Meertaligheid kan meerwaarde hebben wat moeten we daarvoor doen?

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Meertaligheid kan meerwaarde hebben wat moeten we daarvoor doen?"

Transcriptie

1 Meertaligheid kan meerwaarde hebben wat moeten we daarvoor doen? Paul Leseman 16 juni 2014

2 Nederlands of de eigen taal? Is meertaligheid goed of slecht? Wat moet je als ouders doen, als jezelf een andere taal spreekt dan de taal van de school? Er wordt vaak beweerd dat meertaligheid kinderen op achterstand zet. Regelmatig hoor je daarom het advies om thuis al vroeg de taal van de school, Nederlands, met kinderen te spreken en de eigen taal liefst te vergeten. Maar is dat verstandig?

3 Vormen van meertaligheid Simultane meertaligheid: kinderen groeien van jongsafaan op met twee of meer talen en worden volwaardige native speakers in beide talen. Successieve of sequentiële meertaligheid: de eerste taal, de moedertaal, wordt het eerst verworven tot een bepaald niveau van beheersing, de tweede (en derde ) taal wordt verworven vanuit het perspectief van de eerste taal. In alle gevallen geldt: meertaligheid tot (bij benadering) native proficiency is mogelijk, mits er voldoende blootstelling is vanaf jonge leeftijd, voldoende taalkundige kwaliteit van het taalaanbod, en voldoende variatie naar sprekers en contexten van beide talen.

4 Meertaligheid: feiten in een gepolitiseerd discours T2 Woordenschat Werkgeheugen Bron: Blom et al., 2013 Verwerving van twee of meer talen tot hoge mate van beheersing van deze talen is mogelijk als de tweede taalverwerving vroeg begint en het taalaanbod kwantitatief en kwalitatief voldoende is. Meertaligheid heeft meerwaarde en leidt tot verschillende cognitieve voordelen. Ouders uit taalminderheden hechten aan ondersteuning van de eerste taal, maar het beleid in veel landen benadrukt alleen de tweede taal. Meertalige programma s dubbel effectief!

5 Steun voor linguïstische en culturele diversiteit in Europa 0,3 0,2 0,1 0 Europese verschillen in diversiteitsbeleid: van geforceerde assimilatie (Frankrijk) tot respectvolle integratie (Scandinavië). -0,1-0,2-0,3-0,4 Respectvolle integratie Behoud Ethnische Identiteit Assimilatie- Nationalistisch Onduidelijk beleid Ondersteuning van wederzijds respectvolle integratie, met steun van T1, is meest effectief. Psychologisch welzijn Bron: Berry et al., 2006 Schoolprestaties Praktische problemen werken met ouders en gemeenschappen is een optie.

6 Risico s van meertaligheid Kinderen die simultaan of successief meertalig opgroeien hebben vaak meer moeite op school omdat ze de dubbele taak hebben de schooltaal te leren en de vakken lezen, schrijven en rekenen. Meertalige kinderen hebben in totaal meer taalkennis, maar van elke taal apart vaak minder kennis dan eentalige kinderen. Meertaligheid betekent dat de tijd voor taalaanbod moet worden verdeeld. Als de verschillen in gebruik en contexten van gebruik tussen eerste en tweede taal groot zijn, biedt kennis van de eerste taal minder steun bij het leren van de tweede taal.

7 Wat kunnen ouders doen? Als ouders de tweede taal, de taal van school, zelf niet goed beheersen, zal het voor hen niet gemakkelijk zijn een kwantitatief en kwalitatief voldoende aanbod in de tweede taal te doen. Kinderen naar de kinderopvang, een peuterspeelzaal of voorschool laten gaan betekent uitbreiding van de tijd voor kwalitatief goed taalaanbod in het Nederlands. Wat ouders daarnaast het beste kunnen doen, is de eerste taal die zij wel goed beheersen, op een kwalitatief hoogwaardige en gevarieerde manier gebruiken voor activiteiten met hun kinderen die in het verlengde liggen van school.

8 Ouders moeten gesteund worden In veel anderstalige groepen zijn de ouders laag opgeleid en hebben zij niet altijd gemakkelijk toegang tot een meer formeel en op school afgestemd gebruik van hun eigen taal. Om ouders te ondersteunen in het creëren van een rijke taalomgeving met taalkundig goede en gevarieerde voorbeelden van taalgebruik in de eigen taal, is ondersteuning nodig, bijvoorbeeld in de vorm van een educatief gezinsprogramma.

9 Opstap multiculturalisme in praktijk (home-based interventie) Bevorderen van de taal- en cognitieve ontwikkeling. Moeder werkt met haar kind, 15 minuten per dag, in de eerste taal. Tweejarig programma, biedt materialen en activiteiten op werkbladen. Huisbezoek. Ouderbijeenkomsten.

10 Turkse gezinnen die de Turkse versie gebruikten (70%) - SE s 1 0,9 0,8 0,7 0,6 0,5 0,4 0,3 0,2 0,1 0 Wiskundige begripen (in NL) Getalbegrip (in NL) Turkse woordenschat Turkse grammatica Bron: Leseman & Van Tuijl, 2001

11 Project DigiTaal (Utrecht, in vb.) DigiTaal: interactieve internet leeromgeving met concrete materialen en voorbeelden van goede taalinteractie, afgestemd op de behoeften en vragen van ouders. Inhoud o.a.: Een aantal webinars en weblezingen (niet-interactief) met informatie over taalontwikkeling en hoe je deze als ouders in de verschillende fasen kunt ondersteunen. Liedjes en rijmpjes in de eigen taal: videoclips; geluidsbestanden en teksten, ook te downloaden. Geanimeerde en interactieve voorleesboeken voor verschillende leeftijdsfasen, interactieve tel-, reken- en wiskundespelletjes, number games, ontdekactiviteiten. Informatie (afgestemd op de interesses van kinderen) en filmpjes ten behoeve van het voeren van rijke gesprekken met kinderen. Clips met voorbeeld-interacties rond voorlezen, praten en spelen.

12 Conclusies Meertaligheid heeft meerwaarde, in allerlei opzichten, en volledige beheersing van twee of meer talen is mogelijk. Meertaligheid hoeft niet tot achterstand te leiden als er genoeg tijd is voor aanbod in de verschillende talen en als het aanbod genoeg kwaliteit heeft. Een goed beheerste eerste taal kan kinderen helpen bij het leren van het Nederlands als schooltaal. Ouders kunnen thuis activiteiten aanbieden in de eerste taal die inhoudelijk op school voorbereiden. Daarmee ondersteunen zij het leren van de tweede taal waarschijnlijk beter dan geforceerd over te gaan op minder goed beheerst Nederlands. Er moet ondersteuning aan ouders geboden worden.

13 Koningin Maxima en de Prins Claus leerstoel Professor Aylin Küntay (Turkije) is in ons departement benoemd op de Prins Claus leerstoel om de voordelen van meertaligheid te bestuderen.

Kwaliteit voorschoolse voorzieningen: Europese perspectieven

Kwaliteit voorschoolse voorzieningen: Europese perspectieven Kwaliteit voorschoolse voorzieningen: Europese perspectieven Paul Leseman TODDLER conferentie, Gent 7-8 Oktober 213 Hogeverwachtingenvan voorschoolse opvang en educatie! ECEC moet in belangrijke mate bijdragen

Nadere informatie

Meertaligheid: misverstanden en vooroordelen

Meertaligheid: misverstanden en vooroordelen MEERTALIGHEID: DEFINITIES MEERTALIGHEID: MISVERSTANDEN EN VOOROORDELEN WEERLEGD Team Taal en meertaligheid Perfecte beheersing van de verschillende talen Het afwisselend kunnen gebruiken van meer dan één

Nadere informatie

Checklist: Lees- en spellingproblemen en meertaligheid

Checklist: Lees- en spellingproblemen en meertaligheid Checklist: Lees- en spellingproblemen en meertaligheid In te vullen door: school (leerkracht/ib er) in overleg met ouders, eventueel met iemand die als tolk kan fungeren. Als er bij kinderen voor wie Nederlands

Nadere informatie

Meertaligheid: Hoe werkt dat?

Meertaligheid: Hoe werkt dat? De Afûk, de organisatie die als doelstelling heeft om de kennis en het gebruik van de Friese taal en de belangstelling voor Friesland te bevorderen, heeft in 2007 Talen kleuren je leven uitgebracht. In

Nadere informatie

Checklist: Lees- en spellingproblemen en meertaligheid

Checklist: Lees- en spellingproblemen en meertaligheid 170185/1536 April 2017 Checklist: Lees- en spellingproblemen en meertaligheid In te vullen door: school (leerkracht/ib er) in overleg met ouders, eventueel met iemand die als tolk kan fungeren. Als er

Nadere informatie

Omgaan met. meer- en anderstaligheid. op school

Omgaan met. meer- en anderstaligheid. op school Omgaan met meer- en anderstaligheid op school Omgaan met meer- en anderstaligheid op school 1 Basisvoorwaarden Een school die goed weet om te gaan met meer-/anderstaligheid neemt een open houding aan tegenover

Nadere informatie

ANAMNESE MEERTALIGHEID Taalaanbod en attitudes t.o.v. betrokkene talen

ANAMNESE MEERTALIGHEID Taalaanbod en attitudes t.o.v. betrokkene talen ANAMNESE MEERTALIGHEID Taalaanbod en attitudes t.o.v. betrokkene talen Oorspronkelijk ontwikkeld door Mirjam Blumenthal en Manuela Julien binnen het Audiologische Centrum Den Haag, 1999 Versie 2 met geringe

Nadere informatie

MEERTALIGHEID: EEN TROEF! MARS Studiedag VAC Gent 19 oktober 2016

MEERTALIGHEID: EEN TROEF! MARS Studiedag VAC Gent 19 oktober 2016 MEERTALIGHEID: EEN TROEF! { MARS Studiedag VAC Gent 19 oktober 2016 Oefening: mijn gevoelens over taal! Wat roept een bepaalde taal bij jou op? Welke invloed heeft ze op jou? Hecht je er een emotionele

Nadere informatie

Taalstimulering voor kinderen en volwassenen. Taal en taalbeleid 3 februari 2014

Taalstimulering voor kinderen en volwassenen. Taal en taalbeleid 3 februari 2014 Taalstimulering voor kinderen en volwassenen Taal en taalbeleid 3 februari 2014 Enkele stellingen Taalontwikkeling 1. Voortalige fase: van 0 tot 1 jaar 2. Vroegtalige fase: van 1 tot 2,5 jaar Eentalige

Nadere informatie

NEDERLANDSE SAMENVATTING

NEDERLANDSE SAMENVATTING NEDERLANDSE SAMENVATTING Over de hele wereld groeien veel kinderen met een migrantenachtergrond tweetalig op, omdat hun etnische of eerste taal verschilt van de meerderheidstaal, hun tweede taal. De etnische

Nadere informatie

Twee of meer talen. Kunnen we er mee omgaan? Prof.dr. Sieneke Goorhuis-Brouwer KNO/CSK 1 04-12-12

Twee of meer talen. Kunnen we er mee omgaan? Prof.dr. Sieneke Goorhuis-Brouwer KNO/CSK 1 04-12-12 Twee of meer talen Kunnen we er mee omgaan? Prof.dr. Sieneke Goorhuis-Brouwer 1 Toename twee- of meertaligheid Positieve ontwikkelingen: Scholing, handel, gemengde huwelijken Negatieve ontwikkelingen:

Nadere informatie

Taalontwikkeling in een meertalige context

Taalontwikkeling in een meertalige context Taalontwikkeling in een meertalige context Informatiebrochure voor ouders Code maakt deel uit van de Groep Gezondheid & Welzijn van Lessius Proces van tweedetaalverwerving 1 Verantwoording Als expertisecentrum

Nadere informatie

Module 4 Thema 2 Meertaligheid

Module 4 Thema 2 Meertaligheid Module 4 Thema 2 Meertaligheid Meertaligheid: een mythe In welke mate zijn de volgende talen maatschappelijk nuttig (0-10)? Meertaligheid: een mythe Bias wat betreft Europese talen. Bias naar SN Standaard

Nadere informatie

Woordenschatverwerving & taalontwikkelend lesgeven

Woordenschatverwerving & taalontwikkelend lesgeven Woordenschatverwerving & taalontwikkelend lesgeven Wilma van der Westen Project Docenten aan zet bij taal in alle vakken Utrecht 7 november 2012 Even voorstellen: Bestuurslid Het Schoolvak Nederlands HSN

Nadere informatie

EEN ANALYSE VAN DE TAALSITUATIE IN DE RAND ROND BRUSSEL OP BASIS VAN DE BRIO-TAALBAROMETER. Rudi Janssens

EEN ANALYSE VAN DE TAALSITUATIE IN DE RAND ROND BRUSSEL OP BASIS VAN DE BRIO-TAALBAROMETER. Rudi Janssens EEN ANALYSE VAN DE TAALSITUATIE IN DE RAND ROND BRUSSEL OP BASIS VAN DE BRIO-TAALBAROMETER Rudi Janssens 1.1. BRIO-onderzoek en de Vlaamse Rand 1993 Frans/Nederlandse codewisseling 2002 Taalgebruik in

Nadere informatie

TAALSTIMULERING EN MEERTALIGHEID: HET WAARDEREN EN ONTWIKKELEN VAN ALLE TAALCOMPETENTIES BIJ JONGE KINDEREN

TAALSTIMULERING EN MEERTALIGHEID: HET WAARDEREN EN ONTWIKKELEN VAN ALLE TAALCOMPETENTIES BIJ JONGE KINDEREN TAALSTIMULERING EN MEERTALIGHEID: HET WAARDEREN EN ONTWIKKELEN VAN ALLE TAALCOMPETENTIES BIJ JONGE KINDEREN Koen Van Gorp Centrum voor Taal en Onderwijs, KU Leuven Kleine kinderen, grote kansen, 29.11.2013

Nadere informatie

UvA-DARE (Digital Academic Repository) Moeten allochtone ouders Nederlands praten met hun kinderen? Kuiken, F.

UvA-DARE (Digital Academic Repository) Moeten allochtone ouders Nederlands praten met hun kinderen? Kuiken, F. UvA-DARE (Digital Academic Repository) Moeten allochtone ouders Nederlands praten met hun kinderen? Kuiken, F. Published in: Alles wat je altijd al had willen weten over taal: de taalcanon Link to publication

Nadere informatie

Waarom? Doel. Verloop 26/02/2015. Talensensibilisering in de kleuterklas TALENSENSIBILISERING IN DE KLEUTERKLAS

Waarom? Doel. Verloop 26/02/2015. Talensensibilisering in de kleuterklas TALENSENSIBILISERING IN DE KLEUTERKLAS TALENSENSIBILISERING IN DE KLEUTERKLAS Begeleidingsprogramma voor kleuterleerkrachten en ouders van meertalige kinderen Ellen Vandewalle 26-02-2015 http://www.tolkinfo.nl/tolk2.php Waarom? Waarom? Doel

Nadere informatie

Audiologisch centrum, spraaktaalteam

Audiologisch centrum, spraaktaalteam TOS en Meertaligheid Onderwijsdag 25 mei 2016 Maaike Diender, klinisch linguïst Els de Jong, teamleider spraaktaalteam/logo-akoepedist Audiologisch centrum, spraaktaalteam Gehooronderzoek Logopedisch onderzoek

Nadere informatie

Loont VVE? Paul Leseman

Loont VVE? Paul Leseman Loont VVE? Paul Leseman Waar gaat VVE over? Extra kindplaatsen in peuterspeelzalen en kinderdagverblijven voor kinderen die anders niet aan zo n voorziening zouden deelnemen. Verbetering van de structurele

Nadere informatie

voor Maatschappelijk Werkers en Ouderconsulenten

voor Maatschappelijk Werkers en Ouderconsulenten voor Maatschappelijk Werkers en Ouderconsulenten Maatschappelijk werkers en ouderconsulenten kunnen aan de hand van TOLK praten met je kind!: Ouders bewust maken van het belang van veel praten. Ouders

Nadere informatie

Bilingualism and Cognition: The Acquisition of Frisian and Dutch Mw. E. Bosma

Bilingualism and Cognition: The Acquisition of Frisian and Dutch Mw. E. Bosma Bilingualism and Cognition: The Acquisition of Frisian and Dutch Mw. E. Bosma Nederlandse samenvatting Tweetaligheid en cognitie: de verwerving van het Fries en het Nederlands Deze dissertatie is het resultaat

Nadere informatie

De richtprijs voor een lezing is 400,- excl. reiskosten. Voor een workshop zijn de kosten afhankelijk van de invulling van de workshop.

De richtprijs voor een lezing is 400,- excl. reiskosten. Voor een workshop zijn de kosten afhankelijk van de invulling van de workshop. Lezingen Een lezing duurt 45 minuten tot een uur, gevolgd door de mogelijkheid om vragen te stellen en te discussiëren. De lezingen worden op locatie gegeven. Workshops Meer dan tijdens een lezing zijn

Nadere informatie

My name is Tom is een methode Engels voor alle groepen van de basisschool.

My name is Tom is een methode Engels voor alle groepen van de basisschool. My name is Tom is een methode Engels voor alle groepen van de basisschool. My name is Tom biedt een doorlopende leerlijn Engels voor alle groepen van de basisschool. Met My name is Tom leren de kinderen

Nadere informatie

Workshop positief omgaan met meertaligheid op school

Workshop positief omgaan met meertaligheid op school Workshop positief omgaan met meertaligheid op school 25 september 2017 Sarah Slabbaert www.cteno.be Sarah Slabbaert De kracht van meertaligheid Nood aan inzicht in de kracht van meertaligheid: Meertaligheid,

Nadere informatie

Waar? Meeting Plaza Utrecht (Hoog Catharijne), zie voor routebeschrijving www.meetingplazautrecht.nl

Waar? Meeting Plaza Utrecht (Hoog Catharijne), zie voor routebeschrijving www.meetingplazautrecht.nl Vversterk Supermarkt Wat? Een conferentie in supermarktvorm bedoeld voor docenten, onderwijsontwikkelaars en opleidingscoördinatoren die werken met het Bronnenboek Vversterk (in) de opleiding. Zij staan

Nadere informatie

Fryske Akademy Onderzoek naar de Friese taal, cultuur, geschiedenis, maatschappij, sociale duurzaamheid, meertalige opvoeding en meertalig onderwijs Mercator Europees Kenniscentrum voor Meertaligheid en

Nadere informatie

Taalontwikkeling van het meertalige kind 24/09/2013

Taalontwikkeling van het meertalige kind 24/09/2013 EXPERTISEGEBIEDEN Code slaat de brug tussen wetenschappelijk onderzoek en hulp- en dienstverlening op het vlak van: TAALONTWIKKELING VAN HET MEERTALIGE KIND Lezen, spellen en dyslexie Rekenen en dyscalculie

Nadere informatie

Uitgegeven: 3 februari 2010. 2010, no. 10 PROVINCIAAL BLAD VAN FRYSLAN

Uitgegeven: 3 februari 2010. 2010, no. 10 PROVINCIAAL BLAD VAN FRYSLAN Uitgegeven: 3 februari 2010 2010, no. 10 PROVINCIAAL BLAD VAN FRYSLAN BELEIDSREGEL voor het verkrijgen van een partiële ontheffing voor het vak Fries in het primair en voortgezet onderwijs in de provincie

Nadere informatie

Ontwikkeling van kinderen en relatie met kwaliteit van voorschoolse instellingen

Ontwikkeling van kinderen en relatie met kwaliteit van voorschoolse instellingen Ontwikkeling van kinderen en relatie met kwaliteit van voorschoolse instellingen Presentatie pre-cool cohortonderzoek Bijeenkomst G37 30 juni 2016 Annemiek Veen Pre-COOL cohortonderzoek Kohnstamm Instituut

Nadere informatie

Voorschools taalaanbod en schoolsucces

Voorschools taalaanbod en schoolsucces Summer 11 Voorschools taalaanbod en schoolsucces Inske Lamers Universiteit van Tilburg DASH taalonderzoek: Voorschools taalaanbod en schoolsucces Een onderzoek naar de invloed van voorschools taalaanbod

Nadere informatie

De angst voor de meertalige homo sapiens

De angst voor de meertalige homo sapiens Gent, 25/02/2011 De angst voor de meertalige homo sapiens Piet Van Avermaet Universiteit Gent Sint-Pietersnieuwstraat 49 9000 Gent Integratie/inburgering en meertaligheid Onderwijs en meertaligheid Integratie/inburgering

Nadere informatie

VERSLAG N.A.V. VIERDE CONSULTATIEFASE (JANUARI-MAART 2019) Ontwikkelteam Engels / Moderne Vreemde Talen

VERSLAG N.A.V. VIERDE CONSULTATIEFASE (JANUARI-MAART 2019) Ontwikkelteam Engels / Moderne Vreemde Talen VERSLAG N.A.V. VIERDE CONSULTATIEFASE (JANUARI-MAART 2019) Ontwikkelteam Engels / Moderne Vreemde Talen 1. Achtergrond In maart 2018 zijn negen ontwikkelteams met daarin leraren en schoolleiders uit het

Nadere informatie

Taaldiversiteit in Brussel: een analysekader. Rudi Janssens Studiedag 27 mei 2016 VUB-Jette

Taaldiversiteit in Brussel: een analysekader. Rudi Janssens Studiedag 27 mei 2016 VUB-Jette Taaldiversiteit in Brussel: een analysekader Rudi Janssens Studiedag 27 mei 2016 VUB-Jette Overzicht Welke begrippenkader voor discussie en beleid? Overzicht van meertaligheid in Brussel Communicatie in

Nadere informatie

Omgevingsanalyse ter beoordeling van het taalaanbod in het Nederlands. Bestemd voor professionals werkzaam in de jeugdgezondheidszorg.

Omgevingsanalyse ter beoordeling van het taalaanbod in het Nederlands. Bestemd voor professionals werkzaam in de jeugdgezondheidszorg. Omgevingsanalyse ter beoordeling van het taalaanbod in het Nederlands Bestemd voor professionals werkzaam in de jeugdgezondheidszorg. RIVM/Centrum jeugdgezondheid 26 februari 2009 1 1. Inleiding 1.1 Aanleiding

Nadere informatie

TALEN JE LEVEN! Informatie over meertalig opvoeden voor ouders en opvoeders

TALEN JE LEVEN! Informatie over meertalig opvoeden voor ouders en opvoeders TALEN JE LEVEN! Informatie over meertalig opvoeden voor ouders en opvoeders Talen kleuren je leven! Groei je op met meer dan één taal? Kun je in verschillende situaties meer dan één taal gebruiken of spreken?

Nadere informatie

Informatie voor beroepskrachten

Informatie voor beroepskrachten Informatie voor beroepskrachten 1 Inhoudsopgave Meertaligheid, een uitzondering? 4 Meertaligheid: Hoe werkt dat? 5 Simultaan of successief? 5 Welke factoren hebben invloed op de taalontwikkeling? 6 Voordeel

Nadere informatie

Inspiratiedag Brede School 29 april 2014 Bronks Talenkennis versterken van kinderen en jongeren in de Brede School

Inspiratiedag Brede School 29 april 2014 Bronks Talenkennis versterken van kinderen en jongeren in de Brede School Inspiratiedag Brede School 29 april 2014 Bronks Talenkennis versterken van kinderen en jongeren in de Brede School Piet Van Avermaet Inhoud Voorstelling SDL Kennismaking Stellingen Taal, taal leren, talige

Nadere informatie

Positief omgaan met meertaligheid in het basisonderwijs en in de buitenschoolse opvang

Positief omgaan met meertaligheid in het basisonderwijs en in de buitenschoolse opvang Ronde 4 Ayse Isçi Onderwijscentrum, Gent Contact: ayse.isci@gent.be Positief omgaan met meertaligheid in het basisonderwijs en in de buitenschoolse opvang Meertaligheid in het onderwijs en in de opvang

Nadere informatie

TALEN JE LEVEN! MEER WETEN? Informatie over meertalig opvoeden voor ouders en opvoeders. Heb je vragen over meertalig opvoeden? Neem contact op met:

TALEN JE LEVEN! MEER WETEN? Informatie over meertalig opvoeden voor ouders en opvoeders. Heb je vragen over meertalig opvoeden? Neem contact op met: MEER WETEN? Heb je vragen over meertalig opvoeden? Neem contact op met: ynfo@afuk.nl Of bezoek de volgende websites: www.afuk.nl www.sfbo.nl www.taalgroeimeter.nl www.heitenmem.nl www.tomke.nl www.ontdekdebieb.nl

Nadere informatie

Belangrijke stellingen

Belangrijke stellingen Emmanuelle le Pichon- Vorstman Sergio Baauw Suzanne Dekker Belangrijke stellingen In deze oefening worden enkele gegeven die ondersteund worden door onderzoek. Deze stellingen betreffen de integratie van

Nadere informatie

Anamnese Meertalige Kinderen

Anamnese Meertalige Kinderen Anamnese Meertalige Kinderen Intervisiewerkgroep Meertalige kinderen Deze anamneselijst staat gratis ter beschikking op www.sig-net.be in PDF-formaat en is ook beschikbaar in het Frans, Engels, Spaans,

Nadere informatie

ijn kind spreekt meerdere talen Tips voor meertalig opvoeden

ijn kind spreekt meerdere talen Tips voor meertalig opvoeden M Auteur: Helene Schelfhaut ijn kind spreekt meerdere talen Tips voor meertalig opvoeden Illustraties: Christof De Hertogh 1 Bonjour Ciao γειά Merhaba Cześć Hallo مرحبا Voor wie is deze brochure? Deze

Nadere informatie

ISOTIS interview studie MARTINE BROEKHUIZEN MELISSA BE

ISOTIS interview studie MARTINE BROEKHUIZEN MELISSA BE ISOTIS interview studie MARTINE BROEKHUIZEN MELISSA BE ISOTIS Inclusive Education and Social Support to Tackle Inequalities in Society. ISOTIS is ook het Griekse woord ʾισότηϛ (spreek uit: iesòtis ), wat

Nadere informatie

Hoe help je meertalige kinderen bij het leren van een tweede taal? Tips voor leerkrachten

Hoe help je meertalige kinderen bij het leren van een tweede taal? Tips voor leerkrachten Hoe help je meertalige kinderen bij het leren van een tweede taal? Tips voor leerkrachten Enkele tips 1. Goed begonnen is half gewonnen! Zorg van bij het begin voor een zo open en positief mogelijke klassfeer

Nadere informatie

Intercultureel en meertalig werken op (voor)scholen

Intercultureel en meertalig werken op (voor)scholen 6e ECCESS seminar Inclusieve opvang en educatie: Wat doen organisatie- en stelselkenmerken ertoe? Intercultureel en meertalig werken op (voor)scholen 9 November 2017 Bodine Romijn, MSc. Ryanne Francot,

Nadere informatie

Inleiding Cognitiewetenschap: Taalverwerving

Inleiding Cognitiewetenschap: Taalverwerving Inleiding Cognitiewetenschap: Taalverwerving Centrale vraag: Hoe leren kinderen hun moedertaal? Mogelijke antwoorden: Empiricisme: Neuro-constructivisme: Nativisme: algemeen leermechanisme interactie tussen

Nadere informatie

Onderwijs in een meertalige Brusselse omgeving Inhoud Stad en onderwijs: topdown bottom up

Onderwijs in een meertalige Brusselse omgeving Inhoud Stad en onderwijs: topdown bottom up Onderwijs in een meertalige Brusselse omgeving BEO-studiedag 16 maart 212 - Rudi Janssens Inhoud Stad en onderwijs Politiek-institutionele context Pedagogische context Demografisch-geografische context

Nadere informatie

Programma NT2 leerkracht

Programma NT2 leerkracht Programma NT2 leerkracht Post-hbo NT2 opleiding Hogeschool Rotterdam HOGESCHOOL ROTTERDAM March 17, 2017 Opgesteld door: Rossum, C.H. van Lobker, H.M. Programma Blok 1 Wk Tijd Opdracht / werkvorm Beg.

Nadere informatie

Hoofdstuk 1: Taalverwerving bij kinderen

Hoofdstuk 1: Taalverwerving bij kinderen Hoofdstuk 1: Taalverwerving bij kinderen Kinderen gebruiken vaak in hun zinscontructies en toen. Uit en toen blijkt namelijk dat er een tijdsverband is tussen twee delen uit de zin. Tijdsverbanden zijn

Nadere informatie

AUDIOLOGISCH CENTRUM HOLLAND NOORD ALKMAAR. Het AC als centrum voor Spraaktaaldiagnostiek

AUDIOLOGISCH CENTRUM HOLLAND NOORD ALKMAAR. Het AC als centrum voor Spraaktaaldiagnostiek AUDIOLOGISCH CENTRUM HOLLAND NOORD ALKMAAR Het AC als centrum voor Spraaktaaldiagnostiek Het spraaktaalteam van het ACHN Multidisciplinair team bestaat uit: Gedragswetenschappers (orthopedagogen/psychologen)

Nadere informatie

Eerste hulp bij tweede taal: experimentele studies naar woordenschatdidactiek voor jonge tweede-taalverwervers Bacchini, S.

Eerste hulp bij tweede taal: experimentele studies naar woordenschatdidactiek voor jonge tweede-taalverwervers Bacchini, S. UvA-DARE (Digital Academic Repository) Eerste hulp bij tweede taal: experimentele studies naar woordenschatdidactiek voor jonge tweede-taalverwervers Bacchini, S. Link to publication Citation for published

Nadere informatie

BoekStart maakt baby s slimmer. Heleen van den Berg Adriana G. Bus

BoekStart maakt baby s slimmer. Heleen van den Berg Adriana G. Bus BoekStart maakt baby s slimmer Heleen van den Berg Adriana G. Bus BoekStart: Wereldwijd project In: Groot-Brittanië (sinds 1992), Australië, Japan, Taiwan, België, Duitsland Met als doel: Een vroege start

Nadere informatie

NARRATIEVE VAARDIGHEDEN VAN SUCCESSIEF MEERTALIGE ARABISCH-NEDERLANDSE KINDEREN IN VERGELIJKING MET EENTALIGE KINDEREN: EEN PILOOTSTUDIE

NARRATIEVE VAARDIGHEDEN VAN SUCCESSIEF MEERTALIGE ARABISCH-NEDERLANDSE KINDEREN IN VERGELIJKING MET EENTALIGE KINDEREN: EEN PILOOTSTUDIE VAKGROEP SPRAAK-, TAAL- EN GEHOORWETENSCHAPPEN NARRATIEVE VAARDIGHEDEN VAN SUCCESSIEF MEERTALIGE ARABISCH-NEDERLANDSE KINDEREN IN VERGELIJKING MET EENTALIGE KINDEREN: EEN PILOOTSTUDIE drs. Daelman Julie,

Nadere informatie

Project Taalcoaches. 1 januari 2009 31 december 2011. Locatie Moerdijk. Vluchtelingenwerk Brabant-West. Projectvoorstel taalcoaches.

Project Taalcoaches. 1 januari 2009 31 december 2011. Locatie Moerdijk. Vluchtelingenwerk Brabant-West. Projectvoorstel taalcoaches. Locatie Moerdijk VluchtelingenWerk Brabant-West Postbus 173 4250 DD Werkendam Telefoon (0183) 50 90 16 Fax (0183) 50 90 17 afdeling@vluchtelingenwerk.org Project Taalcoaches 1 januari 2009 31 december

Nadere informatie

EEN ANALYSE VAN DE TAALSITUATIE IN DE RAND ROND BRUSSEL OP BASIS VAN DE BRIO-TAALBAROMETER. Rudi Janssens

EEN ANALYSE VAN DE TAALSITUATIE IN DE RAND ROND BRUSSEL OP BASIS VAN DE BRIO-TAALBAROMETER. Rudi Janssens EEN ANALYSE VAN DE TAALSITUATIE IN DE RAND ROND BRUSSEL OP BASIS VAN DE BRIO-TAALBAROMETER Rudi Janssens 1. De Rand als onderzoeksobject 1.1. BRIO-onderzoek en de Vlaamse Rand 1993 Frans/Nederlandse codewisseling

Nadere informatie

Op dit punt maak ik even een uitstapje naar het onderwerp Joden en meertaligheid.

Op dit punt maak ik even een uitstapje naar het onderwerp Joden en meertaligheid. Een schets van meertaligheid uit de onderwijspraktijk. Jacqueline Brecher Context Rosj Pina is een joodse basisschool in Amsterdam Zuid op modern orthodoxe grondslag. De school biedt profaan basisonderwijs

Nadere informatie

Latijn-wiskunde Latijn-moderne talen wetenschappen economie-wiskunde economie-moderne talen humane wetenschappen

Latijn-wiskunde Latijn-moderne talen wetenschappen economie-wiskunde economie-moderne talen humane wetenschappen Tweede graad aso In de tweede graad aso kies je voor een bepaalde richting. Ongeacht je keuze, blijft er een groot gemeenschappelijk basispakket van 26 lesuren algemene vakken. Het niveau van deze vakken,

Nadere informatie

Van misverstand tot meertaligheid Gelder, Fiona van; Visser, Saskia

Van misverstand tot meertaligheid Gelder, Fiona van; Visser, Saskia Van misverstand tot meertaligheid Gelder, Fiona van; Visser, Saskia IMPORTANT NOTE: You are advised to consult the publisher's version (publisher's PDF) if you wish to cite from it. Please check the document

Nadere informatie

Samenleven in Diversiteit in cijfers: Taalkennis, taalgebruik en taalbeleid

Samenleven in Diversiteit in cijfers: Taalkennis, taalgebruik en taalbeleid Samenleven in Diversiteit in cijfers: Taalkennis, taalgebruik en taalbeleid Cijfers uit de survey Achtergrondvariabelen Geboorteland Gemiddelde tijd in België Opleidingsniveau Taalkennis Taalgebruik Cijfers

Nadere informatie

Taal leren in de rekenles 1

Taal leren in de rekenles 1 H. Biemond 2 Expertisecentrum Nederlands, Nijmegen 1 Inleiding De verhalen over allochtone leerlingen en het rekenonderwijs zijn treurig. Het moderne rekenonderwijs heeft een talig en interactief karakter.

Nadere informatie

Hoe kinderen referentiële uitdrukkingen in verhalen met een topic shift produceren en interpreteren.

Hoe kinderen referentiële uitdrukkingen in verhalen met een topic shift produceren en interpreteren. Hoe kinderen referentiële uitdrukkingen in verhalen met een topic shift produceren en interpreteren. Rekening houden met het perspectief van de ander. Ellis Wubs Rijksuniversiteit Groningen Rekening houden

Nadere informatie

ENGELS als Tweede Taal

ENGELS als Tweede Taal ENGELS als Tweede Taal o.b.s. De Drift de Pol 4a 9444 XE Grolloo 0592-501480 drift@primah.org Inhoudsopgave Inhoud: 1. Inleiding 2. Keuze voor de Engelse taal (Why English?) 3. Vroeg vreemde talenonderwijs

Nadere informatie

VIRBO Directies GO Garderen, 13 maart Magda Deckers

VIRBO Directies GO Garderen, 13 maart Magda Deckers VIRBO Directies GO Garderen, 13 maart 2013 Magda Deckers TAALVAARDIGHEIDSONDERWIJS: Eenzelfde begrippenkader: - vaststellingen die leidden tot TVO - conclusies voor het onderwijs - TVO: conceptueel kader

Nadere informatie

Meertaligheid en de taalontwikkeling van kinderen

Meertaligheid en de taalontwikkeling van kinderen Meertaligheid en de taalontwikkeling van kinderen Meertaligheid en de taalontwikkeling van kinderen Deze brochure gaat over de taalontwikkeling van kinderen die opgroeien in een meertalige omgeving. Een

Nadere informatie

Oriëntatie Kunstmatige Intelligentie. Taalverwerving

Oriëntatie Kunstmatige Intelligentie. Taalverwerving Oriëntatie Kunstmatige Intelligentie Taalverwerving Taalverwervingsparadox Het leren van een taal: Makkelijk voor kinderen Maar moeilijk voor volwassenen en computers Hoe leren kinderen hun moedertaal?

Nadere informatie

Doeltaal is voertaal. Engels geven in het Engels. Whitepaper. Doeltaal is voertaal Marion Ooijevaar, 30 januari Introductie

Doeltaal is voertaal. Engels geven in het Engels. Whitepaper. Doeltaal is voertaal Marion Ooijevaar, 30 januari Introductie Engels geven in het Engels Introductie Deze whitepaper verschijnt in een serie whitepapers over Engels in het basisonderwijs. De serie bespreekt verschillende onderwerpen die relevant zijn voor leerkrachten

Nadere informatie

Betekenis van vaderschap

Betekenis van vaderschap Betekenis van vaderschap Conferentie vader-empowerment G.O.Helberg Kinder-en Jeugdpsychiater Materiaal ontleed aan onderzoek: Prof. dr. Louis Tavecchio Afdeling POWL, Universiteit van Amsterdam Een paar

Nadere informatie

Cover Page. The handle http://hdl.handle.net/1887/33033 holds various files of this Leiden University dissertation.

Cover Page. The handle http://hdl.handle.net/1887/33033 holds various files of this Leiden University dissertation. Cover Page The handle http://hdl.handle.net/1887/33033 holds various files of this Leiden University dissertation. Author: Berg, Heleen van den Title: From BookStart to BookSmart: about the importance

Nadere informatie

Doe een klein onderzoek naar de taalregels die een kind in jouw omgeving al dan niet onder de knie heeft en schrijf daar een verslag over.

Doe een klein onderzoek naar de taalregels die een kind in jouw omgeving al dan niet onder de knie heeft en schrijf daar een verslag over. Naam: Klas: Nr: Datum: Vak: Nederlands Leerkracht: Taalverwerving Opdracht 1 Doe een klein onderzoek naar de taalregels die een kind in jouw omgeving al dan niet onder de knie heeft en schrijf daar een

Nadere informatie

Advies meertalig opvoeden

Advies meertalig opvoeden Advies meertalig opvoeden Het advies voor meertalig opvoeden bestaat uit drie delen: Advies tweetalig opvoeden voor ouders die beiden voldoende goed Nederlands spreken. Advies tweetalig opvoeden voor ouders

Nadere informatie

Interactief werken aan woordenschat Onderzoek in groep 2 tot en met groep 4

Interactief werken aan woordenschat Onderzoek in groep 2 tot en met groep 4 Interactief werken aan woordenschat Onderzoek in groep 2 tot en met groep 4 OnderwijsBewijs-programma Femke Scheltinga Maud van Druenen Karin van Usen Waarom dit onderzoek? De aanleiding - Grote verschillen

Nadere informatie

Reader voor pedagogisch medewerkers

Reader voor pedagogisch medewerkers Reader voor pedagogisch medewerkers Module 1: Taalaanbod Wat zeg je en hoe zeg je het Rijk taalaanbod Er is veel verschil in taalaanbod: rijke of arme taal en alles daar tussenin. Het is van belang te

Nadere informatie

DE ALMELOSE VOORSCHOOLSE SCHAKELGROEP

DE ALMELOSE VOORSCHOOLSE SCHAKELGROEP 1 DE ALMELOSE VOORSCHOOLSE SCHAKELGROEP In de reguliere peuterspeelzaal stromen soms peuters in met een grote tot zeer grote achterstand in de beheersing van de Nederlandse taal. In sommige gevallen is

Nadere informatie

TWEEDETAALVERWERVING EN NT2-DIDACTIEK

TWEEDETAALVERWERVING EN NT2-DIDACTIEK TWEEDETAALVERWERVING EN NT2-DIDACTIEK AZC Dronten 2016-2017 Bijeenkomst 1 Lies.Alons@itta.uva.nl 1 ONDERWERPEN Scholing 2016-2017 De context van tweedetaalverwerving Didactiek in de NT2-les De praktijkopdracht

Nadere informatie

Communicatieve vaardigheden bij jongens met Klinefelter. Dorothy De Maesschalck Logopediste COS Brussel

Communicatieve vaardigheden bij jongens met Klinefelter. Dorothy De Maesschalck Logopediste COS Brussel Communicatieve vaardigheden bij jongens met Klinefelter Dorothy De Maesschalck Logopediste COS Brussel Inhoudstafel Normale spraak- en taalontwikkeling Alarmsignalen Spraak- en taalontwikkeling bij KS

Nadere informatie

A B C D E F G H I J K L M N O P Q R S T U V W X Y Z A B C D E F G H I J K L M N O P Q R S T U V W X Y Z

A B C D E F G H I J K L M N O P Q R S T U V W X Y Z A B C D E F G H I J K L M N O P Q R S T U V W X Y Z Geachte leraar, Bedankt voor uw bereidheid deel te nemen aan dit onderzoek. Binnen het kader van het MaSDiV project nemen leraren in Cyprus, Duitsland, Malta, Nederland, Turkije en Spanje deel aan deze

Nadere informatie

Engels op topniveau. Cambridge Certificates voor alle leerlingen

Engels op topniveau. Cambridge Certificates voor alle leerlingen Engels op topniveau Cambridge Certificates voor alle leerlingen Waarom? De toename van het gebruik van het Engels in de wereld is een feit. Het is de taal van veel games en websites, van veel films, televisieseries

Nadere informatie

De plaats van thuistalen

De plaats van thuistalen De plaats van thuistalen en andere taalvarianten in de klas en op onze school Kinderen leren het best in de taal waarmee ze opstaan en gaan slapen. Met andere woorden: in hun thuistaal/moedertaal. Dit

Nadere informatie

Hoe kun je meertalige ouders bereiken en ondersteunen? Tips voor schoolteams

Hoe kun je meertalige ouders bereiken en ondersteunen? Tips voor schoolteams Hoe kun je meertalige ouders bereiken en ondersteunen? Tips voor schoolteams Meertalige ouders bereiken Een goede communicatie tussen ouders en leerkrachten/begeleiders is belangrijk, zeker als er een

Nadere informatie

Jong geleerd. Beatrijs Brand en Saskia Snikkers

Jong geleerd. Beatrijs Brand en Saskia Snikkers Jong geleerd. Beatrijs Brand en Saskia Snikkers Programma Kennismaken Presentatie Jong geleerd Warming-up Pauze Praktische oefening Afsluiting Jong geleerd over het belang van actieve stimulering van ontluikende

Nadere informatie

Meertaligheid in een monoculturele schoolcontext Oprit 14 naar een schooltraject zonder snelheidsbeperkingen

Meertaligheid in een monoculturele schoolcontext Oprit 14 naar een schooltraject zonder snelheidsbeperkingen Meertaligheid in een monoculturele schoolcontext Oprit 14 naar een schooltraject zonder snelheidsbeperkingen Loes Vandenbroucke & Noël Clycq Oprit 14 onderzoek Doel: Verklaren van (problematische) schoolloopbanen

Nadere informatie

BIJGESTELDE VISIE OP HET LEERGEBIED ENGELS/MVT

BIJGESTELDE VISIE OP HET LEERGEBIED ENGELS/MVT BIJGESTELDE VISIE OP HET LEERGEBIED ENGELS/MVT Dit document beschrijft de visie op het leergebied Engels/moderne vreemde talen. In de visie worden de drie kerninhouden van het leergebied vanuit een drietal

Nadere informatie

Didactische verantwoording. Allemaal taal. Taal en communicatie voor pedagogisch medewerkers in de kinderopvang en op de peuterspeelzaal

Didactische verantwoording. Allemaal taal. Taal en communicatie voor pedagogisch medewerkers in de kinderopvang en op de peuterspeelzaal Didactische verantwoording Allemaal taal Taal en communicatie voor pedagogisch medewerkers in de kinderopvang en op de peuterspeelzaal Jenny van der Ende Taalondersteuning bij kinderen Naast behoefte aan

Nadere informatie

Opvoeden in het Nurks? Een onderzoek naar meertaligheid in het gezin in Vlaardingen

Opvoeden in het Nurks? Een onderzoek naar meertaligheid in het gezin in Vlaardingen Opvoeden in het Nurks? Een onderzoek naar meertaligheid in het gezin in Vlaardingen Hanneke Pot en Erica Assenberg 1 2 Samenvatting Wat vertellen Vlaardingse ouders m.b.t. keuzes, opvattingen, kennis en

Nadere informatie

Kan een kind meer talen

Kan een kind meer talen Kan een kind meer talen...ook als het een auditieve of co Meertaligheid is geen oorzaak van taalstoornissen de één is er beter in dan de ander dat geldt ook voor kinderen met een zintuiglijke, communicatieve,

Nadere informatie

Summary / Samenvatting in het Nederlands

Summary / Samenvatting in het Nederlands Summary / Samenvatting in het Nederlands 176 S Summary Samenvatting in het Nederlands 177 Inleiding Al decennia lang wordt het platteland van Noordoost-Nederland in verband gebracht met onderwijsachterstanden.

Nadere informatie

Beleidsprotocol doorstroom herfstkinderen Versie

Beleidsprotocol doorstroom herfstkinderen Versie Beleidsprotocol doorstroom herfstkinderen Versie 15-1-2014 Herfstkinderen zijn kinderen die geboren zijn in oktober, november of december. Een deel van deze kinderen gaat vervolgens na tweeënhalf jaar

Nadere informatie

Visie (Pedagogisch werkplan)

Visie (Pedagogisch werkplan) Visie (Pedagogisch werkplan) Gastouderopvang De Krummeltjes stelt zich tot doel om een omgeving te bieden waarin kinderen kunnen opgroeien tot zelfstandige en evenwichtige mensen met respect voor anderen

Nadere informatie

Cover Page. The handle holds various files of this Leiden University dissertation.

Cover Page. The handle   holds various files of this Leiden University dissertation. Cover Page The handle http://hdl.handle.net/1887/22735 holds various files of this Leiden University dissertation. Author: Yeniad Malkamak, Nihal Title: Self-regulation in ethnic minority children : associations

Nadere informatie

Werk aan de taalvaardigheid en empowerment van ouders

Werk aan de taalvaardigheid en empowerment van ouders 1 Oudereducatie Werk aan de taalvaardigheid en empowerment van ouders Diverse onderzoeken geven aan dat activiteiten voor taal- en ouderbetrokkenheid bijdragen aan het zelfvertrouwen en de betrokkenheid

Nadere informatie

COMPETENTIEPROFIEL ANIMATOR

COMPETENTIEPROFIEL ANIMATOR COMPETENTIEPROFIEL ANIMATOR VOOR ANDERSTALIGE NIEUWKOMERS Een goede spelbegeleider biedt ruimte en tijd om te spelen, maakt een weldoordachte keuze in het aanbod, biedt kansen om te exploreren, toont interesse,

Nadere informatie

Wat? ESF project 1 sept aug dec 2019 VDAB, OCMW, In-Gent, Stad Gent en GSIW vzw

Wat? ESF project 1 sept aug dec 2019 VDAB, OCMW, In-Gent, Stad Gent en GSIW vzw Wat? ESF project 1 sept 2016 31 aug 2018 31 dec 2019 VDAB, OCMW, In-Gent, Stad Gent en GSIW vzw Sneller en op maat toeleiden naar arbeidsmarkt Inburgerings- en activeringstraject afstemmen Werkgevers actief

Nadere informatie

Meertaligheid beken kleur!

Meertaligheid beken kleur! Meertaligheid beken kleur! Houffalize November 2017 Iris Philips Katleen Koopmans Doelen 1. Reflecteren over eigen visie m.b.t. meertaligheid 2. Visie aftoetsten aan recent wetenschappelijk inzicht 3.

Nadere informatie

Hoe kijken wij naar kinderen? Pedagogisch beleid

Hoe kijken wij naar kinderen? Pedagogisch beleid Hoe kijken wij naar kinderen? Pedagogisch beleid Inleiding Wij vinden het belangrijk dat u uw kind met een gerust hart naar één van onze kindercentra brengt. In deze brochure laten wij u zien dat wij

Nadere informatie

Welbevinden en betrokkenheid in het LKK onderzoek. Landelijke Kwaliteitsmonitor Kinderopvang Universiteit Utrecht & Sardes

Welbevinden en betrokkenheid in het LKK onderzoek. Landelijke Kwaliteitsmonitor Kinderopvang Universiteit Utrecht & Sardes Welbevinden en betrokkenheid in het LKK onderzoek Landelijke Kwaliteitsmonitor Kinderopvang Universiteit Utrecht & Sardes Pauline Slot 24-01-2019 Landelijke Kwaliteitsmeting Kinderopvang (LKK) Kinderdagopvang,

Nadere informatie

Visie Taalstimulering en meertaligheid Kind en Gezin

Visie Taalstimulering en meertaligheid Kind en Gezin Visie Taalstimulering en meertaligheid Kind en Gezin VLOR studiedag 3 februari 2012 Taal = hot item Arme peuters ook taalarm (16/03/2009) Steeds minder baby s met Nederlands als thuistaal geboren (4/12/2010)

Nadere informatie

Beleidsprotocol doorstroom herfstkinderen

Beleidsprotocol doorstroom herfstkinderen Beleidsprotocol doorstroom herfstkinderen Herfstkinderen zijn kinderen die geboren zijn in oktober, november of december. Een deel van deze kinderen gaat vervolgens na tweeënhalf jaar kleuteren naar groep

Nadere informatie

Symposium Project Docenten aan zet bij taal in alle vakken. Houten, 3 april 2013

Symposium Project Docenten aan zet bij taal in alle vakken. Houten, 3 april 2013 Symposium Project Docenten aan zet bij taal in alle vakken Houten, 3 april 2013 Even voorstellen: W.M.C.vanderWesten@hhs.nl Voorzitter Nederlands / Vlaams Platform Taalbeleid Hoger Onderwijs Bestuurslid

Nadere informatie