Nieuwsbrief Leergang Pensioenrecht

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Nieuwsbrief Leergang Pensioenrecht"

Transcriptie

1 Jaar 2018 Uitgave 23 Datum: 30 oktober 2018 Nieuwsbrief Leergang Pensioenrecht In deze aflevering: Expertisecentrum Pensioenrecht Recente rechtspraak Wetgeving Samengesteld door Prof. dr. Erik Lutjens Prof. dr. Erik Lutjens Hoogleraar Pensioenrecht Faculteit der Rechtsgeleerdheid Vrije Universiteit Amsterdam Expertisecentrum Pensioenrecht De Boelelaan Initium 1081 HV Amsterdam T (020) M E e.lutjens@vu.nl I: Advocaat bij ] DLA Piper Nederland N.V. Amstelveenseweg JJ Amsterdam P.O. Box AG Amsterdam M E erik.lutjens@dlapiper.com

2 2 Inhoud RECHTSPRAAK Korting. Bevoegdheid. Geen inbreuk eigendomsrecht Pensioenverweer gaat niet op Pensioeninkomen niet gemeld. Terugvordering toeslag Beslagvrije voet ten aanzien van pensioeninkomen voor schuldenaar die niet in Nederland woont Afstorten pensioen in eigen beheer. Berekening datum commerciële waarde Bevoegdheid kantonrechter op grond van art. 216 Pensioenwet ter zake schadevordering tegen pensioenadministratiekantoor Pensioenfonds handelt onrechtmatig door voorgedragen kandidaat voor verkiezing bestuurslid namens pensioengerechtigden niet de accepteren Vrijwillige waardeoverdracht. Back-service niet verplicht Korting WAO op vroegpensioen. Uitleg pensioenreglement. Geen verboden onderscheid handicap/chronische ziekten Afkoop pensioen in B.V. door verhaalsobjecten te belasten Pensioenverrekening na scheiding in Geen rechtsverwerking Schadeberekening die het gevolg is van het niet afgesloten zijn van arbeidsongeschiktheidsverzekering. Vaststellen te hanteren rekenrente is niet gebaseerd op rechtsregels WETGEVING IORP II wetsvoorstel aangenomen door Tweede Kamer en ingediend bij Eerste Kamer Verzamelwet Pensioenen 2018 ingediend bij Eerste Kamer

3 3 RECHTSPRAAK Korting pensioen op juiste wijze doorgevoerd: Pensioenfonds was bevoegd, geen strijd met eigendomsrecht en niet onevenwichtig Over drie door de kantonrechter besproken argumenten is als volgt geoordeeld: 1) Het argument dat de kortingsbevoegdheid niet was opgenomen in het reglement 1981 gaat niet op (daargelaten of dit argument klopt) omdat aldus de kantonrechter: Op de eerste plaats staat vast dat ten tijde van het nemen van het kortingsbesluit PNO daartoe de bevoegdheid had op grond van artikel 134 Pensioenwet (en artikel 16.4 van haar pensioenreglement). Nu het betreffende wetsartikel onmiddellijk, te weten per 1 januari 2007, in werking is getreden, en de korting volgens dit artikel ziet op zowel verworven pensioenaanspraken als pensioenrechten, was PNO bevoegd over te gaan tot het korten van de pensioenrechten van [eiser]. Dat volgens [eiser] in het in de periode tussen 1981 en 30 juni 1991 vigerende pensioenreglement van PNO geen kortingsregeling was opgenomen (hetgeen PNO overigens gemotiveerd heeft betwist), doet hier niets aan af. Aan dat enkele feit heeft hij evenmin het in rechte te beschermen vertrouwen mogen ontlenen dat hij nooit meer gekort zou worden op zijn pensioen. Dit geldt temeer nu ook onder de (mede in de periode 1981 tot en met 30 juni 1991 gegolden hebbende) Pensioen- en Spaarfondsenwet korting van opgebouwde pensioenaanspraken mogelijk was. 2) Het argument dat de korting in strijd is met het eigendomsrecht gaat niet op omdat: Ingevolge vaste rechtspraak van het Europese Hof voor de Rechten van de Mens (hierna: EHRM) biedt voormeld artikel bescherming tegen handelen van overheidsinstellingen en moeten daaronder verstaan worden instellingen die een publieke taak uitoefenen, die bij wet is toegekend. Daarvan is bij PNO geen sprake. PNO is immers niet meer dan een stichting, die is opgericht door de betrokken werkgevers- en werknemersorganisaties in de bedrijfssector media, ter uitvoering van de door de werkgevers en werknemers in die sector vrijwillig afgesloten pensioenovereenkomsten, waarbij geldt dat de aansluiting bij PNO niet wettelijk verplicht is gesteld. Dat PNO als pensioenfonds onder toezicht staat van DNB en dat PNO zich bij de uitvoering van haar taken dient te houden aan wettelijke regels, doet daar niets aan af. Dat maakt nog niet dat zij als overheidsinstelling in de voormelde zin dient te worden aangemerkt. Het voormelde argument gaat bovendien niet op nu volgens de tekst van het voormelde artikel 1 en vaste rechtspraak van het EHRM artikel 1 geen absolute bescherming biedt. Een inbreuk op het eigendomsrecht is namelijk geoorloofd indien deze bij wet is voorzien, noodzakelijk en proportioneel is (en dat laatste is het geval zo oordeelt de kantonrechter verder) 3) Het argument dat er strijdig is met de norm van 105 lid 2 Pensioenwet gaat niet op omdat: Uitgangspunt is dat ingevolge het bepaalde in artikel 105 lid 2 Pensioenwet PNO een evenwichtig beleid ten aanzien van alle bij haar pensioenfonds betrokken belanghebbenden dient te voeren. Ook het kortingsbesluit dient dus evenwichtig te zijn. PNO heeft voldoende onderbouwd dat juist een door [eiser] voorgestane, naar actieve werknemers en gepensioneerden gedifferentieerde korting in plaats van de feitelijk doorgevoerde, voor actieve werknemers en gepensioneerde werknemers uniforme korting onevenwichtig zou zijn. In dit verband heef zij er onweersproken op gewezen dat de positie van de gepensioneerde werknemers (wier uitkering al is ingegaan) weliswaar anders is dan die van nog niet gepensioneerde werknemers, maar dat actieve werknemers al op andere wijze bijdragen aan het herstel van de positie

4 4 van PNO, namelijk door premieverhoging. Daarbij kom nog, naar PNO onbetwist heeft gesteld, dat door wettelijke maatregelen er beperkingen komen op de pensioenopbouw waardoor actieve werknemers minder ruimte hebben om pensioen op te bouwen dan de huidige gepensioneerden hadden. Instantie: Rechtbank Midden Nederland 29 oktober 2014 (gepubliceerd 19 oktober 2018) ECLI:N::RBMNE:2014:7697 Wet: 134 Pensioenwet, 1 Eerste Protocol EVRM Pensioenverweer: vooruitzicht gaat niet teloor, noch is er ernstige vermindering. Het Hof komt tot dit oordeel na uitgebreide weergave van de bedoeling van het pensioenverweer dat ik hier overneem: Pensioenverweer Ingevolge art. 1:153 lid 1 BW kan, indien als gevolg van de verzochte echtscheiding een bestaand vooruitzicht op uitkeringen aan de andere echtgenoot na vooroverlijden van de echtgenoot die het verzoek heeft gedaan zou teloorgaan of in ernstige mate zou verminderen, en de andere echtgenoot deswege tegen dat verzoek verweer voert, de echtscheiding niet worden toegewezen voordat daaromtrent een voorziening is getroffen die, gelet op de omstandigheden van het geval, ten opzichte van beide echtgenoten billijk is te achten In de memorie van toelichting bij het ontwerp dat heeft geleid tot de Wet van 6 mei 1971, Stb. 290 is vermeld dat: door echtscheiding met name de vrouw het ernstige risico loopt bij vooroverlijden van de man slecht verzorgd achter te blijven. De alimentatie houdt dan op, en een pensioenvoorziening of levensverzekering is veelal zo geregeld dat weduweuitkeringen slechts ten goede komen aan de vrouw met wie de man op het ogenblik van overlijden was gehuwd. en dat ondanks wettelijke voorzieningen, zoals de (toenmalige) AWW, de AOW en de (toenmalige) Bijstandswet: verlies van toekomstige pensioenrechten en vergelijkbare uitkeringen onherstelbaar afbreuk (kan) doen aan de voorziening in het levensonderhoud die voor de vrouw bij voortduring van het huwelijk na 's mans overlijden gewaarborgd zou zijn. De hoop en verwachting worden uitgesproken dat meer pensioenregelingen zullen worden getroffen zoals in de toenmalige Algemene Burgerlijke Pensioenwet voorzien, inhoudende een bijzonder weduwenpensioen dat evenredig is aan de diensttijd van de man voor ontbinding van het huwelijk. Naarmate dit geschiedt, zal art. 1:153 BW in belang verminderen Volgens de memorie van antwoord (MvA, Kamerstukken II , , nr. 6, p. 7) is de betekenis van het artikel dat, als door de echtscheiding enig vooruitzicht op weduwenpensioen en dergelijke teloor zou gaan of ernstig worden aangetast, verweer kan worden gevoerd: de scheiding kan niettemin worden uitgesproken, indien een voldoende voorziening wordt getroffen.

5 5 Aan het verweer kan onder meer tegemoet worden gekomen, onder meer door toekenning van het weduwenpensioen, voor zover op de datum der echtscheiding reeds opgebouwd, aan de vrouw. Dit betekent niet dat een zodanige tegemoetkoming in alle gevallen als een voldoende voorziening zal kunnen worden beschouwd. Anderzijds is met 'voldoende voorziening' ook niet bedoeld dat een volledige compensatie moet worden gegeven voor het gemis van het verwachte weduwenpensioen. De rechter zal van geval tot geval moeten beslissen of een, naar gelang van de omstandigheden redelijke, voorziening is getroffen (zie ook conclusie A-G Rank-Berenschot voor HR , ECLI:NL:PHR:2009:BI9625) Volgens vaste rechtspraak moet uit de hiervoor in rov en geciteerde passages in de memorie van toelichting, de memorie van antwoord en uit de tekst van de wet sprekend van "een vooruitzicht op uitkeringen aan de andere echtgenoot na vooroverlijden van de echtgenoot die het verzoek heeft gedaan" worden afgeleid dat de bepaling slechts betrekking heeft op een vooruitzicht op uitkeringen uit hoofde van een nabestaandenpensioen en daarmee vergelijkbare uitkeringen, zoals die krachtens een levensverzekering, en niet op bijvoorbeeld uitkeringen uit het ouderdomspensioen van de verzoekende echtgenoot, spaargelden of onroerende zaken. Het gebruikelijke begrip 'pensioenverweer' dient derhalve in beperkte zin te worden opgevat. Voor wat betreft het nabestaandenpensioen is in dit geval voorts art. 57 van de Pensioenwet van belang, waarin is bepaald dat in geval van scheiding de gewezen partner van de werknemer een zodanige aanspraak op partnerpensioen (een uitkering wegens overlijden) verkrijgt als de werknemer ten behoeve van die gewezen partner zou hebben behouden indien op het tijdstip van de scheiding zijn deelneming zou zijn geëindigd Uit de wetsgeschiedenis blijkt dat art. 153 lid 1 BW de strekking heeft te voorkomen dat de vrouw door de echtscheiding in geval van vooroverlijden van de man ernstig zou worden gedupeerd. Niet is bedoeld dat het nabestaandenpensioen bij echtscheiding (nagenoeg) gelijk moet zijn aan het nabestaandenpensioen zonder echtscheiding. Instantie: Hof Den Bosch 18 oktober 2018, ECLI:NL:GHSHE:2018:4312 Wet: 1:153 BW Inkomsten uit pensioen niet gemeld. Betaalde toeslag wordt terecht teruggevorderd De toeslag uit de Toeslagenwet is onverschuldigd betaald gezien deze omstandigheden: 1.1. Appellant is per 31 mei 1996 in aanmerking gebracht voor een uitkering ingevolge de Wet op de arbeidsongeschiktheidsverzekering (WAO). Daarnaast heeft het Uwv appellant bij besluit van 15 januari 2008 per 18 december 2007 in aanmerking gebracht voor een toeslag op grond Toeslagenwet (TW) van 18,92 per dag. Daarbij heeft het Uwv appellant erop gewezen dat hij wijzigingen in inkomen onmiddellijk aan het Uwv moet doorgeven. De toeslag is per 1 januari 2008 verhoogd naar 23,38 per dag.

6 Bij een controle naar aanleiding van een door appellant gemelde wijziging van zijn bankrekening is het Uwv gebleken dat appellant vanaf de datum van de toekenning van de toeslag inkomsten ontvangt uit een levensverzekering bij Delta Loyd. Dit betreft een aanvullende pensioenuitkering (pensioenuitkering). Instantie: Centrale Raad van Beroep 18 oktober 2018, ECLI:NL:2018:3219 Wet: 12 Toeslagenwet Beslagvrije voet op pensioeninkomen voor schuldenaar die niet in Nederland woont? 5.2. Op grond van artikel 475e Rv geldt geen beslagvrije voet voor vorderingen van een schuldenaar die niet in Nederland woont of vast verblijft. Indien de schuldenaar evenwel aantoont dat hij buiten deze vorderingen onvoldoende middelen van bestaan heeft, kan de (kanton)rechter op zijn verzoek een beslagvrije voet vaststellen voor zijn vorderingen op schuldenaren die woonplaats hebben in Nederland Het hof ziet zich voor de vraag gesteld of [appellant] - anders dan de kantonrechter heeft overwogen - in hoger beroep wel de vereiste volledige openheid van zaken heeft gegeven en daarmee genoegzaam heeft aangetoond dat hij naast zijn pensioenuitkering onvoldoende middelen van bestaan heeft om in zijn levensonderhoud te kunnen voorzien. Het Hof concludeert dat dit niet is aangetoond. Instantie: Hof Arnhem-Leeuwarden 18 oktober 2018, ECLI:NL:2018:9149 Wet: 475 e Rv Afstorting pensioen in eigen beheer? Na tussenarrest beslist het hof in dit arrest nog over enkele aspecten omtrent de afstorting. Ten eerste de periode waarover pensioen is opgebouwd. Ten tweede de datum voor berekening van de commerciële waarde: namelijk de peildatum 23 maart 2012 (= datum inschrijving scheiding) en niet de datum van afstorting: weliswaar is thans een hoger bedrag voor afstorting nodig, maar: het hof acht het - mede gelet op de postrelationele solidariteit - niet redelijk dit ten laste van de man te laten komen, nu dit eveneens zou gelden voor de aanspraak van de man. Ten derde of de B.V. tot afstorting in staat is hetgeen de man betwist onder meer omdat een grote dividenduitkering is gedaan, maar daar houdt het hof geen rekening mee. Instantie: Hof Arnhem Leeuwarden 11 oktober 2018, ECLI:NL:2018:8995 NB vervolg op Hof Arnhem Leeuwarden 9 maart 2017, PJ 2017/70 Wet:2 lid 1 Wet VPS

7 Bevoegdheid kantonrechter op grond van art. 216 pensioenwet? Schadevordering op grond van onrechtmatige daad wegens beweerde onjuiste nakoming van zorg- en informatieplicht bij pensioenadministratieovereenkomst voor pensioenfondsen door AZL? De formulering uit hoofde van moet ruimer worden uitgelegd oordeelt de kantonrechter dan voortvloeit uit, zodat ook de vordering op grond van onrechtmatige daad onder de reikwijdte van art. 216 Pensioenwet valt. Instantie: Rechtbank Limburg 23 mei 2018, ECLI:L:RBLIM:2018:9931 Wet: 216 Pensioenwet Weigering van pensioenfonds om een door vereniging pensioengerechtigden voorgedragen kandidaat voor verkiezingen van een pensioengerechtigde in het bestuur op de kandidatenlijst te plaats is onrechtmatig In kort geding vordert de vereniging de toelating van de kandidaat. De rechtbank had de vordering toegewezen. Het Hof doet dit ook. Bezwaren tegen de kandidaat hielden verband met een onjuiste handelwijze bij het omgaan van gelden bij vereffening van een ander pensioenfonds in kader liquidatie, waarbij geld is gestald op de rekening van de vereniging waarvan de kandidaat voorzitter is. Dit verdient volgens het hof niet de schoonheidsprijs maar is onvoldoende om de kandidaat af te wijzen omdat deze volgens het hof voldoende transparant heeft gehandeld. Ook wanneer de vereffening niet volgens de regels van art. 2:19 ev. BW is afgehandeld acht het hof niet zwaarwegend genoeg. De argumentatie dat er geen vertrouwen is in goede samenwerking acht het hof onvoldoende aangetoond. Instantie: Hof Arnhem-Leeuwarden 19 september 2018, ECLI:NL:GHARL:2018:8354 Wet: art. 100 lid 7 en 102 Pensioenwet 23.8 Vrijwillige waardeoverdracht in verband met datum. Geen verplichting tot toekenning back-service Geen plicht tot waardeoverdracht ivm einde deelneming voor 8 juli Voor overdracht is dan dus medewerking werkgever nodig. Deze mag aan die medewerking derhalve voorwaarden verbinden zoals in dit geval de voorwaarde dat er geen extra kosten zullen zijn. Daarom geen recht op back service over de uit waardeoverdracht verkregen aanspraken, die bovendien zijn ondergebracht in een eigen C-polis. Instantie: Hof Den Bosch 25 september 2018, ECLI:NL:GHSHE:2018:3989 Wet: 73 Pensioenwet

8 Uitleg pensioenreglement inzake in mindering brengen WAO op vroegpensioen: recht op of uitgekeerde bedrag. Geen onderscheid op grond van handicap want geen gelijke gevallen Volgens het pensioenreglement wordt het recht op WAO gekort op het vervroegde pensioen, ook bij uitstel van ingang. In dit geval was de WAO waarop recht bestond slechts gedeeltelijk betaald omdat betrokkene deels werkte. Het Hof volgt het pensioenfonds in de redenering dat het volledige recht op WAO in mindering moet komen op het vroegpensioen en niet alleen het betaalde deel en past de cao uitleg toe, niet de door werknemer bepleite contra proferentum. Het beroep op verboden onderscheid verwerpt het Hof met de volgende motivering: [appellant] betoogt dat zulks strijd oplevert met de WGBHCZ, omdat hij chronisch ziek dan wel gehandicapt (verder: gehandicapt) is, en een niet-gehandicapte niet te maken heeft met het in mindering brengen van een feitelijk niet-uitgekeerde WAOuitkering op VOP-aanspraken. Niet-gehandicapten zullen echter geen WAO-uitkering ontvangen, zodat het eventueel samengaan van een WAO-uitkering met een VOPuitkering zich ten aanzien van hen niet voordoet. Van ongelijke behandeling van gelijke gevallen is daarmee geen sprake. Instantie: Hof Amsterdam 18 september 2018, ECLI:NL:GHAMS:2018:3395 Wet: 44 WAO, art. 3 Wet gelijke behandeling op grond van handicap en chronische ziekte Afkoop of prijsgeven pensioenaanspraak op de B.V.? Pensioenverplichting in pensioen BV, terwijl belanghebbende aanzienlijke schulden jegens de BV heeft. Aanvankelijk was het vermogen van eiser bestaand uit huizen voldoende om zijn schulden af te lossen, maar dat is niet meer het geval nadat hij leningen is aangegaan en de bank hypotheek op huizen heeft gegeven. Dat merkt de rechtbank aan als afkoop van pensioen. Instantie: Rechtbank Noord Holland 13 september 2018, ECLI:NL:RBNHO:2018:8188 Wet: 19b Wet LB Pensioenverrekening. Geen rechtsverwerking Na scheiding in 1991 maakt de vrouw in 2016 aanspraak op pensioenverrekening. Geen grond om rechtsverwerking wegens lange wachten aan te nemen, mede omdat de man niet mocht aannemen dat de vrouw afstand van haar recht op verrekening heeft gedaan. De rechtbank overweegt wel dat reeds door man ontvangen pensioentermijnen in verleden niet in de verrekening betrokken hoeven te worden. Instantie: Rechtbank Den Haag 7 februari 2018, ECLI:NL:RBDHA:2018: Berekening schade ontstaan doordat de werkgever geen arbeidsongeschiktheidsverzekering heeft gesloten. Begrip rekenrente Werkgever heeft in strijd met detacheringsafspraken geen arbeidsongeschiktheidsverzekering voor werknemer gesloten. Bij tussenarrest heeft

9 9 het Hof geoordeeld dat dit een verzuim is van de werkgever. In het onderhavige arrest oordeelt het hof over de omvang van de schade. IN geschil was of de schade berekend moet worden op basis van hetgeen de werknemer op grond van de WIA zou hebben ontvangen. Dat acht het hof onjuist: het verzuim is het niet afsluiten van een verzekering, dus bepaald moet worden wat op grond van die verzekering zou zijn ontvangen. Een tweede geschilpunt betreft de te hanteren rekenrente bij het contant maken. Het Hof oordeelt: Het vaststellen van de hier toe te passen rekenrente is geen kwestie van toepassing van rechtsregels. Er bestaan ook geen (algemeen erkende) richtlijnen met toepassing waarvan in een concrete situatie de rekenrente kan worden bepaald. De toe te passen rekenrente is afhankelijk van de omstandigheden van het geval. Het gaat er dus om te komen tot een gezien de aard van de uitkering en de overige omstandigheden van het geval redelijke rekenrente. Die rente beoogt te benaderen het rendement dat de ontvanger van een bedrag ineens redelijkerwijs kan realiseren met hetgeen hij voortijdig (in plaats van, zou hij periodieke uitkeringen hebben ontvangen, in de toekomst) ontvangt, waarbij een lagere rente leidt tot een hogere contante waarde. Partijen hebben ieder op eigen wijze toegelicht waarom de rekenrente in het onderhavige geval 1, dan wel 2 procent zou moeten zijn. Op basis van de gepresenteerde argumenten valt voor beide percentages iets te zeggen. Ditzelfde geldt volgens het hof voor de leeftijdterugstelling. Gelet hierop schat het hof de schade conform art. 6:97 BW Instantie: Hof Den Haag 25 september 2018, ECLI:NL:GHDHA:2018:2323 Wet: 6:97 BW

10 10 WETGEVING IORP II wetsvoorstel kamerstuk Het wetsvoorstel is op 18 oktober 2018 bij de Eerste Kamer ingediend. De volgende amendementen en moties zijn besproken, groen gekleurd is aangenomen, blauw gekleurd is verworpen. Er is nogal wat debat gevoerd over de extra eisen die het wetsvoorstel stelt aan grensoverschrijdende waardeoverdracht in vergelijking tot een binnenlandse overdracht. Dat is mogelijk niet verenigbaar met het VWEU. Zie hierover de brief van E. Lutjens aan de cie SZW van de Tweede Kamer. Een motie van Van Rooijen om advies te vragen aan de Raad van State is verworpen. Amendementen Amendement d.d. 26 september P.H. Omtzigt, Tweede KamerlidAmendement van de leden Omtzigt en Bruins over dat het UPO altijd de dekkingsgraad naar Nederlandse maatstaf bevat Amendement d.d. 26 september P.H. Omtzigt, Tweede KamerlidAmendement van de leden Omtzigt en Bruins over toetsing aan zekerheidsmaatstaf van 97,5% bij grensoverschrijdende waardeoverdracht Amendement d.d. 26 september S.P.R.A. van Weyenberg, Tweede KamerlidAmendement van het lid Van Weyenberg over alleen geen openbaarmaking van bestuurlijke boete bij gevaar stabiliteit financiële markten Amendement d.d. 26 september B. van Kent, Tweede KamerlidAmendement van het lid Van Kent over maximering van salarissen Moties Motie d.d. 11 oktober B. van Kent, Tweede KamerlidMotie van de leden Van Kent en Gijs van Dijk over het terugdringen van het uitkeren van beleggersbonussen Motie d.d. 11 oktober L.W.E. de Jong, Tweede KamerlidMotie van de leden De Jong en Maeijer over het niet implementeren van Europese pensioenrichtlijnen Motie d.d. 11 oktober M.J. van Rooijen, Tweede KamerlidMotie van het lid Van Rooijen over advies van de Raad van State over de tweede nota van wijziging Motie d.d. 11 oktober P.H. Omtzigt, Tweede KamerlidMotie van het lid Omtzigt over de informatie in het Uniform Pensioenoverzicht - aangehouden Motie d.d. 17 oktober M.J. van Rooijen, Tweede KamerlidMotie van het lid van Rooijen over advies vragen aan de Raad van State over de pensioenfondsenrichtlijn

11 Verzamelwet pensioenen 2019 kamerstuk Het wetsvoorstel is op 17 oktober 2018 bij de Eerste Kamer ingediend. De wetsvoorstel regelt volgens de memorie van toelichting: Dit wetsvoorstel beoogt een verbetering van de pensioenwetgeving. Hiertoe zijn ten aanzien van een aantal onderwerpen wijzigingen opgenomen. Het wetsvoorstel bevat onder meer wijzigingen in het kader van de volgende onderwerpen: 1. Waardeoverdracht klein pensioen 2. Gegevenslevering De Nederlandsche Bank (DNB) 3. Overbruggingspensioen 4. Versterken medezeggenschap bij kleine ondernemingen 5. Premiebetaling op basis van feitelijk verloonde bedragen per maand Tevens is een wijziging opgenomen over de bepaling van werkzaamheden die een pensioenuitvoerder niet mag uitbesteden

Nieuwsbrief Leergang Pensioenrecht

Nieuwsbrief Leergang Pensioenrecht Jaar 2019 Uitgave 32 Datum: 16 mei 2019 Nieuwsbrief Leergang Pensioenrecht In deze aflevering: Expertisecentrum Pensioenrecht Recente rechtspraak Samengesteld door Prof. dr. Erik Lutjens LEERGANG PENSIOENRECHT

Nadere informatie

Nieuwsbrief Leergang Pensioenrecht

Nieuwsbrief Leergang Pensioenrecht Jaar 2018 Uitgave 18 Datum: 25 mei 2018 Nieuwsbrief Leergang Pensioenrecht In deze aflevering: Expertisecentrum Pensioenrecht Recente rechtspraak Samengesteld door Prof. dr. Erik Lutjens 2 Inhoud 18.1.

Nadere informatie

Nieuwsbrief Leergang Pensioenrecht

Nieuwsbrief Leergang Pensioenrecht Jaar 2019 Uitgave 31 Datum: 23 april 2019 Nieuwsbrief Leergang Pensioenrecht In deze aflevering: Expertisecentrum Pensioenrecht Recente rechtspraak Samengesteld door Prof. dr. Erik Lutjens Prof. dr. Erik

Nadere informatie

Nieuwsbrief Leergang Pensioenrecht

Nieuwsbrief Leergang Pensioenrecht Jaar 2018 Uitgave 17 Datum: 13 mei 2018 Nieuwsbrief Leergang Pensioenrecht In deze aflevering: Expertisecentrum Pensioenrecht Recente rechtspraak Samengesteld door Prof. dr. Erik Lutjens 2 Inhoud 17.1

Nadere informatie

Nieuwsbrief Leergang Pensioenrecht

Nieuwsbrief Leergang Pensioenrecht Jaar 2019 Uitgave 35 Datum: 11 september 2019 Nieuwsbrief Leergang Pensioenrecht In deze aflevering: Expertisecentrum Pensioenrecht Recente rechtspraak Samengesteld door Prof. dr. Erik Lutjens Twee cursussen

Nadere informatie

Nieuwsbrief Leergang Pensioenrecht

Nieuwsbrief Leergang Pensioenrecht Jaar 2018 Uitgave 24 Datum: 22 november 2018 Nieuwsbrief Leergang Pensioenrecht In deze aflevering: Expertisecentrum Pensioenrecht Recente rechtspraak Samengesteld door Prof. dr. Erik Lutjens Prof. dr.

Nadere informatie

Rechtspraak. Editie 2017/18 nr maart [selectie van recent gepubliceerde rechtspraak] Voorwaardelijke of onvoorwaardelijke indexering?

Rechtspraak. Editie 2017/18 nr maart [selectie van recent gepubliceerde rechtspraak] Voorwaardelijke of onvoorwaardelijke indexering? Nieuwsbrief van het Expertisecentrum Pensioenrecht van de Vrije Universiteit Amsterdam ter ondersteuning van de Leergang Pensioenrecht samengesteld in samenwerking met DLA Piper N.V. Een selectie van recente

Nadere informatie

Pensioenreglement. van AEGON Levensverzekering N.V. voor de werknemers op wie van toepassing was de pensioenregeling van:

Pensioenreglement. van AEGON Levensverzekering N.V. voor de werknemers op wie van toepassing was de pensioenregeling van: van AEGON Levensverzekering N.V. voor de werknemers op wie van toepassing was de pensioenregeling van: de stichting Algemeen mijnwerkersfonds van de steenkolenmijnen in Limburg. 45284 Inhoudsopgave Algemene

Nadere informatie

Nieuwsbrief Leergang Pensioenrecht

Nieuwsbrief Leergang Pensioenrecht Jaar 2019 Uitgave 30 Datum: 10 april 2019 Nieuwsbrief Leergang Pensioenrecht In deze aflevering: Expertisecentrum Pensioenrecht Recente rechtspraak Wetgeving Samengesteld door Prof. dr. Erik Lutjens Prof.

Nadere informatie

ECLI:NL:GHARL:2016:7955 Gerechtshof Arnhem-Leeuwarden Datum uitspraak Datum publicatie Zaaknummer

ECLI:NL:GHARL:2016:7955 Gerechtshof Arnhem-Leeuwarden Datum uitspraak Datum publicatie Zaaknummer ECLI:NL:GHARL:2016:7955 Instantie Gerechtshof Arnhem-Leeuwarden Datum uitspraak 04-10-2016 Datum publicatie 28-10-2016 Zaaknummer 200.177.389 Rechtsgebieden Civiel recht Bijzondere kenmerken Hoger beroep

Nadere informatie

Pensioenreglement. van AEGON Levensverzekering N.V. voor de werknemers op wie van toepassing was de pensioenregeling van:

Pensioenreglement. van AEGON Levensverzekering N.V. voor de werknemers op wie van toepassing was de pensioenregeling van: van AEGON Levensverzekering N.V. voor de werknemers op wie van toepassing was de pensioenregeling van: de stichting Beambtenfonds voor het mijnbedrijf. 45283 Inhoudsopgave Algemene Bepalingen Artikel 1.

Nadere informatie

Huwelijksvermogensrecht journaal. Januari 2015

Huwelijksvermogensrecht journaal. Januari 2015 Huwelijksvermogensrecht journaal Januari 2015 Items Vinger aan de pols: Voorstel van wet 33 987, Literatuur en wetgevingsproces Pensioen Een Turkse zaak Huwelijksvoorwaarden: van periodiek naar finaal

Nadere informatie

ECLI:NL:RBDHA:2017:7283

ECLI:NL:RBDHA:2017:7283 ECLI:NL:RBDHA:2017:7283 Instantie Rechtbank Den Haag Datum uitspraak 10-05-2017 Datum publicatie 04-07-2017 Zaaknummer 5069821 RL EXPL 16-14147 Rechtsgebieden Bijzondere kenmerken Inhoudsindicatie Civiel

Nadere informatie

AFKOOP LEVENSVERZEKERING TIJDENS FAILLISSEMENT DOOR CURATOR TOEGESTAAN?

AFKOOP LEVENSVERZEKERING TIJDENS FAILLISSEMENT DOOR CURATOR TOEGESTAAN? Nieuwsbrief van het Expertisecentrum Pensioenrecht van de Vrije Universiteit Amsterdam ter ondersteuning van de Leergang Pensioenrecht samengesteld in samenwerking met DLA Piper N.V. In deze Nieuwsbrief:

Nadere informatie

Reglement arbeidsongeschiktheidspensioen Stichting Voorzieningsfonds Getronics

Reglement arbeidsongeschiktheidspensioen Stichting Voorzieningsfonds Getronics Reglement arbeidsongeschiktheidspensioen Stichting Voorzieningsfonds Getronics Inhoud REGLEMENT ARBEIDSONGESCHIKTHEIDSPENSIOEN STICHTING VOORZIENINGSFONDS GETRONICS Begripsomschrijvingen... 3 Artikel 1

Nadere informatie

ECLI:NL:CRVB:2007:BA2284

ECLI:NL:CRVB:2007:BA2284 ECLI:NL:CRVB:2007:BA2284 Instantie Datum uitspraak 28-03-2007 Datum publicatie 05-04-2007 Zaaknummer Rechtsgebieden Bijzondere kenmerken Inhoudsindicatie Centrale Raad van Beroep 04-5151 WAO Bestuursrecht

Nadere informatie

Prepensioenreglement van Stichting Pensioenfonds Jacobs Nederland. versie 1 oktober 2014

Prepensioenreglement van Stichting Pensioenfonds Jacobs Nederland. versie 1 oktober 2014 Prepensioenreglement van Stichting Pensioenfonds Jacobs Nederland 2004 versie 1 oktober 2014 1 INHOUDSOPGAVE Artikel 1 Artikel 2 Artikel 3 Artikel 4 Artikel 5 Artikel 6 Artikel 7 Artikel 8 Artikel 9 Artikel

Nadere informatie

STICHTING PENSIOENFONDS VAN DE METALEKTRO AANVULLEND REGLEMENT. Pensioenopbouw boven de Salarisgrens (hoog) voor het personeel van <naam onderneming>

STICHTING PENSIOENFONDS VAN DE METALEKTRO AANVULLEND REGLEMENT. Pensioenopbouw boven de Salarisgrens (hoog) voor het personeel van <naam onderneming> STICHTING PENSIOENFONDS VAN DE METALEKTRO AANVULLEND REGLEMENT Pensioenopbouw boven de Salarisgrens (hoog) voor het personeel van gevestigd te Legenda Blauw = invullen

Nadere informatie

Nieuwsbrief Leergang Pensioenrecht

Nieuwsbrief Leergang Pensioenrecht Jaar 2018 Uitgave 22 Datum: 23 september 2018 Nieuwsbrief Leergang Pensioenrecht In deze aflevering: Expertisecentrum Pensioenrecht Recente rechtspraak Samengesteld door Prof. dr. Erik Lutjens Prof. dr.

Nadere informatie

een pensioenuitvoerder te veel betaald pensioen terugvorderen?

een pensioenuitvoerder te veel betaald pensioen terugvorderen? Mag een pensioenuitvoerder te veel betaald pensioen terugvorderen? Essay SPO Leergang Collectieve Pensioenen Datum: 13 januari 2015 Aantal woorden: 1699 Mag een pensioenuitvoerder te veel betaald pensioen

Nadere informatie

De Commissie beslist met inachtneming van haar Reglement en op basis van de volgende stukken:

De Commissie beslist met inachtneming van haar Reglement en op basis van de volgende stukken: Uitspraak Geschillencommissie Financiële Dienstverlening nr. 141 d.d. 30 mei 2011 (prof. mr. M.L. Hendrikse, voorzitter, mr. B.F. Keulen en mr. A.W.H. Vink, leden en mr. F.E. Uijleman, secretaris) Samenvatting

Nadere informatie

ouderdomspensioen heeft omgezet in partnerpensioen als 1 januari 2018 bedoeld in de overgangsbepaling 62.

ouderdomspensioen heeft omgezet in partnerpensioen als 1 januari 2018 bedoeld in de overgangsbepaling 62. Was u in dienst voor 1 januari 2018? Dan gelden er voor u extra regels: Nr. 83 Partnerpensioen ex-partner bij overlijden voor 65 jaar Recht op bijzonder Bij overlijden van de gewezen deelnemer voor 65

Nadere informatie

Bedrijfstakpensioenfonds voor de Bitumineuze- en Kunststof Dakbedekkingsbedrijven

Bedrijfstakpensioenfonds voor de Bitumineuze- en Kunststof Dakbedekkingsbedrijven 6b Bitumineuze- en Kunststof Dakbedekkingsbedrijven (Bpf-Bikudak) 65 P e n s i o e n r e g e l i n g u t a - w e r k n e m e r s Jaarboek Pensioen- en bedrijfstakeigen regelingen in de sector bouwnijverheid

Nadere informatie

Wet verevening pensioenrechten bij scheiding

Wet verevening pensioenrechten bij scheiding Wet verevening pensioenrechten bij scheiding Wet van 28 april 1994, tot vaststelling van regels met betrekking tot de verevening van pensioenrechten bij echtscheiding of scheiding van tafel en bed (Wet

Nadere informatie

Overzicht Nederlands sociaal en arbeidsrecht en voorschriften van informatieverstrekking

Overzicht Nederlands sociaal en arbeidsrecht en voorschriften van informatieverstrekking Bij de uitvoering van de pensioenregeling van een in Nederland gevestigde werkgever door een pensioeninstelling uit een andere lidstaat blijven, op grond van de Europese Richtlijn EU 2016/2341/EU, het

Nadere informatie

2.1. X leeft van een uitkering op grond van de Wet werk en bijstand. Op deze uitkering worden de lopende huurbetalingen volledig ingehouden.

2.1. X leeft van een uitkering op grond van de Wet werk en bijstand. Op deze uitkering worden de lopende huurbetalingen volledig ingehouden. beschikking RECHTBANK MIDDEN-NEDERLAND Afdeling Civiel recht kantonrechter zittinghoudende te Utrecht zaaknummer: 2534388 UE VERZ 13805 GD/4243 Beschikking van 13 december 2013 inzake X wonende te Arnhem,

Nadere informatie

REGLEMENT ANW-PENSIOEN PENSIOENFONDS RECREATIE

REGLEMENT ANW-PENSIOEN PENSIOENFONDS RECREATIE REGLEMENT ANW-PENSIOEN PENSIOENFONDS RECREATIE 1 januari 2017 Inhoud ARTIKEL 1 Vrijwillige individuele Anw-pensioenregeling... 3 ARTIKEL 2 Inleidende bepalingen... 3 ARTIKEL 3 Aanvang en einde van de dekking...

Nadere informatie

DNB en AFM zijn op grond van de Europese pensioenrichtlijn (2003/31/EG) verplicht om te dit overzicht te publiceren.

DNB en AFM zijn op grond van de Europese pensioenrichtlijn (2003/31/EG) verplicht om te dit overzicht te publiceren. Overzicht van het toepasselijke sociaal en arbeidsrecht, de informatievoorschriften en beleggingsrestricties die van toepassing zijn op Nederlandse pensioenregelingen die worden uitgevoerd door een pensioeninstelling

Nadere informatie

: Achmea Pensioen- en Levensverzekeringen N.V. h.o.d.n. Centraal Beheer Achmea, gevestigd te Apeldoorn, verder te noemen de Pensioenuitvoerder.

: Achmea Pensioen- en Levensverzekeringen N.V. h.o.d.n. Centraal Beheer Achmea, gevestigd te Apeldoorn, verder te noemen de Pensioenuitvoerder. Uitspraak Geschillencommissie Financiële Dienstverlening nr. 2016-227 (mr. P.A. Offers, voorzitter, mr. B.F. Keulen en drs. L.B. Lauwaars en mr. M.J. Vlasveld, secretaris) Klacht ontvangen op : 25 februari

Nadere informatie

Aanvullend reglement

Aanvullend reglement Aanvullend reglement Pensioenopbouw boven de Salarisgrens (hoog) 2019 Aanvullend reglement Pensioenopbouw boven de Salarisgrens (hoog) voor het personeel van gevestigd te Pensioenopbouw boven de Salarisgrens

Nadere informatie

Communicatieplan Stichting Brocacef Pensioenfonds

Communicatieplan Stichting Brocacef Pensioenfonds Communicatieplan 2015 Stichting Brocacef Pensioenfonds Vastgesteld in de vergadering van het bestuur van 23 november 2015 1 Inhoudsopgave Inhoudsopgave... 2 Inleiding... 3 1. Informatieverplichtingen...

Nadere informatie

Nieuwsbrief van het Expertisecentrum Pensioenrecht van de Vrije Universiteit Amsterdam ter ondersteuning van de Leergang Pensioenrecht.

Nieuwsbrief van het Expertisecentrum Pensioenrecht van de Vrije Universiteit Amsterdam ter ondersteuning van de Leergang Pensioenrecht. Nieuwsbrief van het Expertisecentrum Pensioenrecht van de Vrije Universiteit Amsterdam ter ondersteuning van de Leergang Pensioenrecht. Editie 2013/9 Kamervragen Instemmingsrecht Ondernemingsraad bij PPI

Nadere informatie

1. Een inleiding 2. Een omschrijving van de feiten en omstandigheden van de zaak 3. De grondslag van de vordering 4. De omschrijving van de vordering

1. Een inleiding 2. Een omschrijving van de feiten en omstandigheden van de zaak 3. De grondslag van de vordering 4. De omschrijving van de vordering Samenvatting van de dagvaarding uitgebracht door Gepensioneerdenvereniging de Graadmeter e.a. tegen SPIN en IBM inzake het geschil over de korting op de pensioenprijsindexatie. De dagvaarding is vrijdag

Nadere informatie

Communicatieplan Stichting Brocacef Pensioenfonds

Communicatieplan Stichting Brocacef Pensioenfonds Communicatieplan 2018 Stichting Brocacef Pensioenfonds Vastgesteld in de vergadering van het bestuur van 14 december 2017 1 Inhoudsopgave Inhoudsopgave... 1 Inleiding... 3 1. Informatieverplichtingen...

Nadere informatie

Eerste Kamer der Staten-Generaal

Eerste Kamer der Staten-Generaal Eerste Kamer der Staten-Generaal Vergaderjaar 1986-1987 Nr. 174d 19638 Wijziging van de Pensioen- en spaarfondsenwet en van de Wet betreffende verplichte deelneming in een bedrijfspensioenfonds BRIEF VAN

Nadere informatie

Relatievermogensrechtjournaal. November 2015

Relatievermogensrechtjournaal. November 2015 Relatievermogensrechtjournaal November 2015 Items Vinger aan de pols: Wet herziening partneralimentatie Literatuur Alimentatietermijn Beroep op vervalbeding? Samenwoners en. pensioen? Periodiek verrekenbeding

Nadere informatie

ECLI:NL:CRVB:2009:BI9049

ECLI:NL:CRVB:2009:BI9049 ECLI:NL:CRVB:2009:BI9049 Instantie Datum uitspraak 28-05-2009 Datum publicatie 22-06-2009 Zaaknummer Rechtsgebieden Bijzondere kenmerken Inhoudsindicatie Centrale Raad van Beroep 07-4976 AOW Bestuursrecht

Nadere informatie

SOCIAAL-ECONOMISCHE RAAD NADER ADVIES

SOCIAAL-ECONOMISCHE RAAD NADER ADVIES SOCIAAL-ECONOMISCHE RAAD NADER ADVIES INZAKE WIJZIGING VAN DE PENSIOEN- EN SPAARFONDSENWET, IN HET BIJZONDER TER ZAKE VAN RECHT OP BIJZONDER WEDUWENPENSIOEN NA ECHTSCHEIDING SERl UITGAVE VAN DE SOCIAAL-ECONOMISCHE

Nadere informatie

De PPI ook voor zelfstandigen?

De PPI ook voor zelfstandigen? . De PPI ook voor zelfstandigen? Prof. Dr. Erik Lutjens Hoogleraar Pensioenrecht Vrije Universiteit Amsterdam Expertisecentrum Pensioenrecht - Fac. Rechtsgeleerdheid Initium De Boelelaan 1105 1081 HV Amsterdam

Nadere informatie

Bedrijfstakpensioenfonds voor de Bitumineuze- en Kunststof Dakbedekkingsbedrijven

Bedrijfstakpensioenfonds voor de Bitumineuze- en Kunststof Dakbedekkingsbedrijven 6b Bitumineuze- en Kunststof Dakbedekkingsbedrijven (Bpf-Bitumen) 65 P e n s i o e n r e g e l i n g u t a - w e r k n e m e r s Jaarboek Pensioen- en bedrijfstakeigen regelingen bouwnijverheid 2009 P

Nadere informatie

Bekijk hier de uitspraak van de Commissie van Beroep GCHB 2010-401

Bekijk hier de uitspraak van de Commissie van Beroep GCHB 2010-401 Bekijk hier de uitspraak van de Commissie van Beroep GCHB 2010-401 Uitspraak Geschillencommissie Financiële Dienstverlening nr. 89 d.d. 3 mei 2010 (mr. drs. M.L. Hendrikse, voorzitter, mr. B.F. Keulen

Nadere informatie

Vereniging voor Pensioenrecht 27 januari 2015 Rechtspraak 2015: - Verjaring - Pensioenontslag WWZ - Onjuiste communicatie - Partner en het pensioen

Vereniging voor Pensioenrecht 27 januari 2015 Rechtspraak 2015: - Verjaring - Pensioenontslag WWZ - Onjuiste communicatie - Partner en het pensioen Vereniging voor Pensioenrecht 27 januari 2015 Rechtspraak 2015: - Verjaring - Pensioenontslag WWZ - Onjuiste communicatie - Partner en het pensioen Mr. Jeroen Los Verjaring Art. 3:307 BW.. tot nakoming

Nadere informatie

Communicatieplan Stichting Brocacef Pensioenfonds

Communicatieplan Stichting Brocacef Pensioenfonds Communicatieplan 2016 Stichting Brocacef Pensioenfonds Vastgesteld in de vergadering van het bestuur van 21 april 2016 1 Inhoudsopgave Inhoudsopgave... 2 Inleiding... 3 1. Informatieverplichtingen... 3

Nadere informatie

Betreft: Startbrief in verband met toetreding tot de pensioenregeling

Betreft: Startbrief in verband met toetreding tot de pensioenregeling Yvonne Bloem Administrateur Stichting Pensioenfonds Syngenta Nederland Westeinde 62 Postbus 2 1600 AA Enkhuizen Tel. 0228-366 435 Fax. 0228-366 445 yvonne.bloem@syngenta.com Betreft: Startbrief in verband

Nadere informatie

Addendum 2 bij het Pensioenreglement Sanoma 2009 pensioenregeling, van Stichting Pensioenfonds Sanoma Nederland, contractnummer

Addendum 2 bij het Pensioenreglement Sanoma 2009 pensioenregeling, van Stichting Pensioenfonds Sanoma Nederland, contractnummer Pagina 1 van het addendum 2 bij het Pensioenreglement Sanoma 2009 pensioenregeling, contractnummer 27339 Addendum 2 bij het Pensioenreglement Sanoma 2009 pensioenregeling, van 27339. Stichting Pensioenfonds

Nadere informatie

ECLI:NL:CRVB:2016:755

ECLI:NL:CRVB:2016:755 ECLI:NL:CRVB:2016:755 Instantie Datum uitspraak 03-03-2016 Datum publicatie 10-03-2016 Zaaknummer Rechtsgebieden Bijzondere kenmerken Inhoudsindicatie Centrale Raad van Beroep 13/1513 APPA Ambtenarenrecht

Nadere informatie

ECLI:NL:CRVB:2017:172

ECLI:NL:CRVB:2017:172 ECLI:NL:CRVB:2017:172 Instantie Datum uitspraak 13-01-2017 Datum publicatie 19-01-2017 Zaaknummer Rechtsgebieden Bijzondere kenmerken Inhoudsindicatie Centrale Raad van Beroep 15/4485 AOW Socialezekerheidsrecht

Nadere informatie

Nr. 62 Vermindering ouderdomspensioen bij eindigen deelneming door omzetting in partnerpensioen bij overlijden voor 65 jaar

Nr. 62 Vermindering ouderdomspensioen bij eindigen deelneming door omzetting in partnerpensioen bij overlijden voor 65 jaar Was u in dienst voor 1 januari 2018? Dan gelden er voor u extra regels: Nr. 62 Vermindering ouderdomspensioen bij eindigen deelneming door omzetting in partnerpensioen bij overlijden voor 65 jaar Vermindering

Nadere informatie

Huwelijksvermogensrecht journaal. September 2015

Huwelijksvermogensrecht journaal. September 2015 Huwelijksvermogensrecht journaal September 2015 Items Vinger aan de pols: Voorstel van wet 33 987, Literatuur en wetgevingsproces Ongehuwde samenlevers en vermogensregime Ongehuwden en alimentatie Pensioen

Nadere informatie

Aanvullend reglement. Pensioenopbouw boven Salarisgrens (laag) 2016. 20150622 Reglement Pensioenopbouw boven Salarisgrens (laag)

Aanvullend reglement. Pensioenopbouw boven Salarisgrens (laag) 2016. 20150622 Reglement Pensioenopbouw boven Salarisgrens (laag) Aanvullend reglement 1 Aanvullend reglement Pensioenopbouw boven Salarisgrens (laag) 2016 20150622 Reglement Pensioenopbouw boven Salarisgrens (laag) Aanvullend reglement 2 Voorwoord De verplichte pensioenregeling

Nadere informatie

Addendum 2 bij het Pensioenreglement pensioenregeling A, van Stichting Pensioenfonds Sanoma Nederland, contractnummer

Addendum 2 bij het Pensioenreglement pensioenregeling A, van Stichting Pensioenfonds Sanoma Nederland, contractnummer Pagina 1 van het addendum 2 bij het Pensioenreglement Sanoma pensioenregeling A, contractnummer 27339 Addendum 2 bij het Pensioenreglement pensioenregeling A, van Stichting Pensioenfonds Sanoma Nederland,

Nadere informatie

De Commissie beslist met inachtneming van haar Reglement en op basis van de volgende stukken:

De Commissie beslist met inachtneming van haar Reglement en op basis van de volgende stukken: Uitspraak Geschillencommissie Financiële Dienstverlening nr. 184 d.d. 3 augustus 2011 (mr. P.A. Offers, voorzitter, prof. mr. M.L. Hendrikse en mr. B.F. Keulen, leden, en mr. F.E. Uijleman, secretaris)

Nadere informatie

Lees hier meer over de afschaffing van de AOW Partnertoeslag

Lees hier meer over de afschaffing van de AOW Partnertoeslag Aanvullend pensioen Pensioen is in de meeste gevallen opgebouwd uit drie pijlers: pensioen vanuit de overheid (AOW), pensioen opgebouwd via een of meerdere werkgevers en het pensioen dat je zelf hebt opgebouwd.

Nadere informatie

REGLEMENT AANVULLEND PENSIOEN STICHTING PENSIOENFONDS ALLIANCE

REGLEMENT AANVULLEND PENSIOEN STICHTING PENSIOENFONDS ALLIANCE REGLEMENT AANVULLEND PENSIOEN STICHTING PENSIOENFONDS ALLIANCE 1 INHOUDSOPGAVE REGLEMENT AANVULLEND PENSIOEN Inhoudsopgave BEGRIPSOMSCHRIJVINGEN... 3 ARTIKEL 1. AANSPRAKEN... 3 ARTIKEL 2. VARIABEL PENSIOENGEVEND

Nadere informatie

Stichting Pensioenfonds HAL. Pensioenreglement WIA -Excedentpensioen

Stichting Pensioenfonds HAL. Pensioenreglement WIA -Excedentpensioen Stichting Pensioenfonds HAL Pensioenreglement WIA -Excedentpensioen 1 Artikel 1 Begripsomschrijvingen Voor zover daarvan hierna in dit reglement niet wordt afgeweken, gelden in dit reglement de begripsbepalingen

Nadere informatie

Aanvullend pensioenreglement "Excedent middelloon "

Aanvullend pensioenreglement Excedent middelloon Aanvullend pensioenreglement "Excedent middelloon " STICHTING BEDRIJFSTAKPENSIOENFONDS VOOR HET BEROEPSVERVOER OVER DE WEG voor de werknemers geboren op of na 1 januari 1950 ORSIMA April 2018 1 Voorwoord

Nadere informatie

REGLEMENT WAO-HIATENPENSIOEN STICHTING PENSIOENFONDS ALLIANCE

REGLEMENT WAO-HIATENPENSIOEN STICHTING PENSIOENFONDS ALLIANCE REGLEMENT WAO-HIATENPENSIOEN STICHTING PENSIOENFONDS ALLIANCE 1 INHOUDSOPGAVE BEGRIPSOMSCHRIJVINGEN...3 Artikel 1. DEELNEMERS...4 Artikel 2. AANSPRAKEN...4 Artikel 3. AANVRAAG EN TOEKENNING WAO-HIATEN-PENSIOEN...4

Nadere informatie

PENSIOEN Rechtspraak Hoge Raad Prof. Erik Lutjens

PENSIOEN Rechtspraak Hoge Raad Prof. Erik Lutjens PENSIOEN Rechtspraak Hoge Raad 2017 Prof. Erik Lutjens Dus niet Rb amsterdam 19 januari 2018 DLA Piper heeft Pensioenfonds Mercurius succesvol bijgestaan in een rechtszaak over prudent person beginsel

Nadere informatie

Tabellenboek 2015. Stichting Pensioenfonds ING. Geldig vanaf 01-01-2015

Tabellenboek 2015. Stichting Pensioenfonds ING. Geldig vanaf 01-01-2015 Tabellenboek 2015 Stichting Pensioenfonds ING Geldig vanaf 01-01-2015 i Inhoudsopgave A. Uitgangspunten 1 B. Reglement Basisregeling Pensioen 62 4 B.01. Herschikking van partner- en ouderdomspensioen 4

Nadere informatie

MEINDERT OOSTERHOF, in zijn hoedanigheid van gerechtsdeurwaarder, kantoorhoudende te Drachten,

MEINDERT OOSTERHOF, in zijn hoedanigheid van gerechtsdeurwaarder, kantoorhoudende te Drachten, Vonnis RECHTBANK LEEUWARDEN Sector kanton Locatie Heerenveen zaak-/rolnummer: 371218 CV EXPL i 1-5231 vonnis van de kantonrechter d.d. 14 maart 2012 inzake X wonende te eiser. procederende met toevoeging.

Nadere informatie

Stichting Pensioenfonds HAL

Stichting Pensioenfonds HAL Stichting Pensioenfonds HAL excedent-arbeidsongeschikt- Pensioenreglement heidspensioen 1 Artikel 1 Begripsomschrijvingen Voor zover daarvan hierna in dit reglement niet wordt afgeweken, gelden in dit

Nadere informatie

Tweede Kamer der Staten-Generaal

Tweede Kamer der Staten-Generaal Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar 2011 2012 33 013 Wijziging van de Pensioenwet en enige andere wetten (Verzamelwet pensioenen 2012) Nr. 3 MEMORIE VAN TOELICHTING ALGEMEEN Dit wetsvoorstel

Nadere informatie

Aanvullend reglement Extra Pensioenopbouw Boven de Salarisgrens 2015

Aanvullend reglement Extra Pensioenopbouw Boven de Salarisgrens 2015 Aanvullend reglement 1 Aanvullend reglement Extra Pensioenopbouw Boven de Salarisgrens 2015 20150324 Reglement Pensioenopbouw Extra pensioenopbouw Boven de Salarisgrens 2015 Aanvullend reglement 2 Voorwoord

Nadere informatie

2513AA22XA. De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 1 A 2513 AA S GRAVENHAGE

2513AA22XA. De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 1 A 2513 AA S GRAVENHAGE > Retouradres Postbus 90801 2509 LV Den Haag De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 1 A 2513 AA S GRAVENHAGE 2513AA22XA Postbus 90801 2509 LV Den Haag Anna van Hannoverstraat 4

Nadere informatie

Pensioenbijspaarreglement van Stichting Pensioenfonds Ballast Nedam

Pensioenbijspaarreglement van Stichting Pensioenfonds Ballast Nedam 1 Pensioenbijspaarreglement van Stichting Pensioenfonds Ballast Nedam d.d. 23 september 2004 Artikel 1. Definities...2 Artikel 2. Deelnemers...2 Artikel 3. Aard van de pensioenaanspraken...3 Artikel 4.

Nadere informatie

REGLEMENT EXCEDENT ARBEIDSONGESCHIKTHEIDSPENSIOEN STICHTING PENSIOENFONDS ALLIANCE

REGLEMENT EXCEDENT ARBEIDSONGESCHIKTHEIDSPENSIOEN STICHTING PENSIOENFONDS ALLIANCE REGLEMENT EXCEDENT ARBEIDSONGESCHIKTHEIDSPENSIOEN STICHTING PENSIOENFONDS ALLIANCE INHOUDSOPGAVE REGLEMENT EXCEDENT ARBEIDSONGESCHIKTHEIDSPENSIOEN BEGRIPSOMSCHRIJVINGEN... 3 Artikel 1. DEELNEMERS... 4

Nadere informatie

ECLI:NL:GHSHE:2015:613

ECLI:NL:GHSHE:2015:613 ECLI:NL:GHSHE:2015:613 Instantie Datum uitspraak 24-02-2015 Datum publicatie 26-02-2015 Zaaknummer Formele relaties Rechtsgebieden Bijzondere kenmerken Inhoudsindicatie Gerechtshof 's-hertogenbosch HD

Nadere informatie

zaaknummer gerechtshof 200.143.673 (zaaknummer rechtbank Midden-Nederland, kantonrechter, locatie Utrecht 2534388)

zaaknummer gerechtshof 200.143.673 (zaaknummer rechtbank Midden-Nederland, kantonrechter, locatie Utrecht 2534388) beschikking GERECHTSHOF ARNHEM-LEEUWARDEN locatie Arnhem afdeling civiel recht zaaknummer gerechtshof 200.143.673 (zaaknummer rechtbank Midden-Nederland, kantonrechter, locatie Utrecht 2534388) beschikking

Nadere informatie

Stichting Pensioenfonds Caribisch Nederland. Uitvoeringsreglement als bedoeld in artikel 11f van de Pensioenwet ambtenaren BES

Stichting Pensioenfonds Caribisch Nederland. Uitvoeringsreglement als bedoeld in artikel 11f van de Pensioenwet ambtenaren BES Stichting Pensioenfonds Caribisch Nederland Uitvoeringsreglement als bedoeld in artikel 11f van de Pensioenwet ambtenaren BES Juni 2017 Inhoudsopgave Hoofdstuk 1 Algemene bepalingen... 3 Artikel 1 Algemene

Nadere informatie

REGLEMENT voor Anw-hiatenpensioen. van. Stichting Pensioenfonds Haskoning. Nijmegen. Reglement ANW-hiatenpensioen, versie 2.1-1- 1 januari 2012

REGLEMENT voor Anw-hiatenpensioen. van. Stichting Pensioenfonds Haskoning. Nijmegen. Reglement ANW-hiatenpensioen, versie 2.1-1- 1 januari 2012 REGLEMENT voor Anw-hiatenpensioen van Stichting Pensioenfonds Haskoning te Nijmegen Aangepast per 1-1-2012 Reglement ANW-hiatenpensioen, versie 2.1-1- 1 januari 2012 Artikel 1 - Definities In deze pensioenregeling

Nadere informatie

I n z a k e: T e g e n:

I n z a k e: T e g e n: HOGE RAAD DER NEDERLANDEN Datum : 1 juni 2018 Zaaknr. : 18/01151 VERWEERSCHRIFT MET VOORWAARDELIJK INCIDENTEEL CASSATIEBEROEP I n z a k e: 1 Stichting SDB Gevestigd te Stichtse Vecht 2 Stichting Euribar

Nadere informatie

WET VEREVENING PENSIOENRECHTEN BIJ SCHEIDING

WET VEREVENING PENSIOENRECHTEN BIJ SCHEIDING WET VEREVENING PENSIOENRECHTEN BIJ SCHEIDING Artikel 1 1. Voor de toepassing van het bij of krachtens deze wet bepaalde wordt verstaan onder: a. scheiding: echtscheiding of scheiding van tafel en bed dan

Nadere informatie

Voorstel van wet houdende invoering van de Pensioenwet (Invoerings- en aanpassingswet Pensioenwet)

Voorstel van wet houdende invoering van de Pensioenwet (Invoerings- en aanpassingswet Pensioenwet) Voorstel van wet houdende invoering van de Pensioenwet (Invoerings- en aanpassingswet Pensioenwet) Allen die deze zullen zien of horen lezen, saluut! doen te weten: Alzo Wij in overweging genomen hebben,

Nadere informatie

PENSIOENREGLEMENT II STICHTING BEDRIJFSTAKPENSIOENFONDS VOOR DE MEUBELINDUSTRIE EN MEUBILERINGSBEDRIJVEN. Juni 2015

PENSIOENREGLEMENT II STICHTING BEDRIJFSTAKPENSIOENFONDS VOOR DE MEUBELINDUSTRIE EN MEUBILERINGSBEDRIJVEN. Juni 2015 PENSIOENREGLEMENT II STICHTING BEDRIJFSTAKPENSIOENFONDS VOOR DE MEUBELINDUSTRIE EN MEUBILERINGSBEDRIJVEN Juni 2015 ARTIKEL 1 Begripsbepalingen De definities en de begripsomschrijvingen zoals vermeld in

Nadere informatie

Nieuwsbrief Leergang Pensioenrecht

Nieuwsbrief Leergang Pensioenrecht Jaar 2018 Uitgave 25 Datum: 12 december 2018 Nieuwsbrief Leergang Pensioenrecht In deze aflevering: Recente rechtspraak Expertisecentrum Pensioenrecht Wetgeving Samengesteld door Prof. dr. Erik Lutjens

Nadere informatie

Toelichting Uniform Pensioenoverzicht 2017 Uitkeringsovereenkomst

Toelichting Uniform Pensioenoverzicht 2017 Uitkeringsovereenkomst Toelichting Uniform Pensioenoverzicht 2017 Uitkeringsovereenkomst Voor wie is deze toelichting? - U bent actief deelnemer aan deze pensioenregeling; - U bent arbeidsongeschikt. Het Uniform Pensioenoverzicht

Nadere informatie

Jouw Cosun pensioen. Informatiebijeenkomsten voor deelnemers in actieve dienst mei 2014

Jouw Cosun pensioen. Informatiebijeenkomsten voor deelnemers in actieve dienst mei 2014 Jouw Cosun pensioen Informatiebijeenkomsten voor deelnemers in actieve dienst mei 2014 1 Agenda Pensioen in Nederland Onze regeling Keuzemogelijkheden Vragen 2 Pensioen in Nederland Nederlands pensioenstelsel

Nadere informatie

Deelnemerspresentatie november 2018

Deelnemerspresentatie november 2018 Deelnemerspresentatie november 2018 1 Agenda Pensioen bij Saint-Gobain Introductie UnitedPensions Wat is er voor u geregeld? Pensioen bij pensionering Pensioen bij overlijden Premievrijstelling bij Arbeidsongeschiktheid

Nadere informatie

Tweede Kamer der Staten-Generaal

Tweede Kamer der Staten-Generaal Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar 1995 1996 24 632 Wijziging van de Algemene pensioenwet politieke ambtsdragers (de maatstaf voor de duur van het recht op uitkering en enige andere onderwerpen)

Nadere informatie

Jubilee Europe B.V., gevestigd te Amsterdam, hierna te noemen Aangeslotene.

Jubilee Europe B.V., gevestigd te Amsterdam, hierna te noemen Aangeslotene. Uitspraak Geschillencommissie Financiële Dienstverlening nr. 2012-340 d.d. 12 december 2012 (mr. A.W.H. Vink, voorzitter en mr.drs. D.J. Olthoff, secretaris) Samenvatting Consument heeft met ingang van

Nadere informatie

SRLEV N.V, gevestigd te Amstelveen, hierna te noemen: Aangeslotene.

SRLEV N.V, gevestigd te Amstelveen, hierna te noemen: Aangeslotene. Uitspraak Geschillencommissie Financiële Dienstverlening nr. 2013-300 d.d. 29 oktober 2013 (mr. R.J. Verschoof, voorzitter, mr. B.F. Keulen en prof.mr. M.L. Hendrikse leden en mr. E.E. Ribbers, secretaris)

Nadere informatie

1. Pensioenstelsel in Nederland

1. Pensioenstelsel in Nederland PENSIOEN 1. Pensioenstelsel in Nederland 1.1 Pensioengebouw 1 ¾ Pensioen is voorziening waaruit uitkering verstrekt wordt ¾ zodra pensioengerechtigde door ouderdom (ouderdomspensioen) of arbeidsongeschiktheid

Nadere informatie

Aanvullend reglement Pensioenopbouw boven Salarisgrens (hoog)

Aanvullend reglement Pensioenopbouw boven Salarisgrens (hoog) Aanvullend reglement 2017 Pensioenopbouw boven Salarisgrens (hoog) Aanvullend reglement 2 Inhoudsopgave Voorwoord 3 1. Definities 4 2. Algemeen 5 3. Deelname 5 4. Vaststelling Aanvullende pensioengrondslag

Nadere informatie

De eigendomskwestie KNAW. 9 januari 2014. Dr. mr. H. van Meerten (disclaimer: standpunten komen voor rekening van de auteur)

De eigendomskwestie KNAW. 9 januari 2014. Dr. mr. H. van Meerten (disclaimer: standpunten komen voor rekening van de auteur) De eigendomskwestie Dr. mr. H. van Meerten (disclaimer: standpunten komen voor rekening van de auteur) 9 januari 2014 KNAW Prof. Schoordijk, NJB 2010, 2049 Enige jaren geleden betoogde ik dat de privatisering

Nadere informatie

PENSIOEN IN HET ARBEIDSRECHT. Wim Thijssen. Pensioenadvocaten.nl en VU Expertisecentrum Pensioenrecht

PENSIOEN IN HET ARBEIDSRECHT. Wim Thijssen. Pensioenadvocaten.nl en VU Expertisecentrum Pensioenrecht PENSIOEN IN HET ARBEIDSRECHT Wim Thijssen Pensioenadvocaten.nl en VU Expertisecentrum Pensioenrecht Pijplijnproblematiek Arbeidsongeschiktheid Rechtbank Amsterdam 2 september 2016, ECLI:NL:RBAMS:2016:9387

Nadere informatie

Uitspraak Geschillencommissie Financiële Dienstverlening nr (mr. B.F. Keulen, voorzitter en mr. F.M.M.L. Fleskens, secretaris)

Uitspraak Geschillencommissie Financiële Dienstverlening nr (mr. B.F. Keulen, voorzitter en mr. F.M.M.L. Fleskens, secretaris) Uitspraak Geschillencommissie Financiële Dienstverlening nr. 2019-028 (mr. B.F. Keulen, voorzitter en mr. F.M.M.L. Fleskens, secretaris) Klacht ontvangen op : 12 februari 2018 Ingediend door : Consument

Nadere informatie

Bijlage 1 bij de pensioenovereenkomst

Bijlage 1 bij de pensioenovereenkomst Bijlage 1 bij de pensioenovereenkomst van Janssen Biologics B.V. Janssen Cilag B.V. Johnson & Johnson Medical B.V. Johnson & Johnson Consumer B.V. Mentor Medical Systems B.V. Crucell Holland B.V. Versie

Nadere informatie

TIJDELIJKE AANVULLINGSREGELING van Stichting Pensioenfonds Koninklijke Ten Cate. Per 1 januari 2006

TIJDELIJKE AANVULLINGSREGELING van Stichting Pensioenfonds Koninklijke Ten Cate. Per 1 januari 2006 TIJDELIJKE AANVULLINGSREGELING van Stichting Pensioenfonds Koninklijke Ten Cate Per 1 januari 2006 Looptijd tot en met 31 december 2014 Versie 1 januari 2013 Stichting Pensioenfonds Koninklijke Ten Cate

Nadere informatie

Reglement Juridische Dienstverlening Vereniging van Middenkader en Hoger Personeel van AkzoNobel

Reglement Juridische Dienstverlening Vereniging van Middenkader en Hoger Personeel van AkzoNobel Reglement Juridische Dienstverlening Vereniging van Middenkader en Hoger Personeel van AkzoNobel Artikel 1 Definities Arbeidsgeschillen; geschillen omtrent de interpretatie en uitvoering van hetgeen tussen

Nadere informatie

1.3 De Beroepscommissie heeft het principaal en het incidenteel beroep mondeling behandeld op 25 maart Beide partijen waren aanwezig.

1.3 De Beroepscommissie heeft het principaal en het incidenteel beroep mondeling behandeld op 25 maart Beide partijen waren aanwezig. Uitspraak Commissie van Beroep 2013-15 d.d. 24 mei 2013 (prof. mr. F.R. Salomons, voorzitter, mr. A. Bus, mr. F.H.J. Mijnssen, mr. F. Peijster en mr. A. Rutten-Roos, leden, en mr. M.J. Drijftholt, secretaris)

Nadere informatie

Aanvullingen en kortingen in verband met de privatisering van het Algemeen burgerlijk pensioenfonds

Aanvullingen en kortingen in verband met de privatisering van het Algemeen burgerlijk pensioenfonds Was u in dienst voor 1 januari 1996? Dan gelden er voor u extra regels: Nr. 52 Berekening ouderdomspensioen Pensioenaanspraken opgebouwd ABP betrekt bij de berekening van het pensioen: vóór 1 januari 2006

Nadere informatie

Vragen en Antwoorden met betrekking tot de overgang naar één pensioenregeling voor SABIC in Nederland

Vragen en Antwoorden met betrekking tot de overgang naar één pensioenregeling voor SABIC in Nederland Vragen en Antwoorden met betrekking tot de overgang naar één pensioenregeling voor SABIC in Nederland In 2013 heeft de onderneming SABIC een traject ingezet om de pensioenregelingen binnen de SABICondernemingen

Nadere informatie

ECLI:NL:CRVB:2016:3051

ECLI:NL:CRVB:2016:3051 ECLI:NL:CRVB:2016:3051 Instantie Datum uitspraak 12-08-2016 Datum publicatie 16-08-2016 Zaaknummer Rechtsgebieden Bijzondere kenmerken Inhoudsindicatie Centrale Raad van Beroep 14/6172 WWAJ Socialezekerheidsrecht

Nadere informatie

Hoge Raad der Nederlanden

Hoge Raad der Nederlanden 4 november 2016 Eerste Kamer 15/00920 LZ/IF Hoge Raad der Nederlanden Arrest in de zaak van: tegen STICHTING PENSIOENFONDS PERSONEELSDIENSTEN, gevestigd te Amsterdam, VOOR VERWEERSTER in cassatie, advocaat:

Nadere informatie

In deze editie wet- en regelgeving: 1. Inwerkingtreding Wet waardeoverdracht klein pensioen. 2. Financiering voorwaardelijk pensioen (VPL pensioen)

In deze editie wet- en regelgeving: 1. Inwerkingtreding Wet waardeoverdracht klein pensioen. 2. Financiering voorwaardelijk pensioen (VPL pensioen) Nieuwsbrief van het Expertisecentrum Pensioenrecht van de Vrije Universiteit Amsterdam ter ondersteuning van de Leergang Pensioenrecht samengesteld in samenwerking met pensioenrechtadvocaten van DLA Piper

Nadere informatie

Bedrijfstakpensioenfonds voor de Bitumineuze- en Kunststof Dakbedekkingsbedrijven

Bedrijfstakpensioenfonds voor de Bitumineuze- en Kunststof Dakbedekkingsbedrijven Bedrijfstakpensioenfonds voor de Bitumineuze- en Kunststof Dakbedekkingsbedrijven (Bpf-Bitumen) Pensioenregeling uta-werknemers 7b 7.19 Deelnemers 70 7.20 Premies 70 7.21 Ouderdomspensioen 71 7.22 Vervroegd

Nadere informatie

REGLEMENT PENSIOENSPAREN van Stichting Pensioenfonds Koninklijke Ten Cate

REGLEMENT PENSIOENSPAREN van Stichting Pensioenfonds Koninklijke Ten Cate REGLEMENT PENSIOENSPAREN van Stichting Pensioenfonds Koninklijke Ten Cate (versie 1 januari 2014) Stichting Pensioenfonds Koninklijke Ten Cate (Pensioenfonds Ten Cate) Bezoekadres: Brugstraat 2, Almelo

Nadere informatie

Bedrijfstakpensioenfonds voor de Bitumineuze- en Kunststof Dakbedekkingsbedrijven

Bedrijfstakpensioenfonds voor de Bitumineuze- en Kunststof Dakbedekkingsbedrijven 6b Bitumineuze- en Kunststof Dakbedekkingsbedrijven (Bpf-Bikudak) 65 P E N S I O E N R E G E L I N G U T A - W E R K N E M E R S Jaarboek Pensioen- en bedrijfstakeigen regelingen in de sector bouwnijverheid

Nadere informatie

Reglement. Excedent Arbeidsongeschiktheidspensioen. Stichting Metro Pensioenfonds

Reglement. Excedent Arbeidsongeschiktheidspensioen. Stichting Metro Pensioenfonds Reglement Excedent Arbeidsongeschiktheidspensioen Stichting Metro Pensioenfonds 1 Inhoudsopgave pagina Artikel 1 Begripsomschrijvingen 2 Artikel 2 Deelnemerschap 2 Artikel 3 Terhandstelling van bescheiden

Nadere informatie

REGLEMENT EXCEDENT ARBEIDSONGESCHIKTHEIDSPENSIOEN STICHTING PENSIOENFONDS ALLIANCE

REGLEMENT EXCEDENT ARBEIDSONGESCHIKTHEIDSPENSIOEN STICHTING PENSIOENFONDS ALLIANCE REGLEMENT EXCEDENT ARBEIDSONGESCHIKTHEIDSPENSIOEN STICHTING PENSIOENFONDS ALLIANCE INHOUDSOPGAVE BEGRIPSOMSCHRIJVINGEN... 2 Artikel 1. DEELNEMERS... 4 Artikel 2. AANSPRAKEN... 4 Artikel 3. INGANG EN DUUR...

Nadere informatie