Profiel 3. Kerncijfers 5

Transcriptie

1 jaarverslag

2 Inhoudsopgave Profiel 3 Kerncijfers 5 Verslag van de directie 7 Missie, Visie & Strategie 7 Cogas en de maatschappij 7 Belangrijkste ontwikkelingen Infra & Beheer 10 Energiemanagement 13 Decentrale energieopwekking 13 Financiële ontwikkelingen Vooruitzichten voor Risicomanagement 20 Corporate Governance 23 Aan de algemene vergadering van aandeelhouders 26 Jaarrekening Geconsolideerde jaarrekening 2013 Cogas Holding N.V. Geconsolideerde balans 28 Geconsolideerde winst- en verliesrekening 29 Geconsolideerd kasstroomoverzicht 30 Algemeen 31 Algemene grondslagen voor de opstelling van de geconsolideerde jaarrekening 33 Toelichting op de geconsolideerde balans 37 Toelichting op de geconsolideerde winst- en verliesrekening 44 Vennootschappelijke jaarrekening 2013 Cogas Holding N.V. Vennootschappelijke balans 51 Vennootschappelijke winst- en verliesrekening 52 Grondslagen voor waardering en resultaatbepaling 52 Toelichting op de vennootschappelijke balans 53 Overige gegevens Controleverklaring van de onafhankelijke accountant 56 Aandeelhouders, Raad van Commissarissen, Directie en Ondernemingsraad per 31 december

3 Profiel Cogas Holding N.V. (hierna Cogas) is de regionale netbeheerder in grote delen van Twente. Als zodanig verzorgt Cogas de ontwikkeling en aanleg van energienetwerken (gas en elektriciteit) en het onderhoud en beheer van deze netten. Cogas is daarmee tevens verantwoordelijk voor het transport van elektriciteit en gas naar meer dan klanten en vormt een belangrijke schakel tussen deze klanten en de energieleveranciers. Daarnaast is Cogas landelijk actief als meetverantwoordelijke in het domein van grootverbruikers elektriciteit en gas (waaronder het plaatsen van meters, uitlezen en verrijken van meetdata, energiemonitoring en energieconsultancy) en als ontwikkelaar van duurzame energieprojecten waaronder WKO installaties, biomassaverbranding, biomassavergisting en stadsverwarming. De (50%) joint venture Cogas Kabel Infra B.V., een samenwerking tussen Cogas en Rabo CIF, verzorgt het coax- en glasvezelnetwerk ten behoeve van de distributie van radio, televisie, internet en telefonie in grote delen van Twente. In 2013 zijn circa huishoudens in Twente van glasvezel voorzien. In 2014 is de aanleg van nog eens glasvezelaansluitingen in Twente voorzien evenals voorbereidende werkzaamheden met betrekking tot aanleg van glasvezel in het buitengebied. Het hoofdkantoor van Cogas is gevestigd in Almelo. Cogas heeft circa 240 medewerkers. Maatschappelijke taak Energie is een basisbehoefte. Een stabiele energievoorziening is van groot belang. Om deze reden vormen de activiteiten van Cogas een belangrijke maatschappelijke taak. Cogas vervult deze taak met maximale openheid en transparantie en werkt continu aan een betrouwbaar, betaalbaar, duurzaam en publieksgericht energienetwerk. Daarbij staat de veiligheid van klanten en medewerkers voorop. Cogas wil een vooraanstaande rol vervullen in de maatschappelijk belangrijke energietransitie naar duurzame energiebronnen, in nauwe samenwerking met relevante partners en belanghebbenden binnen en buiten het verzorgingsgebied van Cogas. Organisatiestructuur De Cogas-groep bestaat uit de moedermaatschappij Cogas Holding N.V., haar dochter Cogas B.V. en de daaronder hangende dochtervennootschappen Cogas Facilitaire Diensten B.V., Cogas Infra & Beheer B.V., Cogas Duurzaam B.V. en Cogas Meetdiensten B.V. De entiteit Cogas Infra & Beheer B.V. is verdeeld in twee onderdelen: Netbeheer en Infra, ieder vallend onder een aparte resultaatverantwoordelijke manager. Cogas Duurzaam B.V. en Cogas Meetdiensten B.V. samen vallen onder één resultaatverantwoordelijke manager. Cogas B.V. heeft een 50% deelneming in Cogas Kabel Infra B.V. De meeste werkzaamheden voor deze vennootschap worden binnen de Cogas-groep op basis van dienstverleningsovereenkomsten uitgevoerd door Cogas Kabel Telecomservices B.V. De onderneming Cogas Facilitaire Diensten B.V. is een personeelsvennootschap, waarvan de medewerkers direct dan wel indirect ondersteunend zijn aan de business units. Netbeheer Cogas Infra & Beheer B.V. verzorgt zowel het (net)beheer als de daaraan verbonden werkzaamheden aan de energie-infrastructuur. Cogas Infra & Beheer B.V. is aangewezen als netbeheerder binnen de Cogas-groep. Infra is verantwoordelijk voor de aanleg en het onderhoud van de transport- en distributienetten voor elektriciteit en gas in het verzorgingsgebied van Cogas. Netbeheer is verantwoordelijk voor het bewaken van een optimale balans tussen kosten en baten van het netwerk en voor een optimaal ontwerp van dat netwerk. Dit deel van de organisatie is verantwoordelijk voor het verzamelen en analyseren van alle informatie over de netten. Een andere belangrijke activiteit is het voeren van de administratie die noodzakelijk is voor het faciliteren van de vrije markt. Verder vallen alle gas- en elektriciteitsmeters voor kleinverbruik in het Cogas-gebied onder de zorg van Infra en Beheer. 3

4 Meten van energiestromen Cogas Meetdiensten B.V. richt zich op alle activiteiten in de vrije markt die betrekking hebben op metering. Dit houdt in dat de meetgegevens voor grootverbruikers worden verwerkt en inzichtelijk worden gemaakt. Hiermee kunnen klanten sturen op het energieverbruik. Meetdiensten is actief in heel Nederland. Duurzame energie Cogas Duurzaam B.V. is de betrouwbare partner voor duurzame energieoplossingen in de bebouwde omgeving. Warmte-koudeopslag (WKO) is hierbij een belangrijk onderdeel, aangevuld met projecten op het gebied van biomassaverbranding en biomassavergisting (groene stroom, warmte en groen gas). 4

5 Kerncijfers Financiële kerncijfers De gegeven kerncijfers hebben betrekking op de geconsolideerde jaarrekening van Cogas. De balansgegevens zijn per 31 december. Resultaten Som der bedrijfsopbrengsten Som der bedrijfslasten Bedrijfsresultaat Financiële baten en lasten Resultaat uit deelnemingen Resultaat voor belasting Resultaat na belasting Eenheid x x x x x x x Balans Netto werkkapitaal Vaste activa Eigen vermogen Balanstotaal x x x x Ratio s Financieel beleid Solvabiliteit (Eigen vermogen/totale vermogen) Current ratio (Vlottende activa/vlottende passiva) Rentabiliteit totale vermogen EBIT - rentedekking FFO - rentedekking norm: 60 % norm: 100 % norm: 3,6 % norm: > 3,5 norm: > 4,0 79,6 534,0 6,9 9,8 11,2 78,9 664,1 5,4 27,5 28,6 69,6 308,8 12,0 8,7 13,9 68,5 341,9 13,4 7,2 10,4 Overige kerncijfers Cashflow Investeringen x x

6 Niet-financiële kerncijfers De gegeven kerncijfers hebben betrekking op de geconsolideerde jaarrekening van Cogas. De balansgegevens zijn per 31 december. Storingscijfers Uitvalsduur elektriciteit Cogas Uitvalsduur elektriciteit Landelijk Uitvalsduur gas Cogas Uitvalsduur gas Landelijk Eenheid minuten minuten minuten minuten ,5 22,6 0,3 1, ,9 26,0 0,5 1, ,0 21,0 0,3 0, ,0 29,0 0,2 0,5 Transport en aansluitingen Totaal gastransport Aansluitingen netbeheer gas m3 aantal Totaal elektriciteittransport Aansluitingen netbeheer elektriciteit MWh aantal Geplaatste slimme meters Elektriciteit Geplaatste slimme meters Gas aantal aantal Verkopen in hoeveelheden Totaal verkopen afstandsverwarming Aansluitingen afstandsverwarming GJ aantal Totaal verkopen warmte opslag Totaal verkopen koude opslag Aansluitingen warmte-koude opslag GJ GJ aantal Overige kerncijfers Aantal abonnees Cogas Kabeltelevisie B.V. Personeelsbezetting per 31 december Ziekteverzuim aantal aantal % , , , ,3 6

7 Verslag van de directie Het voor u liggende verslag van de directie, dat deel uitmaakt van het jaarverslag 2013, bestaat uit de volgende onderdelen: Missie, Visie & Strategie Cogas en de maatschappij Belangrijkste ontwikkelingen 2013 Infra & Beheer Energiemanagement Decentrale energieopwekking Financiële ontwikkelingen 2013 Vooruitzichten voor 2014 In dit onderdeel doet de directie van Cogas verslag over de belangrijkste onderdelen van de bedrijfsvoering over 2013 en geeft zij haar visie op de toekomst. Missie, Visie en Strategie Cogas wil zich ontwikkelen van netbeheerder tot verbinder. Op basis van een slim energie- en communicatienetwerk maken we het mogelijk nieuwe diensten te creëren en aan te bieden. Tegelijkertijd willen we vanuit een centrale rol verbindingen leggen met en tussen bedrijven, kennisinstellingen, maatschappelijke organisaties en overheden. Zodat we samen kunnen bouwen aan een duurzaam Twente waar mensen comfortabel kunnen blijven wonen, werken en leven. Cogas verandert van traditionele netbeheerder naar de actieve rol van verbinder. Duurzaam Twente realiseren waar een slim energie- en communicatienetwerk ligt. Regio waar mensen comfortabel kunnen blijven wonen, werken en leven. Om zo goed mogelijk invulling te geven aan die rol, leggen we ons toe op drie specialismen: Aansluitingen van gas, warmte, koude, elektra en communicatie creëert een betrouwbaar, flexibel, veilig en duurzaam communicatie- en energienetwerk. Energiemanagement slim/duurzaam omgaan met geleverde energie. Decentrale energieopwekking duurzame, lokale energieoplossingen. Cogas en de maatschappij Cogas heeft een brede blik, is maatschappelijk betrokken en staat midden in de samenleving. Daarom ondersteunt Cogas graag initiatieven die op de een of andere manier bijdragen aan het ultieme streven: een duurzaam Twente waar mensen comfortabel kunnen blijven wonen, werken en leven. Cogas Cultuurfonds Cultuur is van ons allemaal. Daarom is jaren geleden het Cogas Cultuurfonds opgericht. Met dit fonds levert Cogas een concrete bijdrage aan de vele culturele ideeën die in de omgeving leven. Ook in 2013 zijn veel aanvragen via het Cogas Cultuurfonds binnengekomen. De winnaar van de cultuurprijs 2013 was Stichting ProGram uit Gramsbergen. De stichting kreeg de prijs voor de organisatie van activiteiten in het Openluchttheater in het Gramsberger Bosje. 7

8 Maatschappelijk verantwoord ondernemen Maatschappelijk verantwoord ondernemen is erg belangrijk voor Cogas. Zo heeft Cogas in 2013 diverse acties ondernomen om een bijdrage te leveren aan een betere leefomgeving. Ook haakte Cogas aan bij het initiatief Duurzom ( en werd er een duurzame agenda opgesteld. Ook zijn er diverse stappen ondernomen om het Cogas-pand in Almelo duurzamer te maken. Er is bijvoorbeeld een carport geplaatst met zonnepanelen en in 2014 gaat Cogas haar pand op een duurzame manier verwarmen met een houtkachel. Voor haar pand heeft Cogas een laadpaal geplaatst voor het laden van elektrische auto s. Aan de achterzijde van haar pand heeft Cogas laadpalen geplaatst voor eigen gebruik. Cogas heeft op dit moment drie (hybride) elektrische auto s. Een groot deel van het bestelwagenpark van Cogas rijdt op aardgas. Cogas faciliteert tevens actief het inzetten van stagiares (van LBO tot en met academisch niveau) in haar gehele bedrijfsvoering. Daarnaast presenteert Cogas zich onder andere op diverse opleidingscentra in de regio en participeert in De Week van de Techniek. Kunst op de verdeelkasten Een noviteit in 2013 was het aanbrengen van kunstwerken op straatkasten van Cogas in de Almelose wijk Rosarium. Leerlingen van het OSG Erasmus hebben in deze wijk kunstwerken aangebracht op elektriciteitskasten, waardoor de voorheen onopvallende kasten nu als kleurige, inspirerende kunstwerken het straatbeeld dicteren. Belangrijkste ontwikkelingen 2013 Organisatieveranderingen In 2013 is Cogas gestart met de herinrichting van de organisatie, om verder te anticiperen op toekomstige ontwikkelingen. Hierbij is het belangrijk om enerzijds op een slagvaardige manier te kunnen omgaan met nieuwe ontwikkelingen en innovaties en anderzijds op een efficiënte manier (operational excellence) te blijven werken. De belangrijkste organisatiewijzigingen zijn: Scheiding tussen beleid en uitvoering In de nieuwe organisatie is een duidelijke scheiding aangebracht tussen beleid en uitvoering. Zo zijn alle operationele werkzaamheden samenhangend met bouw en onderhoud van netwerken belegd binnen de business unit Infra en bepaalt de Netbeheerder (business unit Netbeheer) het beleid. Ook is er binnen de stafafdelingen een scheiding aangebracht tussen beleid en uitvoering. Integratie bedrijfsonderdelen (Kabel en Infra) De uitvoeringsactiviteiten van de bedrijfsonderdelen Infra en Kabel zijn samengevoegd. Dat heeft geleid tot een ander organisatiemodel en andere werkwijzen. Het is de uitdaging om het beste van beide werelden samen te voegen in een nieuwe dienstverlenende organisatie waar operational excellence de standaard is. De ervaringen als dienstverlener voor de joint venture Cogas Kabel Infra zijn hierbij leerzaam en zinvol voor Cogas Infra. De business unit is enerzijds gecontracteerd als projectmanagementorganisatie ten behoeve van de glasvezeluitrol in Twente ( aansluitingen in 2013 en aansluitingen in 2014) en anderzijds als onderhouds- en beheerorganisatie voor het HFC- en het nieuwe glasvezelnetwerk. Nieuwe organisatie Duurzaam Er is een nieuwe business unit Duurzaam gecreëerd waarbinnen de bestaande activiteiten van de oude unit Duurzaam (Ontwikkeling en Exploitatie van duurzame energiebronnen en warmtenetwerken) en de unit Meetdiensten (grootzakelijke energiemetingen) zijn ondergebracht. Beide onderdelen hebben een commerciële opzet. De sturing binnen de units is dan ook primair gericht op zowel marktbewerking voor vergroting van het volume als op efficiency en effectiviteit teneinde de rentabiliteit te optimaliseren. Deze units faciliteren de ontwikkeling van Cogas in de ambitie tot verduurzaming van de regio en de voorbereiding op de rollen die Cogas in de toekomst zal spelen. Binnen deze nieuwe unit is er een cluster Business Development benoemd. Hierbinnen worden nieuwe projecten geïnitieerd en uitgevoerd ten behoeve van de transitie-roadmap. 8

9 Directie Juridische zaken Financiën Bedrijfsvoering Beleidszaken Infra Netbeheer Duurzaam Personeel Het personeelsbestand binnen Cogas is gedurende het jaar 2013 gemiddeld toegenomen van 235 naar 238 medewerkers. In 2013 traden 18 nieuwe medewerkers in dienst. Er zijn 15 medewerkers uit dienst getreden. De flexibele schil bestond in 2013 uit 34 personen. Lichte daling ziekteverzuim Het ziekteverzuim over 2013 is uitgekomen op 3,51%; een zeer geringe daling ten opzichte van 2012 (3,53%). Hoewel het verzuimpercentage al jaren tussen de 3% en 4% is, heeft Cogas het streven uitgesproken dit in 2014 structureel aan te pakken om het op of onder de 3% te krijgen. Initiatieven en activiteiten op (inter)nationaal niveau Door binnen ketens samen te werken en internationaal gezamenlijk op te trekken kan Nederland als klein land en kan Cogas als kleine netbeheerder een leidende rol spelen in de energietransitie. Hieronder staat een korte opsomming van de diverse initiatieven waarbij Cogas betrokken is. Handelsmissie Texas (2013) Cogas heeft in juli 2013 deelgenomen aan de handelsmissie die door premier Rutte en premier Peters van Vlaanderen werd georganiseerd. Tijdens deze handelsmissie, die bestond uit diverse grote en kleinere bedrijven, universiteiten, netbeheerders en onderzoeksinstellingen die actief zijn op het gebied van olie en gas, chemie, havens en Smart Grids, zijn afspraken gemaakt om samen te werken aan de energievoorziening van de toekomst. Dit moet onder andere tot stand komen in een grootschalige proeftuin in Nederland ( aansluitingen) op het gebied van Smart Grids. TKI-project Smart Grid Evolution (Topsector Energie) In de tweede helft van 2013 is Cogas, in samenwerking met o.a. Alliander en de technische universiteiten, gestart met het TKI-project Smart Grid Evolution. Dit project heeft als doel om de eerste noodzakelijke voorbereidingen op de realisatie van de beoogde grootschalige proeftuin te treffen. Actieplan Duurzame Energievoorziening De noodzaak tot een grootschalige proeftuin is ook onderkend in het Actieplan Duurzame Energievoorziening van brancheorganisatie Netbeheer Nederland. Tijdens de Ronde Tafel-bijeenkomst in november 2013, 9

10 waar circa 30 relevante stakeholders aanwezig waren, onderschreven alle stakeholders deze noodzaak. Vanuit Netbeheer Nederland wordt daarom nu ook werk gemaakt van de opschaling. Green deal Smart Energy Cities Met het Nationale Energieakkoord en de Top Sector Energie zijn nauwe verbanden gelegd en zijn er programma s opgezet die aansluiten bij het Actieplan Duurzame Energievoorziening. Zo is de Green Deal Smart Energy Cities met als doel slimme energieconcepten toe te passen in gebouwen een goed voorbeeld van een intensieve samenwerking om de verduurzaming van de energievoorziening te realiseren in Twente. Enschede is aangehaakt bij de Green Deal. Verkoop aandelen TGH nog niet gerealiseerd De beoogde verkoop van de aandelen (een 3,67% belang) die Cogas Infra & Beheer B.V. houdt in TGH, de elektriciteitscentrale te Hamm (Duitsland), kon in 2013 niet worden gerealiseerd. Dit ondanks diverse gesprekken hiertoe. Het grote aanbod aan duurzaam geproduceerde elektriciteit leidt tot lagere prijzen op de Duitse markt en zorgt daarmee voor meer onzekerheid ten aanzien van die markt. Verkoop aandelen Cogas Kabeltelevisie B.V. Per 5 november 2013 hebben Cogas B.V. en Rabo CIF elk hun belang van 50% in Cogas Kabeltelevisie B.V. verkocht aan CAIW (terugwerkend naar 1 juli 2013). Deze verkoop is in lijn met de in 2012 gemaakte afspraken hierover tussen de betrokken partijen. Cogas Kabeltelevisie B.V. is per 14 december 2012 ontstaan uit de juridische splitsing van Cogas Kabel N.V. in enerzijds Cogas Kabel Infra B.V. en anderzijds Cogas Kabeltelevisie B.V. In deze beide vennootschappen waren Cogas B.V. en Rabo CIF vanaf het moment van deze juridische splitsing elk voor 50% aandeelhouder. De deelneming in Cogas Kabel Infra B.V. is door beide aandeelhouders gehandhaafd. Zoals eerder vermeld legt deze deelneming in 2013 en 2014 circa glasvezelaansluitingen aan in het Cogas-gebied. ISO 9001 In juni 2013 is de externe opvolgingsaudit in het kader van het kwaliteitssysteem met goed gevolg doorstaan en heeft Cogas aangetoond dat het kwaliteitssysteem conform de ISO 9001:2008 norm functioneert. Samenwerking met de Ondernemingsraad In 2013 is er een nieuwe Ondernemingsraad gestart, op basis van de uitkomst van de verkiezingen eind De nieuwe Ondernemingsraad heeft de lijn van de afgelopen jaren voortgezet. Er zijn periodiek gesprekken geweest tussen OR en de diverse managers, naast de geplande formele overlegvergaderingen met de bestuurder. Al jaren is er sprake van een goede verstandhouding met de Ondernemingsraad binnen Cogas, dit was ook in 2013 het geval. Infra & Beheer Als onafhankelijk netbeheerder verzorgt Cogas de aanleg van betrouwbare netwerken voor gas en elektriciteit. Daarbij ziet Cogas er nauwlettend op toe dat deze netwerken onder alle omstandigheden optimaal blijven functioneren, met als ultiem streven dat de gebruiker niets merkt van alle door Cogas gepleegde inspanningen. Als vanzelfsprekend onderdeel van deze taak besteedt Cogas ook veel aandacht aan de veiligheid van de verrichte werkzaamheden en de geboden dienstverlening. Methodebesluit De tarieven die Cogas als netbeheerder hanteert voor zijn aansluit- en transportdiensten staan onder gereguleerd toezicht van de Autoriteit Consument & Markt (ACM). Periodiek stelt de ACM de maximale tarieven vast die netbeheerders mogen hanteren voor hun dienstverlening. In het laatste kwartaal van 2013 zijn de uitgangspunten met betrekking tot de tariefregulering voor de periode 2014 tot en met 2016 vastgesteld. Dit zogenaamde Methode besluit resulteert in een forse tariefdaling bij alle netbeheerders. Voor Cogas betekent dit dan 10

11 ook lagere opbrengsten. Om hierop goed te kunnen anticiperen, zijn er in 2013 al diverse acties ondernomen om de kosten structureel te reduceren. Nieuw marktmodel/stroomopwaarts Een belangrijke mijlpaal in 2013 was de invoering van het nieuwe marktmodel binnen de Nederlandse energiesector. In dit nieuwe marktmodel, dat per 1 augustus 2013 is geïmplementeerd, zijn de energieleveranciers verantwoordelijk voor het vaststellen van de meterstanden en het bepalen van het energieverbruik voor de jaarafrekening van de consument. De facturatie voor kleinverbruikers wordt ook volledig door de energieleveranciers gedaan en de netbeheerders verrekenen hun kosten weer met de energieleveranciers. Cogas factureert nog wel zelf de grootverbruikklanten. Om dit nieuwe marktmodel mogelijk te maken, zijn de processen en systemen ingrijpend gewijzigd. Binnen Cogas is dit alles vorm gegeven binnen het project SALSA. Door een gedegen voorbereiding en stapsgewijze implementatie is de overgang naar het nieuwe marktmodel voor Cogas probleemloos verlopen. (Vervangings)investeringen Ook in 2013 heeft Cogas Infra & Beheer weer flink geïnvesteerd in zijn infrastructuur. In totaal is voor circa 15 miljoen aan gas- en elektriciteitsinfrastructuur nieuw gebouwd of vernieuwd. Belangrijke projecten hierbij waren het afronden van het meerjarenproject Zuid-Berghuizen in Oldenzaal (gas, elektriciteit en kabel) en het vernieuwen van eveneens de gas-, elektriciteit- en kabelverbindingen in De Thij in Oldenzaal. In diverse plaatsen in het Cogas-verzorgingsgebied zijn de gasaansluitingen vernieuwd; hierbij volgt Cogas tegenwoordig een beleid waarbij een straat in één keer volledig wordt vernieuwd, zodat de overlast voor omwonenden en het risico op beschadiging voor andere nutsvoorzieningen in de grond worden beperkt. Er zijn in 2013 bijna woningen voorzien van een nieuwe gasaansluiting tot in de meterkast. Herijking rol Infra In 2013 heeft Cogas Infra & Beheer ook weer enkele stappen gezet in het opschuiven in de keten. Cogas Infra & Beheer heeft zich daarbij in projecten vooral beperkt tot wat er moest gebeuren, waarbij de opdrachtnemer vrijgelaten werd in het hoe. Detailengineering, planningen en materiaalleveringen werden daarbij de verantwoordelijkheid van de opdrachtnemer, zodat deze in staat werd gesteld zijn eigen werkprocessen optimaal te organiseren. Dit bood ruimte voor vernieuwing en procesoptimalisaties in de gehele keten. Het project De Thij is succesvol, binnen budget en tijd en naar volle tevredenheid van klanten en omgeving, op deze wijze uitgevoerd. Deze nieuwe manier van werken heeft er tevens toe geleid dat de materiaalvoorraad van Cogas het afgelopen jaar bijna kon worden gehalveerd en het aantal transporten sterk is gereduceerd. Smart Grid-proof wijkstation gebouwd In december 2013 is het nieuwe wijkstation elektriciteit aan de Schuilenburglaan in Almelo in gebruik genomen. Dit wijkstation is ingericht met veel oog voor de toekomstige (duurzame) ontwikkelingen. Het groene karakter komt onder meer naar voren in het gebruik van materialen die aan het einde van de levensduur allemaal recyclebaar zijn. Het wijkstation kan bij een storing eenvoudig de diverse kabels aan- en afschakelen. Het station wordt continu systeemtechnisch bewaakt en met het oog op de toekomst is de installatie geschikt voor schakelen op afstand. Innovatief onderhoud en beheer ten behoeve van veilige en betrouwbare netten Ook bij het onderhoud en beheer is het belangrijk te innoveren. Eind 2013 is daarom een grondradar in gebruik genomen waarmee het opsporen van ondergrondse infra bijzonder eenvoudig is. Hiermee wordt de noodzaak tot het graven van proefsleuven verminderd, evenals het risico van beschadigingen van kabels en leidingen. 11

12 Slimme meters Vanaf 2012 zijn de netbeheerders in Nederland officieel gestart met het installeren van slimme meters. Het belangrijkste doel van de slimme meter is het energiebewustzijn bij klanten te vergroten. In februari 2013 heeft Cogas een kleinschalige test afgerond met de zogenaamde slimme meter-app. Via deze app konden klanten het actuele energieverbruik volgen op de smartphone. De klantervaringen waren positief. Cogas heeft door deze pilot enkele marktpartijen de kans gegeven om producten en diensten te ontwikkelen rond de slimme meter en heeft de ambitie om deze trend de komende tijd voort te zetten. Per 31 december 2013 had Cogas slimme meters geïnstalleerd. Verklaring naleving van de gedragscode voor slimme meters Cogas maakt voor het goed kunnen uitvoeren van haar diensten gebruik van meetgegevens die zijn verkregen uit kleinverbruik meetinrichtingen die op afstand uitleesbaar zijn. In aanvulling op de Wet Bescherming Persoonsgegevens hebben netbeheerders in de Nederlandse energiebranche een gedragscode opgesteld ten aanzien van het gebruik, het vastleggen, het uitwisselen en het bewaren van gegevens die zijn verkregen uit een kleinverbruik meetinrichting die op afstand uitleesbaar is. Het College Bescherming Persoonsgegevens heeft deze gedragscode Verwerking van persoonsgegevens door netbeheerders in het kader van installatie en beheer van slimme meters bij kleinverbruikers goedgekeurd met als datum van inwerkingtreding 19 mei Hierbij verklaart Cogas zich gedurende 2013 te hebben gehouden aan het gestelde in de regels en verplichtingen, genoemd in deze gedragscode. Veiligheid Veiligheid is voor Cogas een belangrijke voorwaarde bij het transporteren van gas en elektriciteit. Tegen deze achter grond heeft Cogas in 2013 haar grootste risico s systematisch geëvalueerd. Om daarbij ook oog te hebben voor mogelijke specifieke of lokale (veiligheid-)risico s is door Cogas een nieuwe methodiek opgezet. Dit alles om te voorkomen dat deze lokale (veiligheid-)risico s gemist worden bij het analyseren van alleen de grote risico s. Vanuit het analyseren van de risico s blijken de huidige beheersmaatregelen effectief te zijn. Ook zijn enkele nieuwe maatregelen genomen die effectief zijn bij externe risico s. Hier valt bijvoorbeeld te noemen: het gericht toezicht houden bij werkzaamheden door derden in de omgeving van het net. Tevens is door Cogas een belangrijke bijdrage geleverd aan het veilig werken. Samen met de aannemers zijn de veiligheidsnorm en het pakket aan veiligheidsinstructies verbeterd. Deze effectiviteit is terug te zien in het veilig bedrijven van de netten. Er hebben zich bij Cogas opnieuw geen ongevallen voorgedaan. Uitvalsduur Cogasnetten De kwaliteit van de netten van Cogas blijft constant en hoog. In 2013 was de ongeplande uitval per aangeslotene op het gasnet 20 seconden (landelijk 1 minuut en 1 seconde) en per aangeslotene op het elektriciteitsnet 6,47 minuten (landelijk 22,63 minuten). Kwaliteit en betrouwbaarheid Met de NTA 8120 in de hand, de norm voor goed asset management, heeft Cogas zich aantoonbaar doorontwikkeld in het systematisch en effectief werken aan een veilig, betrouwbaar en kostenefficiënt netwerk. Dit is niet alleen zichtbaar bij de eerste tussenmeting tegen de norm, maar tevens in de betrouwbaarheid van het gas- en elektriciteitsnetwerk. Over 2013 presteert Cogas landelijk erg goed, en zit daarmee opnieuw in de top 3 van Nederland! De ambitie van Cogas is haar prestaties op dit punt verder te verbeteren. 12

13 Kostenefficiency Het goed managen van de assets vraagt om continu vooruit te kijken. In 2013 is het lange termijn investeringbeleid van Cogas getoetst op de uitgangspunten en de ontwikkelingen die zich voordoen. Dit ondermeer door een hiervoor ontwikkeld landelijk model te gebruiken. Dit heeft geresulteerd in een bevestiging dat het staande investeringsbeleid voorziet in de beheersing van de risico s en de huidige behoeften. Daarnaast heeft het duidelijke focuspunten in beeld gebracht, zoals focuspunten die ervoor zorgen dat de betrouwbaarheid van scenario s wordt verhoogd. Dit mede gericht op het veranderende patroon van vraag en aanbod welke zijn ingegeven door de transitie in de energiebehoeften. Energiemanagement Er komen steeds meer effectieve middelen om zo zuinig mogelijk om te gaan met energie. Deze middelen kunnen verschillende vormen aannemen, zoals slimme meters en geavanceerde meetdiensten. Voor Cogas geldt het inzetten van dit soort instrumenten als een specialisme. Daarbij bezit Cogas ook de expertise om klanten gericht te adviseren over manieren om hun energieverbruik efficiënter te maken. Op weg naar het Cogas Smart Grid De energietransitie gaat leiden tot een andere belasting van de netwerken. Gesproken wordt over ontwikkelingen richting slimme netwerken, oftewel Smart Grids. Voor Cogas vertaalt zich dit in een structuur waarin de huidige op zichzelf staande netwerken (van Energie en Telecom) gekoppeld gaan worden om gezamenlijk het energieaanbod en de energievraag te faciliteren. De ontwikkeling van meet- en regelsystemen wordt voorzien om dit tot stand te brengen. Deze systemen starten met meten. Cogas Meetdiensten heeft in dit veld zijn sporen verdiend en is een component in het Cogas Smart Grid. Groei in commerciële dienstverlening Commercieel gezien heeft het Meetbedrijf in 2013 weer een aantal successen geboekt. Er zijn nieuwe contracten gesloten met een aantal aansprekende klanten waaronder de N.A.M., ASR en Grontmij. Belangrijke sectoren voor het Meetbedrijf waren in 2013 de glastuinbouw, olie- en gaswinning, zorg, onderwijs en vastgoed. Nieuwkomers waren klanten op het gebied van biomassaverbranding. Inzicht in energieverbruik en overname Metsens Gebleken is dat er steeds meer klanten inzicht willen hebben in hun energieverbruik. Cogas biedt hiervoor verschillende mogelijkheden, waaronder een standaard webportal. Ook kan er maatwerk, een passende energiemanagementoplossing, geboden worden. Een voorbeeld is een oplossing waarmee verschillende bedrijven onderling vergeleken kunnen worden. Om de dienstontwikkeling op het gebied van energiemanagement verder door te zetten, heeft Cogas gedurende de tweede helft van 2013 gesprekken gevoerd met de twee aandeelhouders van Metsens B.V. te Assen, strekkende tot overname door Cogas B.V. van alle aandelen in Metsens B.V. Deze onderneming houdt zich bezig met het ontwikkelen en plaatsen van applicaties op het gebied van monitoring van energieverbruik bij grotere afnemers, met als doel het realiseren van energiebesparing. Cogas Meetdiensten werkt al geruime tijd samen met Metsens. De overname, die per 15 januari 2014 zijn beslag heeft gekregen, moet leiden tot verdere dienstontwikkeling en synergie. De overname heeft een geringe financiële impact op Cogas. Decentrale energieopwekking Traditionele energiebronnen als aardolie en aardgas zullen steeds schaarser worden. Tegelijkertijd wordt er overal ter wereld gewerkt aan nieuwe technologieën die duurzame alternatieven mogelijk maken. Cogas investeert in zulke alternatieven en maakt er werk van, vaak samen met partners die dezelfde ambitie hebben. Zo is Cogas in 13

14 vele projecten betrokken bij de (door)ontwikkeling en toepassing van duurzame energieconcepten. Verder ondersteunt Cogas gebruikers die zelf duurzame energie opwekken en terugleveren aan netwerken. Warmtewet In 2013 zijn voorbereidingen getroffen in verband met het in werking treden van de Warmtewet op 1 januari De Warmtewet geldt voor woningen en bedrijven met een warmteaansluiting van maximaal 100 kilowatt. Dit zijn voornamelijk huishoudens, maar daarnaast ook kleinzakelijke verbruikers. De Warmtewet is vooral bedoeld om deze afnemers van warmte meer wettelijke bescherming te bieden en meer helderheid te creëren over de tarieven. Per 1 januari 2014 worden verschillende zaken wettelijk geregeld, waaronder: Betrouwbaarheid: de levering van warmte is wettelijk gewaarborgd. Betaalbaarheid: de kosten bij gebruik van warmte zijn vergelijkbaar met de kosten bij gebruik van gas voor centrale verwarming en warm water (volgens het Niet-Meer-Dan-Anders principe). De Autoriteit Consument & Markt (ACM) stelt jaarlijks de maximumprijzen vast die in rekening mogen worden gebracht. Goede service: de warmteleverancier stuurt minstens eenmaal per jaar een duidelijke factuur. De Autoriteit Consument & Markt (ACM) houdt toezicht op de naleving van de Warmtewet. Warmte-koudeopslag (WKO): in 2013 gerealiseerde projecten Science Park te Amsterdam Schuilenburg te Raalte Kop van St. Joseph te Almelo Kop van Salland te Raalte De Schauw Bouwdeel A te Putten Lopende projecten op het gebied van duurzame energieopwekking in 2013 waarvan de oplevering zal plaatsvinden in 2014 Biomassaverbrandingsinstallatie Muziekwijk te Zwolle (Houtkachel) Raadhuisplein te Drachten (WKO) Veldtesten MicroTurbine MTT bij zowel Winkelcentrum Zwolle-Zuid als Cogasgebouw te Almelo Het Groene Oosten In samenwerking met Beleef! Media, Twence en Twente Milieu nam Cogas het initiatief voor het ontwikkelen van een televisieserie over duurzaamheid in Oost-Nederland. Deze televisieserie werd onder de naam Het Groene Oosten uitgezonden op RTV Oost. Er werden in totaal acht afleveringen gemaakt en uitgezonden. In elke aflevering stond een duurzaam thema centraal, zoals energiebesparing, duurzaam vervoer, bio-energie en decentrale energieopwekking. Het concept van het Groene Oosten omvat naast de televisieserie ook een interactieve website: Met Het Groene Oosten wil Cogas de bewustwording in de regio rondom duurzaamheid en energietransitie vergroten en de rol van Cogas daarbinnen toelichten. Verduurzaming van de regio: Toenemend aantal lokale initiatieven en ondersteuning door Cogas Een andere belangrijke ontwikkeling is het toenemende aantal lokale initiatieven. Cogas wil hierbij nauw betrokken zijn om zo vroeg mogelijk te leren hoe deze decentrale ontwikkelingen van invloed zijn op de huidige netwerken ((bio)gas, elektriciteit, warmte, koude en telecom), wat de opkomende wensen/vragen zijn van de benutters van deze netwerken (producenten en afnemers) en welke rollen daarin zijn weggelegd voor de netbeheerder. Zo ondersteunt Cogas de volgende projecten: 14

15 Energiek Vasse gericht op het bereiken van energieneutraliteit door middel van energiebesparing en bewustwording van de lokale bevolking en bedrijven enerzijds en het duurzaam lokaal opwekken van energie anderzijds. Energieneutraal Noord-Deurningen in dit lokale initiatief om Noord-Deurningen energieneutraal te maken levert Cogas een bijdrage die is gefocust op de gewenste realisatie van een biogasnetwerk. Stichting Energiecoöperatie Hof van Twente te Goor dit betreft een lokaal initiatief waarbij Cogas samenwerkt met de gemeente Hof van Twente, lokale bedrijven en inwoners, gericht op het bereiken van energieneutraliteit door energiebesparing, bewustwording en de opwekking van verschillende vormen van duurzame energie (zon, wind en biomassa). Green deal Smart Energy Cities - met het Nationale Energieakkoord en de Top Sector Energie zijn nauwe verbanden gelegd en zijn er programma s opgezet die aansluiten bij het Actieplan Duurzame Energievoorziening. Zo is de Green Deal Smart Energy Cities met als doel slimme energieconcepten toe te passen in gebouwen een goed voorbeeld van een intensieve samenwerking om de verduurzaming van de energievoorziening te realiseren in Twente. Enschede is aangehaakt bij de Green Deal. Financiële ontwikkelingen 2013 Netto resultaat Cogas heeft het jaar 2013 afgesloten met een uitstekend resultaat na belasting van 22,8 miljoen. Ook gecorrigeerd voor incidentele baten (resultaat uit deelnemingen) ten gevolge van een boekwinst gerealiseerd op de verkoop van de klantenportefeuille van Cogas Kabeltelevisie B.V. en een positieve herwaardering van het coaxen FTTH netwerk binnen de deelneming Cogas Kabel Infra B.V. is er sprake van een prima resultaat dat boven de interne verwachtingen uit kwam. Desondanks kwam het resultaat over 2013 van 22,8 miljoen met 20,5 miljoen fors lager uit dan het incidenteel zeer hoge resultaat in 2012 van 43,3 miljoen. De oorzaak is dat het resultaat over 2012 uitzonderlijk hoog was ten gevolge van twee incidentele gebeurtenissen in dat jaar en wel het realiseren van een boekwinst op de verkoop van 50% van de aandelen in Cogas Kabel (resultaat uit deelnemingen), wat overigens deels werd gedempt door gestegen bedrijfskosten in verband met afkoopkosten als gevolg van het volledig beëindigen van de Cross Border Lease die Cogas in het jaar 2012 nog had. Genormaliseerd ligt het netto resultaat over 2013 in lijn met de voorgaande jaren. Op postniveau laten de cijfers 2013 zich door gewijzigde omstandigheden niet één op één vergelijken met de cijfers op postniveau van Enerzijds komt dit door het effect van de bovengenoemde incidentele baten en lasten over de jaren. Anderzijds komt dit door het feit dat in het jaar 2013 het resultaat van Cogas Kabel als resultaat deelneming (50%) wordt verantwoord, terwijl in 2012 de resultatenrekening van Cogas Kabel, waarvan Cogas tot circa medio december 2012 nog volledig eigenaar was, volledig werd meegeconsolideerd. Bedrijfsopbrengsten De som der bedrijfsopbrengsten 2013 ter grootte van 59,7 miljoen is met circa 10,1 miljoen gedaald ten opzichte van het niveau van 2012 van 69,8 miljoen. Deze afname vloeit voornamelijk voort uit het feit dat er met ingang van 2013 geen omzet uit eigen kabelactiviteiten meer aanwezig is. De omzet uit gereguleerde activiteiten is door toegestane tariefverhoging in 2013 gestegen. Daarnaast is de omzet uit commerciële activiteiten gestegen, onder andere door dienstverlening vanuit Cogas aan de joint venture Cogas Kabel Infra B.V. en een lichte groei in overige commerciële activiteiten. 15

16 Bedrijfslasten De som der bedrijfslasten 2013 kwam uit op 43,3 miljoen tegen 58,0 miljoen in De bedrijfskosten zijn in 2013 met 14,7 miljoen fors gedaald. Deze afname vloeit voornamelijk voort uit het feit dat er met ingang van 2013 geen bedrijfslasten uit eigen kabelactiviteiten meer aanwezig zijn en dat er sprake was van hoge eenmalige advieskosten in verband met de verkoop van de kabelactiviteiten en het beëindigen van de Cross Border Lease. Voor bovengenoemde effecten gecorrigeerd zijn de bedrijfslasten in 2013 toegenomen ten opzichte van Deze toename komt voort uit eenmalige kosten. Diverse commerciële materiële vaste activa zijn in 2013 afgewaardeerd met het oog op een verwachte lagere toekomstige opbrengstwaarde. Voorts heeft een aantal oudere werknemers eind 2013 een vertrekregeling aanvaard. De afvloeiingskosten daarvan zijn voorzien ten laste van Gecorrigeerd voor bijzondere posten zijn de reguliere bedrijfslasten in 2013 aanzienlijk gedaald. Het bedrijfsresultaat 2013 (het bedrag exclusief het resultaat uit deelnemingen) kwam uit op 16,5 miljoen tegen 11,8 miljoen in Genormaliseerd is het bedrijfsresultaat 2013 circa 20,2 miljoen en ligt het bedrijfsresultaat 2013 in lijn met de genormaliseerde bedrijfsresultaten van de voorgaande jaren. Financiële baten en lasten Het saldo van financiële baten en lasten 2013 kwam uit op een last van 1,9 miljoen tegen een last van 0,6 miljoen in De toename in rentekosten wordt voornamelijk veroorzaakt door het treffen van een voorziening voor eventuele rentekosten in verband met een al langjarig lopend dispuut met de belastingdienst. Resultaat uit deelnemingen De post resultaat uit deelneming kwam over 2013 uit op 11,2 miljoen. De hoogte van deze post is voornamelijk positief beïnvloed door een incidentele bate (resultaat uit deelnemingen) ten gevolge van een boekwinst gerealiseerd op de verkoop van de klantenportefeuille van Cogas Kabeltelevisie B.V. en een positieve herwaardering van het coax- en FTTH-netwerk binnen de deelneming Cogas Kabel Infra B.V. Het resultaat uit deelnemingen over 2012 bedroeg 34,9 miljoen. Deze post was incidenteel hoog door het realiseren van een boekwinst op de verkoop van 50% van de aandelen in Cogas Kabel N.V. Belastingverplichting De belastinglast laat in 2013 een vrijwel gelijke last zien ten opzichte van De belastinglast is ten opzichte van 2012 met circa 0,1 miljoen gestegen naar 2,9 miljoen, terwijl het sterk gestegen resultaat anders zou doen vermoeden. Het sterk gestegen resultaat voor belastingen wordt veroorzaakt door een sterk gestegen resultaat uit deelnemingen. Op het resultaat uit deelnemingen is de deelnemingsvrijstelling van toepassing, waardoor dat deel van het resultaat onbelast is. Investeringen Over het jaar 2013 heeft Cogas voor 17,3 miljoen geïnvesteerd. Het grootste deel van dit investeringsbedrag is besteed aan vervanging en vernieuwing van het elektriciteit- en gasnetwerk. Daarnaast is geïnvesteerd in duurzame projecten en meetactiviteiten. Over het jaar 2012 bedroegen de soortgelijke investeringen 16,5 miljoen. Liquiditeit en solvabiliteit Gedurende het hele jaar 2013 had Cogas een goede liquiditeitspositie. Deze positie is in 2013 wel fors afgenomen, voornamelijk door de eenmalige dividenduitkering van 25,0 miljoen naar aanleiding van de verkoop van 50% van de aandelen van Cogas Kabel N.V. in Daarnaast heeft Cogas een uitstekende solvabiliteit. Cogas heeft slechts een beperkt niveau aan vreemd vermogen, de bedrijfsvoering is voornamelijk met eigen vermogen gefinancierd. 16

17 Dividend Voorgesteld wordt in 2014 over het resultaat van 2013 een regulier dividend van circa 10,2 miljoen uit te keren. Financieel beleid Het financiële beleid van Cogas is erop gericht financieel sterk en flexibel te zijn en te blijven, evenals te allen tijde goede toegang te hebben tot de vreemd vermogen kapitaalmarkt. Hierin wordt voorzien door financiële ratio s na te streven die gebruikelijk zijn bij een A rating. Dit onder meer door zorg te dragen voor een evenwichtig aflossingsschema, een gebalanceerd investeringsplan, het beheersen van de operationele kosten, het beschikken over gecommitteerde kredietfaciliteiten, het aanhouden van voldoende liquide middelen en het toepassen van een verantwoord dividendbeleid. Risicobeheersing Om haar strategische, operationele en financiële risico s te beheersen past Cogas een adequaat systeem van risicomanagement toe. Dit systeem van risicobeheersing van Cogas is verderop toegelicht in de paragraaf risicomanagement. De gebruikelijke financiële risico s zoals kredietrisico s, interestrisico s en liquiditeitsrisico s zijn voor Cogas beperkt en worden door Cogas adequaat beheerst. Met betrekking tot de kredietrisico s zijn er geen wederpartijen waar Cogas substantiële bedragen van te vorderen heeft. Er wordt een consequent beleid van kredietanalyse en -beheer uitgevoerd. Het interestrisico van Cogas is beperkt. Enerzijds omdat de omvang van de uitstaande leningen in verhouding tot het balanstotaal beperkt is. Voorts is er sprake van een evenwichtig aflossingschema. Cogas maakt geen gebruik van derivaten. Het liquiditeitsrisico van Cogas is eveneens zeer beperkt. Cogas houdt voldoende liquide middelen aan om aan al haar korte en middellange termijn financiële verplichtingen te kunnen voldoen. Vooruitzichten voor 2014 Grotere rol voor MVO In 2014 wil Cogas maatschappelijk verantwoord ondernemen nadrukkelijker integreren in de bedrijfsvoering, met als doel MVO tot een structureel onderdeel te maken van alles wat Cogas doet en onderneemt. Zakelijke opstelling tussen Netbeheer en Infra De strikte scheiding van Netbeheer (beleid) en Infra (uitvoering) vraagt om een formalisering van de rolverdeling tussen beide. Met het oog daarop zullen formele dienstverleningsovereenkomsten worden opgesteld. Bijdrage leveren aan totstandkoming van grootschalige proeftuin Als volgende stap in het realiseren van een grootschalige proeftuin voor Smart Grids in Nederland zal Cogas nadrukkelijk aanhaken bij Netbeheer Nederland en haar leden en diverse subsidieaanvragen en projecten mede begeleiden. Kennisplatform voor duurzaamheid Het in 2013 geïnitieerde concept Het Groene Oosten krijgt in 2014 een vervolg en zal daarbij uitgroeien tot een veelomvattend kennisplatform voor duurzaamheid. Naast een nieuwe tv-serie en een voortzetting van de interactieve website worden ook andere communicatie-instrumenten overwogen, zoals regionale evenementen rondom duurzaamheid. 17

18 Projectmanagement ten behoeve van de uitrol glasvezelnetwerk Op basis van zogenaamde dienstverleningsovereenkomsten verzorgt Cogas voor haar joint venture Cogas Kabel Infra B.V. het projectmanagement van de uitrol van het glasvezelnetwerk in grote delen van Twente. Tevens verzorgt Cogas het beheer en onderhoud van de coax- en glasvezelnetwerken van deze joint venture. De netwerken zelf zijn eigendom van de joint venture. Cogas is tevens betrokken bij de voorbereiding van de beoogde verglazing van de buitengebieden in Twente. Focus op duurzame projecten in de regio Het komende jaar wil Cogas zich vooral richten op duurzame projecten in de regio. Belangrijke pijlers hierbij zijn biomassaverbranding en biomassavergisting. Het doel is om een regionale energiekringloop te realiseren en daarmee dus decentraal duurzaam in energie te voorzien. Samen met gemeenten, (regionale) marktpartijen en lokale duurzame initiatieven wil Cogas het aandeel van duurzame energie binnen de regio structureel verhogen. Hierbij speelt innovatie een belangrijke rol. De technieken op het gebied van duurzame energie ontwikkelen zich snel en Cogas zal zich hierbij samen met (regionale) partijen richten op nieuwe innovatieve concepten. Invoering Warmtewet per 1 januari 2014 Per 1 januari 2014 is de Warmtewet in Nederland ingevoerd. Voor zover nodig heeft Cogas haar tarieven aangepast conform de Warmtewet. De impact op de tarieven van Cogas, de omzet en de resultaten was gering. Duurzame inzetbaarheid Voor 2014 staat conform de CAO - duurzame inzetbaarheid van de medewerkers op de agenda. In 2013 is hiermee al een start gemaakt. Het doel is om medewerkers vanaf de dag van indiensttreding te begeleiden bij het continu fit zijn voor de toekomst. Mogelijke middelen in dit verband zijn trainingen en opleidingen, maar ook coaching, meeloopstages of job rotation. Investeringen Voor het jaar 2014 is een investeringsbedrag van 12,4 miljoen begroot. In het jaar 2013 is 17,3 miljoen geïnvesteerd. Uitgangspunt voor het doen van investeringen is het handhaven van een betrouwbaar en veilig elektriciteit- en gasnetwerk. Cogas scoort landelijk zeer goed op deze aspecten. Voor het jaar 2014 is gekozen voor een enigszins gematigd investeringplan. Dit geldt specifiek voor de investeringen in het elektriciteitsnetwerk. Hierin hebben de laatste jaren relatief veel vervangings- en vernieuwingsinvesteringen plaatsgevonden. Daarentegen gaan de vervangingsinvesteringen in het gasnetwerk vrijwel onverminderd door. Door het toepassen van een adequaat systeem van zowel risicomanagement als asset management probeert Cogas een optimale en verantwoorde balans te vinden tussen betrouwbaarheid, veiligheid, investeringsomvang en kostenefficiency. Personeel Voor het jaar 2014 worden geen grote mutaties in personeelsaantallen verwacht. Wel is de verwachting dat door een grotere focus op innovatie en ontwikkeling rollen van medewerkers zullen veranderen en in combinatie daarmee geleidelijk de mix van het personeelsbestand met betrekking tot kennis, kunde en vaardigheden eveneens zal veranderen. Het statutair bestuur van Cogas bestaat uit één persoon, de heer drs. M.M. Kirch. De man/vrouw verhouding binnen de Raad van Commissarissen is 80/20, nadere gegevens zijn achterin dit verslag opgenomen. Commerciële groei Het komende jaar zal Cogas inzetten op een verdere groei van het aantal klanten, met name bij de niet gereguleerde activiteiten. Daarnaast speelt innovatie en vernieuwing een belangrijke rol. De omgeving is volop in beweging en klanten stellen steeds meer eisen op het gebied van duurzaamheid, inzicht in energieverbruik en -sturing. 18

19 Daarom zal Cogas zich in 2014 ook richten op het ontwikkelen en/of stimuleren van nieuwe producten/diensten op dit vlak mede aan de hand van de uitgevoerde overname van Metsens. Winstverwachting 2014 De operationele winst voor belastingen over 2014 van Cogas zal naar verwachting behoorlijk lager uitkomen dan de operationele winst voor belastingen over De belangrijkste oorzaak hiervoor is de substantiële daling van de gereguleerde tarieven over de reguleringsperiode 2014 tot en met Door het verhogen van de efficiency en daarmee samenhangende structurele kostenbesparingen kan deze tariefdaling deels worden gecompenseerd, maar niet volledig. Acties hiertoe zijn al in 2013 ingezet en zullen in 2014 gecontinueerd en uitgebreid worden. Ondanks de noodzakelijke besparingen heeft Cogas in 2014 evenals in 2013 geld gereserveerd voor business development gericht op het actief inspelen op de Nederlandse ontwikkelingen die voortkomen uit de maatschappelijke thema s als energietransitie, smart grids en verduurzaming. Almelo, 28 maart 2014 Drs. M.M. Kirch 19

20 Risicomanagement Het risicomanagement, risicobereidheid en uitgangspunten Cogas heeft als belangrijke maatschappelijke en wettelijke taak het waarborgen van de continuïteit van de elektriciteits- en gasnetwerken en het minimaliseren van storingen in een groot deel van Twente. Daarnaast wil Cogas in haar bedrijfsvoering veiligheids- en milieurisico s tot een minimum beperken. Het voorgaande vraagt om een goed beeld en beheersing van de risico s op het gebied van onder meer veiligheid, bedrijfsvoering en financiën waaraan Cogas blootstaat. Risicomanagement is een belangrijk onderdeel van het besturingsmodel van Cogas. Het richt zich met een brede invalshoek op alle facetten van de onderneming; van strategische en operationele risico s tot de betrouwbaarheid van (financiële) rapportages en het voldoen aan wet- en regelgeving. Cogas beschikt over een passend risicomanagementbeleid. Door het toepassen van risicomanagement vormt Cogas zich een oordeel over haar belangrijkste risico s, haar risicobeleid en de te nemen beheersmaatregelen. Cogas definieert een risico als de mogelijkheid dat een gebeurtenis plaatsvindt, die een negatief effect heeft op het behalen van de doelstellingen, de bedrijfswaarden of het bestaan van onze onderneming. Het verkrijgen van inzicht in risico s en het nemen van maatregelen bieden geen absolute garantie tegen het feitelijk optreden van risico s. Het zorgt er wel voor dat het managen van risico s expliciet onderdeel is van het besturen van de organisatie. Cogas beschouwt risicomanagement als integraal onderdeel van effectief management. Cogas accepteert de risico s die bij ondernemen horen, afhankelijk van de omvang en de kans dat risico s zich voordoen. Afgeleid uit haar risicodraagkracht bepaalt Cogas haar risicobereidheid en welk risicoprofiel acceptabel is. Bij het bepalen van haar risicobereidheid zoekt Cogas aansluiting bij de normen die binnen de sector netbeheerders in Nederland gehanteerd worden. Cogas hanteert ten aanzien van deze risicobereidheid bij haar bedrijfsvoering in elk geval de volgende uitgangspunten: voldoen aan wet- en regelgeving; handelen volgens de interne procedures zoals vastgelegd in het Cogas kwaliteit- en managementsysteem. Het risicomanagement en interne beheersingsraamwerk Het stelsel van maatregelen voor risicobeheersing bestaat uit een aantal instrumenten, procedures en controlesystemen. Hierbij valt te denken aan onder andere: het risk-based asset managementsysteem, voor de bepaling van het onderhouds- en investeringsprogramma van de assets; een jaarlijkse inventarisatie van de lange termijnrisico s; expliciet maken van een risicoafweging in de besluitvorming over het beheer- en onderhoudsbeleid en het vervangingsbeleid met betrekking tot elektriciteits- en gasnetwerken in het bijzonder en met betrekking tot projecten en businessplannen in het algemeen; het periodiek evalueren en analyseren van de relevante risico s en de maatregelen, ook binnen programma s en projecten; het Interne Control Framework van Cogas, waarmee het lijnmanagement verantwoording aflegt over de beheersing van de bedrijfsprocessen. Intern hanteert Cogas binnen haar risicomanagement twee defensieve lijnen voor het managen van risico s. 20