BoekStart maakt baby s slimmer. Heleen van den Berg Adriana G. Bus

Transcriptie

1 BoekStart maakt baby s slimmer Heleen van den Berg Adriana G. Bus

2 BoekStart: Wereldwijd project In: Groot-Brittanië (sinds 1992), Australië, Japan, Taiwan, België, Duitsland Met als doel: Een vroege start met voorlezen verhaaltjes vertellen liedjes zingen opzeggen van rijmpjes

3 BoekStart in Nederland Ouders attent maken op geschikte materialen via het BoekStart koffertje Gratis abonnement op bibliotheek met voor baby s geschikte materialen Ouderbijeenkomsten voor geinteresseerden

4 Evaluatie van BoekStart Voor zover BoekStart is geevalueerd Niet experimenteel Kleine steekproeven Geen harde leesmaten (vragenlijsten / schaaltjes)

5 Is evaluatie nodig? Er is veel evidentie voor effect van voorleesinterventies Maar BoekStart wijkt af van eerdere voorleesinterventies Hele vroege start (heeft het nut om al in het eerste jaar te starten met voorlezen?) Extensief (heeft interventie zonder coaching nut? Meeste projecten bieden intensieve coaching Boekenpret, Opstap opnieuw) Brede doelgroep (heeft het nut om de interventie ook aan hoogopgeleiden aan te bieden? Doorgaans focus op laagopgeleiden.)

6 Studie 1: Heeft een vroege start met voorlezen nut voor de taalontwikkeling? Lang niet alle ouders zijn daarvan overtuigd Reacties: Baby s stoppen boekjes liever in hun mond Baby s begrijpen nog niets van boekjes Zolang een kind niet kan praten kun je het niet voorlezen

7 Causale effecten van BoekStart op taalontwikkeling Treedt er onder invloed van BoekStart verandering op in gedrag van ouders als kinderen 8 maanden oud zijn? Is een vroege start met voorlezen onder invloed van BoekStart een stimulans voor de taalontwikkeling op 15 en 22 maanden?

8 Opzet Ouders uit BoekStart gemeenten (N = 480) vs Ouders uit niet-boekstart gemeenten (N = 302) Metingen op 8, 15 en 22 maanden Instrumenten Book Exposure volgens Stanovich Hoeveel babyboekjes de ouder herkent MacArthur CDI Bekendheid met woorden als oh oh, boem, au, mama, tik, tak, etc.

9 Meer voorlezen oiv BoekStart? BoekStart 2.67** Boek Exposure

10 Een grotere woordenschat als gevolg van een vroege start met voorlezen? BoekStart 2.67**.16* Boek Exposure Taal 15 maanden

11 Sterker effect op 22 maanden dan op 15 maanden Sneeuwbaleffect: Grotere woordenschat > meer plezier in voorlezen > grotere vorderingen in taal

12 Studie 2: Wie profiteren het meest? Ouders interacteren minder met baby s met een moeilijk temperament (veel huilen) die daardoor achterlopen in taal Profiteren vooral baby s met een moeilijk temperament van BoekStart?

13 Frequentie van voorlezen in de groep met moeilijk temperament BookStart X Temperament Voorleesfrequentie * Controlegroep BoekStart

14 Grotere groei in taal in de groep met moeilijk temperament Beta = -.04, p<.35 Beta =.20, p<.01

15 Vooral verbale interactie is belangrijk! Taalscore

16 Studie 3: Wie doen mee met BoekStart? Vooral ouders met een hoog opleidingsniveau? Hoogopgeleide ouders zijn meer vertrouwd met het idee dat verbale interactie met baby s belangrijk is en worden daarom misschien meer aangesproken door de uitnodiging. Ouders van kinderen met moeilijk temperament? Vermijden deze ouders BoekStart? Of grijpen vooral deze ouders BoekStart aan voor tips en trucs?

17 Opzet 70 ouders, ongeveer een derde laagopgeleid Waarin onderscheidt de 30% die meedoet met BoekStart zich van de rest? Naast voor de hand liggende voorspellers zoals: Aantal kinderen Afstand tot bibliotheek Lidmaatschap bibliotheek is getest of deelname beinvloed wordt door: Opleidingsniveau Temperament van het kind

18 Laagopgeleid Hoogopgeleid

19 Grotere deelname moeilijke baby s? Makkelijke baby Moeilijke baby

20 Grotere deelname als verbale interactie in het gezin afwijkend is? In een deel van de gezinnen registreerden we de verbale interactie een dag lang (met LENA-apparatuur) Bij afwijkende interacties deden ouders vaker mee met BoekStart.

21 Verbale interactie als voorspeller van deelname

22 Conclusies Voorlezen aan baby s leidt al met 15 maanden tot meetbare effecten op woordenschat Grootste effecten als de baby een moeilijk temperament heeft Vooral als de baby veel huilt en verbale interactie in het gezin afwijkend is grijpen ouders BoekStart aan als middel om tips en trucs te krijgen

23 Aanbevelingen Continueer BoekStart Bibliotheek moet niet alleen geschikt babymateriaal bieden maar ook expertisecentrum worden waar ouders advies krijgen als verbale interactie moeilijk verloopt Risico ouders bewust maken van gebrekkige verbale interactie binnen hun gezin en via meerdere partijen benaderen Las meerdere momenten in om ouders te herinneren aan het belang van verbale interactie met hun kind

24 Met dank aan: Stichting Lezen Ministerie OCW Universiteit Leiden