SEMINARIE 05/05/2018 DEONTOLOGIE. Frank Haemers, juridische dienst BIBF

Transcriptie

1 SEMINARIE 05/05/2018 DEONTOLOGIE Frank Haemers, juridische dienst BIBF

2 «De betrouwbaarheid van de boekhouding is immers een belangrijke schakel in het vertrouwen waarop het handelsverkeer gestoeld is».

3 DE ECONOMISCHE BEROEPEN Accountant Boekhouder Bedrijfsrevisor Nazicht, corrigeren, expertiseopdrachten Boekhouding jaarrekening opmaken Audit IAB BIBF IBR

4 DE FISCALE TITELS Belastingconsulent Boekhouder-fiscalist advies te verstrekken in alle belastingaangelegenheden belastingplichtigen bij te staan bij de nakoming van hun fiscale verplichtingen belastingplichtigen te vertegenwoordigen. IAB BIBF

5 STRUCTUUR BIBF BUREAU = uitvoerend orgaan Voorzitter, ondervoorzitter, penningmeester : verkozen binnen en door de Nationale Raad NATIONALE RAAD = wetgevend orgaan 18 werkende leden (9 N/9F) : erkende boekhouders(-fiscalisten) - elke 4 jaar verkozen door de leden UITVOERENDE KAMER & KAMER VAN BEROEP = administratief & rechtsprekend orgaan per taalrol 3 (uitvoerende kamer) - 2 (beroep) werkende leden erkende boekhouders(- fiscalisten) - elke 4 jaar verkozen door de leden Voorzitter : advocaat / magistraat Rechtskundig assessor (advocaat) = openbaar ministerie STAGECOMMISSIE EXAMENJURY Voorzitter-Ondervoorzitter = voorzitter ondervoorzitter BIBF Leden van de Nationale Raad Externe leden : al dan niet beroepsbeoefenaars docenten (wordt elke 4 jaar opnieuw samengesteld door de Nationale Raad)

6 DEONTOLOGIE : ALGEMENE PRINCIPES BEGRIP geheel van gedragsregels Geschreven & ongeschreven niet-naleving Disciplinaire sancties

7 STRAFRECHT DEONTOLOGIE STRAFRECHT op iedereen van toepassing feiten enkel strafbaar indien in de wet DEONTOLOGIE beperkt toepassingsveld = leden van de groep geen wetboek deontologie

8 DEONTOLOGIE EN DE BOEKHOUDER : DE BRONNEN KB 18 juli 2017: Reglement van Plichtenleer: opvolger van KB / KB Richtlijnen van de drie Instituten Gemeenschappelijke richtlijn dd inzake verspreiding van publicitaire informatie Richtlijnen van de Nationale Raad Richtlijn dd inzake onverenigbaarheden Jaarlijkse richtlijnen inzake permanente vorming, ledenbijdragen Huishoudelijk reglement (06/09/2002) Wetgeving ivm BIBF, AWW, Boek XX Aanbevelingen van de Nationale Raad inzake domiciliëring van vennootschappen, model opdrachtbrief Vindplaats : / BIBF codex

9 WETGEVING BIBF CODEX 2017 WET 22 april 1999 : vastleggen monopolie boekhouder opdrachten & organisatie Instituut - basisvoorwaarden toegang beroep/titel boekhouder tuchtsancties KB 27 november 1985 : Verkiezingen organen - Werking organen tuchtprocedure KB 22 oktober 2013 : Goedkeuring Reglement van plichtenleer Opvolger van KB 23 december 1997 KB 10 april 2015: Goedkeuring Stagereglement Opvolger van KB 29 januari 1998 KB 27 september 2015: bekwaamheidsexamen stagecommissie Opvolger van KB 20 januari 2003 KB 15 februari 2005 : boekhoudvennootschappen Beslissing N.R. 06 september 2002 :Huishoudelijk reglement

10 REGLEMENT VAN PLICHTENLEER KERN : artikel 4 De boekhouder moet zijn beroep uitoefenen met de vereiste bekwaamheid, rechtschapenheid, eerlijkheid en waardigheid. cliënt Instituut collega

11 Het Reglement van Plichtenleer 1. ALGEMENE BEPALINGEN : 7 HOOFDSTUKKEN 2. DE BOEKHOUDER BIBF, HET BEROEPSINSTITUUT EN HAAR LEDEN: 3. VERPLICHTINGEN VAN DE BOEKHOUDER BIBF : 4.DE BOEKHOUDER BIBF EN ZIJN CONFRATER 5.HET BEROEPSGEHEIM 6.BEROEPSACTIVITEITEN EN ONVERENIGBAARHEDEN 7.DE INFORMATIE NAAR HET PUBLIEK

12 1. Algemene bepalingen Artikel 1: toepassingsgebied alle leden & stagiairs (NP+RP / INT + EXT ) van het Instituut Artikel 2 : definitie Artikel 3 : persoonlijke verantwoordelijkheid verplichting afsluiten BA [artikel 14] Artikel 4 : Bekwaamheid, eerlijkheid & waardigheid ook naar medewerkers toe Onafhankelijkheid : zie ook art 5,13 & 21

13 1. Algemene bepalingen Artikel 4 & 5 :onafhankelijkheidsbeginsel Naar de geest Correcte uitvoering opdracht > wensen cliënt /werkgever Naar de letter : Financiële belangen Familiale of zakelijke relaties Financiële onafhankelijkheid : zeer beperkt cliënteel, aanzienlijke achterstand betaling ereloon Externe boekhouder : Niet onafhankelijk = opdracht niet aanvaarden / stoppen Interne boekhouder : indien onverenigbaarheid opdracht met deontologie : voorleggen aan werkgever / Uitvoerende Kamer

14 2. De boekhouder & het Instituut Artikel 6 : betaling ledenbijdrage Bedrag jaarlijkse richtlijn Nationale Raad Artikel 7 t.e.m. 10 : meldingsverplichtingen Art 7 Gerechterlijke procedure: onderzoeksrechter Art 8 Geschil met confrater Art 9 vragen Instituut steeds beantwoorden & wijziging contactgegevens, sociaal statuut melden!! Art 10 melding professionele samenwerkingen, statutenwijging, benoemingen, wijziging werkgever

15 verplichtingen ARTIKEL 14:verzekering BA Zie ook art 3 = persoonlijke verantwoordelijkheid Is ook een wettelijke verplichting [art 50 W ] Basisdekking : besluit Nationale Raad Collectieve polis op Extranet Individuele verplichting externe boekhouder! Steeds goed nakijken of polis voorgenomen activiteiten dekt Bv vereffenaar of syndicus : niet gedekt door collectieve polis (uitbreiding wel mogelijk) Activiteiten inzake handelshuurhernieuwing : enkel gedekt door collectieve polis indien in opdrachtbrief

16 Aansprakelijkheid beperken Vóór : geen aansprakelijkheidsbeperking mogelijk Wet : wijzigt art 50. Wet Enkel verbod beperking in geval van fout met :Oogmerk om te schaden /Bedriegelijk opzet Rechtspersoon Dossierverantwoordelijke aanduiden Tuchtrechtelijke verantwoordelijkheid Zie ook Pacioli, 2010, nr. 309

17 doch liever voorkomen Bron: p.79 en volgende van syllabus seminarie BIBF-IAB-IBR 30/09/2010 : De nieuwe aansprakelijkheidsregeling voor economische beroepen: rechtspersonen en natuurlijke personen (integraal te vinden op Extranet /Documenten/syllabi) zeer aanbevolen lectuur wegens de vele voorbeelden en adviezen Link met reglement van plichtenleer : artikel 4, 5, 15

18 verplichtingen ARTIKEL 15: Beroepsvervolmaking / permanente vorming Beroep verandert dagelijks bijscholing Richtlijn 19 mei 2006 Nationale Raad : minimum & omschrijving Tekst op syllabus HOEVEEL? : minstens 40u/jaar HOE? Instituut : seminaries stagiairs-leden Onderwijs BEROEPSVERENIGINGEN E-vorming, publicaties, lesgever (max. 8u /40u) WAAR VINDEN? Zorg voor variatie Permanente vorming & stage : Richtlijnen stage Attesten goed bewaren!!!!!!!!! Kamers hechten zeer veel belang aan deze verplichting!!!!!!!!

19 Verslaggeving over permanente vorming Extranet Minstens 1 x per jaar doch bij voorkeur onmiddellijk na afloop seminarie

20 4. Boekhouder BIBF & confrater ARTIKEL 16 : Hoffelijkheid ARTIKEL 17 :overnemen dossier Altijd voorganger aanschrijven Aandringen tot betaling doch geen verbod om werkzaamheden te starten Stukken overdragen (15 dagen ): papier/digitaal (mail, usb, cloud )! NOOIT RETENTIERECHT!! INVENTARIS opmaken!: zeer belangrijk Zie model bij model opdrachtbrief Idem in relatie met IAB/IBR! Tussen stagiair en stagemeester :Artikel 6 stagereglement! Overdracht niet erkende beroepsbeoefenaar Indien overname : melden aan BIBF Indien overdracht : melden aan BIBF & enkel overdragen aan cliënt

21 5. Discretieplicht en Artikel 19 Discretieplicht: vertrouwensrelatie Ook in hoofde van medewerkers Is louter tuchtrechtelijk Ruimere inhoud dan beroepsgeheim Uitzonderingen In relatie tot Instituut Getuigenis in rechte (= eedafleggen) Wettelijke verplichting (vb anti-witwaswet) Eigen verdediging : enkel het noodzakelijke Toestemming cliënt

22 . Beroepsgeheim Art 19 RVP Art 58 W 22 april 1999 art 458 Sw ALGEMENE PRINCIPES Essentie: recht en plicht tot geheimhouding Doel = bescherming cliënt Wie? In wet vernoemd : vb geneesheren, boekhouders, Aan wie uit hoofde van het beroep geheimen worden toevertrouwd Wanneer niet? Eigen dossier = verdachte Tuchtzaken Wat? Vertrouwelijke/geheime informatie Verband met beroep Kennisname tijdens uitoefening beroep Materiële en immateriële stukken Rechter beslist

23 CASUS AOIF-CONTROLE bij IAB-lid AOIF vraagt overlegging: Contracten met cliënten Time-sheets van prestaties IAB-lid weigert beroepsgeheim Art 334 WIB : AOIF vraagt advies aan IAB over de al dan niet terechte inroeping van het beroepsgeheim

24 IAB - RECHTBANK Stelling IAB : Contracten & time-sheets vallen onder beroepsgeheim Niet-overhandigen aan AOIF AOIF is niet akkoord Boete (artikel 61 1 WBTW ) Beroep tegen boete bij de rechtbank Rechtbank eerste aanleg ( ) Volgt stelling belastingplichtige & IAB Beroepsgeheim is van toepassing Boete is niet verschuldigd

25 HOF VAN BEROEP (1) AOIF gaat in hoger beroep Hof van Beroep Brussel ( ) : Onderscheid maken CONTRACTEN MET CLIENTEN Kan vertrouwelijke info bevatten Strategie, planning... Valt onder beroepsgeheim TIME-SHEETS Beroepsgeheim beschermt cliënt en niet de eigen fiscale situatie In beginsel dus niet vertrouwelijk = voorleggen Boete wordt herleid naar AOIF stapt naar Hof van Cassatie - verbreking

26 HOF VAN BEROEP (2) Hof van Beroep Bergen ( ) : CONTRACTEN MET CLIENTEN TIME-SHEETS Beroepsgeheim beschermt cliënt en niet de eigen fiscale situatie In beginsel dus niet vertrouwelijk = voorleggen doch na anonimisering

27 Spreekplicht: 5. Beroepsgeheim UITZONDERINGEN Meldingsplicht (CFI) anti-witwaswetgeving Artikel XX.25 3 WER Spreekrecht : Artikel XX.23 3 WER Getuigenis in rechte (Onderzoeks-)rechter Parlementaire onderzoekscommissie Verschil met gewone getuigenis Eedaflegging = verplichting waarheid te spreken

28 5. Beroepsgeheim HUISZOEKING Onschendbaarheid van de woning Woning = zeer ruim begrip : ook bedrijfsruimte Uitzonderingen Noodsituaties : bv ongeval Huiszoekingsbevel : onderzoeksrechter Aanwezigheid lid Nationale Raad : niet-verplicht Vertrouwelijke stukken : gesloten omslag Onderzoeksrechter beslist Bij ondervraging : Discretieplicht niet vergeten : zwijgen>praten

29 6.Beroepsactiviteiten en onverenigbaarheden ARTIKEL 20 VERENIGBARE ACTIVITEITEN O.a. syndicus (BIV-regels volgen), vereffenaar, erkend bemiddelaar, onafhankelijk bestuurder ARTIKEL 21 NIET-VERENIGBARE ACTIVITEITEN ARTIKEL 22 : openbare sector & boekhouder BIBF Toestemming bevoegde overheid

30 6.Onverenigbaarheden : art 21 1 : Basisprincipe : Multidisciplinaire activiteiten zijn toegstaan mits aanvraag bij Uitvoerende Kamer (voor zover geen gevaar voor onafhankelijkheid en onpartijdigheid) 2 : altijd onverenigbaar zijn: Vastgoedmakelaar Verzekeringen (agent /makelaar) Financiële dienstverlening waarvoor erkenning bij FSMA (Autoriteit voor financiële diensten en markten) vereist is. Hiervoor wordt dus nooit toestemming gegeven

31 7. Informatie naar het publiek Reglement van Plichtenleer (art 23-27) Richtlijn Instituten (2012) (zie syllabus) Wat kan wel? Zich kenbaar maken Informatie Objectief Discreet & tactvol Printmedia & web Wat kan niet? Gratis diensten aanbieden Misleidende reclame Namen van klanten noemen Vorm of inhoud die strijdig is met de basisbeginselen van art 4 / beroepsgeheim

32 7. Informatie naar het publiek Verplichte vermeldingen (ook op kantoorwebsite) Naam & voornaam Titel Lidnummer (NP& RP) Andere wettelijk verplichte vermeldingen o.a. ondernemingsnummer Toegelaten vermeldingen Firmanaam & logo Logo BIBF : ja maar geen verwarring Toegelaten activiteiten & voorkeurmateries Adres & communnicatiegegevens Lidmaatschap andere beroepsverenigingen

33 7. Informatie via E-RECLAME KB 04 APRIL 2003 betreffende e-reclame Elektronische post = , sms. Principe : elektronische reclame : ja, mits toestemming Voorafgaand - Geïnformeerd & specifiek (doel) Recht van verbetering Recht van verzet (opt-out / altijd) Uitzondering : geen toestemming vereist Naar eigen cliënteel adres via cliënt zelf gekregen Voor gelijkaardige diensten Naar rechtspersonen Naar niet persoonsgebonden adres (info@, sales@...) Diensten voor rechtspersonen

34 7. Informatie via E-RECLAME E-NIEUWSBRIEF? JA, doch enkel indien gevraagd (=inschrijving) Ongevraagd sturen van newsletter = spamming zie : FOD Economie Niet te vergeten : deontologie Verplichte en toegelaten vermeldingen Waardigheid, bekwaamheid en eerlijkheid

35 8. Boekhoudkantoor & rechtspersoon KB : erkenning verplicht Rechtsvorm Burg. vennootschap of rechtspersoon (vb VZW) Aandelen & stemrechten Aandelen altijd op naam Meerderheid stemrechten : BIBF minderheid stemrechten: derden Persoonlijk : bv familie, partner, Professioneel : ander vrij beroep zoals bv. IAB/IBR Stage en rechtspersoon Bijkomende voorwaarde : Erkend boekhoudkundig beroepsbeoefenaar moet medebestuurder worden (art W. 22 april 1999)

36 8. Boekhoudkantoor & rechtspersoon Doel Beroepsactiviteit Artikel 49 Wet 22 april + Alle verenigbare & toegelaten activiteiten (art 20) Beheer middelen&goederen vennootschap Middelenvennootschap : niet afzonderlijk erkend [!art 6 K.B : toelating vooraf] Bestuur : meerderheid BIBF RP : vaste vertegenwoordiger BIBF (np) Twee bestuurders : minstens 1 BIBF - andere accountant/bedrijfsrevisor of boekhouder Meer info op

37 Ten slotte : Aanbevolen lectuur - Pacioli Pacioli 2010 /nr 309 : aansprakelijkheid Pacioli 2011/nr 328 : AWW Pacioli 2013 / nr 371 : WCO Pacioli 2014 /377 : nieuwe plichtenleer Pacioli 2014/384 : opdrachtbrief Pacioli 2014 /386 : permanent dossier Pacioli 2015 /397 & 404: WCO Pacioli 2018 / 455 & 457: AWW