Nieuwsbrief Leergang Pensioenrecht

Transcriptie

1 Jaar 2018 Uitgave 24 Datum: 22 november 2018 Nieuwsbrief Leergang Pensioenrecht In deze aflevering: Expertisecentrum Pensioenrecht Recente rechtspraak Samengesteld door Prof. dr. Erik Lutjens Prof. dr. Erik Lutjens Hoogleraar Pensioenrecht Faculteit der Rechtsgeleerdheid Vrije Universiteit Amsterdam Expertisecentrum Pensioenrecht De Boelelaan Initium 1081 HV Amsterdam T (020) M E e.lutjens@vu.nl I: Advocaat bij ] DLA Piper Nederland N.V. Amstelveenseweg JJ Amsterdam P.O. Box AG Amsterdam M E erik.lutjens@dlapiper.com

2 2 Inhoud RECHTSPRAAK Verjaring pensioenpremies: aanvang bij verschuldigdheid of opeisbaarheid Werkgever komt pensioenovereenkomst niet na: schadeplichtig 24.3 Bijstortingsverplichting in uitvoeringsovereenkomst met verzekeraar: toegestaan Recht op bijzonder partnerpensioen ontstaat uit wet: niet afhankelijk van melding Valt takelbedrijf onder verplichtstelling: uitleg op grond van bedoeling Verrekening pensioen bij scheiding op grond van Boon/Van Loon Herziening korting op AOW: terugwerkende kracht van een jaar Intrekken bijstand: Turks pensioen niet gemeld 24,9. Welk land mag belasting heffen over pensioen: uitleg begrip ontvangen

3 3 Pensioenwet / Civiel Verjaring pensioenpremies: ontstaan vordering of verzenden nota s? Volgens rechtbank het laatste Het gaat hier om verjaring van premies op de voet van art. 3:308 BW. De rechtbank sluit aan bij het geen het uitvoeringsreglement bepaalt: Resumerend volgt uit artikel 3.2 Uitvoeringsreglement en uit de artikelen 3 en 5 Uitvoeringsreglement RAS, dat de premienota s opeisbaar worden 14 dagen na verzending van de factuur. Intussen heeft niet alleen het Hof Arnhem Leeuwarden (ECLI:NL:GHARL:2017:3886) maar ook het Gerechtshof Den Haag (ECLI:NL:GHDHA:2018:570) voor de opeisbaarheid van de premienota s aansluiting gezocht bij hetgeen in het Uitvoeringsreglement dienaangaande is bepaald. Dat acht de rechtbank niet in strijd met art. 6:38 BW of art. 26 Pensioenwet, dit laatste omdat geen premies opgelegd kunnen worden indien gegevens niet bekend zijn, onder aantekening dat het anders kan zijn indien het fonds nalatig is met opleggen van premies: [eiser] heeft voorts aangevoerd, dat de artikelen 26 en 27 Pensioenwet zich ertegen verzetten dat bpf Schoonmaak pensioenpremies in rekening brengt op een tijdstip dat is gelegen later dan 6 maanden ná afloop van het kalenderjaar waarover premie wordt geheven. De stelling van [eiser] werpt de vraag op of artikel 3.2 sub 1 van het Uitvoeringsreglement, in strijd komt met artikel 26 Pensioenwet. De kantonrechter is van oordeel dat dit niet het geval is in de situatie dat de verschuldigdheid (en de omvang) van de premie over een bepaald kalenderjaar pas (veel) later kan worden vastgesteld omdat de aangesloten werkgever in gebreke is gebleven met het tijdig aanleveren van de benodigde loongegevens. Ongeacht de vraag of bpf Schoonmaak enig verwijt treft van het feit dat de loongegevens over 2010 en 2011 pas in 2017 zijn aangeleverd, staat tussen partijen vast dát de betreffende gegevens pas in 2017 zijn aangeleverd zodat de premienota s over 2010 en 2011 op zijn vroegst in 2017 konden worden opgesteld. Hiermee staat tevens vast dat artikel 26 Pensioenwet, dat betrekking heeft op betaling van pensioenpremies, eenvoudigweg toepassing mist omdat er binnen 6 maanden na afloop van het kalenderjaar nog geen premie was vast gesteld die betaald had moeten worden. Dit zou anders liggen wanneer de benodigde loongegevens binnen 6 maanden na afloop van het kalenderjaar aangeleverd zouden zijn, en het pensioenfonds vervolgens jaren wacht met het opstellen van de premienota s. Een andere opvatting zou tot de ongewenste consequentie leiden dat de pensioenfondsen, om verjaring te stuiten van vorderingen waarmee zij nog niet bekend zijn als gevolg van te late inlevering van loongegevens, jegens al hun aangesloten werkgevers preventief stuitingshandelingen moeten gaan verrichten. Ook zou deze opvatting tot gevolg hebben dat de aangesloten werkgever door het niet tijdig aanleveren van loongegevens, zelf de verjaring van de betreffende vorderingen in de hand kunnen werken. Instantie: Rechtbank Amsterdam 6 november 2018, ECLI:NL:RBAMS:2018:7927 Wet: 3:308 BW, 26 Pensioenwet, 6:38 BW EL: Zie ook Hof Arnhem-Leeuwarden 18 september 2018, ECLI:NL:GHARL:2018:8322 en 9 mei 2017, PJ 2017/130.. Zie ook E. Lutjens, Tijdschrift voor Pensioenvraagstukken 2018/17. En Rechtbank Rotterdam 27 juni 2018, ECLI:NL:RBROT:2018:6205 en hof den haag ECLI:NL:GHDHA:2018:570

4 Pensioenovereenkomst niet juist nagekomen. Werkgever is schadeplichtig. Geen verjaring. Het gaat om wijziging dienstverband, waardoor op grond van de toepasselijke cao de werknemer vanaf februari 1997 aangemeld had moeten worden bij ABP, in welk geval werknemer voor FPU in aanmerking was gekomen. Door te late aanmelding, pas in 1999, loopt werknemer FPU deels mis. Dat vormt schade die werkgever moet vergoeden. Over het beroep op verjaring ingevolge art. 3:310 BW oordeelt het hof: De verjaringstermijn van vijf jaren van artikel 3:310 lid 1 BW kan pas gaan lopen als de vordering opeisbaar is, zoals ook tot uitdrukking komt in het algemeen luidende art. 3:313 BW, zodat deze verjaringstermijn niet eerder een aanvang kan nemen dan op de dag na die waarop de schadevordering opeisbaar is geworden, ook indien voordien reeds bekend is dat de schade geleden zal worden en wie de aansprakelijke persoon is (HR 6 april 2012, ECLI:HR:2012:BU3784). [appellant] heeft pas schade geleden vanaf het moment dat hij de aanvullende uitkering misliep. Dat was, zoals hiervoor is overwogen, per 1 oktober Dit betekent dat de verjaringstermijn op die datum is gaan lopen. Deze termijn is door de brief van de gemachtigde van [appellant] van 1 september 2014 (2.12) tijdig gestuit. Dit betekent dat de vordering niet is verjaard en het hof het verweer van KvK verwerpt. Instantie: Hof Arnhem-Leeuwarden 6 november 2018, ECLI:NL:GHARL:2018:9708 Wet: 3:310 BW Uitvoeringsovereenkomst met verzekeraard met gesepareerd beleggingsdepot waarbij werkgever in geval tekort moet bijstorten. Niet strijdig met Pensioenwet In een eerder geding tussen dezelfde partijen heeft het Hof geoordeeld dat de verzekeraar op grond van de uitvoeringsovereenkomst bevoegd was de beleggingsmix in het depot aan te passen en beleggingen te verkopen (Hof Amsterdam 8 maart 2016, PJ 2016/102, in cassatie in stand gelaten; Hoge Raad 9 september 2017, PJ 2017/151). In dit geding stelt de onderneming dat de bijstortingsafspraak onrechtmatig in strijd met de Pensioenwet zou zijn, waarbij de zij zich onder meer beroept op de wetsgeschiedenis van de Pensioenwet: In geval van onderbrenging van de pensioenovereenkomst bij een verzekeraar komen tekorten voor rekening van de verzekeraar. De verzekeraar heeft, voor de duur van de overeenkomst, een prijsafspraak gemaakt met de werkgever en kan eventuele tekorten niet afwentelen op de werkgever of de deelnemers. Verder beroep zij zich op schenden zorgplicht bij afdekken van het risico (art. 4:88 en 4:90 Wft). Het hof oordeelt dat de onrechtmatigheid tussen partijen al in de eerdere procedure is beslist. Verder dat genoemde Wft artikelen niet van toepassing zijn omdat er sprake is van een pensioenverzekering en niet van een vermogensbeheer overeenkomst. Instantie: Hof Amsterdam 16 oktober 2018, ECLI:NL:GHAMS:2018:3786 Wet: 26 Pensioenwet, 4:88 en 4:90 Wft EL: de Pensioenwet verzet zich geenszins tegen een zodanige prijsafspraak tussen werkgever en verzekeraar dat de werkgever moet bijbetalen (ook bij pensioenfondsen

5 5 mag dat natuurlijk). De bedoelde prijsafspraak is dan inclusief de bijstorting. Voor de (aldus) overeengekomen prijs zal een verzekeraar dan wel dekking moeten bieden. Korten mag zij niet Recht op bijzonder partnerpensioen uit de wet. Melding scheiding niet vereist. Opvolgend pensioenfonds na waardeoverdracht kan dat in mindering brengen op partnerpensioen volgende echtgenoot In dit geding is de situatie dat een scheiding niet is gemeld, daarom bij waardeoverdracht geen rekening is gehouden met een bijzonder partnerpensioen (dat niet overgedragen had mogen worden). Het ontvangende pensioenfonds komt er op enig moment achter dat er een bijzonder partnerpensioen toegekend had moeten worden en voert dat aldus uit door voor de toekomst dat bijzonder partnerpensioen in mindering te brengen op het partnerpensioen. De bezwaren daartegen wijst het hof af. Het bezwaar dat de scheiding niet is gemeld verwerpt het hof: het recht op bijzonder partnerpensioen ontstaat uit de wet en dat bij waardeoverdracht er daarom geen rekening mee is gehouden is niet als afstand van bijzonder partnerpensioen aan te merken. Het recht op bijzonder partnerpensioen volgt uit het reglement van het ontvangende pensioenfonds. Instantie: Gerechtshof Amsterdam 30 oktober 2018, ECLI:NL:GHAMS:2018:4028 Wet: 8a PSW, 57 Pensioenwet Verplicht Bpf Vraag of takelbedrijf onder verplichtstelling Bpf Vervoer valt. Kantonrechter wijst deskundige aan en wijkt vervolgens af van het advies van de deskundige. De deskundige (een overlegcommissie uit de sector) had onder meer aangegeven dat een convenant was gesloten op grond waarvan takelbedrijven onder PMT zouden komen te vallen, dat echter de verplichtstelling niet is aangepast. De deskundige oordeelt vervolgens dat takelbedrijven bij PF Vervoer horen. De kantonrechter wijkt hier van en oordeelt op grond van de bedoeling dat verplichtstelling PF Vervoer niet van toepassing is. Instantie: Rechtbank Noord-Nederland 4 september 2018, ECLI:NL:RBNNE:2018: september 2016, ECLI:N::RBNNE:2016:5887 Wet: 2 Wet Bpf 2000 EL: hoewel ik betrokkenheid had als advocaat veroorloof ik mij de opmerking dat dit wel bijzonder is. Ten eerste omdat de rechter afwijkt van de zelf benoemde deskundige. Ten tweede omdat dit gebeurt op grond van bedoeling, hetgeen bij uitleg van verplichtstellingsbesluiten niet de norm geeft. Ten derde omdat die bedoeling niet is vertaald in een gewijzigd verplichtstellingsbesluit van PMT, zodat thans de huidige wetten (verplichtstellingsbesluiten) gelden. Hoger beroep is ingesteld.

6 6 Scheiding Verrekening pensioenrechten conform Boon/Van Loon. Aangevoerde al eerder bekende omstandigheden geven geen reden hiervan af te wijken ivm redelijkheid en billijkheid Instantie: Rechtbank Noord-Holland 24 oktober 2018, ECLI:NL:RBNHO:2018:8999 Wet: 1:94 BW Sociale zekerheid / AOW Herziening korting op AOW pensioen. Te hoge korting niet door fout SVB. Daarom met beperkte terugwerkende kracht van een jaar Koring van 22% wordt herzien naar 20% maar niet met terugwerkende kracht tot ingang maar van een jaar onder meer met volgende overweging Van een onjuist besluit als gevolg van een fout van de Svb is volgens het beleid sprake als de Svb op basis van de gegevens die ten tijde van de toekenning beschikbaar waren of die bij een normaal onderzoek van de Svb beschikbaar zouden zijn geweest, de uitkering correct had kunnen vaststellen aan de hand van de toen geldende wetgeving en beleidsregels, en de belanghebbende alle relevante informatie tijdig heeft verstrekt. De Svb verhoogt de uitkering in dergelijke gevallen ambtshalve of op verzoek met volledige terugwerkende kracht, echter tot een maximum van vijf jaar. Deze termijn wordt berekend vanaf het moment waarop de Svb haar fout heeft geconstateerd, dan wel de betrokkene een verzoek om herziening heeft ingediend. In overige gevallen wordt de uitkering met analoge toepassing van artikel 17, derde lid, van de AOW verhoogd met een terugwerkende kracht van een jaar. Als volgens de regels beschreven in beleidsregel SB1070 over terugwerkende kracht van meer dan een jaar, sprake is van een bijzonder geval waarin het van hardheid zou getuigen om de terugwerkende kracht tot een jaar te beperken, komt de Svb met volledig terugwerkende kracht terug van haar besluit, echter met een maximum van vijf jaar. Zoals reeds eerder werd geoordeeld, is dit beleid niet kennelijk onredelijk (zie ook de uitspraak van de Raad van 22 februari 2018, ECLI:NL:CRVB:2018:521). Instantie: CRvB 15 november 2018, ECLI:NL:CRVB:2018:3624 Wet: 17 lid 3 AOW Intrekken bijstand wegens te laat verstrekken gegevens omtrent Turks pensioen terecht Onder meer onder overweging: 4.3. Vaststaat dat appellante niet alle in het besluit van 10 maart 2015 genoemde gegevens binnen de daarvoor gestelde termijn heeft verstrekt. Appellante heeft zich in hoger beroep op het standpunt gesteld dat haar hiervan geen verwijt kan worden gemaakt. Zij heeft alle informatie overgelegd die zij redelijkerwijs kon verstrekken. Voor de originele toekenningsbeschikking van haar Turkse pensioen en afschriften van haar Turkse bankrekening moest appellante afreizen naar Turkije, wat niet mogelijk was binnen de gestelde termijn. Appellante heeft er verder op gewezen dat zij de

7 7 gevraagde stukken wel in het kader van een nieuwe aanvraag om bijstand bij het college heeft ingeleverd De beroepsgrond dat van appellante geen verwijt kan worden gemaakt van het niet tijdig verstrekken van de gevraagde gegevens slaagt niet. Appellante heeft niet aannemelijk gemaakt dat zij niet redelijkerwijs binnen de gestelde hersteltermijn over al deze gegevens, die onbetwist van belang waren voor het recht op bijstand, kon beschikken. Evenmin heeft zij aannemelijk gemaakt dat zij niet tijdig bij het college nogmaals om verlenging van de hersteltermijn kon verzoeken. Instantie: CRVB 13 november 2018, ECLI:NL:2018:3534 Wet: 54 lid 4 Participatiewet Fiscaal Belastingheffing over pensioen uit dienstverband in UK belast daar of in woonstaat NL? Pensioen wordt in beginsel belast in woonstaat. Belanghebbende beroept zich over art. 30 lid 4 Verdrag Nederland-Koninkrijk 2008 luidende dat voor inwerkingtreding van het Verdrag ontvangen pensioenen belast kunnen worden in bronland. Volgens Hof moet het hier om daadwerkelijk ontvangen en dus betaald pensioen gaan en niet pensioen waarop recht bestond maar nog niet was betaald. Instantie: Hof Amsterdam 9 oktober 2018, ECLI:NL:GHAMS:2018:3916 Wet: 30 lid 4 Verdrag Nederland Koninkrijk