Verantwoordelijkheid - Algemeen

Transcriptie

1 «De betrouwbaarheid van de boekhouding is immers een belangrijke schakel in het vertrouwen waarop het handelsverkeer gestoeld is». Frank Haemers, juridische dienst BIBF SCHEMA UITEENZETTING Burgerlijk recht- Deontologie- Strafrecht Principes aandachtspunten - gevolgen Voorkomen is beter dan. Maar eerst Wie zijn nu weer die economische beroepen. UHRB

2 DE FISCALE TITELS Belastingconsulent Boekhouder-fiscalist advies te verstrekken in alle belastingaangelegenheden belastingplichtigen bij te staan bij de nakoming van hun fiscale verplichtingen belastingplichtigen te vertegenwoordigen. IAB BIBF DE ECONOMISCHE BEROEPEN Accountant Boekhouder Bedrijfsrevisor Nazicht, corrigeren, expertiseopdrachten Boekhouding jaarrekening opmaken Audit IAB BIBF IBR Monopolie & Titelbescherming ARTIKEL 46 & 47 WET 22 APRIL 1999 Niemand mag als zelfstandige voor rekening van derden in hoofd-of of bijberoep het beroep van boekhouder uitoefenen als hij niet ingeschreven is op het tableau van titularissen van het beroep, of op de lijst van stagiairs gehouden door het Beroepsinstituut. Niemand mag de beroepstitel voeren van erkende boekhouder, "erkende boekhouder-fiscalist, stagiair boekhouder of stagiair boekhouder-fiscalist of een andere titel die tot verwarring zou kunnen leiden met één van voormelde beroepstitels, als hij niet ingeschreven is op het tableau van de leden, of op de lijst van stagiairs gehouden door het Beroepsinstituut De rechtspersoondie deze gereglementeerde activiteit uitoefent, dient tevens erkend te worden overeenkomstig de modaliteiten door de Koning bepaald. UHRB

3 ! Monopolie! Boekhoudactiviteiten? artikel 49 Wet 22/04/99 : organisatie boekhoudingsdiensten en raadgeving openen, houden, centraliseren en sluiten van boekingen bepalen resultaten en opmaken jaarrekening Zelfstandig : hoofd- of bijberoep Voor derden : wie? OPM : Fiscale dienstverlening (artikel 38) valt niet onder het wettelijk monopolie SANCTIES STRAFRECHTELIJK GELDBOETES GEVANGENISSTRAF SLUITING LOKALEN VERBEURDVERKLARING PUBLICATIE UITSPRAAK BEROEPSVERBOD BURGERLIJK SCHADEVERGOEDING MOREEL MATERIEEL U wil de erkenning nazien? Indien niet gevonden = niet-erkend erkend UHRB

4 DE ECONOMISCHE BEROEPEN EN HUN VERANTWOORDELIJKHEID Strafrecht Burgerlijk recht Deontologie BURGERLIJK RECHT Of De verhouding tussen 2 personen TWEE SOORTEN CONTRACTUEEL = IN UITVOERING VAN OVEREENKOMST Resultaatsverbintenis: vb tijdig indienen bezwaar Inspanningsverbintenis: vb resultaat bezwaar (cliënt duidelijk informeren) Gevolgen aansprakelijkheid/bewijslast R R = vermoeden van fout in hoofde van boekhouder (tegenbewijs door bv overmacht) I = benadeelde moet fout bewijzen BUITENCONTRACTUEEL = 1382 Burgerlijk wetboek UHRB

5 3 essentiële elementen FOUT: wat een normaal voorzichtig beroepsbeoefenaar niet zou gedaan hebben! Specialist wordt strenger beoordeeld dan leek! Niet-handelen kan ook een fout zijn SCHADE: materieel moreel, verlies van een kans VERBAND TUSSEN FOUT EN SCHADE Zonder fout was schade niet ontstaan GEVOLGEN BURGERLIJKE RECHTBANK / BEMIDDELING - /ARBITRAGE VERGOEDING VAN SCHADE / VERLIES VAN KANS DOEN OF NIET-DOEN Bv OVERDRACHT VAN STUKKEN Burgerrechtelijke fout kan ook een strafrechtelijke of deontologische fout zijn VERZEKERING BEPERKEN Interprof : informeren verzekeraar/instituut Aandacht Back-up Aansprakelijkheidsbeperking in opdrachtbrief (WET Wet 1953 ) NIET VOLLEDIG UITSLUITEN (bv beperken tot dekking verzekering) Nooit voor bedrog (=opzettelijke fout) of oogmerk om te schaden!! Accountants/bedrijfsrevisor : ook niet bij bepaalde (commissaris-) opdrachten (begrenzing in wet zelf) UHRB

6 BEPERKEN WERKEN VIA RECHTSPERSOON Contr.= rp is verantwoordelijk (np niet tenzij cumul met buiten-contractueel) Bcontr. : rp is verantwoordelijk doch sluit np (bestuursorgaan) niet uit Wet 22 april 1999 : art Aanduiden vertegenwoordiger voor uitvoering (wettelijke) opdracht RP : burgerrechtelijk & strafrechtelijk Verteg = alleen tuchtrecht STRAFRECHT Of De verhouding tot de maatschappij BASIS LEGALITEITSBEGINSEL MISDRIJF : enkel wanneer de wet dit voorziet(niet in de wet = niet strafbaar) gemeen strafrecht = Strafwetboek bijzonder strafrecht : Wb.Venn, WIB, BTW, Sociaal strafwetboek. STRAF : rechter kan enkel de bijwet voorziene straffen uitspreken UHRB

7 WIE KAN VERVOLGD WORDEN? Dader : diegene die het misdrijf pleegt Mededader: : diegene zonder wiens bijstand het midrijf niet mogelijk was (essentiële hulp) Medeplichtige: : diegene (wetens en willens) hulp heeft verleend waardoor misdrijf mogelijk!! Deelneming kan ook bestaan uit het bewust verzuim om te handelen en hierdoor het misdrijf mogelijk maken of vergemakkelijken: STRAFBARE DEELNEMING wetens en willens meewerken aan het door de dader gewilde misdrijf Onderzoekers/magistraten gaan er vaak vanuit gezien de kennis de cijferberoeper mededader of minstens medeplichtig is en zullen rol streng beoordelen VALSHEID Vals document kan leiden tot Gemeenrechterlijke valsheid Fiscale valsheid Boekhoudkundige valsheid Valsheid in jaarrekening UHRB

8 De gevolgen? Klassiek : boetes, gevangenisstraf, verbeurdverklaring, Fiscaal : daders en strafbare deelnemerszijn hoofdelijk (voor het geheel en dit ongeacht de graad van deelname) aansprakelijk ontdoken belastingen (458 WIB) Beroepsverbod 3 m tot 5 j (455 WIB) Sluiting lokalen 3 m tot 5 j (456 WIB) Sociaal (bij inbreuken op Sociaal strafwetboek vb werken met schijnzelfstandigen in bouw) Boetes (x aantal betrokken werknemers) Sluiting lokalen beroepsverbod (np) exploitatieverbod (rp) Strafrecht fout is altijdburgerlijke fout : basis van vergoeding schade burgerlijke partij 1382 B.W. Strafrecht fout kan ook deontologische fout zijn VERZEKERING BEPERKEN Geen dekking voor strafrechtelijke boetes of bv gevolgen beroepsverbod Eventueel wel rechtsbijstand Aansprakelijkheidsbeperking via opdrachtbrief niet mogelijk RP : principe decumul (zwaarste fout) doch wel cumul mogelijk indien NP wetens en willens gehandeld DEONTOLOGIE UHRB

9 DEONTOLOGIE : ALGEMENE PRINCIPES BEGRIP geheel van gedragsregels Geschreven & ongeschreven niet-nalevingnaleving Disciplinaire sancties STRAFRECHT DEONTOLOGIE STRAFRECHT op iedereen van toepassing feiten enkel strafbaar indien in de wet DEONTOLOGIE beperkt toepassingsveld = leden van de groep geen wetboek deontologie DEONTOLOGIE : DE BRONNEN Reglementen van Plichtenleer Richtlijnen van de drie Instituten Gemeenschappelijke richtlijn juli 2012 betreffende reclame en andere vormen van marketing Richtlijnen / aanbevelingen /circulaires Jaarlijkse richtlijnen inzake permanente vorming, ledenbijdragen, gebruik opdrachtbrief. Huishoudelijk reglement Wetgevingivm ivm beroep, stage, AWW, WCO Vindplaats : Codex, websites instituten UHRB

10 REGLEMENT VAN PLICHTENLEER De beroepsbeoefenaar moet zijn beroep uitoefenen met de vereiste bekwaamheid, rechtschapenheid, eerlijkheid en waardigheid. cliënt Instituut Maatschappij confrater Het Reglement van Plichtenleer 1. ALGEMENE BEPALINGEN 7 HOOFDSTUKKEN 2. DE BOEKHOUDER BIBF, HET BEROEPSINSTITUUT EN HAAR LEDEN 3. VERPLICHTINGEN VAN DE BOEKHOUDER BIBF 4.DE BOEKHOUDER BIBF EN ZIJN CONFRATER 5.HET BEROEPSGEHEIM 6.BEROEPSACTIVITEITEN EN ONVERENIGBAARHEDEN 7.DE INFORMATIE NAAR HET PUBLIEK REGLEMENT VAN PLICHTENLEER En wat als het fout gaat? cliënt Instituut Maatschappij confrater UHRB

11 Rol Instituten INSTITUUTEN KUNNEN NIET Schadevergoeding Doen / niet doen bevelen Bevoegdheid gewone rechtbank INSTITUTEN KUNNEN WEL: Arbitrage : ereloongeschillen Enkel mits akkoord betrokken partijen Definitieve beslissing over ereloon GEEN BEROEP MOGELIJK Tucht TUCHT Tucht (klacht cliënt/administratie/raad ) Onderzoek Aanstellen verslaggever Klasseren Verwijzen naar tuchtkamer IBR : injunctie-terechtwijzing-voorlopige ordemaatregel Tuchtkamer : openbare zitting Onontvankelijk Ontvankelijk doch ongegrond Gegrond doch geen sanctie Gegrond : morele of materiële sanctie TUCHT SANCTIES (Wet Wet ) Morele sanctie waarschuwing berisping Materiële sanctie : schorsing (bepaalde duur) schrapping (definitief) IAB/IBR : verbod bepaalde opdrachten uit te voeren Tuchtsanctie en mandaat/verkiezingen BIBF: zie art 5.KB ! Tuchtsanctie en erkende boekhoudvennootschap RECHTSMIDDELEN BEROEP (termijn 30 dagen) BEROEPSBEOEFENAAR Tuchtkamer in beroep openbare zitting Onontvankelijk Ontvankelijk doch ongegrond Gegrond doch geen sanctie Gegrond : morele of materiële sanctie UHRB

12 TUCHT VERZET Na behandeling bij verstek Beroepsbeoefenaar (termijn 30 dagen) Tuchtkamer: openbare zitting Onontvankelijk Ontvankelijk doch ongegrond Gegrond doch geen sanctie Gegrond : morele of materiële sanctie CASSATIE BEROEPSBEOEFENAAR / INSTITUUT / PROC. GENERAAL CASS. Termijn: 2 maanden In principe schorsend Enkel vorm & wettigheidcontrole : niet de feiten Bij cassatie terug naar Tuchtkamer van Beroep TUCHT VERVAL VAN STRAF / EERHERSTEL Waarschuwing berisping Automatisch na 5 j (mits geen nieuwe sanctie) Schorsing Schrapping Ten vroegste na 5 j Niet automatisch Verzoek tot eerherstel : Beroepskamer GESCHILLEN OPLOSSEN Geschillenbeslechting via tucht of rechtbank is niet altijd geschikt Tucht : geen vergoeding, tijd, geschil niet opgelost (enkel tuchtsanctie), negatieve impact op professionele relatie Rechtbank : tijdrovend, kostprijs, controle kwijt (rechter beslist), negatieve impact op professionele relatie Aanvullende geschillenregelingen (CDR): arbitrage, verzoening, bemiddeling,. UHRB

13 GESCHILLEN OPLOSSEN ARBITRAGE : Instituten Andere : arbitrage-instellingen instellingen (bv CEPINA) soms tijdrovend, kostprijs, controle kwijt (arbiter beslist), - Deel VI Ger.Wb. VERZOENING : kan tussen partijen zelf of met een derde volledig vrij te organiseren zie artikel 18 Reglement (BIBF als derde) GESCHILLEN OPLOSSEN BEMIDDELING : NIET : bemiddeling in strafzaken, schuldbemiddeling, ombudsman, WEL : Bron : (Federale bemiddelingscommissie - Bemiddelaar is geen rechter of arbiter of verzoener want beslist of stuurt niet in een bepaalde richting. GESCHILLEN OPLOSSEN BEMIDDELING : VRIJ: bemiddeling zonder tussenkomst erkend bemiddelaar zelf procedure uitwerken geen homologatie BOEK VII GER.WB. : vrijwillige of gerechtelijke bemiddeling via professionele bemiddelaar erkend door de Federale Bemiddelingscommissie ( Volledig vertrouwelijk Homologatie akkoord door rechtbank : uitvoerbaarheid UHRB

14 GESCHILLEN OPLOSSEN Voordelen bemiddeling : Snelheid & flexibiliteit Kosten : beheersbaar verdeeld over de partijen Streven naar win-win ( win-verlies bij een proces) Kijkt verder dan het strikt juridische Streven naar herstel van vertrouwen en instandhouding van de relatie GESCHILLEN OPLOSSEN Federale bemiddelingscommissie : BIBF & BEMIDDELING INSTITUUT ALS BEMIDDELAAR? Neen : bemiddelaar moet neutraal, onafhankelijk en onpartijdig zijn : in conflict met een boekhouder zal deze niet voldoen aan die voorwaarden INSTITUUT IS WEL VOORSTANDER Integratie van bemiddeling in de collectieve polis : tussenkomst in ereloon erkend bemiddelaar : zie Pacioli 2014, nr 377, p.7 BOEKHOUDER BIBF ALS ERKEND BEMIDDELAAR : JA (zie art 20) opleiding telt ook als permanente vorming UHRB

15 Ten slotte : Aanbevolen lectuur - Pacioli Pacioli 2010 /nr 309 : aansprakelijkheid Pacioli 2011/nr 328 : AWW Pacioli 2013 / nr 371 : WCO Pacioli 2014 /377 : nieuwe plichtenleer Pacioli 2014/384 : opdrachtbrief Pacioli 2014 /386 : permanent dossier Pacioli 2015 /397 : WCO Pacioli 2015 /404 : WCO UHRB