Perceelbeschrijving Jeugd- en Opvoedhulp

Transcriptie

1 Perceelbeschrijving Jeugd- en Opvoedhulp 2016 Samenwerkende gemeenten regio West-Friesland Drechterland, Enkhuizen, Hoorn, Koggenland, Medemblik, Opmeer, Stede Broec Perceelbeschrijving Jeugd- en Opvoedhulp Pagina 1 van 11

2 Inhoud 1. Jeugd- en Opvoedhulp Fout! Bladw 1.1Inleiding Doelgroep Beschrijving Zorgvormen van in te kopen Jeugd- en Opvoedhulp Fout! Bladwi 1.4 Toeleiding naar Jeugd- en Opvoedhulp 7 2. Speerpunten en Productontwikkeling Speerpunten Productontwikkeling 9 3. Eisen Jeugd & Opvoedhulp 9 Perceelbeschrijving Jeugdhulp en opvoedhulp Pagina 2 van 11

3 1. Jeugd- en Opvoedhulp 1.1 Inleiding In eerste instantie wordt hulp en begeleiding geboden door de lokale gebiedsteams. Soms is de problematiek ernstig of veelomvattend. Als passende zorg niet meer door het gebiedsteam kan worden geleverd kan, afhankelijk van de problematiek, een aanbieder van jeugd en Opvoedhulp worden ingeschakeld. Van zorgaanbieders wordt verwacht dat zij in samenwerking met de lokale gebiedsteams en in samenhang de navolgende vormen van zorg kunnen bieden: 1. Ambulante zorg (voor zover de gebiedsteams deze hulp niet kunnen leveren) 2. Semi residentiële opvang (daghulp, dagopvang, deeltijdopvang) 3. Trainingen en cursussen 4. Pleegzorg 5. Residentiële zorg 6. Crisisopvang Met uitzondering van pleegzorg worden de bovenstaande vormen van zorg in dit perceel beschreven. Voor pleegzorg is er een apart perceel beschreven. Aanbestedende dienst wil dat uit de offertes nadrukkelijk blijkt dat, aansluitend en aanvullend op de lokale gebiedsteams, de aanbieders die Jeugd en Opvoedhulp bieden zich inzetten om residentieel verblijf zo veel mogelijk te voorkomen door versterking van ambulante trajecten en daghulp. Hierbij zal intensieve samenwerking met de lokale gebiedsteams en met andere zorgaanbieders die Jeugd en Opvoedhulp bieden onontbeerlijk zijn. Een zodanig hechte samenwerking is benodigd, dat aan jeugdigen die toch residentieel moeten verblijven een perspectiefgericht traject kan worden geboden waarbij residentieel verblijf zo kort mogelijk duurt. Het perspectief moet zijn gericht op terugkeer naar huis, of indien dat niet mogelijk is op een vervolgverblijf (pleegzorg, kamerbewonen met begeleiding), toenemende zelfredzaamheid en toeleiding naar scholing, werk, vrije tijd, inkomen, een en ander afhankelijk van leeftijd en wenselijkheid. Overigens geldt de perspectiefbenadering zoals hier aangegeven ook voor de (semi) ambulante trajecten. De hulpvormen van Jeugd en Opvoedhulp worden door de Zorgaanbieder aangeboden op basis van 1G1P (één gezin, één plan), dat wordt ontwikkeld samen met het lokale gebiedsteam en het gezin/de jeugdige. De jeugdzorgaanbieder handelt dus binnen dit kader en past het aanbod aan op de vraag. De aanbieders die Aanbestedende dienst zal contracteren voor de functies Jeugd en Opvoedhulp bieden elk tenminste een deel van de functies die in dit perceel worden beschreven. Op elk deelperceel is intensieve samenwerking noodzakelijk. 1.2 Doelgroep De doelgroep bestaat uit jeugdigen tot 18 jaar, en het gezinssysteem, waarvan de gezaghebbende woonachtig is in een van de gemeenten waarvoor Aanbestedende dienst inkoopt. Aanbestedende Dienst richt zich bij de inkoop van Jeugdhulp op jeugdprofessionals die specifieke programma s en trainingen beheersen voor de aanpak van complexe (multi-) problematiek. Zij zijn gecertificeerd conform de wettelijke eisen. 1 De problematiek die in aanmerking komt voor de residentiële jeugdhulp is gevarieerd en kan diverse oorzaken hebben. De Zorgaanbieder maakt indien nodig gebruik van een gevalideerd instrument voor diagnostiek (zoals bijv. CAP-J en DSM-V) om een helder beeld te krijgen van de problematiek. Aanbestedende dienst onderscheidt binnen deze problematiekgroepen doelgroepen op basis van overeenkomende kenmerken of clustering van problemen. Overlap binnen doelgroepen komt veelvuldig voor. 1 Zie hiervoor de Jeugdwet, ingegaan op 1 januari 2015 Perceelbeschrijving Jeugdhulp en opvoedhulp Pagina 3 van 11

4 1.3 Beschrijving Zorgvormen van in te kopen Jeugd- en Opvoedhulp Ambulante Zorg Onder ambulante zorg verstaan we een flexibel en breed en wisselend pakket aan zorgvormen en - methodieken die er op gericht zijn de jeugdige/het systeem zo veel mogelijk te helpen en begeleiden bij het zelf kunnen hanteren van de problematiek. Het gaat er om de cliënt/het systeem in en rondom de thuissituatie (buurt, wijk, school, e.d.) zodanig te helpen door competentieversterking, dat zo snel als mogelijk de problemen zelfstandig dan wel met aanvullende, lichte, begeleiding vanuit het lokale gebiedsteam kunnen worden gehanteerd. Ambulante zorg is daarom doelgericht. Ambulante zorg, zeker intensieve ambulante zorg, kan worden aangevuld met trainingen, cursussen, daghulpprojecten, kortdurende week of weekendopname van de jeugdige dan wel het hele systeem. Extra aandacht wordt gevraagd voor een effectieve aanpak voor (v)echtscheidingen, die veel problematiek in heden en toekomst van de jeugdige kan voorkomen. Samenwerking met organisaties die niet vallen onder Jeugdhulp (zoals woningbouwverenigingen, gemeentelijke afdelingen sociale zaken, deurwaarder) is vaak noodzakelijk om effectief te kunnen werken. Van de zorgaanbieder wordt daarin dan ook een actieve houding verwacht. Nadrukkelijk behoort tot het deelperceel ambulant ook de (aanvullende) diagnostiek, op aanvraag van het lokale gebiedsteam. De Aanbestedende dienst verwacht van de zorgaanbieders een uitgebreid ambulant aanbod voor de jongere kinderen (0 7 jaar) Trainingen en cursussen Aansluitend op de ambulante zorg is het gewenst dat specifieke cursussen en trainingen worden geboden op verschillende terreinen. Bijvoorbeeld: weerbaarheidstrainingen, sociale vaardigheidstrainingen, omgaan met zelfstandigheid, etc. Deze trainingen en cursussen dienen ook modulair te worden aangeboden als de zorg (nog) wordt verleend door het lokale gebiedsteam. Trainingen en cursussen zijn niet alleen cliëntgericht, ook wordt een aanbod gedaan t.b.v. de lokale gebiedsteams in de zin van scholing en training, dat er in elk geval in moet voorzien dat vroegtijdig signaleren (en daaropvolgende aanpak) naar een zo hoog mogelijk niveau komt Semi residentieel (dagopvang, daghulp, deeltijdopvang) Daghulp en dagopvang hebben als functie om passende zorg die wel noodzakelijk is maar niet in de thuissituatie kan worden geboden in de directe omgeving van de jeugdige/het systeem te leveren, zonder de jeugdige volledig uit zijn normale leefomgeving te halen. De verscheidenheid aan zorgvormen is groot en wordt bepaald door de vraag. Daghulp en dagopvang kunnen gerelateerd zijn aan (speciaal) onderwijs. Het streven is er op gericht om door intensivering van ambulante hulp zo veel mogelijk toeleiding naar residentiële hulp te voorkomen. Waar nu, door spanningen in het gezin, wordt gegrepen naar uithuisplaatsing, zal dat in de toekomst minder aan de orde zijn. Toch wordt voorzien dat die spanningen in het gezin tot situaties kunnen leiden waarbij het wenselijk is dat er time outs mogelijk zijn. In het verlengde van versterking van ambulante zorg moet daarom in offertes worden meegenomen dat er escapemogelijkheden zijn in de vorm van crisisopvang, time outmogelijkheden, logeermogelijkheden in de eigen buurt/wijk van het gezin, zoals kortdurende en deeltijd- (pleeg)opvang, dit alles met inbegrip van intensieve gezinszorg om spoedig herstel van de normale situatie mogelijk te maken. Dagopvang en daghulp zijn echter niet alleen gericht op escapemogelijkheden. Het is een eigenstandige functie die voorziet in zorg en hulp die niet in de thuissituatie kan worden geboden maar wel in de vorm van dagbehandeling en dagopvang. De inhoud is leeftijd en doelgroepgericht en is situationeel bepaald. Wenselijk is dat er aandacht is voor de positie van jeugdigen in het kader van (v)echtscheidingen, maar ook (diagnostische) zorg voor jongere kinderen die niet voldoende mee lijken te kunnen komen in het regulier onderwijs is van belang. Voor de oudere jeugdigen is onder meer dagopvang/daghulp gewenst voor (toeleiding naar) scholing en/of werk, rolpatronen, jong ouderschap, zelfstandigheid. De inhoud van daghulp en dagopvang zal zich in het kader van de transformatie de komende jaren verder ontwikkelen, mede op basis van de vragen uit de lokale gebiedsteams. In het kader van de Perceelbeschrijving Jeugdhulp en opvoedhulp Pagina 4 van 11

5 offerte wordt van de aanbieders verwacht dat zij aangeven op welke wijze zij daghulp en dagopvang kunnen uitbreiden en kunnen flexibiliseren. Pleegzorg als Jeugdhulp en Opvoedvariant is in een apart perceel beschreven. Van belang is wel dat ook met betrekking tot pleegzorg van de Jeugdhulpaanbieder wordt verwacht dat deze zich actief inspant om zorg op maat te bieden en dus verschillende varianten (deeltijdpleegzorg, weekendpleegzorg, vakantiepleegzorg) in zijn aanbod heeft Residentiële hulp Residentiële hulp of verblijfshulp is een benaming voor uiteenlopende typen van zorg voor jeugdigen tot de leeftijd van achttien jaar in combinatie met verblijf. Een jeugdige wordt in een residentiële voorziening geplaatst wanneer de veiligheid van de jeugdige binnen de gezinssituatie niet gegarandeerd kan worden en een verantwoord verblijf op een ander adres binnen het sociale netwerk van de jeugdige of het gezin niet mogelijk is. Het primaire doel van residentiële hulp voor jeugdigen is het bieden van een veilige en stabiele opgroei- en behandelomgeving, wanneer daar in de thuissituatie geen invulling aan kan worden gegeven. Het secundaire doel is om professionele ondersteuning en hulpverlening te bieden aan deze jeugdigen, naar gelang hun behoefte, hun achtergrond en de mate van beschadiging die zij hebben opgelopen in hun thuissituatie. Ouders zijn primair verantwoordelijk voor de opvoeding. Een (tijdelijke) uithuisplaatsing kan op vrijwillige basis plaatsvinden met instemming van de ouders, maar als ouders niet akkoord gaan kan de kinderrechter besluiten om in het belang van de jeugdige het kind onder toezicht te stellen (OTS) van een gezinsvoogd en de jeugdige (tijdelijk) uit huis te plaatsen. Residentiële vormen van zorg zijn in de letterlijke zin van het woord aparte producten, maar kunnen nooit los worden gezien van andere vormen of combinaties van ondersteuning die aan een kind en gezin kunnen worden geboden. Zo wordt een plaatsing in een residentiële setting vaak gecombineerd met specialistische ambulante hulp voor de jeugdige en/of de ouder(s) terwijl de jeugdige in de instelling verblijft. Er zijn verschillende vormen van residentiële hulp om aan te kunnen sluiten bij de behoeften en achtergrond van een jeugdige. Deze vormen verschillen in setting: zo zijn er meer open vormen van verblijf en volledig gesloten vormen, naast kortdurende en langdurende vormen. Ook zijn er variaties in omvang, bijvoorbeeld voor leefgroepen, gezinshuizen, zelfstandigheidstraining. Met name van de j-ggz sector wordt een belangrijke mate van inzet verwacht bij de behandeling van problematieken waarmee aanbieders Jeugd en Opvoedhulp worden geconfronteerd, maar ook andersom. In een groot aantal gevallen is immers sprake van het samengaan van én gedragsproblematiek én psychiatrische problematiek. Hiervoor worden afrekenbare afspraken gemaakt. Dit document richt zich op de verblijfsvormen vanuit de jeugdhulp en de ambulante hulpverlening die daarbij nodig is. Jonge kinderen (0 10 jaar) worden in principe uitsluitend in een pleeggezin opgenomen, tenzij dit aantoonbaar niet in het belang van het kind is; daarbij valt te denken aan extreme problematiek waardoor wonen in gezinsverband (nog) te hoge eisen stelt aan de mogelijkheden van een kind en behandeling vooraf nodig is. Indien mogelijk wordt dan de voorkeur gegeven aan verblijf in een gezinshuis, van waaruit behandeling plaats kan vinden. Aanbestedende dienst verwacht van de zorgaanbieders de flexibiliteit om een compleet ambulant aanbod voor de jongere kinderen (inclusief diagnostische zorg) te kunnen bieden. Voorts wordt van de zorgaanbieders verwacht dat zij nauw samenwerken met andere betrokken aanbieders van specialistische zorg, als die (aanvullend) nodig blijkt. Daarom wordt voor de residentiële hulp voor het jonge kind in de groepsvormen geen aanbesteding gedaan. De Aanbestedende dienst reserveert gelden voor de uitzonderlijke gevallen dat deze hulp moet worden ingekocht. Voor de (deel) sector gesloten jeugdhulp is een separate perceelbeschrijving gemaakt. Aanleiding hiervoor is dat op het gebied van gesloten jeugdhulp nauw wordt samengewerkt met de twee andere regio s in Noord-Holland-Noord (Kop van Noord-Holland en Noord-Kennemerland). Perceelbeschrijving Jeugdhulp en opvoedhulp Pagina 5 van 11

6 Voor gesloten Jeugdhulp (JeugdzorgPlus) is een apart perceel geschreven. De klinische behandeling van jeugdigen in de GGZ en LVB is opgenomen in de betreffende percelen. Gelet op de verscheidenheid aan achterstand, problematiek en behoefte van jeugdigen in de residentiële hulp, is een zo passend mogelijk aanbod van groot belang. De verkeerde setting voor een jeugdige kan leiden tot verergering van problemen en het moeten verhuizen van groep naar groep. Aanbestedende Dienst onderscheidt daarom de volgende vormen van residentiële hulp, met een indeling naar de duur van het traject en de doelgroep. De Gesloten Jeugdzorg en de residentiele vormen voor jeugdigen binnen de GGZ en LVB sectoren worden in de betreffende percelen behandeld. Gezinshuizen Langdurend (> zes maanden) opvoeding door professionele opvoedouders In deze vorm van residentiële hulp kan een kind opgroeien bij professionele opvoedouders in een zo normaal mogelijke gezinssetting, met 1 tot 4 kinderen. Het gaat soms om kinderen waarvan de ouders zelf (zware) problemen hebben en de opvoeding niet meer of niet meer volledig ter hand kunnen nemen, of niet kunnen voorzien in de specifieke behoeften die hun kind heeft. De draagkracht van ouders schiet dan tekort. Sommige ouders willen hun rol als opvoeder leren invullen, maar anderen zijn daartoe niet (meer) in staat. Gedurende de plaatsing, kan de jeugdige contact houden met vrienden, kennissen en de ouders, afhankelijk van de haalbaarheid. De doelgroep bestaat uit jeugdigen die in een gezinsverband kunnen functioneren en baat hebben bij het pedagogisch klimaat dat heerst in de gezinsvorm. De duur van de plaatsing is afhankelijk van de problematiek, maar kan voor enkele maanden zijn, tot een jarenlange plaatsing die pas eindigt wanneer de jeugdige volwassen is. Broertjes en zusjes worden indien haalbaar en wenselijk altijd bij elkaar geplaatst. Langdurend (> zes maanden) opvoeding door professionele opvoedouders voor jonge moeders en hun baby. Aanbestedende Dienst streeft naar een gezinshuisconstructie voor de doelgroep jonge moeders, die zich in een problematische thuisomgeving bevinden. Deze voorziening bestaat uit een combinatie van opvang, begeleiding en hulpverlening en is gericht op jonge moeders die nog niet zelf in staat zijn om de opvoeding van hun kind op eigen kracht in te vullen. De gezinshuisouders bieden een veilig klimaat en hebben een voorbeeldfunctie voor de jonge moeder. Door de begeleiding wordt er een nieuw perspectief gecreëerd: het zelfvertrouwen van de jonge moeder neemt toe door het zelf ter hand nemen van de verzorging en de opvoeding van haar kindje, daarin waar nodig gesteund door de opvangouder. De kern van de begeleiding is gericht op eigen kracht en verzelfstandiging van de jonge moeder, waardoor zij op termijn de regie over haar eigen leven weer volledig kan oppakken. Groepsvormen Kortdurend (< zes maanden) terugkeer naar thuissituatie Een interventie die erop gericht is om jongeren in de puberteit tijdelijk en deels of volledig uit huis te plaatsen op een leef- of behandelgroep. De verhouding met de ouders of pleegouders is dusdanig verstoord, dat een kortdurende plaatsing van maximaal 13 weken, gekoppeld aan maximaal 13 weken behandeling, kan leiden tot een terugkeer van de jongere in het gezin. Het doel is om het functioneren van het gezinssysteem van herkomst dusdanig te verbeteren, dat een jongere thuis kan (blijven) wonen en daar veilig kan opgroeien. Hiermee wordt tevens een langdurende uithuisplaatsing voorkomen. De problematiek in het gezin spitst zich toe tot een verstoorde gezinscommunicatie, ontoereikende en/of inadequate opvoedvaardigheden van de ouder(s) passend bij een jongere in de puberteit, of het oprekken van de grenzen van het ouderlijk gezag door de jongere. De draagkracht van ouders is uitgeput, waardoor ambulante (specialistische) hulp onvoldoende is. De achtergrond van de plaatsing en de koppeling met specialistische ambulante hulpverlening (trainen, evaluatie en toepassen van de aangeleerde vaardigheden in de gezinssituatie), is de inschatting dat een terugkeer naar de gezinssituatie haalbaar en wenselijk is. De ouders en de jongere zijn dan ook gemotiveerd om mee te werken. Perceelbeschrijving Jeugdhulp en opvoedhulp Pagina 6 van 11

7 Wanneer blijkt dat er zwaardere problemen spelen bij een jongere en/of de ouders, dan kan een andere zorgvorm passender zijn. Na behandeling keert de jongere terug in het gezin, gaat zelfstandig wonen of krijgt aanvullende zorg. Kortdurend (< zes maanden) perspectief voorbereiding Deze vorm van zorg is voor kinderen of jongeren van acht tot achttien jaar die niet meer kunnen wonen in de gezinssituatie, maar waarvan niet direct duidelijk is wat deze problemen zijn, waar deze vandaan komen en wat het perspectief is. De kern van het verblijf is erop gericht om deze vragen te beantwoorden en in kaart te brengen door begeleiding, observatie en diagnose. Daarnaast heeft het ontwikkelen en opstellen van een realistisch en duidelijk toekomstperspectief voor alle betrokkenen vervolgens prioriteit. Kortdurend (< zes maanden) begeleid wonen Voor jongeren van 16+ met een verhoogd risicoprofiel, die daardoor extra ondersteuning nodig hebben bij het leren van zelfstandig wonen en de verantwoordelijkheden die daarbij komen kijken, moet een veilige woonplek worden geboden. Begeleid wonen streeft ernaar om jeugdigen te ondersteunen en te activeren om praktische zaken te leren organiseren. Hierdoor is er meer kans op succes bij de opleiding en hebben jeugdigen een betere start van hun vervolgopleiding en zelfstandig wonen. Kortdurend (< zes maanden) doelgroep pubermeisjes Een specifieke doelgroep waar Aanbestedende Dienst meer aandacht aan wil besteden is meisjes in de puberleeftijd, met problemen door seksuele, lichamelijke mishandeling, misbruik en loverboy 2 problematiek, al dan niet in combinatie met eetproblemen en seksueel grensoverschrijdend gedrag. Langdurend (>zes maanden) opvoeding door professionele opvoedouders/begeleiders bij specifieke psychiatrische problematiek Wanneer de jongere een achtergrond heeft van chronische psychiatrische problematiek en/of gedragsproblemen en er behoefte is aan een langdurend professioneel opvoedarrangement, dient hier een aparte setting voor te worden gekozen. Een aanvullende orthopedagogische en psychiatrische begeleiding staat in deze groep centraal, naast het begeleiden van de jeugdige, het gezin en zijn familie. Ook hier is de ontwikkeling van een toekomstperspectief van groot belang. De jeugdige en zijn omgeving moeten in deze periode een helder beeld krijgen van de mogelijkheden en beperkingen voor de jeugdige, op basis waarvan een concreet toekomstplan (incl. vermelding van de noodzakelijke professionele ondersteuning) opgesteld wordt. Doel is dat de jeugdige leert leven met zijn beperkingen, zich leert focussen op zijn mogelijkheden en zoveel mogelijk door zijn sociale netwerk hierin gesteund wordt, opdat inzet van professionele zorg beperkt blijft tot het hoogst noodzakelijke. Aan het eind van de opname is het zelfvertrouwen, de weerbaarheid en de zelfredzaamheid van de jeugdige toegenomen, evenals zijn vaardigheid om hulp te vragen wanneer dat ook echt nodig is. Langdurend (circa één jaar) combinatie van wonen, begeleiding en behandeling Bij jongeren tussen de twaalf tot achttien jaar waarbij op meerdere leefgebieden problemen spelen en die niet in staat zijn om te worden opgevoed door opvoedouders door de zwaarte van de problematiek, is een langdurende plaatsing met begeleiding en behandeling nodig. Het betreft jongeren die een lange historie van hulpverlening hebben en die meer moeite hebben om hun plek in de maatschappij te vinden en derhalve meer langdurige begeleiding vergen. Het doel van deze plaatsing is gelijk aan dat van de vorige variant. 1.4 Toeleiding naar de Jeugd- en Opvoedhulp Toeleiden naar de Jeugd- en Opvoedhulp kan zowel door gebiedsteams, als door huisartsen, kinderrechters en de Gecertificeerde instellingen. Bij toeleiding door huisartsen, kinderrechters en Gecertificeerde instellingen zal het gebiedsteam achteraf een beschikking afgeven. 2 Loverboy problematiek is niet voorbehouden aan meisjes en is breder dan seksueel misbruik en exploitatie. Ook jongens worden ingezet voor deze zaken, maar daarnaast worden jongens en meisjes gebruikt voor rand-criminele tot criminele activiteiten. Perceelbeschrijving Jeugdhulp en opvoedhulp Pagina 7 van 11

8 2. Speerpunten en Productontwikkeling 2.1 Speerpunten Kracht van het gezin vroegtijdig versterken: vanwege de heftigheid van het plaatsen van een kind in een andere verblijfsvorm dan de thuissituatie, dient er in een zo vroeg mogelijk stadium alles aan gedaan te worden om te interveniëren in de gezinssituatie om een residentiële plaatsing van een kind te voorkomen. Het systeemgericht kijken naar het functioneren van een jeugdige in een gezin en het opstellen van een samenhangend familiegroepsplan (1Gezin1Plan) zijn daarin essentieel. Indien de urgentie dit niet toelaat en het een ernstige situatie betreft, geldt het principe first time right en dus direct doorpakken. Het opstellen van een integraal gezinsplan volgt dan in een latere fase, zodra de situatie gestabiliseerd is. Zoveel mogelijk in een normale gezinssituatie: indien er toch voor wordt gekozen om een kind of jongere in een verblijfsvorm te plaatsen, heeft het altijd de voorkeur om dit in een pleeggezin (eerste netwerkpleeggezin, daarna bestandspleeggezin) te organiseren. Indien dit niet mogelijk is, is een gezinshuis een goede tweede keuze, alvorens een kind als laatste optie op een groep wordt geplaatst. Ook hier geldt dat dit de ideale weg is, want voor sommige jongeren kan een plaatsing op een groep direct nodig zijn vanwege de zwaarte of de aard van de problematiek. Opgroeien in een normale gezinssituatie betekent dus ook met inbegrip van school, dagbesteding of werk. Multifocaal werken en vernieuwing: er dient samenwerking te worden gezocht met de (ambulante of residentiële) vormen van ondersteuning in de GGZ en LVB sectoren, om een zo passend mogelijk aanbod en gecombineerde ondersteuning te kunnen bieden aan een kind. Dat betekent dat er altijd creatief moet worden gezocht naar de best aansluitende, meest effectieve vormen van (verblijfs)hulp voor kinderen. Perspectief en regelmaat bieden: bestaanszekerheid is de belangrijkste voorwaarde voor een kind om veilig op te kunnen groeien. Het is van belang om zo vroeg mogelijk een inschatting te maken van de behoefte aan zorg, de intensiteit en de duur ervan en de juiste vorm voor het betrokken kind en gezin te bepalen. Het bieden van perspectief betekent dat op basis van een grondige analyse van de situatie er zo snel en doelgericht mogelijk de noodzakelijke begeleiding en behandeling wordt ingezet aan de hand van een integraal plan, gekoppeld aan een helder tijdspad. Het doel is altijd om een kind op basis van een behandelplan uiteindelijk weer in een normale (bij voorkeur de eigen) gezinssituatie terug te laten keren. Een plaatsing duurt zo kort als kan, maar zo lang als nodig: we accepteren dat er kinderen en jongeren zijn die een lange en veilige plaatsing in een gezinshuis nodig hebben, omdat hun eigen ontwikkeling dusdanig kwetsbaar is en de oorspronkelijke opvoedsituatie dermate bedreigend, dat een lange duur van de plaatsing valt te rechtvaardigen. Voor alle plaatsingen geldt dat een zo kort mogelijke duur altijd het uitgangspunt is en dat er alles aan moet worden gedaan om dit te bewerkstelligen. Maatwerkplaatsing: niet alle kinderen zijn gelijk in hun behoeftes. Voor sommige kinderen kan dit in een vroeg(er) stadium al betekenen dat er maatwerk kan worden geboden met betrekking tot het aantal dagen in de week dat een kind verblijft in een residentiële voorziening. Broertjes en zusjes worden zoveel als mogelijk bij elkaar geplaatst, indien de achtergrond van de problematiek en de beschikbaarheid dit toestaat. Geïntegreerd plan van aanpak: 1Gezin1Plan. De hulpverlening aan de jeugdige is altijd onderdeel van een totaalplan voor het gehele gezin. In samenwerking met ouders en zorgcoördinator (meestal een professional uit het lokale gebiedsteam) wordt een integraal en samenhangend plan opgesteld. Daarin is een hulpverleningstraject voor alle gezinsleden die zorg nodig hebben opgenomen met aandacht voor de volgorde waarop de noodzakelijke zorg wordt ingezet. Er wordt dus nadrukkelijk flexibiliteit gevraagd. Met betrekking tot de uitwerking van 1G1P vindt voortdurend overleg en afstemming plaats tussen het lokale gebiedsteam en jeugdzorgaanbieder, waarbij de casusregie bij de medewerker van het lokale gebiedsteam ligt. Voor vechtscheidingen wordt door de zorgaanbieder een actieve inzet geboden door Initiatief te nemen in de samenwerking met andere partijen op dit gebied om te komen tot een effectieve, multidisciplinaire aanpak (met medeneming van juridische en praktische componenten, zoals verdeling goederen, alimentatie en toekomstige woonplaats, inkomen/financiën etc.). Hiervoor is samenwerking met hulpverlening, maar ook met dienstverlenende organisaties noodzakelijk. Perceelbeschrijving Jeugdhulp en opvoedhulp Pagina 8 van 11

9 Deel te nemen aan een initiatief zoals hierboven beschreven, indien daarom verzocht wordt. 2.2 Productontwikkeling Aansluiting van het gebiedsteam op dwangmaatregelen: de jeugdbeschermingsteams van de Gecertificeerde instelling (GI) die gezinsgericht werken, sluiten in de toekomst naadloos aan op de aanpak van de werkers van het gebiedsteam en het vrijwillig kader. Bij een gezamenlijke aanpak kan een medewerker van de GI of gebiedsteam precies op tijd worden ingezet om zoveel mogelijk in het vrijwillig kader op te treden. Dwangmaatregelen zullen echter nodig blijven om de veiligheid van kinderen te borgen, maar dit zijn bij voorkeur stappen die worden gezet op basis van een voorafgaand traject. Indien er oplossingen in het vrijwillig kader kunnen worden gevonden door het gebiedsteam samen met de ouders, dan kan hiermee de doelstelling van het bieden van oplossingen in het eigen netwerk (eerder genoemd uitgangspunt) zoveel mogelijk worden nagestreefd. Nazorg en vinger aan de pols: niet alleen aan de voorkant van een traject kan de medewerker van het gebiedsteam en/of de GI het verschil maken, juist ook aan de achterkant ziet de opdrachtgever kansen. Als plaatsing in een residentiële voorziening noodzakelijk blijkt, dient dit verblijf zo lang als nodig, maar zo kort als mogelijk te zijn. Tijdens de behandeling wordt terugkeer in het gezin zorgvuldig voorbereid met alle betrokken gezinsleden en hun steunend netwerk (1G1P). Bij de terugkeer van het kind in de thuissituatie, specifiek na een zware plaatsing zoals bij Gesloten Jeugdhulp, is een nazorgtraject voor het kind belangrijk om te monitoren hoe het met het kind en het gezin gaat. Om terugval in oude gedragspatronen te voorkomen is regulier waakvlam contact nodig van de (bij voorkeur) vertrouwde oorspronkelijke contactpersoon/zorgcoördinator van het gezin. Deze contactpersoon kan er ook voor zorgen dat het nazorgtraject inhoudelijk wordt vormgegeven samen met het kind, het gezin en de residentiële aanbieder, bijvoorbeeld wanneer het gaat om onderwijs en/of werktoeleiding. Concreet kan een dergelijke invulling leiden tot een structurele lichte vorm van ondersteuning, die bij intensieve behandelingen en na terugkeer in het gezin vaak gewenst is. Huisvesting: er dient een intensieve samenwerking te worden gezocht met het gebiedsteam en de gemeente zelf over de huisvesting van jongeren/ jonge moeders. Het is van belang dat de aanbieder vroegtijdig bij de gemeente aangeeft wanneer er zelfstandige woonruimte nodig is, zodat er in samenwerking met woningbouw-verenigingen vroegtijdig over een oplossing kan worden nagedacht. Passende zorg: Hoewel innovatie geen doel op zich is, is het wel een belangrijk facet in het bereiken wat passende zorg is. Niet de methodiek, maar de mate van doelbereik en cliënttevredenheid zijn hierin de maatstaven. Het is immers de cliënt die centraal staat en waarop de aanbieder aansluit met zijn palet aan mogelijkheden. Hierbij moet intensief worden samengewerkt op verschillende domeinen. Zo moet daarom ambulante zorg zeker ook in beeld zijn, dit als voorbeeld, of inzet van intensieve thuishulp (nu uit het Wmo domein) niet al een belangrijk deel van de problemen kan helpen oplossen. 3 Eisen Jeugd- en Opvoedhulp. Zonder een gemeentelijke beschikking kan de Jeugd- & Opvoedhulp niet door de gemeente betaald worden. Beschikkingen worden afgegeven door de gemeente.. Aanbestedende dienst eist aantoonbare concrete acties van de Zorgaanbieder bij het realiseren van zelfstandige woonruimtes met begeleiding voor uitstromende jeugdigen die daaraan behoefte hebben.. De ambulante zorg wordt snel geboden, zo zwaar of licht als nodig en zo kort of lang als nodig is. Hulp vindt in principe bij de cliënt thuis of in de leefomgeving van de cliënt plaats.. Zorgaanbieder levert zorg - op basis van het woonplaatsbeginsel - aan jeugdigen die zijn doorverwezen door een verwijzer of aan wie zorg is Perceelbeschrijving Jeugdhulp en opvoedhulp Pagina 9 van 11

10 opgelegd door een rechter. Uitzondering hierop is geboden jeugdhulp op basis van een verwijzing door een geautoriseerde verwijzer die zelfstandig mag verwijzen, zonder dat daar een beschikking aan ten grondslag ligt. Dit zijn onder andere huisartsen en de gecertificeerde instellingen.. Zorgaanbieder draagt bij aan de vernieuwing van de Jeugd- en Opvoedhulp op de in dit perceel genoemde speerpunten en productontwikkeling.. Zorgaanbieder stelt een integraal en samenhangend plan van aanpak op voor kind, gezin van herkomst en - indien relevant - de pleegouders, waarin doel van de plaatsing, de aard en intensiteit van begeleiding is vastgelegd evenals eventuele samenwerkingsafspraken met ketenpartners. In het plan wordt ook een toekomstperspectief opgenomen., In geval van een residentiële plaatsing levert zorgaanbieder (ambulante) hulp die passend is bij het doel van de plaatsing en de ondersteuningsbehoefte van het kind en/of de (pleeg)ouders of schakelt daarvoor zonodig een andere zorgaanbieder in, na overleg met het gebiedsteam/de gemeente.. Zorgaanbieder organiseert de verblijfsfase zo kort als mogelijk en zo lang als nodig, om er op die manier zorg voor te dragen dat alle kinderen kunnen worden geholpen die deze vorm van hulp nodig hebben.. De verblijf en/of de behandellocatie voldoet aan alle wettelijke eisen (o.a. veiligheid, Hygiëne, etc.). 10. De huidige ombouw naar gezinshuizen en het opzetten van vormen van residentiële hulp die aansluiten bij specifieke doelgroepen (zoals pubermeisjes, jonge moeders en jongeren met een GGZ of LVB achtergrond) onderschrijven wij. 11. Daar waar Wetgeving informatieplicht of meldingsplicht opdraagt aan zorgaanbieder met betrekking tot incidenten waarbij aan de zorg toevertrouwde jeugdigen betrokken zijn, dient het gebiedsteam/de gemeente binnen 24 uur te worden geïnformeerd. 12. De zorgaanbieder is verplicht in het behandelplan voor jongeren, waarvan de verwachting is dat de (residentiële) zorg doorloopt na het bereiken van de 18 jarige leeftijd, op te nemen: - een motivering waarom deze zorg na het 18 e jaar nog nodig is; - welke doelen behaald moeten worden; - hoe de zorg er uit ziet inclusief tijdspad; - welk langetermijn perspectief voor de jeugdige haalbaar wordt geacht; - of, en zo ja welke vervolghulp of welke voorzieningen er na doelbereik wenselijk/noodzakelijk geacht wordt/worden; - op welke wijze de jeugdige wordt voorbereid op het leven na verlaten van de residentiële instelling, versterking van zelfstandigheid; - wat het standpunt van de jeugdige is met betrekking tot dit behandelplan. In het plan moet tevens staan: Concrete samenwerkingsafspraken met één of indien nodig meer organisaties die noodzakelijk geachte vervolghulp bieden, bijvoorbeeld beschermd wonen, aantonen via Eigen Verklaring! Een warme overdracht naar een andere zorgaanbieder (indien relevant) Aantoonbare afweging van voorzieningen als bewindvoering e.d. Perceelbeschrijving Jeugdhulp en opvoedhulp Pagina 10 van 11

11 13. Zorgaanbieder werkt intensief samen met de lokale gebiedsteams en met andere zorgaanbieders die voor de uitvoering van het plan van aanpak/ familiegroepsplan Jeugd en Opvoedhulp onmisbaar zijn. 14. De offertes van de te contracteren aanbieders Jeugd en Opvoedhulp geven duidelijk aan hoe wordt voorzien in (ondersteuning van) vroegsignalering en aanpak teneinde een oplopende zorg CV tegen te gaan. Tot dit perceel behoort niet de algemene preventiefunctie. Deze functie is al opgenomen in het gemeentelijk domein en vindt plaats via het CJG, Opvoedbureau, de GGD e.a. 15. Aanbestedende dienst verwachten van de Zorgaanbieders dat zij in hun offerte aangeven hoe zij zich individueel en collectief inzetten voor intensieve samenwerking en afstemming op de deelpercelen. Wij verwachten daarbij dat dit leidt tot een perspectiefplan - waarin de aanbieders Jeugd en Opvoedhulp hun functies en mogelijkheden in gemeenschappelijk perspectief plaatsen - dat medio 2016 in concept gereed moet zijn. Perceelbeschrijving Jeugdhulp en opvoedhulp Pagina 11 van 11