugen vaccineert men met Parvoruvax. Dit is een combivaccin tegen parvovirose en vlekziekte. Ook ent men Neocoliporc tegen E. coli. In maart vatte men de productie aan van een stalvaccin tegen streptococcen (DGZ). Dit wordt toegediend op 6 en 3 weken voor de partus. De gelten worden pas gevaccineerd als ze in de dekstal komen. De biggen krijgen op dag 14 circoflex toegediend, werkzaam tegen PCV2. Op dag 21 worden ze geënt met Ingelvac tegen PRRS. Kanttekening: Het lijkt mij een gevaarlijke situatie dat de vaccinatie van de gelten voor parvo pas start in de dekstal. Het is voor een varkenshouder altijd verleidelijk een bronstige gelt in te passen in de groep zeugen die hij die week insemineert. Op deze manier is het mogelijk dat deze gelt reeds drachtig is alvorens er een afdoende bescherming is van het vaccin. Aangezien dit bedrijf te kampen heeft met reproductiestoornissen, lijkt het mij niet onlogisch om ook eens in die richting te denken. Als ik op dit bedrijf de bedrijfsdierenarts was, zou ik adviseren om deze vaccinatie reeds in de opfok te starten op 20 en 24 weken leeftijd. Parvoruvax dient tweemaal toegediend te worden met een tussentijd van 3-4 weken, waarbij de tweede vaccinatie minimum twee weken voor de eerste dekking moet gebeuren Behandeling zeugen Men brengt de zeugen 2 weken voor de partus over naar de kraamstal. Ze worden niet gewassen, maar krijgen wel een behandeling met Ecomectin.

11 1.3. Behandeling biggen De biggen krijgen op dag 2-3 een ijzerinjectie en baycox per os. Op dag 5 dient men 0,5 ml duphamox toe, en recentelijk zelfs 0,5 ml naxcel. Gelijktijdig wordt er ook gecastreerd. Kanttekening: De dosering voor duphamox bedraagt 1 cc per 10 kilogram lichaamsgewicht, voor naxcel is de dosering 1 cc per 20 kilogram lichaamsgewicht. Een big van 5 dagen leeftijd weegt ongeveer 2 kilogram. Uit voorgaande gegevens mag geconcludeerd worden dat deze antibiotica serieus overgedoseerd worden. Dit is noch vanuit curatief noch vanuit economisch standpunt zinvol. Er zijn verstelbare spuiten in de handel verkrijgbaar die kunnen doseren tot op 0,1 cc nauwkeurig Drinkwater en voeder biggen Het drinkwater van de dieren bestaat uit leidingwater. Naast moedermelk krijgen de biggen bijkomend een pre-starter vanaf een leeftijd van 7 à 10 dagen. Dit wordt verstrekt tot 2 à 3 dagen na het spenen. In de kraamperiode wordt gestreefd naar een voederopname van g/big bij spenen op 3,5 week of een voederopname van 500g bij spenen op 28 dagen. Er is weinig overgang bij het overschakelen naar starter op dag 2 na het spenen. De eerste 2 dagen na het spenen nemen de biggen 100g/dag op. De starter wordt gevoederd tot 20 kg. De biggen blijven na spenen in het kraamhok gevestigd. In elk compartiment is er per biggen 1 drinknippel en een klein voederbakje voorzien. Hoewel de bakjes gevuld worden via een voedervijzel, lijkt dit toch ontoereikend. Ook het waterdebiet is onvoldoende hoog Reiniging en ontsmetting De afdelingen worden ingeweekt met schuim en gereinigd met regenwater en product. Er wordt niet ontsmet. In de zomer wordt er na reiniging gespoten met een insecticide tegen de vliegen. 2. Problematiek omstreeks 16/06/2010 Sinds 3 maanden heeft men te kampen met een verhoogde biggensterfte na het spenen. De sterfte kan oplopen tot meer dan 10 gespeende biggen per dag. Het probleem bereikt een piek in de 3 e tot 4 e week na spenen. De biggen vermageren. Ook vertonen ze ademhalingsproblemen bestaande uit niezen, hoesten en een pompende ademhaling. Daarnaast zijn er ook biggen met opgezette gewrichten, zenuwsymptomen en oorontsteking. Sinds het optreden van deze symptomen wordt er 5 dagen antibiotica toegediend via het drinkwater. Men probeerde lincospectine, ampicilline en colistine. Ook diende men eens Naxcel p.e. toe bij het spenen. Het effect hiervan is ofwel nihil ofwel van korte duur. Zodra men de behandeling stopt, stijgt de uitval weer. Biggen die deze moeilijke periode doorkomen, doen het daarna goed. Bij de zeugen, zuigende biggen en vleesvarkens wordt niets afwijkends opgemerkt. (Achteraf bleek wel dat er op dit moment reeds fertiliteitsstoornissen voorkwamen). De bedrijfsdierenarts heeft het vermoeden van PRRSV infectie.

12 2.1. Algemene bevindingen tijdens de bedrijfsrondgang De zogende biggen vertonen veel ontstoken wondjes van de carpus (voorknie), tarsus (hak) en staart. Ook hebben verschillende biggen een ontsteking van de oorschelp. De pasgeboren tomen zijn uniform en vertonen geen typisch beeld van een PRRSV infectie. Bij de gespeende biggen is één compartiment niet volledig gespeend. Klinische symptomen zijn het meest uitgesproken bij biggen 3 weken na spenen. Zij vermageren, niezen, hoesten, hebben lange haren en groeien ongelijk. Twee biggen liggen in laterale decubitus en vertonen zenuwsymptomen (op basis van deze symptomen is het niet uit te maken of het hier gaat om een infectie met Haemophilus parasuis of met Streptococcus suis). In twee compartimenten is de temperatuur te laag. In een aantal hokken is de mest te plat hoewel er normaal geen problemen zijn met diarree. Er zijn ontzettend veel vliegen aanwezig in de stal. De drink- en voedervoorziening is ontoereikend. Er is slechts 1 drinknippel en 1 eetplaats aanwezig per 20 biggen in een hok. Vanaf 4-5 weken na het spenen zijn de biggen weer in betere gezondheid, maar de 2 weken van ziekte resulteren in een duidelijke groeiachterstand. Er is een sterk vermoeden van een infectieuze oorzaak voor deze problemen. Men stelt verder onderzoek in, meer bepaald door de biggen te autopsiëren, het drinkwater te analyseren en een serologisch profiel aan te leggen. Volgende handelingen zijn sterk aan te raden: 1. Het drinkwater onderzoeken via de bedrijfsdierenarts. De stalen worden aan de drinknippels genomen. 2. De biggen verzenden naar de dienst pathologie van de faculteit diergeneeskunde voor autopsie. 3. Wat de zeugenvaccinatie betreft, is het best het stalvaccin tegen streptococcen nog enkele weken voort te zetten. Op die manier kan het effect hiervan geëvalueerd worden. Vermoedelijk zal dit geen oplossing bieden aan het probleem. Op dag 60 van de dracht dienen de zeugen gevaccineerd te worden met een levend PRRSV-vaccin dat de Amerikaanse stam bevat (Ingelvac). Dit PRRSV-vaccin dient aan de gelten toegediend te worden minimum 2 weken voor overdracht naar de dekstal. Kanttekening: Na een persoonlijk gesprek met Dr. Geldhof, wist hij mij te zeggen dat de Europese stam in Vlaanderen het meest voorkomt (Hiervan vind ik geen officiële bron). Hij was van oordeel dat daarom als initiële enting Porcilis dus niet onverstandig was. Ook de algemene ervaring op dierenartsenpraktijk Medivet was dat de resultaten bekomen via vaccinatie met Porcilis doorgaans beter zijn dan na vaccinatie met Ingelvac. Gezien de kennis dat de Europese stam vaker voorkomt in Vlaanderen, zou ik eerder geneigd geweest zijn om de primo-vaccinatie tegen PRRSV aan te vatten met Porcilis in plaats van met Ingelvac 4. De biggenvaccinatie met PRRS dient nog enkele weken voortgezet te worden om het effect te evalueren. Maar hier vermoedt men dat dit de problemen niet zal oplossen. De vaccinatie met het PCV2-vaccin wordt voortgezet gezien het positief effect. 5. Het is gewenst de biggen na het spenen 5 dagen via het drinkwater te medicineren. Deze behandeling dient herhaald te worden na 1-2 weken. Een antibiogram heeft aangetoond dat zieke dieren met ampicilline kunnen behandeld worden. Wanneer de biggen zenuwsymptomen vertonen moet er oraal extra water worden toegediend om uitdroging te voorkomen.

13 6. Bij het aanbrengen van de oornummers is een goedwerkende tang en een optimale hygiëne vereist. 7. De tandjes worden geknipt opdat de biggen elkaar minder verwonden. Dit is belangrijk omdat elk wondje een intredepoort vormt voor kiemen zoals streptococcen. 8. Lege compartimenten worden gereinigd en ontsmet. Dit ontsmetten is cruciaal om de infectiedruk te verlagen. Het belang van ontsmetten neemt nogmaals toe omdat de biggen na het spenen in de kraamhokken gehuisvest blijven. 9. De zeugen moeten gewassen worden voor het overbrengen naar de kraamhokken. 10. De temperatuur bij de biggen dient 28 C te zijn op de dag van het spenen. Dit hoort langzaam afgebouwd te worden met 0.5 C tot 1 C per week totdat men een temperatuur van 24 C bereikt heeft. 11. Het debiet van de drinknippel bij de biggen is bij voorkeur 1 liter per minuut. Er is slechts 1 nippel per 20 biggen aanwezig. Dit is onvoldoende om een optimale wateropname te garanderen. Als mogelijke oplossing kan men extra ronde drinkbakjes in de rooster bevestigen. Deze dient dan alternerend met voer en water gevuld te worden, want ook het voederbakje is te klein; Er kunnen slechts 2 biggen tegelijk aan de voederbak eten. 12. Er wordt een serologisch profiel aangelegd; Met behulp van de bepaling van antistoffen bij verschillende leeftijden bij de big wil men achterhalen vanaf welke leeftijd bepaalde pathogenen de kop opsteken. daarom wordt er bloed genomen bij 3*10 biggen van verschillende leeftijd. Deze worden onderzocht op Mycoplasma hyopneumoniae, PRRS en influenza. 4 weken leeftijd 8 weken leeftijd weken leeftijd Mycoplasma 10/10 10/10 10/10 PRRSV 0/10 want 10/10 10/10 gevaccineerd Influenza H1N1 H1N2 H3N2 5/10 5/10 5/10 Tabel 1: Schema staalname serologie 2.2 Resultaten van het histologisch, bacteriologisch en viraal onderzoek Op 17/06/2010 werden 6 gestorven speenbiggen voor autopsie aangeboden bij de vakgroep pathologie van de faculteit diergeneeskunde. Big 1 vertoonde een veralgemeende lymfadenopathie, splenomegalie en focaal uitgebreide necrotiserende dermatitis. Bacteriologisch onderzoek van de lymfeknoop toonde Streptococcus suis aan. Big 2 vertoonde een veralgemeende lymfadenopathie en splenomegalie.

14 Big 3 vertoonde een fibrineuze exsudatieve peritonitis en pleuritis, veralgemeende l ymfadenopathie, splenomegalie en een subaorta stenose. Via bacteriologisch onderzoek isoleerde men S. suis uit de long. Big 4 vertoonde een fibrineuze pleuritis, pericarditis, peritonitis, polyarthritis, veralgemeende lymfadenopathie en splenomegalie. Met behulp van bacteriologisch onderzoek toonde men Escherichia coli en S. suis aan in de long. Big 5 vertoonde een fibrineuze pericarditis, pleuritis, meningitis, arthritis, peritonitis, veralgemeende lymfadenopathie en splenomegalie. Bacteriologisch onderzoek van de milt was negatief. De hersenen waren polybacterieel. Men isoleerde er overvloedig E. coli en enkele kolonies S. suis. Big 6 vertoonde een veralgemeende lymfadenopathie, splenomegalie en katarrhale conjunctivitis. Als eindbesluit komt men tot de conclusie dat de biggen lijden aan een S. suis septicemie. Opvallend is ook de lymfadenopathie bij alle aangeboden biggen. Histologisch onderzoek toonde een lymfoïde depletie met histiocytose en granulomateuze pneumonie aan bij meerdere dieren. Dit kan wijzen op een PCV2 infectie, maar ook een infectie met PRRS kan dit ziektebeeld geven. Virologisch onderzoek toont de betrokkenheid van PRRSV aan. Men onderzocht op deze 6 biggen milt, long, thymus, lymfeknopen en tonsillen. Big Virustiter voor PRRSV in log10tcid >3.8 6 >3.8 Tabel 2: Virustiters voor PRRSV bij de gestorven biggen Bovenstaande waarden zijn significant voor een recente infectie of aanwezigheid van maternale antistoffen waarbij de titers hoger liggen dan de referentiewaarde van 1.5 à 2 log10 TCID50/g. De titers van PCV2 zijn alle 6 lager dan 1,7 log10 TCID50/g. Dit wijst niet op betrokkenheid van PCV2.

15 2.3 Uitslagen serologisch onderzoek van 25/06/2010 Varken nr: Influenza H1N1 As HI Influenza H1N2 As HI Influenza H3N2 As HI Mycoplasma hyopneumoniae As ELISA S/P Groep 1: 4 weken leeftijd 1: Groep 2: 8 weken leeftijd PRRSV As ELISA S/P

16 Groep 3: weken Tabel 3: Serologisch onderzoek van 25/06/2010 (Geel=normaal / Rood=infectietiter) Influenza: HI-titers H1N1 <4: negatief HI-tiers H1N1 vanaf 4: positief HI-titers H1N1 vanaf 64: infectietiters (ook bij gevaccineerde vleesvarkens) HI-titers H1N2; H3N2 <20: negatief HI-titers H1?2; H3N2 vanaf 20: positief HI-titers H1N2, H3N2 vanaf 320: infectietiter (ook bij gevaccineerde vleesvarkens) Maternale antistoffen zijn aantoonbaar tot de leeftijd van 12 à 14 weken. Dit zowel na infectie als na vaccinatie van de zeug ( Bedrijfssituatie: voor het H1N2 type bezitten 2 biggen uit groep 1 en 2 biggen uit groep 2 infectietiters. Alle 30 biggen zijn positief voor de HI test. Het gaat hier om de maternale antistoffen die aantoonbaar zijn tot weken leeftijd.

17 Mycoplasma: Na infectie worden antistoffen over het algemeen traag opgebouwd. Dit komt door de lange incubatieperiode en de trage spreiding van de kiem. De antistoffen zijn pas aantoonbaar vanaf 4 à 6 weken na infectie! Hiermee dient rekening gehouden te worden bij de staalname van pre- en postsera (minimum 6 weken tussen!). Maternale antistoffen blijven aantoonbaar tot 4 weken leeftijd. Er is veel variatie in graad van seropositiviteit op het einde van mestperiode. Hoe meer stalen seropositief op het einde van de mestperiode (op basis van minimum 10 tot 20 stalen), hoe hoger wellicht de infectiedruk zal zijn op het bedrijf. Er moet echter ook rekening gehouden worden met de leeftijd waarop de dieren positief geworden zijn: hoe jonger veel dieren positief worden, hoe ongunstiger ( Bedrijfssituatie: De serumtiters zijn het hoogst in groep 1. Het is waarschijnlijk dat het hier voornamelijk gaat om maternale antistoffen. In groep 2 bezitten slechts 3 biggen van de 10 een titer hoger dan 0,1. Van de 10 biggen in deze groep zijn er 4 serologisch negatief. In groep 3 heeft slechts 1 big van de 10 een titer hoger dan 0,1. Van de 10 biggen zijn er 3 serologisch negatief. De serumtiters van de biggen nemen af wanneer de leeftijd toeneemt. Het is niet aannemelijk dat mycoplasma aan de oorzaak ligt van de ademhalingsstoornissen in de batterij PRRS ELISA: De resultaten worden uitgedrukt onder de vorm van een S/P-waarde (dit is de verhouding tussen de optische densiteit van het staal t.o.v. een positief controleserum). S/P-waarden <0,4: negatief: afwezigheid van antistoffen S/P waarden > 0,4: positief: aanwezigheid van antistoffen S/P waarden > 1,7 à 2,5 wijzen op een infectie die hooguit 3 tot 4 maanden voordien plaats vond wanneer er niet gevaccineerd wordt. S/P waarden rond 1,5 kunnen het gevolg zijn van vaccinatie. S/P waarden > 2,5 kunnen het gevolg zijn van infectie langer dan 4 maanden geleden indien er ook gevaccineerd wordt. Maternale antistoffen zijn aantoonbaar tot de leeftijd van 4 à 6 weken. In het verloop van de afmestperiode worden in algemene regel alle dieren positief. Afhankelijk van het bedrijfstype en van de bedrijfsvoering kan het positief worden van de dieren vroeg (reeds op de batterij) of later in de mestperiode optreden. Seroconversie kan reeds aangetoond worden 2 weken na infectie (

18 Bedrijfssituatie: De biggen van groep 1 zijn reeds gevaccineerd. Toch hebben 4 van de 10 biggen een infectietiter. Eén big heeft een titer van 0,82, wat erop kan wijzen dat deze niet gevaccineerd werd of dat er onvoldoende immuniteitsopbouw is. In groep 2 hebben 9 biggen van de 10 een titer hoger dan 1,7 wat wijst op een recente infectie. Alle biggen zijn serologisch positief. Ook in groep 3 hebben 7 op 10 biggen een infectietiter terwijl alle biggen serologisch positief zijn Conclusie van het voorafgaand onderzoek De long- en ademhalingsproblemen en de verhoogde uitval tussen april en juli 2010 kan verklaard worden door circulatie van PRRSV bij de biggen van 4-12 weken oud. PRRSV geeft aanleiding tot veralgemeende immuniteitsdaling. Vermoedelijk is de fibrineuze polyserositis ten gevolge van S. suis secundair. De biggen worden gevaccineerd tegen PRRSV op dag 21 met Ingelvac (Amerikaanse stam). Sinds 19 juni 2010 startte men met de vaccinatie van de zeugen op dag 60 van de dracht met Ingelvac. Men zal de biggenvaccinatie stoppen van zodra alle zeugen gevaccineerd zijn. Gelten vaccineert men 4 weken voor de overplaatsing naar de zeugenstal. Ook de beren vaccineert men 2x per jaar. Na het onderzoek naar de genetische karakterisatie van het op het bedrijf circulerende veldvirus kan eventueel het vaccin aangepast worden. Wanneer het virus het dichtst aanleunt tegen de Amerikaanse stam zal er gevaccineerd worden met Ingelvac. Wanneer de genetische gelijkenis met de Europese stam het grootst is zal gevaccineerd worden met Porcilis Resultaten van het wateronderzoek Staalname van het leidingwater gebeurde aan de drinknippel in de kraamstal. Te onderzoeken resultaat Maximumwaarde aantal coliformen (kve/100ml) 0 <100/100ml aantal E. Coli 0 <100/ml aantal Enterococcen 0 <100/ml aantal sulfiet reducerende 0 0/100ml Clostridia totaal aeroob kiemgetal 22 C 17 < /ml totaal aeroob kiemgetal 37 9 < /ml Ammonium (mg/l) <0,25 2,0 Calcium (mg/l) 35,0 270 Chloriden (mg/l) 9, Magnesium (mg/l) 4,66 50 Nitraten (mg/l) <2,0 100 Nitrieten (mg/l) <0,08 0,5 ph 8,1 6,5-8 totale hardheid ( D) 6,0 20 Zoutgehalte (mg/l) 16,3 2000

19 fysisch uitzicht helder helder geur geurloos geurloos kleur kleurloos kleurloos Tabel 4: Resultaten wateronderzoek Enkel de ph van het drinkwater is afwijkend. Deze is te basisch (ph: 8,1), waardoor het raadzaam is het drinkwater aan te zuren. Aanzuring van het drinkwater leidt tot een bestrijding van kiemen zoals E. coli en Salmonella. Ook kan het de voederconversie en dagelijkse groei verbeteren. Bij een te sterke aanzuring gaat de wateropname afnemen door de smaakverandering. Daarom streeft men naar een ph-waarde van het drinkwater gelegen tussen 3,6 en 4,1. Elk zuur heeft een eigen antibacterieel spectrum. Wanneer men verschillende organische zuren combineert is er ook een bijkomend additief of synergistisch effect. In de praktijk maakt men voor aanzuring voornamelijk gebruik van organische zuren zoals melkzuur, azijnzuur, mierenzuur, propionzuur, fumaarzuur en citroenzuur. Aangezien zuren een corrosieve werking hebben, dient erop gewezen te worden dat alle waterleidingen en koppelingen uit kunststof vervaardigd moeten zijn. Ook kan er slijmvorming ontstaan door woekering van schimmels en gisten. Om dit te voorkomen is het aan te raden om een schimmelremmer zoals propionzuur toe te voegen. Wanneer medicatie via het drinkwater verstrekt wordt, moeten de richtlijnen in verband met de ph altijd gerespecteerd worden. ( 3. Herhalingsbezoek augustus 2010: nieuwe problematiek Er treedt diarree met bloedbijmenging op bij de biggen na het spenen. Ook wanneer de biggen op 20 kg opgezet worden in de vleesvarkensstal is er diarree aanwezig. Vorig jaar heeft men problemen gehad met dysenterie. De symptomen verdwenen na behandeling met valnemuline. Na verplaatsing naar de vleesvarkensstal wordt er altijd wat platte mest opgemerkt. Dit duurt langer dan 2 weken, maar leidt niet tot verhoogde sterfte. Een verklaring zou men kunnen vinden in de overgang naar een ander voeder. (Dit voeder is afkomstig van een andere voederleverancier dan de starter die de biggen krijgen tot 20 kg. Het gaat wel over een 3-fase voedering, dus het voeder is wel geschikt voor biggen van 20 kg). Ook de overgang naar een andere drinknippel met een sterke debiettoename en een hogere wateropname zou een verklaring kunnen zijn. De vraag is of de biggen die verkocht worden op 20 kg ook problemen hebben met diarree. Na het spenen treft men een enkele big aan met productieve hoest en een pompende ademhaling. Er is geen bloedbijmenging meer te zien, echter wel nog platte mest in de meeste hokken. De diarree treedt niet op hetzelfde tijdstip op bij alle biggen. Een eerste mestonderzoek, bestaande uit mest verzameld van de vloer bij biggen na het spenen, bleek positief op PCR voor Brachyspira. Een tweede mestonderzoek, bestaande uit een mengstaal van 2 biggen, bleek negatief voor cultuur op Brachyspira en negatief voor Salmonella. De laatste S/P ratio voor Salmonella bedroeg 0,18 bij vleesvarkens van 60 kg. Deze ratio is al eens hoger geweest dan 0,6. Sinds 1 week wordt er tiamutin onder het voeder gemengd. De bloedbijmening in de mest is verdwenen, maar er is wel nog platte mest in de meeste hokken. Ook treedt de diarree niet bij alle biggen gelijktijdig op.

20 3.1. Heersende bedrijfssituatie De biggensterfte is verminderd, maar is nog steeds te hoog. In mei bedroeg de uitval na het spenen 19,8%, in juni 17,8%, in juli 14% en in augustus 7,2%. Ook kwamen er enkele maanden terug enkele vroeggeboortes voor. Ook het percentage doodgeboren biggen is te hoog. De referentiewaarde bedraagt <7% terwijl de waardes op het bedrijf in juni 12,9%, in juli 18,5% en in augustus tot 13,8% pieken. PRRS is het waarschijnlijke oorzakelijk agentia. Volgende week worden de eerste biggen van gevaccineerde zeugen gespeend. Toch zullen de biggen gevaccineerd worden op dag 21 tot alle zeugen gevaccineerd zijn. Dit om zo snel mogelijk positieve resultaten uit de vaccinatie de verkrijgen. Door deze biggen evenzeer te vaccineren, zijn ze beter beschermd. Ondanks de afname van de infectiedruk door de vaccinatie van de zeugen, zal de bescherming pas optimaal zijn van zodra alle dieren gevaccineerd zijn. De zeugen worden gewassen juist voor overplaatsing naar de kraamstal. Hierdoor ontstaat het probleem dat de vloeren nat en glad worden, waardoor zeugen uitglijden. De dierenarts adviseerde om de zeugen te wassen 1 of 2 dagen voor het overzetten. Toch begrijp ik hier het opzet niet goed van. Doel is toch net om de zeugen volledig te reinigen zodat ze niet bevuild zijn door mest. Wanneer de dieren nu gewassen worden in de drachtstal en ze toch nog 1 à 2 dagen in contact komen met deze mest, kan volgens mij het gewenste effect niet bekomen worden. Ik zou eerder adviseren van de dieren in de kraamstal te wassen, desnoods door ze een dag eerder naar de kraamstal over te brengen zodat de hokken nog kunnen opdrogen. De kraamstallen worden na reiniging ontsmet en de vliegen worden afgedood door de larven in de mestput af te doden en bijkomend korrels op de vensterbanken te strooien. Hierdoor zijn er significant minder vliegen. De oortjes van de biggen zijn nog steeds ontstoken na het aanbrengen van de sanitelnummer. Een te ruwe manier van aanbrengen van de nummers lijkt uitgesloten aangezien de ontsteking optreedt ongeacht welke persoon de dieren heeft behandeld. Vermoedelijk speelt de verhoogde infectiegevoeligheid van de biggen en de hoge infectiedruk door streptococcen en andere huid- en omgevingsbacteriën de grootste rol in het ontstaan van de oorontsteking. Er wordt voorgesteld de oornummers alvorens het aanbrengen de dompelen in Ecutan (chloorhexidine). Het stalvaccin tegen streptokokken zal gestopt worden. Sinds enkele weken wordt het PCV2 vaccin gecombineerd met een Mycoplasma vaccin, toegediend bij biggen van 3 weken ouderdom Algemene bevindingen tijdens bedrijfsrondgang 2 e bezoek: In de kraamhokken zijn er overal uniforme tomen te zien. In 1 toom komen trilbiggen voor. Er zijn verschillende biggen jonger dan 2 weken waarvan de oorschelp ontstoken is. In de compartimenten met gespeende biggen zijn er opmerkelijk minder vliegen. Ook het hoesten en niezen is sterk verbeterd in vergelijking met het eerste bedrijfsbezoek. Toch is er nog een enkele big met een productieve hoest en een pompende ademhaling. Er zijn meer biggen aanwezig per hokje. Dit is te wijten aan een verminderde uitval (14% in juli naar 7,2% in augustus). De biggen worden nu verdeeld

21 over 9 compartimenten in plaats van 8 om de bezettingsgraad te verminderen. Enkele biggen vertonen dikke achterpoten en artritis. Ze worden behandeld met duphamox (amoxycilline). In de meeste hokken is er platte mest zonder bloedbijmenging zichtbaar. De zwaarst aangetaste biggen hebben weinig buikvulling. Bij de biggen van 6 weken oud (de eerste groep die op 3 weken leeftijd gevaccineerd werden tegen Mycoplasma) is er 1 big aanwezig die hoest en een pompende ademhaling vertoont. Verder zijn er weinig ademhalingsproblemen. 1 big heeft de symptomen van PDNS (porcine dermatitis en nefropathie syndroom).bij de aandoening PDNS, waarbij de huid typische rode vlekken vertoont, wordt er een causaal verband met PCV2 vermoed. De invloed van PCV2 is echter nog onduidelijk. In tegenstelling tot PMWS (posweaning multisystemic wasting syndrome of wegkwijnziekte veroorzaakt door PCV2) is PDNS nog niet experimenteel reproduceerbaar Adviezen De drinkwatervoorziening bij de gespeende biggen zou verbeterd moeten worden. Dit werd reeds geadviseerd bij het vorige bedrijfsbezoek. De diarree na het spenen wordt nu behandeld door tiamuline via het voeder te verschaffen. Dit mag echter niet evolueren naar een structureel antibioticagebruik. Enerzijds verkiest de varkenshouder om colistine toe te dienen via het drinkwater in plaats van tiamuline via het voeder te verstrekken. Er wordt voorgesteld om de biggen de eerste 2 weken na het spenen colistine via het drinkwater te geven. Anderzijds wordt er geadviseerd om het drinkwater aan te zuren. Op het bedrijf is er de mogelijkheid dit per compartiment te regelen. Men dient wel bedacht te zijn op corrosie omdat de koppelingen in de gang niet vervaardigd zijn uit kunststof. Deze zouden op termijn kunnen doorlekken. Ook moet men er rekening mee houden dat men niet alle antibiotica kan verschaffen via aangezuurd water. De antibioticum kan een interactie aangaan met het zuur, of kan verminderen in effectiviteit. Ook is het mogelijk dat door aanzuring afzettingen van vuil of medicatie op de leidingwand, loskomen en de drinknippels gaan verstoppen. Om dit te vermijden kunnen de leidingen vooraf met waterstofperoxide gereinigd worden, waarna men ook de nippels moet controleren op verstoppingen. Er dient mestonderzoek te gebeuren bij de biggen na opzet in de vleesvarkensstal. Dit is zinvol omdat deze dieren geen antibiotica toegediend krijgen. Er moet verse mest verzameld worden van verscheidene biggen met diarree. Dit staal dient luchtdicht (anaëroob milieu behouden voor Brachyspira spp.) en koel verpakt te worden. Stalen worden direct verzonden voor bacteriologisch onderzoek op Brachyspira spp., Lawsonia intracellularis en Salmonella. Ook dient er geïnformeerd te worden bij de afnemers van de biggen of deze dieren ook platte mest en/of diarree vertonen in de eerste twee weken na levering. 4. Tweede terugbezoek in oktober 2010 Bij de biggen is de uitval opnieuw sterk toegenomen tot 20%. Ook het aantal doodgeboren biggen is te hoog. Het doodgeboortecijfer gaat van 19% in juli, 14% in augustus en 12% in september. De biggen zijn gezond op speenleeftijd, maar gaan reeds vanaf de eerste week na het spenen achteruit. Op 2 weken na spenen treft men magere dieren aan met lange haren, diarree en een vuile

22 achterhand. Soms hebben zij een pompende ademhaling, hoge koorts en een hoge mortaliteit. Enkele biggen vertonen opgezette gewrichten en laterale decubitus met fietsbewegingen. De symptomen uiten zich het sterkst op 4 weken na spenen. Bijkomend treedt er dan ook oor- en staartbijten op. Wanneer de overlevende dieren naar de voormest gaan op 10 weken leeftijd, is de diarree verdwenen. Voordien waren deze dieren vanaf de voormest klinisch gezond, maar nu is duidelijk te zien dat de dieren dan nog steeds ziek zijn. In de kraamstal zijn 5 van de 30 zeugen ziek. Twee zeugen hebben mastitis. In het algemeen zijn de zeugen apathisch. De zieke dieren nemen geen voedsel meer op, wat leidt tot een daling van de melkgifte. In de week van 22 oktober zijn er ook veel zwakgeboren biggen. Bij de zeugen treedt een hoger percentage vroeg- en doodgeboorte op. In oktober is het totaal aantal geboren biggen te laag. Dit kan teruggekoppeld worden naar het moment van inseminatie in juni. Toen waren er uitgesproken problemen in de kraamstal en bij de biggen na het spenen. Ook het percentage herdekkingen is sterk verhoogd sinds april Maand 2010 februari maart April Mei Juni Juli Augustus september % herdekkingen Tabel 5: Maandoverzicht herdekkingen Deze problematiek kan wijzen op een PRRSV infectie in de vroege dracht, met koorts en regelmatig terugkomen tot gevolg. Maar ook de slechte spermakwaliteit van de aanwezige beren kan het lager aantal geboren biggen verklaren. Het bedrijf beschikt over 4 beren: 3 Deense Duroc beren en 1 Deense Large White beer. Vaccinatie tegen PRRS gebeurde bij aankomst op het bedrijf. Eind juni 2010 werden ze eveneens gevaccineerd met Ingelvac bij de start van het zeugenvaccinatieprotocol. Op 13 oktober onderzocht men het sperma bij DGZ. Hieruit blijkt dat 3 van de 4 beren ondermaats presteerden. Twee Duroc beren hadden slechts 39%, respectievelijk 21% normale spermatozoa. Hier waren voornamelijk proximale en distale protoplasmadruppels (secundaire afwijkingen) de oorzaak van de verminderde fertiliteit. Dit kan compenseerbaar zijn door de dosis te verhogen. Eén Durocbeer had slechts 40% normale spermatozoa terwijl 33% spermatozoa primaire afwijkingen vertoonden. Dit is nooit compenseerbaar. Enkel de Large White beer had een goede spermakwaliteit met 80% normale spermatozoa. Deze afwijkingen in spermakwaliteit kan verklaard worden door ziekte gepaard gaande met koorts. Hierdoor zijn de spermacellen aangetast. Het kan nog enkele weken duren voor de spermakwaliteit van de dieren verbetert aangezien de productie en rijping van sperma dagen duurt Algemene bevindingen bij de bedrijfsrondgang op 22/10/2010 De zeugen in de kraamstal zijn apathisch. De zieke zeugen liggen in laterale decubitus. Enkele dieren vertonen hondenzit en een pompende ademhaling. De tomen zijn te klein. De voorgaande week konden er slechts 9 biggen per zeug geteld worden. Ook waren er te veel zwakke biggen geboren, die verdeeld werden over 2 zeugen. Het is ook te warm in de kraamstal. De vraagtemperatuur staat

23 ingesteld op 23,4 C en de gemeten temperatuur bedraagt 25,1 C. De biggen hebben opmerkelijk minder oorontstekingen. Toch worden de sanitelnummers nog steeds volgens de gebruikelijke manier aangebracht. De gespeende biggen zijn duidelijk ziek vanaf 2 weken na spenen. Een piek in het ziektepatroon wordt bereikt op 4 weken na spenen. De biggen zijn mager, de flanken zijn ingevallen en ze hebben platte mest. De mest is verschillend van kleur, maar er is geen bloedbijmenging. Enkele biggen vertonen een productieve hoest en niezen. Bij de zieke dieren wordt ook oor- en staartbijten gezien. Opvallend is dat er tussen alle aangetaste hokken, ook hokken zijn waar de biggen slechts weinig tot niet ziek zijn. De biggen werden tot voor enkele dagen behandeld met Colistine. Dit is stopgezet omdat er geen beterschap zichtbaar was Adviezen 1. Het is zeer waarschijnlijk dat het bedrijf nog steeds kampt met opflakkeringen van een PRRSV infectie. Op basis van de genetische karakterisatie van het virusisolaat bij de biggen, ontdekte men dat het veldvirus een Europese stam is. Vaccinatie met een Europese stam (Porcilis) zal niet noodzakelijk tot een betere immuniteit leiden omdat het vaccin op cruciale epitopen kan verschillen met het vaccinvirus. Het PRRSV vaccinatieschema zal herbekeken worden op basis van de laboresultaten. 2. Mestonderzoek op Brachyspira spp. en PIA (Lawsonia intracellularis) is zinvol aangezien de biggen enkel colistine kregen toegediend. 3. Het is nuttig verder serologisch onderzoek in te stellen. Gelijktijdig met de bloedname voor de ziekte van Aujeszky zal eveneens getest worden op PRRSV en influenza. De biggen worden bloed genomen op 3 en 6 weken na spenen. Deze stalen zullen getest worden op PRRSV, influenza en L. intracellularis. 4. Het verbeteren van de drinkwatervoorziening bij de gespeende biggen blijft nog steeds een heikel punt. De voederadviseur stelt voor deze bakjes te sponsoren. Gezien de biggen lijden onder de diarree, is voldoende wateropname van cruciaal belang. 5. De behandeling van diarree na het spenen met tiamuline had niet het beoogde effect. Er wordt gekozen om een behandeling met tylosine (Tylan) in te stellen via het drinkwater. Dit antibioticum is werkzaam tegen Brachyspira spp. en Lawsonia intracellularis. Bij Brachyspira spp komt er een hoge mate van resistentie voor zodat er een MIC bepaalt wordt als onderzoek Brachyspiren aantoont. Als aanvullende behandeling voor speendiarree is colistine (promycine) aan te raden gezien de natuurlijke resistentie van E. coli voor dit antibioticum. Wanneer het mestonderzoek een E. coli infectie aantoont, zal een E-test worden uitgevoerd. 6. De voedersamenstelling van het speenvoeder zal geanalyseerd worden. Ook zou men moeten proberen inzicht te krijgen in de dagelijkse voederopname in week 1 na het spenen. 7. Aangezien de Duroc beren een ontoereikende spermakwaliteit hebben, is het ten sterkste af te raden met deze dieren te fokken. Wanneer beer 1 en 2 toch ingezet worden, moet men de dosis verhogen. Beer 3 moet men weren uit de fokkerij gezien de niet compenseerbare gebreken. Men hoort de beren wel te blijven afnemen en over 4 weken opnieuw te laten

24 onderzoeken. Het is het verstandigst om sperma aan te kopen via een KI s-station tot de kwaliteit van het eigen sperma weer optimaal is. 8. De vraagtemperatuur in de kraamstal is 22 C. Wanneer de zeugen koorts hebben, is behandeling met een ontstekingsremmer gewenst. Bij uierontsteking dient de therapie aangevuld te worden met antibiotica Autopsieresultaten biggen gestorven op Big 1: vrouwelijk, 5 weken leeftijd, gewicht 4 kg: Dit dier vertoonde een hemorrhagische enteritis en een katarrhale colitis, een veralgemeende lymfadenopathie, splenomegalie, longoedeem en mogelijk een beginnende bronchopneumonie. Big 2: mannelijk gecastreerd, 7 weken leeftijd, gewicht 8 kg: Dit dier lijdt aan een embolische suppuratieve pneumonie en een hemorrhagische enterocolitis. Het algemeen beeld wijst op een septicemie en enteritis. Big 3: vrouwelijk, leeftijd 7 weken, gewicht 8 kg: Bij deze big bemerkt men een hemorrhagische enterocolitis, veralgemeende lymfadenopathie, splenomegalie en deshydratatie. Big 4: vrouwelijk, leeftijd 8 weken, gewicht 8 kg: op autopsie zag men een polyserositis (fibrineuze pleuritis, pericarditis en peritonitis), purulente polyserositis, veralgemeende lymfadenopathie, splenomegalie en een katarrhale enteritis. Big 5: leeftijd 8 weken, gewicht 15 kg: Dit dier vertoonde een ulceratieve gastritis en melena, veralgemeende lymfadenopathie, katarrhale enterocolitis, splenomegalie en anemie. Big 6: mannelijk, leeftijd 8 weken, gewicht 12 kg: Deze big lijdt aan een ulceratieve gastritis met bloeding en melena, veralgemeende lymfadenopathie, anemie en longoedeem. De lijkschouwing geeft geen eenduidig beeld. De prevalentie van ulceratieve gastritis en polyserositis is hoger in klinisch zieke dieren. Dit beeld geeft geen aanwijzing of uitsluitsel voor een bepaalde infectie. Wel zijn er spiraalvormige bacteriën gevonden ter hoogte van de necrotische letsels in het colon. Dit duidt op een infectie met Brachyspira spp Resultaten serologisch onderzoek Biggen: Op 12 weken leeftijd zijn alle biggen serologisch negatief voor Lawsonia intracellularis (PIA). Tijdens het pathologisch onderzoek konden er ook geen typische letsels, nl proliferatieve hemorrhagische enteropathie of proliferatieve intestinale adenomatose of ileïtis, worden aangetoond. PIA als oorzaak voor de diarree is uitgesloten. De titers voor het H1N1 influenza virus zijn 19 biggen lager dan 64 en bij 1 big gelijk aan 128. Dit duidt erop dat er geen recente infectie is. Titers gelegen boven 20 zijn positief, maar enkel de titers boven 64 wijzen op een recente infectie. Voor het H1N2 influenza virus hebben 18 biggen een titer lager dan 160 en 2 biggen een titer van 320. Dit wijst er eveneens op dat er geen recente infectie is opgetreden. Hoewel titers boven 20 positief zijn, moeten de waarden boven de 320 liggen voor een recente infectie. Voor het H3N2 virus hebben alle biggen titers lager dan 40. Het zijn enkel titers boven 320 die significant zijn voor

25 een recente infectie. Dus ook hier kan men concluderen dat influenza niet de oorzaak is van het probleem. Voor PRRS treedt er een seroconversie op tussen de leeftijd van 8 en 12 weken. Deze biggen zijn afkomstig van zeugen die nog niet gevaccineerd zijn tegen PRRS aangezien men dit adviseerde op 16/06/2010. Men hoopt om de viruscirculatie en de infectiedruk sterk te verlagen door via vaccinatie van gelten en zeugen de immuniteit te verhogen Zeugen: Voor influenza vertonen de zeugen onregelmatige antistoffentiters. De bloedname voor de zeugen gebeurde in de kraamstal bij de zieke en koortsige zeugen. Daarom is het interessant om bij dezelfde zeugen 4 weken na de eerste bloedname opnieuw bloed te nemen. Deze stalen dienen dan onderzocht te worden voor influenza en PRRS. Hierdoor kan een eventuele seroconversie nagegaan worden. Wat betreft PRRSV vertonen 4 van de 10 zeugen nog een S/P ratio die hoger is dan 2. Een ratio hoger dan 2 duidt op een recente infectie. Titers die veroorzaakt worden door vaccinatie zijn lager dan 1, Adviezen: 1. Er wordt voorgesteld om de volgende maanden op dag 60 van de dracht te vaccineren met Ingelvac. Op dag 6 na de partus dient men te vaccineren met Porcilis. Van zodra de PRRSV infectie onder controle is en de klinische problemen van de baan zijn, stelt men een rotatie vaccinatie voor met alternerend Ingelvac en Porcilis. 2. De drinkwatervoorziening bij de gespeende biggen dient nog steeds verhoogd te worden. Bijkomende ronde eetbakjes zouden geplaatst moeten worden tot 12 weken leeftijd. Omdat de dieren door diarree een groot vochtverlies hebben, is een voldoende wateropname van cruciaal belang. 3. De biggen horen strategisch behandeld te worden voor de diarree. Via drinkwatermedicatie zou men de biggen vanaf 4 weken na spenen met tylosine (Tylan) dienen te behandelen. Dit omdat er reeds een klinische verbetering zichtbaar is bij behandeling met dit product. Tylosine is werkzaam tegen dysenterie en PIA, maar niet tegen E. coli. 5. Verder verloop van de problematiek op het bedrijf begin december In het begin had de toediening van Tylan via het drinkwater een heel goed effect. Daarna trad er toch weer diarree op met een verhoogde uitval bij de biggen. Men schakelde over op Tiamulin, maar di was zonder succes. Daarom zet men nu opnieuw Tylan in. Een gevoeligheidsbepaling van de biggen die binnengebracht werden voor autopsie op heeft geen nut omdat deze dieren reeds met antibiotica behandeld werden. Het is ook niet zinvol om opnieuw gestorven dieren naar de faculteit te verzenden voor gevoeligheidsbepaling zolang de dieren een antibioticabehandeling krijgen. Vanwege de autopsie van biggen met septicemie t.g.v. hemolytische E.coli gaat men colistine bijgeven in de 2 e en 3 e week na spenen. De dierenarts wilt dit voorlopig mengen met Tylan.

26 Er wordt niet meer gesproken van zieke zeugen in de kraamstal. Bij het vorige bedrijfsbezoek was er uitdrukkelijk gevraagd en nadien in het rapport genoteerd dat het wel degelijk de bedoeling was een bloedonderzoek uit te voeren bij dezelfde 10 zeugen in de kraamstal. Deze dieren moesten onderzocht worden op influenza en PRRSV. De bedrijfsdierenarts liet echter enkel onderzoek doen naar influenza. Hij argumenteerde dat de PRRSV infectie toch onder controle zou zijn door de vaccinatie. Dit is een zeer te betreuren zaak, aangezien vaccinatie nooit sluitend is. Op deze manier kan de werkzaamheid van het vaccin en eventuele problemen met PRRSV in de kraamstal in het najaar van 2010 niet geëvalueerd worden. De influenza titers waren niet gestegen. De Beren blijken al ruim een jaar slecht te presteren! Dit was dus niet noodzakelijk geassocieerd met de PRRSV uitbraak in het voorjaar van De bevruchtingsresultaten waren al zeer lang slecht (zie bedrijfsregistratie). Vanaf nu wordt er enkel nog sperma aangekocht via een K.I. centrum De PRRSV vaccinatie wordt gedaan op dag 60 van de dracht en voorlopig nog niet in de kraamstal. Nochtans is de meest courante werkwijze een combinatie van vaccinatie op dag 6 in de kraamstal en op dag 60 van de dracht. Volgens de dierenarts situeren de problemen zich voornamelijk bij de biggen 2 weken na spenen. Hier treedt nu de hoogste uitval op. Dit is mogelijk te verklaren door een combinatie van dysenterie met E.coli. Hieruit blijkt het grote belang van een verbetering van het speenmanagement. Een goede kwaliteit van het snoepmeel en het speenvoeder, in combinatie met een betere drinkwatervoorziening en extra eetbakjes is onontbeerlijk. Het is droevig dat deze extra voederbakjes nog steeds niet aangekocht zijn, noch dat er een verbetering is van de drinkwatervoorziening. Dit is nochtans al geadviseerd bij aanvang van de problemen. 6. Bespreking technische resultaten De technische bedrijfsresultaten worden geregistreerd via het computerprogramma pigmanager. Technische kengetallen Periode tot Periode tot Jaaroverzicht tot Aantal gespeende biggen/zeug/jaar Aantal afgeleverde biggen/zeug/jaar % afvoer zeugen/jaar % < herinseminaties % onregelmatige herinseminaties zeugworpindex >