Concepten en integrale benadering Stand van zaken innovatie

Maat: px

Weergave met pagina beginnen:

Download "Concepten en integrale benadering Stand van zaken innovatie"

Margaretha van der Wolf
5 jaren geleden
Aantal bezoeken:

1 Low Energy Housing Retrofit Stand van zaken innovatie Ir.-arch. Erwin Mlecnik Senior expert R&D Passiefhuis-Platform vzw Brussel, 18 november 2009 Inhoud Low Energy Housing Retrofit Stand van zaken innovaties Conclusie

2 Low Energy Housing Retrofit Low Energy Housing Retrofit (LEHR) Januari 2007 Januari 2010 Ondersteund door de Belgische overheid o POD Wetenschapsbeleid Onderzoeksteams: o PHP/ PMP o Architecture et Climat UCL o CSTC-WTCB-BBRI Opvolgingscomité Deliverables: o Fiches demonstratieprojecten o Technische voorlichtingen o Handleidingen architecten/ gebruikers o Coördinatie: PHP 2. Opvolging en documentering projecten 0. Literatuurstudie/ netwerking 1. Selectie projecten Oplossingen 3. Technische documentatie Typische oplossingen voor gevels, daken, HVAC

3 2030 Toekomstig systeem Visie voor strategiebepaling Pad Pad 1 Pad 2 Transitiepaden Project 4 Project 2 Project 5 Project 1 Huidig systeem Project 3 Experimenten en voorbeeldprojecten Barrières en kansen Naar energieproducerende gebouwen (LNE; transitie-arena duwobo) Doel: in 2030 energieproducerende nieuwbouw en energieneutrale bestaande gebouwen strategielijnen: o Versterken randvoorwaarden overheid o Versterken positieve marktontwikkelingen voor energieneutrale gebouwen en passiefhuizen o Creëren positieve marktontwikkelingen voor hernieuwbare energie met optimale decentrale productie o Versterken consumentenbewustzijn

4 Gemiddelde besparing per gerenoveerde woning 0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% 100% Aantal woningen met energiebesparende maatregelen 0% 20% 40% 60% 80% 100% 10% besparen op totale voorraad? 20% 30% 7 Laaghangend fruit Bron: SEE 2001

5 Laaghangend fruit Bron: PHI AkkP 24 /2003 Minimum temperatuur achter meubel: 9,4 C Oplossing schadegeval: betere isolatie 20 Bron: PHI AkkP 24 / Minimum temperatuur achter meubel: 13,2 C

98% 97% 95% 94% 92% 91% 89% 88% 87% 85% 84% 82% 81% 80% 78% 77% 75% 74% 73% 71% 70% 69% 67% 66% 65% Scenario business as usual / grenswaarde (Brussels Gewest) yp Surface en m² 90.000.000 85.000.000 80.

871.185 59.186.930 59.498.900 59.815.015 60.147.990 60.542.181 60.926.368 61.435.634 61.885.038 62.305.038 62.676.972 63.051.127 63.427.515 63.806.150 64.187.046 64.570.215 64.955.672 65.343.429 65.

6 98% 97% 95% 94% 92% 91% 89% 88% 87% 85% 84% 82% 81% 80% 78% 77% 75% 74% 73% 71% 70% 69% 67% 66% 65% Scenario business as usual / grenswaarde (Brussels Gewest) yp Surface en m² m² m² m² m² Nieuwbouw Zware renovatie Lichte renovatie Afbraak 1x 1x 1x 1x Années Bron: cera a asbl - Chaussée de Charleroi, Bruxelles Tél : 02 / Fax : 02 / ceraa@st-luc-brussels-archi.be Bron: SEE 2001

7 Scenario richtwaarde (Brussels Gewest) Consom mation M W h g ain de M W h à.p.d.2032 Années Type activiteit Activiteitsgraad (%) Richtwaarde energieverbruik voor verwarming Nieuwbouw 1x 15 kwh/m².a Zware renovatie 1x 60 kwh/m².a Lichte renovatie 1x 99 kwh/m².a Ongewijzigde voorraad / 153 kwh/m².a Afbraak 1x / Bron: cera a asbl - Chaussée de Charleroi, Bruxelles Tél : 02 / Fax : 02 / ceraa@st-luc-brussels-archi.be Scenario streefwaarde (Brussels Gewest) Consommation MW h g ain de M W h à Années Type activiteit Activiteitsgraad (%) Richtwaarde energieverbruik voor verwarming Nieuwbouw 1,08x 15 kwh/m².a Zware renovatie 5x 60 kwh/m².a Lichte renovatie 3x 99 kwh/m².a Ongewijzigde voorraad / 153 kwh/m².a Afbraak 5x / Bron: cera a asbl - Chaussée de Charleroi, Bruxelles Tél : 02 / Fax : 02 / ceraa@st-luc-brussels-archi.be

Barrière scenario streefwaarde SEE 2001 Scenario streefwaarde (alternatief) Nieuwbouw: nulenergie Renovatie: Energievraag voor ruimteverwarming <

8 Barrière scenario streefwaarde SEE 2001 Scenario streefwaarde (alternatief) Nieuwbouw: nulenergie Renovatie: Energievraag voor ruimteverwarming < kwh/m 2.a Primaire energievraag (incl. huishoudtoestellen, tapwaterbereiding, ruimteverwarming, ventilatie, koeling) < 120 kwh/m 2.a E-peil < 30-60

Row House Henz-Noirfalise, in Eupen, Belgium PROJECT SUMMARY Transforming a 19th century row house into a state of the art passive house SPECIAL FEATURES Inside insulation of the façade ARCHITECT Fhw

9 Row House Henz-Noirfalise, in Eupen, Belgium PROJECT SUMMARY Transforming a 19th century row house into a state of the art passive house SPECIAL FEATURES Inside insulation of the façade ARCHITECT Fhw architectes scprl OWNER Family Henz-Noirfalise IEA SHC Task 37 Advanced Housing Renovation with Solar & Conservation Typologie van het gebouwenpark in centrumsteden (vb. Brussel) AGE :? (1) En 2007 Maisons 2F Maison bourgeoise - Maison de Maison de 1989 de Maison du LOGIS de 1933 CONFIGURATIONS : Maisons Maisons Appartements 4F 3F Immeuble social - Résidence Plasky - Résidence Brew- Cité Moderne de standing moyen Loft dans une - Immeuble collectif - Immeuble Villa Ancienne brasserie Comte de Flandre Ganshoren Totaux Bron: cera a asbl - Chaussée de Charleroi, Bruxelles Tél : 02 / Fax : 02 / ceraa@st-luc-brussels-archi.be

Traditioneel renoveren Weinig toekomstgericht Veel

Moeilijke coördinatie Resultaat: Lage kwaliteit

van zaken innovaties Eerste handleiding architecten

beste praktijk Vlaanderen Webinfo: www.lehr.

Energieberater mobil Reductie warmteverliezen

Comfortventilatie Efficiente huishoudapparaten

10 Traditioneel renoveren Weinig toekomstgericht Veel technische compromissen (Te) veel actoren betrokken Moeilijke coördinatie Resultaat: Lage kwaliteit Oplossing: Bron: IEA ECBCS Annex bouwproces 50 Stand van zaken innovaties Eerste handleiding architecten Technische voorlichtingen in opmaak Voorbeelden beste praktijk Vlaanderen Webinfo: Energieberater professional Energieberater plus Energieberater mobil Reductie warmteverliezen Verbeteren kierdichting Gebruik passieve winsten Comfortventilatie Efficiente huishoudapparaten Hernieuwbare energie Solution sets Cost-efficiency, energy savings probability Best practices

11 Stand van zaken innovaties Bron: bezoek aan multi-family housing in Gasen, Austria - renovation to passive house standard - 23 living units and public buildings attached to biomass central station (heating provided by local farmers, electricity generation planned) - decentral ventilation units Stand van zaken innovaties Bron: IEA SHC Task 37 final workshop, Antwerpen, 2009 Redevelopment Dieselweg Graz, arch. S. Geier Bron:

Stand van zaken innovaties Nieuwe technieken en

com Munich, Loewenturm: Photogrammetry recording

Right: Digitised stone-by-stone plan Stand van zaken

12 Stand van zaken innovaties Nieuwe technieken en afgeleide producten Bron: Leica.loyala Bron: arctron.com Munich, Loewenturm: Photogrammetry recording Left: 3D Model. Right: Digitised stone-by-stone plan Stand van zaken innovaties Bron: IEA SHC Task 37 final workshop, Antwerpen, 2009 René Kobler, IEA ECBCS Annex 50

13 Stand van zaken innovaties Bron: IEA SHC Task 37 final workshop, Antwerpen, 2009 René Kobler, IEA ECBCS Annex 50 Stand van zaken innovaties daylight visualizer, energy and indoor climate visualizer, solar prism model homes 2020 Bron: Velux Nederland

voor volledig bouwproces Geen technische compromissen, gecoördineerde modules:

14 Stand van zaken innovaties Bron: Soltag project Velux, Copenhagen, Denmark Stand van zaken innovaties Inovatief integraal renoveren Weinig contractors Oplossing voor volledig bouwproces Geen technische compromissen, gecoördineerde modules: kwaliteitsbewaking Snelle bouwtijd Met zittende bewoners Bron: IEA ECBCS Annex 50

kwh/m²a Bron: Alexis Versele, KaHo Sint-Lieven

+ verbetering energieefficiëntie is nodig o

Streefwaarde energieverbruik voor verwarming <

15 Conclusies: Low Energy Housing Retrofit Energievraag voor verwarming na renovatie:15 kwh/m²a Bron: Alexis Versele, KaHo Sint-Lieven en LEHR Conclusies: Concepten en integrale benadering Laaghangend fruit bereikt doelstellingen niet Opschaling renovatiemarkt + verbetering energieefficiëntie is nodig o Kwaliteit = insteek voor marktverbreding Streefwaarde energieverbruik voor verwarming < kwh/m2.a is realistisch o Getuige = voorbeeldprojecten diverse gebouwtypologieën Strengere streefwaarde primair energiegebruik/ E-peil nodig o Ook voor renovatie

16 Conclusies: Stand van zaken innovaties Grote achterstand t.a.v. buurlanden Groot marktpotentieel o Stijgende renovatiemarkt o Politieke incentives Uitdagingen voor ingenieurs: o Tools en technieken voor renovaties Decentraal ventileren met warmterecuperatie o Innovatief renoveren met prefab o Renoveren met zittende bewoners o Innovatieve bouwprocessen/ integrale benadering Vervolgproject met ondersteuning van IWT-Vlaanderen: o TIS-ZENREN: innovatietrajectbegeleiding bedrijven Vragen? Deze bijdrage kwam tot stand in het kader van het project LEHR, dat drie onderzoeksteams groepeert (PHP/PMP, Architecture et Climat UCL, CSTC-WTCB-BBRI), en dat ondersteund wordt door de Belgische overheid POD Wetenschapsbeleid Passiefhuis-Platform vzw, Berchem, België

Vergelijkbare documenten

De Passief Bouwen benadering

De Passief Bouwen benadering Nog meer met minder naar Europees voorbeeld Energietransitie bij renovatie, naar de passief bouwen standaard? ir.-arch. Erwin Mlecnik (PHP/ OTB) Energie 2008, 9 oktober 2008