{ nieuwsbrief. voor ondernemende varkenshouders

Transcriptie

1 { nieuwsbrief voor ondernemende varkenshouders 02 ZOMER 2009

2 editoriaal Circovirus en mycoplasmen: 2 aandachtspunten voor de varkenshouder In deze nieuwsbrief brengen we u nieuws over enkele onderwerpen die erg actueel zijn en die u kunnen helpen in het verbeteren van uw bedrijfsresultaten en de afzet van uw varkens. Met het uitroeien van het Aujeszky virus, zijn Mycoplasma en Porcien Circovirus momenteel de meest voorkomende en economisch meest schadelijke ziekten in de vleesvarkenshouderij. Uiteraard komen op bedrijven ook andere kiemen voor, maar de tweeling Myco / Circo kan toch oorzaak zijn van veel ellende. Sterk in de spotlights staat ook het dierenwelzijn en de sector wenst ook daar een positieve bijdrage te leveren. Een dier dat geen pijn heeft, zal ook betere economische prestaties tonen. Daarenboven is dit een maatschappelijk thema en is het vooral kwestie van zoeken naar een economisch haalbare oplossing. Verschillende mogelijkheden bieden zich aan, zodat de sector zicht krijgt op keuzes die inspelen op verbeterd dierenwelzijn. hun specifieke kennis hebben. Dit wensen we te symboliseren met een nieuw logo dat die samenwerking visualiseert. In die wens tot versterking van onze samenwerking komt een nieuwe medewerker vanaf 1 augustus ons team vervoegen. Stefan Poels heeft al heel wat ervaring en zal zijn kennis ter beschikking stellen van het team, de dierenarts en de varkenshouder. We wensen hem veel succes bij deze nieuwe stap in zijn leven. Veel leesplezier! Het swine team van Boehringer Ingelheim. De aanwezigheid van mycoplasmen en het circovirus op Belgische bedrijven is zeer groot. Meer dan 95% van de bedrijven zijn besmet met het circovirus en mycoplasmen zijn aantoonbaar op 90% van de bedrijven. De Belgische varkenshouder heeft al lange tijd begrepen dat de preventie tegen mycoplasmen op de meeste bedrijven rendabel is. Ramingen tonen aan dat 75% van alle Belgische vleesvarkens gevaccineerd worden tegen deze aandoening. Door te vaccineren voorkomt men de typische longletsels die de kiem veroorzaakt. Tevens ziet men een duidelijk positief effect op de dagelijkse groei. Vaccinatie creëert een evenwicht tussen de bestaande infectiedruk en de weerstand tegen mycoplasmen. Mycoplasmen infecties blijven in regel circuleren op het bedrijf, daarom de noodzaak om te blijven vaccineren. Het circovirus heeft bekendheid gekregen door het probleem van wegkwijnende varkens. Wereldwijd groeit het besef dat dit virus, economisch gezien, de belangrijkste vleesvarkensziekte is. In die mate zelfs dat momenteel 95% van de Amerikaanse biggen gevaccineerd worden tegen circo, en dit binnen de 2 jaar na de introductie van het eerste biggenvaccin. In Europa is dezelfde trend zich momenteel aan het doorzetten. Het is de eerste maal in de geschiedenis van de varkensgeneeskunde dat een vaccinatie zo snel ingang vindt. Vaccinatie tegen het circovirus beschermt de varkens tegen de effecten van een circovirusinfectie, o.a. tegen de aantasting van het afweersysteem. Het gevolg hiervan is dat gevaccineerde dieren beter weerstand bieden tegen secundaire infecties en dat vaccinaties tegen andere aandoeningen beter werken. Een actieve en constructieve samenwerking tussen dierenarts, varkenshouder en Boehringer Ingelheim kan helpen om verdere vooruitgang te boeken in domeinen waar elk van de drie Op bedrijven waar beide infecties voorkomen is het dan ook economisch verantwoord om tegen beide ziekten preventief op te treden. Op pagina 4 en 5 van deze nieuwsbrief kan u meer informatie over beide ziekten terugvinden. Circovirus en mycoplasmen: 2 aandachtspunten voor de varkenshouder Ziekten in beeld: mycoplasmen en circovirus 6 Het belang van pijnbestrijding bij varkens Boehringer Ingelheim denkt concreet mee 8Uitbreiding van het swine team 3

3 Ziekte in beeld: Mycoplasmen Ziekte in beeld: Circovirus Ziekteverwekker: een bacterie, nl. Mycoplasma hyopneumoniae Ziekteverwekker: een virus, nl. Porcien CircoVirus type 2 (PCV2) Veroorzaakt: Enzoötische pneumonie, een longontsteking waarbij zeer specifieke gedeelten van de long aangetast zijn Veroorzaakt: verschillende ziektebeelden: (zie foto). Verhoogde gevoeligheid voor andere luchtwegaandoeningen. In een stalomgeving ademen dieren voortdurend lucht in die geladen is met bacteriën en virussen. Bij gezonde varkens wordt een groot deel van deze kiemen vastgehouden in de slijmlaag van de bovenste luchtwegen. Dit slijm wordt door middel van de golvende beweging van trilhaartjes, die zich op de wand van de luchtwegen bevinden, terug naar buiten gewerkt bij het hoesten. Bij een aantasting met mycoplasmen hechten deze bacteriën zich vast aan de toppen van de trilhaartjes en scheiden gifstoffen af welke deze trilhaartjes vernietigen. Hierdoor is de zuiverende werking verstoord en komen meer kiemen terecht in de longen, waar ze schade kunnen aanrichten. Symptomen: Een langdurige droge hoest die voornamelijk voorkomt bij vleesvarkens met een leeftijd van 3 tot 6 maanden. Verminderde voederopname. Groeiachterstand die tot uiting komt onder vorm van ongelijke tomen vleesvarkens. Wegkwijnende varkens (PMWS) Slepende luchtwegproblemen (PRDC) Huid- en nierletsels (PDNS) Symptomen: Bleke, soms gele varkens Slijters, achterblijvers Vergrote lymfeklieren Verhoogde sterfte Ziektebeelden: Maagdarmproblemen Verzwakte weerstand en verminderde werking van vaccins Milde vorm: achterblijvende productieparameters, lichte verhoging van het sterftepercentage, Diarree Huid- en nierletsels Versnelde ademhaling (flankenslag), longontsteking, niezen, hoest Wegkwijnende big (PMWS) Ziektebeelden: PDNS varken met typische rood-paarse huidletsels, vnl. gelokaliseerd op poten, achterhand en oren. Longontsteking met vochtopstapeling ten gevolge van een PCV2 infectie. De longen hebben een rubberachtig uitzicht. Gezonde longen Longontsteking ten gevolge van Mycoplasma hyopneumoniae, waarbij specifieke gedeelten van de longen zijn aangetast Ontsteking van de dunne darm ten gevolge van een PCV2 infectie, vaak verward met een PIA infectie. Mycoplasmen en het circovirus behoren tot de economisch meest schadelijke ziekten in de vleesvarkenshouderij. Tegen beide aandoeningen is een goede preventie aangewezen. Contacteer uw dierenarts voor meer informatie. 5

4 Het belang van pijnbestrijding bij varkens Pijn speelt als signaalfunctie een belangrijke rol in ieder levend organisme. Pijnreacties worden vaak uitgelokt door ontstekingsprocessen. Ze geven aan dat er zich een probleem stelt met mogelijks negatieve gevolgen voor het dier. Anderzijds zal pijn het normale gedrag van dieren sterk kunnen beïnvloeden, hetgeen negatieve gevolgen heeft op de productieresultaten. In dit artikel gaan we bij zeugen, vleesvarkens en biggen na in welke mate het gebruik van ontstekingsremmers bij pijnlijke processen de productieparameters beïnvloedt. Pijnbestrijding bij MMA MMA staat voor metritis, mastitis en agalactie syndroom. Het is een veel voorkomende aandoening. Gemiddeld worden tussen de 15% en 25% van de zeugen aangetast. De symptomen situeren zich rond het werpen en worden gekenmerkt door zeugen die geen of weinig voeder opnemen en een onvoldoende melkgift met directe gevolgen op de biggen. Biggen die te weinig biest opnemen hebben een verminderde weerstand tegen infecties. Een tijdelijk verminderde melkopname tijdens de eerste levensweek leidt tot een verhoogde sterfte en tot een lager en ongelijk speengewicht. MMA kan veroorzaakt worden door: niet infectieuze oorzaken zoals calcium tekort, uieroedeem voor het werpen en oververhitting van de melkklieren infecties met bepaalde bacteriën (E. coli, Klebsiella e.a.) waarbij toxines worden vrijgesteld infecties met virussen (PRRS). Maar ook management en omgevingsfactoren (beperkte drinkwateropname, te hoge staltemperatuur, e.a.) alsook nutritionele oorzaken (te vette of te magere zeugen) kunnen MMA veroorzaken. Behandeling van MMA zal er in eerste instantie in bestaan om de zeug zo snel mogelijk terug aan het eten te krijgen, de ontstekingsreacties tegen te gaan en de onderliggende oorzaak aan te pakken. Het gebruik van een goede ontstekingsremmer bij de behandeling van MMA is dan ook een vereiste. Het effect van een ontstekingsremmer resulteert in een snel verbeterde algemene conditie, een verminderde biggensterfte en een verhoogd gewicht van de biggen. In het geval van een bacteriële infectie is het gebruik van een antibioticum ook noodzakelijk. Pijnbestrijding bij pootletsels Kwetsuren aan poten en beenwerk komen regelmatig voor bij vleesvarkens en fokmateriaal. Pootletsels zijn verantwoordelijk voor een derde van alle reforme zeugen. Genetische voorbestemdheid en onaangepaste voeding kunnen leiden tot pootletsels en slecht beenwerk. Maar vooral een ongunstige huisvesting is de hoofdoorzaak van deze problematiek. De meeste letsels ontstaan zuiver traumatisch terwijl infecties het probleem pas in tweede instantie gaan verergeren. Vleesvarkens en zeugen die te lijden hebben aan een pootletsel vertonen een minder goede algemene toestand. Hierdoor ontstaat er een sociale competitie binnen het hok. Het gevolg is onrust en minder goede toegang tot het voeder. De pijn zal de motivatie om te bewegen verder verminderen. Uiteindelijk zal het dier minder voeder opnemen waardoor de productieresultaten achteruitgaan. Pootletsels worden dikwijls gekenmerkt door aanslepende ontstekingsprocessen die tot onomkeerbare beschadiging van de weefsels van het bewegingsapparaat kunnen leiden. Teneinde de pijn maar vooral de ontstekingsprocessen tegen te gaan heeft men er alle belang bij om een ontstekingsremmer toe te dienen. Pijnbestrijding bij castratie, tanden knippen en staarten couperen Zowel castratie, tanden knippen als staarten couperen zijn pijnlijke ingrepen waarvan de wetgever heeft bepaald onder welke omstandigheden ze uitgevoerd moeten worden. In het kader van het dierenwelzijn heeft QS, een Duits kwaliteitslabel vergelijkbaar met het Belgische Certus label, beslist om enkel nog varkens te vermarkten die gecastreerd werden mits toediening van een pijnbestrijder. Verschillende studies toonden aan dat het gebruik van dergelijke middelen de pijnreacties nadien sterk verminderen, wat de algemene toestand van de dieren alsook hun productieresultaten ten goede komt. Omdat de situatie soms snel wijzigt is het belangrijk na te gaan welke methoden voor pijnbestrijding toegelaten zijn. Uw dierenarts is de geschikte persoon om u hierover het juiste advies te geven. Naar aanleiding van het artikel Castratie van biggen: een stand van zaken welke in de vorige editie van deze nieuwsbrief verscheen, werd ons door de Orde der Dierenartsen van de Nederlandstalige Gewestelijke Raad verzocht om volgend recht van antwoord te publiceren: De Nederlandstalige Gewestelijke Raad van de Orde der Dierenartsen heeft zich op de Raad van 19/12/2008 en op concrete vraag van de overheid negatief uitgesproken over het gebruik van CO 2 of CO 2 -O 2 gas als anesthesie bij castratie van biggen. De Code der Plichtenleer vermeldt immers in artikel 28 punt 5 dat de dierenarts moet waken over het welzijn van de dieren. De hevige reacties bij de inductie met CO 2 of CO 2 -O 2 gas en het ontbreken van een pijnstillend effect deden ons besluiten dat het welzijn van de biggen op deze manier niet wordt nagestreefd. De Raad besliste dan ook in die zin te antwoorden maar heeft allerminst een verbod uitgesproken, zoals in het artikel werd weergegeven. 7

5 Boehringer Ingelheim denkt concreet mee over het management op uw varkensbedrijf Het swine team van Boehringer Ingelheim wenst ook in de toekomst verder te investeren in een doorgedreven service aan dierenartsen en varkenshouders. Samen met de dierenarts en de varkenshouder wensen wij mee te denken over de bedrijfsvoering en de praktische aanpak van diergeneeskundige problemen op de varkensbedrijven. Om deze samenwerking te symboliseren hebben wij een nieuw logo ontwikkeld dat u op al onze bedrijfsondersteunende communicatie zal terugvinden. Uitbreiding van het swine team Vanaf 1 augustus verwelkomen wij een nieuwe medewerker binnen ons swine team. Stefan Poels zal als key account manager verantwoordelijk zijn voor de communicatie met de verschillende schakels in de productiekolom en zal in nauwe samenwerking met de praktijkdierenartsen ook op de varkensbedrijven ondersteuning bieden. Stefan is industrieel ingenieur landbouw van opleiding en heeft al heel wat ervaring opgebouwd in de varkenssector, zowel in een veevoederomgeving als binnen enkele fokorganisaties. Hij zal ons team vervoegen zodat wij onze service verder kunnen versterken. SCS Boehringer Ingelheim Comm.V. Arianelaan Brussel info? Kristine Van der Meirsch Tel: of mail: vetmedica@boehringer-ingelheim.com V.U. : M. Connolly 2009/023