Themanummer fotografie DE CENTRALE AS. in beeld en woord. DE CENTRALE AS de centrale as. DE CENTRALE AS de centrale as
|
|
- Nienke de Jonge
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Themanummer fotografie DE CENTRALE AS in beeld en woord DE CENTRALE AS de centrale as DE CENTRALE AS de centrale as
2 THEMANUMMER FOTOGRAFIE VOORWOORD De Centrale As in beeld en woord Sietske Poepjes en Johannes Kramer, gedeputeerden provincie Fryslân Rechts, van boven naar beneden de wethouders: Pytsje de Graaf gemeente Dongeradeel Emke Peterson gemeente Dantumadiel Houkje Rijpstra gemeente Tytsjerksteradiel Marja Krans gemeente Smallingerland Voor u ligt het Themanummer Fotografie De Centrale As, de tweede in een reeks van een aantal magazines die jaarlijks wordt uitgebracht totdat De Centrale As gereed is. Na het voltooien van de weg worden de themanummers gebundeld en verspreid onder de mensen in het gebied. De themanummers komen tot stand onder verantwoordelijkheid van de gedeputeerden Sietske Poepjes en Johannes Kramer, samen met de betrokken wethouders Pytsje de Graaf, Emke Peterson, Houkje Rijpstra en Marja Krans. It projekt De Sintrale As omfettet mear as allinnich de oanlis fan nij asfalt. De Sintrale As is de oanlieding foar in ympuls yn de hiele regio aldus gedeputeerde Poepjes. De fjouwer pylders fan it projekt binne de berikberheid, ferkearsfeiligens, leefberheid en ekonomy. Dizze brede oanpak wolle wy ek yn de temanûmers fotografy fêstlizze. De aanleg van De Centrale As is in volle gang. Daarnaast wordt onder de noemers Gebiedsontwikkeling en Kansen in Kernen invulling gegeven aan de brede aanpak. Gedeputeerde Kramer licht dit toe. Underdielen fan de gebiedsûntjouwing Oer weide, sompe en wâld binne it ferbetterjen fan de lânbou- en lânskipstruktuer, de oanlis fan nije fyts-, kuier- en ruterpaden en de ûntjouwing fan natuer. Sa wurdt der bygelyks tusken De Houtwiel en De Swemmer by De Falom in wiete ekologyske ferbining makke. De tariedings foar de ynrjochting fan in gebiet fan sawat 300 hektare binne wyls yn folle gong. Yn it kader fan kânsen yn kearnen wurde de doarpen, dy t nei de oanlis fan De Sintrale As net mear trochsnijd wurde troch de hjoeddeiske haadrûte, werynrjochte. It giet dêrby om de doarpen Garyp, Damwâld, De Falom, Feanwâlden, Hurdegaryp en Burgum. Dit betsjut in wichtige ferbettering fan de leefberheid en fergrutting fan de ferkearsfeiligens yn dizze plakken. Omdat de eindresultaten van de gebiedsontwikkeling en kansen en kernen nog niet zichtbaar zijn, komen deze thema s in een van de volgende magazines aan bod. In dit nummer wordt een impressie gegeven van de schoonheid van het gebied Noordoost Fryslân. Fotograaf Hendrik van Kampen heeft verspreid over het gebied meerdere cultuurhistorische en landschappelijke pareltjes gefotografeerd. De beelden laten zien hoe het landschap is ontstaan en op welke manier dit nog zichtbaar is in de vormen van het landschap. Daarnaast worden geschiedkundige wetenswaardigheden (waaronder het kloosterpad tussen Drachten en Klaarkamp dat al dateert uit 1453) natuurgebieden en leefbaarheidaspecten belicht. Ook de betrokken wethouders zijn content met de brede impuls die het gebied krijgt. Under oaren foar Dokkum binne it ferbetterjen fan de berikberheid troch de oanlis fan De Sintrale As, kombinearre mei de gebietsûntjouwing, wichtige betingsten foar it ekonomysk fitaal hâlden fan dizze stêd en har omkriten, aldus wethouder De Graaf. Dokkum is as regiostêd ien fan de pearels yn Noardeast Fryslân, in stêd wêr it goed wenjen, wurkjen en rekrearjen is. Der falt in soad te ûntdekken, bygelyks de kuierrûte lâns ferskate skulptueren en bylden wêrby de kuierder in byld kriget fan it histoarysk Dokkum. It Waddenerfgoed it Waad, de eilannen Amelân en Skiermuontseach lizze yn de eftertún fan Dokkum. Wy binne bliid mei de ympuls dy t it gebiet kriget. En de werynrjochting fan de doarpen ( Kânsen yn Kearnen ) levert hjir in bydrage oan. Op de middenpagina is een foto van een schilderij opgenomen die speciaal voor dit magazine is gemaakt door kunstschilder Gosse Koopmans. Het schilderij geeft een beeld van de aanleg van De Centrale As ten zuidwesten van Burgum. Koopmans illustreert treffend hoe weg en natuur elkaar raken en weet daarbij de sfeer in mooie kleurtonen vast te leggen. Het laatste deel van dit magazine is een beeldverhaal, gefotografeerd door een aantal leden van de Fotoclub Objectief uit Hurdegaryp (zie foto achterin het magazine). Zij hebben vol enthousiasme de werkzaamheden rond de aanleg van de onderdoorgang Doniawei gevolgd en dit in beelden vastgelegd. Om ook u als lezer hierin mee te nemen, is in korte bewoordingen aangegeven wat de werkzaamheden inhouden. Met initialen is steeds aangegeven wie de betreffende foto heeft gemaakt. Omdat de onderdoorgang nog niet gereed is, wordt hieraan in het volgende themanummer een vervolg gegeven. Wij danken een ieder die een bijdrage heeft geleverd aan dit themanummer en wensen u veel lees- en vooral ook volop kijkplezier. Sietske Poepjes (gedeputeerde verkeer en vervoer), Johannes Kramer (gedeputeerde ruimtelijke ordening) en Pytsje de Graaf (wethouder Dongeradeel)
3 MORFOLOGIE 1 5 1} Het ontstaan van het Friese landschap zoals wij dat nu kennen is het gevolg van twee ijstijden, het Saalien (tot jaar geleden) en het Weichselien (tot jaar geleden). Tijdens het Saalien kwam het landijs tot in midden Nederland. In Fryslân en Drenthe heeft het een dikke laag keileem achtergelaten, dit is het Drents-Fries plateau. De belangrijkste hoogteverschillen in het landschap dateren uit deze tijd. Toen het landijs zich langzaam begon terug te trekken, hebben smeltwaterrivieren dalen in het Drents- Fries plateau uitgeslepen De foto is genomen vanaf de Iestwei bij Sumar. Je kijkt hier over korte afstand naar beneden, van +2,5 NAP naar -0,5 NAP bij het Zuidermeer (achter de bomen). De elektriciteitscentrale aan het Burgumer Mar (-0,5 M) is veel verder weg. 2} Poppestien. Zwerfkei uit het Saalien. De steen van 7000 Kg is met het ijs vanuit Zweden in Burgum terecht gekomen. 3} Pingoruïne. Tijdens het Weichselien kwam het landijs niet tot onze omgeving. Omdat het wel erg koud en guur was met harde winden heeft zich in die periode hier een ijsklomp in de boden gevormd. Het landschap werd bedekt met een dikke laag dekzand. Met het warmer worden van het klimaat is de ijsklomp gesmolten en heeft een mooi rond meertje in het landschap achtergelaten. 4} Driesumer Ryd. Na de laatste ijstijd begon de zeespiegel te stijgen.tegen het zand vormden zich kwelders van klei die door de zee werd aangevoerd. Twee keer per dag kwam zeewater via een stelsel van kronkelende geulen en prielen het land binnen. 5} Door de steeds hoger wordende kwelders aan de kust, kon water vanuit het binnenland niet goed meer afstromen. Het hele gebied raakte bedekt met uitgestrekte veenmoerassen. Het veen is vanaf 1500 door de mens ontgonnen voor de landbouw en afgegraven om het als brandstof (turf) te gebruiken. Er is vrijwel niets meer van over. In de laagte tussen Feanwâlden en Damwâld is een klein stukje gespaard gebleven, het Houtwiel. 6} Wide Ie. De hier aanwezige stroompjes zijn uitgegraven en verbreed tot een belangrijke vaarroute tussen Fryslân en Groningen. De Wide Ie is al jaren in gebruik om zand te winnen.
4 GESCHIEDENIS } Dokkum ligt net ten noorden van het zandgebied aan het Dokkumerdiep, een zeearm in de klei van de kwelder. Dokkum was een havenstad en had behoefte aan een open verbinding met zee. Het Dokkumerdiep begon echter te verzanden en bij stormvloed gaf de diep in het binnenland doordringende zeearm problemen. De zeedijk brak regelmatig door. Bij een doorbraak ontstond door uitspoeling een meertje (Wiel) waar bij het herstel de dijk omheen werd gelegd. Uiteindelijk is het Dokkumerdiep in 1729 afgesloten } Van 1589 tot 1645 was in Dokkum de Friese Admiraliteit van de Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden gevestigd. In de omgeving is nu nog een scheepswerf te vinden. 3} Doordat de ontginning van het veengebied rond De Falom pas later mogelijk werd is het karakter van het landschap hier totaal anders dan langs de rest van het traject van de Centrale As. Hier vind je niet het lommerrijke kleinschalige karakter van de wouden maar een open veenweide landschap. 4} Westersingel. Even zuidelijk van Feanwâlden komen we weer op hoger gelegen zand. Hier vinden we enkele mooie oude singels en zandpaden. De begrenzing van de percelen in dit deel van het gebied bestond uit sloten. Langs deze sloten groeiden spontaan Elzen. Boeren gebruikten het hout van de bomen als brandhout en geriefhout. Zo bleven de houtsingels vitaal en heeft het landschap het kenmerkende besloten karakter gekregen. 5} Bij Garyp is er weer een laagte in het landschap. Het dorp ligt op enige afstand van het water. Het drassige land was in gebruik als hooiland. Het dorp kon over water worden bereikt via de Gariper Opfeart, die tegenwoordig is afgedamd. 6} Op de hogere zandgrond zuidelijk van Burgum, worden de percelen op plaatsen waar teveel reliëf is gescheiden door houtwallen en heggen. 7} Leven op de schrale zandgrond was een karig bestaan. Er is nog een aantal van dit soort snel verdwijnende Wâldhúskes te vinden waarvan het ontwerp rechtstreeks is afgeleid van de plaggenhut.
5 HALEPADEN } Hervormde kerk Wâlterswâld. De kerk ligt noordelijk, bij de oude woonkern. Een nieuwe kern is ontstaan aan de zuidelijker gelegen Foarwei. 2} Halepaden. Het dorp Damwâld bestond oorspronkelijk uit 3 kernen te weten Akkerwoude (3), Murmerwoude en Dantumawoude, elk met een eigen kerk. De kernen zijn ontstaan langs een oost-west ontginningsas, de Foarwei, die over de kop van een zandrug loopt, langs 3 en 4. Aan de zuidkant van de as lagen zandkoppen, de Halen. De meest waarschijnlijke betekenis van het woord Hale, zal zoiets als heuvel zijn geweest. Langs en over deze zandkoppen liep een Halepad evenwijdig aan de Foarwei, met daarop aangesloten tientallen zijpaadjes. Vanaf 1800 vestigden zich op die Halen arme dagloners. Zij moesten vanuit hun woningen bij de scholen, kerken en winkeltjes aan de Foarwei kunnen komen. Daarbij liepen ze langs de kortste route, gewoon dwars over andermans velden en erven. Tot 1963, de komst van de ruilverkaveling, was dit een gebruikelijk recht in Friesland. 3} Het voormalige Akkerwoude, op de foto de splitsing van Foarwei en Achterwei. De schoorsteen is van de voormalige zuivelfabriek. 4} Restaurant de Kruisweg, op de kruising tussen Foarwei en Haadwei. 5} Johannes Durksloane. Iemand die een stukje grond aan de ontginningsas, de Foarwei bezat, had het recht om in het verlengde van zijn bezit meer land uit de woeste gronden aan te winnen. Om aan het einde van de steeds langere kavels te kunnen komen waren paden nodig. Zo ontstonden lange kaarsrechte singels zoals de Johannes Durksloane. 6} Tjasker. De moerassen rond de zandrug van Damwâld werden door ontginningen steeds verder teruggedrongen. Kleine restanten van de ooit uitgestrekte veengebieden vinden we nog rond De Falom. Rond Damwâld woonden vooral boeren en arbeiders, in De Falom waren het hoofdzakelijk jagers en vissers. 7} Achterwei Damwâld. Damwâld is tegenwoordig vooral een woonkern. Lopend op de Achterwei krijg je nog een goede indruk van het voormalige agrarische karakter van het dorp. Mogelijk is de Achterwei de eerste ontginningsas en is de bewoning later zuidwaarts opgeschoven.
6 KLOOSTERPAD } Kloosterkapel Sijbrandahuis. Deze kapel is waarschijnlijk gebouwd rond 1300 in de nabije omgeving van het klooster Klaarkamp. Klaarkamp was het eerste cisterci ënzerklooster in Noord-Nederland. De lekenbroeders droegen grijze kappen en werden in het Fries skiere mûntsen ( grijze monniken ) genoemd. Onzeker is of de kapel direct met het klooster te maken heeft gehad. De provincie ging over van het katholicisme naar het protestantisme. Alle kloosters werden op 31 maart 1580 opgeheven, bezittingen vervielen aan de Staten van Friesland. De kloosters zelf werden afgebroken, de grond en de stenen waar het klooster van waren gebouwd (kloostermoppen) werden verkocht. 2} Kruiskerk van Burgum. De kerk is kort na 1100 gebouwd en er hebben veel verbouwingen aan plaats gevonden. Tot 1580 heeft naast de kerk een klooster gestaan, Barraconvent. 3} Beeld van Bonifatius uit 1962 door Gerrit Bolhuis. Het beeld staat bij een bron met zoet kwelwater. Deze bron was belangrijk voor Dokkum dat op de zilte kwelder lag. Achter het beeld zien we de door H.W. Valk in opdracht van het aartsbisdom Utrecht ontworpen bedevaartskapel uit } Westelijk van Broeksterwâld vinden we een monument ter herinnering aan de doop van de eerste bekeerlingen tot de Kerk van Jezus Christus van de Heiligen der Laatste dagen in Nederland. 5} Schierstins Feanwâlden. De Schierstins is rond 1300 gebouwd als woontoren voor een rijke familie. Men kon er toevlucht zoeken in tijden van gevaar. In Friesland hebben vele van deze torens gestaan. De Schierstins is de enige die bewaard is gebleven. Uit oude documenten blijkt dat de stins van 1439 tot 1580 tot de bezittingen van klooster Klaarkamp behoorde. 6} Goddeloaze Singel en het goddeloaze tolhûs. De singel is vernoemd naar het tolhuis dat bij een brug over de Falomstervaart staat. Over de singel, brug en ook het bruggetje Skilige Piip aan het andere eind van de singel doen vele spookverhalen de ronde. Feit is dat de Singel deel uitmaakt van een goed gedocumenteerde middeleeuwse handelsroute, die van het Klooster Klaarkamp, via Barraconvent bij Burgum naar het klooster van Smalle Ee bij het huidige Drachten liep.
7 NATUUR Natuur rond de Centrale As. In het verleden gingen de mensen op de hoge droge zandgrond wonen. Van daar uit werd de omgeving steeds verder ontgonnen. De laagtes tussen de zandkoppen kwamen daarbij het laatste aan de beurt. Ze waren het natst en het minst geschikt voor agrarisch gebruik. Daar vinden we nu ook nog de belangrijkste natuurgebieden } Houtwiel. Rietmoeras rond het Houtwiel. Het kerngebied is ontsnapt aan de grootschalige ontginning van natuurgebieden. Het gebied maakt nu deel uit van de natte as van natuur- gebieden die van het Lauwersmeer naar de Grote Wielen bij Leeuwarden loopt. Van daar gaat hij via de Friese meren naar de kop van Overijssel en het IJsselmeer. 2} Heggenmus. In het struweel van de houtsingels en bosjes broeden veel zangvogels zoals de Heggenmus. 3} Grote Bonte Specht. Overal te vinden waar boomgroepen zijn met grote, wat oudere bomen. 4} Roerdomp. Een bewoner van uitgestrekte rietmoerassen. 5} t Syl. Mooi pad in het wandelgebied ten oosten van Burgum. 6} Earnewarrepoel. De zandrug waarover de Centrale As loopt, wordt in het zuidwesten begrensd door de Alde Feanen. Een uitgestrekt natuurgebied met poelen, moerassen, moerasbos en schrale graslanden. De Earnewarrepoel ligt aan de noordpunt hiervan. 7} De Leien. Ondiep meer dat is ontstaan door het afgraven van veen. Het meer heeft mooie natuurlijke oevers.
8 LEEFBAARHEID } Dokkum. Als het vriest vormen de bolwerken met karakteristieke molens een prachtig klassiek decor voor winters vermaak. 2} De Falom. Frisse voorjaarsbloemen omzomen het fiets- en wandelpad langs de vaart. 3} Hurdegaryp. Modern en ruimtelijk wonen in een landelijke omgeving. 4} Nijegea. De bruine beukenhaag vormt een sfeervolle entree van het dorp. 5} Burgum. De oorspronkelijke bewoningsas is nu de belangrijkste winkelstraat in het centrum van het dorp. 6} Burgum, jachthaven Burgumerdaam. De aanwezigheid van een goede vaarverbinding is van belang voor recreatie en de plaatselijke economie. 7} Feanwâldsterwâl. Veenkolonie, het oorspronkelijk karakter met een vaart langs de hoofdstraat van het dorp is bewaard gebleven. De huizen aan de zuidkant van de vaart kunnen alleen over bruggetjes bereikt worden.
9
10 DONIAWEI FOTOCUB OBJECTIEF HURDEGARYP beeldverhaal werkzaamheden Doniawei De keuze is gemaakt om De Centrale As onder de Doniawei door te leiden. De werkzaamheden Doniawei zijn onderdeel van het contract Noord 2, dat wordt uitgevoerd door aannemersbedrijf Heijmans in samenwerking met regionale bedrijven. De werkzaamheden Doniawei zijn begin 2014 gestart en rond de zomer van 2015 gereed. Werkzaamheden Doniawei starten begin 2014 {RG} De Doniawei wordt afgesloten voor het verkeer {RG} Het verkeer wordt omgeleid en de materialen (rioolbuizen voor irrigatie) aangevoerd {RG}
11 Maart 2014: symbolische start uitvoering werkzaamheden De Centrale As {HHW} In samenwerking met leerlingen CBS De Bron (Damwâld) de toekomstige gebruikers die de bouw van de onderdoorgang de komende 2 jaren volgen {GvdS}
12 Sloten worden ontgraven en grondwerk verricht {RG) Het tracé van De Centrale As wordt zichtbaar {RG) Nadat archeologisch onderzoek heeft plaatsgevonden (RG) Grote rollen drainagemateriaal zijn nodig {HHW} Het tracé van De Centrale As ligt circa 13 meter onder maaiveld (RG)
13 Ontgraven en gelijktijdig een stabiel talud maken {RG} Een samenspel van graafmachines {HHW} De stroken folie wordt aan elkaar gelast {HHW} De folienaad wordt gelast bij een temperatuur van 400 graden {JV}
14 De rollen folie worden met een hijskraan op hun plaats gelegd {HHW} Mei 2014: dag van de bouw {HHW} Gezien vanuit een ander perspectief {MR} en door jong... en oud {HHW}
15 Big bags met zand vullen {HHW} En per hijskraan op hun plek {JV} Het talud wordt versterkt door een damwand aan te brengen {JV} Onder in de sleuf op de folie komt een zandlaag als fundering {JV}
16 De folie wordt aangebracht tussen twee beschermende lagen ondertapijt {JV} De verschillende lagen tekenen zich kleurrijk af {HHW} Door de laag zand heen wordt de waterdichtheid van de folie gecontroleerd {JV} Ter bescherming van de folieconstructie wordt een laag zand aangebracht {RG}
17 Doorkijk naar de werkzaamheden {HHW} De waterhuishouding wordt onder controle gehouden. Daarvoor worden o.a buizen voor retourwater geboord {HHW} In de sleuf wordt grondwater gepompt, naast de sleuf wordt het weer teruggepompt {JV} Gemeten wordt hoeveel water wordt weggepompt en daarna weer terug moet in de grond {JV}
18 De damwand moet op de juiste plek komen {JV} Lokale bedrijven aan het werk {HHW} Gewapende zandlagen zorgen voor stevigheid en maken een verticaal talud mogelijk Opslagcontainer voor het materieel {HHW}
19 Big bags houden de folierand op z n plaats {HHW} Over de folieconstructie komt zand {GvdS} Het lassen van de folie lijkt op bergbeklimmen {GvdS} Detailfoto van het folie {GvdS} Gerecycled weefsel ondertapijt wordt gebruikt als beschermende laag {GvdS}
20 Beschadigde folie wordt verwijderd {JV} De restanten folie worden afgevoerd {JV} Diverse systemen op de bouw, waaronder de webcam, gebruiken stroom {JV} Tijd voor een bakkie {HHW} Wordt vervolgd...
21 COLOFON De Centrale As Fotografie (Linker pagina, links boven) Hendrik van Kampen Cultuurhistorie, landschap en natuur + omslag Schilderij (Linker pagina, rechts boven) Kunstschilder Gosse Koopmans Werkzaamheden Centrale As Fotoclub Objectief Hurdegaryp (Linker pagina, onder van links naar rechts) Harmen Westra {HHW} Richard Gerrits {RG} Marja Riedstra {MR} Gerrit van der Sar {GvdS} Jan Venema {JV} Vormgeving Frank Janszoon van Dijk, Dokkum Drukwerk Rekladruk, Giekerk wwww.rekladruk.nl Contact Wilt u meer informatie over De Centrale As, kijk dan op of neem contact op met de medewerkers van het projectbureau. Projectbureau De Centrale As Postadres Postbus AE Burgum Bezoekadres Florynwei 3c 9251 MP Burgum telefoon (0511) info@decentraleas.nl
22
Themanummer fotografie. 2015. DE CENTRALE AS. in beeld en woord. DE CENTRALE AS de centrale as. DE CENTRALE AS de centrale as
Themanummer fotografie. 2015. DE CENTRALE AS in beeld en woord DE CENTRALE AS de centrale as DE CENTRALE AS de centrale as THEMANUMMER FOTOGRAFIE VOORWOORD De Centrale As in beeld en woord Sietske Poepjes
Nadere informatieLEZEN. Terpentijd - 1500
1 LEZEN Terpentijd - 1500 Friesland bestaat eigenlijk uit drie delen: de klei, het veen en het zand. De eerste boeren woonden op het zand (De Wouden en Gaasterland). Hun aardewerk in de vorm van trechters
Nadere informatieKustlijn van de Noordzee
International Wadden Sea School www.iwss.org 150.000 jaar geleden - 150.000 jaar geleden was het hele Noordzeebekken bedekt met een dikke ijslaag: dit was de Saale ijstijd. - Alle zeewater was in gletsjers
Nadere informatiePingoruïnes. Strandheem
Pingoruïnes Op dit punt liggen drie zogenaamde pingoruïnes bij elkaar. Tijdens het ontwikkelen van bedrijventerrein Azeven Noord zijn deze pingoruïnes ontdekt en gerestaureerd. Nu vormen ze een uniek stukje
Nadere informatieWERKBLAD pingo. naam. Heel lang geleden was het hier erg koud. Dat noemen we de ijstijd. Er waren heuvels, heel bijzondere heuvels.
WERKBLAD pingo Heb je wel eens gehoord van een pingo? Pingo betekent heuvel die groeit. Het is een woord uit de taal van de Eskimo s of Inuït. Dat lijkt ver weg, maar pingo s zijn heel dichtbij geweest!
Nadere informatieGeschiedenis van de duinen
Geschiedenis van de duinen Bijna de hele Nederlandse kust bestaat uit duinen. We weten hier niet beter, dan dat dat heel normaal is. Toch is dat niet zo. De kust van Frankrijk, Spanje en Portugal bijvoorbeeld
Nadere informatieIJstijden. Blauw = tussenijstijd Rose = ijstijd
IJstijden Blauw = tussenijstijd Rose = ijstijd IJstijden Glaciaal tijdens het pleistoceen 2.500.000-100.000 jaar geleden 1. ijs duwt de bodem naast en voor zich om hoog en zo ontstonden stuwwalen. 2. ijs
Nadere informatieTexel Landschappelijke ontwikkelingen
Texel Landschappelijke ontwikkelingen Een LIA-presentatie LIA staat voor: Landschappen ontdekken In een Aantrekkelijke vorm. Lia is ook de geograaf die zich gespecialiseerd heeft in de veranderende Noord-Hollandse
Nadere informatieNaam : Van Werven Holding B.V. t.a.v. : Dhr. T. van der Giessen Straat : Verlengde Looweg 7 Postcode : 8096 RR Plaats : Oldebroek - 1 -
Inrichtingsplan Verlengde Looweg 7 Naam : Van Werven Holding B.V. t.a.v. : Dhr. T. van der Giessen Straat : Verlengde Looweg 7 Postcode : 8096 RR Plaats : Oldebroek Rosendael 2a 6891 DA Rozendaal Contactpersoon:
Nadere informatieLesbrief. Dijken. Kijken naar dijken. www.wshd.nl/lerenoverwater. Afdeling Communicatie waterschap Hollandse Delta
Lesbrief Dijken Kijken naar dijken www.wshd.nl/lerenoverwater Afdeling Communicatie waterschap Hollandse Delta Kijken naar dijken Zonder de duinen en de dijken zou jij hier niet kunnen wonen: bijna de
Nadere informatieNationaal Landschap Noardlike Fryske Wâlden
Indicator 19 maart 2009 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens kunt u via deze link [1] bekijken. In het meest kleinschalige landschap
Nadere informatieLANDGOED VILSTEREN - WATER
LANDGOED VILSTEREN - WATER ROUTE 4,5 km Welkom op het ca. 1.051 hectare grote particuliere landgoed Vilsteren, eigendom van de familie Cremers, waar naast bos, heide en cultuurland ook veel water te vinden
Nadere informatieTastbare Tijd, Bilthoven
Tastbare Tijd, Bilthoven WERKBLAD Tijdlaag tot 1000 Op de grens van droog en nat a. Welke dorpen en kernen liggen er allemaal in deze gemeente? b. Aan welke gemeenten grenst de gemeente de Bilt? c. Wat
Nadere informatieIk heb gekozen voor vier gemeenschappelijke deelvragen, deze behandel ik per landschap.
Werkstuk door een scholier 2220 woorden 4 maart 2003 6,1 59 keer beoordeeld Vak Aardrijkskunde 1.1 Inleiding Nederland, een land wat bestaat uit verschillende soorten landschappen. Al deze landschappen
Nadere informatieEen Aardkundige Wandeling in de Appelbergen
Een Aardkundige Wandeling in de Appelbergen door: Anja Verbers februari 2012 A. Luchtfoto Appelbergen B. Hoogtekaart Appelbergen (Bron: resp. Google Earth en AHN) C. Deze wandeling is tot stand gekomen
Nadere informatieWaterdunen. Waterdunen is een groot recreatienatuurproject
De aanleg Waterdunen Waterdunen is een groot recreatienatuurproject in West Zeeuws- Vlaanderen. Het geeft de regio de kans om de leefbaarheid op de lange termijn te waarborgen. Dit gebeurt door te investeren
Nadere informatieDe geomorfologie in het gebied wordt voor een belangrijk deel bepaald door de stuwwalvorming tijdens de Saale-ijstijd (afbeelding I.1).
De geomorfologie in het gebied wordt voor een belangrijk deel bepaald door de stuwwalvorming tijdens de Saale-ijstijd (afbeelding I.1). Afbeelding I.1. Vorming stuwwal Nijmegen en stuwwal Reichswald Zandige
Nadere informatieVragen over landschappen die we gaan behandelen
Landschappen Vragen over landschappen die we gaan behandelen Wat zijn landschappen? Waar komen ze voor? Hoe zien ze er uit? Welke informatie geven ze? Hoe zijn ze ontstaan? Wat is landschap? Dit? Kerk
Nadere informatieWieringenrandmeer - wieringen. Ontwerp voor het masterplan en het beeldkwaliteitsplan voor een nieuw woonlandschap in de kop van Noord-Holland.
Wieringenrandmeer - wieringen Ontwerp voor het masterplan en het beeldkwaliteitsplan voor een nieuw woonlandschap in de kop van Noord-Holland. Ontwerp voor het masterplan en het beeldkwaliteitsplan voor
Nadere informatieVAN GOGH PROJECT GROEP 5 EN 6
VAN GOGH PROJECT GROEP 5 EN 6 Brieven schrijven Deze activiteit is gebaseerd op de briefwisseling tussen Vincent van Gogh en zijn broer Theo. Voorbereiding: Zorg voor een plaat/foto van een landschap.
Nadere informatieDe weg terug. Voorstel voor herstel van een Geneneindse kerkepad in Bakel
De weg terug Voorstel voor herstel van een Geneneindse kerkepad in Bakel Kerkepaden in Bakel De buurtschap Geneneind was en is gescheiden van het dorp en de kerk van Bakel door een strook dekzanden en
Nadere informatieLANDGOED BEERZE. ROUTE 4,2 km
LANDGOED BEERZE ROUTE 4,2 km Een heerlijke wandeling voor de hele familie door de bossen bij Beerze, vlak bij Ommen. Lekker lopen langs heide, stuifduinen en ook via het oude huis Beerze. Route gemaakt
Nadere informatieWERK BOEK. DE CENTRALE AS Voor leerlingen groep 7 en 8 basisschool.
WERK BOEK DE CENTRALE AS Voor leerlingen groep 7 en 8 basisschool. 1 DE CENTRALE AS IN NOORDOOST-FRYSLÂN 1.1 - STEEDS DRUKKER OP DE WEG Het wordt steeds drukker op de weg. Steeds meer mensen hebben een
Nadere informatieRING ZUID GRONINGEN HAALBAAR DANKZIJ COMBINATIE HEREPOORT
dia 1 RING ZUID GRONINGEN HAALBAAR DANKZIJ COMBINATIE HEREPOORT Helperzoomtunnel Jan Pieter Schuitemaker Helperzomtunnel dia 3 Geologie Noordoost Nederland GEOLOGISCHE ONTWIKKELINGEN WAAR WE IN DE GEOTECHNIEK
Nadere informatieWerkstuk Aardrijkskunde Loonse en Drunense duinen
Werkstuk Aardrijkskunde Loonse en Drunense d Werkstuk door een scholier 1890 woorden 30 oktober 2004 7 79 keer beoordeeld Vak Aardrijkskunde De Loonse en Drunense D A. Tot welk landschapstype behoort het
Nadere informatieWad een Workshop Onderzoekstochten 2015
Wad een Workshop Onderzoekstochten 2015 Datum laag water Lauwersoog Naam Locatie/hulpmiddel Locatie(detail) Begeleiders 19-4-2015 18:06 Heffezand Wad/Schip Op het wad tussen Simonszand en de kust 2-5-2015
Nadere informatieExtra: Terpen hv123. CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie. https://maken.wikiwijs.nl/79565
Auteur VO-content Laatst gewijzigd Licentie Webadres 03 oktober 2016 CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie https://maken.wikiwijs.nl/79565 Dit lesmateriaal is gemaakt met Wikiwijs Maken van Kennisnet.
Nadere informatieWandelend langs de kerken en plaatsen van voormalige kerken van Gorredijk
Wandelend langs de kerken en plaatsen van voormalige kerken van Gorredijk Wandelroute van ongeveer een uur en een kwartier. Van de Ontmoetingskerk naar de voormalige Evangelische Gemeente Eben Haëzer Vanuit
Nadere informatieFRIESE VEENWEIDEGEBIED HISTORIE EN VEENWEIDEVISIE
FRIESE VEENWEIDEGEBIED HISTORIE EN VEENWEIDEVISIE 30-3-2015 1 INTRODUCTIE Andrea Suilen Planvormer bij Wetterskip Fryslân o.a. betrokken bij; Uitvoeringsplan Veenweidevisie Waterbeheersingsprojecten veenweidegebied
Nadere informatieHoofdstuk 1. Hoofdstuk 1. Kies de positie. Kies de positie. Luttenberg. Kies de positie. Kies de positie. Broekland. Mariënheem.
B e l e i d s k a d e r R a a l t e Hoofdstuk 1 Hoofdstuk 1. Kies de positie 14-15 Luttenberg 24-25 Broekland 16-17 Mariënheem 26-27 Heeten 18-19 Nieuw-Heeten 28-29 Heino 2-21 Raalte 3-31 Liederholthuis
Nadere informatieOnderwerp : Vaststellen grenzen bebouwde kom
Aan de Gemeenteraad Raad Status 8 maart 2007 Besluitvormend Onderwerp Vaststellen grenzen bebouwde kom Punt no. 9 Korte toelichting Sinds 1 januari 1995 heeft de gemeenteraad de bevoegdheid de grenzen
Nadere informatie2 Bemesting 44 2.1 Meststoffen 44 2.2 Soorten meststoffen 46 2.3 Grondonderzoek 49 2.4 Mestwetgeving 49
Inhoud Voorwoord 5 Inleiding 6 1 Bodem en grond 9 1.1 Grond, bodem en grondsoorten 9 1.2 Eigenschappen van grond 20 1.3 Problemen met de grond 23 1.4 Verbeteren van landbouwgronden 30 1.5 Transport van
Nadere informatieOudste landschap van Nederland Natuurparel De Vilt
Oudste landschap van Nederland Natuurparel De Vilt Deze oude Maas-arm is 10.000 jaar geleden gevormd en afgesloten geraakt van de huidige Maas. In de loop van de tijd is hier een uniek natuurlandschap
Nadere informatieinfo@pietnowee.nl Pagina 1
"Thuis heb ik nog een ansichtkaart" Ik heb er zelfs meer dan één van het dorp waar ik geboren ben. Mijn voorouders waren tuinders en woonden voornamelijk in Den Hoorn en omgeving. Veel is er veranderd
Nadere informatieDe Karstenhoeve. Wandelroute Ruinerwold. Ontdek het authentieke Drenthe in Ruinerwold, het dorp met meer dan duizend perenbomen
Wandelroute Ruinerwold De Karstenhoeve Wandeling van ongeveer 3,5 uur. Circa 13 km. Ontdek het authentieke Drenthe in Ruinerwold, het dorp met meer dan duizend perenbomen Ruinerwold, het dorp met meer
Nadere informatieInformatie over de versterking van de Noord-Hollandse kust Voor je spreekbeurt of werkstuk
Informatie over de versterking van de Noord-Hollandse kust Voor je spreekbeurt of werkstuk De kust is (niet) veilig! De dijk aan de kust van Petten ziet er zo sterk en krachtig uit, maar toch is hij niet
Nadere informatieDe Veenvaart... Kanaal met een verhaal!
Nieuwe Vaarroute! Open vanaf juni 2013 De Veenvaart... Kanaal met een verhaal! Vanaf juni 2013 is Nederland een prachtige vaarverbinding rijker: De Veenvaart. Deze nieuwe route voert door de Drentse en
Nadere informatieOVERIJSSELS VECHTDAL. ROUTE 33 km
OVERIJSSELS VECHTDAL ROUTE 33 km Geniet van de schoonheid van het Vechtdal door deze prachtige fietsroute te fietsen. Tijdens de route komt u diverse soorten natuur tegen als bos, heide, uitgestrekte grasweide
Nadere informatieFriese historicus blikt met unieke foto's terug op 75 jaar Noordoostpolder. 9/10/2017 Bron: Leeuwarder Courant /Robert Jan Speerstra
Friese historicus blikt met unieke foto's terug op 75 jaar Noordoostpolder 9/10/2017 Bron: Leeuwarder Courant /Robert Jan Speerstra VorigeVolgende 1/7 De Noordoostpolder is vandaag officieel 75 jaar droog.
Nadere informatieNIEUWSBRIEF KAVELRUIL DE CENTRALE AS
No. 4, april 2012 NIEUWSBRIEF KAVELRUIL DE CENTRALE AS Onlangs waren er diverse berichten over het opheffen van het kavelruilbureau Fryslân. Het kavelruilbureau Fryslân is echter niet opgeheven. Wel zijn
Nadere informatieEmmer Erfscheidenveen Meetnet 2015
Emmer Erfscheidenveen Meetnet 2015 Landschapsbeheer Drenthe Nijend 18a, 9465 TR, Anderen Inhoudsopgave Inventarisatiegebied Emmer-Erfscheidenveen... 3 Overzicht alle waarnemingen... 3 Type elementen...
Nadere informatievoor vaartoeristen, fietsers en wandelaars Tekst:??????
Koning Willem Alexanderkanaal Een beleefroute voor vaartoeristen, fietsers en wandelaars Tekst:?????? Tekst: Bert Dijenborgh - Foto s: Dianne Dijenborgh 12 Drenthe MagazinE 1216-DM31_ ALEXANDERKANAAL.indd
Nadere informatieDE N31 DOOR HARLINGEN
DE N31 DOOR HARLINGEN In 1963 werd de huidige N31 verhoogd op een talud aangelegd. Nu, 45 jaar later maakt het talud plaats voor een verdiepte bak. Dit betekent een constructief bijzonder ingrijpende en
Nadere informatieBIJLAGE 1. Landschappelijke eenheden
BIJLAGE 1 Landschappelijke eenheden Oeverlanden langs Meppelerdiep Slagenlandschap Olde Maten Open Slagenlandschap Houtsingelgebied van de Streek Hoge, halfopen zandontginningenlandschap Staphorster Bos
Nadere informatieCultuurhistorische verkenning Zandwijksingel Woerden. Datum 2 mei 2011
Cultuurhistorische verkenning Zandwijksingel Woerden Datum 2 mei 2011 Colofon Projectnaam Cultuurhistorische verkenning Zandwijksingel Woerden Auteur Willem de Bruin Datum 2 mei 2011 1. Inleiding 1.1
Nadere informatieeen zee Rendierjagers De rendierjagers leefden in de prehistorie in ons land. Dat is de tijd voordat de van tijd een zee van tijd
Werkblad Ω Een tijd geleden... Ω Les : Rendierjagers Rendierjagers De rendierjagers leefden in de prehistorie in ons land. Dat is de tijd voordat de mensen konden schrijven. Ze woonden niet op een vaste
Nadere informatieRuimte voor het veen! Zwolle, 24 november 2016 Peter de Ruyter, landschapsarchitect
Ruimte voor het veen! Zwolle, 24 november 2016 Peter de Ruyter, landschapsarchitect Eerste Laag Boskoop Alle Hosper, landschapsarchitect (1943-1997) Dokkum Leeuwarden Harlingen Drachten Sneek Heerenveen
Nadere informatieStaatsbosbeheer T Oudemolense Diep. Wandelen langs de beek - 7 km
Staatsbosbeheer T 0592 248984 www.staatsbosbeheer.nl Oudemolense Diep Wandelen langs de beek - 7 km Zilveren lint door het dal Een bezoek aan het Drentsche Aa-gebied is niet compleet zonder een blik op
Nadere informatieOMMETJE VEENSCHAP:GESCHIEDENIS
OMMETJE VEENSCHAP:GESCHIEDENIS ROUTE 6 km 20 18 Wandeling door het unieke Veenschap met haar typische Vriezenveense verkavelingspatroon: lange smalle akkers. Dit ommetje voert o.a. over het mooie knuppelpad
Nadere informatieNaar een Cultuurhistorische Ontwikkelvisie Zuidoost Friesland
Naar een Cultuurhistorische Ontwikkelvisie Zuidoost Friesland 1. Inleiding, opmaat In het Gebiedskader Zuidoost Fryslân 2007-2013 heeft het gebied vier permanente speerpunten aangewezen. Een van de vier
Nadere informatieDe Kapelle van Haskerdijken
De Kapelle van Haskerdijken van kapel tot De Kapelle Volgens de schaarse middeleeuwse bronnen zou op de plek van het huidige kerkje van Haskerdijken rond 1200 al een kleine kapel hebben gestaan met daarin
Nadere informatieDE N31 DOOR HARLINGEN
DE N31 DOOR HARLINGEN Rond 1960 werd de huidige N31 verhoogd op een talud aangelegd. Nu, bijna 60 jaar later maakt het talud plaats voor een verdiepte bak. Dit betekent een constructief bijzonder ingrijpende
Nadere informatieDeel 1 Toen en nu 13
Deel 1 Toen en nu 13 14 Historie Het huidige typisch Nederlandse landschap met polders en dijken kent een lange historie. Na de laatste grote ijstijd, ongeveer 10.000 jaar geleden, werd door een stijgende
Nadere informatieLandschappelijke inpassing ten behoeve van aanvraag functieverandering Ringweg RX Beltrum
Landschappelijke inpassing ten behoeve van aanvraag functieverandering Ringweg 9 7156 RX eltrum Familie Groot Severt 10-05-2011 Getekend door ing. J.Collou Aanleiding Aan de Ringweg 9 in eltrum heeft de
Nadere informatieGeschiedenis Ommerschans weer zichtbaar gemaakt Tekst en foto's: Harry Woertink
Geschiedenis Ommerschans weer zichtbaar gemaakt Tekst en foto's: Harry Woertink De rijke geschiedenis van de voormalige vesting de Ommerschans is weer zichtbaar. De afgelopen weken is er volop gewerkt
Nadere informatieAnalyse landschappelijke inpassing Recreatiecentrum Zandpol
Analyse landschappelijke inpassing Recreatiecentrum Zandpol Drs. Ing. L.M. Scholtens in opdracht van: Gemeente Emmen, Dienst Beleid Afdeling Fysiek Ruimtelijke Ontwikkeling December 2009 Het landschap
Nadere informatiegrondwater doorgrond wat kunt u doen tegen grondwateroverlast?
grondwater doorgrond wat kunt u doen tegen grondwateroverlast? grondwater doorgrond Grondwater bestaat uit regenwater en oppervlaktewater dat in de bodem is weg gezakt en kwelwater dat onder druk uit lager
Nadere informatie3000 v. Chr v. Chr v. Chr v. Chr.
6 prehistorie oudheid 3000 v. Chr. 2500 v. Chr. 2000 v. Chr. 1500 v. Chr. Jagers en Boeren De oudste bewoners Jos en Mirthe fietsen in de zomervakantie op de Elspeetse heide. Ze maken met hun ouders een
Nadere informatieBeweegbare fiets- en voetgangersbrug
Beweegbare fiets- en voetgangersbrug Landschappelijke en Cultuurhistorische waarde van de Harddraversdijk definitief revisie 2.0 21 oktober 2016 Inhoudsopgave Blz. 1 Inleiding 1 1.1 Onderbouwing waarde
Nadere informatieHerstel boerenerven. Boerenerven Valthe
Herstel boerenerven Boerenerven Valthe 1 Colofon Titel Boerenerven Valthe Opdrachtgever Opdrachtnemer Contactpersonen Bert Dijkstra Status Conceptvoorstel Datum 09-11-16 2 3 Inhoudsopgave 1. Inleiding
Nadere informatieGemeenteschets Tytsjerksteradiel
Gemeenteschets Tytsjerksteradiel Tytsjerksteradiel is een plattelandsgemeente in Fryslân. De gemeente telt 32.005 inwoners (stand begin juni 2016) en heeft een oppervlakte van 161,42 km². Sinds 1989 is
Nadere informatieDrie aardkundige monumenten
10 Drie aardkundige monumenten Aardkundige monumenten geven iets weer van de ontstaansgeschiedenis van ons landschap. Een geschiedenis die ons honderden, duizenden of zelfs miljoenen jaren terugvoert in
Nadere informatieDe ontginning van het woeste land
De ontginning van het woeste land In een tijdsbestek van 2000 jaar is het onland van het huidige Nederlandse grondgebied door mensenhanden in cultuur gebracht. De serie kaarten toont de ontginning van
Nadere informatieSamen houden we het landschap in de gemeente Dalfsen mooi!
De Stichting Groene en lauwe Diensten Overijssel De stichting Groene en lauwe Diensten Overijssel is opgericht door Landschap Overijssel en Natuurlijk Platteland Oost (de koepelorganisatie van Agrarische
Nadere informatie3.2.1 Dorpskarakteristiek
3.2 De Glind Wegbeplanting en bosjes in het kampenlandschap Recreatieve voorzieningen in de kern Oorspronkelijk bestond de Glind uit een verzameling boerderijen Beperkte nieuwbouw vindt plaats waarbij
Nadere informatieVERSLAG VAN EESTERENGESPREK #16 TUINEN VAN WEST BRENGT STAD EN LAND DICHTER BIJ ELKAAR
VERSLAG VAN EESTERENGESPREK #16 TUINEN VAN WEST BRENGT STAD EN LAND DICHTER BIJ ELKAAR In 2012 stond het eerste drieluik Van Eesterengesprekken, met bijbehorende excursies, in het teken van openbaar groen,
Nadere informatieLesbrief BIJZONDERE SCHATTEN OPDRACHT 1 - SCHATGRAVEN IN DE NOORDZEE
Lesbrief Onderbouw voortgezet onderwijs - VMBO BIJZONDERE SCHATTEN De haven van Rotterdam wordt te klein. Voor de in- en uitvoer van goederen is meer ruimte nodig in de haven. Daarom komt er een uitbreiding
Nadere informatieHet rivierklei-landschap
Het rivierklei-landschap Kaart rivierlandschap in Het huidige rivierengebied omvat de stroomgebieden van de Maas en de Rijn. De Rijn vertakt vrijwel direct na binnenkomst in ons land bij Lobith in een
Nadere informatieLandschappelijke inpassing nieuwbouw MTS Vroege te Dalen
Landschappelijke inpassing nieuwbouw MTS Vroege te Dalen Landschappelijke inpassing nieuwbouw mts Vroege te Dalen INHOUDSOPGAVE 1 Inleiding 2 Doel en intenties 3 Landschap 4 Huidige erf en zijn rol 5 De
Nadere informatieIT GODDELOAS FIERSICHT
NEXT ARCHITECTS BNA BESTE GEBOUW 2019 IDENTITEIT & ICOONWAARDE IT GODDELOAS FIERSICHT PROGRAMMA Landmark LOCATIE Friesland / NL OPDRACHTGEVER Provincie Frislân en Gemeente Dantumadiel HOOGTE 7,5 m GEREALISEERD
Nadere informatieOnderdeel A Het landschap en het ontstaan van terpen en wierden
opdrachtvel naam Onderdeel A Het landschap en het ontstaan van terpen en wierden Ben je eerder klaar met de vragen? Dan mag je beginnen met de woordzoeker op de laatste pagina. 1. Welk antwoord is goed?
Nadere informatieWERKBLAD mijn landschap
WERKBLAD mijn landschap Hoe zie jij het landschap? Wat vind je mooi of belangrijk? Ga alleen of in groepjes aan de slag en maak - een presentatie op papier of digitaal - een gedicht, een verhaal of een
Nadere informatieKooistra, Josina. PvdA kijkt uit naar samenwerking met Arno Brok. Van: Verzonden: Aan: Onderwerp:
Kooistra, Josina Van: Verzonden: Aan: Onderwerp: PvdA Steatefraksje Fryslân namens PvdA Steatefraksje Fryslân vrijdag 23 december 2016 09:19 Statengriffie
Nadere informatieVerkavelingspatroon Regelmatige blokverkaveling (door houtwallen omgeven)
4.5 Landduinen Landschapskenmerken Reliëfvorm Mozaïek van hogere zandduinen meestal bebost en lager en vlakker gelegen vennen en schrale graslanden Water Lage grondwaterstanden Bodem Zandgronden Wegenpatroon
Nadere informatieProject Pelle, Schoolkaterdijk Landschappelijke onderbouwing Rood voor Rood en Nieuw Landgoed. Bijkerk c.s. tuin- en landschaparchitecten
Project Pelle, Schoolkaterdijk Landschappelijke onderbouwing Rood voor Rood en Nieuw Landgoed Bijkerk c.s. tuin- en landschaparchitecten Colofon Bijkerk c.s. tuin- landschapsarchitecten Hengelosestraat
Nadere informatieDe ramp in 1953 waarbij grote stukken van Zeeland, Noord-Brabant en Zuid- Holland overstroomden.
Thema 1 Water De watersnoodramp In 1953 braken tijdens een zware storm de dijken door in Zeeland en delen van Noord-Brabant en Zuid-Holland. Het land overstroomde. Bij deze watersnoodramp kwamen veel mensen
Nadere informatieGroengebied Amstelland AB 16-04-2009 Agendapunt 8 Ecologische verbinding Holendrechter- en Bullewijkerpolder BIJLAGE 2: NOTA VAN UITGANGSPUNTEN
Groengebied Amstelland AB 16-04-2009 Agendapunt 8 Ecologische verbinding Holendrechter- en Bullewijkerpolder BIJLAGE 2: NOTA VAN UITGANGSPUNTEN De Holendrechter- en Bullewijkerpolder als ontbrekende schakel
Nadere informatieIJsseldelta- Zuid. Nota Ruimte budget 22,4 miljoen euro. Planoppervlak 650 hectare
IJsseldelta- Zuid Nota Ruimte budget 22,4 miljoen euro Planoppervlak 650 hectare Trekker Ministerie van Volkshuisvesting, Ruimtelijke Ordening en Milieubeheer Aanleg Hanzelijn met linksonder viaducten
Nadere informatieTijdwijzer. Het begin. Voor en na Christus
138 Tijdwijzer Het begin Op deze tijdbalk past niet de hele geschiedenis van de mens. Er lopen namelijk al zo n 100.000 jaar mensen rond op aarde. Eigenlijk zou er dus nog 95.000 jaar bij moeten op de
Nadere informatieWerken aan De Centrale As
Projectkrant Nije Daam #1-2015 Werken aan De Centrale As Der binne wy grutsk op Bouwcombinatie Nije Daam bestaande uit: beton- en waterbouw beton- en waterbouw Nije Daam, een trotse combinatie! Werkzaamheden
Nadere informatieHerontwikkeling recreatiegebied De Veenhoop
Herontwikkeling recreatiegebied De Veenhoop Continuïteit van land en water De Veenhoop - Gemeente Smallingerland In opdracht van de heer H. Tuinstra Oktober 2007 Inhoudsopgave Voorwoord 3 Inhoudsopgave
Nadere informatie18. Foto-impressie 2011
18. Foto-impressie 2011 De visvijver is een geliefd wandelgebied in de zomer en in de winter (foto; E. Zinsmeyer). De kerklaan verbindt de katholieke kerk met het kerkhof. Voor menigeen is dit de laatste
Nadere informatiekloosterhaar groep 5 & 6 Klooster Groot Galilea in Sibculo inhoud LES
kloosterhaar Klooster Groot Galilea in Sibculo LES 2 < kloosterhaar Docentenhandreiking Klooster Groot Galilea in Sibculo < 1200 1860 1870 1880 1890 1900 1910 1920 1930 1940 1950 1960 1970 1980 1990 2000
Nadere informatieVoor kennisgeving aannemen. Voor kennisgeving aannemen. Voor kennisgeving aannemen. Voor kennisgeving aannemen. Foar kundskip oannimme
Ingekomen stukken week 13 2010 Advies Griffie Gemeente Ooststellingwerf over burgerinitiatief REC afschrift brief aan ministerie BZK over financieel toezicht (Kan betrokken worden bij behandeling jaarrekening
Nadere informatieSmidsveen, foto Frans de Vries. Anja Verbers. Pingo Programma Drenthe, Veldwerkplaats: Pingoruïnes en Beheer
Smidsveen, foto Frans de Vries Anja Verbers Pingo Programma Drenthe, Veldwerkplaats: Pingoruïnes en Beheer 23-11-2017 Pingo Programma, een initiatief van: Maar ook betrokken zijn: - VU, UU - IVN - Recreatieschap
Nadere informatieHet gebied Begrenzing
Cursus Reitdiep Het gebied Begrenzing -In het Oosten: de lijn Westerdijkshorn Wolddijk - Noorderhogebrug -In het Westen: de lijn Zuurdijk Lammerburen - Balmahuizen -In het Noorden: de lijn Onderwierum
Nadere informatieKNAG-excursie Aardkundige monumenten in Noord-Holland
KNAG-excursie Aardkundige monumenten in Noord-Holland 15 september 2012 i.s.m. Provincie Noord-Holland o.l.v. Pim Beukenkamp (KNAG) Rob Adriaens (KNAG) Eric Khodabux (Provincie Noord-Holland) Deon Slagter
Nadere informatieWad een Workshop Onderzoekstochten 2015
Wad een Workshop Onderzoekstochten 2015 Datum Naam Locatie/hulpmiddel Locatie(detail) Begeleiders 19-4-2015 Heffezand Wad/Schip Op het wad tussen Simonszand en de kust 2-5-2015 Eiland Emo en Menko Kwelder
Nadere informatieTrijetalich ûnderwiis súksesfol
De Trijetalige Skoalle 1 Trijetalich ûnderwiis súksesfol Acht jier lang hawwe sân skoallen yn Fryslân meidien oan it projekt Trijetalige Skoalle. De resultaten wienen sa goed dat de projektskoallen graach
Nadere informatieEen andere mogelijke betekenis is dat het zou gaan over een verheffing naast de Zenne
Heffen: Verklaring naam Heffen: Eerste maal vermelding in 1088 Heffena = Heffe en A Wil zeggen bezinksel en water Mogelijke betekenis: modderbeek of moerasgebied Een andere mogelijke betekenis is dat het
Nadere informatieToespraak ter gelegenheid van het symposium Kracht van Gelderland op 21 maart 2018
1 Toespraak ter gelegenheid van het symposium Kracht van Gelderland op 21 maart 2018 Dames en Heren, Geologische krachten hebben eeuwen geleden in Nederland huisgehouden. IJs, wind, zand en water hebben
Nadere informatieBeleef een foodwalk in Zeegse
Foodwalk Zeegse Beleef een foodwalk in Zeegse Door Theo Spek Wandelroute: 5 km circa 2 uur Recept: zomerse natuursalade ROUTE RECEPT INFO Zo lopend in de natuur rondom Zeegse is het genieten van de rijkdom
Nadere informatieStichting Landschapsbeheer Gelderland
Rosendael 2a 6891 DA Rozendaal www.landschapsbeheergelderland.nl HET PROJECT Programma: 19:30 Opening door Vereniging Landschap en Milieu Hattem Welkom Wethouder Carla Broekhuis 19:40 Presentatie streekeigen
Nadere informatieErftransformatie Oostendorperstraatweg 22A Oostendorp Gemeente Elburg. Notitie Uitgangspunten en Randvoorwaarden Februari 2011
Erftransformatie Oostendorperstraatweg 22A Oostendorp Gemeente Elburg Notitie Uitgangspunten en Randvoorwaarden Februari 2011 Erftransformatie Oostendorperstraatweg 22A Oostendorp Gemeente Elburg COLOFON
Nadere informatieZuidlaren (gemeente Tynaarlo) (Bron:
Zuidlaren (gemeente Tynaarlo) (Bron: www.eropuit.nl) Introductie Zuidlaren maakt deel uit van de Drentse gemeente Tynaarlo, en is daarvan met 10.000 inwoners de op een na grootste kern. Zuidlaren is gesitueerd
Nadere informatie96-(224) 2.0 LOSSE GESTEENTEN
96-(224) 2.0 LOSSE GESTEENTEN Grondboor en Hamer, jrg. 43, no. 5/6, p. 225-227, 3 fig., november 1989 AFZETTINGEN VAN RIJN EN MAAS IN LIMBURG W.M. Felder* In de loop van het Mioceen, 10 tot 7 miljoenn
Nadere informatieAfdeling en nummer RIJSWIJK (ZH) O./M.A DE MINISTER VAN CULTUUR, RECREATIE EN MAATSCHAPPELIJK WERK
Afdeling en nummer RIJSWIJK (ZH) O./M.A.-159.351 2 I APR. 1371 C -4- DE MINISTER VAN CULTUUR, RECREATIE EN MAATSCHAPPELIJK WERK EN DE MINISTER VAN VOLKSHUISVESTING EN RUIMTELIJKE ORDENING, Overwegende
Nadere informatieRuimte voor het Veen. Op weg naar een nationaal gebiedsprogramma met regionale uitwerkingen
Ruimte voor het Veen Op weg naar een nationaal gebiedsprogramma met regionale uitwerkingen Landschapstriënnale, 26 september 2017 Peter de Ruyter, landschapsarchitect bron: Boskoops museum Kind van het
Nadere informatieOntdek het verborgen verleden van Schokland
Ontdek het verborgen verleden van Schokland Methodelink bij het lespakket Archeoroute Schokland De culturen en landschappen op Schokland vormen een veelzijdig onderwerp voor uw les in de groepen 6, 7 en
Nadere informatieHolwert oan See. Annabel van de Sande Dirk Hogewoning Mia Rosa Hupkens Niels Langeveld Sjoerd de Boer. 13/06/2017, Delft
Holwert oan See Annabel van de Sande Dirk Hogewoning Mia Rosa Hupkens Niels Langeveld Sjoerd de Boer 13/06/2017, Delft Visie Holwerd aan Zee, het begin van de perfecte vakantie naar Ameland. Laat je geheel
Nadere informatie