ONDERSTEUNINGSPROFIEL SPECIAAL BASISONDERWIJS DE ZWAAIKOM

Transcriptie

1 ONDERSTEUNINGSPROFIEL SPECIAAL BASISONDERWIJS DE ZWAAIKOM NAAM EN ADRES SBO de ZWAAIKOM Mars KZ HOOGEZAND Postbus AM HOOGEZAND, Telefoonnummer: DENOMINATIE Openbaar onderwijs SCHOOLINFORMATIE Zie ook: LAATSTE ONDERZOEK INSPECTIE file:///m:/downloads/rapport_onderzoek_naar_kwaliteitsverb etering_voor_arrangementonderzoeken%20(3).pdf VOORAF Zoals in de wetgeving Passend Onderwijs staat is de school verplicht een Ondersteuningsprofiel op te stellen dat deel uitmaakt van een dekkend regionaal onderwijsaanbod. Het referentiekader bevat een aantal uitspraken en uitgangspunten die kaderstellend zijn voor besturen. In de diverse notities en discussie over Passend Onderwijs worden de begrippen basiszorg, breedtezorg, dieptezorg, lichte en zware zorgnaast elkaar gehanteerd. In de wettelijke omschrijving wordt het begrip ondersteuning geïntroduceerd. Het gaat hierbij om voorzieningen die zijn getroffen voor leerlingen die extra ondersteuning behoeven. Ondersteuning die de school zelf kan bieden en gespecialiseerde ondersteuning die de school met hulp van het samenwerkingsverband en externe deskundigen kan verondersteuningen. Met basiszorg wordt bedoelt de ondersteuning die de school biedt aan alle leerlingen. Onder breedtezorg verstaan we de extra ondersteuning en gespecialiseerde ondersteuning die de school kan bieden met hulp van deskundigen binnen en buiten de school. Dieptezorg zijn de speciale onderwijsvoorzieningen die aanwezig zijn in het samenwerkingsverband en niet op de eigen school waar zowel lichte en zware ondersteuning aan leerlingen wordt geboden. Voor SBO de Zwaaikom geldt dat het geplaatst kan worden op het niveau van dieptezorg. Dit is het aanbod aan ondersteuning in gespecialiseerde voorzieningen zoals die in het samenwerkingsverband in de regio aanwezig is, zoals het speciaal basisonderwijs De Zwaaikom draagt de verantwoordelijkheid voor de leerling over aan deze voorziening. Dieptezorg kan zowel permanent als tijdelijk van aard zijn en is bestemd voor leerlingen met complexe speciale ondersteuningbehoeften. SPECIFIEKE KENMERKEN SBO de Zwaaikom is een school voor de kinderen die zijn vastgelopen in het reguliere 1

2 basisonderwijs, vanwege leerproblemen of sociaal-emotionele problemen. Door algemene werkhoudingproblemen, algemene achterstanden, dyslexie en dyscalculie kunnen er leerachterstanden ontstaan. Kinderen die het hierdoor moeilijk krijgen in het basisonderwijs, kunnen terecht op SBO de Zwaaikom. Ook kinderen met sociaalemotionele problematiek zoals faalangst, ADHD, ADD, NLD, ODD of PDD-NOS, hechtingsstoornis of een combinatie van leer- Mijn kind, mijn trots zit op De Zwaaikom. Speciaal basisonderwijs. Poeh. Als ik het zo zou zeggen, is dat verrekt negatief. Ik denk dat het anders is. Op De Zwaaikom wordt kwalitatief goed onderwijs gegeven. We zorgen goed voor de kinderen, zijn een voorbeeld voor ze. Daarbij spreken we ze aan op hun kwaliteiten, hebben oog voor de gebieden waar ze moeilijkheden mee hebben. We zijn positief over de mogelijkheden en kansen. Voor ieder kind. En natuurlijk zijn we als leerkracht, klasseassistent, intern begeleider, conciërge, logopedie, directie, gymnastiekleerkracht, administratie, ook maar mens. We denken te doen wat goed is, we menen de juiste weg te bewandelen, we doen ons best. Stinkende best. (BRON: nieuwsbrief oktober 2012) samenwerkingsverband Na het invullen van een oudergedeelte door de ouders en een onderwijskundig rapport van de verwijzende school, kan de PCL aan de hand van de toelatingscriteria toetsen of er een beschikking kan worden afgegeven die recht geeft op aanmelding bij SBO de Zwaaikom. De PCL hanteert de volgende criteria: 1. moeilijk lerende kinderen (IQ 55-75/80) zonder specifieke stoornis op het gebied van het leren, persoonlijkheidsvorming en/of gedrag; 2. moeilijk lerende kinderen (IQ 70-75/80) met daarnaast een probleem op het gebied van het leren, persoonlijkheidsvorming en/of gedrag. 3. kinderen die niet moeilijk lerend zijn (IQ > 75/80) waarbij sprake is van een leerstoornis (lees en/of rekenstoornis, spraakstoornis) en/of ontwikkelingsachterstand. 4. kinderen die niet moeilijk lerend zijn ( IQ > 75/80) waarbij sprake is van ontwikkelingsproblemen op gedrag of sociaal-emotioneel gebied in combinatie met leerachterstanden. Leerlingen kunnen een gepiekt of disharmonisch intelligentieprofiel hebben met wisselend sterke en zwakke aanleg / vaardigheden. en sociaal-emotionele problemen, kunnen op De Zwaaikom terecht. Op school wordt daarom op alle gebieden van het onderwijs aandacht geschonken aan de werkhouding en sociaal-emotionele ontwikkeling van de leerlingen (zie ook schoolgids , pagina 6 en 8). Indien een school handelingsverlegen is, kunnen de betreffende leerlingen door hun ouders worden aangemeld bij de Permanente Commissie Leerlingenzorg (PCL) van het Ook problematiek op het gebied van aandacht, concentratie en/of sociaalemotionele ontwikkeling kan een rol spelen. Daarnaast spelen bij het typeren van de leerlingenpopulatie de volgende contraindicaties een rol: kinderen die te veel verzorgingstijd nodig hebben leerlingen met een te geringe beïnvloedbaarheid van hun sociaal gedrag, leerlingen moeten kunnen functioneren in een groep met gemiddeld 15 leerlingen. 2

3 te geringe mate van zelfstandigheid: leerlingen moeten gedurende bepaalde momenten af kunnen zien van direct contact of ondersteuning door de leerkracht. (BRON: zorgplan SWV 2 10, pagina 14 en 15) betrekking op het noteren van handelingsplannen etc. De mogelijkheid is aanwezig dat een leerling kan worden doorverwezen naar een ander type speciaal onderwijs of naar het basisonderwijs. AANTAL LEERLINGEN EN KLASSEN Op 1 oktober 2014 heeft SBO de Zwaaikom 104 leerlingen ingeschreven. Deze zijn verdeeld over 8 groepen. Onderbouw A - 8 leerlingen Onderbouw B - 10 leerlingen Middenbouw A - 9 leerlingen Middenbouw B - 14 leerlingen Middenbouw C - 14 leerlingen Bovenbouw A - 17 leerlingen Bovenbouw B - 15 leerlingen Bovenbouw C - 17 leerlingen SPECIAAL ONDERWIJSAANBOD Voor alle leerlingen wordt een ontwikkelingsperspectief (OPP) opgesteld waarin ook de uitstroom, na de basisonderwijs, is beschreven. Aan de hand hiervan worden doelgerichte activiteiten ontwikkeld. De ontwikkelingsperspectieven worden periodiek geëvalueerd en eventueel bijgesteld. Het Jonge kind onderbouw Speciale begeleiding van jonge kinderen met een complexe tot een zeer complexe hulpvraag. Uitgebreide observatiemogelijkheden. Diagnostiek over een langere periode. Het is steeds duidelijk dat door de nog niet uitgekristalliseerde ontwikkeling, de diagnostiek een voorlopig karakter heeft. Alle bevindingen worden vastgelegd in het leerlingvolgsysteem (DOT-COM). Dit systeem heeft veel mogelijkheden met Het oudere kind - Midden-/bovenbouw Vanaf de middenbouw wordt de basis voor taal, lezen, schrijven en rekenen verder uitgebouwd. Daarnaast wordt er meer aandacht besteed aan wereldverkenning. Als er hiaten optreden, zullen de leerlingen, op individueel niveau, begeleid worden. Het onderwijs in de twee hoogste groepen (bovenbouw B en C) krijgt weer andere accenten. Er wordt voortgebouwd op de basis taal, lezen en rekenen/wiskunde die in de voorgaande groepen is gelegd en wordt gedifferentieerd naar niveau in verband met het te verwachten vervolgonderwijs. Daarnaast proberen we steeds meer om met de kinderen te werken aan de praktische vaardigheden. SPECIALISMEN IN HET TEAM (naast leerkracht) Psycholoog / orthopedagoog De psycholoog/orthopedagoog van De Zwaaikom is iedere donderdag beschikbaar. Een van de taken is het afnemen van psychologische onderzoeken. Het onderzoek kan leiden tot het aanvragen van extra ondersteuning op de school zelf, tot nader onderzoek bij een andere hulpverleningsinstelling, tot adviezen aan de leerkracht en/of ouders, tot een bepaalde aanpak op school en tot verwijzing van een ander schooltype. Tevens adviseert de psycholoog/orthopedagoog in de schoolkeuze voor het Voortgezet Onderwijs. Naast het afnemen van de psychologische onderzoeken, is de psycholoog/orthopedagoog beschikbaar voor onderzoek naar dyscalculie en dyslexie. Ten slotte neemt de psycholoog/orthopedagoog deel, op aanvraag, aan de Commissie van Begeleiding (CvB). 3

4 De Psycholoog/orthopedagoog van SBO de Zwaaikom is mevrouw Marieke Pot. Zij is iedere week een dag aanwezig. Logopedist Alle nieuwe leerlingen worden door de logopedist van De Zwaaikom bekeken op het gebied van stem, spraak, taal, gehoor en mondgedrag. Daarnaast kan de logopedist worden bevraagd op het gebied van kinderen met dyslexie. De logopedist van SBO de Zwaaikom is mevrouw H. Huiting. Zij is iedere dinsdag en donderdag aanwezig. Intern begeleiding De intern begeleidster organiseert, coördineert en bewaakt de leerlingenzorg binnen de school. Daarnaast is de intern begeleidster eerste aanspreekpunt op het gebied van: aanvragen van onderzoeken bij de orthopedagoog/psycholoog, opstellen van groepsplannen en overzichten, externe contacten andere scholen m.b.t. zorg. De intern begeleidster neemt deel aan de Commissie van Begeleiding (CvB). De intern begeleidster van SBO de Zwaaikom is mevrouw M. van der Laan. Zij is iedere werkdag aanwezig. Ambulante leerkracht LGF Leerlingen met een clusterindicatie (LGF) kunnen met een rugzak (leerling gebonden financiering) begeleid worden door de LGFleerkracht en ambulante begeleiders van de clusters. De aan de SBO de Zwaaikom toegewezen leerkracht leerling gebonden financiering is mevrouw D. Damoiseaux (cluster 2), de heer J. Rondhuis (cluster 3) en mevrouw A. van Woudenburg (cluster 4). Deze personen zullen in de nabije toekomst waarschijnlijk worden vervangen door een vertegenwoordiger uit cluster 4. Deze is in het kader van passend onderwijs aan de scholen in Hoogezand- Sappemeer toegewezen. De jeugdarts (GGD) onderzoekt de nieuwe leerlingen van SBO de Zwaaikom en andere leerlingen op indicatie of op verzoek van de ouders. De jeugdarts neemt deel aan de Commissie van Begeleiding (CvB). De jeugdarts van SBO de Zwaaikom is de heer P. de Groot. Hij is maandelijks aanwezig. Maatschappelijk werkster De maatschappelijk werkster van SBO de Zwaaikom is werkzaam bij MEE Groningen. Zij bezoekt alle ouders van de nieuw aangemelde leerlingen. Daarnaast legt ze bezoeken af bij de ouders die een verzoek hebben gedaan of op indicatie. De maatschappelijk werkster neemt deel aan de Commissie van Begeleiding (CvB). De maatschappelijk werkster van SBO de Zwaaikom is de mevrouw A. van Schaik. Zij is in ieder geval iedere vrijdag aanwezig. Kinderfysiotherapeut Als er door de school of de ouders problemen worden geconstateerd met de grove en/of fijne motoriek, dan kan er door de ouders kinderfysiotherapie worden aangevraagd. Het kind wordt dan op school behandeld. De kinderfysiotherapeut van SBO de Zwaaikom is de mevrouw W. Renkema. Zij is werkzaam bij Van Dijk CS therapie en is in ieder geval iedere donderdag aanwezig. Onderwijsassistent SBO de Zwaaikom heeft drie klassenassistentes in dienst. Zij ondersteunen de verschillende leerkrachten in de klas, in de vrije situatie. De directe aansturing geschiedt door de betreffende leerkrachten. Op aanvraag en overleg worden de assistentes ingezet. Het gaat dan om begeleiding van kleine groepjes of individuele leerlingen op het gebied van taal, lezen en rekenen. De klassenassistentes zijn mevrouw M. Blaak (maandag t/m donderdag), mevrouw N. Blik (maandag, dinsdag, donderdag en vrijdag) en Jeugdarts 4

5 mevrouw C. Hogendorf (dinsdag t/m donderdag). Conciërge De conciërge van de school is verantwoordelijk voor het onderhoud en zorg voor het schoolgebouw. Daarnaast is hij beschikbaar voor huishoudelijke klussen en ondersteuning in en buiten de klas. Tenslotte is de conciërge beschikbaar voor het oplossen van ICT-problemen. De conciërge van SBO de Zwaaikom is de heer M. Dijksma. Hij is iedere werkdag aanwezig. ICT-medewerker De ICT-medewerker is verantwoordelijk voor het netwerkbeheer op SBO de Zwaaikom. Daarnaast is hij bevoegd om programma s te (de)installeren. Tenslotte is de ICTmedewerker beschikbaar voor het oplossen van ICT-problemen. De ICT-medewerker van SBO de Zwaaikom is de heer K. Minholts. Hij is maandag, dinsdag en donderdag aanwezig. Lichamelijke oefening SBO de Zwaaikom heeft vanuit de gemeente Hoogezand-Sappemeer een leerkracht lichamelijke oefening in dienst. Hij is, naast de lessen gymnastiek, verantwoordelijk voor de individuele en groepslessen Motorisch Remedial Training. De leerkracht lichamelijke oefening van SBO de Zwaaikom is de heer M. Smit. Hij is maandag, dinsdag, donderdag aanwezig. SOVA training Op dinsdag is mevrouw M. Sesselaar (tevens groepsleerkracht) verantwoordelijk voor de sociale vaardigheidstraining. Dit kan zowel op individuele basis of groepjes leerlingen. De oefeningen / lessen SOVA worden teruggekoppeld naar de klassenpraktijk. Deskundigheid Aantal uren Psycholoog / orthopedagoog 0,2 fte Logopedist 0,4 fte Intern begeleiding 1 fte Ambulante begeleiding cluster 2 (1) * Ambulante begeleiding cluster 3 (1) * Ambulante begeleiding cluster 4 (1) * Jeugdarts 0,1 fte * Schoolmaatschappijk werk 0,35 fte Kinderfysiotherapeut 0,3 fte * Onderwijsasssistent 1,9 fte Concierge 0,86 fte ICT 0,23 fte Lichamelijke oefening 0,58 fte SOVA 0,2 fte (1) = Afhankelijk van aantal toegewezen LGF gelden ** Niet in dienst van De Zwaaikom ZORGROUTE SBO de Zwaaikom houdt zich aan de afspraken over de 1-zorgroute die zijn gemaakt op het niveau van het Samenwerkingsverband WSNS De exacte afspraken ten aanzien van de zorgroute zijn terug te vinden. Met een OPP doet de school een voorspelling wat betreft de didactische en pedagogische ontwikkeling voor de komende periode en wat betreft het verwachte uitstroomniveau naar het voortgezet onderwijs. Het ontwikkelingsperspectief wordt vastgesteld op basis van twee berekeningen. De eerste berekening is op basis van het totaal IQ en geldt voor alle domeinen (rekenen, spelling, technisch lezen en begrijpend lezen). De tweede berekening is gebaseerd op de leerresultaten van de toetsen op alle domeinen. Het bepalen van de leerrendementsverwachting (LRV) voor een bepaald domein gebeurt op basis van minimaal drie achtereenvolgende toetsresultaten. Pas vanaf een didactische leeftijd (het aantal maanden onderwijs vanaf groep 3) van 20 maanden is per domein de leerrendementsverwachting van een leerling te bepalen. Er hebben dan tenminste drie meetmomenten plaatsgevonden. Uiteraard worden ook bij leerlingen met een DL tot aan 20 maanden de gegevens systematisch, door middel van het 5

6 leerlingvolgsysteem, verzameld. Mede bepalend voor het vaststellen van het uitstroomprofiel, zijn de belemmerende en protectieve factoren zoals invloeden vanuit thuis, ontwikkelingsstoornissen, de sociaalemotionele ontwikkeling, de taalontwikkeling, schoolfactoren, medische bijzonderheden en de werkhouding. Onderstaande tabel biedt enig houvast bij het bepalen van een realistisch uitstroomprofiel. LA LRV TIQ LSE Uitstroom 0,5 of meer 0,25 tot 0,5 0,25 tot 0,5 < 50 % n.v.t PRO 50 tot 75 % 50 tot 75 % Ja of nee LWOO ja LWOO (LA = leerachterstanden; LVR = leerrendementsverwachting; TIQ = totaal IQ; LSE = leerbelemmerende problematiek) ONDERSTEUNINGSSTRUCTUUR DE ZWAAIKOM Er zijn 4 niveaus van zorg te onderscheiden, namelijk: basiszorg + niveau 1, basiszorg + niveau 2, breedtezorg, dieptezorg. Een uitwerking is de volgende: Basiszorg + niveau 1 intensieve zorg binnen de groep; globaal genomen voldoende voor 50 % van de leerlingen. Basiszorg + niveau 2 zeer intensieve zorg binnen en/of buiten de groep; vrij veel leerlingen maken er gebruik van; sommige kortdurend, andere zeer langdurig; ondersteund en/of uitgevoerd door een specialist binnen school (specialist lezen, spelling, rekenen of SOVA; logopedist, orthopedagoog, maatschappelijk werker of fysiotherapeut. ondersteuning door middel van diagnostische onderzoeken, toetsgegevens verwerken en analyseren, handelingsplannen opstellen, remediërend materiaal aanreiken, directe begeleiding / behandeling van de leerling, gesprekken met ouders / verzorgers, e.d. Breedtezorg zorg die wij bieden met behulp van externe personen en organisaties; geldt vooral voor kinderen met ontwikkelings-/gedragsstoornissen en/of opvoedings- problematiek; waarbij vanuit school meer of minder intensief contact met Jonx/Lentis, NOVO, pleegouders, zorgboerderij, e.d; momenteel o.a. ambulante begeleiders cluster 2-3-4, waarvan de ambulante begeleider cluster 4 zeer frequent op school is en ook lid is van de werkgroep sociaal-emotioneel volgsysteem; de schoolarts is lid van Commissie van Begeleiding en heeft regelmatig spreekuur op school. Dieptezorg zorg in een gespecialiseerde zorg- /onderwijsvoorziening; komt incidenteel voor bij onze leerlingen; betreft meestal tijdelijke plaatsing op t Ruige Veld of de afdeling Mozaïek van Accare. De leerlingenzorg vindt in principe binnen de groep plaats. Het stelt hoge eisen aan de deskundigheid van de teamleden. De leerkracht in de groep werkt handelingsgericht, bijvoorbeeld met groepsplannen. Uitgangspunt zijn de onderwijsbehoeften van de leerlingen. De leerkracht verzamelt systematisch gegevens van alle leerlingen door middel van dagelijkse observaties, schriftelijke opdrachten, methodegebonden toetsen, methodeonafhankelijke toetsen, in gesprekken met leerlingen, huisbezoeken en vragen-lijsten. Deze gegevens worden 6

7 geordend en systematisch bijgehouden in het groepsoverzicht. Per vakgebied heeft de leerkracht inzicht in de stimulerende en belemmerende (omgeving en persoonlijke) factoren van de leerlingen. Groepsoverzichten worden bewaard in een groepsmap. De toetsgegevens worden vastgelegd in een gestandaardiseerd leerlingvolgsysteem van de school. Groepsplannen zijn afgeleid van het schoolplan. In het schoolplan staan de leergebieden beschreven op basis van de kerndoelen. Voor alle leergebieden geeft de school aan welke methodes en materialen gebruikt worden en hoe de leergebieden in niveaus ingedeeld gedurende de hele basisschoolperiode aan bod komen. Leerkrachten die een groepsplan maken, bepalen op grond van de leerlingengegevens welk deel van het schoolplan voor zijn of haar leerlingen geschikt is in een gegeven periode. De leerkracht maakt uit het totale onderwijsaanbod een selectie voor zijn/haar groep. Per jaar wordt er minimaal twee keer een nieuw groepsplan opgesteld door de groepsleerkracht. In de groep zijn er soms (grote) verschillen tussen de leerlingen. Deze verschillen uiten zich in verschillende onderwijs- en instructiebehoeften. In het groepsplan kan dan voor een deel van de groep leerlingen een aangepaste doelstelling of instructiewijze en verwerkingswijze worden aangegeven. Deze clustering van groepjes leerlingen vindt meestal plaats in een beperkt aantal niveaus (maximaal 3). De school werkt volgens de uitgangspunten van de convergente differentiatie. Dat betekent: Voor alle leerlingen, uitgezonderd leerlingen met een officieel vastgestelde eigen leerlijn, geldt dat aan hen in principe de leerstof t/m eind groep 8 wordt aangeboden; Dit heeft als consequentie dat in principe aan alle leerlingen van een bepaalde groep de leerstof voor de betreffende groep (leerjaar) wordt aangeboden; Voor de basisgroep geldt dat aan hen het reguliere aanbod voor de betreffende groep wordt aangeboden; Voor plusleerlingen geldt eventueel een extra/aanvullend/verdiepend aanbod. Aan hen worden ook hogere eisen gesteld wat betreft het verwachte resultaat op de toets; Voor risicoleerlingen geldt dat extra instructies/begeleiding nodig zijn om het doel van het betreffende leerjaar te halen. Aan hen worden wat lagere eisen gesteld wat betreft het resultaat op de toets; Differentiatie houdt dus in: differentiatie t.a.v. instructie (preteaching, verlengde instructie, geen instructie); begeleiding (pedagogische aanpak, begeleiding bij werkhouding en concentratie); minimumaanbod dat voldoet aan de kerndoelen van de betreffende groep; Leerlingen met een officieel vastgestelde eigen leerlijn hebben een eigen leerdoel, dat afwijkt van het leerdoel van de groep. Ditzelfde kan eventueel ook gelden voor hoogbegaafde leerlingen (M. Balvert, 2010). Om de organisatie van de extra ondersteuning op verschillende niveaus in de groep mogelijk te maken heeft de school het systematisch leren van zelfstandig werken ingevoerd in alle groepen. Hierdoor krijgt de leerkracht de mogelijkheid om te differentiëren (instructie, verlengde instructie, pre-teaching). Daarbij wordt op momenten (bv. rekenen) gewerkt in niveaugroepen. Op deze manier is het verschil tussen de niveaus en behoeftes van leerlingen het kleinst. SPECIFIEKE KENMERKEN TAALONDERWIJS (w.o. dyslexie) SBO de Zwaaikom hanteert een dyslexieprotocol. Daarnaast is er een beleidsplan lezen en een beleidsplan taal. Spelling, lezen en taal wordt in principe aangeboden binnen de eigen stamgroep. 7

8 Waar wenselijk / noodzakelijk kan een leerling onderwijs volgen in een hogere of lagere groep. Aan de hand van de uitkomsten van de CITO-toetsen, de methode gebonden toetsen, de leeftijd, de verwachte ontwikkeling en de ervaringen van de leerkracht(en) neemt de leerling deel aan het groepsproces of volgt het (deels) een ander programma (herhaling of verdieping). SPECIFIEKE KENMERKEN REKENONDERWIJS (w.o. dyscalculie) Het rekenonderwijs wordt vanaf de middenbouwgroepen aangeboden in niveaugroepen. Aan de hand van de uitkomsten van de CITO-toetsen, de methode gebonden toetsen, de leeftijd, de verwachte ontwikkeling en de ervaringen van de leerkracht(en) worden de leerlingen ingedeeld in een niveaugroep. EXTRA VOORZIENINGEN LEERLING- BEGELEIDING BINNEN DE KLAS In de groepen van de jongste leerlingen (onderbouw A/B, C en D, middenbouw A) kan de betreffende leerkracht gedurende enkele dagdelen, uren per week ondersteund worden door een onderwijsassistent. Daarnaast kunnen de leerlingen met een LGF in de groep worden begeleid door ambulante leerkracht LGF. Tevens kan de individuele leerling in de klas worden begeleid door stagiaires van SPW/SAW. In de onderbouw wordt individuele logopedie gegeven door de logopedist. SBO de Zwaaikom biedt veel duidelijkheid en structuur. Wat bij de ene leerkracht geldt, geldt ook bij de ander en iedereen is verantwoordelijk voor alle leerlingen. Uit de methode beter omgaan met jezelf wordt minimaal een maal per week een les gegeven. In het begin van het schooljaar wordt er vaker aandacht geschonken aan groepsvorming, regels en afspraken op school, op het plein en de klas. Op school is op dinsdag een leerkracht beschikbaar SOVA training. Er is een pestprotocol aanwezig op school. LEERLINGEN MET SPECIFIEKE ONDERWIJSBEHOEFTEN Leerlingen met een clusterindicatie (LGF) worden begeleid door een LGF-leerkracht. Door een gedifferentieerd aanbod aan te bieden wordt zoveel mogelijk tegemoet gekomen aan de onderwijsbehoefte van de leerlingen. Dit wordt vormgegeven door de groepsoverzichten en plannen. SAMENWERKINGSPARTNERS ONDERWIJSONDERSTEUNING Gemeente Hoogezand-Sappemeer: ondersteuning bij financiële en personele zaken (afdeling Onderwijs, Economie en Werk). Vervangingsfonds: ondersteuning bij personele zaken. CEDIN: ondersteuning bij het bewaken van de kwaliteit van de school. SOCIAAL-EMOTIONELE ONTWIKKELING Door goede voorwaarden te creëren in de klas (pedagogische klimaat) en leerlingen werk en opdrachten aan te bieden op hun eigen niveau, wordt op school vroegtijdig ingegrepen bij problemen en een klimaat geschapen waarin alle leerlingen zich thuis voelen en gezien worden. SAMENWERKINGSPARTNERS ZORG Samenwerkingsverband Weer Samen Naar School CEDIN: overleg over onderzochte leerlingen. Consultatieve begeleiding. Netwerken Intern Begeleiding. 8

9 Stichting Mee: advies en ondersteuning door maatschappelijk werk. Lentis: overleg, advies en ondersteuning over leerlingen met sociaal-emotionele problemen door betrokken medewerker. GGD: medische onderzoeken en huisbezoeken. Fysiotherapie (praktijk Van Dijk CS therapie): behandeling van leerlingen met problemen fijne en grove motoriek. Cluster 2, 3 en 4: advisering en begeleiding leerlingen met LGF. Daarnaast heeft SBO de Zwaaikom contacten onder andere met: bureau Jeugdzorg, Centrum voor Jeugd en Gezin, Advies Meldpunt Kindermishandeling. SAMENWERKING MET OUDERS SBO de Zwaaikom probeert waar mogelijk zo veel mogelijk samen te werken met de betrokken ouders. Dit kan bijvoorbeeld in de ondersteuning van activiteiten binnen de school (bv. koken) en buiten de school (bv. begeleiding naar een activiteit). Daarnaast brengen ten hoogste drie ouders advies uit in de Medezeggenschapsraad (oudergeleding). Zij worden geïnformeerd en brengen aldus advies uit over de aangelegenheden die de oudergeleding in het bijzonder aangaan. SPECIFIEKE PUNTEN t.a.v. PROFES- SIONALISERING VAN DE LEERKRACHTEN en plannen, onderwijsinhoudelijk (bv. technisch lezen), zorginhoud en vormgeving. GRENZEN AAN DE MOGELIJKHEDEN SBO de Zwaaikom kan niet alle leerlingen helpen binnen de school. De leerlingen moeten kunnen functioneren binnen de condities van de speciale school voor het basisonderwijs. In het managementrapport Kind op de Gang zijn drie relevante vragen ten aanzien van de grenzen aan de mogelijkheden opgenomen. Deze vragen en uitwerking laten het volgende zien. Aan welke leerlingen kan de school WEL onderwijs en zorg bieden? Leerlingen met leerproblemen (bv. NLD) in combinatie met gedrags-/sociaalemotionele problemen en/of een cognitieve achterstand. Leerlingen met lichte fysieke problemen (bv. astma) in combinatie met gedrags- /sociaal-emotionele problemen en/of een cognitieve achterstand. SBO de Zwaaikom kan ook zorg en onderwijs bieden aan onderstaande leerlingen, met de aantekening dat deze leerlingen ook op hun plek kunnen zijn binnen het basisonderwijs. Leerlingen met enkelvoudige leerproblematiek, zoals NLD. Leerlingen met alleen lichte somatische problemen, zoals astma. Leerlingen met alleen fysieke problemen. Ieder jaar staan de specifieke scholingsonderdelen vermeld in het schooljaarplan. Dit plan wordt overlegd met de gemeente Hoogezand-Sappemeer. Daarnaast kunnen leerkrachten in kleine groepjes of individueel scholing volgen. Deze scholing wordt teruggekoppeld aan het gehele team c.q. betreffende bouw. Onderdelen die bijvoorbeeld aan de orde komen, zijn: opbrengst gericht werken, ontwikkelingsperspectief, groepsoverzichten Leerlingen met leerproblemen (bv. dyslexie) in combinatie met gedrags- /sociaal-emotionele problemen en/of een cognitieve achterstand. Leerlingen met een lichte verstandelijke beperking / laag begaafd niveau. 9

10 SBO de Zwaaikom kan ook zorg en onderwijs bieden aan onderstaande leerlingen, met de aantekening dat deze leerlingen ook op hun plek kunnen zijn binnen het basisonderwijs. Leerlingen met enkelvoudige lees-/ taalproblemen, zolang er niet bijkomend sprake is van een cognitieve achterstand en/of sociaal-emotionele problemen. Leerlingen met enkelvoudige leerproblemen, zolang er niet bijkomend sprake is van een cognitieve achterstand en/of sociaal-emotionele problemen. Leerlingen met een lichte vorm van psychiatrische problematiek (bv. PTSS en dissociatie) in combinatie met gedrags- /sociaal-emotionele problemen en/of een cognitieve achterstand. SBO de Zwaaikom kan ook zorg en onderwijs bieden aan onderstaande leerlingen, met de aantekening dat deze leerlingen ook op hun plek kunnen zijn binnen het basisonderwijs. Leerlingen die onrustig zijn en / of concentratieproblemen hebben, zolang er niet bijkomend sprake is van een cognitieve achterstand en/of sociaalemotionele problemen. Leerlingen met een lichte vorm van psychiatrische problematiek, zolang er niet bijkomend sprake is van een cognitieve achterstand en/of sociaalemotionele problemen. Kinderen die in hun leerontwikkeling en functioneren in de schoolse context belemmerd worden door een bijkomende ontwikkelingsstoornis (bv. PDD-nos, ADHD, angststoornis), in combinatie met een leer- c.q. cognitieve achterstand. SBO de Zwaaikom kan ook zorg en onderwijs bieden aan onderstaande leerlingen, met de aantekening dat deze leerlingen ook op hun plek kunnen zijn binnen het basisonderwijs. Leerlingen met een enkelvoudige en milde vorm van ontwikkelingsproblematiek als Gilles de la Tourette, ADHD, zonder een bijkomende cognitieve achterstand. Aan welke leerlingen kan de school GEEN onderwijs en zorg bieden? Leerlingen met ernstige visuele beperkingen in combinatie met gedrags- /sociaal-emotionele problemen en/of een cognitieve achterstand. Hoogbegaafde leerlingen (al dan niet samengaand met gedragsproblemen). Leerlingen met het Down-syndroom. Leerlingen met te specialistische zorg (bv. dove en blinde leerlingen). Leerlingen met extreem externaliserend gedrag, wat een gevaar vormt voor zichzelf en anderen vormt en waardoor het leerproces en het welzijn van anderen belemmerd wordt. Leerlingen met een te grote zorgintensiteit. Leerlingen met een te laag intelligentieniveau die een andere manier van leren nodig hebben. Leerlingen met een te hoog intelligentieniveau, die zowel een andere manier van leren en een uitdagender omgeving dan de school nodig hebben. Samengevat moeten de leerlingen in een groep (maximaal 16 leerlingen) kunnen functioneren. Daarnaast zullen ze beinvloedbaar moeten zijn. Dit wil zeggen dat ze kunnen profiteren van instructie, begeleiding en leiding. Het gedrag van leerlingen mag geen belemmering zijn voor andere leerlingen en / of teamleden. Ze moeten een bepaalde mate van zelfstandigheid bezitten en kunnen daarbij gedurende bepaalde momenten af kunnen zien van direct contact of begeleiding van de leerkracht. De leerlingen die veel 1 0

11 (lichamelijke) verzorging dan wel behandeling nodig hebben, zullen onvoldoende baat hebben van het onderwijs op SBO de Zwaaikom. SBO de Zwaaikom sluit bij voorbaat (en voorkeur) geen leerlingen uit. De grens voor wat mogelijk is wordt bepaald door de zwaarte of de ernst van de problematiek de de leerlingen voor zichzelf, of de groep of de school vormen. Daarbij spelen alle beschikbare faciliteiten een rol. Als de grens bereikt wordt, dan zal, eventueel na aanvullend onderzoek, in overleg met de ouders gezocht worden naar een geschikte onderwijsvorm voor de leerling. TOT SLOT In bijlage 1 staan de, voorlopige, arrangementen genoemd. Deze zijn nog voorlopig omdat in het komende schooljaar ( ) zal moeten blijken op welke wijze deze arrangementen zich precies gaan ontwikkelen. Ook zal het spanningsveld tussen draagkracht (wat kan de school wel) en draaglast (wat kan de school niet) opgelost dienen te worden. In een ondersteuningsprofiel staat aangegeven welke voorzieningen de school heeft om zorgleerlingen op te vangen. Het profiel wordt samen met het team opgesteld. Daarbij wordt niet alleen gekeken naat de expertise van de school, maar er wordt ook rekening gehouden met de profielen van de andere scholen in het samenwerkingsverband. Het totaal van ondersteuningsprofielen van alle scholen in het samenwerkingsverband moet zorgen voor een dekkend aanbod van de onderwijszorg. 1 1

12 ONDERWIJSARRANGEMENT 1 Externaliserend gedrag in de groep en in vrije situaties Hoeveelheid aandacht en tijd (schoolse setting, instructie en begeleiding) Wat heeft de leerling nodig? Wat heeft de leerkracht nodig? Wat heeft het team nodig? Wat hebben ouders nodig? Ondersteuning en hulp bij het Voldoende kennis over Een duidelijke visie en beleid op Korte lijnen met de leerkracht (leren) remmen van zijn/haar psychopathologie in het externaliserend gedrag emoties en gedrag algemeen Verkrijgen van inzicht in oorzaken en intenties van gedrag van anderen (leerkracht rolmodel) Een leerkracht die inzicht biedt in de positieve gevolgen van gewenst gedrag Duidelijke regels en directe feedback Consequente aanpak op negatief gedrag Één-op-één-begeleiding tijdens risicomomenten Voldoende kennis over hoe om te gaan met gedragsproblemen (passend binnen beleid van de school) / kennis en vaardigheden mbt inzetten van de methodes Een collega of team waar hij op terug kan vallen (sparringpartner) Positieve attitude Deskundige ondersteuning vanuit IB/GD/SMW en R.E.T. Voldoende kennis over psychopathologie in het algemeen Voldoende kennis mbt hoe om te gaan met gedragsproblemen Een goede samenwerking/ contact onderling Deskundigheidsbevordering Contactpersoon voor ouders binnen de school, zodat drempel om problemen te bespreken lager is Overlegmogelijkheden met andere disciplines binnen de school Kennis over visie, beleid en de aanpak van gedragsproblematiek binnen de school cq. samenwerkingsverband Betrokkenheid bij evaluatiemomenten Succeservaringen Ondersteuning en begeleiding bij sociale interacties Een goede balans tussen inspannende en ontspannende activiteiten (rustmomenten) Een leerkracht die alert is op de signalen van de 1 2

13 spanningsopbouw bij betreffende leerling (en hier op kan anticiperen voordat het escaleert) Duidelijke instructie (zowel gedrags- als lesinstructie) Gestructureerde en stimulerende (leer)omgeving Motivatie van buitenaf Kleine klassen, max 20 leerlingen Onderwijsmaterialen (methoden, leerlijnen) Stop-denk-doe- methode / stop-hoe-los-ik-het-op? ART (Agressie Regulatie Training) SOVA Aangepaste lesstof herhaling + taken op niveau IHP gericht op de onderwijsbehoeften van de leerling Extra ondersteuning in de groep voor rust en duidelijkheid Inzet van methoden en middelen die specifiek geschikt zijn voor het doel De beschikking over de verschillende methoden en materialen Kennis en vaardigheid m.b.t. inzetten van de methodes Kennis van de methoden en middelen die binnen de school ingezet worden Goede afstemming over aanpak op school die eventueel thuis is in te zetten met ondersteunende materialen van school Time-outprotocol Stimulerende opdrachten en materialen Fysieke ruimte/ het gebouw (extra ruimte, time out Een prikkelarme plek ín de klas om spanningsopbouw te verminderen Klaslokalen die ruimte bieden om apart te werken/ werken met tussenschotten 1 3

14 plek etc.) Een plekje waar hij/ zij tot rust kan komen bij calamiteiten Ruimte voor een individuele werkplek in de klas Aparte ruimtes binnen de school die dienen als: time-outplek, toets ruimte, prikkelarme werkplek etc. Aparte ruimtes binnen de school die dienen als: timeoutplek, toetsruimte, prikkelarme werkplek etc. Overzichtelijk schoolplein Deskundigheid in het team of op afroep beschikbaar Evt. inzet vaktherapie (klassenaanbod/ individueel) Op afroep inzet van individueel begeleider Mogelijkheid tot ondersteuning cq. begeleiding interne deskundigheid: IB/ GD Mogelijkheid tot consultatie en inzet van schoolmaatschappelijk werk bij vragen gerelateerd aan de thuissituatie (+ aanpak school en thuis afstemmen) Doordacht personeelsbeleid door de schoolleiding Scholing team in omgaan met externaliserend gedrag Samenwerken met andere instanties (CJG, GGD, SMW) Evt. afstemming deskundigen over inzet medicatie Mogelijkheid tot consultatie en begeleiding middels het samenwerkingsverband en/of externe deskundigen Regelmatig overleg met scholen in het samenwerkingsverband, jeugdhulpverleningsorganisaties, gemeente en andere relevante instanties Contact met ouders in afstemming school - thuis Een goede samenwerking tussen thuis, school en overige hulpverlening Duidelijkheid over de (on)mogelijkheden (en voors en tegens) van de inzet van medicatie 1 4

15 ONDERWIJSARRANGEMENT 2 Bij internaliserend gedrag Hoeveelheid aandacht en tijd (schoolse setting, instructie en begeleiding) Wat heeft de leerling nodig? Wat heeft de leerkracht nodig? Wat heeft het team nodig? Wat hebben ouders nodig? Ondersteuning en hulp bij het Voldoende kennis over Korte lijnen met de leerkracht (leren) omgaan met emoties en psychopathologie in het gedrag algemeen Een veilige en prettige werksfeer Structuur Positieve benadering/ goede relatie tussen leerkracht en de leerling Leerkracht die leerling tot zelfreflectie aanzet Leerkracht als rolmodel Leerkracht die leerling serieus neemt in zijn angst Etc. Voldoende kennis over hoe om te gaan met internaliserend gedrag (passend binnen beleid van de school) / kennis en vaardigheden mbt inzetten van de methodes Een collega of team waar hij op terug kan vallen (sparringpartner) Positieve attitude Deskundige ondersteuning vanuit IB/GD/SMW en R.E.T. Een duidelijke pedagogischdidactische visie en beleid op probleemgedrag, waaronder internaliserend gedrag Voldoende kennis over psychopathologie in het algemeen Voldoende kennis mbt hoe om te gaan met gedragsproblemen Een goede samenwerking onderling Deskundigheidsbevordering Contactpersoon voor ouders binnen de school, zodat drempel om problemen te bespreken lager is Overlegmogelijkheden met andere disciplines binnen de school Kennis over visie, beleid en de aanpak van internaliserend gedrag binnen de school cq. samenwerkingsverband Betrokkenheid bij evaluatiemomenten Geleidelijke, herhaalde blootstelling bron van angst Bij (faal)angst: voordoen, samen doen, alleen doen Een leerkracht die de onderwijsbehoeften van de leerling goed in kaart heeft en het onderwijs(zorg)aanbod daar op afstemt 1 5

16 Een leerkracht die hem/ haar helpt de weerbaarheid te vergroten Een leerkracht die hem/ haar helpt een andere kijk op problemen te ontwikkelen Een leerkracht die alert is op de signalen van de spanningsopbouw bij de leerling en hierop vroegtijdig kan anticiperen Duidelijke instructie: effectief, ordelijk en goed op maat Gestructureerde, stimulerende en veilige(leer)omgeving Kleine klassen max. 20 lln. Onderwijsmaterialen (methoden, leerlijnen) De beschikking over relevante vaardigheden betreffende sociale omgang en contacten middels SOVA-training Evt. faalangsttraining Programma Kids Skills Aangepaste lesstof; herhaling en taken op niveau IHP gericht op het (deel)aspect van het internaliserende probleemgedrag Extra ondersteuning in de groep voor rust en duidelijkheid Inzet van methoden en middelen die specifiek geschikt zijn voor het doel De beschikking over schoolbrede relevante methoden en materialen Kennis en vaardigheid m.b.t. het inzetten van schoolbrede methoden en materialen Kennis van de methoden en middelen die binnen de school ingezet worden Goede afstemming over aanpak op school die eventueel thuis is in te zetten met ondersteunende materialen van school Fysieke ruimte/ Extra ruimte voor vaktherapie: Tijd om goed individueel contact Aparte ruimtes binnen de 1 6

17 het gebouw (extra ruimte, time out plek etc.) om sociale contacten / spel te oefenen, time-outplek, prikkelarme werkplek, gespreksruimte Een prikkelarme plek in de klas om spanningsopbouw te verminderen Overzichtelijk schoolplein aan te gaan me de leerling school om sociale contacten / spel te oefenen, time-outplek, prikkelarme werkplek, gespreksruimte Klaslokalen die ruimte bieden om apart te werken/ werken met tussenschotten Ruimte voor een individuele werkplek in de klas Deskundigheid in het team of op afroep beschikbaar Leerkracht die oog heeft voor het internaliserende gedrag (signaleren) en vervolgens zijn/ haar pedagogisch en didactisch handelen daar gericht op afstemt Evt. inzet vaktherapie (klassenaanbod/ individueel) Mogelijkheid tot ondersteuning cq. begeleiding interne deskundigheid: IB/ GD Mogelijkheid tot consultatie en inzet van schoolmaatschappelijk werk bij vragen gerelateerd aan de thuissituatie (+ aanpak school en thuis afstemmen) Doordacht personeelsbeleid door de schoolleiding Scholing team in het signaleren en omgaan met internaliserend gedrag Op afroep inzet van individueel begeleider Mogelijkheid tot consultatie en begeleiding middels het samenwerkingsverband en/of externe deskundigen Samenwerken met andere instanties (CJG, GGD, SMW) Regelmatig overleg met scholen in het samenwerkingsverband, jeugdhulpverleningsorganisaties, gemeente en andere relevante instanties Een goede samenwerking tussen thuis, school en overige hulpverlening Contact met ouders in afstemming school - thuis 1 7

18 ONDERWIJSARRANGEMENT 3 Leerlingen met grote onrust- en concentratieproblemen Hoeveelheid aandacht en tijd (schoolse setting, instructie en begeleiding) Wat heeft de leerling nodig? Wat heeft de leerkracht nodig? Wat heeft het team nodig? Wat hebben ouders nodig? Ondersteuning en hulp bij het Voldoende kennis over Korte lijnen met de leerkracht (leren) omgaan met grote onrust psychopathologie in het / concentratie problemen algemeen Visualisering van tijd dmv: dagof weekrooster, timetimer o.i.d., agenda, duidelijkheid m.b.t. tot wat er af moet zijn in welke tijd Goede balans tussen inspannende en ontspannende activiteiten (rustmomenten) Ondersteuning bij het plannen van taken Gestructureerde en stimulerende leeromgeving Aangepaste instructie: duidelijke, concrete en korte instructies, effectief, ordelijk en goed op maat Voldoende kennis over hoe om te gaan met specifieke (internaliserende) gedragsproblemen/ kennis en vaardigheden mbt inzetten van de methodes Een collega of team waar de leerkracht op terug kan vallen (sparring-partner) Positieve attitude Deskundige ondersteuning vanuit IB/GD/SMW en R.E.T. Een duidelijke pedagogischdidactische visie en beleid op probleemgedrag, waaronder internaliserend gedrag met een helder vormgegeven structuur: duidelijkheid Deskundigheidsbevordering: voldoende kennis mbt hoe om te gaan met onrust en concentratie problemen Een goede samenwerking onderling Contactpersoon voor ouders binnen de school, zodat drempel om problemen te bespreken lager is Overlegmogelijkheden met andere disciplines binnen de school Kennis over visie, beleid en de aanpak van gedragsproblematiek binnen de school cq. samenwerkingsverband Betrokkenheid bij evaluatiemomenten Aangepaste lesstof; veel herhaling en overzichtelijke taken op niveau Verkrijgen van inzicht in oorzaken en intenties van de eigen problematiek 1 8

19 Een leerkracht die gedrag vroegtijdig signaleert en preventief handelt met duidelijke regels en positieve feedback, met daarbij veelvuldige herhaling van regels en afspraken Een leerkracht die weet heeft van en handelt naar de onderwijsbehoeften van een leerling met onrust- en concentratieproblemen Een leerkracht en medeleerlingen die beseffen dat er geen sprake is van onwil, maar van onmacht (begrip vergroten door psycho-educatie) Een leerkracht die alert is op de onrustsignalen bij de leerling en hierop vroegtijdig kan anticiperen Hulp bij het invullen van vrije situaties en één-op-één begeleiding tijdens opvallende onrust Ondersteuning en begeleiding bij sociale interacties (SOVA) Specifieke begeleiding gericht op de impulsbeheersing (bv stop-denk-doe) 1 9

20 Kleine klassen, maximaal 20 leerlingen Onderwijsmaterialen (methoden, leerlijnen) Middelen om de onrust te verminderen (denk aan ergonomisch kussen, stressballetje, aangepaste stoel, koptelefoon etc.) Opdrachten op de computer Een IHP (& OPP) dat op zijn/haar specifieke onderwijsbehoeften is afgestemd IHP gericht op de onderwijsbehoeften van de leerling Extra ondersteuning in de groep voor rust en duidelijkheid Inzet van methoden en middelen die specifiek geschikt zijn voor het doel De beschikking over schoolbrede relevante methoden en materialen Kennis en vaardigheid m.b.t. het inzetten van schoolbrede methoden en materialen Kennis van de methoden en middelen die binnen de school ingezet worden Goede afstemming over aanpak op school die eventueel thuis is in te zetten met ondersteunende materialen van school Aangepaste lesstof; korte afgebakende en gestructureerde taken op niveau, herhaling en gebruik time-timer Fysieke ruimte/ het gebouw (extra ruimte, time out plek etc.) Prikkelarme (leer)omgeving Een gestructureerd een overzichtelijke werkplek (evt. afgeschermd van de rest van de klas) Tijd om goed individueel contact aan te gaan me de leerling Klaslokalen die ruimte bieden om apart te werken/ werken met tussenschotten Ruimte voor een individuele werkplek in de klas Een plek om tot rust te komen Aparte toetsruimte Eventueel extra ruimte voor inzet vaktherapie Aparte ruimtes binnen de school die dienen als: timeoutplek, toetsruimte, prikkelarme werkplek etc. Overzichtelijk schoolplein 2 0

21 Deskundigheid in het team of op afroep beschikbaar Mogelijke inzet van individueel begeleider Mogelijkheid tot ondersteuning cq. begeleiding interne deskundigheid: IB/ GD Mogelijkheid tot consultatie en inzet van schoolmaatschappelijk werk bij vragen gerelateerd aan de thuissituatie (+ aanpak school en thuis afstemmen) Doordacht personeelsbeleid door de schoolleiding Scholing team in omgaan met grote onrust en concentratie problematiek Samenwerken met andere instanties (CJG, GGD, SMW) Evt afstemming deskundigen over inzet medicatie Mogelijkheid tot consultatie en begeleiding middels het samenwerkingsverband en/of externe deskundigen Regelmatig overleg met scholen in het samenwerkingsverband, jeugdhulpverleningsorganisaties, gemeente en andere relevante instanties Contact met ouders in afstemming school - thuis Een goede samenwerking tussen thuis, school en overige hulpverlening Duidelijkheid over de (on)mogelijkheden (en voors en tegens) van de inzet van medicatie 2 1

22 ONDERWIJSARRANGEMENT 4 Leerachterstand > 2 jaar Hoeveelheid aandacht en tijd (schoolse setting, instructie en begeleiding) Wat heeft de lln nodig? Wat heeft de lk nodig? Wat heeft het team nodig? Wat hebben ouders nodig - aangepaste - voldoende begeleidingstijd om - facilitering van tijd voor de - ondersteunende structuur instructie/begeleiding op leerling instructie/begeleiding te groepsleerkracht/onderwijsassistent vanuit de gezinssituatie om op individueel niveau. geven. - positieve attitude t.a.v. leergebied te begeleiden. - recht op dagelijkse begeleiding - positieve attitude t.a.v. problematiek (mn. schoolbeleid) - afspraken over communicatie leerkracht of onderwijsassistent. problematiek. (structureel overleg) Onderwijsmaterialen (methoden, leerlijnen) - aangepaste leerlijnen (CEDleerlijnen) - ICT materiaal (hardware en software) - materialen die overzichtelijk zijn: Rekenen: bv. maatwerk Lezen: bv. estafette Taal: bv. taaltrapeze, spelling in de lift - beschikken over de doorgaande leerlijnen voor rekenen en taal. - beschikking over aangepaste lesmateriaal en kennis hiervan. - ICT materiaal - materialen voor zelfstandig werken - remediërende materialen - gevulde orthotheek - materiaal over de problematiek van de leerling - afstemming over het gebruik van de materialen thuis. - verstrekken van materialen door de school en uitleg hierover vanuit school. Fysieke ruimte/ het gebouw (extra ruimte, time out plek etc.) Deskundigheid in het team of op afroep beschikbaar - fysieke ruimte om instructie te ontvangen (binnen of buiten de groep) - voorlichting/kennis over de problematiek en de uitwerking hiervan op het onderwijs. - empatisch vermogen van de leerkracht t.a.v. de leerling - voldoende ruimte om te begeleiden binnen of buiten de groep (instr. ruimte) - expliciete kennis over de problematiek en de uitwerking hiervan op het onderwijs (voorlichten, informatie materiaal) - vaardigheid in het gebruik van materialen en doorgaande lijnen. - voldoende ruimtes om te begeleiden evt. buiten de groep - op de hoogte zijn van afspraken m.b.t. gebruik ruimtes - algemeen noodzakelijke kennis over de problematiek en de uitwerking hiervan op het onderwijs. - op de hoogte zijn van deze afspraken - open relatie met de school 2 2

23 Samenwerken met andere instanties (CJG, GGD, SMW) - ondersteuning m.b.t. de problematiek (bv. psychisch of sociaal-emotioneel) - expertise van externen m.b.t. de problematiek - meedenken over het onderwijsleerproces. - ontvangen voorlichting - informatie over mogelijkheden voor ondersteuning - coördinator die het overleg bewaakt tussen externe instanties. - informatie over mogelijkheden voor ondersteuning 2 3

24 ONDERWIJSARRANGEMENT 5 Leerlingen met een chronische ziekte (w.a. epilepsie, diabetes) Hoeveelheid aandacht en tijd (schoolse setting, instructie en begeleiding) Onderwijsmaterialen (methoden, leerlijnen) Wat heeft de lln nodig? Wat heeft de lk nodig? Wat heeft het team nodig? Wat hebben ouders nodig Voldoende tijd en gelegenheid Facilitering van tijd voor de Ondersteunende structuur om hiaten in het onderwijs op te groepsleerkracht vanuit de gezinssituatie om op kunnen heffen. leergebied te begeleiden. Bewustwording en inzicht om gebruik te maken van compenserende factoren Goede afstemming en overdracht tussen alle betrokkenen Zoveel mogelijk het reguliere programma volgen van de groep (evt. minimum programma of programma gericht op zelfstandig werken). Voldoende begeleidingstijd om veelvuldig of langer schoolverzuim op te vangen en hiaten op te heffen. Duidelijke afspraken over taakverdeling en verantwoordelijkheid Beschikken over de doorgaande leerlijnen voor rekenen en taal. Reguliere methode (evt. van andere groep) Achterwacht voor protocollen (medisch) leerling gerelateerd op te stellen Gvulde orthotheek Lesmateriaal over de problematiek van de leerling Afspraken over communicatie Afstemming over het gebruik van de materialen thuis. Verstrekken van materialen door de school. ICT materiaal Fysieke ruimte/ het gebouw (extra ruimte, time out plek etc.) Deskundigheid in het team of op afroep beschikbaar Fysieke ruimte om zich terug te trekken (bv. om te rusten, medicatie toe te dienen). Bij de ziekte passende voorziening (bv. toilet, bed) Voorlichting/kennis over de lichamelijke problematiek en de uitwerking hiervan op het onderwijs (toedienen medicatie, Materialen voor zelfstandig werken Voldoende externe ruimtes om te begeleiden buiten de groep (zowel op leergebied als op medisch gebied) Expliciete kennis over de lichamelijke problematiek en de uitwerking hiervan op het onderwijs (voorlichten, Voldoende externe ruimtes om te begeleiden buiten de groep (zowel op leergebied als op medisch gebied) Op de hoogte zijn van afspraken m.b.t. bovenstaande Verpleegkundige i.v.m. medicatieverstrekking en protocol calamiteiten Op de hoogte zijn van afspraken m.b.t. gebouw/medische handelingen. Open relatie met de school (bv. om voorlichting geven, spreekbeurt etc.) 2 4

25 informatie materiaal) Empatisch vermogen van de leerkracht t.a.v. de leerling informatie materiaal) Indien nodig leerling gerelateerd medisch protocol Algemeen noodzakelijke kennis over de lichamelijke problematiek en de uitwerking hiervan op het onderwijs. Samenwerken met andere instanties (CJG, GGD, SMW) Mogelijkheid om gelijkgestemden te ontmoeten en ervaringen uit te wisselen. Ondersteuning m.b.t. de problematiek (bv. psychisch) Kennis en (in)zicht op mogelijkheden om ziektebeeld gerelateerde deskundigheid binnen het onderwijs toe te passen Afstemming met de behandelaar(s) Kennis en (in)zicht op mogelijkheden om ziektebeeld gerelateerde deskundigheid binnen het onderwijs toe te passen Afstemming met de behandelaar(s) Informatie en afstemming over de kennis die op school beschikbaar en overgedragen is. 2 5