Rapport. Conceptueel Model. Grootschalig Referentiebestand (GRB) Agentschap voor Geografische Informatie Vlaanderen

Transcriptie

1 Rapport Conceptueel Model Grootschalig Referentiebestand (GRB) Agentschap voor Geografische Informatie Vlaanderen Gebroeders Van Eyckstraat 16 T info@agiv.be BE-9000 Gent F

2 Versie Auteur AGIV Datum aanmaak Datum afdruk 21 december 2010 Interne bestandsnaam GRB_conceptueel model_6.0.0 Documenthistoriek versie 1.0 : aanzet van de specificatie aansluitend bij het Nederlandse IMRO versie 2.0 : vervlaamsing van de domeinen en aanpassing inhoud versie 2.1: inbreng van de technische werkgroepen GRB versie 3.0 : inbreng van de ervaring van de restitutie voor pilootproject Herenthout-Bouwel versie 3.1: inbreng van de ervaring van de naverkenning voor pilootproject Herenthout-Bouwel versie 3.2: afstemming op de bestekken tot en met OC-00/0403 versie 3.3: afstemming op de bestekken tot en met OC-GRB/2002/0103 versie 4.0: toevoegen van de bijhouding en herverdeling van de stratificatie van de thema s versie 4.1: errata s versie 4.0 versie 5.0: afstemming op productieproces eerste GRB-artikelgeneratie versie 6.0.0: wijzingen naar aanleiding van AMPLIO-programma 2 / 96 / rapport / Grootschalig Referentiebestand (GRB) 6.0.0

3 Inhoud Conceptueel Model 1 Grootschalig Referentie Bestand (GRB) 1 Inhoud 3 Inleiding 5 1 Basisconcepten voor datamodellering Objectgerichtheid Identificatoren Soorten attributen Identificerende attributen Beschrijvende attributen Geometrische attributen Meta-attributen Hiërarchie binnen de gegevens 10 2 Uitbouw van de GRB gegevensstructuur Referentiegegevens Welke gegevens bevat het GRB? Het GRB-informatiediagram Verbanden tussen de entiteiten Thema Stratificatie De gegevensspecificaties van de GRB-entiteiten De opname van de meetkundige grondslag (thema mkr) Kartering van de inrichtingselementen (thema inr) De beheersmatige opdeling van de wegcorridor (thema wbn) De surplusgebieden (thema trn) De kartering van de spoorbaan (thema sbn) De kartering van de watergebieden (thema wtr) De functionele opdeling van de wegbaan (thema wgo) De inrichting van de wegbaan (thema wgi) Het wegennetwerk De kadastrale indeling van het privaat domein (thema kad) Beheersentiteiten Uniformisatie van grootschalige thematische datalagen 39 3 Raakvlakken met andere datamodellen CRAB- Centraal Referentie Adressen Bestand Raakvlak tussen CRAB en GRB-gbg, GRB-knw en GRB-adp Raakvlak tussen CRAB en GRB-wegverbinding Infodiagram VHA- Vlaams Hydrografische Atlas 42 / rapport / Grootschalig Referentiebestand (GRB) / 96

4 3.2.1 Raakvlak tussen VHA-waterlopen en GRB Infodiagram VHA-dataverbetering via GRB 43 4 Bijlage - Gegevensspecificaties GRB-entiteiten Entiteit adp - Administratief perceel Deelcomponent kadastrale toestand Deelcomponent CRAB-adres van administratief perceel Entiteit ano - Anomalie Entiteit gba - Aanhorigheid bij een gebouw aan de grond Entiteit gbg - Gebouw aan de grond Deelcomponent CRAB-adres van gebouw aan de grond Entiteit gro GRB organisme Entiteit gvl - Gevellijn Entiteit gvp - Gevelpunt Entiteit knw - Kunstwerk Deelcomponent CRAB-adres van kunstwerk Entiteit mkp - Meetkundig referentiepunt van het planimetrisch geodetisch net Entiteit mkv - Meetkundig referentiepunt van het lokaal verdichtingsnet Entiteit prp - Perceelsreconstructiepunt Entiteit sbn - Spoorbaan Entiteit trn - Terrein Entiteit wbn Wegbaan Entiteit wga - Wegaanhorigheid Entiteit wgo - Wegopdelingselementen Entiteit wgr - Gracht Entiteit wkn Wegknoop Entiteit wlas VHA-waterloopsegment Entiteit wli - Longitudinale weginrichting Entiteit wpi Puntvormig inrichtingselement Entiteit wri - Putdeksel Entiteit wrl - Spoorrail Entiteit wti - Transversale weginrichting Entiteit wtz - Watergang Entiteit wvb Wegverbinding 95 4 / 96 / rapport / Grootschalig Referentiebestand (GRB) 6.0.0

5 Inleiding Uit de grootschalige initiatieven van het verleden kunnen drie zeer belangrijke lessen getrokken worden: Een digitale kaart waarborgt op zich niet noodzakelijk de diverse gebruiksmogelijkheden die men van de gegevensautomatisering verlangt. Een digitale kaart als gebruiksklaar eindproduct wordt traditioneel aangemaakt via een karteringsproces waarbij de terreininformatie in een digitale, maar conventionele vorm wordt opgenomen. Bij deze cartografische benadering blijft de informatie-inhoud overwegend beperkt tot datgene wat op de kaart voorgesteld wordt. Andere toepassingsmogelijkheden worden hierbij vaak over het hoofd gezien. De bijhouding is één van de cruciale elementen voor een voortdurende valorisatie van de geleverde inspanningen voor aanmaak en applicatieontwikkeling. Bij normale exploitatie mag de voorgestelde informatie slechts in beperkte mate afwijken van de werkelijke terreinsituatie. De eindgebruiker werkt vastgestelde verschillen ad hoc weg, maar naarmate het gegevensbestand veroudert, wordt deze inspanning onredelijk groot. Indien de actualisatie van de gegevens niet op korte termijn gewaarborgd is, verzwakt het gebruik van het bestand zienderogen. Een wettelijk kader voor de organisatie en financiering van aanmaak, beheer en bijhouding is onontbeerlijk gelet op het verregaande engagement dat nodig is van de betrokken partijen voor het welslagen van Land Information Systems (LIS). Om een antwoord te bieden op de eerste twee problemen dient de aanmaak, het beheer, de productverspreiding en de bijhouding geschoeid op algemene Informatie Technologie (IT) principes. Dit impliceert dat er in eerste instantie een gegevensbank wordt opgezet waarin generische informatie over het terrein wordt opgeslagen, bijgehouden en geëxploiteerd. In tweede instantie kunnen deze gegevens door de gebruikers o.a. geraadpleegd worden via zogenaamde webservices. De kaart ontstaat hierbij slechts als één van de mogelijke voorstellingen van die gegevensbank. Om deze reden wordt verder steeds gesproken over een Grootschalig ReferentieBestand (GRB) en niet langer over een Grootschalige BasisKaart (GBK). Het conceptueel model voor dit GRB bouwt verder op aspecten die aan bod komen in de Nederlandse norm voor uitwisseling van vastgoed informatie (NEN 3610), de invulling voor het Informatie Model Ruimtelijke Ordening, en is conform de Europese pre-norm voor uitwisseling van geografische gegevens (pren287/tc). Waar mogelijk worden dezelfde definities en conventies gehanteerd, maar tijdens het ontwerpproces bleek het nodig specifieke wijzigingen en toevoegingen aan te brengen eigen aan de Vlaamse context. Dit document wordt ondersteund door verschillende andere afzonderlijke documenten zoals het GRB-kwaliteitshandboek en de verschillende soorten afgeleide GRB-specificaties. Zelf is dit document opgebouwd uit zes hoofdstukken: Het eerste hoofdstuk bevat de algemeen geldende begrippen, principes en randvoorwaarden die relevant zijn bij de conceptuele opmaak van een ruimtelijk gegevensbestand. Aldus ontstaat een duidelijk denkkader waarin de opbouw van het GRB gebeurt. De principes zijn even goed bruikbaar voor de opmaak van thematische databanken als voor het referentiebestand. In het tweede hoofdstuk worden de motieven en het overzicht van de verschillende soorten gegevens verzorgd die in het GRB worden opgenomen evenals de onderlinge relaties die ertussen voorkomen. Hiervoor wordt een infodiagram opgesteld. Het derde hoofdstuk behandelt de raakvlakken van het GRB-conceptueel model met het datamodel van andere referentiebestanden en kerndata zoals de Vlaams Hydrografische Atlas (VHA) en het Centraal Referentie Adressen Bestand (CRAB). In bijlage zijn de gegevensspecificaties van elke GRB-entiteit die volgen uit het conceptueel model GRB opgenomen. Elke GRB-entiteit is beschreven in een gedetailleerde steekkaart waarbij ook de attributen die op conceptueel vlak beschreven zijn opgenomen zijn. / rapport / Grootschalig Referentiebestand (GRB) / 96

6 In volgende versies van het document zullen de volgende aspecten verder worden uitgewerkt: het GRB-historiekmodel GRB-kwaliteitsvisie GRB-bijhouding 6 / 96 / rapport / Grootschalig Referentiebestand (GRB) 6.0.0

7 1 Basisconcepten voor datamodellering 1.1 Objectgerichtheid De term objectgerichte databank slaat in deze context op de aanwezigheid van gegevens die rechtstreeks verwijzen naar terreinobjecten (zie Figuur 1). OBJECT op terrein kenmerk eigenschap definitie (conventie) Terrein Databank entiteit (specificatie) EXEMPLAAR in databank attribuut Figuur 1: relatie terreinsituatie - exemplaar in GRB databank Een object is een onafhankelijk en herkenbaar fenomeen van de werkelijkheid dat kan gelokaliseerd worden op het aardoppervlak. De beschrijvende waarneembare elementen van een object worden eigenschappen genoemd. De wezenlijke karakteristieke eigenschappen van een dergelijk object heten kenmerken. In het dagelijkse leven worden de kenmerken van de objecten aangegrepen om de veelheid van fenomenen te typeren en groeperen volgens min of meer conventionele definities en de kenmerken vinden hun optimale uitdrukking in het prototype (of archetype). Objecten kunnen tot een zelfde definitie behoren, maar toch bepaalde afwijkende kenmerken bezitten. Een deel van een verzameling objecten waarvan minstens één kenmerk niet in de definitie van het object is opgenomen, kunnen in de databank aanleiding geven tot het ontstaan van verschillende types (zie Figuur 2). De databank ordent de objecten volgens entiteiten. Dit zijn abstracties van objecten met gelijkaardige eigenschappen. De kenmerken en eigenschappen van de objecten worden naargelang de entiteit gemodelleerd in attributen, met een domein of bereik voor bijbehorende waarden. Een exemplaar van de databank omvat de voorkomende gegevens van een opgenomen object met een waarde voor elk attribuut. Bepaalde attributen zullen een verdere typering van de entiteit mogelijk maken, uitgaande van afwijkende kenmerken die niet in de definitie zijn opgenomen. Theoretisch gezien is er minstens één type van elke entiteit. De verzameling van de exemplaren die tot een zelfde type van een entiteit behoren kunnen in een technische werkomgeving als een laag beschouwd worden. De elementen van een dergelijke laag verschillen enkel in de waarden van hun geometrische of andere attributen. / rapport / Grootschalig Referentiebestand (GRB) / 96

8 De nominale grondslag van de databank is de volledige set regels die toelaat de terreinwerkelijkheid te verwerken tot een opgenomen verzameling gegevens. Zij vindt haar uitdrukking in de verzameling van alle GRB-entiteiten. OBJECT kenmerk: A, B, K, S eigenschap: a, c, g, k OBJECT kenmerk: A, B, K, T eigenschap: a, c, f, j Terrein Databank definitie kenmerk: A, B, K eigenschap: a, c kenmerk S, T irrelevant in definitie entiteit identificerend: A, B, K beschrijvend: a,c,f,j typologie obv S, T EXEMPLAAR identificator: idn identificerend: A, B, K beschrijvend: a, c, f, j, tpc='s' EXEMPLAAR identificator: idn identificerend: A, B, K beschrijvend: a, c, f, j, tpc='t' Figuur 2: onderscheid types binnen entiteiten Voorbeeld Een gebouw als terreingegeven bevat kenmerken en eigenschappen. De verschillende kenmerken vormen samen de definitie van het gebouw: duurzaam verankerde constructie, met gevelwanden omsloten en toegankelijk voor de mens. Een gebouw heeft verder eigenschappen zoals een adres, functie, de kleur van dakbedekking enzoverder. Niet alle eigenschappen geven aanleiding tot de opname van attributen. De bovenstaande definities bevatten begrippen als onafhankelijk en gelijkaardig die voor verschillende interpretaties vatbaar zijn. Het is daarom noodzakelijk om op voorhand tot sluitende afspraken te komen die een éénduidige perceptie van het object en zijn kenmerken mogelijk maken. De gegevensspecificaties in de latere hoofdstukken hebben de intentie deze vrije interpretatiemogelijkheden uit te sluiten. 1.2 Identificatoren De herkenbaarheid van het terreinobject impliceert dat het exemplaar in de databank er éénduidig mee in verband kan gebracht worden. Daarom is het gebruik van een identificator per exemplaar noodzakelijk. De identificator is de directe link naar een terreinobject. Wanneer deze wijziging ook in de databank wordt aangebracht, dan krijgt het exemplaar een nieuwe waarde voor deze identificator. De GRB-historiekregels die ontwikkeld werden, hebben gevolgen voor het gebruik van deze identificator. Algemeen worden de volgende regels gerespecteerd: de identificator is per definitie een volgnummer zonder betekenis of functie (een sleutel volgens de relationele theorie); 8 / 96 / rapport / Grootschalig Referentiebestand (GRB) 6.0.0

9 de nummering geschiedt onafhankelijk per entiteit ; er is slechts één instantie bevoegd voor de definitieve toekenning van identificatoren; een identificator kan slechts één enkele maal gebruikt worden. Aan een nieuw ingebracht databank-exemplaar wordt steeds een nooit eerder gebruikte identificator toegekend. 1.3 Soorten attributen De kenmerken en eigenschappen worden opgedeeld in vier attribuutklassen: 1. Identificerende attributen bevatten kenmerken die maken dat het individuele object uniek onderscheiden wordt van een ander. Ook eigenschappen die gebruikt kunnen worden om de éénduidige koppeling naar andere gegevensverzamelingen mogelijk te maken horen hierbij (vb. kadastraal perceelsnummer); 2. Beschrijvende attributen voor eigenschappen die nadere detaillering geven aan een object. (vb. functiecode); 3. Geometrische attributen bepalen ligging, vorm en topologie (vb. de gevelomtrek bepaalt het grondvlak van een gebouw); 4. Meta-attributen houden informatie over de aard van de gegevens zelf (vb. het jaar van kartering, de beoordeling van de nauwkeurigheid) Identificerende attributen De identificator is het enige identificerende attribuut voor intern gebruik binnen het Grootschalig Referentie Bestand (GRB). Identificerende kenmerken die van belang zijn voor de koppelingen naar externe gegevensverzamelingen (zgn. vreemde sleutels ) worden technisch wel als een beschrijvend attribuut opgeslagen maar ze behouden het predikaat identificerend indien het bijbehorend domein een unieke waarde oplegt (vb. het kadastraal perceelsnummer verwijst naar een eenheid van de kadastrale legger). Als een extern maar identificerend attribuut van waarde verandert, dan hoort ook de waarde van de identificator van het exemplaar te veranderen. De criteria wanneer een identificator van waarde verandert worden beschreven in de GRBhistoriekregels Beschrijvende attributen De beschrijvende attributen worden in de praktijk vaak opgeslagen in een relationeel model. Vormelijk werken relationele modellen met verbanden, dit zijn tabellen die aan een aantal voorwaarden voldoen. De databanksoftware waarborgt tot op zekere hoogte dat de opgeslagen tabellen formele verbanden zijn. Op inhoudelijke basis wordt een relationeel systeem verder gestructureerd om functionele afhankelijkheid uit de velden (kolommen) van de tabellen te verwijderen zodat alle informatie enkel betrekking heeft op de tabelsleutel. Dit verwijderingsproces geschiedt via de zogenaamde normalisatieprocedure. Normalisatie splitst de complexe tabellen in meerdere enkelvoudige verbanden die onderling gerelateerd zijn. Het is noodzakelijk de mogelijke waarden van de beschrijvende attributen a-priori in het bijbehorende domein vast te leggen opdat alle gegevens in gecodeerde vorm opgeslagen kunnen worden. Deze aanpak vereenvoudigt de éénduidige inwinning, laat de ontwikkeling van invoerautomatisering toe en verlaagt de kans op operatorfouten. De opslag van vrije en tekstuele informatie dient zoveel mogelijk vermeden evenals het gebruik van vage restklassen. Deze laatste evolueren in de praktijk vlug naar de grijze zones waarin alle probleem- of twijfelgevallen terechtkomen Geometrische attributen De geometrie van de exemplaren opgenomen in de databank wordt gebaseerd op het Europese ETRS89-coördinatenstelsel, zoals gedefinieerd door de EUREF-organisatie op de GRS80- ellipsoïde. Hoogtegegevens waar opgeslagen worden gerefereerd aan de Tweede Algemene / rapport / Grootschalig Referentiebestand (GRB) / 96

10 Waterpassing (TAW). De vlakke coördinaten zijn eveneens beschikbaar gerefereerd aan het nationale referentiestelsel Lambert 72 (BEREF2003) 1. De meeste computerhulpmiddelen maken momenteel gebruik van geografische primitieven om de geometrische eigenschappen te beheren. Topologische verbanden tussen exemplaren die tot een zelfde structuurlaag van die programmatuur behoren, worden vaak door deze hulpmiddelen impliciet gewaarborgd. In de vlakke geometrie kunnen volgende structuren voorkomen: een punt, een enkelvoudig coördinatenpaar; een lijn, een verzameling punten met een gekende volgorde en zin. Het begin- en eindpunt worden knoop genoemd; een veelhoek, begrensd door een gesloten lijn (dezelfde begin- en eindknoop) of een gesloten verzameling van lijnen. Er wordt rekening gehouden met het voorkomen van insluitingen; een netwerk, dat ontstaat wanneer meerdere lijnen via hun knopen rechtstreeks of onrechtstreeks met elkaar verbonden worden. Wanneer topologische verbanden tussen exemplaren van verschillende entiteiten voorkomen, wordt dit meestal in het datamodel geëxpliciteerd. In de praktijk gebeurt dit ook soms door gebruik te maken van een beschrijvend attribuut. Het is dan aan de beheerder van de databank om de topologische consistentie in de geometrische attributen te handhaven Meta-attributen Wat betreft de meta-informatie over de gegevens kunnen drie niveaus onderscheiden worden: een eerste niveau heeft betrekking op de structuren van de GRB databank zelf en de organisatie voor aanmaak en bijhouding. Informatie over de uitvoeringsprojecten, gebruikte methodes en gebruikersapplicaties kunnen als voorbeeld gelden; kwaliteitsparameters worden gedefinieerd per entiteit. Alle exemplaren van een gegeven entiteit voldoen in principe aan dezelfde kwaliteitsspecificaties. Deze vorm van meta-informatie vindt haar beslag in de gegevensspecificaties; beheermanipulaties worden ingevoerd voor ieder individueel exemplaar. Op dit niveau wordt de informatie ingevoerd die het mogelijk maakt om de huidige toestand van historische situaties te onderscheiden of om de herkomst van een bepaald gegeven te achterhalen. De volledige beschrijving van de aard en gebruiksmogelijkheden van de opgenomen gegevens of van een afgeleid eindproduct wordt verkregen door de meta-informatie van die verschillende niveaus te combineren. 1.4 Hiërarchie binnen de gegevens De onafhankelijkheid van ieder object impliceert de afwezigheid van een hiërarchie in de databank. Men rangschikt de opgenomen elementen dus principieel nevenschikkend. Nochtans zijn er op het terrein zowel nevenschikkende als ondergeschikte verbanden tussen verschillende objecten aanwezig. Deze ondergeschikte verbanden worden bij het GRB-model aangewend voor de conceptuele uitwerking en bij de aanmaak en bijhouding van het GRB. Deze handelwijze heeft geen fundamentele invloed op de structuur van de databank en het gedrag van de eigenlijke gegevens maar heeft wel belang voor de inhoud van de nominale grondslag. De hoofdbedoelingen van het gebruik van deze entiteit-entiteit interacties zijn een hogere haalbaarheid en lagere kostprijs bij de aanmaak van het GRB. 1 Dit is het referentiesysteem voor vlakke grootschalige geografische informatie in België en wordt gedefinieerd door het Nationaal Geografisch Instituut (NGI). Meer informatie is beschikbaar in de Aanbeveling GIS-Vlaanderen voor het uitwisselen van 2D vectoriële informatie ( 10 / 96 / rapport / Grootschalig Referentiebestand (GRB) 6.0.0

11 2 Uitbouw van de GRB gegevensstructuur 2.1 Referentiegegevens De gegevens in de GRB-databank zijn referentiegegevens krachtens artikel 6 van het decreet van 16 april 2004 houdende het Grootschalig Referentie Bestand of kortweg het GRB-decreet. Het gebruik van de term grootschalig referentiebestand duidt daarnaast aan dat de opgenomen gegevens als referentie dienen voor bijkomende thematische gegevens. Als criterium voor opname in het hierna voorgestelde GRB-model werden enkele eenvoudige vuistregels gehanteerd. Een gegeven werd weerhouden als GRB-gegeven indien: het mogelijk is een volledige en ondubbelzinnige specificatie op te maken; de opgenomen informatie aangesproken wordt door verscheidene gebruikers; verschillende processen of applicaties de opgeslagen gegevens verwerken; de informatie noodzakelijk is voor de uitbouw van andere, externe gegevensbanken. De entiteit gebouw illustreert op duidelijke wijze het voorkomen van een harde definitie van meerdere gebruikers (nutsbedrijven en administraties), van meerdere toepassingsmogelijkheden (leidingregistratie en vergunningenbeleid) evenals mogelijke koppelingen naar een ander gegevensbestand (bewoners). Indien een gegeven niet aan de vuistregels beantwoordde, dan werd het niet als GRB-gegeven weerhouden. De onderstaande voorbeelden verduidelijken dit principe. Taluds worden niet in het GRB weerhouden vanwege de moeilijkheid om een taluddefinitie onder alle terreinomstandigheden hard te maken en de problemen om de top- en voetlijnen op het veld te karteren. Verkeersborden vertegenwoordigen een typevoorbeeld van een thematisch bestand, dat wordt aangemaakt door en voor één enkele beheerder. Er werd steeds overwogen of de bedoelde informatie wel degelijk de grootschalige detaillering nodig heeft. Zo kunnen voor applicaties die nood hebben aan taluds, middenschalige gegevens soelaas bieden. 2.2 Welke gegevens bevat het GRB? Tabel 1 bevat een overzicht van alle GRB-entiteiten die in de GRB-databank aanwezig zijn. Wat volgt is een beknopte en overzichtelijke beschrijving van elk van deze entiteiten ter voorbereiding van de uitgebreide en gedetailleerde beschrijving in de vorm van een steekkaart per entiteit. Elke entiteit wordt geïdentificeerd aan de hand van een drieletteracroniem. Het grondgebied van het Vlaams gewest wordt op een aantal kleine reststroken na gebiedsdekkend opgenomen via een aantal opdelende GRB-entiteiten: De wegbaan (wbn) is de corridor van het transportnetwerk bedoeld voor het wegverkeer. De wegcorridor stelt de zone voor waar het wegverkeer plaatsgrijpt. Dit weggebied kan zowel binnen als buiten het openbaar domein gelegen zijn. De wegbaan (wbn) wordt opgedeeld in kruispuntzones en wegsegmenten en wordt begrensd door fysische elementen. De watergang (wtz) komt overeen met oppervlaktewater dat een voldoende grote afmeting heeft om als een vlak te worden opgenomen. Hiertoe behoren zowel waterlopen als stilstaande wateroppervlakken. De watergang (wtz) kan zowel binnen als buiten het openbaar domein gelegen zijn. De watergang (wtz) wordt fysisch begrensd door de kruin van het wateroppervlak (dit is de plaats waar het omringende maaiveld door de aanwezigheid van water verstoord is). De spoorbaan (sbn) is de corridor van het transportnetwerk bedoeld voor het spoorverkeer. De spoorcorridor stelt de zone voor waar het spoorverkeer plaatsgrijpt. De spoorbaan (sbn) wordt begrensd door fysische elementen en wordt enkel opgenomen indien zij niet overlapt met de wegbaan (wbn). Van elke spoorbaan (sbn) wordt de functie als attribuut opgenomen: trein, tram of metro. De administratieve percelen (adp) zijn een naar positie en vorm verbeterde voorstelling van de kadastrale percelen zoals deze voorkomen op de kadastrale perceelsplannen van de / rapport / Grootschalig Referentiebestand (GRB) / 96

12 A.A.P.D. (FOD Financiën, Algemene Administratie van de Patrimoniumdocumentatie). De verbetering werd doorgevoerd met behulp van nauwkeurige referentiepunten die tijdens elke GRB-kartering worden verzameld. De integratie van deze gegevens in het CADGIS-project van de A.A.P.D. (FOD Financiën, Algemene Administratie van de Patrimoniumdocumentatie) zou een belangrijke meerwaarde betekenen voor een nauwkeurig en integreerbaar kadastraal gegeven. Elk administratief perceel (adp) wordt geïdentificeerd door het kadastraal perceelsnummer van de AAPD. Het perceelsreconstructiepunt (prp) is een op het terrein identificeerbaar punt dat een scheiding tussen eigendommen aanduidt zoals eigendomspalen. Deze punten worden als referentiepunen gebruikt tijdens de aanmaak van de administratieve percelen (adp) Het adres uit het Centraal Referentie Adressen Bestand (CRAB) is als attribuut bij een administratief perceel opgenomen, voor zover op dat perceel geen gebouw aan de grond (Gbg) met adres of kunstwerk (Knw) met adres aanwezig is. De terreinen (trn) zijn de gebieden die langsheen de diverse corridors gelegen zijn en die zich hiervan onderscheiden door de afwezigheid van connectiviteit. Terreinen (trn) onderscheiden zich van administratieve percelen door de afwezigheid van kadastrale registratie. De gebieden kunnen ingericht zijn voor diverse bodemgebruiksvormen (verkeer, recreatie, sport, ) en beschikken over een algemeen waarneembare bodembedekking (kort gras, verhard, ). Terreinen (trn) worden steeds via een fysische afbakening opgenomen. De volgende constructies maken tevens deel uit van de GRB-gegevens. Gebouwen aan de grond (gbg) zijn duurzame constructies die over gevelwanden beschikken en een toegangsverlenende functie hebben ten aanzien van de mens. Er wordt een onderscheid gemaakt tussen hoofdgebouwen, bijgebouwen en toegangen tot ondergrondse ruimtes (bv. ondergrondse parking). De identificator van een gbg-exemplaar wordt desgevallend in de CRAB-databank opgeslagen als meest precieze indirecte georeferentie van het overeenkomstig adres. Van elk gebouw aan de grond (gbg) worden de gevelpunten (gvp) en gevellijnen (gvl) opgenomen. Beide entiteiten beschrijven in detail wat de oorsprong is van elk gevelpunt en elke gevellijn. Globaal kan een onderscheid gemaakt worden tussen gevelpunten en lijnen die een terrestrische of fotogrammetrische oorsprong hebben naast de gevelpunten en lijnen die via constructie bepaald werden. Daarnaast wordt bij de afstemming tussen de gebouwen aan de grond (gbg) en administratieve percelen (adp) ook gevelpunten en lijnen van kadastrale oorsprong geïntroduceerd. Gebouwaanhorigheden (gba) zijn constructies die onmiddellijk voorkomen aan de rand van een gebouw. Het gaat over een trap, afdak en dergelijke. Bij elke gebouwaanhorigheid wordt het type aanhorigheid opgenomen. Kunstwerken (knw) zijn civieltechnische constructies bedoeld voor weg-, spoor- en waterverkeer, kustbeheer, opslag van bulkmaterialen, ondersteuning voor andere constructies, transformatieposten, gascabines en dergelijke. Van elk kunstwerk wordt het type constructie en het enkelvoudig of samengesteld karakter als attribuut opgenomen. De identificator van een knw-exemplaar wordt desgevallend in de CRAB-databank opgeslagen als meest precieze indirecte georeferentie van het adres. De volgende entiteit neemt de watergebonden objecten voor zijn rekening, aanvullend op de watergang (wtz). Een gracht (wgr) is een waterloop, een beek of een sloot, bedoeld voor de af- of aanvoer of het tijdelijk ophouden van oppervlaktewater. Deze wateroppervlakken worden als lijnen opgenomen. Enkel baangrachten worden opgenomen. 12 / 96 / rapport / Grootschalig Referentiebestand (GRB) 6.0.0

13 Een relatief groot aandeel van de karteringsinspanningen wordt geleverd binnen de wegbaan (wbn). Dit resulteert in een aantal specifieke GRB-entiteiten waarvan het voorkomen afhankelijk is van de aanwezigheid van de wegbaan (wbn). De functionele wegopdelingselementen (wgo) zijn grenslijnen van de verschillende functionele stroken die éénduidig binnen de wegbaan kunnen afgebakend worden. Van elk wegopdelingselement wordt het type opgenomen. o o o De grens circulatiezone zwakke weggebruiker stelt de grens voor tussen de zone van de wegbaan (wbn) bedoeld voor snel verkeer en de zone bedoeld voor de zwakke weggebruikers. Doorgaans komt dit overeen met de wegzijde van de boordsteen die het verhoogde trottoir afboordt. De grens onverharde zone stelt de grens voor tussen het verhard en onverhard gedeelte van de wegbaan (wbn). Enkel de grens van de zachte zijberm wordt opgenomen. De rijbaan is het aaneengesloten gedeelte van de vlakke verharde wegbaan dat gereserveerd is voor ten minste autoverkeer. De rand van de rijbaan wordt opgenomen als type opdelingselement. De weginrichtingselementen zijn de entiteiten die de opname van de wegbaan (wbn) vervolledigen. Van elk inrichtingselement wordt het type opgenomen. De longitudinale weginrichtingselementen (wli) stellen de in hoofdzaak verkeersgeleidende objecten binnen de wegbaan (wbn) voor: verhoogde boord- en kantstenen, muren, stootbanden, vangrails en niet-afgeboorde verhogingen. De transversale weginrichtingselementen (wti) stellen de in hoofdzaak verkeersremmende objecten binnen de wegbaan (wbn) voor: de basis van elk verkeersplateau en specifieke verlagingen die voertuigselectief werken. Palen voor straatverlichting, verkeerslichten, flitspalen en dergelijke zijn aanwezig als puntvormige weginrichtingselementen (wpi). De spoorrails (wrl) zijn opgenomen op voorwaarde dat ze binnen de wegbaan (wbn) voorkomen. Spoorrails die de wegbaan (wbn) verlaten ten voordele van een spoorbaan (sbn) zijn opgenomen tot op een afstand van 20m van de rand van de wegbaan (wbn). Wegaanhorigheden (wga) zijn kleinere constructies die niet als zelfstandig gebouw kunnen beschouwd worden en opgericht zijn voor de exploitatie van de wegbaan. Het gaat over bushokjes, telefooncabines en dergelijke meer. Van elke wegaanhorigheid (wga) wordt het type constructie opgenomen. De putdeksels (wri) worden opgenomen als merkteken van een ondergrondse installatie. In de meeste gevallen gaat het om inspectieputten van de ondergrondse rioleringsstelsels. Van elk putdeksel (wri) wordt het type deksel (cirkelvormig of vierkant), de meetmethode en de hoogte H volgens de Tweede Algemene Waterpassing (TAW) opgenomen. De wegennetwerkgeometrie van het GRB omvat 2 componenten: De wegverbindingen (wvb) modelleren de verkeersstromen. De wegverbinding (Wvb) is een lijnvormig element dat de netwerkgeometrie van een deel van de wegcorridor voorstelt. De wegknopen (wkn) stellen de koppeling tussen de aaneensluitende wegverbindingen (Wvb) voor. / rapport / Grootschalig Referentiebestand (GRB) / 96

14 De GRB-gegevens zijn gerefereerd ondermeer aan het Lambert 72 (BEREF2003) + TAW - referentiesysteem. Dit is mogelijk dankzij ondermeer de volgende entiteiten: de meetkundige referentiepunten van het planimetrisch geodetisch net (mkp) van het Nationaal Geografisch Instituut (NGI). Van elk NGI-punt wordt het identificerende NGIpuntnummer opgenomen. De officiële NGI-coördinaten zijn overgenomen met een meterprecisie. de gematerialiseerde meetkundige referentiepunten van het lokaal verdichtingsnet (mkv) die opgemeten zijn met GPS met behulp van de Flemish Positioning Service (FLEPOS). De coördinaten worden opgenomen als attribuut. Tot slot bevat de GRB-databank beheerspecifieke GRB-entiteiten: De anomalie (ano) is het gebied waarbinnen vastgestelde en beschreven afwijkingen tussen de opname in de GRB-beheerdatabank en de terreinsituatie zich manifesteren. Het GRB-organisme (gro) is de rechtspersoon die ofwel de rol van dataproducent of bestemmeling speelt bij een levering. Daarnaast wordt ook de rechtspersoon bedoeld die optreedt als bouwheer van een GRB-afwijking Hieronder vindt u een beknopt overzicht van de GRB-entiteiten zoals ze aanwezig zijn in de GRBdatabank. Het beschrijvend attribuut type wordt eveneens vermeld omwille van de 1:1 koppeling met gelijkaardige terreinobjecten. Bij de oplijsting van de type entiteiten in de rechterkolom kunnen diverse nummers ontbreken door de evolutie van het conceptueel model sinds het eerste karteringsproject. Entiteit Beschrijving Type wbn wegbaan 1: kruispuntzone 2: wegsegment wtz watergang sbn spoorbaan adp administratieve perceel prp perceelsreconstructiepunt trn terrein gbg gebouw aan de grond 1: hoofdgebouw 2: bijgebouw 3: gebouw afgezoomd met virtuele gevels gvp gevelpunt 1: terrestrisch gevelpunt 2: fotogram. gevelpunt van een dakoversteek met terugzetting 3: fotogram. gevelpunt van een dakrand 4: fotogram. gevelpunt van een dakoversteek 5: gerecupereerd gevelpunt uit bestaand GBK 6: geconstrueerd gevelpunt 7: niet-duurzaam gemeen gevelpunt 8: kadastraal gevelpunt 9: fictief gevelpunt 10: gevelpunt van een terrestrisch gemeten gevelstuk gvl gevellijn 1: terrestrische gevellijn 2: fotogram. dakoversteek met terugzetting 3: fotogram. dakrand 4: fotogram. dakoversteek 5: gerecupereerde gevellijn uit bestaand GBK 6: geconstrueerde gevellijn 7: niet-duurzame gemene gevellijn 8: kadastrale gevellijn 9: fictieve gevellijn 10: terrestrisch gemeten gevelstuk 14 / 96 / rapport / Grootschalig Referentiebestand (GRB) 6.0.0

15 Entiteit Beschrijving Type gba gebouwaanhorigheid 1: verdieping 2: afdak 3: loopbrug 4: trap 5: zichtbare onderkeldering 6: ingezonken garagetoegang 7: uitbreiding 11: verheven garagetoegang knw kunstwerk 1: overbrugging 2: waterbouwkundige constructie 3: cultuurhistorisch monument 4: hoogspanningsmast / openbare TV-mast 5: pijler 6: rooster 7: schoorsteen 8: koeltoren 9: silo, opslagtank 10: cabine 11: watertoren 12: tunnelmond 13: chemische installatie 22: golfbreker (strandhoofd en lage havendam) 23: havendam 24: staketsel wgr gracht wgo functionele wegopdeling 1: grens circulatiezone zwakke weggebruiker (wcz) 2: grens onverharde zone (woz) 3: rand van de rijbaan (wrb) wli longitudinale weginrichting 1: verhoogde boord- of kantsteen 2: muur, stootband 3: vangrail 9: niet-afgeboorde verhoging wti transversale weginrichting 1: benedenrand verkeersplateau 2: bovenrand verlaging wpi puntvormige weginrichting 1: paal 3: meerpaal 4: brandkraan 5: grenspaal 6: paal waarop een publieke telefoon is gemonteerd, praatpaal wrl spoorrail wga wegaanhorigheid 1: bushok 2: telefooncabine 3: overdekte fietsstalling 5: bergplaats wri putdeksel 1: cirkelvormig putdeksel 2: vierkant putdeksel wvb wegverbinding wkn wegknoop 1: echte knoop 2: schijnknoop 3: eindknoop 4: minirotonde 5: keerlusknoop mkp meetkundig referentiepunt van het planimetrisch geodetisch net mkv meetkundig referentiepunt van het lokaal verdichtingsnet ano anomalie gro GRB-organisme Tabel 1: overzicht van alle entiteiten in de GRB-databank / rapport / Grootschalig Referentiebestand (GRB) / 96

16 2.3 Het GRB-informatiediagram De informatie-analyse die aan de basis ligt van het GRB-conceptueel model geeft naast de gedetailleerde beschrijving van de verschillende steekkaarten van elke entiteit een schematisch overzicht van de entiteiten, hun attributen, de onderlinge relaties met bijhorende kardinaliteiten en integriteitsregels. De schematische weergave wordt gevisualiseerd in het bijgevoegde informatiediagram (figuur 3). 16 / 96 / rapport / Grootschalig Referentiebestand (GRB) 6.0.0

17 / rapport / Grootschalig Referentiebestand (GRB) / 96

18 2.4 Verbanden tussen de entiteiten Ondanks de vaststelling dat een entiteit per definitie een verzameling gelijkaardige maar onafhankelijke fenomenen beschrijft, is het evident dat er interacties bestaan tussen de diverse entiteiten onderling. In de context van het GRB wordt dit opgevangen door de begrippen thema en stratificatie Thema Een verband dat entiteiten samenbrengt volgens structurele relaties, wordt conventioneel een thema genoemd. In beginsel gaat het om verbanden die een nevenschikkend of een beschrijvend karakter bezitten, zo zijn er bijvoorbeeld zowel gebouwen als aanliggende gebouwaanhorigheden nodig om een inventaris van GRB-gegevens op te bouwen die de complexiteit van gebouwen goed weergeeft. Het thema schept een afgelijnd ontwikkelingskader dat toelaat de specificaties van de samengevoegde entiteiten fijner op elkaar af te stemmen. De entiteiten behouden evenwel hun zelfstandigheid bij inwinning, bijhouding en gebruik. Het thema is bijgevolg vooral een instrument bij de conceptuele ontwikkeling en voorstelling van de databank en kan niet vertaald worden in een vaste volgorde van behandeling bij kartering of gebruik. Thema Entiteit Beschrijving meetkundige referentie (mkr) mkp meetkundig referentiepunt van het planimetrisch geodetisch net mkv meetkundig referentiepunt van het lokaal verdichtingsnet inrichtingselementen (inr) gbg gebouw aan de grond gvl gevellijn gvp gevelpunt gba gebouwaanhorigheid knw kunstwerk wegbaan (wbn) wbn wegbaan terrein (trn) trn terrein spoorbaan (sbn) sbn spoorbaan oppervlaktewater (wtr) wtz watergang wgr gracht wegbaanopdeling (wgo) wgo functionele wegopdelingselementen wegbaaninrichting (wgi) wpi puntvormige weginrichting wli longitudinale weginrichting wti transversale weginrichting wrl spoorrail wga wegaanhorigheid wri putdeksel wegennetwerk wvb wegverbinding wkn wegknoop kadastrale indeling (kad) adp administratief perceel prp perceelsreconstructiepunt grootschalig referentie bestand (grb) ano anomalie gro GRB-organisme Tabel2: Overzicht van alle GRB-thema s en hun entiteiten Stratificatie In een aantal gevallen komt er bij de verbanden of interacties tussen de verschillende entiteiten een duidelijke rangorde of prioriteit voor. Neem bijvoorbeeld inrichtingselementen waar snelheidsdrempels noodzakelijkerwijze een rijbaan detailleren. Dit soort verbanden vindt uitdrukking in de inwinningspecificaties van de ondergeschikte entiteiten, waar men expliciet verwijst naar reeds opgenomen gegevens van een andere entiteit. De aanmaak van de databank of de kartering geschiedt zo via een gelaagd proces waarbij eerst de entiteiten met hogere prioriteit ingebracht worden en waarop vervolgens andere entiteiten geënt worden. Deze stratificatie of gelaagdheid is belangrijk bij de inwinning en de bijhouding van de gegevens. 18 / 96 / rapport / Grootschalig Referentiebestand (GRB) 6.0.0

19 2.5 De gegevensspecificaties van de GRB-entiteiten Het conceptueel datamodel wordt uitgewerkt door middel van een beschrijving van elk thema en de uit dit thema voortvloeiende entiteiten. Voor de gedetailleerde steekkaart van elke entiteit waarbij ook de attributen op conceptueel vlak zijn beschreven wordt verwezen naar de Bijlage - Specificaties GRB-entiteiten De opname van de meetkundige grondslag (thema mkr) Het thema meetkundige referentie (mkr) bevat twee onderdelen die ieder een bijzondere gebruikstoepassing ondersteunen: 1. het meetkundig referentiepunt van het planimetrisch geodetisch net (mkp) vormt een indicatie voor de aanwezigheid en ligging van de absolute geodetische referentie; 2. een projectmatig opgebouwd net van meetkundige referentiepunten van het lokaal verdichtingsnet (mkv) vereenvoudigt de controle van de databankopbouw en de opmetingen tijdens bijhoudingsactiviteiten. Het planimetrisch geodetisch referentienet (mkp) bevat enkel die punten die stationeerbaar zijn, zoals aangeboden en onderhouden door het NGI. Het GRB neemt een selectie van deze punten over van de beheerder NGI. De precisie van de (x,y)-coördinaten van de weerhouden exemplaren in het GRB bedraagt 1 meter. De originele kenmerken en eigenschappen van elk geodetisch punt van het NGI kan geraadpleegd worden via De meetkundige referentiepunten van het lokaal verdichtingsnet (mkv) is een product dat opgebouwd wordt tijdens de projectmatige kartering (zowel GRB-aanmaakprojecten, GRBskeletmetingen uitgevoerd in opdracht van bijhouding als bijhoudingsprojecten) van het Vlaams territorium. De GPS-verdichtingspunten die reeds eerder door Netmanagement gedocumenteerd werden met behulp van de FVP-webapplicatie worden eveneens opgenomen. Vooral in gebieden die via GRB-skeletmetingen werden gekarteerd, werden reeds belangrijke inspanningen geleverd om goed gedocumenteerde lokale netten uit te bouwen. De via tachymetrie bepaalde verdichtingspunten worden niet opgeslagen in het GRB. Ze zijn wel relevant voor de GRB-compatibele terrestrische meetopdrachten (GRB-skeletmetingen) omwille van de controlemogelijkheden die dit puntennet biedt ten aanzien van de sterkte van het landmeetkundig netwerk. De beschikbaarheid van fotogrammetrische verbindingspunten (Eng.: tie points ) bood een perspectief op een tweede soort verdichtingsnet. De waarde van een dergelijk net geldt in het bijzonder voor landelijke gebieden waar een onvoldoende dichtheid van kandidaat verdichtingpunten verwacht wordt. Uiteindelijk werd dit net niet weerhouden omwille van het vluchtig karakter van vele verbindingspunten en het toenemend gebruik van autocorrelatietechnieken bij de fotogrammetrische blokvereffening. Zuiver altimetrische punten worden niet weerhouden; het GRB-concept wordt immers slechts tweedimensionaal uitgewerkt, met de uitzondering van de riooldeksels, waarvoor een specifieke oplossing voor de ruimtelijke dimensie wordt voorgesteld. Indien verdichtingspunten terug te vinden zijn op het terrein, en geen sporen van verstoring vertonen, kunnen deze punten aangewend worden voor de projectmatige kartering en/of bijhouding van het GRB. Omwille van prijstechnische overwegingen wordt het verdichtingsnet niet onderhouden. Dit verdichtingsnet dient bijgevolg vooral beschouwd te worden als een archief van lokale referentiepunten. Het kan geraadpleegd worden via het FVP-geoloket ( / rapport / Grootschalig Referentiebestand (GRB) / 96

20 2.5.2 Kartering van de inrichtingselementen (thema inr) Menselijke constructies zijn één van de meest courante en meest opmerkelijke inrichtingselementen bij de grootschalige kartering. Een bouwwerk zal bijgevolg in vrijwel iedere toepassing als referentie dienen voor de verankering van omliggende fenomenen. Het opstellen van een éénduidige specificatie die aan alle aanwezige toepassingen tegemoet komt, is bijgevolg geen eenvoudige opdracht. De constructies die binnen het thema inrichtingselementen (inr) vallen, kunnen ingedeeld worden in: gebouw aan de grond (gbg) is elk duurzaam bouwsel dat vast met het aardoppervlak verbonden is. Een gebouw is omsloten door gevelwanden en omsluit een voor mensen toegankelijke ruimte; gebouwaanhorigheid (gba) is een duurzame constructie, aanleunende en behorende bij een opgenomen gebouw, die maakt dat de vlakke voorstelling van het gebouw als gelijkvloerse gevellijn als onvolledig ervaren wordt; kunstwerk (knw): civieltechnische constructie, niet opgenomen als gebouw, opgetrokken uit duurzame materialen en zichtbaar aan het aardoppervlak; De grote verscheidenheid in de gebruikstoepassingen maakt het niet langer wenselijk of mogelijk de architecturale complexiteit van ieder gebouw in één enkele vlakke geometrie onder te brengen. In de meest abstracte vorm kan een onderscheid gemaakt worden tussen de geometrie van het gebouw aan de grond (gbg) ter hoogte van het maaiveld en horizontale doorsneden op iedere andere hoogte boven of onder het maaiveld. In die benadering wordt een gebouw in al zijn complexiteit opgenomen in twee gescheiden GRB-entiteiten (gebouw aan grond (gbg) en gebouwaanhorigheid (gba)) Binnen de gebouwen aan de grond (gbg) wordt gemeenzaam een onderscheid gemaakt tussen hoofdgebouw en bijgebouw. Traditioneel wordt verwezen naar het belang van het gebouw gezien ten opzichte van andere gebouwen op hetzelfde gebruiksperceel om het predikaat hoofdgebouw toe te kennen. In minder evidente terreinsituaties wordt ook verwezen naar de fysische aanwezigheid van een adres. In de praktijk wordt het onderscheid gemaakt door de uitvoerder van de kartering. Het is mogelijk dat een bijgebouw voorkomt op een gebruiksperceel zonder hoofdgebouw. Dit functioneel onderscheid is moeilijk hard te maken voor bijgebouwen die aan de achtergevels aanleunen zoals die in verstedelijkt gebied voorkomen. Als pragmatische oplossing worden de aangrenzende gebouwen aan de grond (gbg) gelegen binnen één kadastraal perceel als één databankexemplaar genomen. Desbetreffend wordt het samengestelde geheel als hoofdgebouw beschouwd. In deze benadering wordt een zwevend appartementsblok geregistreerd via drie entiteiten. De toegang komt in gebouw aan de grond (gbg) terecht, de omtrek van de bovenbouw wordt als gebouwaanhorigheid (gba) type verdieping opgenomen, terwijl de steunpijlers als kunstwerk (knw) type pijler geplaatst worden. Een gebouwencomplex met een horizontale spreiding van verschillende gebouwen wordt opgedeeld in verschillende gebouwexemplaren indien de gebouwen zichtbaar van elkaar gescheiden worden door een (niet-) duurzame aanzet van een gemene gevel of wanneer de panden een adres volgens CRAB hebben én gelegen zijn op een afzonderlijk administratief perceel (adp). De entiteit gebouw aan de grond (gbg) geeft aanleiding tot de opname van twee afhankelijke gegevens: gevelpunten (gvp) en gevellijnen (gvl). Een gevelpunt (gvp) is de loodrechte projectie van elk beduidend en éénduidig aanmeetbaar detail in het gevelvlak van een gebouw aan de grond (gbg) op het maaiveld. Een gevelpunt kan op verschillende manieren tot stand komen. Een gevellijn (gvl) is de lijn die twee gevelpunten (gvp) verbindt. Het type gevellijn is afhankelijk van de methode die aan de bron van de betrokken gevelpunten (gvp) ligt. 20 / 96 / rapport / Grootschalig Referentiebestand (GRB) 6.0.0

21 Foto 1: een woning is een voorbeeld van een hoofdgebouw. Foto 2: een apart opgerichte serre kan opgenomen worden als een bijgebouw Foto 3: een apart opgerichte tribune die geen andere functie heeft wordt beschouwd als een gebouw afgezoomd met virtuele gevelwanden. / rapport / Grootschalig Referentiebestand (GRB) / 96

22 Foto 4: een afdak dat onmiddellijk grenst aan een opgenomen gebouw aan de grond (gbg) wordt opgenomen als gebouwaanhorigheid (gba). De entiteit kunstwerk (knw) is een heterogene groep; de opname van een kunstwerk als zelfstandig inrichtingselement vereist een goede aansluiting bij de gangbare conventies opgesteld door de beheerders van de constructie. Voor ieder type kunstwerk dient de definitie aldus een perfecte koppeling vanuit het GRB mogelijk te maken. Zo identificeert het Vlaamse Gewest een overspanning groter dan 4 meter als overbrugging (kunstwerk (knw)) terwijl een kleinere overspanning als duiker beschouwd wordt. Hieronder zijn enkele voorbeelden van verschillende types kunstwerken (knw) afgebeeld: Foto 5: de constructie die de niet-gelijkgrondse kruising tussen de spoor- en wegcorridor mogelijk maakt wordt opgenomen als kunstwerk (knw) type overbrugging 22 / 96 / rapport / Grootschalig Referentiebestand (GRB) 6.0.0

23 Foto 6: deze cabine wordt opgenomen als kunstwerk (knw) type cabine Foto 7: een standbeeld kan in het GRB opgenomen worden onder de entiteit kunstwerk (knw) type cultuurhistorische constructie Foto 8: een hoogspanningsmast wordt opgenomen als kunstwerk (knw) type hoogspanningsmast / rapport / Grootschalig Referentiebestand (GRB) / 96

24 Foto 9: een golfbreker wordt opgenomen als kunstwerk (knw) type golfbreker (strandhoofd en lage havendam) Foto 10: een sluis wordt opgenomen als kunstwerk (knw) type waterbouwkundige constructie Foto 11: een silo kan opgenomen worden als kunstwerk (knw) type silo 24 / 96 / rapport / Grootschalig Referentiebestand (GRB) 6.0.0

25 Foto 12: een watertoren wordt opgenomen als kunstwerk (knw) type watertoren Foto 13: een koeltoren wordt opgenomen als kunstwerk (knw) type koeltoren Foto 14: een schoorsteen wordt opgenomen als kunstwerk (knw) type schoorsteen / rapport / Grootschalig Referentiebestand (GRB) / 96

26 Gebouwen (gbg) en kunstwerken (knw) hebben een veel-op-veel relatie met een adres volgens CRAB. Het adres wordt afgeleid van de CRAB-databank en in een vaste rangorde gekoppeld aan de meest precieze indirecte georeferentie aanwezig in het GRB, zijnde 1. een gebouw aan de grond (gbg) type hoofdgebouw 2. een kunstwerk (knw) of 3. een administratief perceel (adp) Dit betekent dat enkel in het geval van administratieve percelen (adp) zonder een voorkomend gebouw aan de grond (gbg) type hoofdgebouw of kunstwerk (knw) de relatie tussen een adres volgens CRAB en een administratief perceel (adp) wordt opgenomen De beheersmatige opdeling van de wegcorridor (thema wbn) De wegcorridor stelt de zone voor waar het wegverkeer plaatsgrijpt, meer specifiek de corridor bedoeld voor het wegverkeer (in tegenstelling tot spoorverkeer en waterverkeer die respectievelijk plaatsvinden in de spoor- en watercorridor). De wegcorridor kan zowel binnen als buiten het openbaar domein gelegen zijn. Door de aanwezigheid van connectiviteit is de wegcorridor in de langsrichting niet begrensd. Functioneel wordt de wegcorridor in de lengterichting opgedeeld in wegvakken en kruispunten. Een wegvak wordt gekenmerkt door de aanwezigheid van één duidelijke hoofdverkeersrichting en het sluit minstens aan op één kruispunt. Op een kruispunt wordt het aantal verkeersrichtingen bepaald door het aantal aansluitende wegvakken. Op grootschalig niveau is er een nood om de wegcorridor als een oppervlak te benaderen naast de traditionele opslagvormen zoals het wegennetwerk (voor transportmodellen, aansluitingen), lineair element (via kilometeraanduiding) of verzameling van inrichtingselementen (op een uitvoeringsplan). De toepassingen die de weg onder de vorm van een oppervlak verwerken, kunnen grofweg in twee categorieën onderverdeeld worden: interne toepassingen binnen het GRB, als stratum of laag waarheen de specificatie van andere weggebonden gegevens verwijzen (vb. inwinning van de grens van de wegverharding of definitie van kruispunten) én als beheerseenheid voor de databankgegevens van die weginrichting; extern gebruik door derde eindgebruikers (vb. cartografische voorstelling of oppervlakteberekening). Het oppervlak dat aan de wegcorridor geassocieerd wordt, kan vanuit twee verschillende visies benaderd worden: 1. De juridische benadering verwijst naar het wegdomein waar een (rechts)persoon bepaalde rechten laat gelden zoals eigendom, vergunningsbevoegdheid of onderhoudsplicht. Dit oppervlak noemt men het weggebied. Bij het weggebied richt men zich dus in eerste instantie op de corridor, complementair aan de surplusgebieden. Beiden zijn gelegen binnen de openbare ruimte. De precieze begrenzing van het juridische weggebied staat opgenomen in de verschillende relevante rooilijnplannen, akten, Atlas der buurt- en voetwegen en hun bijlagen, maar dit is moeilijk op het terrein vast te stellen. 2. De topografische benadering bekijkt de fysieke aanwezigheid van wegcomponenten, zoals die op de site kunnen vastgesteld worden. Men spreekt hierbij van de wegbaan (wbn). Bij de inwinning van een wegbaan (wbn) vervalt de eis tot complementariteit met het collectief en particulier gebied. Beiden zijn gelegen binnen de private ruimte. De fysieke wegbaan (wbn) wijzigt evenwel telkens er een uitbreiding van de weginfrastructuur plaatsvindt en vereist dus een goed georganiseerde procedure voor de bijhouding van de databank. Het GRB opteert duidelijk voor de topografische benadering via de wegbaan (wbn) en waakt erover dat iedere associatie met het juridische weggebied vermeden wordt. 26 / 96 / rapport / Grootschalig Referentiebestand (GRB) 6.0.0