Spelregels. Spelmateriaal. Doel spel. Voorbereiding. Spelverloop. geschiedenis voor de wereld van vandaag

Transcriptie

1 Spelregels Dit museum moet de grote rijkdommen van de natie laten zien...ons land moet zijn glorie uitbreiden over alle tijden en alle volkeren; het nationaal museum zal kennis omarmen in al zijn vele schoonheidsvormen en zal de bewondering van het universum zijn. Door deze grootse ideeën te omarmen, waarlijk voor een vrij volk...zal het museum...één van de meest krachtige illustraties zijn van onze natie! (Frans decreet uit 1792) Elke speler speelt een nationaal museum in de 19e eeuw uit een bepaald land, dat een zo waardevol mogelijke collectie moet aanleggen. Hoe meer waarde in het museum, hoe groter het nationale prestige van het museum. Om dit te bereiken huurt de speler elke ronde een karakter in wiens kennis en eigenschappen voordelen kan opleveren voor de aanleg van de collectie. Spelmateriaal Het spel bevat de volgende kaarten. De uitgebreide toelichting op deze kaarten vind je op pagina 4. 6 landenkaarten - De spelers spelen één van de landen die in de 19e eeuw actief de collectie van hun nationale musea aan het vergroten waren 7 karakterkaarten - De spelers huren elke ronde 1 van de 7 karakters in om hun te helpen de collectie van hun nationale museum uit te bouwen. Ieder van deze 7 karakterkaarten heeft speciale eigenschappen 63 artefactkaarten (verdeeld in 8 beschavingen) - De spelers krijgen elke beurt 1 artefactkaart waarmee ze hun collectie uitbreiden. 5 karaktereigenschappenkaarten De spelers kunnen op deze kaarten zien wat de volgorde is waarin de karakters worden gespeeld. Doel spel Het doel van het spel is om zo veel mogelijk waarde aan artefacten, kunstvoorwerpen, in je museum te krijgen. Elke artefactenkaart heeft een waarde. Deze waarde is de hoeveelheid prestige (aanzien) die dit artefact oplevert als het in het museum van jouw land wordt tentoongesteld. Voorbereiding Iedere speler krijgt 2 artefactkaarten. De karaktereigenschappenkaarten worden zo verdeeld dat iedere speler de volgorde kan lezen. De rest van de artefactkaarten worden geschud en gedekt op tafel gelegd. De archeoloog is altijd de startspeler van elke ronde. Bij het begin van het spel is de oudste speler de archeoloog. Spelverloop Het spel bestaat uit verschillende rondes. Elke ronde bestaat uit twee onderdelen. 1. Het kiezen van een karakter. 2. De speelbeurt van iedere speler. 1

2 Begin van elke ronde De archeoloog schudt alle karakterkaarten en legt afhankelijk van het aantal spelers 0-2 karakterkaarten open op tafel. Deze karakterkaarten kunnen deze ronde niet gekozen worden. Aantal spelers Open karakterkaarten Let op: De archeoloog-kaart mag niet op tafel komen. Is dit wel het geval, leg dan een andere karakterkaart op die plek en schud de archeoloog weer door de resterende karakterkaarten. Uit de resterende kaarten kiest de archeoloog als eerste een karakter. De overige karakterkaarten geeft hij aan zijn linkerbuurman door, die op zijn beurt een karakter kiest en de overgebleven karakters doorgeeft. De speler die als laatste aan de beurt is, heeft dan nog keuze uit 2 karakters. Hij legt het niet gekozen karakter gedekt (zodat niemand het kan zien) op tafel. Elke speler houdt zijn of haar gekozen karakter geheim. De identiteit van de karakters komen pas later in de ronde aan het licht. Nadat alle spelers hun karakter(s) hebben gekozen, roept de archeoloog één voor één de karakters op in volgorde die op de karaktereigenschappenkaart staat. Heeft een speler het opgeroepen karakter voor zich liggen, dan moet hij zijn karakterkaart omdraaien en zijn speelbeurt uitvoeren. Meldt niemand zich bij een bepaald karakter (omdat niemand dit karakter heeft gekozen of omdat de speler niet oplet), dan roept de archeoloog het volgende karakter op. Nadat alle karakters zijn opgeroepen en de betreffende spelers hun beurt(en) hebben uitgevoerd, begint de volgende ronde. Dit betekent dat alle 7 karakterkaarten door de archeoloog verzameld worden en de handelingen weer opnieuw worden uitgevoerd. Spel spelen met 2 of 3 spelers Met 2 spelers: De archeoloog schudt de 7 karakterkaarten. Hij kiest hij er 1, waarna hij de 6 resterende karakters aan de andere speler geeft. Nu kiest deze speler eerst 1 karakter voor zichzelf. Daarna kiest hij een karakter, dat hij gedekt op tafel legt. Hij geeft de overige 4 karakters weer terug aan de archeoloog. De archeoloog kiest nu weer 1 karakter voor zichzelf en legt ook 1 karakterkaart gedekt op tafel. De andere speler krijgt nu de laatste 2 karakters terug, waaruit hij weer 1 karakter voor zichzelf kiest en de laatste karakterkaart gedekt op tafel legt. Beide spelers hebben nu 2 karakters. Met 3 spelers: Met 3 spelers is het ook mogelijk om te spelen met 2 karakters per speler. In dit geval kiest de archeoloog 1 karakterkaart, die hij gedekt weg legt, dan kiest hij er 1 voor zichzelf. Hij geeft de stapel door en speler B kiest er 1 en geeft de rest door aan speler C. Deze kiest er 1 voor zichzelf en geeft de rest door aan de archeoloog, enzovoort totdat de stapel weer bij speler C is, die de laatste karkaterkaart kiest. 2

3 Speelbeurt van een speler Direct nadat een speler de opgeroepen karakterkaart heeft omgedraaid en daarmee zijn of haar identiteit laat zien, voert hij zijn beurt uit. Dat gaat als volgt: Ontvangstfase: Als eerste neemt de speler 1 kaart van de artefactenstapel en neemt deze in de hand (zodat alleen de speler zelf de kaart kan zien). Alle kaarten op de hand stellen de ontvangen en opgegraven artefacten voor die wel in het depot liggen, maar nog niet zijn tentoongesteld in het nationale museum. Ze leveren dus nog geen prestige (punten) op. Tentoonstelfase: Vervolgens mag de speler maximaal 1 artefact tentoonstellen in zijn museum. Hij legt de kaart voor zich op tafel en breidt zo zijn museumcollectie uit. Let op dat je de artefacten met hijskraantjes alleen mag bouwen als je de karakterkaart van de ingenieur hebt. Heb je bijvoorbeeld alleen artefacten met een hijskraantje erop, maar heb je niet de Ingenieur gekozen, dan kan je die beurt niets bouwen. Artefacten die je niet tentoonstelt, blijven in je hand. De kaarten die voor je op tafel liggen vormen je museumcollectie. Deze kaarten leveren wel prestigepunten op. Karaktereigenschap: de speler mag de speciale eigenschap van zijn ingehuurde karakter op een tijdstip naar keuze tijdens zijn beurt gebruiken. Zie de beschrijving van de karaktereigenschappen hieronder. Einde van het spel Het spel is afgelopen zodra een museum vol zit. Je kan vooraf zelf afspreken tot hoeveel artefacten je doorspeelt. Hieronder staan suggesties voor hoeveel artefacten een museum kan tentoonstellen om vol te zitten bij welk aantal spelers (met een speelduur van ca. 40 minuten). Aantal spelers Max. artefacten Als een museum vol zit, wordt de betreffende ronde nog uitgespeeld (andere spelers mogen hun karakter dus nog wel uitspelen). Als de ronde voorbij is telt elke speler zijn punten bij elkaar op. Deze punten stellen het nationaal prestige voor, dat is opgebouwd door de artefacten in je nationale museum tentoon te stellen. Je totaal aan nationale prestige bestaat uit. De puntenwaarde van alle artefacten in je museum en: 5 punten extra prestige voor elke speler die van alle 8 beschavingen een artefact in zijn museum heeft tentoongesteld; 3 punten extra prestige voor de speler die als eerste zijn museum vol heeft; 3 punten extra prestige voor de speler die de meeste Griekse artefacten in zijn museum heeft; 2 punten extra prestige voor elke speler die niet eerste was, maar wel zijn museum vol heeft aan het einde van de laatste ronde. De speler met de meeste punten wint het spel. Hij heeft met zijn nationale museum het meeste nationale prestige opgebouwd en daarmee dus het nationalisme het meest gevoed in zijn/haar land. 3

4 Toelichting kaarten De 6 landenkaarten De spelers spelen één van de landen die in de 19e eeuw actief de collectie van hun nationale musea aan het vergroten waren. De 63 artefacten die in dit spel zitten, zijn op dit moment bijna allemaal te vinden in 1 van deze 6 musea. Frankrijk Het Louvre, voorheen een stadskasteel werd onder Napoleon een nationaal museum. Napoleon was ook de persoon die met zijn aanval op Egypte in Europa een heuse Egyptekoorts teweeg bracht. In het kielzog van zijn leger gingen veel wetenschappers mee, die veel Egyptische monumenten in kaart hebben gebracht en mee terug namen naar Frankrijk. Verenigd Koninkrijk Het British Museum ontstond in de 18e eeuw uit de behoefte om een vaste locatie te creëren voor de grote collectie boeken in handen van de Britse overheid en een enorme kunstcollectie die het als erfenis ontving van Hans Sloane. Nederland Het Rijksmuseum van Oudheden in Leiden is in 1818 opgericht door koning Willem I uit een behoefte om een Nationaal Museum voor archeologie te hebben. De universiteit van Leiden had al een grote collectie Griekse en Romeinse beelden (ook als erfenis ontvangen) en kon dit mooi combineren met de ambitie van Willem I. Pruisen Het Neues Museum is het tweede museum dat op het Museumsinsel in Berlijn is gebouwd na het Altes Museum. Het is gebouwd in 1841 in opdracht van de Pruisische koning en was bedoeld om de archeologische collectie van Pruisen tentoon te stellen. Oostenrijk Het Kunsthistorisches Museum in Wenen is in opdracht van keizer Frans Jozef I gebouwd om verschillende Habsburgse collecties, van schilderijencollecties tot muntenkabinetten, onder te brengen in één gebouw. Het duurde echter ruim 30 jaar voordat het gebouw er echt stond. Verenigde staten Het Metropolitan Museum of Art in New York is formeel geen nationaal museum, maar het is in 1870 opgericht vanuit een burgerinitiatief door het stadsbestuur van New York met als doel de kennis over de kunsten te vergroten en te onderwijzen, maar ook voor recreatie. 4

5 De 7 karakterkaarten Er zijn 7 karakters die je elke ronde kan inhuren om je te helpen de collectie van je nationale museum uit te bouwen. Ieder van deze 7 karakterkaarten heeft speciale eigenschappen, die hieronder worden verduidelijkt. Je herkent de karakterkaarten aan de portretten op de voorkant van de kaart. 1. Romanticus De romanticus is van mening dat de archeologische vondsten in een bepaald land in dat land horen te blijven. Als landen toch artefacten hebben meegenomen, zouden deze teruggestuurd moeten worden. Ondanks dat er meestal wel legale papieren waren, moest er restitutie plaatsvinden van de gestolen kunst. De romanticus wijst een speler aan. Alle tentoongestelde museumstukken van deze speler worden geschud en blind wordt er één door de romanticus uitgeplukt. Het gekozen artefact wordt teruggestuurd naar het land van oorsprong en verdwijnt de kaart onderop de artefactenstapel. De romanticus afgebeeld is de dichter Lord Byron ( ). Hij was een fervent tegenstander van de Britse aankoop van de beroemde Elgin Marbles, in dit spel de Parthenon scultpuren. Hij heeft meerdere malen zich uitgelaten tegen deze koop, met name in dichtvorm: Zwak is het oog dat niet huilt als het ziet. Hoe de muren zijn ontsierd, uw vervallen altaren verwijderd Door Britse handen, die het beste behoorde. De overblijfselen te bewaken maar nu nooit meer hersteld te worden. 2. Expert De expert is gespecialiseerd in de kunst en onderzoekt artefacten of ze echt zijn of niet. De expert mag een tentoongesteld artefact uit een ander museum met een waarde van maximaal 3 onderzoeken. Deze blijkt vals te zijn. De kaart verdwijnt onderop de artefactenstapel. De expert afgebeeld is François Champollion ( ). Hij was de man die het hiërogliefenschrift heeft ontcijferd aan de hand van de inscripties op de Steen van Rosetta. Dankzij de ontcijfering konden meteen veel vervalsingen van oude Egyptische kunstwerken aangetoond worden omdat de hiërogliefen niet klopten. 5

6 3. Donateur De donateur is een kunstverzamelaar/liefhebber die zijn collectie van de hand doet aan het nationale museum in zijn land. Als speler mag je deze ronde in de ontvangstfase van je beurt één extra artefactkaart van de stapel in je hand nemen. De donateur afgebeeld is Thomas Grenville ( ). Hij was ene politicus en een bibliofiel. Op zijn 20e begon hij met het verzamelen van zeldzame boeken. Zijn collectie bleef maar groeien en uiteindelijk had hij ruim boeken verzameld, waaronder hele oude perkamenten versies van Homerus, Aesopus, middeleeuwse ridderromans en zelfs één van de originele drukken van de Gütenberg Bijbel. In 1830 schonk hij zijn hele collectie aan het British Museum, waarmee zijn donatie de grootste donatie in de geschiedenis van dit museum is. 4. Archeoloog De archeoloog vervult een fundamentele rol in de wording en uitbreiding van de nationale musea. Er ontstaat tussen landen bijna een race om de groei van doet natuurlijk onderzoek en gaat op zoek naar archeologische schatten. De archeoloog mag in de tentoonstelfase één extra artefact (met een maximale waarde van 3) tentoonstellen in zijn museum. De archeoloog is daarnaast de startspeler in de volgende ronde en kiest als eerste een karakter. De archeoloog roept alle karakters op, totdat de nieuwe archeoloog aan de beurt is, deze neemt de rol van afroeper dan over. Als niemand bij het bekendmaken archeoloog wordt, dan blijft de archeoloog de volgende ronde de taak van afroeper behouden, tot er weer een archeoloog naar voren komt. De archeoloog afgebeeld is Sir Charles Fellows ( ). Hij was een Brits archeoloog en ontdekker. Hij reisde door Griekenland, Egypte en de Levant om uiteindelijk vooral veel opgravingen te doen aan de zuidkust van Klein-Azië. Hier heeft hij het Nereidenmonument en een grote graftombe met harpijenreliëf in Xanthos, de oude hoofdstad van Lycië opgegraven. Al zijn opgravingen zijn naar Londen verscheept en zijn nu te zien in het British Museum. 6

7 5. Politicus De politicus heeft de nationale trots en nationaal prestige hoog op de agenda staan. Hij is daarmee een groot voorstander van de snelle groei van de nationale musea. Als je de politicus hebt in een ronde zijn je tentoongestelde artefacten die ronde beschermd tegen de romanticus en de expert. Jij zorgt ervoor dat het nationale prestige niet zal minderen. De politicus afgebeeld is Sir Spencer Perceval ( ). Hij was de Britse minister-president die aanbood voor de opgravingen van Lord Elgin voor het British Museum. Lord Elgin had zelf meer dan het dubbele gevraagd, maar zat zo in geldnood, dat het bedrag na enkele jaren geaccepteerd werd. Op het moment dat de Elgin Marbles aangekocht werden, was de Britse premier echter al (om niet verwante reden) vermoord. 6. Ingenieur Veel archeologische vondsten waren te groot om zomaar even mee te nemen. Om die reden werden er regelmatig ingenieurs ingezet om grote, zwaardere stukken naar de kust te vervoeren zodat het per schip naar het land en museum van bestemming kon gaan. De ingenieur maakt het mogelijk om de grote artefacten, die met een hijskraan afgebeeld, te vervoeren en tentoon te stellen in je museum. Zonder ingenieur is dit niet mogelijk. De ingenieur afgebeeld is Giovanni Batista Belzoni ( ). Hij was avonturier en circusman, die zich als ingenieur liet inhuren door de pasha van Egypte. Deze ontsloeg hem omdat hij ontevreden was en toen kwam hij Henry Salt tegen, de Britse consul in Caïro. Deze man wilde graag een groot Egyptische beeldhouwwerk van Ramses II laten vervoeren naar Londen, maar het was nog niemand gelukt het te verplaatsen. Het lukte Belzoni wel en hiermee verwierf hij genoeg roem om daarna fulltime als archeoloog/ingenieur aan de slag te gaan en zelf expedities te beginnen. Hij ontdekte later de grafkamer in de grote piramide van Chefren, maakte de beelden bij Abu Simbel vrij en was de eerste in duizenden jaren die de tempel betrad en ontdekte het graf van Seti I in de Vallei der Koningen. Hij stierf op weg naar een expeditie in Timboektoe. Het is onduidelijk waaraan. 7

8 7. Kunstdief Naarmate de vraag naar kunst uit de oudheid toenam, nam ook de concurrentie toe. Het was niet ongewoon dat een archeoloog een site begon en dat andere mensen s nachts of als de site slecht bewaakt werd, werd leeggeroofd van mooie artefacten. De kunstdief steelt blind één artefact uit de hand van een andere speler en neemt hem in de eigen hand. De kunstdief afgebeeld is Bernadino Drovetti ( ). Hij was de meest meedogenloze kunstverzamelaar in Egypte in zijn tijd. Hij was in dienst in het leger van Napoleon tijdens diens veldtocht in Egypte voor eht eerst in Egypte beland en is er daarna gebleven Hij wordt gezien als de grondlegger van de grootste Egyptische collecties in Europa, omdat hij al zijn vondsten doorverkocht aan o.a. het British Museum, het Louvre en de Pruisische musea. Naast de vele opgravingen van he is hij vooral berucht omdat hij het andere archeologen vaak onmogelijk maakte om hun werk te doen. Hij stal van anderen, joeg met knokploegen archeologen weg en werkte vooral grote andere namen als Henry Salt, Belzoni en Champollion tegen De 63 artefactkaarten De meeste artefacten hebben een vaste waarde, maar er zijn een paar artefacten die meer waard worden als deze in combinatie met een ander artefact tentoon worden gesteld in hetzelfde museum (de Ostrogotische hanger en fibula, de twee Egyptische groenen hoofden en de twee Larissa). Niet alle artefacten waren makkelijk mee te nemen naar het land waar het museum zich bevond. Het duurde soms jaren voordat de gevonden of gekochte artefacten verscheept konden worden. Zowel bij de opgravingen als bij het transport waren veel ingenieurs nodig. De grootste en zwaarste artefacten in dit spel hebben een afbeelding van een hijskraan op de kaart staan. Deze kaarten zijn alleen in het museum tentoon te stellen als men het karakter van ingenieur heeft in die ronde dat men de kaart wil uitspelen. Elk artefact hoort bij een bepaalde beschaving. In dit spel zijn 8 beschavingen onderscheiden: Prehistorisch: Dit zijn de oudste artefacten en omvatten de eerste kunstuitingen van de mens. Ze komen uit verschillende regio s, uit de tijd dat er in deze gebieden nog geen schrift aanwezig was. (grotschildering als symbool). Mesopotamisch: Deze artefacten komen uit Mesopotamië, het stroomgebied van de Eufraat en de Tigris en dateren van ca voor Christus tot de val van het Nieuw-Babylonische Rijk in de 6e eeuw voor Christus. (spijkerschrift als symbool). Egyptisch: Deze kunst komt uit het Oude Egypte, het land van de farao s dat millennia lang een onafhankelijk rijk is geweest tot de Romeinen het veroverden. (hiëroglief als symbool). Grieks: Uit de Oude Griekse wereld komt de meeste kunst, die dateert van de Myceense periode in het 2e millennium voor Christus tot en met de Hellenistische tijd in de 2e eeuw voor Christus. (meander als symbool). 8

9 Romeins: Hoewel de Romeinen goed waren in het kopiëren van kunst van de Grieken, hebben ze toch een eigen kleur gekregen. Deze kunst dateert van het einde van de Hellenistische tijd tot diep in de romeinse keizertijd. (fasces als symbool) Christelijk: De christelijke kunst begint met vrij zeldzame vroegchristelijke artefacten. Vanaf de 4e eeuw komt er meer kunst op, de kerstening heeft typerende kunst en daarna is de hele middeleeuwse samenleving christelijk geworden (chi-rho-teken als symbool). Germaans/Keltisch: Dit is kunst uit zowel de Germaanse als Keltische traditie. Hoewel soms al christelijk is deze kunst vooral kenmerkend door typerende Keltische en Germaanse elementen en de hoge kwaliteit van metaalbewerking. (triskele als symbool) Islamitisch: De islam ontstond in de 7e eeuw en vanaf de eerste eeuwen is Islamitische kunst duidelijk herkenbaar, door het verbod op het afbeelden van levende wezen werd de aandacht op architectuur en calligrafie gevestigd. (Allah-calligraphy als symbool) De 5 karaktereigenschappenkaarten De karaktereigenschappenkaarten geven de volgorde aan waarin de karakters worden gespeeld. De archeoloog (de leider van een spelronde) roept in een spelronde de karakters één voor één op volgens deze volgorde. De volgorde is dus elke ronde hetzelfde, maar de karakters worden steeds door andere spelers gespeeld. Spelconcept en vormgeving: Koen Henskens