Het microbioom Nieuw indianenverhaal in de media? Marleen Finoulst Arts-journalist Centrum voor Evidence-Based Medicine

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Het microbioom Nieuw indianenverhaal in de media? Marleen Finoulst Arts-journalist Centrum voor Evidence-Based Medicine"

Transcriptie

1 Het microbioom Nieuw indianenverhaal in de media? Marleen Finoulst Arts-journalist Centrum voor Evidence-Based Medicine

2 Het microbioom: wat weten we zeker Het collectieve genoom van micro-organismen die in de mens huizen Synergie tussen mens en bacterie Volgens sommigen een apart orgaan Individuele variabiliteit Verstoring van het evenwicht kan leiden tot pathologie Antibiotica verstoren het evenwicht door de darmbacteriën te doden Therapieresistente infecties met C.difficile verbeteren sterk met faecestransplantatie

3 Microbioom-gebaseerde therapieën in de lift - VS-bedrijven investeerden 1,6 miljard $ aan innovatieve microbioomgebaseerde therapieën tussen 2005 en 2015* - 85% daarvan in voedingssupplementen voor de mens o Probiotica o Prebiotica o Contrabiotica o Bugs as drugs o Microbioom-transplantaties o Combinaties met gentherapie (genetisch gemanipuleerde bacteriofagen) *The humane microbiome: opportunity of hype? P.Valencia et al. Nature Reviews 2017;16:

4 Microbioom-gebaseerde therapieën in de lift Probiotica worden gecommercialiseerd zonder goede kennis van de effecten op de gezondheid Stoelgangtransplantatie voorgesteld voor andere indicaties dan C difficile-infecties

5 Het microbioom: gehypet in de media Massa s observationele studies die verbanden zoeken en vinden tussen de samenstelling van het microbioom en allerlei aandoeningen. correlatie en causaliteit worden vaak verward muizenexperimenten creëren hoge verwachtingen overenthousiaste onderzoekers Commerciële belangen (funding)

6 Krantenkoppen

7 Wine and coffee lovers, drink up! It's great for your microbiome 5th May 2016

8

9 Ongezonde darmen verwarren je hersenen en kunnen depressies veroorzaken Wetenschap in beeld 10 februari 2016

10 De kwaliteit van je slaap ligt in je darmflora GoedGezond.info 2 november 2016

11 Darmbacteriën helpen ons om beslissingen te maken Het brein in je buik Boek Sonnenburg 2015

12 Afwijkende darmflora bij autisme 24 februari door AB EOS Wetenschap Mensen met autisme hebben andere bacteriën en schimmels in hun darmen dan wie de stoornis niet heeft. Mogelijk beïnvloeden die het immuunsysteem en de hersenen.

13 Duiding bij mythes in de media

14 20 microbioomartikels in 4 jaar

15

16

17

18

19

20

21

22

23

24 Holy shit: uitwerpselen redden mensenlevens Biologen en medici van over de hele wereld zien het grote heil in het bruine goedje dat u dagelijks door het toilet spoelt. Ze linken uitwerpselen aan darmziektes, maar ook aan obesitas, astma en autisme. Stoelgangtransfusies worden stilaan gangbaar. Dit zal minstens evenveel effect hebben op de samenleving als het werk dat informatici zo n vijftig jaar geleden uitvoerden.

25

26

27 WETENHAP & PLANEET Omdat artsen weigeren: doe-hetzelf-stoelgangtransplantatie in opmars U zou wel wanhopig moeten zijn om de stoelgang van een ander te pureren in uw blender en zo in uw eigen lichaam in te brengen met een klisteerspuit. Toch gebeurt dat steeds meer - er bestaat zelfs een website met tips. Volgens de BBC komt dat door een gebrek aan artsen die een afdoende behandeling aanbieden tegen de bacterie Clostridium difficile.

28 Stoelgangtransplantatie voor doe-het-zelvers

29 FMT Succes Stories (fecal microbiota transplant)

30 >50% van alle gezondheidsnieuws wordt niet correct weergegeven Niveau 1: Onderzoekers willen hun studie doen opvallen: ze overdrijven de resultaten Niveau 2: Het persbericht wordt overdreven Niveau 3: De journalist baseert zich enkel op het persbericht Yavchitz A, Boutron I, Bafeta A, et al. Misrepresentation of Randomized Controlled Trials in Press Releases and News Coverage: A Cohort Study. PLoS Medicine. Published online September

31 Het microbioom Veel hoop & Veel hype

32

33

Alcoholmythes in de Media 25/11/

Alcoholmythes in de Media 25/11/ Alcoholmythes in de Media VAD STUDIEDAG 25 NOVEMBER 2016 MARLEEN FINOULST, ARTS, COCHRANE BELGIUM (CEBAM) 25/11/2016 WWW.GEZONDHEIDENWETENSCHAP.BE 1 1.Website www.gezondheidenwetenschap.be 2.Alcoholmythes

Nadere informatie

FECESDONATIE TOEPASSINGSMOGELIJKHEDEN EN UITKOMSTEN 13 OKTOBER

FECESDONATIE TOEPASSINGSMOGELIJKHEDEN EN UITKOMSTEN 13 OKTOBER FECESDONATIE TOEPASSINGSMOGELIJKHEDEN EN UITKOMSTEN 13 OKTOBER 2016 Yvette van Beurden arts onderzoeker VUmc y.vanbeurden@vumc.nl Procedure www.ndfb.nl Geschiedenis van Nood et al 2013 Clostridium difficile

Nadere informatie

Gezondheid havo/vwo 3-4

Gezondheid havo/vwo 3-4 Gezondheid havo/vwo 3-4 In samenwerking met de Maag Lever Darm Stichting. Microben en je gezondheid zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden. Sommige microben kunnen je ziek maken. Toch is het grootste

Nadere informatie

Gezondheid havo 5. In samenwerking met de Maag Lever Darm Stichting.

Gezondheid havo 5. In samenwerking met de Maag Lever Darm Stichting. Gezondheid havo 5 In samenwerking met de Maag Lever Darm Stichting. Microben en je gezondheid zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden. Sommige soorten kunnen je ziek maken. Toch is het grootste gedeelte

Nadere informatie

Voorbeeld van klinische implementatie: microbiotamanagement. transplantatie

Voorbeeld van klinische implementatie: microbiotamanagement. transplantatie Voorbeeld van klinische implementatie: microbiotamanagement bij feces transplantatie Max Nieuwdorp Internist-endocrinoloog Interne en Vasculaire Geneeskunde AMC Wallenberg Laboratorium, Gothenborg University

Nadere informatie

Gezondheid vwo 5-6. In samenwerking met de Maag Lever Darm Stichting.

Gezondheid vwo 5-6. In samenwerking met de Maag Lever Darm Stichting. Gezondheid vwo 5-6 In samenwerking met de Maag Lever Darm Stichting. Zijn microben nou goed of slecht voor onze gezondheid? Volgens de Wereldgezondheidsorganisatie sterven jaarlijks 17 miljoen mensen aan

Nadere informatie

UvA-DARE (Digital Academic Repository) The role of gut microbiota in human metabolism Vrieze, A. Link to publication

UvA-DARE (Digital Academic Repository) The role of gut microbiota in human metabolism Vrieze, A. Link to publication UvA-DARE (Digital Academic Repository) The role of gut microbiota in human metabolism Vrieze, A. Link to publication Citation for published version (APA): Vrieze, A. (2013). The role of gut microbiota

Nadere informatie

Voeding en gezondheid anno 2016

Voeding en gezondheid anno 2016 Voeding en gezondheid anno 2016 Anke van den Brand, stafmedewerker gezonde voeding, VIGeZ Diabetessymposium Gent, 14 november 2016 1 AANDACHT VOOR GEZONDE VOEDING EN GEZONDHEID NEEMT TOE 2 Aandacht voor

Nadere informatie

Cover Page. The handle holds various files of this Leiden University dissertation

Cover Page. The handle   holds various files of this Leiden University dissertation Cover Page The handle http://hdl.handle.net/1887/24600 holds various files of this Leiden University dissertation Author: Mariman, Rob Title: Probiotic bacteria and the immune system : mechanistic insights

Nadere informatie

Middagseminar Zit gezondheid in de genen? Houten, 25 september Verslag. Auteur: ir. Lisette de Jong

Middagseminar Zit gezondheid in de genen? Houten, 25 september Verslag. Auteur: ir. Lisette de Jong Middagseminar Zit gezondheid in de genen? Houten, 25 september 2018 Verslag Auteur: ir. Lisette de Jong De een heeft genen die helpen om lang gezond te blijven, de ander is juist erfelijk belast. Tot welke

Nadere informatie

Gezondheid. ziekte, hygiëne en medicijnen. mbo

Gezondheid. ziekte, hygiëne en medicijnen. mbo Gezondheid ziekte, hygiëne en medicijnen mbo Microben zijn onlosmakelijk verbonden met je gezondheid. In de gezondheidszorg wordt dagelijks strijd geleverd met microben. Verplegers en doktersassistenten

Nadere informatie

Voedsel en vertering. vwo 5-6

Voedsel en vertering. vwo 5-6 Voedsel en vertering vwo 5-6 Kunnen wij eigenlijk zonder micro-organismen leven? Bij onze spijsvertering, voedselproductie en voedselkweek spelen microben een belangrijke rol. Microben in onze darmen helpen

Nadere informatie

Prikkelbare Darm Syndroom (PDS)

Prikkelbare Darm Syndroom (PDS) 26-1-2018 1574 Prikkelbare Darm Syndroom (PDS) Het prikkelbare darmsyndroom is een stoornis van de functie van het maagdarmkanaal. Patiënten met een prikkelbare darmsyndroom hebben vaak klachten van buikpijn

Nadere informatie

Informatie over Clostridium difficile

Informatie over Clostridium difficile Informatie over Clostridium difficile 2 Clostridium difficile is een bacterie die bij elk mens in de dikke darm voorkomt. Door toediening van antibiotica kan het evenwicht in de darmen verstoord raken.

Nadere informatie

Maand: xxx_xxx Jaar: 2011 Keyword: gezondheid

Maand: xxx_xxx Jaar: 2011 Keyword: gezondheid Maand: xxx_xxx Jaar: 2011 Keyword: gezondheid BACTERIËN CRUCIAAL VOOR ONZE GEZONDHEID Een lijf vol leven Elke vierkante centimeter van uw lichaam herbergt bacteriën. En dat is maar goed ook, want de afwezigheid

Nadere informatie

Nederlandse samenvatting

Nederlandse samenvatting Samenvatting_tim.indd 261 2-10-2017 09:44:25 In dit proefschrift wordt de samenstelling en dynamiek van het intestinale microbioom (darmbacteriën) bij kinderen onderzocht, zowel bij gezonde kinderen als

Nadere informatie

Het wel en wee van onze darmflora. Cisca Wijmenga Universitair Medisch Centrum Groningen

Het wel en wee van onze darmflora. Cisca Wijmenga Universitair Medisch Centrum Groningen Het wel en wee van onze darmflora Cisca Wijmenga Universitair Medisch Centrum Groningen DARM FLORA Overzicht van de lezing Wat is de darmflora De relatie tussen darmflora en gezondheid Het onderzoek naar

Nadere informatie

Gezondheid & Voeding

Gezondheid & Voeding Gezonde darmen in 8 eenvoudige stappen Gezonde darmen zijn belangrijk voor eigenlijk je hele lichaam en gezondheid, in je darmen wordt je eten verteerd en vervolgens omgezet in energie, voedingstoffen

Nadere informatie

INFECTIERISICO VERMINDEREN

INFECTIERISICO VERMINDEREN INFECTIERISICO VERMINDEREN In deze folder leest u welke maatregelen het UCCZ Dekkerswald treft om de kans op een infectie voor u zo klein mogelijk te maken. Wat is een infectie? Infecties w orden veroorzaakt

Nadere informatie

Patiënteninformatie. Clostridium difficile

Patiënteninformatie. Clostridium difficile Patiënteninformatie Clostridium difficile Inhoud Inleiding... 3 Informatie over Clostridium difficile... 3 Wat is Clostridium difficile?... 3 Clostridium difficile is besmettelijk... 3 Hoe wordt Clostridium

Nadere informatie

Darmbacteriën vormen de mens

Darmbacteriën vormen de mens microbiologie Darmbacteriën vormen de mens Ze zijn talrijker dan de cellen in het menselijk lichaam: de bacteriën in onze darm. Ze bepalen mede hoe slank, weerbaar en gezond we zijn en zelfs hoe we ons

Nadere informatie

We zijn té proper geworden. Ons immuunsysteem raakt in de war

We zijn té proper geworden. Ons immuunsysteem raakt in de war DE MAAG-DARMSPECIALISTE WAARSCHUWT VOOR OVERDREVEN HYGIëNE We zijn té proper geworden. Ons immuunsysteem raakt in de war Séverine Vermeire (UZ Leuven) is een wereldautoriteit in de behandeling van chronische

Nadere informatie

Voedsel en vertering. havo 5

Voedsel en vertering. havo 5 Voedsel en vertering havo 5 Bij onze spijsvertering, voedselproductie en voedselkweek spelen microben een belangrijke rol. Microben in onze darmen helpen met het verteren van voedsel. Veel van ons eten

Nadere informatie

Clostridium Difficile

Clostridium Difficile Clostridium Difficile Onlangs is via uw ontlasting aangetoond dat u een infectie hebt met de clostridiumbacterie. In deze folder vindt u informatie over deze bacterie, de behandelingsmogelijkheden en de

Nadere informatie

Flora & darmtransit: een kwestie van evenwicht! Health in in harmony with Nature* *La Santé en harmonie avec la Nature

Flora & darmtransit: een kwestie van evenwicht! Health in in harmony with Nature* *La Santé en harmonie avec la Nature Flora & darmtransit: een kwestie van evenwicht! Health in in harmony with Nature* *La Santé en harmonie avec la Nature Microbiota of darmflora: wat is dat? De darmflora of microbiota in het maag-darmstelsel

Nadere informatie

Ecosysteem havo/vwo 3-4

Ecosysteem havo/vwo 3-4 Ecosysteem havo/vwo 3-4 De natuurlijke balans van ecosystemen wordt bewaakt door microben. Zij staan aan het begin en einde van de voedselketen. Het ecosysteem bestaat niet alleen uit levende factoren

Nadere informatie

Infectieziekten en het microbioom

Infectieziekten en het microbioom Infectieziekten en het microbioom Joost Wiersinga, MD, PhD, MBA 12de Nationale Symposium Zoönosen RIVM, Bilthoven, 11 December 2018 Disclosures Received funding from: Netherlands Organisation for Scientific

Nadere informatie

PROBIOTIC phlora. Voor jouw gezondheid!

PROBIOTIC phlora. Voor jouw gezondheid! PROBIOTIC phlora Voor jouw gezondheid! Wat zijn probiotica? Probiotica zijn micro-organismen zoals bacteriën of gisten. Uit diverse onderzoeken is gebleken dat deze je gezondheid kunnen ondersteunen. Door

Nadere informatie

Niet-technische samenvatting 2016489

Niet-technische samenvatting 2016489 Niet-technische samenvatting 2016489 1 Algemene gegevens 1.1 Titel van het project Van buik naar brein: de rol van darm-bacteriën in autisme en attentie-stoornissen. 1.2 Looptijd van het project 21-4-2016-21-4-2021

Nadere informatie

Genetica en erfelijkheid bij bipolaire stoornis

Genetica en erfelijkheid bij bipolaire stoornis Genetica en erfelijkheid bij bipolaire stoornis Forum Ups & Downs 13 oktober 2018 Prof. dr. Stephan Claes UPC KU Leuven Genetica en erfelijkheid bij bipolaire stoornis 1. Hoe genetisch is bipolaire stoornis?

Nadere informatie

Patiënteninformatie. Dienst Ziekenhuishygiëne. Meer weten over CPE (Carbapenemase Producerende Enterobacteriën) GezondheidsZorg met een Ziel

Patiënteninformatie. Dienst Ziekenhuishygiëne. Meer weten over CPE (Carbapenemase Producerende Enterobacteriën) GezondheidsZorg met een Ziel i Patiënteninformatie Dienst Ziekenhuishygiëne Meer weten over CPE (Carbapenemase Producerende Enterobacteriën) GezondheidsZorg met een Ziel Inleiding Elk ziekenhuis heeft te maken met micro-organismen

Nadere informatie

Onderzoek naar MRSA en andere BRMO

Onderzoek naar MRSA en andere BRMO Onderzoek naar MRSA en andere BRMO Naar het ziekenhuis? Lees eerst de informatie op www.asz.nl/brmo. Inleiding U krijgt een onderzoek om te bepalen of u drager bent van de MRSA (Methicilline Resistente

Nadere informatie

Nienke Gottenbos. Junior. De Poepdokter. Tips voor een gezonde bips

Nienke Gottenbos. Junior. De Poepdokter. Tips voor een gezonde bips Nienke Gottenbos Junior T De Poepdokter Tips voor een gezonde bips Rode billen 85 Buikpijn 156 Allergie & Overgevoeligheid 89 Verstopping 160 Recept: Gelatinevitaminesnoepjes 92 Recept: Darmsmoothie 162

Nadere informatie

Preventie 2.0. Voer voor gezonde darmen. Hoe voorkomt u dat infecties binnenkomen op uw bedrijf en omslaan in ziektes?

Preventie 2.0. Voer voor gezonde darmen. Hoe voorkomt u dat infecties binnenkomen op uw bedrijf en omslaan in ziektes? Preventie 2.0 Voer voor gezonde darmen Hoe voorkomt u dat infecties binnenkomen op uw bedrijf en omslaan in ziektes? Neem een kijkje in onze innovatieve keuken Even voorstellen: Evelien Alderliesten Master

Nadere informatie

Dossier. Wetenschappelijke informatie op een begrijpelijke manier uitgelegd. Alles over probiotica

Dossier. Wetenschappelijke informatie op een begrijpelijke manier uitgelegd. Alles over probiotica Dossier Wetenschappelijke informatie op een begrijpelijke manier uitgelegd. Alles over probiotica E-book Probiotica Wat zijn probiotica? Hoe de darmen werken Dikke darm Weerstand Wat doen probiotica? Flinndal

Nadere informatie

Evidence piramide. Gecontroleerde studies. Welk studie type? 19/02/2013. 3 me ta.eu. Niet dezelfde piramide voor elke vraag. me ta.eu. me ta.

Evidence piramide. Gecontroleerde studies. Welk studie type? 19/02/2013. 3 me ta.eu. Niet dezelfde piramide voor elke vraag. me ta.eu. me ta. Niet dezelfde piramide voor elke vraag Evidence piramide Gecontroleerde studies Welk studie type? 3 1 Effect van roken op longkaner Richard Doll 1951: prospectieve studie 2/3 mannelijke Britse artsen Goede

Nadere informatie

BRMO. Bijzonder Resistent Micro-Organisme. Naar het ziekenhuis? Lees eerst de informatie op

BRMO. Bijzonder Resistent Micro-Organisme. Naar het ziekenhuis? Lees eerst de informatie op BRMO Bijzonder Resistent Micro-Organisme Naar het ziekenhuis? Lees eerst de informatie op www.asz.nl/brmo. Inleiding Uit onderzoek is gebleken dat u drager bent van een Bijzonder Resistent Micro-organisme

Nadere informatie

am linical diabetology am linical diabetology Risico begint bij geboorte, accumuleert Hoe vroeger je het risico vermindert, hoe meer profijt

am linical diabetology am linical diabetology Risico begint bij geboorte, accumuleert Hoe vroeger je het risico vermindert, hoe meer profijt Eten Vraag het dr. Frits Overgewicht 1 ik zie nog steeds dat alle DM patiënten standaard Statine krijgen, maar dat klopt toch niet? Wel of niet standaard een statine? DM: + 10-15 jaar < 10%: Niets doen

Nadere informatie

Darmbacteriën worden gelinkt aan allerlei ziekten

Darmbacteriën worden gelinkt aan allerlei ziekten Darmbacteriën worden gelinkt aan allerlei ziekten Stoelgang is zeer geschikt voor screening naar darmkanker 1 Bevolkingsonderzoek naar darmbacteriën: wat is normaal en wat is afwijkend? Prof. dr. Marie

Nadere informatie

Onderzoek naar MRSA en andere BRMO

Onderzoek naar MRSA en andere BRMO Onderzoek naar MRSA en andere BRMO Naar het ziekenhuis? Lees eerst de informatie op www.asz.nl/brmo. Inleiding U heeft een pakket ontvangen voor onderzoek naar de MRSA (Methicilline Resistente Staphylococcus

Nadere informatie

De ziekenhuisbacterie Clostridium Maatregelen tegen verspreiding

De ziekenhuisbacterie Clostridium Maatregelen tegen verspreiding De ziekenhuisbacterie Clostridium Maatregelen tegen verspreiding Naar het ziekenhuis? Lees eerst de informatie op www.asz.nl/brmo. Inleiding U heeft van uw arts gehoord dat u (mogelijk) de ziekenhuisbacterie

Nadere informatie

Peer review EBM. Ontwikkeld door WVVK in opdracht van Pro-Q-Kine

Peer review EBM. Ontwikkeld door WVVK in opdracht van Pro-Q-Kine Peer review EBM Inleiding Doelstellingen? Attitude: bereid zijn om evidence based te handelen, om expertise te delen, om evidentie te bespreken Kennis: wat is EBM, wat is evidentie, wat is een richtlijn,

Nadere informatie

Informatie over Clostridium difficile

Informatie over Clostridium difficile Patiënteninformatie Informatie over Clostridium difficile rkz.nl Wat is Clostridium difficile Clostridium difficile associated diarrhoea (CDAD) is een diarree waarbij een bepaalde bacterie (Clostridium

Nadere informatie

Niet-technische samenvatting Algemene gegevens. 2 Categorie van het project

Niet-technische samenvatting Algemene gegevens. 2 Categorie van het project Niet-technische samenvatting 2015246 1 Algemene gegevens 1.1 Titel van het project Het ontrafelen van de rol die darmflora speelt in het ontstaan van hart- en vaatziekten 1.2 Looptijd van het project 1.3

Nadere informatie

Clostridium Difficile Associated Diarrhoea (CDAD)

Clostridium Difficile Associated Diarrhoea (CDAD) Clostridium Difficile Associated Diarrhoea (CDAD) s Herenbaan 172 2840 Rumst tel: 03 880 90 11 (algemeen) tel: 03 880 91 90 (afspraken) Informatiebrochure e-mail: info@hfr.be www.azheiligefamilie.be 2

Nadere informatie

Het brein in je buik

Het brein in je buik Het brein in je buik De enorme invloed van darmbacteriën op je gewicht, je humeur & je gezondheid Justin & Eric Sonnenburg Spectrum Uitgeverij Unieboek Het Spectrum bv. Houten Antwerpen Colofon Oorspronkelijke

Nadere informatie

In deze nieuwsbrief: Aanbiedingen van de maand november + stuntaanbieding! Heerlijk herfst recept Wees lief voor je darmen Nieuwsflits Sapjes

In deze nieuwsbrief: Aanbiedingen van de maand november + stuntaanbieding! Heerlijk herfst recept Wees lief voor je darmen Nieuwsflits Sapjes In deze nieuwsbrief: Aanbiedingen van de maand november + stuntaanbieding! Heerlijk herfst recept Wees lief voor je darmen Nieuwsflits Sapjes Aanbiedingen van de maand In de maand november zijn onderstaande

Nadere informatie

SPIJSVERTERINGS- STELSEL

SPIJSVERTERINGS- STELSEL P A T H O L O G I E SPIJSVERTERINGS- STELSEL De darmen / het buikgebied..... ongetwijfeld het meest onbegrepen en ondergewaardeerde (lymfatisch) orgaan in ons lichaam... De darmen / het buikgebied.....

Nadere informatie

Webinar Autisme: darmflora en evolutie. Margo Peinemann 2018

Webinar Autisme: darmflora en evolutie. Margo Peinemann 2018 Webinar Autisme: darmflora en evolutie Margo Peinemann 2018 De communicatie Spreker Moderator Deelnemers Programma Wat hebben mensen met autisme gemeen? Veelvoorkomende klachten De verschillende entiteiten

Nadere informatie

Patiënteninformatie. Dienst Ziekenhuishygiëne. Leven met CPE thuis. GezondheidsZorg met een Ziel

Patiënteninformatie. Dienst Ziekenhuishygiëne. Leven met CPE thuis. GezondheidsZorg met een Ziel i Patiënteninformatie Dienst Ziekenhuishygiëne Leven met CPE thuis GezondheidsZorg met een Ziel 1 Over Carbapenemase Producerende Enterobacteriën (CPE) De CPE-bacteriën behoren tot de enterobacteriën.

Nadere informatie

Resistente bacterie (BRMO) en behandeling in het ziekenhuis

Resistente bacterie (BRMO) en behandeling in het ziekenhuis Hygiëne en Infectiepreventie Resistente bacterie (BRMO) en behandeling in het ziekenhuis i Patiënteninformatie Bijzonder Resistente Micro Organisme Slingeland Ziekenhuis Algemeen Er is bij u een bacterie

Nadere informatie

ONDERZOEK NAAR BRMO EN MRSA INFORMATIE VOOR PATIËNTEN

ONDERZOEK NAAR BRMO EN MRSA INFORMATIE VOOR PATIËNTEN ONDERZOEK NAAR BRMO EN MRSA INFORMATIE VOOR PATIËNTEN Inleiding In deze folder leest u informatie over Bijzonder Resistente Micro-Organismen (BRMO) en MRSA (Methicilline Resistente Staphylococcus aureus)

Nadere informatie

BRMO/MRSA BESMETTING informatie voor cliënten en familie

BRMO/MRSA BESMETTING informatie voor cliënten en familie BRMO/MRSA BESMETTING informatie voor cliënten en familie Bijzonder Resistente Micro-Organismen Bij u is aangetoond dat u een Bijzonder Resistent Micro-Organisme heeft. In deze folder leest u algemene

Nadere informatie

BRMO/MRSA BESMETTING informatie voor cliënten en familie

BRMO/MRSA BESMETTING informatie voor cliënten en familie BRMO/MRSA BESMETTING informatie voor cliënten en familie Bijzonder Resistente Micro-Organismen Bij u is aangetoond dat u een Bijzonder Resistent Micro-Organisme heeft. In deze folder leest u algemene informatie

Nadere informatie

Lopende studies. Zaterdag 9 september 2017

Lopende studies. Zaterdag 9 september 2017 Lopende studies Zaterdag 9 september 2017 LADI STUDY Lengthening Adalimumab Dosing Interval Adalimumab (Humira) interval verlenging voor patiënten met stabiele ziekte van Crohn Waarom? - Optimale dosering

Nadere informatie

Clostridium difficile

Clostridium difficile Clostridium difficile 2 Inleiding U heeft van uw arts gehoord dat bij u de ziekenhuisbacterie Clostridium difficile aanwezig is. Deze folder geeft informatie over deze bacterie. Ook leest u in deze folder

Nadere informatie

BRMO INFORMATIE VOOR PATIËNTEN

BRMO INFORMATIE VOOR PATIËNTEN BRMO INFORMATIE VOOR PATIËNTEN Inleiding Onlangs bent u op de hoogte gebracht dat er bij u in een kweek een bijzonder resistent micro-organisme (BRMO) is gevonden. U leest in deze folder wat BRMO zijn,

Nadere informatie

Screening BRMO na opname in een buitenlands ziekenhuis

Screening BRMO na opname in een buitenlands ziekenhuis Infectiepreventie Screening BRMO na opname in een buitenlands ziekenhuis www.catharinaziekenhuis.nl Patiëntenvoorlichting: patienten.voorlichting@catharinaziekenhuis.nl INF006 / Screening BRMO na opname

Nadere informatie

Bijzonder Resistente Micro-organismen (BRMO)

Bijzonder Resistente Micro-organismen (BRMO) Bijzonder Resistente Micro-organismen (BRMO) 2 Inleiding U ontvangt deze folder omdat bij u een BRMO is aangetoond. In deze folder kunt u lezen meer over BRMO zoals wat het is, hoe het wordt vastgesteld

Nadere informatie

Gezonder in 3 stappen

Gezonder in 3 stappen Gezonder in 3 stappen GEZONDER IN 3 STAPPEN Carine Green 2018 Beefcake Publishing Voor al wie aan zijn gezondheid wil werken of kampt met overgewicht, chronische vermoeidheid, spierpijnen, hooggevoeligheid,

Nadere informatie

SYMPOSIUM VAN ZATERDAG 15 OKTOBER 2011 DARMFLORA, VOEDING EN GEZONDHEID

SYMPOSIUM VAN ZATERDAG 15 OKTOBER 2011 DARMFLORA, VOEDING EN GEZONDHEID SYMPOSIUM VAN ZATERDAG 15 OKTOBER 2011 DARMFLORA, VOEDING EN GEZONDHEID De wondere wereld van de darmmicrobiota Prof. T. Van de Wiele (U Gent) Laboratory Microbial Ecology and Technology, (U Gent) De mens

Nadere informatie

BRMO. Bijzonder Resistent Micro-Organisme

BRMO. Bijzonder Resistent Micro-Organisme BRMO Bijzonder Resistent Micro-Organisme Inleiding Uit onderzoek is gebleken dat u met een Bijzonder Resistent Micro-organisme (BRMO) besmet bent. Dit zijn bacteriën die verwant zijn aan bacteriën die

Nadere informatie

www.gezondheidenwetenschap.be

www.gezondheidenwetenschap.be www.gezondheidenwetenschap.be Initiatieven in Vlaanderen om gezondheidsvaardigheden te verhogen: CEBAM-Publiekscommunicatie www.gezondheidenwetenschap.be Patrik Vankrunkelsven, directeur Cebam 17 september

Nadere informatie

> Kennisagenda MIND _. Wensen voor aandoeningsoverstijgend onderzoek van GGz-cliënten en hun naasten

> Kennisagenda MIND _. Wensen voor aandoeningsoverstijgend onderzoek van GGz-cliënten en hun naasten > Kennisagenda MIND _ Wensen voor aandoeningsoverstijgend onderzoek van GGz-cliënten en hun naasten Concept Kennisagenda korte versie Mei 2017 1 Inleiding De Kennisagenda MIND beschrijft welke wensen voor

Nadere informatie

Mijn hond of kat heeft darmproblemen

Mijn hond of kat heeft darmproblemen TROVET Intestinal Support, voedingssupplement voor het gericht aanpakken van darmproblemen bij hond en kat Mijn hond of kat heeft darmproblemen wat nu? betrouwbare en betaalbare dieetvoeding De dierenarts

Nadere informatie

BRMO (Resistente bacteriën)

BRMO (Resistente bacteriën) BRMO (Resistente bacteriën) Drager van resistente bacteriën Er is geconstateerd dat u drager bent van een bacterie die ongevoelig (resistent) is voor bepaalde antibiotica. Dit is op zich niet ernstig,

Nadere informatie

Voedsel. kweek, productie en vertering. mbo

Voedsel. kweek, productie en vertering. mbo Voedsel kweek, productie en vertering mbo Microben en voedsel zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden. In de landbouw worden voedselgewassen constant bedreigd door ziekteverwekkers. Maar zonder microben

Nadere informatie

Kruizemunt/ Spearmint

Kruizemunt/ Spearmint De Dentozyme chips zijn gemaakt van hoogwaardig onderhuids bindweefsel van runderhuid. Ze zijn verrijkt met Kruizemunt (Spearmint), Wei-eiwit (Whey-protein) of Spirulina. Tijdens het kauwen door de hond

Nadere informatie

hoofdstuk 11 9/21/00 1:12 PM Pagina 203 Samenvatting in het Nederlands

hoofdstuk 11 9/21/00 1:12 PM Pagina 203 Samenvatting in het Nederlands hoofdstuk 11 9/21/00 1:12 PM Pagina 203 Samenvatting in het Nederlands hoofdstuk 11 9/21/00 1:12 PM Pagina 204 204 SAMENVATTING IN HET NEDERLANDS Inleiding Het humaan immuundeficiëntie virus (HIV) is de

Nadere informatie

Bijzonder Resistente Micro-Organismen. Isolatiemaatregelen infectiepreventie bij BRMO

Bijzonder Resistente Micro-Organismen. Isolatiemaatregelen infectiepreventie bij BRMO Bijzonder Resistente Micro-Organismen Isolatiemaatregelen infectiepreventie bij BRMO In deze folder vindt u meer informatie over Bijzonder Resistente Micro Organismen (BRMO) en Extended Spectrum Beta-Lactamase

Nadere informatie

Welke gebieden in de hersenen veroorzaken de ZvH?

Welke gebieden in de hersenen veroorzaken de ZvH? Wetenschappelijk nieuws over de Ziekte van Huntington. In eenvoudige taal. Geschreven door wetenschappers. Voor de hele ZvH gemeenschap. Het brein bij de ZvH: groter dan de som van zijn delen? Een belangrijke

Nadere informatie

Fecal Microbiota Transplantation: Clinical and experimental studies van Nood, E.

Fecal Microbiota Transplantation: Clinical and experimental studies van Nood, E. UvA-DARE (Digital Academic Repository) Fecal Microbiota Transplantation: Clinical and experimental studies van Nood, E. Link to publication Citation for published version (APA): van Nood, E. (2015). Fecal

Nadere informatie

gezond voedingspatroon,

gezond voedingspatroon, gezond voedingspatroon, een goede bodem voor het MicrobiooM? Erica Rutten, Dr. 10 maart 2018 Dikke darm, colon Weinig functie, die zit vooral in de dunne darm Stoelgang aan te dikken, opname van water

Nadere informatie

Eigen regie bij het Prikkelbare darm Syndroom

Eigen regie bij het Prikkelbare darm Syndroom Eigen regie bij het Prikkelbare darm Syndroom Patiënten informatie bij het PDS spreekuur Haaksbergen Auteur Anja van Kempen, huisarts Versie 1.1 2019 Samengesteld o.b.v. PDSreduce, belangenvereniging PDS

Nadere informatie

PDS komt voor bij 15 tot 20 procent van de vrouwen en 5 tot 20 procent van de mannen, voornamelijk

PDS komt voor bij 15 tot 20 procent van de vrouwen en 5 tot 20 procent van de mannen, voornamelijk Werkstuk door een scholier 1655 woorden 14 december 2005 7,7 50 keer beoordeeld Vak Biologie Inleiding Voor mijn literatuuronderzoek voor biologie in 6 vwo heb ik voor het onderwerp Prikkelbare Darm Syndroom

Nadere informatie

Omgaan met genomische informatie als wetenschapper

Omgaan met genomische informatie als wetenschapper Omgaan met genomische informatie als wetenschapper Prof. Yves Moreau K.U.Leuven SymBioSys Center for Computational Biology Stelling Het dient maatschappelijk aangemoedigd te worden dat genomische data

Nadere informatie

Bouwen aan vertrouwen: perspectief van de industrie

Bouwen aan vertrouwen: perspectief van de industrie Symposium ter gelegenheid afscheid Ad van Dooren Zelfredzaamheid van patiënten bij gebruik van veilige medicatie. Bouwen aan vertrouwen: perspectief van de industrie Rudolf van Olden, arts Medisch Directeur

Nadere informatie

Ontzuren en ontgiften

Ontzuren en ontgiften BODY & MIND M A S S A G E P R A K T I J K Ontzuren en ontgiften Verzuring Verzuring betekent letterlijk het zuurder worden van iets. Ons lichaam is verzuurd als het zuurgehalte, ph-waarde, van ons lichaam

Nadere informatie

Uitleg wat de diagnose Prikkelbare Darm Syndroom betekent en wat er aan te doen is.

Uitleg wat de diagnose Prikkelbare Darm Syndroom betekent en wat er aan te doen is. PROJECT REDUCE PDS Behandeling Optie #1 Algemene Informatie Uitleg wat de diagnose Prikkelbare Darm Syndroom betekent en wat er aan te doen is. Inleiding/leeswijzer In deze brochure treft u informatie

Nadere informatie

Diarreebacterie slaat toe door antibioticagebruik

Diarreebacterie slaat toe door antibioticagebruik Diarreebacterie slaat toe door antibioticagebruik Veel gezonde mensen dragen de darmbacterie Clostridium difficile bij zich zonder er last van te hebben. Bij ziekenhuispatiënten kan deze bacterie echter

Nadere informatie

Darmstudie van Columbia & Simmaron onthult weer een subgroep bij ME/cvs

Darmstudie van Columbia & Simmaron onthult weer een subgroep bij ME/cvs 27 mei 2017 Darmstudie van Columbia & Simmaron onthult weer een subgroep bij ME/cvs Cort Johnson, Simmaron Research, 28 april 2017 Met hun tweede studie naar myalgische encefalomyelitis/ chronisch vermoeidheidssyndroom

Nadere informatie

Immuunreactie tegen virussen

Immuunreactie tegen virussen Samenvatting Gedurende de laatste eeuwen hebben wereldwijde uitbraken van virussen zoals pokken, influenza en HIV vele levens gekost. Echter, vooral in de westerse wereld zijn de hoge sterftecijfers en

Nadere informatie

Jesse Hartman Mark Sportel Klas: MTL1B. Voedselbederf

Jesse Hartman Mark Sportel Klas: MTL1B. Voedselbederf Inhoudsopgave Oorzaken van voedselbederf... 2 Chemische omzetting... 3 Micro-organismen... 4 Fysische besmetting... 5 Oorzaken van voedselbederf Chemische omzetting Hiermee wordt de situatie bedoeld dat

Nadere informatie

Gezondheid van ons voedsel is biologisch gezonder?

Gezondheid van ons voedsel is biologisch gezonder? Gezondheid van ons voedsel is biologisch gezonder? Dr. Ir. Lucy van de Vijver Louis Bolk Instituut, Driebergen 25 januari 2012 Gezondheid van ons voedsel Louis Bolk Instituut: - Driebergen - Ghana + Oeganda

Nadere informatie

Onderzoeksfonds. Investeren in kwaliteit van leven

Onderzoeksfonds. Investeren in kwaliteit van leven Onderzoeksfonds Investeren in kwaliteit van leven VRIENDENDAG 19 juni 2018 Beste Vriend van het St. Antonius Onderzoeksfonds, Fijn dat u aanwezig bent bij de Vriendendagen 2018. Vandaag zal een aantal

Nadere informatie

Nieuws van TerraLife. TerraLife nieuwsbrief. Geachte klant,

Nieuws van TerraLife. TerraLife nieuwsbrief. Geachte klant, Nieuws van TerraLife Geachte klant, Wij zijn erg verheugd u hierbij onze eerste nieuwsbrief te mogen toesturen. In de nieuwsbrief van TerraLife willen we u graag informeren over actuele gezondheidsklachten,

Nadere informatie

Astrid Beckers Specialist ouderengeneeskunde Vivium Naarderheem

Astrid Beckers Specialist ouderengeneeskunde Vivium Naarderheem Astrid Beckers Specialist ouderengeneeskunde Vivium Naarderheem (potentiële) belangenverstrengeling Geen Voor bijeenkomst mogelijk relevante relaties met bedrijven Sponsoring of onderzoeksgeld Honorarium

Nadere informatie

Multidisciplinaire richtlijn Werk en Ernstige Psychische Aandoeningen Kick off MMMensen met mogelijkheden 10 oktober 2013

Multidisciplinaire richtlijn Werk en Ernstige Psychische Aandoeningen Kick off MMMensen met mogelijkheden 10 oktober 2013 Multidisciplinaire richtlijn Werk en Ernstige Psychische Aandoeningen Kick off MMMensen met mogelijkheden 10 oktober 2013 Ellen Otto & Daniëlle van Duin Kenniscentrum Phrenos Ontwikkeling Richtlijn Achtergrond

Nadere informatie

Schimmelinfectie Weg Stappenplan. In 3 Stappen Schimmelinfectie Stoppen

Schimmelinfectie Weg Stappenplan. In 3 Stappen Schimmelinfectie Stoppen 2011 Schimmelinfectie Weg Stappenplan In 3 Stappen Schimmelinfectie Stoppen O p t i m a l e G e z o n d h e i d. c o m Schimmelinfectie Weg Stappenplan Door: Jack Boekhorst - Initiatiefnemer / Coach Susanne

Nadere informatie

De darm, zijn flora en het brein: interview met prof. dr. Huub Savelkoul, immunoloog. Onderwerp: de relatie tussen darmziekten en autisme.

De darm, zijn flora en het brein: interview met prof. dr. Huub Savelkoul, immunoloog. Onderwerp: de relatie tussen darmziekten en autisme. De relatie tussen Darmziekten en Autisme: De darm, zijn flora en het brein: interview met prof. dr. Huub Savelkoul, immunoloog. Onderwerp: de relatie tussen darmziekten en autisme. Introductie Waarom leidt

Nadere informatie

Dr. M.G. Smits, neuroloog

Dr. M.G. Smits, neuroloog Diagnostiek en behandeling van biologische klok stoornissen bij pubers: ervaringen en consequenties Dr. M.G. Smits, neuroloog Ziekenhuis Gelderse Vallei Ede Polikliniek voor slaap-waak stoornissen en chronobiologie

Nadere informatie

AUTISME IN DE HERSENEN

AUTISME IN DE HERSENEN AUTISME IN DE HERSENEN ÉN DE DARMEN Caroline de Theije PhD Universiteit Utrecht UMC Utrecht NVA congres - 11 november 216 AUTISME genen x omgevingsfactoren THE RODAKIS CASE HET IS MISSCHIEN NIET WAT

Nadere informatie

Bacterial meningitis in adults: clinical characteristics, risk factors and adjunctive treatment Brouwer, M.C.

Bacterial meningitis in adults: clinical characteristics, risk factors and adjunctive treatment Brouwer, M.C. UvA-DARE (Digital Academic Repository) Bacterial meningitis in adults: clinical characteristics, risk factors and adjunctive treatment Brouwer, M.C. Link to publication Citation for published version (APA):

Nadere informatie

Bijzonder Resistente Micro-organismen (BRMO)

Bijzonder Resistente Micro-organismen (BRMO) Bijzonder Resistente Micro-organismen (BRMO) Inleiding U ontvangt deze folder omdat bij u een BRMO is aangetoond. In deze folder kunt u lezen meer over een BRMO zoals wat het is, hoe het wordt vastgesteld

Nadere informatie

Carbapenemase producerende enterobacteriaceae (CPE)

Carbapenemase producerende enterobacteriaceae (CPE) Carbapenemase producerende enterobacteriaceae (CPE) informatie voor patiënten WAT IS CPE? CPE staat voor carbapenemase (C) producerende (P) enterobacteriaceae (E). Enterobacteriaceae zijn een grote familie

Nadere informatie

Overdreven gezondheidsnieuws

Overdreven gezondheidsnieuws Overdreven gezondheidsnieuws Relatie tussen overdrijving in academische persberichten en in nieuwsmedia Joop Schat, Francien G. Bossema, Mattijs E. Numans, Ionica Smeets en Peter Burger Erratum Ned Tijdschr

Nadere informatie

Personalized nutrition

Personalized nutrition Personalized nutrition voor buik en brein 25 ste Folia rthica symposium 21 september 2017 Prof. Dr. Ir. Huub Savelkoul Drs. Anna Kruyswijk- v.d. Heijden Stelling (zie app) Zodra personalized nutrition

Nadere informatie

Een gezonde darmflora

Een gezonde darmflora Een gezonde darmflora How to feed your good guys and kill your bad guys Karin de Jong-Priems Darmfloratherapeut Lieve lezer, Naast dat je de stap hebt genomen om dit e-book te downloaden, heb je hem ook

Nadere informatie

Energie op je bord, voedsel tegen vermoeidheid In de herfst worden we sneller moe dan in het warme seizoen. Welke producten verlossen ons van de

Energie op je bord, voedsel tegen vermoeidheid In de herfst worden we sneller moe dan in het warme seizoen. Welke producten verlossen ons van de Energie op je bord, voedsel tegen vermoeidheid In de herfst worden we sneller moe dan in het warme seizoen. Welke producten verlossen ons van de vermoeidheid? Gezond eten, wil niet enkel zeggen voedsel

Nadere informatie