Verkavelingspatroon Regelmatige blokverkaveling (door houtwallen omgeven)

Transcriptie

1 4.5 Landduinen Landschapskenmerken Reliëfvorm Mozaïek van hogere zandduinen meestal bebost en lager en vlakker gelegen vennen en schrale graslanden Water Lage grondwaterstanden Bodem Zandgronden Wegenpatroon Rechte wegen en brede veedriften of veedreven Verkavelingspatroon Regelmatige blokverkaveling (door houtwallen omgeven) Landbouwkundig gebr. Mix van land en bosbouw Beplanting Bossen (dennen) op de zandkoppen; lanen en houtwallen langs voormalige driften Bebouwing Incidentele boerderijen Ontstaansgeschiedenis Dit gebied bestaat uit uitlopers van het dekzandgebied met oude rivier(parabool)duinen en is ontstaan in de laatste periode van de laatste IJstijd ( > jaar). Tussen de duinkoppen en duinruggen liggen vochtige laagten vaak met vennen. Oorspronkelijk waren de duinen bebost, maar door overbeweiding in de 13e en 14e eeuw zijn uitgestrekte heidevelden en later ook stuifzandgebieden ontstaan. In de tweede helft van de 18e eeuw zijn deze gronden deels door uitgifte van vergunningen ontgonnen in de vorm van kleine omwalde veldjes of kampen. Maar ook dennenbebossing vond weer plaats voor De doorgaande wegen zijn karakteristieke veedriften. Beeld: natuurlijk patchwork' Dit landschapstype kenmerkt zich door zekere intimiteit als gevolg van een afwisseling tussen massa en ruimte : massa wordt bepaald door de (veelal) dennenboscomplexen omgeven met houtwallen. De kleinschalige open ruimten worden daarentegen ingenomen door akker- en weilanden en vennen. Op sommige plaatsen is er een subliem uitzicht op de steilrand. Structuurvisie Echt-Susteren Ontwikkelen met kwaliteit 91

2 A. De houtwallen Houtwallen zijn karakteristiek voor dit landschap en geven het een kamer-structuur'. Ze omsluiten zogenaamde dennenakkers die ooit voor de mijnbouw van belang waren, maar nu een beperkte bosbouwkundige functie hebben. De houtwallen hielden het vee op de driften en uit het bos. B. De lanen Karakteristiek is het wegenpatroon van brede (Y-vormige) veedriften met laanbeplanting en bosontginningsstructuur (brandgangen). C. De bossen op de duinen Op de meeste delen van de hogere duinen zijn de boskernen intact gebleven. De bossen bepalen de maat en schaal van het gebied en geven het een besloten karakter. De duinlaagten (vaak met vennen) worden begeleid door bosranden die de kaders voor de zandverstuivingen aangeven. Op sommige plaatsen zijn er nog restanten over van de vroegere heide. D. De open ruimtes In de open ruimtes vindt landbouwkundig- (akkerbouw, asperges, maïs, weilanden, etc.) en recreatief gebruik (paardenweiden) plaats. Ontwikkelperspectief Het doel van het ontwikkelen van de landduinen is, om een voor Nederland uniek en uiterst gaaf en reliëfrijk landschapstype (van vennen met rivier- c.q. paraboolduinen) een deel van haar oorspronkelijke waarde terug te geven door. Dit betekent: De landduinen die in dit gebied grotendeels verscholen liggen onder dennenbossen (op beperkte schaal) zichtbaar maken; eventueel door ze opnieuw te laten (ver)stuiven; Uit het oogpunt van de recreatieve aantrekkingskracht en natuurwaarde inzetten op versterking en uitbreiding van de variatie in dit mozaïeklandschap; Landschapselementen herstellen en in het bijzonder de 18e eeuwse houtwallenstructuur met driften; Extra aandacht schenken aan de aanleg van bossen kleiner dan 5ha en houtsingels; Bestaande vennen openhouden; Omvormen van naaldbos naar gemengd bos; Streven naar een ecologische verbinding met het Slekkerhout in het zuidelijk deel; Gevarieerd landbouwkundig gebruik (bij voorkeur kleinschalig grondgebonden, liefst zonder teeltondersteunende voorzieningen) stimuleren; Nieuwe bebouwing over het algemeen niet toestaan; slechts heel beperkt mogelijk maken in de vorm van rood voor groen op díe plaatsen waar beide (rood én groen) een kwaliteitsimpuls aan het landschap kunnen geven. 92 Structuurvisie Echt-Susteren Ontwikkelen met kwaliteit

3 Landduinen behouden cultuurlandschap van versterken en uitbreiden mozaïeklandschap ontwikkelen heide, vennen, stuifzanden; omvormen naald- naar loofbos stimuleren variatie in grondgebruik herstel systeem van houtwallen en veedreven Kwaliteitsverbeterende maatregelen maatregel prio vorm locatie lijnvormige beplantingselementen ++ lanen en dreven behouden en respecteren; vrijkappen brede zandbanen (dreef) en herstellen, herbeplanten houtwallen overal erfbeplanting + niet van toepassing natuurontwikkeling ++ herstellen kleinschalige patroon van open en gesloten akkers en bospercelen, landduinen open kappen om heide te ontwikkelen, natte venmilieus herstellen, naaldbos omvormen naar loofbos Het Leen, Marisssen recreatieve ontsluiting verwijderen, bebouwing ontwikkelen landschappelijke en cultuurhistorische waarden ++ routestructuren voor wandelen, fietsen, mountainbikers en ruiters; bestendige schuilgelegenheden; parkeerplaats; uitkijkpunt ++ voor zover aanwezig, leegkomende bebouwing slopen + cultuurlandschap behouden, herstellen met respect voor natuurlijke waarden; houtwallen herstellen en zichtbaar maken; Leenderhof zo mogelijk ontsluiten overal, Het Leen, Marisssen stimuleren vernatting ++ vennen en uitwaaiingslaagtes herstellen natuurlijke laagtes overgang kernbuitengebied niet van toepassing Structuurvisie Echt-Susteren Ontwikkelen met kwaliteit 93

4 94 Structuurvisie Echt-Susteren Ontwikkelen met kwaliteit

5 Foto's Landduinen 2012 Structuurvisie Echt-Susteren Ontwikkelen met kwaliteit 95