PALLIATIEVE ZORGEN IN HET SALVATOR WOON- EN ZORGCENTRUM

Transcriptie

1 PALLIATIEVE ZORGEN IN HET SALVATOR WOON- EN ZORGCENTRUM

2 Gedicht Sterven doe je niet ineens maar af en toe n beetje En alle beetjes die je stierf t is vreemd, maar die vergeet je Het is je dikwijls zelfs ontgaan Je zegt ik ben wat moe Maar op n keer dan ben je aan je laatste beetje toe. Toon Hermans 2

3 Inhoudsopgave 1) Wat bedoelen we met palliatieve zorgen? 2) Wanneer is een bewoner palliatief? 3) Hoe gebeurt de palliatieve zorgverlening? 4) Door wie gebeurt de palliatieve zorgverlening? 5) Wat zijn de principes van palliatieve zorgverlening? 3

4 1) Wat bedoelen we met palliatieve zorgen? Palliatieve zorgen betekent een zorgzaam omringen van de bewoner en zijn familie op een manier dat ze zich thuis voelen, dat zij met vragen, angsten, zorgen, wensen en verwachtingen terecht kunnen bij het personeel dat hen respecteert en waardeert. Voor de meeste bewoners die in een rusthuis terechtkomen, is het rusthuis wellicht hun laatste thuis. Veel mensen denken na over de laatste periode van hun leven vooraleer ze eraan toe zijn. Slechts weinigen spreken er echter over en sommigen hebben er vaak de kracht niet meer toe, eens hun laatste levensperiode is aangebroken. Vandaar dat familieleden en huisartsen of verpleegkundigen vaak niet in staat zijn te verwoorden wat voor deze bewoner kwaliteit van leven betekent en er met de beste intentie beslissingen worden genomen op basis van wat we denken dat het best is voor hem of haar. 4

5 Wij streven naar respect voor de autonomie van de bewoner: de bewoner mag en moet zichzelf kunnen zijn, ook wanneer het moment aanbreekt dat het minder goed begint te gaan. En zo kan ook voor iedereen het ogenblik komen dat we geen gezonde of gewoon zieke bewoner maar een palliatieve bewoner worden. Dit wil zeggen dat genezen niet meer kan en sterven binnen afzienbare tijd kan worden verwacht. Palliatieve zorg is alles wat nog gedaan moet worden als men denkt dat er niets meer kan gedaan worden (C. Saunders): de zorgverlening is niet meer gericht op genezing maar wel op de kwaliteit van het leven. Palliatieve zorg is daarom totaalzorg met aandacht voor de fysieke, psychische, sociale en spirituele aspecten van het leven en het sterven. Zodoende draagt palliatieve zorg bij tot een waardig levenseinde vanuit het besef dat sterven een natuurlijk en normaal proces is dat deel uitmaakt van een mensenleven. 5

6 Palliatieve zorgen steunt op 4 basispijlers: 1. de pijn- en symptoomcontrole: samen met de huisarts worden medicamenteuze en nietmedicamenteuze acties gepland, uitgevoerd en geëvalueerd 2. de comfortbehandeling: via adequate opleiding en gebruik van de nodige hulpmiddelen wordt het comfort van de bewoner geoptimaliseerd 3. ondersteuning van de familie: de familie krijgt alle kansen om ten alle tijde op een comfortabele manier de bewoner bij te staan 4. mogelijkheid creëren van overleg omtrent beslissingen rond het levenseinde 6

7 2) Wanneer is een bewoner palliatief? De aanvang van palliatieve terminale zorg is soms moeilijk aan te geven. Door hun band met de bewoner krijgen personeelsleden vaak signalen, welke een naderend levenseinde doen vermoeden: lichamelijke of psychische achteruitgang en een toenemende zorgbehoevendheid. Het is de huisarts die uiteindelijk de aanvang van een palliatieve zorg bepaalt en dit gebeurt in overleg met de familie, het verzorgend team en indien mogelijk met de bewoner zelf. Er worden afspraken gemaakt over comfortzorg, pijn- en symptoomcontrole, beslissingen rond het levenseinde en andere zorgaspecten. 3) Hoe gebeurt de palliatieve zorg? Het Salvator Woon- en Zorgcentrum is de laatste bewuste woonkeuze die de bewoner en/of zijn/haar familie heeft gemaakt. Ook in de palliatieve fase willen wij deze keuze respecteren en opteren er dan ook voor om de bewoner deze zorgen te verlenen in zijn/haar eigen kamer, omringd door personeel met wie een band is opgebouwd. 7

8 8 4) Wie verleent de palliatieve zorg? Aanspreekpunt voor alle aspecten van palliatieve zorg is de hoofdverpleegkundige van elke afdeling. Alle medewerkers van het WZC leveren een bijdrage tot de palliatieve zorgcultuur. Om een optimale palliatieve hulpverlening te bereiken is een multi-disciplinaire samenwerking noodzakelijk. Het Palliatief Support Team (PST) In ons WZC wordt de uitbouw en opvolging van palliatieve zorgen waargemaakt enerzijds door referentiepersonen op de afdelingen, anderzijds door een PST waar deze referentiepersonen deel van uit maken. De leden van het PST krijgen de kans zich (verder) te verdiepen inzake palliatieve zorgen. Dit geeft hen de mogelijkheid raad en bijstand te verlenen aan collega s bij vragen i.v.m. palliatieve zorgen. Het is NIET de bedoeling dat de leden van het PST ook effectief en systematisch de verzorging doen bij palliatieve bewoners. Zij geven wel informatie en concrete tips aan hun collega s.

9 De leden van het PST: Dr. Vantroyen Dr. Van Coördinerend en Raadgevend Landegem Arts (CRA) Marleen Vos Hoofdverpleegkundige BOHESA Barbara Gijsen Verzorgende BOHESA Sandra Verpleegkundige de Dreef en t Langenaeken Hoveke en t Muzeke Cindy Nulens Verpleegkundige Dreef en t Hoveke en t Muzeke Sara Bollen Ergotherapeute t Hoveke en t Muzeke Nelly Deferm Adj. Verpleegkundige Gelijkvloers Zahrah Eddib Zorgkundige Gelijkvloers Anneke Adj. Verpleegkundige 1 ste Awouters verdieping Dorien Verzorgende 1 ste verdieping Huybrechs Evi Neven Ergotherapeute Binnenhof en Bosplein Sarah Carmans Adj. Verpleegkundige 2 de verdieping Ilse Knuts Verzorgende 2 de verdieping Christien Devos Kinesitherapeute Boomgaard Jo Vaessens Nachtdienst Annemie Swerts Nachtdienst Zr. Maya Pastorale dienst Verdonck 9

10 Het pastoraal team Pastoraal werken is zorg en aandacht hebben voor de hele mens, vanuit een evangelische bewogenheid. Wanneer er nood is aan nabijheid, een gesprek, een ontmoeting, kan het personeel, de bewoner en/of zijn familie een beroep doen op de aalmoezenier en/of de pastorale helpster. Men kan hen bereiken via het personeel van de afdeling. In respect voor elke geloofsovertuiging zijn zij bereid te luisteren naar iedere mens die daar nood aan heeft. Het ergo- en animatieteam Binnen het ergo- en animatieteam gaat er naast de aandacht voor het groepsgebeuren ook heel wat tijd naar individuele relationele activiteiten (persoonlijke gesprekken, relaxatie, zelfrealisatie, ). Hun werkveld verschuift meer en meer naar de bekommernis voor totale kwaliteit van leven en sterven. Het team van kinesisten De kinesitherapeuten passen bij palliatieve bewoners voornamelijk pijnverzachtende technieken toe zoals relaxatie en comfortzorg. De familie kan hierbij aanwezig zijn zodat zij de 10

11 bewoner zo goed mogelijk kunnen bijstaan. Verder leveren de kinesitherapeuten een belangrijke rol in het emotioneel opvangen van de bewoner. Steeds zal de bijdrage van de kinesitherapeut afhankelijk zijn van de mogelijkheden en de wensen van de bewoner en van de beschikbare middelen. De logopediste Wanneer eten en drinken geen vanzelfsprekendheid meer is, geeft de logopedist advies over de wijze van toediening van het voedsel en de consistentie van de voeding. Hierbij worden steeds de wensen van de bewoner en de kwaliteit van leven en sterven voorop gesteld. Als de bewoner problemen ondervindt in het uiten van zijn gedachten, hetzij verbaal of nonverbaal, bekijkt de logopedist met de bewoner en zijn omgeving of ondersteunde communicatie gewenst is. Sociale dienst De medewerkers van de sociale dienst staan steeds voor u en uw familie klaar voor een gesprek, inlichtingen, 11

12 De sociale dienst zorgt voor de eerste stap in wat wij zien als een continu communicatieproces door elke nieuwe bewoner vrijblijvend een verkennend gesprek aanbieden. Omdat wij u in ons WZC een persoonsgerichte zorg willen bieden die beantwoordt aan uw wensen en verwachtingen, raden wij u ook aan een vertrouwenspersoon aan te duiden die op de hoogte is van uw wensen en verwachtingen en u ten alle tijden kan bijstaan evenals een vertegenwoordiger voor geval u zelf niet meer in staat zou zijn om voor uw rechten als patiënt op te komen. Als bewoner heeft u zo de garantie dat u en uw vertrouwenspersoon of vertegenwoordiger betrokken blijft in het bepalen van voorkeuren voor lopende en toekomstige medische beslissingen. De Coördinerend en Raadgevend arts (CRA) De CRA is verantwoordelijk voor de organisatie van de palliatieve zorgverlening en voor de opleiding inzake palliatieve zorgen. Hij stuurt het palliatieve support team. 12

13 NPZL en Pallion Waar nodig streven wij naar een maximale samenwerking met het Netwerk Palliatieve Zorg Limburg (NPZL) en hun palliatieve ondersteuningsequipe Pallion. 5) Wat zijn de principes van palliatieve zorg? Palliatieve zorg is een zorg die de bewoner en zijn familie ondersteunt in het afscheid nemen. Wanneer een bewoner een palliatieve bewoner wordt, wordt dit eerst besproken met de familie, de behandelende arts, het verzorgende team en indien dit nog kan met de bewoner. Samenwerking en goede onderlinge communicatie zijn hierbij onontbeerlijk. Respect voor het leven houdt in dat ieder individu, zolang hij leeft, een verlangen en een eigen wil heeft. De wil van een palliatieve bewoner moeten we maximaal respecteren. Hiervoor is wel nodig dat de bewoner en de familie goed geïnformeerd worden over het ziekteproces, het verloop en de verwachtingen. 13

14 Respect voor het leven betekent ook dat elke redelijke kans om een ziekte te genezen of te stabiliseren moet worden benut. Palliatieve zorgen beoogt noch het verlengen noch het verkorten van het stervensproces. In onze ethische waardevisie weren wij elke vorm van therapeutische hardnekkigheid. Het aanwenden van middelen waarvan de omvang en de zwaarte niet meer in verhouding staan tot het te verwachten resultaat draagt immers niet bij tot een verhoging van de levenskwaliteit. Met betrekking tot beslissingen omtrent het levenseinde laten wij ons als christelijke voorziening inspireren door de ethische adviezen van Zorgnet - Icuro. De symptomen eigen aan het stervensproces, in het bijzonder de pijn, dienen steeds geobserveerd, gecontroleerd en behandeld te worden teneinde de palliatieve bewoner een zo groot mogelijk comfort te bieden. Een palliatieve bewoner heeft het recht om actief betrokken te worden bij de gebruikelijke activiteiten (eucharistievieringen, sociale activiteiten, ). 14

15 De familie en nabestaanden worden ondersteund, zowel tijdens het stervensproces als na het overlijden. Gedicht Als ik dood ga, Hoop ik dat je erbij bent Dat ik je aankijk, Dat jij mij aankijkt, Dat ik je hand voel, Dan zal ik rustig dood gaan, Dan hoeft niemand verdrietig te zijn, dan ben ik gelukkig. Remco Campert 15

16 16