Investeringsuitgaven in het systeem van de nationale rekeningen (ESR) en de toepassing van het Europees stabiliteits- en groeipact

Transcriptie

1 Investeringsuitgaven in het systeem van de nationale rekeningen (ESR) en de toepassing van het Europees stabiliteits- en groeipact FRDO SEMINARIE: INVESTERINGEN EN OVERHEIDSSCHULD, 22 juni 2017 Kris Van Cauter Instituut voor de Nationale Rekeningen/Nationale Bank van België

2 Overzicht Verloop van de overheidsinvesteringen, nood aan een investeringsimpuls Wat is het ESR2010? <-> Wat is de EDP-procedure? Aanrekeningen van investeringen binnen het ESR2010? Rol van het Instituut voor de Nationale Rekeningen (INR) Visie van de Nationale Bank van België (NBB) Publicatie Economisch Tijdschrift van de Nationale Bank van België (september 2016) Moeten de overheidsinvesteringen worden gestimuleerd? 2/20

3 e Public investment in Europe was slashed in the aftermath of the financial crisis (general government net fixed capital formation, % of GDP) 1,2 1,0 0,8 0,6 0,4 0,2 0,0-0,2 Source: EC. European Union Euro area

4 Public investment down in Europe and low in Belgium (fixed capital formation, 2016, in % of GDP) LU SE EL FI DK NL FR AT UK EA BE DE IT ES PT IE Gross investment p.m average Net investment Source: EC.

5 Overzicht Verloop van de overheidsinvesteringen, nood aan een investeringsimpuls Wat is het ESR2010? <-> Wat is de EDP-procedure? Aanrekeningen van investeringen binnen het ESR2010? Rol van het Instituut voor de Nationale Rekeningen (INR) Visie van de Nationale Bank van België (NBB) Publicatie Economisch Tijdschrift van de Nationale Bank van België (september 2016) Moeten de overheidsinvesteringen worden gestimuleerd? 5/20

6 Het Europees systeem van Rekeningen (ESR 2010) Verordening (EU) nr 549/2013 van het Europees Parlement en de Raad van 21 mei 2013 betreffende het Europees systeem van nationale en regionale rekeningen in de Europese Unie Wettekst Bijlage A : Beschrijving van het systeem van rekeningen Bijlage B : Transmissieprogramma van statistieken Boekhoudkundig kader van de EU dat een systematische en uitvoerige beschrijving geeft van een totale economie, de elementen waaruit hij is opgebouwd en haar betrekkingen met andere economieën Coherent met System of National Accounts op mondiaal niveau Niet louter een boekhoudkader voor overheden 6/20

7 Het ESR als systeem Balance sheets Transactions Other flow s Balance sheet Non Financial accounts Production Value added Distr. and use of income Savings Opening BS Non financial assets Capital account B.9 Other change in assets accounts Closing BS Non financial assets THE LINE Opening BS Financial assets and liabilities Financial account B.9F Other change in assets accounts Closing BS Financial assets and liabilities Change in net w orth

8 Waarom is ESR zo belangrijk? ESR is een statistisch kader Belangrijk en nuttig zoals andere statistieken Zeer uitgebreide statistische reeksen (BBP, investeringen, afschrijvingen) Niet specifiek voor overheden EDP-procedure maakt ESR zeer belangrijk voor overheden Excessive deficit procedure/buitensporige tekorten procedure Het verdrag van Maastricht (7 februari 1992) introduceerde voor de landen die gingen deelnemen aan de monetaire unie macro-economische convergentie voorwaarden, alsook een correctiemechanisme: de buitensporige tekortenprocedure Het in de EDP gebruikte saldo stemt overeen met het ESR-saldo B9 Dit is nadat de overheidsinvesteringen volledig in rekening zijn gebracht Afschrijvingen spelen geen rol voor de bepaling van dit specifieke saldo 8/20

9 Registratie van overheidsinvesteringen binnen het ESR 2010 Investeringen worden geregistreerd als uitgave op het ogenblik dat de overheid economisch eigenaar wordt van het vast actief en beïnvloeden dan het vorderingensaldo van de overheid in 1 keer, de financiering van de investeringen leidt tot een stijging van de overheidsschuld Spreiding van de investeringsuitgaven is mogelijk als het actief of de infrastructuur niet op de balans van de overheid staat ESR kijkt naar de economische realiteit (soepeler dan IFRS en IPSAS) Voorwaarde is dat niet de overheid de voornaamste risico s of voordelen van een actief draagt (niet de economische eigenaar is) Investeringen door marktconforme (publieke) bedrijven: bv. Aquafin, NMBS, Infrabel, elektriciteits- en waternetwerken. Belangrijk kenmerk: worden voornamelijk gefinancierd door betalingen van de gebruikers Investeringen in gebouwen (die niet specifiek zijn), Operationele leasings (gewone huurcontracten) Bijvoorbeeld in de sociale huisvesting of kantoren Korte looptijden, geen aankoopoptie en niet automatisch hernieuwbaar

10 Alternatieve investeringen (2): leasings, concessies en PPS Stimuleren van investeringen in gebouwen en infrastructuur (die wel specifiek is) Concessies: gebruiker betaalt PPS (publiek-private samenwerking) Wordt gebruikt voor vervoersinfrastructuur, gevangenissen, autosnelwegen, gebouwen Overheid financiert volgens de beschikbaarheid of het gebruik de publieke infrastructuur Er bestond in het verleden onzekerheid over de toepassing van de regels A guide to the statistical treatment of PPPs gepubliceerd in september 2016 heeft de regels verduidelijkt en biedt stabiliteit Energy performance contracten geen specifieke definitie in het ESR2010, dus gelijkaardige regels als voor alle investeringen Guidance note 2009 onder revisie

11 Overzicht Verloop van de overheidsinvesteringen, nood aan een investeringsimpuls Wat is het ESR2010? <-> Wat is de EDP-procedure? Aanrekeningen van investeringen binnen het ESR2010? Rol van het Instituut voor de Nationale Rekeningen (INR) Visie van de Nationale Bank van België (NBB) Publicatie Economisch Tijdschrift van de Nationale Bank van België (september 2016) Moeten de overheidsinvesteringen worden gestimuleerd? 11/20

12 Rol van het INR en Eurostat Instituut voor de Nationale Rekeningen (INR) Verantwoordelijk voor de opmaak van de overheidsrekeningen in België volgens het Europees Systeem van Nationale Rekeningen (ESR 2010) en voor de statistieken voor de procedure bij buitensporige tekorten Verantwoordelijk voor de bepaling van de overheidsperimeter Verantwoordelijk voor de beslissing over de statistische behandeling van transacties en bijvoorbeeld de registratie van PPS-contracten On- or off-balance Mogelijkheid tot ex-ante adviesaanvragen, die worden gepubliceerd Eurostat statistische autoriteit => controle van de rekeningen en interpretatie van de boekhoudkundige regels Streeft naar geharmoniseerde toepassing van het ERS2010 in de Lidstaten Het INR consulteert Eurostat regelmatig voor adviesaanvragen 12/20

13 Overzicht Verloop van de overheidsinvesteringen, nood aan een investeringsimpuls Wat is het ESR2010? <-> Wat is de EDP-procedure? Aanrekeningen van investeringen binnen het ESR2010? Rol van het Instituut voor de Nationale Rekeningen (INR) Visie van de Nationale Bank van België (NBB) Publicatie Economisch Tijdschrift van de Nationale Bank van België (september 2016) Moeten de overheidsinvesteringen worden gestimuleerd? 13/20

14 Opinie van de Nationale Bank van België Conclusies artikel Economisch Tijdschrift Nationale Bank van België (september 2016) Statistieken dienen de economische realiteit te weerspiegelen Volgens de logica van de nationale rekeningen zijn investeringen uitgaven met een negatieve impact op het vorderingensaldo De basisregels van het ESR2010 zijn duidelijk en een hertekening van de regels is onwenselijk, maar de concrete toepassing van die regels moet duidelijk en stabiel zijn met betrekking tot de alternatieve financiering (problematiek PPS/EPC) Een investeringsimpuls is hoogst wenselijk in de huidige omstandigheden Op korte termijn kan dit door een versoepeling van de criteria van de investeringsclausule in het SGP Op langere termijn kan een herziening van de wijze waarop overheidsinvesteringen in aanmerking worden genomen in het preventieve gedeelte van het stabiliteits- en groeipact (EDP) opportuun zijn