Tekst bij de presentatie voor het infomoment over Boekstart

Transcriptie

1 Tekst bij de presentatie voor het infomoment over Boekstart Dia 1: logo van Boekstart (naam gemeente en datum start invullen) Iedereen welkom. We zijn heel blij dat we hier de gelegenheid krijgen jullie wat meer te vertellen over het programma Boekstart. Dia 2: Met Boekstart willen we kinderen zo vroeg mogelijk leesplezier laten ontdekken en beleven. Dia 3: Boekstart bestaat uit drie belangrijke pijlers 1. Boekstart voor gezinnen: Boekstart wil alle gezinnen met kinderen tijdens de voorschoolse leeftijd op minstens twee momenten een pakket met boeken en informatie over voorlezen en de bibliotheek schenken. 2. Boekstart als lokaal leesbevorderingsnetwerk: Omdat we met Boekstart alle ouders willen bereiken is het essentieel om met vele partners samen te werken. Het is evident om samen te werken met organisaties uit de welzijnssector (Huis van het Kind, consultatiebureau, OCMW, sociaal huis, kinderopvang, armoede-organisaties) 3. Boekstart als professionaliseringstraject: wie meewerkt aan Boekstart moet dat met veel goesting en expertise rond vroege geletterdheid doen. Ze moeten voldoende achtergrond hebben om ouders te informeren en te overtuigen om samen met hun kinderen die belangrijke start met boeken te nemen. Dia 4: Wie organiseert Boekstart? Boekstart is een programma van Iedereen Leest en de openbare bibliotheken in samenwerking met Kind & Gezin. Boekstart krijgt extra steun van de Vlaamse overheid. Iedereen Leest is een organisatie die allerlei leesbevorderende activiteiten organiseert zoals bijvoorbeeld de Jeugdboekenmaand en de Voorleesweek. Dit doen zij ook in opdracht van de Vlaamse overheid. Dia 5: We zijn niet alleen: internationaal In meer dan 27 landen over heel de wereld lopen Boekstart-programma s. Jullie zien hier een kleine selectie. Dia 6: Wie doet er mee in Vlaanderen? Het programma groeit zo snel sinds de Vlaamse overheid extra ondersteuning biedt, dus kijk je best op om precies te weten welke gemeenten al deelnemen. Dia 7: Waarom is vroeg beginnen met boeken en met leesplezier zo belangrijk? Boekstart wil kinderen zo vroeg mogelijk leesplezier laten ontdekken en beleven. Als je met verschillende partners samenwerkt om dit te realiseren, is het belangrijk dat alle medewerkers weten waarom vroeg beginnen belangrijk is. Maar als je de vraag over het waarom wil beantwoorden, moet je eerst weten wat vroeg beginnen betekent. Dia 8: Wat betekent vroeg beginnen?

2 Bij voorlezen denkt men eerder aan het volgende beeld: een hele tijd gezellig samen op de bank met kinderen die stil en aandachtig luisteren en kijken en antwoorden als je hen een vraag stelt. Vroeg beginnen met voorlezen aan baby s en peuters heeft weinig te maken met dit beeld. Wat is het dan wel? Dia 9: We kijken eerst naar twee filmpjes. Eerste filmpje met Pim en Nina: In de eerste maanden na de geboorte kan je al beginnen met voorlezen : een baby kan dan zelf nog geen boekje vasthouden maar kijkt wel graag en geboeid naar een boekje met zwart-wit contrasten. Oogcontact en verbaal contact (praten, zingen) zorgen voor een rijke interactie. Tweede filmpje met Adam en Haleh: Na een paar maanden, als ze een boek kunnen vasthouden, ontdekken baby s een boek met al hun zintuigen en door ermee te spelen. Ze grijpen het vast, zwaaien er mee, stoppen het in hun mond, hebben plezier in het knisperen, gooien het weg, Vroeg beginnen met voorlezen gaat over de nieuwsgierigheid van baby s, over dingen aanwijzen en benoemen, over liedjes zingen, over aandacht, over voelen en proeven. Dia 10: Nu we allemaal hetzelfde beeld in ons hoofd hebben wat we bedoelen met lezen met een baby of een peuter gaan we in op de vraag waarom het zo belangrijk is om vroeg te beginnen. Dia 11: invloed op de ontwikkeling van baby s en peuters Kinderen maken in hun eerste levensjaren - van 0 tot 2,5 jaar - een grote ontwikkeling door op alle vlakken. Ze hebben een enorm leervermogen. De ervaringen vanaf de geboorte zijn van doorslaggevende invloed op die ontwikkeling. Dia 12: Het begint allemaal bij de groei van het babybrein. Professor Peter Adriaenssens legt in dit kort filmpje uit hoe het babybrein zich ontwikkelt en welke rol voorlezen speelt in dit proces. Dia 13. Voorlezen helpt een kind in de sociaal-emotionele ontwikkeling, de taalontwikkeling, de cognitieve ontwikkeling en de ontwikkeling van leesplezier. Dia 14: sociaal-emotionele ontwikkeling / verbondenheid Voorlezen aan baby s en peuters doe je altijd samen: je kijkt samen naar het boek, naar wat er in het boek te zien is en je praat er over. Het boek is de aanleiding tot interactie: kijk daar, een hond of is het een lekker boekje?. De interactie, het samen naar iets kijken, de gezellige en veilige sfeer als je samen in boeken kijkt, de verbondenheid tussen het kind en de voorlezer zijn belangrijk voor de sociaal-emotionele ontwikkeling van baby s en peuters. Die verbondenheid is het fundament, zonder die verbondenheid komen kinderen niet tot leren. Dia 15: taalontwikkeling Baby s en peuters leren taal omdat de mensen rondom hen veel met hen praten. Ze zijn voor hun taalontwikkeling afhankelijk van wat ze om zich heen horen, ook al praten ze zelf nog niet en begrijpen ze nog niet (alles) wat je tegen hen zegt. Uit onderzoek blijkt dat kinderen in een gezin waar veel gepraat wordt op de leeftijd van 4 jaar 30 miljoen woorden meer gehoord hebben dan een kind dat opgroeit in een gezin waar weinig gepraat wordt. De onderzoekers stelden ook vast dat in gezinnen waar ouders weinig praten met hun baby of peuter het taalaanbod minder rijk en gevarieerd en zelfs negatiever (meer commanderend en dirigerend ipv in dialoog en in een interactief gesprek) is dan in gezinnen waar veel wordt gepraat met de kinderen. Dia 16: Cognitieve ontwikkeling: Boeken brengen je overal en weer terug. (filmpje Boekstart) Boeken maken de wereld van baby s en peuter groter. Ze kennen een olifant of een beer uit boeken, lang voor ze die dieren in het echt zien. Boeken helpen baby s en peuters om de wereld rondom hen, om wat er gebeurt in die wereld en om hun gevoelens te leren kennen, benoemen en begrijpen.

3 Dia 17: Leesplezier (leesmotivatie) Boeken ontdekken, leren hoe boeken in elkaar zitten, ervaren dat er met boeken van alles te beleven valt, vertrouwd raken met voorleesroutines van in de wieg leggen een basis voor plezier in voorlezen, in lezen, in boeken. Door van jongs af aan plezier te beleven aan boeken ontstaat leesmotivatie en goesting om te lezen en dat is een essentiële voorwaarde voor goed en graag en veel lezen, voor een geletterd leven. Dia 18: Kennismaken met boeken en met voorlezen verloopt in een aantal fasen. Het is belangrijk om inzicht te hebben in deze verschillende stappen om te kunnen zien hoe belangrijk deze stappen zijn om later te komen tot het begrijpen van een verhaal en de opeenvolging van de afbeeldingen. Dia 19: Kijken naar zwart-witcontrasten In de eerste maanden kijken baby s graag naar zwart-witcontrasten in boekjes. Ze houden nog geen boekje vast. (dat zagen we in het filmpje van Pim en Nina) Dia20: Een boek ontdekken Na een paar maanden - als ze een boek kunnen vasthouden - ontdekken baby s een boek met al hun zintuigen en door ermee te handelen. Zij grijpen het vast, zwaaien ermee, stoppen het in de mond, hebben plezier in het knisperen, (dat zagen we in het filmpje van Adam en Haleh) Dia 21: Een boek hanteren als boek Rond 1 jaar hanteren baby s het boek als boek. Ze maken het open en dicht, bladeren kriskras door het boek, houden het vaak op zijn kop en ontdekken soms al iets bekends op een prent. Ze wijzen dat aan, aaien dieren en dingen, maken enthousiaste geluidjes en brabbelen erbij. Dia 22: Gericht zijn op de inhoud van het boek Kinderen boven 1 jaar raken steeds meer gericht op de inhoud van een boek en bekijken steeds vaker en langer aandachtig de prenten. Ze bladeren kriskras door het boek, wijzen dieren en objecten aan en ontdekken bekende of aantrekkelijke details. Ze leggen het verband tussen wat ze in het boek zien en de werkelijkheid: ze zien in het boek een vogel en kijken naar buiten want daar zijn ook vogels. Ze brabbelen en gaan zeggen hoe iets heet (labelen). Dia 23: Het verband zien tussen bladzijden Langzamerhand leren peuters het verband zien tussen twee bladzijden. Bijvoorbeeld: dit is de trui en op de bladzijde ernaast heeft het kindje die trui aan. Ze gaan begrijpen wat er gebeurt op de prenten zoals de volgorde van herkenbare handelingen: opstaan, aankleden, ontbijten, uitkleden, gaan slapen. Daarna gaan ze eenvoudige verhalen begrijpen met gebeurtenissen die dicht bij hun eigen belevingswereld liggen zoals: jarig zijn, naar opa en oma gaan, naar de kinderopvang gaan, mama kwijt zijn. Ze leren stilaan dat een verhaal vooraan in het boek begint en achteraan eindigt. Pas daarna, als ze ongeveer 3 jaar zijn en als kinderen veel ervaringen hebben opgedaan met boeken en voorlezen, leren ze steeds beter hoe verhalen gaan. Ze begrijpen eenvoudige oorzaken en gevolgen, problemen en oplossingen en dat een verhaal vaak verrassend eindigt. Dia 24: pauze Dia 25: we spraken over de drie belangrijke pijlers in het Boekstart-programma. 1. Boekstart voor gezinnen 2. Boekstart als lokaal leesbevorderingsnetwerk 3. Boekstart als professionaliseringstraject Dia 26: Boekstart voor gezinnen.

4 We brengen boeken binnen in gezinnen en daar hebben jullie als vrijwilligers in de consultatiebureaus een belangrijke rol te vervullen. Jullie zijn de ambassadeurs voor Boekstart. Dia 27: het babypakketje op 6 maanden Als ouders in het consultatiebureau komen op het consult van 6 maanden, krijgen ze van jullie een kartonnen omslag van Boekstart met een knisperboekje en een informatieve brochure. Dia 28: de inhoud van het babypakket Het babypakketje bestaat uit een dik knisperboek en de brochure Baby s houden van boeken: een gids voor grote mensen. Dia In de brochure vind je achteraan de Boekstart-boodschap in 13 verschillende talen. Dit kan vrijwilligers eventueel ondersteunen om te communiceren met anderstalige ouders. Dia 31: filmpje hoe een vrijwilliger het babypakket aan een ouder geeft Dia 32: taak van de vrijwilliger overlopen Dia 33: de omslag waar de uitnodiging in zit. Hierop kan je de naam van het kindje noteren. Dat maakt de uitnodiging wat persoonlijker. De bibliotheek kan een foldertje toevoegen aan de omslag, bijvoorbeeld met de openingsuren of met de aankondiging van activiteiten voor de allerkleinsten. Dia 34-37: de uitnodiging Op de achterzijde van de uitnodiging staat in 13 talen de boodschap: Met deze bon kan u in de bibliotheek kosteloos een peutertas ophalen met boeken voor uw kind. Dia 38: filmpje hoe een vrijwilliger de uitnodiging aan een ouder geeft Dia 39: foto van het peuterpakket Dia 40: de titels van de boeken veranderen regelmatig zodat ouders hopelijk niet twee maal achter elkaar dezelfde boeken ontvangen. Dia 41: de peuterbrochure Dia 42: de taak van de vrijwilliger Dia 43: filmpje van een mama die in de bib komt met haar bon Dia 44: de taak van de bib Dia 45: foto van bibliotheekinrichting Dia 46: Boekstart als leesbevorderingsnetwerk Het samenwerken met verschillende partners is een voorwaarde om van Boekstart een succes te maken. De vrijwilligers van het CB zijn de ambassadeurs van Boekstart. Zij zijn het eerste contact met de ouders.

5 Dia 47: Boekstart wil alle ouders bereiken. Omdat we niet enkel de ouders die de bibliotheek al kennen of al overtuigd zijn van de Boekstartboodschap willen bereiken maar echt zo veel mogelijk ouders is het belangrijk om met velen samen te werken. Zodat ouders op verschillende plaatsen in de gemeente worden gewezen op het belang van die vroege start met boeken. Dia 48: Vandaar: samenwerken, samenwerken, samenwerken. Dia 49: Boekstart als professionaliseringstraject. Boekstartmedewerkers moeten goed weten waarom Boekstart zo belangrijk is en moeten voldoende expertise hebben om de boodschap overtuigend over te brengen aan jonge ouders. Dia 50: Daarom wil Iedereen Leest alle betrokken partners mee in het Boekstart-bad! Medewerkers in de bibliotheek en de vrijwilligers van het consultatiebureau of breder de vrijwilligers van het Huis van het Kind worden ondergedompeld in de Boekstart-materie. Dia 51: 1. de infosessie voor alle betrokken partners in de gemeente Gebracht door de plaatselijke bibliotheek (zoals hier vandaag) of door Iedereen Leest Wat is Boekstart en waarom is het zo belangrijk? 2. de communicatietraining voor de vrijwilligers en de bibliotheekmedewerkers Tijdens deze praktisch gerichte vorming gaat het over het communiceren met ouders, zowel in de bibliotheek als in het consultatiebureau. Hoe spreek ik ouders aan? Hoe reageer ik als ouders geen tijd hebben. Wat doe ik als ouders mij niet goed verstaan? Welke truukjes kan ik toepassen om een fijn contact te leggen met ouders en hun kinderen? 3. de vorming interactief voorlezen aan baby s en peuters voor de kinderopvang Dia 52: Alvast bedankt voor jullie inzet!