Hoofdstuk 32. QGIS. In de nieuwste Ocad12 update is het ook mogelijk om rechtstreeks met shp-bestanden en wmfbestanden

Transcriptie

1 1 Hoofdstuk 32. QGIS Werken met de standaardversie van Ocad11 brengt enkele beperkingen met zich mee. Dan heb ik het over shp-bestanden en wms-bestanden. Wat dat juist is wordt hierna uitgelegd. In de nieuwste Ocad12 update is het ook mogelijk om rechtstreeks met shp-bestanden en wmfbestanden te werken. Om die bestanden te kunnen gebruiken hebben we een extra programma nodig, qgis is zo een programma, bovendien is het gratis te gebruiken. Het eerste wat we moeten doen is het programma installeren, de bestanden hiervoor vind je op

2 2 Zoals je ziet zijn er verschillende mogelijkheden. Ik heb gekozen voor de lange termijn release, dat is een stabiele versie. De laatste uitgave kun je natuurlijk ook gebruiken, het zou kunnen dat deze updates niet zo stabiel zijn. Na downloaden en installeren is het programma gebruiksklaar. Dit is het startscherm. In feite heb ik al een knoppenbalk toegevoegd aan het startscherm. Dat zijn knopen waarmee ik rechtstreeks naar agiv kan. Het gebruik van de knoppen leggen we later nog wel uit. Om die werkbalk te installeren klik je op de menukeuze plugins/plugins beheren en installeren de puntjes achteraan duiden erop dat er nog een keuzelijst gaat volgen

3 3 Als we nu terug naar het menu plugins gaan zien dan merken we geopuntqgis op, klik op het pijltje achteraan en je ziet wat je er allemaal mee aan kan. De lijst geeft meteen ook de mogelijkheden aan van de knoppen op de knoppenbalk.

4 4 GRBgis Op dezelfde manier als we een grbcad bestand bepaald en gedownloaded hebben kunnen we ook een grbgis-bestand downloaden. Je vind deze gegevens op Alles verloopt op dezelfde wijze, alleen kunnen we kiezen tussen twee opslagformaten shapefile : veel gebruikt uitwisselingsbestand voor geografische informatie gml : Geography Markup Language, een xml bestandsvorm voor de opslag van geografische informatie, ook iso19136 genoemd Wij kiezen voor shapefile, versturen onze aanvraag. Na ontvangst van het gezipte bestand wordt het uitgepakt in een aparte map. Als we via de verkenner gaan kijken zien we dat er voor elke laag een aantal bestanden zijn meegeleverd. Wat wij echt nodig hebben is het shp bestand maar de bestanden met extensie shx en dbf hebben we absoluut nodig. Shape-bestanden kunnen ook geen krommen of tekst weergeven,dat wordt opgelost door veel punten in bochten te plaatsen. Teksten hebben we uit het grbcad bestand verwijderd, hier gaan we daar nu geen last van hebben. Om de bestanden te kunnen gebruiken moeten we eerst qgis opstarten. Eénmaal opgestart gaan we de nodige bestanden inladen door te klikken op de knop.

5 5 Klik op bladeren en we komen in onze verkenner. We gaan naar de map waar de shp bestanden staan. De luxe is hier dat we kunnen kiezen welke shp-bestanden we zullen inladen. Zo kunnen we de lagen uitsluiten die we echt niet nodig hebben (vb gevellijnen, rioodeksels, ). Bij encoding kunnen we kiezen uit vele formaten, ik heb gekozen voor system, en uitgetest of het werkte. Selecteer de bestanden in de verkenner, klik op open, je komt terug in het popup scherm en klikt ook daar op open, de bestanden zullen nu geladen worden. Op het eerste zicht lijkt alsof er maar hier en daar een gebouw te zien is, maar ze zijn er wel degelijk. Het enige waar we nog moeten op letten is dat de laag met de percelen (adp) getekend zijn als vlakken. We zullen ze later omzetten naar lijnen. Eerst gaan we onze gegevens opslaan als dxf-bestand. Dat doen we door in het menu project op dxf export te klikken. We worden gevraagd om een naam en een map op te geven waar we de gegevens willen bewaren. Dan werkt alles identiek hetzelfde als bij het inlezen van andere dxf-bestanden (ngi, grbcad). Enkel moeten we de laag Adp nog omzetten naar lijnen. Als de dxf-bestanden zijn ingelezen klikken we ergens op de tekening en in de statusbar linksonder zien we welke laag geselecteerd is. Is dit de Adp-laag dan klikken we in onze symbolenbox op een lijn (of we maken er eerst één aan,vb paarse dunne lijn), vervolgens klikken we in Ocad op de knop. E krijgen weer een popup.

6 6 Ocad vraagt of we alle objecten in de laar Adpe86086 mogen vervangen door ons eigen gemaakt symbool We klikken op Ok en de vlakken worden omtrekslijnen. Ook de gebouwen zijn wel degelijk meegekomen, zie hieronder In ons voorbeeld hebben we steeds een nieuwe kaart gemaakt om de dxf-bestanden om te zetten. Je kan natuurlijk ook een dxf-bestand inladen in een bestaande kaart, op voorwaarde dat die ook in Lambert72 coördinaten is. Lagen in het dxf-bestand Naam Definitie In de tekening Omzetten naar Ocad Adp Een administratief perceel (Adp) is een grafische voorstelling van de vermoedelijke ligging van het kadastraal perceel, waarbij de perceelsgrenzen werden geïnterpreteerd rekening houdend met de terreinsituatie. Een rood gekleurd vak Zelf te maken lijnsymbool

7 7 Ano Een anomalie (Ano) is een geverifieerde GRB-afwijking. GRB-afwijkingen worden door een grote groep van gebruikers aan het AGIV gemeld, die ze controleert en beheert als anomalieën. Rood vlak of rode lijn Zelf te maken lijnsymbool of vlaksymbool Gba Een gebouwaanhorigheid (Gba) is een duurzame constructie die aanleunt bij en behoort tot een in het GRB opgenomen gebouw aan de grond (Gbg). Rood vlak (gebouw) Gbg Een gebouw aan de grond (Gbg) is een duurzaam bouwsel, vast met het aardoppervlak verbonden, dat een voor mensen toegankelijke ruimte omsluit. Een gelijkvloerse toegang voor ondergrondse of hangende constructies wordt eveneens als gebouw aan de grond beschouwd. Bepaalde duurzame bouwsels die aan bovenstaande definitie beantwoorden, worden echter in andere GRB-entiteiten opgenomen en niet hier. Bijvoorbeeld koeltorens, watertorens, e.d. worden opgenomen als kunstwerk (entiteit Knw). Rode omtrekslijn Gvl Gvp Een gevellijn (Gvl) volgt de verticale projectie van het gevelvlak op het maaiveld en verbindt twee verschillende gevelpunten (Gvp). In zijn meest eenvoudige vorm wordt een gebouw aan de grond beschreven door vier elementaire gevelvlakken (een voorgevel, een achtergevel en twee zijgevels). Een gevelpunt (Gvp) is elk beduidend vormpunt van de gevellijn van een gebouw aan de grond (Gbg) Deze shp-laag niet openen en niet omzetten naar dxf Deze shp-laag niet openen en niet omzetten naar dxf Knw Een kunstwerk (Knw) is een civieltechnische constructie, of specifiek type gebouw, niet opgenomen als gebouw aan de grond (Gbg), opgetrokken uit duurzame materialen en zichtbaar aan het aardoppervlak. Rode lijn Zelf te maken lijnsymbool Lbz Een GRB-lokale bijhoudingszone is een contour van een zone waar het GRB werd Deze shp-laag niet openen en niet

8 8 Mkp Mkv bijgewerkt door een in grootte beperkte, lokale bijhoudingsopdracht. Meetkundig referentiepunt van het geodetische net Meetkundig referentiepunt van het lokaal verdichtingsnet omzetten naar dxf Deze shp-laag niet openen en niet omzetten naar dxf Deze shp-laag niet openen en niet omzetten naar dxf Sbn De spoorbaan (Sbn) is de corridor van het transportnetwerk bedoeld voor het spoorverkeer. De spoorcorridor stelt de zone voor waar exclusief spoorverkeer (trein, metro of tram) plaatsgrijpt. Rood vlak (privé terrein, spoor niet toegankelijk) Trn Een terrein (Trn) is een surplusgebied dat deel uitmaakt van het openbaar domein en grenst aan een weg-, spoor- of watercorridor. Rood vlak Zelf te maken vlaksymbool Wbn De wegbaan (Wbn) is de voorstelling van de wegcorridor in het GRB. De wegbaan wordt overlangs opgedeeld in verschillende arbitrair afgebakende wegbaanelementen. Er zijn twee types wegbaanelementen: een kruispuntzone komt overeen met een kruispunt; een wegsegment komt overeen met een wegvak. Rood vlak Zelf te maken lijnsymbool Wga Een wegaanhorigheid (Wga) is een constructie die binnen de wegbaan (Wbn) of binnen een terrein (Trn) met verkeersfunctie opgericht werd om onderdak te bieden aan personen, vervoersmiddelen en goederen, maar niet als zelfstandig gebouw beschouwd kan worden. Rood vlak Wgo De wegopdeling (Wgo) is de fysieke begrenzing van goed identificeerbare functionele stroken binnen de wegbaan (Wbn). Rode lijn Shp-laag niet openen in een oriëntatie loopkaart, wel voor een sprintkaart. Wgr Een gracht (Wgr) is een waterloop, een beek of een sloot, bedoeld voor de af- of aanvoer of het tijdelijk ophouden van oppervlaktewater en gelegen binnen de wegbaan (baangrachten). Rode lijn Zelf te maken lijnsymbool

9 9 Wkn Een wegknoop (Wkn) is een puntvormig element dat een wegverbinding (Wvb) begrenst. Deze shp-laag niet openen en niet omzetten naar dxf Wlas Een VHA-waterloopsegment (Wlas) is de aslijn van een segment van het VHAwaterlopennetwerk van de Vlaamse Hydrografische Atlas. Rode lijn Zelf te maken lijnsymbool Wli Een longitudinaal weginrichtingselement (Wli) is een vast inrichtingselement binnen de wegbaan, met als doel de verkeersstromen in gescheiden stroken te leiden. Deze inrichtingselementen zijn overwegend parallel aan de lengteas van de wegbaan georiënteerd. Rode lijn Niet openen en omzetten voor loopkaart, wel voor sprintkaart Wpi Wri Een puntvormig weginrichtingselement (Wpi) is een inrichtingselement behorende bij de wegbaan (Wbn), waarvan het contact met het grondoppervlak onvoldoende groot is om als lijn of veelhoek gekarteerd te worden. Een putdeksel (Wri) is een deksel of luik van ondergrondse leidingen en installaties. Deze shp-laag niet openen en niet omzetten naar dxf Deze shp-laag niet openen en niet omzetten naar dxf Wrl Een spoorrail (Wrl) is een metalen spoorstaaf die spoorverkeer mogelijk maakt binnen de wegbaan (Wbn) en de direct aansluitende zone. Rode lijn Zelf te maken lijnsymbool Wti Een transversaal weginrichtingselement (Wti) is een vast inrichtingselement binnen de zone voor snelverkeer met als doel de normale verkeersstroom te remmen of te compartimenteren. Deze inrichtingselementen zijn overwegend dwars op de lengteas van de wegbaan (Wbn) georiënteerd. Rode lijn Niet openen en omzetten voor loopkaart, wel voor sprintkaart Wtz De watergang (Wtz) beslaat het gebied dat rechtstreeks gedomineerd wordt door de fysieke aanwezigheid van oppervlaktewater (waterlopen en stilstaande wateroppervlakken). In de praktijk benadert Rode omtrekslijn watervlak

10 10 de watergang (Wtz) het oppervlak tussen de insteken van de beide oevertaluds (kruin) Wvb Een wegverbinding (Wvb) is een lijnvormig element dat een deel van de wegcorridor voorstelt en begrensd wordt door twee wegknopen (Wkn). Rode lijn De aslijn van een verharde weg, symbool of Niet opnemen voor sprintkaarten Vergelijking GRBbgis-GRBcad Vaststelling : met beide systemen kunnen we hetzelfde resultaat bereiken. GRBgis : we hebben een extra programma nodig om de shp-bestanden om te zetten in dxfbestanden. Er zitten minder lagen in dit soort van bestand, zo hebben we geen last van teksten die we toch niet nodig hebben. We kunnen hier ook opteren om slechts één laag om te zetten. GRBCad : We krijgen direct dxf-bestanden ter beschikking, nadeel er zitten wel heel wat lagen in die we niet nodig hebben. Aan jullie de keuze. Meer mogelijkheden in qgis. Tot nu toe hebben we qgis enkel gebruikt om shp-bestanden om te zetten naar het dxf-formaat, maar natuurlijk kan het programma veel meer. Zo is het een echt cad-programma maar al die mogelijkheden belichten zou ons te ver voeren. We beperken ons tot hetgeen nuttig is voor ons. Eerst even dit nog zeggen, aan qgis wordt gewerkt door een ganse ploeg van mensen. Zoals altijd bevatten programma s fouten, om die reden verschijnen er ook regelmatig updates. Als er een update beschikbaar is dan wordt dat gemeld in de statusbalk.

11 11 Je krijgt meteen alle update-informatie als je in het help-menu klikt op de functie om op updates te controleren. Meteen krijg je een popup met wat er beschikbaar is en wat nog in de pijplijn zit. Automatisch updaten is er helaas nog niet bij. De geopunt knoppen Zoek een adres in geopunt, in een popupscherm kan je zoekcriteria invoeren Zoek een adres op de kaart, voorwaarde is wel dat je een kaart geopend hebt in qgis Csv-adressenbestand geocoderen, niet direct nuttig voor ons Zoek een interessante plaats (en vind er meer info over) Bevraag gipod, gipod is een systeem voor kabelleggers en nutsbedrijven Teken een hoogteprofiel, ook hier moet eerst een kaart geopend zijn in qgis Zoek naar een perceel (op basis van de kadastrale gegevens, sectie en nummer) Ga naar de geopunt catalogus, die knop gaan we verder documenteren. Geopunt catalogus

12 12 De geopunt catalogus is, zoals de naam doet vermoeden, een kataloog van alles wat je in gepunt kunt vinden. Er is een opdeling in drie grote groepen. Elke groep is dan ook nog eens verdeeld in twee tabbladen, één met de meest recente zaken en één met de populairste zaken. Datasets : Wat je aan gegevens kan vinden in het metadatacenter van agiv. Webservices : Een webservice maakt het mogelijk om op afstand (meestal over het internet) vanaf een cliënt-computer (bijvoorbeeld de Geopunt-Kaarttoepassing) een dienst (service) op te vragen. Elke webservice heft een detailpagina met informatie over deze service. Als je klikt op bekijk op kaart kan je de service op kaart bekijken, klik je op metadata dan ga je naar de metadatabank van het agiv. Applicaties : een reeks toepassingen van agiv en zijn gdi-partners. Als je op de knop klikt dan krijg je onderstaand scherm

13 13 In het bovenste vak geef je de naam in van de dienst die je wil gebruiken Als je begint in te tikken denkt de toepassing al mee, kies de toepassing die je wil en klik op zoek ; In het grote vak links komen de mogelijke bronnen, in het vak rechts komt een beschrijving van de toepassing. Selecteer de toepassing en klik, onderaan ongeveer in het midden, op de knop download. Je komt nu in het scherm waar je de gegevens kan bestellen. Je hebt niet direct toegang tot de gegevens, je moet je eerst aanmelden of, als je nog geen erkende gebruiker zijt, je eerst registreren. Als je aangemeld bent kom je in dit scherm Verder verloopt alles zoals reeds uitgelegd in hoofdstuk 26. De aanvraag voor GRBGis bestanden verloopt op dezelfde manier.

14 14 Meer doen met qgis Qgis is een krachtig tekenprogramma, je kan er veel meer mee doen dan enkel shp-bestanden mee gebruiken. Je kan de toepassing ook gebruiken om hoogtelijnen te downloaden of om de orthofoto s op te halen om daarna te gebruiken in Ocad. Hoogtelijnen Agiv heeft, op basis van de lidar-opnamen, ook een digitaal hoogtemodel voor Vlaanderen opgemaakt. Dit hoogtemodel is vrij beschikbaar voor iedereen. Je begint met te surfen naar odel_vlaanderen_ii Dan krijg je dit scherm Dan kies je voor DTM-raster 1m of 5m.

15 15 Klik op de knop downloaden Bevestig je selectie en je krijgt een lijst met de planbladen van het ngi

16 16 Kies het juiste tabblad, de download wordt gestart. Je krijgt nu een groot (gezipt) bestand van ongeveer 1MB. Natuurlijk heb je niet het ganse planblad nodig, om het deel eruit te halen dat wij nodig hebben gaan we qgis gebruiken. Eerst het gecomprimeerde bestand uitpakken en ergens opslaan. Dan laden het bestand in qgis. We klikken op de knop of dubbelklikken op het bestand in onze mappen. Misschien verwacht je nu om hoogtelijnen te zien, maar je ziet enkel een grijsraster. Hier geldt hoe lichter hoe hoger. Gelukkig kunnen we uit dit rasterbestand de hoogtelijnen halen. Meer dan waarschijnlijk hebben we het hele ngi-blad niet nodig, dus knippen we eerst een stukje uit. Als je wil weten op welk kaartblad van het ngi jou kaart ligt dan kan je dat nakijken op We klikken in het menu raster op extractie en dan op clipper

17 17 We komen in dit dialoogscherm We doen de nodige instellingen (we geven ook een naam op voor het uitgevoerde bestand)

18 18 Het gebied dat wij gaan uitsnijden is aangeduid. We klikken op OK en de bewerking wordt uitgevoerd, alleen zien we het niet onmiddellijk op ons scherm. Sluit het huidige project en open een nieuw met de uitsnijding We zien al iets meer detail maar nog altijd geen hoogtelijnen. We moeten nog eens via het rastermenu passeren.

19 19 Maar nu kiezen we de optie contour We kiezen een map waar het uit te voeren bestand zal worden opgeslagen en kiezen ook een hoogteinterval. Je kunt hier maar één waarde invoeren voor het interval. We moeten ook nog een naam geven aan ons bestand en kiezen voor en bestandsindeling. Veel keuze, normaal zou je kiezen voor het dxf-formaat, maar dat bestand kun je niet openen in Ocad. Als je het bestand gaat bekijken dan zie je daar een aantal bestanden, waaronder één van het type shp. We kunnen met shp-bestanden werken in qgis, maar in dit geval

20 20 gaan we gewoon rechtstreeks opslaan als een shp-bestand. Nu klikken op OK en de bewerking wordt uitgevoerd. Hieronder zie je het resultaat Daarna openen we het shp-bestand in gqis en exporteren het als een dxf-bestand. Even vergelijken met onze lidar hoogtelijnen

21 21 De dunnere lijnen zijn het resultaat van onze bewerking. Er zijn verschillen met de hoogtelijnen uit de lidarbeelden maar die zijn miniem. We kunnen dezelfde bewerkingen uitvoeren op het dsmbestand van agiv, op die manier krijgen we hoogtelijnen rond de gebouwen en de bomen. Orthofoto s In de masterclass hebben we orthofoto s gebruikt als achtergrondkaart, we deden dit via een schermafdruk waarop we een aantal paspunten hadden aangeduid. Met qgis kunnen we geo gerefereerde bestanden maken die we dan in Ocad kunnen gebruiken. We vinden die gegevens op Ook hier moeten we weten welk kaartblad (ngi-nummering) we moeten gebruiken. Het gezipte bestand moeten we eerst uitpakken om het te kunnen gebruiken. Nadat de bestanden uitgepakt zijn, zien we dat het kaartblad 30 in een aantal subbladen is opgedeeld, die volgen dan weer de nummering van het ngi voor de kaarten op schaal 1/ We zien een iets of wat vreemd bestandsformaat, namelijk jp2 en j2w. Wi j hebben enkel jet jp2 bestand nodig van kaartblad 30/7/Noord. Zoals bij het dhmv kunnen we ook deze foto clippen zodat we enkel het testgebied overhouden. Standaard wordt het tiff-formaat gekozen voor de uitvoer van onze foto van het testgebied. We moeten enkel nog een naam geven en op OK klikken. In onze kaart laden we nu dit tif-bestand als achtergrond. Dit is het resultaat.

22 22