Marktbewerkingsplan. De situatie

Transcriptie

1 Marktbewerkingsplan Holland Rijnland 2018

2 2 Marktbewerkingsplan Holland Rijnland 2018

3 Marktbewerkingsplan De vooruitzichten op de arbeidsmarkt in Holland Rijnland zijn gunstig. Door de groeiende economie en de vergrijzing van de bevolking, neemt de vraag naar arbeidskrachten toe. Toch weten arbeidszoekenden en werkgevers in de regio elkaar niet altijd te vinden. Het marktbewerkingsplan Holland Rijnland moet daar verbetering in brengen. Bij dit plan werken drie gemeentelijke servicepunten voor werkgevers en het regionale servicepunt van het UWV samen. De projecten die worden opgepakt, zijn zowel op werkzoekenden als werkgevers gericht. In zeven sectoren starten projecten gericht op het aan het werk helpen van mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt in de regio Holland Rijnland. We realiseren een inclusieve arbeidsmarkt in de regio Holland Rijnland. Iedereen moet, naar vermogen, zijn of haar waarde kunnen inbrengen in arbeidsorganisaties. De situatie In 2018 neemt de beroepsbevolking binnen Holland Rijnland verder toe, van naar Naar verwachting stijgt ook het aantal banen in de regio met 2%. De meeste nieuwe banen ontstaan in de sectoren zorg & welzijn, detailhandel, zakelijke dienstverlening en onderwijs. Op de arbeidsmarkt in Holland Rijnland neemt de tweedeling toe. Er zijn werknemers met een sterke arbeidsmarktpositie, zoals specialisten in de ICT, techniek en zorg. Maar er zijn ook groepen met een structureel slechte arbeidsmarktpositie. Denk aan laagopgeleiden, werkzoekenden in specifieke beroepsklassen en niet-westerse migranten. Ook oudere, langdurig werklozen en mensen met een arbeidsbeperking, vinden moeilijk werk. Zoals voor vrijwel iedereen, verslechterde tijdens de crisis de positie van deze groepen. Nu de crisis voorbij is, is er voor hen nog steeds weinig zicht op verbetering. Het marktbewerkingsplan heeft als doel deze mensen toe te leiden naar werk. Groeiend aantal bijstandsgerechtigden Afgelopen jaren steeg het aantal bijstandsgerechtigden in de regio. Die stijging - hoger dan het landelijk gemiddelde - komt vooral voor rekening van statushouders en mensen met afstand tot de arbeidsmarkt. Marktbewerkingsplan Holland Rijnland

4 Meer mensen met een WIA-uitkering Het aantal mensen in de regio met een WIA-uitkering neemt toe. WIA (Werk en Inkomen naar Arbeidsvermogen) valt uiteen in de WGA (Werkhervatting Gedeeltelijk Arbeidsgeschikten) en de IVA (Inkomensvoorziening Volledig Arbeidsongeschikten). In vergelijking met de rest van Nederland, hebben relatief veel mensen een WGA-uitkering. En ook het aandeel arbeidsongeschikten die vallen onder de IVA neemt toe. Oudere werkzoekenden blijven achter op de arbeidsmarkt Oudere werknemers verliezen minder snel hun baan dan jongere. Maar als dat toch gebeurt, komen zij moeilijk weer aan het werk. De kans op langdurige werkloosheid is voor werkloze 55-plussers groter dan gemiddeld. Dat is een hardnekkig, structureel probleem. Garantiebanen worden dicht bij huis gezocht Wajong ers en mensen uit de doelgroep Banenafspraak komen in aanmerking voor garantiebanen. Echter, door beperkingen zijn zij veelal minder mobiel. Zij zijn aangewezen op banen in en vlakbij de eigen woonplaats. Het openbaar vervoer is immers vaak niet optimaal. 4 Marktbewerkingsplan Holland Rijnland 2018

5 De arbeidsmarkt: 2000 vacatures per maand De groeiende arbeidsmarkt zorgt in Holland Rijnland voor veel nieuwe vacatures, zo n 2000 per maand. Daarnaast zijn er vacatures als gevolg van vervanging als werknemers met pensioen gaan. Daarnaast veranderen - in tijden van economische groei - steeds meer mensen van baan, wat ook weer leidt tot nieuwe vacatures. Mismatch op vele vlakken; krapte en overschotten Sommige werknemers en werkzoekenden hebben moeite om aan te sluiten bij deze snel veranderende arbeidsmarkt. Banen staan steeds meer onder druk. Werkzoekenden hebben moeite om te voldoen aan gestelde kwalificatie-eisen. Veel werkzoekenden in Holland Rijnland zoeken een baan in administratie, verkoop of productiewerk. Maar bij een aantal van deze beroepen, zoals administratie, neemt de kans op werk steeds verder af. Zo worden administratieve taken meer en meer geautomatiseerd. Om diezelfde reden verdwijnen ook steeds meer functies in dienstverleningsprocessen. Kansen liggen er juist in de techniek, bouw, schoonmaak en zorg en welzijn. Dit zijn echter vacatures waarvoor werkzoekenden in de regio minder interesse tonen. Het helpt om lager opgeleiden met scholing te begeleiden richting deze kansrijke beroepen. Tegelijkertijd zijn er werkgevers die moeilijk aan goed gekwalificeerd personeel komen. Bij steeds meer bedrijven hapert de productie door het gebrek aan voldoende en juist opgeleid personeel. Deze moeilijk vervulbare vacatures remmen zo de economische groei. De knelpunten zijn het grootst in ICT, techniek, pedagogische en zorg-beroepen en managementfuncties. Door de economische groei en het aantrekken van de arbeidsmarkt, worden beide problemen groter en urgenter. Kortom, de arbeidsmarkt trekt aan, maar niet iedereen slaagt erin hier van te profiteren. Door werk anders te organiseren, ontstaan er nieuwe kansen. Marktbewerkingsplan Holland Rijnland

6 Het marktbewerkingsplan 2018: gemeenschappelijke regionale projecten In 2018 initiëren we een aantal regionale projecten om werkzoekenden naar een baan te leiden. Het marktbewerkingsplan Holland Rijnland 2018 start met drie speerpunten: worden verleid en ondersteund om het werk anders te organiseren en functies te creëren, bijvoorbeeld voor mensen met een beperking. Dit vraagt om een nieuwe werkgeversbenadering. 1. Concrete werkgelegenheidsprojecten. Deze projecten zijn gericht op de instroom van vier groepen die ver van de arbeidsmarkt staan: 55-plussers, werkzoekenden met een beperking, statushouders en WIA-populatie. Voor 2018 werken we aan meer plaatsingen. Maar het gaat ook om leren, ontwikkelen en het bouwen van netwerken. 2. Beïnvloeden van de beeldvorming. Er leven verkeerde ideeën over doelgroepen, werk en sectoren, zowel bij werkgevers, werknemers als professionals bij gemeenten en de werkgeversservicepunten. Om kansen op de arbeidsmarkt te benutten, zetten we in op verandering van de beeldvorming. 3. Aanscherpen van de werkgeversbenadering. Nu de werkgelegenheid sterk aantrekt, wordt de kloof tussen vraag en aanbod groter. Het ophalen van vacatures volstaat niet meer om mensen aan het werk te krijgen. Er is immers onvoldoende aanbod om aan die vraag te voldoen. Werkgevers moeten daarom 6 Marktbewerkingsplan Holland Rijnland 2018

7 Het tienpuntenplan Nu we weten wat de speerpunten zijn in het Marktbewerkingsplan, is het belangrijk om deze om te zetten in concrete acties. Dat is het tienpuntenplan geworden. 1. Zeven sectoren De focus voor 2018 ligt op zeven sectoren waar de vraag naar personeel groot is en waar kansen zijn voor werkzoekenden met een afstand tot de arbeidsmarkt. Dit zijn de sectoren: zorg, bouw, onderwijs, transport en logistiek, horeca, schoonmaak en techniek. organiseren, waarde toevoegt. 4. Een regionaal scholingsfonds Scholingstrajecten zijn vooral gericht op de bouw, techniek, horeca en zorg. Dit soort trajecten vragen om volumes en dat is regionaal prima te organiseren. Er wordt een regionaal opleidingsbudget ingericht om - waar nodig - trajecten te co-financieren. Dit versterkt ook de samenwerking op regionaal niveau. Samen met het mbo en andere opleiders vullen we nieuwe leer-werktrajecten in. 2. Vier doelgroepen Er gaat, net als in het voorafgaande jaar, speciale aandacht uit naar groepen die extra ondersteuning nodig hebben: WIA, 55-plussers, werkzoekenden met een beperking en statushouders. Voor iedere groep starten specifieke projecten. 5. Beeldvorming over werkzoekenden en werk Werkzoekenden komen soms moeilijk aan de slag door de negatieve beeldvorming bij werkgevers over hen. Om dat beeld te corrigeren, organiseren we activiteiten, zoals speeddates, of geven ambassadeurs uit de doelgroep voorlichting aan werkgevers. 3. Aanbodgericht werken, de werkgever als klant Werkgevers hebben moeite om vacatures te vervullen. Door werk anders te organiseren, ontstaat ruimte voor groepen die niet volledig plaatsbaar zijn op bestaande vacatures. Een voorbeeld is om taken uit functies te halen zodat hoger-opgeleiden efficiënter worden ingezet en banen ontstaan voor lager opgeleiden.. Het werk wordt dan zo ingericht, dat het geschikt is voor het beschikbare arbeidspotentieel. Werkgevers zien op deze wijze in, dat werk anders Aan de andere kant hebben werkzoekenden soms een verkeerd beeld van bepaalde functies. Door bijvoorbeeld samen met werkgevers werkbezoeken te organiseren, wordt het beeld over een specifieke sector, bijvoorbeeld schoonmaak bijgesteld. 6. Regionaal vacatures invullen De drie subregio s en het UWV verkopen regelmatig nee tegen werkgevers omdat ze geen eigen kandidaat hebben voor een functie. Meer samenwerking Marktbewerkingsplan Holland Rijnland

8 op dit vlak is dan ook bittere noodzaak. Op regionaal niveau gaan zij daarom vaker vacatures en werkzoekenden uitwisselen. 7. Samen leren en professionaliseren Professionals gaan meer uitwisselen over de aanpak en de inzet van bepaalde instrumenten, zoals functie-creatie of de ontwikkeling van startbanen. 8. Actieve inzet SROI bij overheidswerkgevers Verschillende publieke en private opdrachtgevers hanteren SROI (Social Return on Investment) Dit houdt in, dat bij een investering ook maatschappelijke doelen als het inzetten van stagiaires of het plaatsen van werkzoekenden met afstand tot de arbeidsmarkt gerealiseerd moeten worden. Overheidswerkgevers geven hieraan invulling door bij inkoop van diensten als schoonmaak en catering afspraken te maken. De regio organiseert hierover regionale voorlichtings- en stimuleringsbijeenkomsten. 10. Communicatie, zowel intern als extern Voor de communicatie tussen de subregio s is er een kalender met een overzicht van welke projecten wanneer, waar en met wie van start gaan. Zodra dat bekend is, kunnen mensen zich aanmelden. Voor de externe communicatie is gevraagd om tweemaal per jaar een infographic te maken met informatie over vraag en aanbod op de arbeidsmarktregio Holland Rijnland. 9. Successen meer delen in de regio Successen deel je onderling met sectoren en doelgroepen maar ook als werkgevers onderling. Zo ontstaat er een verzameling van doelgroep-garantiebanen per branche of sector. Dit laat zien wat er mogelijk is. Dit kan ook uit andere regio s worden opgevraagd via UWV en Locus (zie uitleg elders). 8 Marktbewerkingsplan Holland Rijnland 2018

9 Marktbewerkingsplan Holland Rijnland

10 Projecten Binnen zeven sectoren in de regio Holland Rijnland starten 2018 projecten, gericht op het aan het werk helpen van mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt. Deze regionale projecten zijn aanvullend op subregionale activiteiten, en niet in plaats van Inmiddels staan twee projecten in de startblokken om uit te voeren. Andere projecten zijn nog in de beginfase. Naast deze projecten, organiseren de subregio s en UWV ook eigen projecten. 1. Sector: Bouw Door de schaarste in de bouw zijn de instapeisen voor nieuwe medewerkers flink omlaag gegaan. Aannemers willen nu ook gedeeltelijk opgeleide vakmensen aannemen en hen verder opleiden op de werkplek. In de drie subregio s voeren zij gesprekken om potentiële werklieden voor de bouw te verleiden. In Alphen aan den Rijn en Leiden worden gesprekken gevoerd over de toeleiding van statushouders. Er zijn goede assessments beschikbaar om zicht te krijgen of mensen geschikt zijn voor werken in de bouw. Plaatje bouw worden projecten gestart. Een idee is een voorlichtingscampagne die laat zien wat de subregio s en het UWV te bieden hebben.. Een probleem is dat werkgevers in de zorg vooralsnog geen nieuwe medewerkers op niveau 1 en 2 willen. Elders in het land is wel ervaring met de instroom van deze groepen. De gemeenten Leiden participeert in het project van de ministeries SZW en VWS in de organisatie van aandachtbanen in de zorg. Ook daarvoor wordt medewerking gezocht van werkgevers in de regio en worden er andere sub-regio s bij betrokken. 2. Sector: Zorg Werkgevers in de zorg krijgen extra middelen om de instroom van extra personeel te organiseren. Onderzocht wordt hoe kansrijk het is om doelgroepen te laten instromen en met welke samenwerkingspartners. Afhankelijk van de uitkomst van de inventarisatie, 10 Marktbewerkingsplan Holland Rijnland 2018

11 3. Sector: Techniek Op dit moment stromen in heel Nederland statushouders succesvol in bij installatiebedrijven. De schaarste aan (assistent)monteurs en werkvoorbereiders is groot. Een eerste project is succesvol afgerond en een tweede is inmiddels gestart met de opleiding. De trajecten zijn gefinancierd door OTIB, het Opleidingsfonds voor het Technisch Installatiebedrijf. Gesprekken met de sector zijn gaande, over een derde tranche die breder van opzet is. De regio co-financiert eventueel vanuit het regionaal scholingsbudget. 4. Sector: Horeca Een eerste werkervaringsproject met statushouders bij NH Hotel is afgerond. Koninklijke Horeca wil met haar leden in de regio aansluiten bij dit project. Een specifiek probleem in deze sector betreft namelijk het grote tekort aan koks. Koninklijke Horeca onderzoekt met de regio welke mogelijkheden er zijn om de instroom van statushouders of andere doelgroepen te organiseren. Een taalinstituut in Alphen aan den Rijn is al gestart met het toeleiden van acht statushouders richting assistent kok. De ervaring uit dat traject wordt gedeeld. Een tweede pilot in deze sector betreft housekeeping. Voor de doelgroep banenafspraak is de horeca van oudsher interessant. NH Hotel wil onderzoeken of mensen vanuit de banenafspraak ingezet kunnen worden bij Housekeeping. In samenwerking met de subregio Duin en Bollenstreek start een pilot. 5. Sector: Transport en Logistiek Transport en Logistiek Nederland (TLN) organiseert activiteiten om mensen naar deze sector te leiden. TLN wil van Holland Rijnland de pilotregio maken om te toetsen hoe hun eigen wervings- en opleidingsinfrastructuur moet worden aangepast voor de doelgroepen van de gemeenten en UWV. 6. Sector: overheid en onderwijs Sinds kort is de quotumregeling geactiveerd voor de sector overheid.. De werkgevers uit de sector overheid hebben de opdracht om in 2018 een inhaalslag te maken, ook om daarmee te voorkomen dat het quotum daadwerkelijk opgelegd gaat worden in Uit deze quotumverplichting volgen twee projecten; één bij de overheid zelf en één in het onderwijs. In Holland Rijnland zijn een aantal grote overheidswerkgevers zoals Rijksuniversiteit Leiden en grote gemeenten als Leiden, Katwijk en Alphen aan den Rijn. Voor het basisonderwijs worden extra middelen vrijgemaakt om de werkdruk in het onderwijs te verminderen, onder andere door zorgassistenten in te zetten in basisscholen in de groepen 1,2 en 3. Gemeenten zelf kijken of en hoe ze dit traject met mbo Rijnland kunnen organiseren. Marktbewerkingsplan Holland Rijnland

12 Holland Rijnland is het samenwerkingsorgaan van veertien gemeenten, gelegen tussen de metropoolregio s Amsterdam en Rotterdam Den Haag. In de domeinen maatschappij, economie en leefomgeving faciliteert Holland Rijnland regionale samenwerking. Daarnaast voert zij taken uit op het gebied van leerplicht, jeugd hulp, woonruimteverdeling en doelgroepenvervoer.