Nieuwsbrief Leergang Pensioenrecht

Transcriptie

1 Jaar 2018 Uitgave 17 Datum: 13 mei 2018 Nieuwsbrief Leergang Pensioenrecht In deze aflevering: Expertisecentrum Pensioenrecht Recente rechtspraak Samengesteld door Prof. dr. Erik Lutjens

2 2 Inhoud 17.1 Schending zorgplicht bij informatie in kader collectieve waardeoverdracht 17.2 Geschil over indexering: verkeerde partij 17.3 (nog) geen instemmingsrecht OR t.a.v. uitvoeringsovereenkomst 17.4 Pensioen in eigen beheer afstorten 17.5 Korten op AOW wegens onverzekerde jaren 17.6 Korting pensioen op WW 17.7 Conservatoir beslag op pensioen onder pensioenfonds 17.8 Werkgeverspremie geen onderdeel vergoeding niet genoten vakantiedagen 17.9 Pensioenverrekening 30 jaar na scheiding voor toekomst

3 Schending zorgplicht (informatietaak) door ontvangende pensioenuitvoerder bij waardeoverdracht ogv art. 83 Pensioenwet vanuit een verzekeraar naar een pensioenfonds door niet te informeren over de mogelijkheid van het korten van pensioenaanspraken krachtens art. 134 Pensioenwet Het hof overweegt: Het hof volgt [appellant] in zijn stelling dat PMT hem in de gegeven omstandigheden had dienen te informeren over de mogelijkheid van een toekomstige korting en de omstandigheden waaronder PMT deze korting zou kunnen toepassen, omdat er op dit punt een wezenlijk verschil bestaat tussen de uitvoering van de pensioenregeling door PMT en de uitvoering door een verzekeraar als NN. Hierbij betrekt het hof mede dat het fonds in het kader van de informatie aan de deelnemer met het oog op de beoordeling of deze bezwaar zou maken onder meer heeft geschreven: De overdracht van uw pensioenaanspraken en pensioenrechten van Nationale-Nederlanden naar PMT heeft voor u geen financiële gevolgen. Hier doet niet aan af dat het hof tevens oordeelt dat de brief enkel gaat: over de financiële gevolgen ten tijde van de overdracht, zodat [appellant] heeft uit deze brief redelijkerwijs niet heeft mogen afleiden dat PMT de aanspraken van [appellant] op een later moment niet zou kunnen korten. Opmerking EL. Dit laatste was een reactie op de stelling dat ogv art. 3:35 BW de deelnemer er gerechtvaardigd mop mocht vertrouwen dat het pensioen was gegarandeerd. Dat directe vertrouwen was er dus niet, maar wel is het niet informeren over de kortingsmogelijkheid in de omstandigheden een schending van de zorgplicht, dus onrechtmatig. Het oordeel sluit aan bij eerdere rechtspraak over aansprakelijkheid van de werkgever voor onjuiste informatie en van het pensioenfonds voor onvolledige informatie. De kortingsmogelijkheid is ook in de woorden van het hof een belangrijk ingrediënt bij de afweging of bezwaar zal worden gemaakt tegen waardeoverdracht. Nog twee andere punten. 1. Had het ontvangende pensioenfonds wel een informatieplicht. Het hof overweegt dat art. 83 Pensioenwet er van uit gaat dat de informatieplicht op de werkgever en de overdragende uitvoerder. Niet duidelijk is waar het hof dit op baseert. De tekst van art. 83 Pensioenwet laat dit in het midden en spreekt over zijn geïnformeerd. Het lijkt veeleer op de weg van alle betrokken partijen te liggen dat de belanghebbende wordt geïnformeerd, waarbij het voor hem niet uitmaakt van wie de informatie afkomt, als die maar juist en volledig genoeg is om een weloverwogen afweging te maken. Het hof oordeelde ook in deze zin en overwoog daarbij dat kennelijk het ontvangende fonds de informatieplicht naar zich toe had getrokken: Omdat PMT de informatieverplichting op zich heeft genomen, is op PMT de zorgplicht komen te rusten dat [appellant] ook volledig wordt geïnformeerd. Het hof acht in dit verband mede van belang dat uit de maatschappelijke functie van PMT voortvloeit dat zij een zorgplicht heeft die meebrengt dat zij in dit geval bij het aanbieden van haar diensten rekening moet houden met de belangen van degenen aan wie zij vraagt in te stemmen met de waardeoverdracht. Dat PMT de uit artikel 83 lid 2 PW volgende taak mogelijk onverplicht op zich nam, doet aan de daaraan te verbinden gevolgen niet af, nu het [appellant] niet regardeert wie van betrokken partijen het in artikel 83 lid 2 onder a PW bedoelde geen-bewaar tegen waardeoverdracht probeert te verkrijgen. Het hof neemt dus aan dat de ontvangende pensioenuitvoerder hoe dan ook een zorgplicht heeft bij het aanbieden van diensten. Dat lijkt mij juist. Degen die diensten aanbiedt en

4 4 daarbij weet dat de keuze van de wederpartij mede afhankelijk zal (kunnen) zijn van de informatie over de kwaliteit van de aangeboden dienst, heeft een zorgplicht dat de informatie ook volledig is en op realistische risico s ingaat. 2. Wat is de betekenis van DNB? Het hof overweegt terecht dat DNB in haar toezichttaak niet de civielrechtelijke betekenis van informatie beoordeelt, zodat aan de opstelling van DNB in de woorden van het hof geen relevante betekenis toekomt. Hof Den Haag 18 mei 2018, ECLI:NL:GHDHA:2018:958 Wet: 83 Pensioenwet Geschil over niet indexeren premievrije aanspraken. De kantonrechter had geoordeeld dat de vordering was verjaar, want niet ingesteld binnen vijf jaar na einde dienstverband. De hier tegen gerichte grief komt bij het hof niet aan de orde omdat het hof constateert dat een partij is gedagvaard die niet de voormalig werkgever was Hof Den Bosch 8 mei 2018, ECLI:NL:GHSHE:2018:1987 Wet: 13 Pensioenwet Geen instemmingsrecht ondernemingsraad ten aanzien van besluit tot wisseling pensioenuitvoerder van Holland Casino nu besluit is genomen voor wijziging van de WOR op dit punt Relevant voor de beoordeling van verzoek is dat lid 7 van artikel 27 WOR, zoals genoemd in rechtsoverweging 4.3, pas van kracht is sinds 1 oktober 2016, dus na het besluit, waaraan niet afdoet dat het besluit na die datum effect heeft Rechtbank 22 mei 2017, ECLI:NL:RBDHA:2017:16492 Wet: 27 lid 7 WOR DGA-pensioen in eigen beheer. Afstorting. Onder afstorten bij een verzekeringsmaatschappij verstaat de rechtbank ook een pensioen b.v. van de vrouw. Het scheidingsconvenant bepaalt over afstorting: af te storten bij een door de vrouw aan te wijzen verzekeringsmaatschappij. Na getuigen verhoor oordeelt de rechtbank dat deze bepaling zo uitgelegd moet worden dat ook afstorting bij een pensioen b.v. is bedoeld. Een eventueel liquiditeitstekort moet door partijen worden gedeeld. Rechtbank Rotterdam 25 april 2018, ECLI:NL:RBROT:2018:3402 Wet: 2 en 3 Wet Vps

5 Korting AOW pensioen wegens onverzekerde jaren (wonen in buitenland). De door ouders gesloten vrijwillige verzekering voor henzelf, heeft niet ook betrekking op belanghebbende, waar niet aan af doet dat zij destijds minderjarig was CRvB 3 mei 2018, ECLI:NL:CRVB:2018:1336 Wet: 6 AOW Korting pensioen op WW. Uitzondering geldt alleen indien pensioen volgt uit zelfde dienstbetrekking als latere WW. De rechtbank concludeert: De conclusie is dat voor alle gevallen geldt dat als een pensioen wordt ontvangen uit een eerdere dienstbetrekking dan waaruit een WWrecht is ontstaan, het pensioen in mindering moet worden gebracht op de WWuitkering, ongeacht de omvang van een dienstverband. [In artikel 3:5, vierde lid, aanhef en onderdeel a, van het AIB, zoals dat luidde op 1 mei 2017, is bepaald dat voor de WW als inkomen in verband met arbeid wordt beschouwd een uit een dienstbetrekking voortvloeiende periodieke uitkering bij wijze van oudedagsvoorziening, dan wel een uitkering die voorafgaat aan die uitkering of het bereiken van de pensioengerechtigde leeftijd, bedoeld in artikel 7a, eerste lid, van de Algemene Ouderdomswet.] Rechtbank Zeeland West-Brabant 10 april 2018, ECLI:NL:RBZWB:2018:2216 Wet: 47 WW en artikel 3.5, vijfde lid, van het Algemeen Inkomensbesluit sociale zekerheidswetten (AIB) Conservatoir derdenbeslag op pensioenaanspraken bij ABP Het beslag was verzocht om te voorkomen dat verhaalsmogelijkheden verloren kunnen gaan als belanghebbende(n) een afkoopregeling sluiten. Opmerking EL: voor conservatoir beslag geldt ingevolgde art. 711 Rv dat het mogelijk is: indien de schuldeiser aantoont dat er gegronde vrees bestaat voor verduistering hetzij door de schuldenaar van zijn goederen hetzij, zo de voor het beslag vatbare goederen aan een ander dan de schuldenaar toebehoren, door deze ander van die goederen. In eerste instantie zal afkoop niet mogelijk zijn wegens het afkoopverbod, maar een mogelijkheid tot waardeoverdracht, eventueel naar een buitenlandse instelling, is niet ondenkbeeldig. Rechtbank Limburg 19 april 2018, ECLI:NL:RBLIM:2018:3854 Wet: 711 Rv

6 Bij uitbetaling loon over niet genoten vakantiedagen hoeft de werkgeverspremie niet betrokken te worden, want niet aangetoond dat werknemer door niet opnemen vakantie in nadeliger positie is gekomen De verschuldigde premie is weliswaar niet direct aan te merken als loon, maar is wel een aanspraak die samenhangt met de arbeidsovereenkomst. Het feit dat er een arbeidsovereenkomst met de werknemer bestond is gedurende het dienstverband immers steeds de reden geweest dat EBN pensioenpremie moest afdragen. Gelet op de jurisprudentie van het Hof van Justitie van de Europese Unie (Williams/British Airways, ECLI:EU:C:2011:588) kan dan ook niet worden uitgesloten dat bij de bepaling van het vakantieloon ook rekening moet worden gehouden met de pensioenpremie die de werkgever over de vakantiedagen had moeten afdragen als de werknemer de vakantiedagen tijdens het dienstverband zou hebben opgenomen In het onderhavige geval kan evenwel niet worden vastgesteld dat [verzoeker] bij de uitbetaling van niet genoten (wettelijke en bovenwettelijke) vakantiedagen zonder dat daarbij het werkgeversdeel van de pensioenpremie is betrokken, in een nadeliger positie is komen te verkeren dan bij het opnemen van die vakantiedagen. Rechtbank Midden Nederland 25 april 2018, ECLI:NL:RBMNE:2018:1888 Wet: 7:641 BW Vordering pensioenverrekening ogv Boon/van Loon 30 jaar na de scheiding. Beide partijen waren niet bekend met de pensioenverrekening. Verplichting betaling pensioen voor toekomst. Voor verleden rechtsverwerking [het staat niet met zoveel woorden in de uitspraak maar het pensioen is waarschijnlijk in ieder geval vanaf 2003 tot uitkering gekomen] Ook tussen gewezen echtgenoten geldt het beginsel van redelijkheid en billijkheid. Het hof is van oordeel dat de gevolgen van het niet-weten niet in zijn geheel op [appellant] of op [geïntimeerde] kunnen worden afgewenteld. Partijen zullen ieder een deel hiervan voor hun rekening moeten nemen en in dat kader is het hof met de rechtbank van oordeel dat er geen sprake is van onredelijke benadeling of verzwaring van de positie van [appellant], indien [geïntimeerde] vanaf 1 februari 2015 alsnog haar aanspraak op verdeling van de pensioenrechten geldend maakt. Naar het oordeel van het hof heeft [appellant] ook onvoldoende onderbouwd, dat hij niet in staat is een bedrag van 97,- bruto per maand aan [geïntimeerde] te betalen. Een beroep op het arrest van het hof Den Haag van 29 april 2014 maakt bovenstaand oordeel niet anders. Het hof is verder van oordeel dat het hier gaat om een vergeten vermogensbestanddeel en niet om alimentatie, waarvoor een ander toetsingskader geldt. Aldus gezien heeft de rechtbank het leerstuk van de rechtsverwerking ook juist toegepast. Geen rechtsregel verzet zich ertegen dat in een geval als dit, waarin periodiek betalingen moeten worden verricht, ten aanzien van het verleden wel sprake kan zijn van rechtsverwerking en ten aanzien van de toekomst niet. Hof Arnhem Leeuwarden 17 april 2018, ECLI:NL:GHARL:2018:3623 Wet: 1:94 BW

7 7 Adresgegevens Prof. dr. Erik Lutjens Hoogleraar Pensioenrecht Faculteit der Rechtsgeleerdheid Vrije Universiteit Amsterdam Expertisecentrum Pensioenrecht De Boelelaan Initium 1081 HV Amsterdam T (020) M E e.lutjens@vu.nl I: DLA Piper Nederland N.V. Amstelveenseweg JJ Amsterdam P.O. Box AG Amsterdam M E erik.lutjens@dlapiper.com