Gerard Verweij, milieu- en duurzaamheidcoördinator. Ruimtelijke Inrichting. Datum April College van burgemeester en wethouders.

Transcriptie

1 Bussum bewust de toekomst in Uitvoeringsprogramma

2 Kerngegevens

3 Projectleider Afdeling Gerard Verweij, milieu- en duurzaamheidcoördinator Ruimtelijke Inrichting 3 Datum April Behandeling College van burgemeester en wethouders Planstatus Definitief Projectnummer Opdrachtgever Martin Kip en Bernie Kleuskens Identificatie

4 Inhoudsopgave

5 Bladzijde 1. INLEIDING 6 2. WAT IS BUSSUM BEWUST? 7 2.A. ONTSTAAN 7 2.B. DOEL 7 2.C. FUNDAMENT IN D. TOEKOMSTBEELD 9 3. AANPAK VOOR 2011 EN A. VERSTERKING DUURZAAMHEIDAMBITIES 10 3.B. BE GOOD AND TELL IT 12 3.C. ACTIEVE ROL IN MAATSCHAPPELIJKE DIALOOG OVER DUURZAAMHEID 13 3.D. ORGANISEREN PUBLIEKSCAMPAGNES EN -ACTIVITEITEN 13 3.E. BEHOUD VEILIGE EN SCHONE LEEFOMGEVING 14 3.F. BELEIDSCYCLUS

6 1. INLEIDING Voor u ligt het gecombineerde uitvoeringsprogramma milieu en duurzaamheid. In de afgelopen jaren werd voor het beleidsveld milieu jaarlijks een Milieu uitvoeringsprogramma gemaakt. Omdat met ingang van 2010 het programma Bussum bewust actief is, is besloten om het uitvoeringsdeel van milieu onder te brengen in het uitvoeringsprogramma van Bussum bewust. Een logische keuze omdat het beleidsveld duurzaamheid voor een groot deel invulling krijgt met milieu gerelateerde activiteiten. De nota 'Bussum bewust de toekomst in, visie op duurzame ontwikkeling ' is het document dat de beleidsmatige kapstok vormt voor de projecten en activiteiten in dit uitvoeringsprogramma. Bussum bewust Wat is nu Bussum bewust? Op welke pijlers en uitgangspunten rust dit programma? Op deze vragen gaat hoofdstuk 2 in. Ook de plek van milieu krijgt daarbij aandacht. Daarnaast is er een korte terugblik op de resultaten en ervaringen over Strategie, actie en effect Hoofdstuk 3 gaat in op de vijf strategische wegen die bewandeld worden in de komende jaren om Bussum duurzamer te maken. Bij elk van de vijf strategische wegen worden concrete acties voor 2011 en 2012 omschreven. De acties die daarna doorlopen in de komende jaren komen ook aan bod. Alle acties staan omschreven in een grijs gearceerd kader. Elk kader sluit af met het effect dat wij met de omschreven inzet willen bereiken. Hoofdstuk 4 geeft een doorkijkje naar (mogelijke) activiteiten voor 2013 en verder. De omschrijving van de (mogelijke) activiteiten is minder omvangrijk en concreet. Bussum bewust wil nadrukkelijk openstaan voor nieuwe en /of veranderende activiteiten. De nota Bussum bewust is hierbij het kader. Duurzaamheid In de nota Bussum Bewust de toekomst in, visie op duurzame ontwikkeling wordt een grote verwevenheid onderkend tussen niet alleen de planet aspecten van onze leefomgeving (natuur, luchtkwaliteit) maar ook met de people aspecten (veiligheid, sociale cohesie, ontplooiingsmogelijkheden) en de profit aspecten (duurzame energie, inkopen). Deze verwevenheid wordt ook wel duurzame ontwikkeling of duurzaamheid genoemd. Milieu is niet langer een opzichzelfstaand beleidsveld maar een belangrijk onderdeel van de Bussumse visie op duurzaamheid. Kenmerkend hierbij is dat in Nederland duurzaamheid of duurzame ontwikkeling met name vanuit het beleidsveld milieu uitgedragen wordt. 6 6 Projectbladen In een apart document Projectbladen Uitvoeringsprogramma Bussum bewust worden alle acties over 2011 en 2012 concreter uitgewerkt. Deze bladen gaan nader in op doel, aanpak, planning en resultaten.

7 2. WAT IS BUSSUM BEWUST? Bussum bewust is een programma dat alle Bussumse burgers, maatschappelijke organisaties, ondernemers en Bussumse ambtenaren oproept om Bussum duurzamer te maken. De aanpak van Bussum bewust is als volgt: 1. De gemeente Bussum geeft het goede voorbeeld; 2. Inwoners, ondernemers en maatschappelijke organisaties zijn bewust en betrokken en worden uitgenodigd om zelf duurzaam en milieubewust te handelen; 3. Het logo van Bussum Bewust is de drager van de communicatie over milieu en duurzaamheid. Vertaalt naar gemeentelijk niveau is de definitie van lokale duurzaamheid als volgt: Een duurzame gemeente is een gemeente waar personen, maatschappelijke instellingen en bedrijven zich kunnen ontplooien, met zo min mogelijk afwenteling van negatieve gevolgen op andere mensen, andere regio s en andere generaties. 2.C. FUNDAMENT IN 2010 In 2010 is de samenwerking versterkt tussen de beleidsvelden milieu en duurzaamheid. Deze samenwerking uit zich in afstemming van activiteiten en gezamenlijke rapportage. Daarnaast is een aantal activiteiten georganiseerd om het programma Bussum bewust zowel interne als extern een concreet gezicht te geven. 2.A. ONTSTAAN In de vorige raadsperiode is ingezet op verbreding van milieubeleid naar duurzaamheidbeleid. In de gemeenteraad van december 2009 is Bussum bewust de toekomst in, visie op duurzame ontwikkeling vastgesteld. De visie en de uitwerking van de duurzaamheidspeerpunten is in samenspraak met vertegenwoordigers van maatschappelijke organisaties en instellingen, ondernemers en bewoners ontwikkeld. Hiervoor is in 2009 een drietal Duurzaamheidcafés georganiseerd. Daarnaast zijn ook de Bussumse ambtenaren en politiek geconsulteerd. 2.B. DOEL Geïnspireerd op onderstaande algemene definitie van duurzame ontwikkeling (ook wel duurzaamheid) is het toekomstbeeld van een duurzaam Bussum benoemd. Duurzame ontwikkeling is het zoeken naar een goed evenwicht tussen economische ontwikkeling, ecologische kwaliteit en de kwaliteit van de samenleving, zoveel mogelijk rekening houdend met de toekomst en ontwikkelingen elders op de wereld Integratie milieu en duurzaamheid Vanaf 2007 zet Bussum in op het versterken van de Milieuambities. Deze ambities hebben betrekking op het stimuleren van milieubewustzijn (bijvoorbeeld natuur- en milieueducatie in het onderwijs), de voorbeeldfunctie van Bussum zelf (bijvoorbeeld energiebesparing, duurzaam inkopen) en het faciliteren en ondersteunen van milieuinitiatieven (bijvoorbeeld de Milieuraad van Bussum, energiebesparingadviezen voor particuliere huiseigenaren) in de Bussumse samenleving. Het programma Bussum bewust kent in hoofdlijnen een vergelijkbare aanpak. Met dit verschil dat naast de milieuambities (kwaliteit van natuur en leefomgeving) ook ambities met betrekking tot sociaal maatschappelijke kwaliteit en economische kwaliteit en welbevinden zijn geformuleerd zie paragraaf 2.D. Verder wordt vanuit het programma ook nadrukkelijk de maatschappelijke dialoog met Bussumers en Bussumse organisaties en ondernemers opgezocht. Planning en controlecyclus Omdat milieu en duurzaamheid sterk met elkaar vervlochten zijn ligt een eenduidige rapportage richting College en Raad voor de hand. Voor zowel planvorming, uitvoering en evaluatie wordt door middel van één document gecommuniceerd. Hiermee komen de titels Milieu uitvoeringsprogramma en Milieujaarverslag (na 2011) te vervallen. Deze documenten gaan dus op in Bussum bewust de toekomst in. 7 7

8 Interne en externe positionering Het programma Bussum bewust met haar uitgangspunten en doelstellingen wordt niet vanzelf zichtbaar in zowel de Bussumse organisatie als de Bussumse samenleving. Hieronder wordt kort geschetst welke belangrijke stappen in 2010 gezet zijn en welke effecten hiermee bereikt zijn. Dit overzicht is niet uitputtend voor alle verrichte activiteiten in Intern - Afdelingsplannen: eind 2010 is met alle afdelingshoofden gesproken over de implementatie van duurzaamheiddoelstellingen in de afdelingsplannen over In de afdelingsplannen zijn duurzaamheiddoelstellingen opgenomen gebaseerd op de ambities uit Bussum bewust. - Enquête duurzaamheid: onder alle 275 medewerkers van Bussum is een medewerker betrokkenheidenquête rond duurzaamheid uitgevoerd. 165 collega s hebben de enquête ingevuld. Hieruit blijkt een hoge betrokkenheid bij duurzaamheid en een groot vertrouwen in de eigen duurzame bedrijfsvoering. 51 collega s geven aan ambassadeur te willen zijn richting collega s rond concrete acties als energie- en papierbesparing. - Climate footprint: van de Bussumse organisatie is een climate footprint (klimaatvoetafdruk) berekend. Hiermee krijgen wij inzicht in de CO2 uitstoot van onze bedrijfsmatige activiteiten als elektriciteit, brandstoffen, water, afval, papier en vervoer. Uit de CO2 benchmark blijkt dat Bussum het niet slecht doet. We gebruiken een hoeveelheid CO2 van 55 gemiddelde huishoudens. Toch valt er wat te verbeteren: het elektriciteitsverbruik van de openbare verlichting en het gasverbruik van het gemeentehuis vallen in de benchmark relatief hoog uit. - Beleid duurzaam inkopen: in 2010 is de Nota inkoop en aanbestedingsbeleid opgesteld. Deze nota bevat een aantal criteria waaraan ons inkoop- en aanbestedingsbeleid moet voldoen. Een van de wegingcriteria is: binnen de gestelde beleidskaders duurzaam en maatschappelijk verantwoord inkopen en stimuleren van lokaal ondernemerschap. Het effect is dat Bussum producten of diensten inkoopt die minder milieubelastend zijn en die de lokale werkgelegenheid stimuleert. - Warme truiendag: een bewustwordingsactie voor Bussumse ambtenaren rond energiebesparing en klimaatverandering. Deze actie is afgesloten met een ecologische lunch. Extern - Duurzaamheidcafés: in 2010 zijn drie cafés georganiseerd rond de thema s voeding, energie en klimaat en netwerken. Elk duurzaamheidcafé en thema trekt weer een ander enthousiast publiek. Inmiddels is een netwerk van rond de 150 enthousiaste Bussumers bereikt die elkaar graag ontmoeten om geïnspireerd te raken en te blijven om aan duurzaamheid in Bussum te werken. - Communicatie: in de Bussumse krant is, naast de gebruikelijke communicatie via de gemeentepagina, tweemaal een speciale Milieu- en duurzaamheidpagina verschenen. Via deze speciale pagina laat Bussum zien welke projecten en activiteiten zij initieert en ondersteunt die duurzaamheid in Bussum zichtbaar maken. Daarnaast is het digitaal forum Bussum bewust opgezet. Op dit internetforum kunnen Bussumers met elkaar over milieu- en duurzaamheidonderwerpen discussiëren. - Faciliteren van initiatieven: in 2010 is naar aanleiding van ontmoetingen in de duurzaamheidcafés gesproken met Bussumse burgers en ondernemers die een bijdrage willen leveren aan duurzaamheid in Bussum. Met zorgcentrum Vivium is een aparte bijeenkomst belegd om ervaringen uit te wisselen rond duurzame bedrijfsvoering en interne betrokkenheid bij duurzaamheid. Op initiatief van BK-bouw, in samenwerking met Bussum, is een project opgezet om particuliere huiseigenaren te stimuleren hun huis te verduurzamen. Daarnaast is op initiatief van een enthousiaste burger aansluiting gezocht bij de Klimaatcampagne van 10:10 die in één jaar tijd de CO2 uitstoot met 10% wil verminderen Bussumse huishoudens hebben een Energie Prestatie Advies laten uitvoeren 8 8

9 - Afval: in januari 2010 is via de GAD (Gewestelijke Afvalstoffen Dienst) gestart met de gescheiden inzameling van kunststofverpakkingen. Verder is gestart met de aanbesteding van de verwerking van groenstromen. Voorbeelden van houtachtige groenstromen (biomassa) zijn bladeren, snoeiafval, plantsoenafval, e.d. De groenstromen wordt gecomposteerd of gebruikt voor energieopwekking. Daarnaast is aandacht geweest voor het verminderen en voorkomen van zwerfafval. Een voorbeeld is het betrekken van inwoners en scholen bij het opruimen van zwerfafval rondom de Nationale Opschoondag. - Organisatie publieksactiviteiten: voor de Bussumse burgers en organisaties zijn een aantal activiteiten georganiseerd om hen actief te betrekken bij het verduurzamen van Bussum. Deze activiteiten zijn: campagne Belgerinkel naar de Winkel, Midzomer Natuurfestival, Europese Mobiliteitsweek en de Nacht van de Nacht. Terugkijkend Terugkijkend op 2010 vallen twee zaken op: - De interne betrokkenheid bij duurzaamheid in de eigen organisatie is groot. De voedingsbodem om intern de ambities aan te scherpen is goed. - De maatschappelijke betrokkenheid van externe organisaties en burgers bij duurzame ontwikkeling in Bussum. Deze betrokkenheid vertaalt zich naar inzet omdat Bussum, vanuit de geest van Bussum bewust, ideeën en initiatieven positief tegemoet treedt, meedenkt en waar mogelijk faciliteert met tijd, ruimte en middelen. voor iedereen en we zijn solidair met anderen, ook elders. Er is een levendige interactie tussen verschillende mensen, groepen en organisaties en ieder draagt op eigen wijze bij aan duurzame ontwikkeling van de stad; 3. Bussum heeft een gezonde leefomgeving: een aantrekkelijke, veilige en schone woonplaats, met goede kwaliteit van water, bodem en lucht. De fietsers en recreanten hebben ruim baan en het is veilig op straat. Bussum zorgt actief voor behoud van ruimte, landschap en biodiversiteit en dat zie je. 4. Bussum heeft duurzame bedrijvigheid: er zijn duurzaam functionerende organisaties en bedrijven, die de aarde zo min mogelijk belasten. Zij voegen daadwerkelijk waarde en betekenis toe aan hun omgeving, aan aandeelhouders, werknemers en klanten. Onderstaande drie i s zijn een belangrijke voorwaarde bij de uitvoering van duurzame activiteiten in Bussum D. TOEKOMSTBEELD De onderstaande toekomstbeelden van een duurzaam Bussum geven richting aan de planvorming over de jaren , uit Bussum bewust: 1. Bussum is klimaatbewust: met een sterk verminderde uitstoot van CO2 door brede inzet op energiebesparing en door het gebruik van deels zelf opgewekte - duurzame energie. De inrichting van de stad is ingesteld op warmere zomers, en wateroverlast in natte periodes kunnen we verwerken; 2. Bussum heeft een vitale samenleving: waar mensen uit alle bevolkingsgroepen en inkomensklassen graag wonen en werken. Er zijn ontwikkelingskansen

10 3. AANPAK VOOR 2011 EN 2012 Het centrale doel de komende jaren is natuurlijk om Bussum met concrete projecten en activiteiten in samenwerking met een diversiteit aan partners, zowel intern als extern, duurzamer te maken. Met welke insteek dit gebeurt wordt hieronder toegelicht. Meetbaarheid van duurzaamheid Het effect van duurzaamheid is lastig te meten. Op onderdelen van het beleid kunnen indicatoren vastgesteld worden: aantal burgers dat we bereiken met het organiseren van duurzaamheidactiviteiten, aantal leerlingen dat les krijgt over milieu- en duurzaamheidonderwerpen, de plaats van Bussum op de duurzaamheidsmeter (plaats 50 of hoger in 2011) of het aantal ondernemers dat zich aansluit bij het platform Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen. Wat echter lastiger te meten is hoeveel inwoners, organisaties en ondernemers in Bussum in hun dagelijks leven en werk concreet duurzaam handelen. Wel meten wij de CO2 uitstoot van de eigen organisatie. Bussum bewust wil vooral een programma zijn dat anderen raakt en in beweging naar duurzaamheid krijgt. Strategie Als gemeente stimuleren wij dat ondernemers, maatschappelijke organisaties, burgers (inclusief de eigen organisatie) kiezen voor een duurzame samenleving. Hiertoe zet Bussum bewust de komende jaren concrete acties in langs vijf strategische wegen: 1. Versterking duurzaamheidambities; 2. Be good and tell it; 3. Actieve rol in maatschappelijke dialoog over duurzaamheid; 4. Organiseren publiekscampagnes en -activiteiten; 5. Behoud veilige en schone leefomgeving. Concrete acties en effect Bij alle vijf de strategische wegen wordt in een kader de concrete acties in 2011 en 2012 aangegeven. In datzelfde kader staan ook de jaarlijks terugkerende acties. Naast de concrete acties wordt per strategische weg ook het beoogd effect geschetst In een apart document Projectbladen Uitvoeringsprogramma Bussum bewust worden alle acties concreter uitgewerkt. De nummers van de acties in het kader verwijzen naar de nummers van de projectbladen. Van belang is wel om op te merken dat het voor de jaren 2013 en 2014 lastig is om aan te geven wat er concreet gaat gebeuren. Het programma Bussum bewust wil nadrukkelijk openstaan voor initiatieven vanuit de eigen organisatie en vanuit de Bussumse samenleving. Deze initiatieven (naast de resultaten van eerdere acties) geven invulling aan de concrete acties in de komende jaren. Focus over de komende jaren In 2011 en 2012 zal een belangrijke focus komen te liggen op het verduurzamen van de eigen organisatie en het betrekken van de medewerkers daarbij. Daarnaast wordt in 2011 en 2012 extra ingezet op het thema Versterken van maatschappelijke betrokkenheid en ontwikkelingskansen. In 2012 worden projecten opgezet die bijvoorbeeld achterstandsgroepen ondersteunen bij energiebesparing en maatschappelijke participatie en projecten die jongeren laten participeren bij activiteiten van maatschappelijke organisaties en bedrijven. Hierdoor wordt de People kant van duurzaamheid zichtbaarder. Hieronder wordt bij elke strategische weg de acties en het beoogd effect uitgewerkt en toegelicht. 3.A. VERSTERKING DUURZAAMHEIDAMBITIES Bussum acteert op een groot aantal maatschappelijke kwesties met eigen beleidsdoelen. Op de onderstaande zes beleidsthema's zijn duurzaamheidambities geformuleerd voor Deze thema's zijn: 1. Duurzame energie en verminderen van CO2 uitstoot; 2. Duurzaam, flexibel en multifunctioneel bouwen en wonen; 3. Verminderen en verduurzamen van de automobiliteit; 4. Versterken van maatschappelijke betrokkenheid en ontwikkelingskansen; 5. Duurzame inkoop en bedrijfsvoering; 6. Kwaliteit van ruimte en groen

11 Met onderstaande projecten en activiteiten wordt invulling gegeven aan de versterking van de duurzaamheidambities. Acties in 2011 en ) De afdelingen Samenlevingszaken en Sociale Zaken voeren projecten uit die een bijdrage leveren aan het thema Versterken van maatschappelijke betrokkenheid en ontwikkelingskansen. In 2011 worden afspraken gemaakt welke projecten in 2012 uitgevoerd gaan worden. De projecten hebben in ieder geval betrekking op het stimuleren van multifunctioneel gebruik van gebouwen, het realiseren van energiebesparingadviezen voor sociaal-economisch kwetsbare groepen en het stimuleren van maatschappelijke participatie van achterstandsgroepen; 2) Uitvoeren van het project 'Duurzaam denken en werken'. Hiervoor worden 51 duurzaamheidambassadeurs binnen onze organisatie getraind in het opzetten en uitvoeren van een gedragsveranderingscampagne onder het personeel rond de thema s papieren energiebesparing. Een interne regiegroep ondersteunt de ambassadeurs; 3) Uitvoeren van de subsidieregeling duurzame energiemaatregelen particuliere huishoudens. Bussumers kunnen in 2011 bij de gemeente subsidie aanvragen voor het verduurzamen van hun huis. Enkele subsidiabele maatregeling zijn: plaatsen zonnepanelen, toepassen vloerisolatie, plaatsen HR++ glas; 4) Structureel stimuleren en ondersteunen van burgers en ondernemers bij het verduurzamen van huis en bedrijf. Hiervoor richten wij in 2012 een informatiepunt in waar burgers en ondernemers met vragen over subsidie en duurzaamheidmaatregelen terecht kunnen; 5) Verankeren van de zes beleidsthema s van Bussum bewust in het lesprogramma binnen het voortgezet onderwijs. Hiervoor wordt in 2011 een pilot Kijk Bussum! op het Willem de Zwijger College uitgevoerd met 250 leerlingen. In 2012 wordt de pilot opgeschaald naar alle vier de voortgezet onderwijsscholen in Bussum. Het doel is om dan 1000 kinderen te bereiken; 6) Uitvoeren van de actiepunten uit de Fietsnota Deze punten zijn: uitbreiden 30 km/uur gebieden, uitbreiden plaatsing fietsklemmen, aanleg fietspad Ceintuurbaan, uitbreiding bewaakte fietsenstallingen in centrum. 7) In 2011 en 2012 worden intern energiebesparende maatregelen doorgevoerd met een terugverdientijd tot 7 jaar. Om dit te realiseren worden criteria geformuleerd waaraan de maatregelen moeten voldoen, wordt een lijst van maatregelen opgesteld en na besluitvorming uitgevoerd. De verwachte energiereductie is minimaal 6% in ) In alle afdelingsplannen zijn jaarlijks duurzaamheidambities geformuleerd. Enkele voorbeelden voor 2011 zijn: Burgerzaken vermindert het papierverbruik in mailings naar burgers met 25%, Samenlevingszaken betrekt criteria van het programma Duurzaamheid bij het opstellen van een nieuw toetsingskader welzijnsbeleid en Facilitair beheer en Informatievoorziening stapt over op het digitaliseren van de personeelsdossiers; 9) Implementeren van vastgesteld beleid uit de nota Duurzaam bouwen in Bussum, van zilver naar goud. 1 De volgende stappen worden gezet: invoegen van duurzaam bouwen in alle bouwgerelateerde processen binnen de gemeente, interne training om deskundigheid rond duurzaam bouwen op te bouwen, voorlichting aan de balie, advisering bij bouwprojecten, toetsing in de praktijk en het. Het ambitieniveau zilver wordt bij nieuwbouw en renovatie van gemeentelijke gebouwen gehanteerd en gestimuleerd bij projectmatige nieuwbouw en renovatie. Vanaf 2012 worden bedrijven en particuliere huiseigenaren gestimuleerd om bij bouw en renovatie duurzaam bouwen (ambitie niveau zilver) toe te passen; Het doel om een duurzame samenleving in Bussum te bereiken wordt een gedeelde verantwoordelijkheid door alle afdelingen heen. Dit heeft als effect dat zowel externen (inwoners, bedrijven en maatschappelijke organisaties) als internen (medewerkers) vanuit verschillende invalshoeken in aanraking komen via uiteenlopende projecten en activiteiten met de duurzaamheidambities van Bussum. 1 Het niveau zilver en goud, maar ook brons, geeft het aantal concreet te nemen maatregelen aan

12 betrekken medewerkers bij verduurzaming van de eigen organisatie. In het eerste kwartaal van 2012 wordt een convenant getekend met afspraken over het verduurzamen van de organisatie en de samenwerkingsvorm. 3.B. BE GOOD AND TELL IT Werken aan duurzaamheid in Bussum is vooral anderen enthousiasmeren en stimuleren om ook met duurzaamheid bezig te zijn. Naast het doen van duurzaamheid onder de zes hiervoor genoemde thema s is het vertellen over en het uitdragen van duurzaamheid belangrijk. De volgende acties worden ondernomen: Acties in 2011 en ) Bussum geeft het goede voorbeeld met drie projecten: project Duurzaam denken en werken, project interne energiebesparing en het verduurzamen van de openbare verlichting. Bij het verduurzamen van de openbare verlichting zet Bussum in op een jaarlijks besparingsresultaat van 2% op het energieverbruik. Er wordt een beleidsnotitie Duurzame Openbare Verlichting gemaakt waarin verschillende modellen worden besproken om dit resultaat te bereiken. In juni 2011 vindt hierover besluitvorming in de gemeenteraad plaats. Na besluitvorming in de raad wordt de aanpak om tot een duurzamere openbare verlichting te komen verder gedefinieerd; 11) Met Vivium zorggroep Bussum wordt in 2011 kennis en ervaring uitgewisseld over duurzaamheid en het verduurzamen van de eigen organisatie. Onderwerpen die onder andere aan bod komen zijn: beleids- en kwaliteitskaders om duurzaamheid te implementeren en 12) Actualiseren en uitvoeren van het Communicatieplan Milieu- en Duurzaamheid uit De volgende acties worden ondernomen: inventarisatie de beleidsonderwerpen waarover gecommuniceerd gaat worden en het opnemen hiervan in het communicatieplan, publicatie van twee Milieu- en Duurzaamheidpagina s (mei en oktober), versturen van vier digitale Nieuwsbrieven Bussum bewust naar 200 bij duurzaamheid betrokken Bussumers, (laten) plaatsen van minimaal 8 artikelen in de Bussumse pers over actuele milieu en duurzaamheidprojecten, integratie platform in de vernieuwde Bussumse website en het maken en onderhouden van een eigen pagina op het Huisweb over het programma duurzaamheid; 13) Stimuleren van natuur- en milieueducatie in het basisonderwijs. Bussum maakt het mogelijk dat alle basisscholen (14 locaties) in Bussum educatieve activiteiten kunnen ontplooien om kinderen in aanraking te brengen met natuur, milieu en duurzaamheid in de eigen omgeving. De Stichting Omgevingseducatie werft en ondersteunt Bussumse scholen bij de uitvoering van projecten over afval, energie, klimaatverandering, leven op de boerderij e.d. Jaarlijks is er overleg tussen de gemeente, de scholen en Stichting Omgevingseducatie over voortgang en eventuele actualisatie van het educatieve aanbod. 11 schoollocaties nemen met 48 groepen en 1200 leerlingen deel aan een activiteit. Door het belang van duurzaamheid uit te dragen op de aandachtsvelden voorbeeldfunctie, uitwisseling van ervaringen en communicatie wordt het meeste effect bereikt. Bussumse ondernemers, maatschappelijke organisaties en burgers voelen zich aangesproken om een bijdrage te leveren aan een duurzaam Bussum. Intern in de Bussumse organisatie is het effect van betrokken medewerkers dat duurzaamheid door keuzes en inzet op de werkvloer een gezicht krijgt

13 november, de dag van de duurzaamheid. Een groep van 40 tot 50 Bussumers gaan dan in gesprek met elkaar over een maatschappelijk thema rond natuur, milieu en duurzaamheid. Bij de voorbereiding van de duurzaamheidcafés wordt samengewerkt met een partner uit de Bussumse samenleving; 16) Jaarlijks worden minimaal twee duurzaamheidinitiatieven uit de Bussumse samenleving gefaciliteerd. Welke initiatieven dat zijn is op voorhand niet te zeggen. Belangrijk is wel dat deze initiatieven bijdragen aan de duurzaamheidambities van de gemeente Bussum. Faciliteren kan bestaan uit advisering, beschikbaar stellen gemeentelijke faciliteiten of het verstrekken van een eenmalige subsidie. Communicatie over milieu en duurzaamheid 3.C. ACTIEVE ROL IN MAATSCHAPPELIJKE DIALOOG OVER DUURZAAMHEID Werken aan duurzaamheid kan en wil de gemeente niet alleen. We komen achter ons bureau vandaan en nodigen inwoners en (maatschappelijke) organisaties uit om mee te werken aan een duurzaam Bussum. Deze maatschappelijke dialoog organiseren we met onderstaande activiteiten. Acties in 2011 en ) Ambassadeursteam Bussum bewust: in het vierde kwartaal van 2011 worden twee bijeenkomsten georganiseerd met een groep van 6 tot 8 Bussumse inwoners en ondernemers om de stand van zaken van het programma op te maken en aandachtspunten voor de toekomst te formuleren. Er is bewust voor een kleine groep betrokkenen gekozen. De verwachting is dat zo snel de stap naar het actief betrekken van anderen bij duurzaamheid uit het eigen netwerk gezet kan worden. Vanaf 2012 wordt dit netwerk ondersteund. In overleg met de ambassadeurs zelf wordt hieraan invulling gegeven. 15) Elk jaar worden minimaal twee duurzaamheidcafés georganiseerd. In 2011 zijn de cafés op 19 mei en 11 Bussumers die actief zijn rond duurzaamheid in Bussum voelen zich gewaardeerd en betrokken. Bussum sluit zich niet af van ontwikkelingen in de samenleving en vertaalt deze naar nieuwe acties en projecten vanuit het programma Bussum bewust. 3.D. ORGANISEREN PUBLIEKSCAMPAGNES EN - ACTIVITEITEN Bussum brengt het belang van duurzaamheid zichtbaar en aantrekkelijk naar buiten door het organiseren van campagnes en activiteiten waaraan Bussumse inwoners, organisaties en bedrijven deel kunnen nemen. 17) Bussum is actief betrokken bij zeven campagnes of activiteiten: - de campagne Opruimen Vuurwerk in januari: bewoners worden gestimuleerd vuurwerkafval op te ruimen; - de Warme Truiendag in februari. Bussumse inwoners en ambtenaren worden gestimuleerd de verwarming lager te zetten om zo bij te dragen aan energiebesparing en bewustwording rondom energiegebruik; - de Landelijke Opschoondag in maart. Bussumse scholen en inwoners ruimen zwerfafval op in eigen straat en wijk; - de landelijke campagne Belgerinkel naar de Winkel (mei-juni). Deze campagne stimuleert het gebruik van de fiets bij het doen van boodschappen. Ruim 100 Bussumse winkeliers werken mee aan de campagne om hun klanten tot fietsgebruik te stimuleren. De 13 13

14 Fietsersbond Naarden-Bussum en het IVN (Vereniging voor Natuur- en Milieueducatie) ondersteunen de gemeente; - de organisatie, in samenwerking met enthousiaste Bussumse inwoners, van het Midzomer Natuurfestival. In 2011 is dit festival op 18 juni. Een projectgroep werkt aan werving deelnemers, programmering festival, communicatie over het festival en de uiteindelijke organisatie van het festival zelf; - tijdens de jaarlijkse Mobiliteitsweek in september neemt Bussum deel met twee acties die op scholen en voor het eigen personeel bijdragen aan de bewustwording rond mobiliteit; - in oktober roept Bussum inwoners, organisaties en bedrijven op om deel te nemen aan de Nacht van de Nacht. Deze actie staat stil bij energiebesparing door eenmaal per jaar s nachts overbodige verlichting uit te schakelen; Voor Bussumers en Bussumse ondernemers is zichtbaar dat wij actie ondernemen om Bussumers bewust te maken van het belang van duurzaamheid. De verschillende acties en campagnes stellen Bussumse ondernemers en inwoners ook in staat om actief een bijdrage te leveren aan een duurzaam Bussum. 3.E. BEHOUD VEILIGE EN SCHONE LEEFOMGEVING Een veilige en schone leefomgeving voor de burgers van Bussum is van groot belang voor het woon- en leefgenot. Via de onderstaande zeven beleidsvelden zet Bussum zich hiervoor in. Wet Milieubeheer Het is van groot belang dat iedere inrichting of instelling in Bussum in het bezit is van een actuele milieuvergunning of -melding. Daarnaast is toezicht, controle en handhaving van vergunningsplichtige- en meldingsplichtige inrichtingen noodzakelijk. De uitvoering van de handhavingstaak is vastgelegd in het handboek Milieuhandhaving. De VROM-Inspectie controleert jaarlijks of Bussum volgens deze aanpak werkt. 18) Vergunning- en ontheffingsverlening aan circa 67 Bussumse bedrijven op grond van het Activiteitenbesluit en de Wet Milieubeheer en advisering over milieuhinder bij circa 25 nieuwbouw, sloop of ruimtelijke ontwikkelingen: 19) Toepassen van milieutoezicht en handhaving: - circa 165 Bussumse bedrijven krijgen een milieucontrole waarbij tevens aandacht wordt geschonken aan energiebesparende mogelijkheden; - registreren en afhandeling van circa 50 verwachte milieuklachten en toezicht op bronnering en gevelreiniging; - Deelname aan de jaarlijkse handhavingsestafette in het Gooi Met de Wet Milieubeheer heeft Bussum een instrument in handen om een veilige en schone leefomgeving te realiseren. Het milieu (bodem, water en lucht) wordt tegen vervuiling beschermd en bedrijfshinder zoals stank en geluidsoverlast wordt voorkomen. Oproep voor deelname aan de warme truiendag Externe veiligheid Externe veiligheid gaat over de risico's voor mens en milieu bij gebruik, opslag en vervoer van gevaarlijke stoffen. De afgelopen jaren zijn in Bussum alle risicobronnen (bijvoorbeeld locaties, transportroutes of

15 buisleidingen) geïnventariseerd en in het risicoregister op internet ingevoerd, zie Acties in 2011 en ) Om de kans op- en het effect van een calamiteit te verkleinen wordt ingezet op: - vaststellen Beleidsvisie Externe Veiligheid door de gemeenteraad; - afspraken maken met Ministerie van Infrastructuur en Milieu over vervoer gevaarlijke stoffen over het spoor; - belang van externe veiligheid wordt meegenomen in ruimtelijke ordening processen en in de vergunningverlening en handhaving; - inzicht krijgen in transportroutes gevaarlijke stoffen en de consequenties voor ruimtelijke planvorming; - communicatie met burgers, bedrijven en instellingen over risico s en veiligheid. - Up-to-date houden van het risicoregister; - Advisering bij ruimtelijk ontwikkelingen. De kans op- en het effect van een calamiteit wordt verkleind. Hiermee wordt een veilige leefomgeving voor de Bussumers gegarandeerd. Geluidshinder en luchtkwaliteit De gemeente Bussum vindt het van belang om geluidsoverlast te voorkomen en/of te verminderen. Tevens streeft Bussum naar een luchtkwaliteit die beter is dan de wettelijk vereiste grenswaarden en die gezondheidsklachten voorkomt. Concrete acties in 2011 en ) Uitvoeren van een akoestisch/bouwkundig onderzoek bij 19 woningen aan de Kerkstraat; 22) Maken van geluidsbelastingkaarten ter uitvoering van de EU-richtlijn omgevingslawaai; 23) Uitvoeren geluidssaneringsproject voor woningen langs het spoor, inclusief plaatsen van hoge geluidsschermen tussen de stations Naarden-Bussum en Bussum-Zuid; 24) Aanleveren, aan het Ministerie van Infrastructuur en Milieu, van de invoergegevens van de luchtkwaliteit in Bussum. Dit is een jaarlijkse verplichting. Langs de Ceintuurbaan staat in Bussum het luchtmeetstation. Het voorkomen en verminderen van gezondheidsklachten door geluidoverlast en slechte luchtkwaliteit draagt bij aan het welzijn van Bussumers. Waterbeleid De uitvoering van dit beleid richt zich voornamelijk op: het voldoen aan de gemeentelijke zorgplicht voor het inzamelen en transporteren van afvalwater, grondwater en hemelwater. Dit betekent dat er maatregelen in het rioolstelsel worden getroffen om de kans van milieuverontreiniging in het oppervlakte water en de kans op wateroverlast te voorkomen. Acties in 2011 en ) Uitvoeren van metingen aan de riooloverstorten; 26) In kaart brengen, monitoren en beheersen van diepere grondwaterverontreinigingen; 27) Uitvoeren van de campagne Goed Rioolgebruik; 28) Verminderen overlast door hondenpoep. 29) Algemene Plaatselijke Verordening op het voeren van eenden. De BOA s (buitengewoon opsporingsambtenaar) worden geïnstrueerd met betrekking tot handhaving. 30) Aanleggen van gescheiden riolering en infiltratieriolering (afkoppelen) en het uitvoeren van de opgegeven rioleringsprojecten zoals beschreven in het Gemeentelijk Rioleringsplan (GRP) Voorkoming van wateroverlast en bescherming van het milieu, de leefomgeving en de volksgezondheid

16 Bodembeleid De bodem in Bussum is nog niet helemaal onderzocht. Wel zijn alle bekende bodemverontreinigingen in kaart gebracht en via de website ontsloten. Op sommige locaties kan mogelijk nog sprake zijn van risico s (humane-, ecologische- en verspreidingsrisico s). Die locaties moeten dan gesaneerd of beheer (voor 2015). Saneren vindt alleen plaats daar waar dat echt nodig is, of op locaties die (door de markt) worden ontwikkeld. Bodembeleid is tegenwoordig meer dan alleen saneren van verontreinigde grond. In de toekomst zal de nadruk steeds meer op beheer en integratie in andere beleidsvelden komen te liggen. Hiermee wordt de veiligheid en kwaliteit van de grond vastgesteld wanneer deze moet worden afgevoerd; Acties in 2011 en ) Uitvoering geven aan het Besluit bodemkwaliteit (Bussumse bodem vastleggen in bodemkwaliteitskaarten en een bodembeheersplan. Deze beleidsdocumenten vertalen naar de praktijksituatie in Naarden en Bussum (Civiel, Groen en Ruimte en WABO). Hiermee komt de integratie van bodem in andere beleidsvelden tot stand. Er zal daardoor steeds meer sprake zijn van gebiedsbeheer. 32) Verrichten van bodemonderzoeken bij alle civieltechnische werken en bij bestaande bodemverontreinigingen. Het betreft 16 locaties in Bussum. 33) Opstarten en uitvoeren onderzoek naar 13 potentiële spoedlocaties waar mogelijk risico s aanwezig zijn en ondertekenen convenant met de provincie over verdeling werkvoorraad; De bodem van Bussum is toekomstbestendig. Met andere woorden: komende generaties kunnen in hun behoeften voorzien (landbouw, grondstoffen, natuur, drinkwater, woningbouw, etc.). Afvalbeleid Het afvalbeleid wordt regionaal vastgesteld door de portefeuille wethouders milieu van het Gewest Gooi en Vechtstreek. De Gewestelijke Afvalstoffendienst (GAD) verzorgt de gescheiden inzameling en verwerking van huishoudelijk afval. De GAD volgt in haar afvalbeleid het Landelijk Afvalbeheerplan. Hierin zijn richtlijnen opgenomen voor de inzameling, verwerking en toepassing van verschillende soorten huishoudelijk afval voor de periode tot Naast afvalinzameling en -hergebruik vindt Bussum het ook van belang dat in samenwerking met inwoners zorg gedragen wordt voor een schoon en goed functionerend openbaar gebied. Concrete acties in 2011 en ) In 2011 is in Bussum minimaal 60% van het huishoudelijk afval gescheiden ingezameld en minimaal 54,6% van het huishoudelijk afval wordt hergebruikt. Om dit te bereiken wordt ingezet op: - intensivering samenwerking met kringloopcentra; - intensivering inzameling GFT-afval en papier bij hoogbouw; - stimuleren van burgers om minder restafval aan te leveren door het afval beter te scheiden en vervolgens gescheiden aan te bieden of aan te leveren; - starten aanbesteding groenstromen (biomassa) van gewestgemeenten en GAD. Aanvullend wordt onderzocht a) welke overige afvalstromen met ingang van 2012 in aanmerking komen voor deze aanbesteding en b) of de gewestgemeenten in eigen regie een verwerkingsproces met de productie van groengas en/of opwekking van warmte en elektriciteit kan (laten) realiseren; - evalueren van het Raamakkoord verpakkingen (gemeenten ontvangen een vergoeding uit het Afvalfonds voor de inzameling van verpakkingen in het huishoudelijk afval); - evaluatie eind 2011 van de inzamelingssystematiek kunststofverpakkingen, naar aanleiding van de evaluatie wordt bekeken of de nu in ontwikkeling zijnde nascheiding een gelijkwaardige optie is; - Nieuwe doelen vast te stellen voor de gescheiden inzameling over Deze doelen worden opgenomen in het nieuwe Milieubeleidsprogramma van de GAD. 35) Met diverse acties zet Bussum zich in voor vermindering en voorkoming van zwerfafval

17 Enkele acties zijn: deelnemen aan de landelijke opschoondag om zwerfvuil op te ruimen, monitoren van het straatbeeld en de afvalbakken, uitreiken van ZAPspeldjes aan inwoners die zich inzetten voor schoonmaken eigen woonomgeving. Bewust omgaan met afval, met de nadruk op gescheiden inzameling en hergebruik, draagt bij aan een duurzaam milieu, hergebruik en beheersbare afvalverwerkingskosten. Een schone leefomgeving draagt bij aan een prettig leefklimaat in Bussum. Een kwalitatief hoogwaardig woon- en leefmilieu dat bijdraagt aan het welzijn en welbevinden van de Bussumse inwoners. 3.F. BELEIDSCYCLUS Beleidsvorming en beleidsuitvoering zijn voortdurend in ontwikkeling. De vijf strategische wegen die Bussum bewandelt vanuit dit uitvoeringsprogramma hebben invloed op beoogde projecten en activiteiten in de komende jaren. Via de interne Planning en Controlecyclus worden eventuele aanpassingen van beleid en/of uitvoering ingebracht. Daarnaast wordt provinciaal- en rijksbeleid rond natuur, milieu en duurzaamheid gevolgd. 37) - Opleveren van een jaarverslag over de milieu- en duurzaamheidactiviteiten in 2010; - Waar nodig actualiseren van Bussum bewust de toekomst in, uitvoeringsprogramma ; - De Bussumse Milieuraad betrekken bij beleidsontwikkeling en uitvoering; - Ambtelijke afstemming van externe en interne ontwikkelingen met betrekking tot natuur, milieu en duurzaamheid Natuur- en biodiversiteit Diversiteit in flora en fauna draagt bij aan een natuurlijke, groene leefomgeving. Ook Bussumse inwoners kunnen actief een bijdrage leveren aan het behoud en verbeteren van de eigen groene leefomgeving. De planning en Controlecyclus stelt de gemeenteraad en de Milieuraad (als vertegenwoordiging van de Bussumse bevolking) in staat om beleids- en uitvoeringsaanpassingen voor te stellen. 36) Uitvoeren van de Groennota waarin ecologisch beheer is vastgelegd door: - stimuleren van schrale graslanden; - stimuleren van aanleg inheemse soorten; - stimuleren van diversiteit aan bomen en heesters; - aanleggen van natuurvriendelijke oevers en poelen; - tegengaan verstening particuliere tuinen; - het monitoren van ontwikkeling natuurwaarden in Bussum door een ambtelijke werkgroep.

18 In deze twee jaren, maar ook daarna, wordt een aantal activiteiten uit 2011 en 2012 voortgezet. Dit betreft vooral de wettelijk verplichte activiteiten, maar ook de aandacht voor duurzaam denken en werken in onze organisatie. Daarnaast vindt bij een aantal activiteiten een verdiepingsslag plaats. De activiteiten worden op een andere manier of met een andere doelgroep uitgewerkt. Tot slot kan er een verschuiving van activiteiten plaatsvinden nadat er teruggekeken is op de eerste twee jaar. Met nieuwe activiteiten en nieuwe partners kan een ander inhoudelijk accent aangebracht worden. De bovenstaande invalshoeken worden hieronder verder toegelicht. Basisactiviteiten Een groot aantal activiteiten uit blijft aandacht en inzet vragen. Het betreft de beleidsvelden geluidshinder, luchtkwaliteit, bodembeheer, wet milieubeheer, externe veiligheid, afval, water en duurzaam bouwen. En daarnaast ook: duurzaamheidambities in afdelingsplannen, interne energiebesparing, uitvoering fietsbeleid, organiseren van publieksactiviteiten en -campagnes, organisatie van duurzaamheidcafés, faciliteren van initiatieven, natuur- en milieueducatie in het onderwijs, communicatie over milieu en duurzaamheid, maken van rapportages in het kader van de Planning en Controlecyclus. partners kunnen bijvoorbeeld uit het Platform Maatschappelijk Ondernemen Naarden-Bussum komen. Een concreet voorbeeld van een activiteit is het opzetten van een netwerk duurzaam inkopen onder Bussumse bedrijven. Duurzaam bouwen en energiebesparing in de gebouwde omgeving Duurzaam bouwen: in 2013 wordt besloten of de doelgroepen Bedrijven en organisaties met gebouwoppervlak boven m2 en individuele koopwoningen actief worden benaderd om duurzaam bouwen en/of duurzaam verbouwen te stimuleren. Tevens wordt besloten of het ambitie niveau van Zilver naar Goud opgetrokken kan worden. Elk plan voor nieuwbouw, sloop of grootschalige renovatie wordt doorgelicht op duurzaam bouwen / functiewijziging of herbestemming. Energiebesparing: de gebouwde omgeving is goed voor 30% van het totale energieverbruik. Hier is een groot besparingspotentieel aanwezig. Na 2012 wordt in samenwerking met woningbouwcorporaties, scholen, bedrijven en sportclubs ingezet op energiebesparing en omgaan met verlichting. De maatschappelijke verantwoordelijkheid van alle Bussumers om aan energiebesparing te doen speelt een nadrukkelijke rol in de communicatie Uitvoeringsaccenten na 2012: verdieping Vanaf 2013 worden onderstaande activiteiten opgepakt. Deze activiteiten zijn een verdiepingsslag op activiteiten uit Enthousiasmeren van andere netwerken Sinds 2007 zet Bussum in op het versterken van de aandacht voor milieu en duurzaamheid. Met vertrouwde partners als scholen en betrokken burgers, maar ook winkeliers en enthousiaste ondernemers, wordt samengewerkt. De uitdaging is om nieuwe partners te vinden en te binden die net als wij willen gaan voor milieu en duurzaamheid. In 2013 en verder gaan wij op zoek naar die nieuwe partners om samen met hen middels duurzaamheidcafés, of andere activiteiten, na te denken over- en te werken aan een duurzaam Bussum. Deze Warmtescan omgeving gemeentehuis. Indicatie warmte- verlies: rood is ernstig, geel is matig, groen is gering, blauw is zeer gering.

19 Kennis uitwisselen Naast de contacten met Vivium zorggroep Bussum wordt contact gezocht met andere Bussumse organisatie of bedrijven om kennis en ervaring uit te wisselen met betrekking tot een duurzame bedrijfsvoering. Uitvoeringsaccenten na 2012: verschuiving De Nota Bussum bewust benoemd een aantal activiteiten die in 2011 en 2012 niet aan bod gekomen zijn. Deze activiteiten kunnen in 2013 en 2014 uitgevoerd worden. Hieronder worden ze toegelicht. Jongeren 'Wie de jeugd heeft, heeft de toekomst' is een veel gehoord uitdrukking. Dit geldt zeker voor de toekomstige generaties die besluiten gaan nemen en keuzes maken die direct gevolg hebben voor onze leefomgeving. De jeugd van 6 tot 12 jaar wordt structureel bereikt via natuur- en milieueducatie in het basisonderwijs. En sinds 2010 zijn er projecten over milieu en duurzaamheid in het voortgezet onderwijs. Vanaf 2013 willen wij samen met jongeren, scholen en welzijnsorganisaties aan de slag om met aansprekende acties en ideeën de leeftijdsgroep van 12 tot 18 jaar steviger te betrekken bij duurzaamheid. Waarbij de creativiteit en eigentijdse invulling door jongeren zelf centraal staat. Versterken maatschappelijke betrokkenheid en ontwikkelingskansen In 2012 zijn door de afdelingen Samenlevingszaken en Sociale Zaken projecten uitgevoerd die een bijdrage leveren aan het thema Versterken van maatschappelijke betrokkenheid en ontwikkelingskansen. Vanaf 2013 en verder zetten beide afdelingen zich verder in om met (nog nader te bepalen activiteiten) een bijdrage te leveren aan de ontwikkeling en betrokkenheid van Bussumers bij de samenleving. Fairtrade gemeente In 2013 start Bussum met de campagne om van Bussum een Fairtrade gemeente te maken. Dat houdt in dat in Bussum veel aandacht is voor fairtrade en fairtrade producten. Van bedrijven tot het café om de hoek van school tot sportkantine, in supermarkt en kledingzaak en ook in het gemeentehuis. Er zijn een zestal criteria waaraan een fairtrade gemeente moet voldoen. Een van de criteria is de samenstelling van een lokale werkgroep van ondernemers en burgers die helpt bij de realisatie. De andere criteria zijn: gemeenteraad en gemeentelijke afdelingen nemen fairtrade op in hun beleid, minimum aantal winkels in Bussum verkopen fairtrade producten, lokale organisaties (zoals scholen, kerken en verenigingen) en bedrijven gebruiken fairtrade producten, organiseren van een evenement en activiteiten om kennis en betrokkenheid bij fairtrade te vergroten en het stimuleren van Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen. De doelstellingen van een Fairtrade gemeente sluiten aan bij de doelstellingen van Millenniumgemeente Bussum Afvalbeleid Het verwerkingscontract voor restafval loopt in 2016 af. Bij verdere toename van de scheiding van een substantieel deel van het huishoudelijk afval kan op termijn het regiem voor de inzameling van restafval en het verwerkingscontract in opzet gewijzigd worden. Op het gebied van plasticscheiding wordt in 2013 gekeken of dat voortgezet wordt óf dat wordt overgestapt op nascheiding. In 2014 en 2016 worden nieuwe verwerkingscontracten afgesloten door de Gewestelijke Afvalstoffendienst (GAD Gewest) voor GFT en restafval. Duurzame mobiliteit Vanaf 2013 wordt in samenwerking met het Regionaal Bureau voor Toerisme elektrische oplaadpunten langs toeristische netwerken gerealiseerd. Hiervoor is subsidie van de provincie beschikbaar. Aanvullend hierop worden in Bussum een aantal oplaadpunten voor elektrische auto's en fietsen aangelegd. Daarnaast wordt in samenwerking met Bussumse ondernemers en winkeliers ingezet op de realisatie van een alternatief

20 vervoerssysteem voor afvalinzameling. Momenteel rijden meerdere afvalverwerkers het dorp in om bij een klein aantal ondernemers bedrijfsafval op te halen. Bussum kijkt ook naar de eigen organisatie. De (vervoers)- bewegingen van gemeentelijk personeel en diensten worden verder verduurzaamd door bijvoorbeeld thuiswerken te stimuleren. Tot slot komt er voor gemeentelijk personeel een regeling 'Groen rijden': medewerkers binnen de overheid worden gestimuleerd hun oude, vervuilende auto te vervangen voor een modern en schoner alternatief. Breednet Met het project BreedNet wordt glasvezel betaalbaar voor bedrijven en instellingen. Bussum stimuleert zo de ontwikkeling van innovatieve diensten over supersnelle glasvezelverbindingen. Promotie biologische producten In samenspraak met ondernemers en maatschappelijke partijen in Bussum wordt onderzocht op welke wijze duurzaam inkopen door Bussumers gestimuleerd kan worden. Een voorbeeld hiervan is het stimuleren van een biologische markt met regionale producten

21 21 21

22