Algemene vragen PX-10

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Algemene vragen PX-10"

Transcriptie

1 Algemene vragen PX Voor wie is dit informatiepunt? Het informatiepunt is bedoeld voor (oud-)defensiemedewerkers die voor 1985 in dienst zijn gekomen. Voor hen bestaat de kans dat zij bij werkzaamheden met benzeenhoudend PX-10 in aanraking zijn gekomen. Uiteraard kunnen ook eventuele nabestaanden of vertegenwoordigers van (oud-) militairen bij dit informatiepunt terecht. 02. Waarvoor kunt u bij het informatiepunt terecht? Voor al uw vragen over PX-10. Uw kunt uw gegevens ook vast laten leggen. De reden van contact, uw vraagstelling, opmerkingen, eventuele blootstellinghistorie in relatie tot PX-10 en eventuele gezondheidsproblemen worden dan geregistreerd. Dit gebeurt uiteraard alleen met uw toestemming en u bepaalt zelf wat vastgelegd wordt. 03. Wat is PX-10? Sinds de vijftiger jaren is PX-10 als onderhoudsmiddel bekend en waarschijnlijk ook sinds die tijd in gebruik bij Defensie. Zeker tot in de jaren tachtig bevatte PX-10 benzeen. PX-10 werd toegepast als voorbehandeling bij het conserveren van wapens voor langdurige opslag en voor het gebruiksgereed maken van wapens na opslag (deconserveren). Ook is PX-10 door militairen van alle krijgsmachtonderdelen gebruikt als reinigingsvloeistof voor wapens. Verder is PX-10 gebruikt bij het reinigen van gasturbines aan boord van marineschepen en zware motoren. 04. Waaruit is PX-10 samengesteld? De exacte samenstelling van PX-10 laat zich lastig vaststellen. De samenstelling wijzigde door de jaren heen en kon per leverancier verschillen. Aanvankelijk ging Defensie er van uit dat tot in de tachtiger jaren PX-10 tot maximaal 1-2% benzeen bevatte. Daarnaast bevatte het onder andere xyleen en tolueen. Na onderzoek door het RijksInstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM) en het Institute for Risk Assessment Sciences (IRAS) is gebleken dat de concentraties benzeen in de praktijk zeker een factor 10 lager waren dan door Defensie was ingeschat.(zie ook vraag 15) Voor zover op dit moment is na te gaan, zat er vanaf 1985 geen benzeen meer in PX Wat staat er in het interne Defensie rapport? In dit rapport worden de resultaten beschreven van het onderzoek dat het ministerie van Defensie in 2009 zelf heeft uitgevoerd naar de samenstelling, het gebruik en de mogelijke gezondheidseffecten van PX-10 op het defensiepersoneel. 06. Hoe lang is PX-10 gebruikt bij Defensie? Het is niet precies bekend vanaf welk jaar PX-10 is toegepast. Waarschijnlijk is het sinds de vijftiger jaren gebruikt. PX-10 is vanaf begin tachtiger jaren uitgefaseerd en sinds 1989 niet meer in gebruik bij wapenreiniging. Vanaf 1995 is het in het geheel niet meer in gebruik.

2 07. In welke hoeveelheden is PX-10 toegepast? In zowel bewapeningswerkplaatsen, wapenkamers als aan boord van schepen (kabelgat) waren bakken met 200 tot 800 liter PX-10 opgesteld. Daarnaast werden voor het individuele wapenonderhoud kleine hoeveelheden ter beschikking gesteld. Mogelijk waren er ook andere toepassingen. 08. In welke omstandigheden is met PX-10 gewerkt? Voorschriften binnen Defensie over het gebruik van PX-10 zijn in de loop der jaren aangescherpt. Dit vloeide mede voort uit nieuwe Arbonormen in 1977, hoewel deze niet direct van toepassing waren op Defensie. Echter het streven van Defensie is er steeds op gericht om conform civiele arbonormen te werken, tenzij daarbij de taakuitvoering van Defensie in het gedrang komt. Vanaf begin tachtiger jaren zijn voorschriften ingevoerd die voorschrijven dat reinigingsbaden na gebruik moeten worden afgesloten. Tijdens gebruik moeten de baden worden opgesteld in een voldoende geventileerde ruimte, respectievelijk in de open lucht. Bij werkzaamheden moeten steeds beschermende handschoenen, voorschoot en een beschermingsbril worden gebruikt. 09. Hoeveel personen zijn er mogelijk blootgesteld aan PX-10 bij Defensie? Het is niet precies bekend hoeveel personen daadwerkelijk met PX-10 hebben gewerkt. Wel is duidelijk dat er een grote variatie was in de blootstelling tussen verschillende groepen (oud-) defensiemedewerkers. Het werd door aangewezen personeel toegepast voor het gereedmaken van wapens voor langdurige opslag (conserveren) en voor het gebruiksgereed maken van wapens na opslag (deconserveren). Het is daarnaast door een groot aantal militairen bij de Koninklijke Marine en Korps Mariniers, maar ook bij de andere krijgsmachtdelen, gebruikt als reinigingsvloeistof voor wapens in het kader van onderhoud. Verder is PX-10 gebruikt bij het reinigen van gasturbines aan boord van marineschepen en zware motoren. 10. Kan ik laten registreren dat ik met PX-10 heb gewerkt? Ja, dat kan. Hiervoor kunt u gebruik maken van het informatie- en registratieformulier PX-10. Het is op het internet defensieportaal beschikbaar. Door de verzamelde gegevens heeft Defensie zich een beeld kunnen vormen van de groepen personeel die te maken hebben gehad met blootstelling aan PX-10. Een registratie kan voor u zelf waardevol zijn. U geeft daarmee nu aan wat destijds uw arbeidshistorie met PX-10 was en u legt bovendien gegevens vast die u zich wellicht over een aantal jaren niet meer precies herinnert. Verzendinstructie: Sla het door u ingevulde formulier op. Hierdoor worden de door u ingevoerde gegevens in het formulier bewaard. Verzendt u het formulier als bijlage per e- mail naar het informatiepunt PX-10. Het adres is: info.px- 10.cemg.bggz.cdc@mindef.nl Indien u dit formulier liever per post wilt retourneren dan is het adres: Ministerie van Defensie CDC/BGGZ/Informatiepunt PX-10 Antwoordnummer VB Den Haag Binckhorsthof kamer A214

3 Eventueel kunt u zich ook telefonisch via het informatiepunt laten registreren. Het telefoonnummer is: Uiteraard bepaalt u zelf wat vastgelegd wordt. De gegevens van de registratie worden langdurig bewaard. 11. Kan ik ook via internet of intranet vragen stellen? Ja dat kan. Hiervoor kunt u gebruik maken van het informatie- en registratieformulier PX-10. Het is zowel op CDC Direct intranet als op het internet defensieportaal beschikbaar. U vindt het aan de rechterzijde van iedere pagina. Verzendinstructie: Sla het door u ingevulde formulier op. Hierdoor worden de door u ingevoerde gegevens in het formulier bewaard. Verzendt u het formulier als bijlage per e- mail naar het informatiepunt PX-10. Het adres is: info.px- 10.cemg.bggz.cdc@mindef.nl Indien u dit formulier liever per post wilt retourneren dan is het adres: Ministerie van Defensie CDC/BGGZ/Informatiepunt PX-10 Antwoordnummer VB Den Haag Binckhorsthof kamer A214 Eventueel kunt u zich ook telefonisch via het informatiepunt laten registreren. Het telefoonnummer is: Deze gegevens worden langdurig bewaard. 12. Wat is benzeen? Benzeen is een kleurloze vloeistof met een zoete geur. Benzeen verdampt snel, is zeer brandbaar en lost niet goed op in water. Benzeen komt normaal in zeer lage concentraties voor zowel in water als in lucht en bodem. De stof kan door menselijke activiteiten in het milieu terecht komen, maar ook als gevolg van natuurlijke processen. Benzeen werd omstreeks 1800 ontdekt in koolteer. Tegenwoordig wordt benzeen vooral gewonnen uit petroleum. De stof wordt in heel wat toepassingen gebruikt en behoort dan ook tot de meest geproduceerde chemische stoffen. Bovendien wordt het gebruikt als grondstof voor vele andere chemische stoffen (cumeen, styreen, rubbers, etc.). Natuurlijke bronnen zijn vulkanen en bosbranden. Benzeen zit ook in ruwe olie, benzine en sigarettenrook. Dagelijks worden mensen blootgesteld aan kleine hoeveelheden benzeen. Voor de doorsnee bevolking gebeurt dit door inademing. Sigarettenrook is een belangrijke bron. De gemiddelde roker neemt tot 10 keer zoveel benzeen per dag op als een niet-roker. 13. Wat houdt het benzeenverbod in? Het Veiligheidsbesluit fabrieken van 1977 kent een benzeenverbod. Dit houdt in dat het gebruik van benzeen of van een product waarvan het gehalte aan benzeen meer dan één volumeprocent bedraagt als oplos-, reinigings- of verdunningsmiddel niet is toegestaan, tenzij dat gebeurt in een gesloten systeem of op een andere wijze waardoor in ten minste gelijke mate bescherming tegen blootstelling wordt geboden. 14. Waarom doen we verder onderzoek naar PX-10? Omdat we graag meer willen weten over de exacte samenstelling van PX-10, de mogelijke gezondheidsrisico s van de bestanddelen en een schatting van de blootstelling die defensiepersoneel tijdens werkzaamheden kan hebben opgelopen, vindt nader onderzoek plaats. Dit onderzoek wordt uitgevoerd door het RIVM in samenwerking met het IRAS, Universiteit Utrecht en het Institute for

4 Occupational Medicine (IOM) te Edinburgh. Het eerste deelrapport van RIVM is inmiddels opgeleverd. 15. Wat zijn de conclusies van het eerste deelonderzoek van RIVM? In dit eerste deelonderzoek beoordeelt het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM), het intern rapport van Defensie dat in mei 2009 werd opgeleverd. Het RIVM concludeert dat het interne defensieonderzoek naar behoren is uitgevoerd. Wel schat het RIVM het gehalte benzeen in PX-10 een factor tien lager dan Defensie. Na het verschijnen van het rapport van Defensie is nieuwe informatie beschikbaar gekomen waarin beperkt bewijs wordt gevonden dat naast acute myeloide leukemie (AML) ook andere kwaadaardige aandoeningen door blootstelling aan benzeen kunnen worden veroorzaakt. Het betreft acute lymfatische leukemie (ALL), chronische lymfatische leukemie (CLL), multipel myeloom (MM) en met een minder sterk verband met (vormen van) non-hodgkin lymfoom (NHL). Ook zijn enkele aanvullende gezondheidsrisico s voor de blootstelling aan tolueen en xyleen benoemd. Gezondheidsrisico Hieronder vindt u de veelgestelde vragen over het gebruik van PX-10 en uw gezondheidsrisico. 01. Wat zijn de gezondheidsrisico s van PX-10? De gezondheidsrisico s hangen samen met de bestanddelen, de mate van blootstelling, de duur van de blootstelling en de genomen beschermingsmaatregelen. PX-10 bevatte tot in de 80-er jaren benzeen en daarnaast ook oplosmiddelen die gezondheidseffecten kunnen hebben. Benzeen is een kankerverwekkende stof en wordt in verband gebracht met het ontstaan van bepaalde bloedafwijkingen een aantal vormen van leukemie en lymfeklier kanker. 02. Wat zijn de gezondheidsrisico s van benzeen? Tot in de jaren zestig werd benzeen niet gevaarlijk geacht. Dit veranderde in de loop van de jaren zestig. Toen bleek dat benzeen toch niet zo onschuldig was als men aanvankelijk dacht. Blootstelling aan te hoge concentraties kan hoofdpijn, duizeligheid en soms zelfs bewusteloosheid veroorzaken. Bij langdurige en hoge blootstelling wordt ook het bloedbeeld beïnvloed. Eind jaren zeventig bleek dat benzeen acute myeloide leukemie (AML) kan veroorzaken. Deze gegevens waren aanleiding voor het internationale agentschap voor onderzoek naar kanker (IARC) om benzeen op de lijst van kankerverwekkende stoffen te plaatsen. Een aantal ziekten kan in relatie gebracht worden met blootstelling aan benzeen, te weten myeloplastisch syndroom en aplastische anemie, acute myeloide leukemie (AML), acute lymfatische leukemie (ALL), chronische lymfatische leukemie (CLL), multipel myeloom (MM) en een minder sterk verband met vormen van non Hodgkin lymfoom. 03. Wat zijn de gezondheidsrisico s van oplosmiddelen? Inademen van oplosmiddelen kan leiden tot irritatie van slijmvliezen en opname door het lichaam via het bloed. Organen met goede doorbloeding en een hoog vetgehalte, zoals het zenuwstelsel kunnen daar vooral effecten van ondervinden. Het acute effect is vergelijkbaar met alcohol. Bij regelmatige blootstelling aan

5 hoge concentraties oplosmiddelen kan dat leiden tot beschadiging van de hersenen. Dit kan zich uiten in vergeetachtigheid, prikkelbaarheid, vermoeidheid, nervositeit, depressiviteit en (in zeer ernstige gevallen) dementie. De naam voor dit ziektebeeld is het organo psychosyndroom (OPS). Daarnaast zijn er beperkte aanwijzingen voor een relatie tussen de oplosmiddelen in PX-10 en een verhoogde kans op een spontane vroegtijdige beëindiging van de zwangerschap bij blootstelling van de vader. Bij herhaald of langdurig contact met de huid kunnen door oplosmiddelen huidafwijkingen (dermatitis) ontstaan 04. Tot hoeveel jaar na blootstelling kun je ziek worden van benzeen? Er zijn onderzoeken die er op wijzen dat vele jaren na blootstelling aan benzeen leukemie kan ontstaan. Het Nederlands Centrum voor Beroepsziekten gaat in haar registratierichtlijn uit van een minimale periode van vijf jaar na blootstelling. Onderzoek toont aan dat het risico op leukemie afneemt naarmate de tijd sinds de blootstelling toeneemt (Rinsky Am. J. Ind. Med. 42 (6): ). Een andere studie toont aan dat de relatie tussen blootstelling aan benzeen en leukemie het sterkst is tot 10 jaar na blootstelling. 20 jaar na de laatste blootstelling aan benzeen is geen verhoogd risico meer aantoonbaar (Finkelstein 2000, Am.J. Ind. Med. 38 (1):1-7). In het tweede deelonderzoek van RIVM zal de periode na blootstelling waarin extra gezondheidsrisico bestaat nader beschouwd worden. 05. Kan ik mij laten onderzoeken als ik gezondheidsklachten heb? Natuurlijk geldt voor alle gezondheidsklachten dat u deze voorlegt aan uw huisarts of militair arts. Wanneer een relatie met blootstelling in het werk wordt vermoed, kan ook de bedrijfsarts u adviseren. Er is geen specifiek gezondheidskundig onderzoek dat aan kan tonen dat u in het verleden bent blootgesteld aan PX-10 of benzeen. 06. Wordt er verder onderzoek gedaan naar mogelijke gezondheidseffecten? Er is inmiddels binnen Defensie onderzoek gedaan naar de samenstelling en het gebruik van PX-10. De resultaten van dit interne onderzoek treft u elders op de informatiepagina s van het informatiepunt PX-10. In een vervolgonderzoek zal aandacht worden besteed aan de gezondheidsrisico s van het werken met PX-10 door medewerkers van Defensie. Zodra hier meerduidelijkheid over is, wordt deze informatie bekend gesteld. Wat is mijn rechtspositie? 01. Ik ben niet ziek, maar heb met PX-10 gewerkt. Wat kan ik doen? U kunt zich laten registreren bij het Informatiepunt PX-10. Hiervoor kunt u het meldingsformulier gebruiken in de rechterkolom op uw scherm. Het formulier is tevens op het Internetportaal van Defensie beschikbaar onder het menu "personeel". Verzendinstructie: Sla het door u ingevulde formulier op. Hierdoor worden de door u ingevoerde gegevens in het formulier bewaard. Stuur het formulier als bijlage per naar het informatiepunt PX-10. Het adres is: info.px-10.cemg.bggz.cdc@mindef.nl Indien u dit formulier liever per post wilt retourneren dan is het adres: Ministerie van Defensie CDC/BGGZ/Informatiepunt PX-10 Antwoordnummer VB Den Haag Binckhorsthof kamer A214 Hebt u vragen over de registratie? Stuur dan uw vraag per naar: info.px- 10.cemg.bggz.cdc@mindef.nl of, bel met het informatiepunt telefoonnummer:

6 Het informatiepunt is bereikbaar op werkdagen van 9.00 uur tot uur. Uiteraard bepaalt u zelf wat wordt vastgelegd. Deze gegevens worden langdurig bewaard. 02. Ik ben ziek en ik denk dat het door de PX-10 komt. Wat kan ik doen? 1. U bent nog in dienst als militair of burgerambtenaar: U kunt contact opnemen met uw militair arts of bedrijfsarts. Deze zal uw ziektegeschiedenis vastleggen en lichamelijk onderzoek uitvoeren. Voor de bedrijfsarts bestaan criteria voor het registreren en melden van beroepsziekten. De arts kan u, als u militair bent, adviseren om een rapportage medische aangelegenheden op te laten stellen. Voor de burgerambtenaar wordt de uitkomst van het onderzoek in zijn dossier vastgelegd. Daarmee worden uw klachten en arbeidsomstandigheden en mogelijke oorzaken vastgelegd. 2. U bent niet meer werkzaam als militair of burgerambtenaar: U kunt contact opnemen met het Zorgloket Militaire Oorlogs- en Dienstslachtoffers bij het ABP. Het Zorgloket is op werkdagen telefonisch bereikbaar op: U kunt ook faxen naar: of een sturen naar brdteamzc@abp.nl. Het zorgloket zal voor u alle noodzakelijke acties ondernemen om vast te laten stellen of uw ziekte een relatie kan hebben met de werkzaamheden verricht in de militaire of burgerlijke openbare dienst. In dat kader regelt het loket voor u de medische beoordeling en beoordeelt het loket of u in aanmerking komt voor een verhoogd arbeidsongeschiktheidspensioen, een invaliditeitspensioen of een nabestaandenpensioen en voor aanvullende voorzieningen en geneeskundige verstrekkingen. 03. Ik ben ziek door het werken met schadelijke stoffen. Waar heb ik mogelijk aanspraak op? 1. U bent (of was) militair: Afhankelijk van de omstandigheden waaronder de blootstelling heeft plaatsgevonden, kunt u aanspraak maken op een verhoogd arbeidsongeschiktheidspensioen of een militair invaliditeitspensioen. De kosten van de noodzakelijke geneeskundige behandeling die niet door uw zorgverzekeraar worden vergoed, komen onder bepaalde voorwaarden ook voor vergoeding in aanmerking. Als u komt te overlijden door uw ziekte dan kunnen uw nabestaanden aanspraak maken op een verhoogd nabestaandenpensioen. Het Zorgloket kan u daar meer over vertellen. 2. U bent (of was) burgerambtenaar: U kunt aanspraak maken op een verhoogd arbeidsongeschiktheidspensioen en, als u komt te overlijden door uw ziekte, uw nabestaanden op een verhoogd nabestaandenpensioen. De kosten van de noodzakelijke geneeskundige behandeling die niet door uw zorgverzekeraar worden vergoed, komen onder bepaalde voorwaarden voor vergoeding in aanmerking. Het DC HR kan u daar meer over vertellen. Telefoon: 0800-CALLSDD ( ) en kies optie 3 of via interne telefoon *06-SDD (733) en kies optie 3 Telefoon vanuit buitenland: Ik wil Defensie aansprakelijk stellen. Hoe kan ik dit doen? Allereerst moet u een beroep doen op de voor u geldende rechtspositie. Dat wil zeggen, dat u een verhoogd arbeidsongeschiktheids- of invaliditeitspensioen

7 moet aanvragen. Als u van mening bent dat uw schade daarmee niet of niet geheel wordt vergoed, dan kunt u een brief sturen naar: Ministerie van Defensie DienstenCentrum Juridische Dienstverlening Postbus ES Den Haag In uw brief dient u aan te geven waarom het ministerie naar uw mening aansprakelijk is voor uw schade. 05. Ik lijd aan Acute Myeloide Leukemie, Myelodysplastisch syndroom of Aplastische anaemie, Acute Lymfatische Leukemie, Chronische Lymfatische Leukemie, Multipel Myeloom of het Folliculair Lymfoom type van non-hodgkin lymfoom. Wat kan ik doen? Indien u in een risicofunctie gewerkt heeft en uw ziekte zich binnen 25 jaar na de laatste blootstelling aan benzeenhoudend PX-10 geopenbaard heeft, is de kans groot dat er een relatie is met het dienstverband en kunt u aanspraak maken op zorg, rechtspositionele voorzieningen en eventuele aanvullende schadevergoeding. Op de in vraag 3 en 4 genoemde wijzen kunt u een verzoek om een invaliditeitspensioen of om een (aanvullende) schadevergoeding indienen. Een zorgcoördinator zal contact met u opnemen om de vervolgprocedure te bespreken. 06. Wat is een risicofunctie? Hieronder treft u een lijst met risicofuncties aan: Koninklijke Marine: geschutsmaker, torpedomaker, geschutskonstabel, wapenmonteur, elektronicamonteur, wapentechnicus. Koninklijke Landmacht: wapenonderhoudsmonteur, medewerker mobilisatiecomplexen voor wapens en wapensystemen. Koninklijke Luchtmacht: wapenonderhoudsmonteur, medewerker wapensystemen, medewerker Object Luchtverdediging. Koninklijke Marechaussee: wapenonderhoudsmonteur. Mocht uit aanvullende informatie, het onderzoek of de behandeling van de diverse claims blijken dat ook andere dan de hierboven genoemde functies als risicoberoep moeten worden aangemerkt, dan zullen deze aan de lijst worden toegevoegd. 07. Ik ben meer dan vijf jaar geleden blootgesteld aan en ziek geworden van PX-10, is mijn claim dan niet verjaard? Verjaring speelt alleen een rol bij de aanvullende schadeclaims en niet bij toepassing van de rechtspositie. Het Burgerlijk Wetboek bepaalt dat voor schadeclaims een korte of relatieve verjaringstermijn van vijf jaar geldt. Deze termijn vangt aan op het moment dat de persoon die schade geleden heeft bekend raakte met zowel de schade als met de daarvoor aansprakelijke persoon. Dit is de zogenaamde relatieve verjaringstermijn. Daarnaast geldt een absolute verjaringstermijn van twintig jaar, of bij blootstelling aan gevaarlijke stoffen zoals hier, dertig jaar. Deze termijn begint op het moment van de gebeurtenis waardoor de schade is ontstaan. Sinds 2004 is de absolute verjaringstermijn bij letselschadeclaims voor schadeveroorzakende incidenten van na die datum losgelaten en geldt alleen nog de (relatieve) verjaringstermijn van vijf jaar. Het is niet duidelijk wanneer er bij Defensie voor het eerst met benzeen is gewerkt. Wel is duidelijk dat in 1985 blootstelling aan benzeen door werken met PX-10 niet meer mogelijk was omdat vanaf die tijd geen benzeen meer in PX-10 aanwezig was. Op 13 oktober 2008 konden de (gewezen) medewerker of zijn

8 nabestaanden bekend zijn met de gevolgen van het werken met PX-10. Op die datum is namelijk het informatiepunt PX-10 geopend. In interne communicatiemiddelen, op het internet en in diverse media is aandacht besteed aan PX-10 en iedereen die in het verleden met PX-10 heeft gewerkt had vanaf dat moment de mogelijkheid zich te laten registreren. De relatieve verjaringstermijn is dan ook op dat moment begonnen. In voorkomend geval zal Defensie geen beroep doen op de absolute verjaringstermijn van dertig jaar voor de typisch aan benzeengerelateerde aandoeningen acute myeloide leukemie (AML), myelodysplastisch syndroom, aplastische anemie, acute lymfatische leukemie (ALL), chronische lymfatische leukemie (CLL), multipel myeloom (MM) en het folliculair lymfoom type (FL) van het non-hodgkin lymfoom. 08. Ik lijd aan een andere aandoening, wat nu? Huidaandoeningen en neurologische aandoeningen, zoals het Organo Psycho Syndroom. Van deze aandoeningen staat vast dat ze niet typisch door benzeen worden veroorzaakt. Er kan wel een verband bestaan met blootstelling aan bestanddelen van PX-10. (Oud-)defensiemedewerkers met dergelijke aandoeningen die een claim indienen, zullen door het ABP worden gekeurd om het causale verband vast te stellen en pensioenaanspraken te bepalen. De uitkomsten van deze keuring worden ook gebruikt bij de bepaling van de restschadevergoeding als een schadeclaim is ingediend. Overige Maligne aandoeningen Hieronder vallen alle overige kankersoorten niet zijnde acute myeloide leukemie (AML), myelodysplastisch syndroom, aplastische anemie, acute lymfatische leukemie (ALL), chronische lymfatische leukemie (CLL), multipel myeloom (MM) en het folliculair lymfoom type (FL) van het non- Hodgkin lymfoom. Voor de niet genoemde kankersoorten wordt geen verband aangenomen met het beroepsmatig werken met benzeen of andere bestanddelen van PX-10. (Oud-) defensiemedewerkers die aan andere (maligne) aandoeningen lijden, kunnen zich weliswaar op basis van een claim laten keuren, maar vooralsnog zijn er geen aanknopingspunten om een relatie met het dienstverband te veronderstellen.

De lijst met veelgestelde vragen

De lijst met veelgestelde vragen De lijst met veelgestelde vragen In deze lijst kunt u wellicht al een antwoord op uw vraag vinden. De lijst wordt zo nodig geactualiseerd met vragen die via de telefoon worden gesteld. Mocht u het antwoord

Nadere informatie

ALGEMENE VRAGEN OVER PX-10

ALGEMENE VRAGEN OVER PX-10 De lijst met veelgestelde vragen inzake PX-10 In deze lijst kunt u wellicht al een antwoord op uw vraag vinden. De lijst wordt zonodig geactualiseerd met vragen die via de telefoon door u gesteld worden.

Nadere informatie

Het eerste deel van het externe onderzoek PX-10 is afgerond. Hierbij informeren we u graag over de resultaten daarvan en de verdere stand van zaken.

Het eerste deel van het externe onderzoek PX-10 is afgerond. Hierbij informeren we u graag over de resultaten daarvan en de verdere stand van zaken. PX-10; Bulletin 4 April 2011 Het eerste deel van het externe onderzoek PX-10 is afgerond. Hierbij informeren we u graag over de resultaten daarvan en de verdere stand van zaken. Dit eerste deelonderzoek

Nadere informatie

Antwoorden op vragen van de leden De Wit en Poppe over het werken met benzeen door defensiepersoneel

Antwoorden op vragen van de leden De Wit en Poppe over het werken met benzeen door defensiepersoneel Postbus 20701 2500 ES Den Haag Telefoon (070) 318 81 88 Fax (070) 318 78 88 Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Plein 2 2511 CR Den Haag Datum 3 oktober 2008 Ons kenmerk D/2008025764

Nadere informatie

Tweede Kamer der Staten-Generaal

Tweede Kamer der Staten-Generaal Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar 2008 2009 31 700 X Vaststelling van de begrotingsstaten van het Ministerie van Defensie (X) voor het jaar 2009 Nr. 120 BRIEF VAN DE STAATSSECRETARIS VAN

Nadere informatie

Leukemie door het gebruik van PX-10?

Leukemie door het gebruik van PX-10? Auteurs: Kuilenburg, I.E. van Schram-Bijkerk, D. Publiekssamenvatting van het rapport: Schram-Bijkerk, D.; Tongeren, M. van; Vermeulen, R.C.H. (ed.). Exposure to toxic substances and potential health effects

Nadere informatie

de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Plein 2 2511 CR Den Haag

de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Plein 2 2511 CR Den Haag Postbus 20701 2500 ES Den Haag Telefoon (070) 318 81 88 Fax (070) 318 78 88 Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Plein 2 2511 CR Den Haag Datum 10 juli 2009 Ons kenmerk P/2009010971

Nadere informatie

PX-10. Onderzoek naar blootstelling en gezondheidsrisico s bij Defensie personeel

PX-10. Onderzoek naar blootstelling en gezondheidsrisico s bij Defensie personeel PX-10 Onderzoek naar blootstelling en gezondheidsrisico s bij Defensie personeel Prof. dr. ir. Erik Lebret Chief Science Officer RIVM Integrale Risicobeoordeling 1 28 januari 2016 Aanleiding RIVM onderzoek

Nadere informatie

de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Plein 2 2511 CR Den Haag Datum 7 november 2014 Betreft Schriftelijke antwoorden gebruik PX-10

de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Plein 2 2511 CR Den Haag Datum 7 november 2014 Betreft Schriftelijke antwoorden gebruik PX-10 > Retouradres Postbus 20701 2500 ES Den Haag de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Plein 2 2511 CR Den Haag Ministerie van Defensie Plein 4 MPC 58 B Postbus 20701 2500 ES Den Haag www.defensie.nl

Nadere informatie

Tweede Kamer der Staten-Generaal

Tweede Kamer der Staten-Generaal Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar 2010 2011 32 500 X Vaststelling van de begrotingsstaten van het Ministerie van Defensie (X) voor het jaar 2011 Nr. 89 LIJST VAN VRAGEN EN ANTWOORDEN Vastgesteld

Nadere informatie

Kanker door uitzending naar de Balkan?

Kanker door uitzending naar de Balkan? Kanker door uitzending naar de Kanker door uitzending naar de Balkan? Onderzoek naar kanker en sterfte tussen 1993 en 2008 onder militairen die zijn uitgezonden naar de Balkan Meer leukemie onder Balkan-militairen?

Nadere informatie

Gassen in containers Rol arbeidsgeneesheer EDPBW. Dr. Edelhart Kempeneers Wetenschappelijk adviseur Preventieadviseur-Arbeidsgeneesheer

Gassen in containers Rol arbeidsgeneesheer EDPBW. Dr. Edelhart Kempeneers Wetenschappelijk adviseur Preventieadviseur-Arbeidsgeneesheer Gassen in containers Rol arbeidsgeneesheer EDPBW Dr. Edelhart Kempeneers Wetenschappelijk adviseur Preventieadviseur-Arbeidsgeneesheer 5 februari 2010 Inhoud 1. 2. 3. 4. Situering Mogelijke stoffen Rol

Nadere informatie

Samenvatting. Nederlands onderzoek aanleiding voor vragen aan Gezondheidsraad

Samenvatting. Nederlands onderzoek aanleiding voor vragen aan Gezondheidsraad Samenvatting Nederlands onderzoek aanleiding voor vragen aan Gezondheidsraad In Nederland wordt naar schatting een half miljoen werknemers met enige regelmaat blootgesteld aan organische oplosmiddelen.

Nadere informatie

Informatie met betrekking tot Belgisch onderzoek naar gezondheidseffecten van HAWK radar

Informatie met betrekking tot Belgisch onderzoek naar gezondheidseffecten van HAWK radar Postbus 20701 2500 ES Den Haag Telefoon (070) 318 81 88 Fax (070) 318 78 88 Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Plein 2 2511 CR Den Haag Afschrift aan de Voorzitter en leden van de

Nadere informatie

Antwoorden op veel gestelde vragen over de folder Chroom-6 en ziekten: wat is er bekend uit de wetenschap?

Antwoorden op veel gestelde vragen over de folder Chroom-6 en ziekten: wat is er bekend uit de wetenschap? Antwoorden op veel gestelde vragen over de folder Chroom-6 en ziekten: wat is er bekend uit de wetenschap? De vragen en antwoorden zijn onderverdeeld in vijf groepen: 1 Algemene vragen over de folder...1

Nadere informatie

Chemisch toxicologische eigenschappen van acrylonitril en medische aspecten van een blootstelling

Chemisch toxicologische eigenschappen van acrylonitril en medische aspecten van een blootstelling Chemisch toxicologische eigenschappen van acrylonitril en medische aspecten van een blootstelling Prof. Dr. Benoit Nemery KU Leuven Prof. Dr. Christophe Stove UGent Acrylonitril: chemische eigenschappen

Nadere informatie

Samenvatting. Vraagstelling

Samenvatting. Vraagstelling Samenvatting Vraagstelling Op verzoek van de minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid leidt de Commissie Gezondheid en beroepsmatige blootstelling aan stoffen (Commissie GBBS) van de Gezondheidsraad

Nadere informatie

Beoordeling gezondheidsrisico's door sporten op kunstgrasvelden met rubbergranulaat

Beoordeling gezondheidsrisico's door sporten op kunstgrasvelden met rubbergranulaat Beoordeling gezondheidsrisico's door sporten op kunstgrasvelden met rubbergranulaat 19 december 2016 Inhoud 1. Aanleiding 2. Wat heeft het RIVM onderzocht? 3. Verband rubbergranulaat en leukemie 4. Voldoet

Nadere informatie

Datum Antwoorden op vragen over de informatiebijeenkomst over PX-10

Datum Antwoorden op vragen over de informatiebijeenkomst over PX-10 > Retouradres Postbus 20701 2500 ES Den Haag de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Plein 2 2511 CR Den Haag Ministerie van Defensie Plein 4 MPC 58 B Postbus 20701 2500 ES Den Haag www.defensie.nl

Nadere informatie

Informatie over materiële hulp voor veteranen, militaire dienstslachtoffers

Informatie over materiële hulp voor veteranen, militaire dienstslachtoffers Informatie over materiële hulp voor veteranen, militaire dienstslachtoffers en hun relaties. Veteranenloket is onderdeel van het Veteraneninstituut Inhoud Het Veteranenloket... 4 Meer over de zorgverlening...

Nadere informatie

de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Plein CR Den Haag Datum Nadere informatie onderzoeken CARC en chroomhoudende verf

de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Plein CR Den Haag Datum Nadere informatie onderzoeken CARC en chroomhoudende verf > Retouradres Postbus 20701 2500 ES Den Haag de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Plein 2 2511 CR Den Haag Ministerie van Defensie Plein 4 MPC 58 B Postbus 20701 2500 ES Den Haag www.defensie.nl

Nadere informatie

GEMEENTE. Datum Ons kenmerk Contactpersoon ML20/ S. Rietvelt-Roubroeks

GEMEENTE. Datum Ons kenmerk Contactpersoon ML20/ S. Rietvelt-Roubroeks Milieu Bodem & Water GEMEENTE Aan de bewoners van deze woning Korte Nieuwstraat 6 6511 PP Nijmegen Telefoon 14024 Telefax (024) 329 95 81 E-mail gemeente@nijmegen.n1 Postbus 9105 6500 HG Nijmegen Datum

Nadere informatie

giftig doelorgaan - toxisch acuut toxisch

giftig doelorgaan - toxisch acuut toxisch Algemene gegevens CAS nr: 50-00-0 EU-etikettering: R-zinnen: 23/24/25-34-40-43 S-zinnen: (1/2)-26-36/37/39-45-51 giftig CLP(EU-GHS): Signaalwoord: GEVAAR H: 351-331-311-301-314-335-317 acuut toxisch doelorgaan

Nadere informatie

Informatie over materiële hulp voor veteranen, militaire dienstslachtoffers en hun relaties.

Informatie over materiële hulp voor veteranen, militaire dienstslachtoffers en hun relaties. Informatie over materiële hulp voor veteranen, militaire dienstslachtoffers en hun relaties. Veteranenloket is onderdeel van het Veteraneninstituut Inhoud Het Veteranenloket... 4 Meer over de zorgverlening...

Nadere informatie

Wil je meer weten over OPS, hieronder vind je de volgende onderwerpen:

Wil je meer weten over OPS, hieronder vind je de volgende onderwerpen: Wil je meer weten over OPS, hieronder vind je de volgende onderwerpen:. Een OPS patiënt. Wat is OPS en klachtenlijst? Oorzaken van OPS. Waar komt dat gif terecht? Natuurlijke ontgifting. Bioresonantie

Nadere informatie

licht ontvlambaar licht ontvlambaar

licht ontvlambaar licht ontvlambaar Tipkaart 22.5 1,2-dichloorethaan (C2H4Cl2) Algemene gegevens CAS nr: 107-06-2 EU-etikettering: R-zinnen: 45-11-22-36/37/38 S-zinnen: : 53-45 licht ontvlambaar zeer giftig CLP(EU-GHS): Signaalwoord: GEVAAR

Nadere informatie

Registratie-richtlijn

Registratie-richtlijn en IONISERENDE STRALING 1 (508: Ziekten veroorzaakt door ioniserende stralen) Beschrijving van de schadelijke invloed Inwendige bestraling wordt veroorzaakt door opname in het lichaam van positief geladen

Nadere informatie

Tipkaart 22.2 H 6. Benzeen (C 6. Algemene gegevens CAS nr: 71-43-2 EU-etikettering: R-zinnen: 45-46-11-36/8-48/23/24/25-65 S-zinnen: 53-45

Tipkaart 22.2 H 6. Benzeen (C 6. Algemene gegevens CAS nr: 71-43-2 EU-etikettering: R-zinnen: 45-46-11-36/8-48/23/24/25-65 S-zinnen: 53-45 Benzeen (C 6 H 6 ) Algemene gegevens CAS nr: 71-43-2 EU-etikettering: R-zinnen: 45-46-11-36/8-48/23/24/25-65 S-zinnen: 53-45 Licht ontvlambaar Schadelijk CLP (EU-GHS): Signaalwoord: GEVAAR H: 225-350-340-372***-304-319-315

Nadere informatie

Zorg dat de ventilatie aanstaat en werkt. Werk zorgvuldig en schoon. Gebruik speciale werkkleding en een speciale ruimte om de kleding op te bergen.

Zorg dat de ventilatie aanstaat en werkt. Werk zorgvuldig en schoon. Gebruik speciale werkkleding en een speciale ruimte om de kleding op te bergen. Zorg dat de ventilatie aanstaat en werkt. Werk zorgvuldig en schoon. Gebruik speciale werkkleding en een speciale ruimte om de kleding op te bergen. Neem de werkkleding nooit mee naar huis. Gebruik persoonlijke

Nadere informatie

Deelrapportage. Zware metalen en chroom-6 in stof. Gezondheidskundige risicobeoordeling POMS-site Eygelshoven

Deelrapportage. Zware metalen en chroom-6 in stof. Gezondheidskundige risicobeoordeling POMS-site Eygelshoven Deelrapportage Zware metalen en chroom-6 in stof Gezondheidskundige risicobeoordeling POMS-site Eygelshoven Unit Medische Milieukunde, GGD Zuid Limburg, Geleen, september 2015 Seksuele Gezondheid, Infectieziekten

Nadere informatie

belangrijke cijfers over hematologische kankersoorten

belangrijke cijfers over hematologische kankersoorten belangrijke cijfers over hematologische kankersoorten Een overzicht van het voorkomen, de behandeling en overleving van hematologische kankersoorten gebaseerd op cijfers uit de Nederlandse Kankerregistratie

Nadere informatie

Tweede Kamer der Staten-Generaal

Tweede Kamer der Staten-Generaal Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar 2014 2015 34 000 X Vaststelling van de begrotingsstaten van het Ministerie van Defensie (X) voor het jaar 2015 Nr. 6 LIJST VAN VRAGEN EN ANTWOORDEN Vastgesteld

Nadere informatie

1 Epidemiologie van multipel myeloom en de ziekte van Waldenström

1 Epidemiologie van multipel myeloom en de ziekte van Waldenström 1 Epidemiologie van multipel myeloom en de ziekte van Waldenström Dr. S.A.M. van de Schans, S. Oerlemans, MSc. en prof. dr. J.W.W. Coebergh Inleiding Epidemiologie is de wetenschap die eenvoudig gezegd

Nadere informatie

Antwoorden op vragen over bericht ziekte oud-medewerkers vanwege blootstelling aan giftige stoffen

Antwoorden op vragen over bericht ziekte oud-medewerkers vanwege blootstelling aan giftige stoffen Ministerie van Defensie > Retouradres Postbus 20701 2500 ES Den Haag de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Plein 2 2511 CR Den Haag Ministerie van Defensie Plein 4 MPC 58 B Postbus 20701

Nadere informatie

Deelrapportage Zware metalen en chroom-6 in stof. Gezondheidskundige risicobeoordeling POMS-site Brunssum

Deelrapportage Zware metalen en chroom-6 in stof. Gezondheidskundige risicobeoordeling POMS-site Brunssum Deelrapportage Zware metalen en chroom-6 in stof Gezondheidskundige risicobeoordeling POMS-site Brunssum Unit Medische Milieukunde, GGD Zuid Limburg, Geleen, september 2015 Seksuele Gezondheid, Infectieziekten

Nadere informatie

U moet worden gekeurd! En nu?

U moet worden gekeurd! En nu? Protocol Verzekeringskeuringen: als u een medische keuring moet ondergaan door de hoogte van het bedrag dat u wilt verzekeren U moet worden gekeurd! En nu? 2 U moet worden gekeurd! En nu? Inhoud Voor wie

Nadere informatie

U moet worden gekeurd! En nu?

U moet worden gekeurd! En nu? Protocol Verzekeringskeuringen: als u een medische keuring moet ondergaan door de hoogte van het bedrag dat u wilt verzekeren U moet worden gekeurd! En nu? Inhoud Voor wie is deze folder bedoeld? 4 Waarom

Nadere informatie

Onderzoek naar CARC CHEMICAL AGENT RESISTANT COATING

Onderzoek naar CARC CHEMICAL AGENT RESISTANT COATING Onderzoek naar CARC CHEMICAL AGENT RESISTANT COATING Onderzoek naar het gebruik van gevaarlijke stoffen bij Defensie; POMS-locaties, chroom-6 en CARC, en de gevolgen voor de gezondheid van (ex-)medewerkers

Nadere informatie

Protocol Verzekeringskeuringen: als u een medische keuring moet ondergaan naar aanleiding van uw gezondheidsverklaring. U moet worden gekeurd! En nu?

Protocol Verzekeringskeuringen: als u een medische keuring moet ondergaan naar aanleiding van uw gezondheidsverklaring. U moet worden gekeurd! En nu? Protocol Verzekeringskeuringen: als u een medische keuring moet ondergaan naar aanleiding van uw gezondheidsverklaring U moet worden gekeurd! En nu? Inhoud Voor wie is deze folder bedoeld? 4 Waarom is

Nadere informatie

Geneeskundige verzorging voor (gewezen) militairen

Geneeskundige verzorging voor (gewezen) militairen Geneeskundige verzorging voor (gewezen) militairen Inhoudsopgave pagina Geneeskundige verzorging 4 Aanvullende verzorging 6 Aanvragen 8 Zorgloket 11 Meer informatie 14 ABP is er voor u 14 Veteranen 15

Nadere informatie

Hoogspanningslijnen en gezondheid deel I: kanker bij kinderen. Nr. 2018/08. Samenvatting

Hoogspanningslijnen en gezondheid deel I: kanker bij kinderen. Nr. 2018/08. Samenvatting Hoogspanningslijnen en gezondheid deel I: kanker bij kinderen Nr. 2018/08 Hoogspanningslijnen en gezondheid deel I: kanker bij kinderen pagina 2 van 5 In Nederland ontstaan jaarlijks ongeveer 135 nieuwe

Nadere informatie

Ziek bij ontslag Defensie zorgt voor inkomen

Ziek bij ontslag Defensie zorgt voor inkomen Ziek bij ontslag Defensie zorgt voor inkomen Inhoudsopgave pagina Ziek bij ontslag? 4 Langer ziek of eerder beter? 6 Uw aanvraag 9 Informeer ABP 10 Zorgloket 12 Meer informatie 14 ABP is er voor u 14

Nadere informatie

HSE guidelines januari 2012 BENZEEN HSE LIFE THE INTERNATIONAL OIL&GAS INDUSTRY STANDARD FOR PROFESSIONALS

HSE guidelines januari 2012 BENZEEN HSE LIFE THE INTERNATIONAL OIL&GAS INDUSTRY STANDARD FOR PROFESSIONALS H HSE guidelines januari 2012 BENZEEN HSE LIFE THE INTERNATIONAL OIL&GAS INDUSTRY STANDARD FOR PROFESSIONALS Werk veilig of werk niet Bij werkzaamheden aan installaties en systemen zijn strikte procedures

Nadere informatie

Risicoschatting emissie PFOA voor omwonenden

Risicoschatting emissie PFOA voor omwonenden Risicoschatting emissie PFOA voor omwonenden Inhoud 1. Aanleiding 2. Risicoschatting 3. Resultaten 4. Conclusie Gezondheidsrisico 5. Aanbevelingen PFOA emissies Dordrecht 5 april 2016 1. Aanleiding voor

Nadere informatie

Voorwaarden. Wordt er geloot? Nee. Bij dit onderzoek speelt loting geen rol.

Voorwaarden. Wordt er geloot? Nee. Bij dit onderzoek speelt loting geen rol. PSCT 19 (Leukemie, ALL, AML, Multipel Myeloom, CLL, MDS, Hodgkin Lymfoom, Non-Hodgkin lymfoom) / acute lymfatische leukemie, acute myeloïde leukemie, chronische lymfatische leukemie, hodgkinlymfoom, leukemie

Nadere informatie

Wat te doen als u bent blootgesteld aan een kankerverwekkende stof(fen)?

Wat te doen als u bent blootgesteld aan een kankerverwekkende stof(fen)? Wat te doen als u bent blootgesteld aan een kankerverwekkende stof(fen)? Het eerste dat u moet doen als u bent blootgesteld aan kankerverwekkende stof(fen) is mogelijke collega s op de hoogte stellen en

Nadere informatie

Infoavond asbestincident Maldegem 23 mei 2019

Infoavond asbestincident Maldegem 23 mei 2019 Infoavond asbestincident Maldegem 23 mei 2019 Dr. Hana Chovanova, Agentschap Zorg en Gezondheid Layla Aydemir, medisch milieukundige, Logo Gezond+ Terechte ongerustheid? We begrijpen dat jullie ongerust

Nadere informatie

Titel van het onderzoek: Biobank voor chronische lymfatische leukemie, lymfeklierkanker en myeloom

Titel van het onderzoek: Biobank voor chronische lymfatische leukemie, lymfeklierkanker en myeloom INFORMATIEBRIEF EN TOESTEMMINGSFORMULIER VOOR PATIENTEN Titel van het onderzoek: Biobank voor chronische lymfatische leukemie, lymfeklierkanker en myeloom Geachte heer, mevrouw, Uw arts heeft u geïnformeerd

Nadere informatie

Onderzoek naar blootstelling aan endotoxinen in de agrarische sectoren van teelt, be- en verwerking en handel

Onderzoek naar blootstelling aan endotoxinen in de agrarische sectoren van teelt, be- en verwerking en handel Onderzoek naar blootstelling aan endotoxinen in de agrarische sectoren van teelt, be- en verwerking en handel drs. Suzanne Spaan ir. Inge Wouters dr. ir. Dick Heederik Institute for Risk Assessment Sciences

Nadere informatie

Maligne hematologie. Asia Ropela, internist-oncoloog St.Jansdal ziekenhuis 22 maart 2014

Maligne hematologie. Asia Ropela, internist-oncoloog St.Jansdal ziekenhuis 22 maart 2014 Maligne hematologie Asia Ropela, internist-oncoloog St.Jansdal ziekenhuis 22 maart 2014 Indeling Leukemie acuut AML (acute myeloïde leukemie) ALL (acute lymfoïde leukemie) chronisch CML (chronische myeloïde

Nadere informatie

TGG 8 uur mg/m 3 (ppm) Zuurstof*** 19 21%

TGG 8 uur mg/m 3 (ppm) Zuurstof*** 19 21% Tipkaart 7 Grenswaarden In deze tabel zijn de grenswaarden 1 opgenomen van gevaarlijke gassen die je in zeecontainers kunt aantreffen. Een deel van deze gassen heeft een wettelijke grenswaarde. Voor stoffen

Nadere informatie

HSE guidelines. januari 2012 BENZEEN HSE LIFE THE INTERNATIONAL OIL&GAS INDUSTRY STANDARD FOR PROFESSIONALS

HSE guidelines. januari 2012 BENZEEN HSE LIFE THE INTERNATIONAL OIL&GAS INDUSTRY STANDARD FOR PROFESSIONALS HSE guidelines H januari 2012 BENZEEN HSE LIFE THE INTERNATIONAL OIL&GAS INDUSTRY STANDARD FOR PROFESSIONALS Werk veilig of werk niet Bij werkzaamheden aan installaties en systemen zijn strikte procedures

Nadere informatie

Protocol Verzekeringskeuringen: als u een medische keuring moet ondergaan naar aanleiding van uw gezondheidsverklaring. U moet worden gekeurd! En nu?

Protocol Verzekeringskeuringen: als u een medische keuring moet ondergaan naar aanleiding van uw gezondheidsverklaring. U moet worden gekeurd! En nu? Protocol Verzekeringskeuringen: als u een medische keuring moet ondergaan naar aanleiding van uw gezondheidsverklaring U moet worden gekeurd! En nu? U moet worden gekeurd! En nu? Inhoud Voor wie is deze

Nadere informatie

Onze bakkerij werkt mee aan de uitvoering van het Arboconvenant Grondstofallergie

Onze bakkerij werkt mee aan de uitvoering van het Arboconvenant Grondstofallergie Onze bakkerij werkt mee aan de uitvoering van het Arboconvenant Grondstofallergie ...grondstofallergie kan opeens een probleem worden......elk bedrijf een stofbeheersingsplan... Preventie van grondstofallergie:

Nadere informatie

TGG 8 uur mg/m 3 (ppm) 14 (20) 3,25 (1) 1 (0,9) 0,7 (0,1) 7 (1,5) 0,15 (0,1) 0,14 (0,1)

TGG 8 uur mg/m 3 (ppm) 14 (20) 3,25 (1) 1 (0,9) 0,7 (0,1) 7 (1,5) 0,15 (0,1) 0,14 (0,1) Tipkaart 7 Grenswaarden Onderstaande tabel geeft een overzicht van grenswaarden van veel voorkomende gevaarlijke gassen in zeecontainers. Een deel van deze gassen kent een wettelijke grenswaarde. Voor

Nadere informatie

N.V. Univé Schade. Voorwaarden Werknemersschadeverzekering versie 1

N.V. Univé Schade. Voorwaarden Werknemersschadeverzekering versie 1 N.V. Univé Schade Voorwaarden Werknemersschadeverzekering versie 1 Het is belangrijk om te weten wat u en uw werknemers kunnen verwachten van deze werknemersschadeverzekering. In deze voorwaarden staat

Nadere informatie

Inleiding. Aflevering 6 September 2009. Contactgegevens. In dit nummer

Inleiding. Aflevering 6 September 2009. Contactgegevens. In dit nummer Aflevering 6 September 2009 Inleiding Dit is de zesde nieuwsbrief van het project Melding en Registratie van Beroepsziekten en Arbeidsongevallen op de Nederlandse Antillen, Aruba en in Suriname (afgekort:

Nadere informatie

BMW voor leidinggevenden

BMW voor leidinggevenden BMW voor leidinggevenden Dienstencentrum Bedrijfsmaatschappelijk Werk Wat kunnen wij voor u betekenen? Bedrijfsmaatschappelijk werk ondersteunt leidinggevenden bij het voorkomen en oplossen van persoonlijke

Nadere informatie

Gevaarlijke stoffen zijn stoffen die gevaarlijk zijn voor je gezondheid. Op je werk, maar ook thuis zijn veel meer gevaarlijke stoffen dan je denkt.

Gevaarlijke stoffen zijn stoffen die gevaarlijk zijn voor je gezondheid. Op je werk, maar ook thuis zijn veel meer gevaarlijke stoffen dan je denkt. Gevaarlijke stoffen Gevaarlijke stoffen zijn stoffen die gevaarlijk zijn voor je gezondheid. Op je werk, maar ook thuis zijn veel meer gevaarlijke stoffen dan je denkt. Giftig Een stof is giftig als deze

Nadere informatie

Bij wie kan een opdrachtgever/cliënt terecht als hij ontevreden is?

Bij wie kan een opdrachtgever/cliënt terecht als hij ontevreden is? Klachtenregeling Bedrijfsartsen-flex B.V. Klachtopvang Artikel 1 Bij wie kan een opdrachtgever/cliënt terecht als hij ontevreden is? Een opdrachtgever of cliënt kan zijn ontevredenheid bespreken met: a.

Nadere informatie

Invaliditeitspensioen. voor gewezen militairen

Invaliditeitspensioen. voor gewezen militairen Invaliditeitspensioen voor gewezen militairen Inhoudsopgave pagina Uw aanvraag 4 Het onderzoek 6 Invaliditeitspensioen 8 Blijvende invaliditeit 11 Garantiepensioen 15 Zorgloket 17 Meer informatie 18 ABP

Nadere informatie

Ministerie van Veiligheid en Justitie

Ministerie van Veiligheid en Justitie Ministerie van Veiligheid en Justitie > Retouradres Postbus 20301 2500 EH Den Haag Politie HRMO De Nationale Ombudsman De heer mr. F.J.W.M. van Dooren Turfmarkt 147 nostbus 93122 2511 DP Den Haag 2509

Nadere informatie

POMS-site Ter Apel Beoordeling Gezondheidsrisico. Eindrapport

POMS-site Ter Apel Beoordeling Gezondheidsrisico. Eindrapport POMS-site Ter Apel Beoordeling Gezondheidsrisico Eindrapport Juni 2016 1 POMS-site Ter Apel Beoordeling Gezondheidsrisico Eindrapport Juni 2016 Auteurs: M. Eggens F. Greven F. Duijm 2 Inhoudsopgave 1.

Nadere informatie

Meer zelfdoding bij militairen die op missie zijn geweest? Onderzoek naar zelfdoding onder mannelijke militairen op basis van sterftecijfers

Meer zelfdoding bij militairen die op missie zijn geweest? Onderzoek naar zelfdoding onder mannelijke militairen op basis van sterftecijfers Meer zelfdoding bij militairen die op missie zijn geweest? Onderzoek naar zelfdoding onder mannelijke militairen op basis van sterftecijfers In de Verenigde Staten is onderzoek gepubliceerd dat suggereert

Nadere informatie

Inhoudsopgave. pagina

Inhoudsopgave. pagina Bijzonder Militair NabestaandenPensioen 3 Inhoudsopgave pagina Voor wie is deze brochure? 5 Uw partner en kinderen 6 U overlijdt. Wie moet wat regelen? 8 Militair InvaliditeitsPensioen 9 ArbeidsongeschiktheidsPensioen

Nadere informatie

PAGO Gevaarlijke Stoffen juni 2018 dia nr 5. Blootstelling aan gevaarlijke stoffen op het werk in Nederland. PAGO Gevaarlijke Stoffen

PAGO Gevaarlijke Stoffen juni 2018 dia nr 5. Blootstelling aan gevaarlijke stoffen op het werk in Nederland. PAGO Gevaarlijke Stoffen PAGO Gevaarlijke Stoffen ofwel het Addendum Leidraad Preventief Medisch Onderzoek (PMO) van werkenden bij blootstelling aan gevaarlijke stoffen auteurs Rik Menting, Frank Brekelmans, Carel Hulshof Blootstelling

Nadere informatie

Aan de slag met de Stoffenmanager Schoonmaak. Zo werk je prettiger!

Aan de slag met de Stoffenmanager Schoonmaak. Zo werk je prettiger! Aan de slag met de Stoffenmanager Schoonmaak Zo werk je prettiger! Vooraf Schoonmakers werken dagelijks met allerlei schoonmaak- en onderhoudsmiddelen. Hierin zitten stoffen die schadelijk kunnen zijn

Nadere informatie

Voorwaarden Werknemersschadeverzekering

Voorwaarden Werknemersschadeverzekering N.V. Univé Schade Voorwaarden Werknemersschadeverzekering Versie 1 2202.03/18 Pagina 2/9 Het is belangrijk om te weten wat u en uw werknemers kunnen verwachten van deze werknemersschadeverzekering. In

Nadere informatie

Gericht Periodiek Onderzoek (GPO)

Gericht Periodiek Onderzoek (GPO) Gericht Periodiek Onderzoek (GPO) Aandacht voor werk met bijzondere gezondheidsrisico s Informatie voor de werknemer Werk met bijzondere gezondheidsrisico s Sommige werkzaamheden in de bouwnijverheid gaan

Nadere informatie

VEILIGHEIDS- INFORMATIE- BLAD

VEILIGHEIDS- INFORMATIE- BLAD VEILIGHEIDS- INFORMATIE- BLAD COLORSIL VEILIGHEIDSINFORMATIEBLAD 1.- IDENTIFICATIE VAN DE STOF OF HET PREPARAAT EN VAN DE VENNOOTSCHAP/ONDERNEMING 1.1 Productbenaming: COLORSIL 1.2 Fabrikant: COSENTINO

Nadere informatie

Samenvatting Advies normering piekblootstelling oplosmiddelen 1

Samenvatting Advies normering piekblootstelling oplosmiddelen 1 Commissie Arbeidsomstandigheden Samenvatting Advies normering piekblootstelling oplosmiddelen 1 Kern van het advies De Commissie Arbeidsomstandigheden van de Sociaal-Economische Raad (SER) heeft in een

Nadere informatie

Klachtenregeling cliënten De Hoven

Klachtenregeling cliënten De Hoven Klachtenregeling cliënten De Hoven Hoofdstuk 1 Algemene bepalingen Artikel 1 Begripsomschrijvingen 1. Voor de toepassing van deze regeling wordt verstaan onder: a. zorgaanbieder : Stichting De Hoven b.

Nadere informatie

Wat te doen als u bent blootgesteld aan asbest?

Wat te doen als u bent blootgesteld aan asbest? Wat te doen als u bent blootgesteld aan asbest? Het eerste dat u moet doen als u bent blootgesteld aan asbest is het werk stil leggen, mogelijke collega s op de hoogte stellen en de Inspectie SZW (voorheen

Nadere informatie

Mengsel van ethanol 96% (gedenatureerd met 3% isopropyl alcohol), gezuiverd water, chloorhexidine digluconaat 20% en azorubine.

Mengsel van ethanol 96% (gedenatureerd met 3% isopropyl alcohol), gezuiverd water, chloorhexidine digluconaat 20% en azorubine. 1 IDENTIFICATIE VAN DE STOF OF HET PREPARAAT EN VAN DE ONDERNEMING 1.1 Identificatie van de stof of het preparaat Fagron Pharmawhite chlohex 0.5 alco coloured 1.2 Gebruik van de stof of het preparaat Ontsmetting

Nadere informatie

Asbest en Gezondheidsschade Schadevergoeding en tegemoetkoming

Asbest en Gezondheidsschade Schadevergoeding en tegemoetkoming Asbest en Gezondheidsschade Schadevergoeding en tegemoetkoming Neem zo snel mogelijk contact op met het Instituut Asbestslachtoffers om uw rechten veilig te stellen. Asbest en gezondheidsschade Veel mensen

Nadere informatie

VEILIGHEIDSINFORMATIEBLAD

VEILIGHEIDSINFORMATIEBLAD VEILIGHEIDSINFORMATIEBLAD 1 IDENTIFICATIE VAN DE STOF OF HET PREPARAAT EN VAN DE ONDERNEMING Productnaam: 20X SSPE Buffer Uitrustingsnaam: SOLiD(TM) FRAGMENT SEQUENCING BUFFER KIT Distributeur: Applied

Nadere informatie

Registratie-richtlijnen A047 GEHALOGENEERDE AROMATISCHE KOOLWATERSTOFFEN

Registratie-richtlijnen A047 GEHALOGENEERDE AROMATISCHE KOOLWATERSTOFFEN en GEHALOGENEERDE AROMATISCHE KOOLWATERSTOFFEN 1 (127: Door halogeenderivaten van aromatische koolwaterstoffen veroorzaakte ziekten) Beschrijving van de groep stoffen De benzeen-zesring vormt de kern van

Nadere informatie

Klachtenreglement FortaGroep

Klachtenreglement FortaGroep Klachtenreglement FortaGroep Hoofdstuk 1 Algemene bepalingen Artikel 1. Begripsomschrijvingen Voor de toepassing van deze klachtenregeling wordt verstaan onder: a) zorgaanbieder: de rechtspersoon die de

Nadere informatie

Tweede Kamer der Staten-Generaal

Tweede Kamer der Staten-Generaal Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar 2007 2008 31 200 X Vaststelling van de begrotingsstaten van het Ministerie van Defensie (X) voor het jaar 2008 30 674 Wijziging van de Militaire ambtenarenwet

Nadere informatie

Klachtenbehandeling bij zorgverzekeringen

Klachtenbehandeling bij zorgverzekeringen Klachtenbehandeling bij zorgverzekeringen Bent u ontevreden? Vertel het ons! Kijk voor meer informatie op www.prolife.nl/klachten Bent u ontevreden? Vertel het ons! Bent u ontevreden over een beslissing

Nadere informatie

Commissie van Advies Volledige Schadevergoeding (CAVS)

Commissie van Advies Volledige Schadevergoeding (CAVS) Commissie van Advies Volledige Schadevergoeding (CAVS) 2016/112 van 6 november 2016 CAVS: voorzitter: Prof. mr. S.D. Lindenbergh; leden: Mr. J.P. de Jong en Dhr. H.J. Kleian Eenzijdig verzoek om advies/

Nadere informatie

Q&A Q&A geitenhouderij en gezondheid

Q&A Q&A geitenhouderij en gezondheid Q&A Q&A geitenhouderij en gezondheid Kennisbericht ter ondersteuning van GGD Bureau GMV in Noord-Brabant in verband met de mogelijke vestiging van een geitenhouderij in de gemeente Gemert/Bakel Versie

Nadere informatie

Toolbox-meeting Gevaarlijke dampen, gassen en stoffen

Toolbox-meeting Gevaarlijke dampen, gassen en stoffen Toolbox-meeting Gevaarlijke dampen, gassen en stoffen Inleiding Met dampen van brandbare vloeistoffen, gassen en stoffen moet je behoorlijk uitkijken. Er dreigen namelijk vier gevaren, zijnde: Het gevaar

Nadere informatie

Vraag en antwoorden over chroom-6

Vraag en antwoorden over chroom-6 Vraag en antwoorden over chroom-6 Dit is een overzicht van de meeste gestelde vragen over chroom-6 die gesteld zijn tijdens de voorlichtingsbijeenkomsten. In de verslagen van de bijeenkomsten zijn alle

Nadere informatie

Conclusies en adviezen Paritaire Commissie Aanpak problematiek Chroom 6

Conclusies en adviezen Paritaire Commissie Aanpak problematiek Chroom 6 Conclusies en adviezen Paritaire Commissie Aanpak problematiek Chroom 6 In 2014 was er sprake van een toenemend aantal meldingen van gezondheidsklachten bij werknemers en (ex-) werknemers van het ministerie

Nadere informatie

Opsporen van chronische Q-koorts. Informatie voor deelnemers

Opsporen van chronische Q-koorts. Informatie voor deelnemers Opsporen van chronische Q-koorts Informatie voor deelnemers Opsporen van chronische Q-koorts Chronische Q-koorts is een ziekte waarbij mensen ernstige klachten kunnen krijgen en zelfs kunnen overlijden.

Nadere informatie

Bijzonder Militair NabestaandenPensioen

Bijzonder Militair NabestaandenPensioen Bijzonder Militair NabestaandenPensioen 3 Inhoudsopgave pagina Voor wie is deze brochure? 4 Uw partner en kinderen 5 U overlijdt. Wie moet wat regelen? 6 Militair InvaliditeitsPensioen 8 ArbeidsongeschiktheidsPensioen

Nadere informatie

Inkomen bij arbeidsongeschiktheid, invaliditeit en ziekte

Inkomen bij arbeidsongeschiktheid, invaliditeit en ziekte Inkomen bij arbeidsongeschiktheid, invaliditeit en ziekte Inhoudsopgave pagina Waar kan ik op rekenen? 4 Arbeidsongeschiktheidspensioen 7 Invaliditeitspensioen 9 Ziek als uw contract afloopt 10 Extra

Nadere informatie

Vragen en antwoorden over de onderzoeken naar het gebruik van chroomverf

Vragen en antwoorden over de onderzoeken naar het gebruik van chroomverf Vragen en antwoorden over de onderzoeken naar het gebruik van chroomverf Dit is een overzicht van de meeste gestelde vragen over de onderzoeken naar het gebruik van chroomverf binnen defensie. Het zijn

Nadere informatie

Gaat het mis tussen een veteraan en een (overheids)instantie? Dan staan wij voor u klaar.

Gaat het mis tussen een veteraan en een (overheids)instantie? Dan staan wij voor u klaar. Gaat het mis tussen een veteraan en een (overheids)instantie? Dan staan wij voor u klaar. WAT DOET DE VETERANENOMBUDSMAN? Reinier van Zutphen de Veteranenombudsman Wat doet de Veteranenombudsman? Sinds

Nadere informatie

maart 2008 BENZEEN VGWM Gezondheid Veiligheid Welzijn A WAY OF LIVING Standaards voor professionals, wees alert!

maart 2008 BENZEEN VGWM Gezondheid Veiligheid Welzijn A WAY OF LIVING Standaards voor professionals, wees alert! maart 2008 VGWM A WAY OF LIVING Veiligheid Gezondheid Welzijn Milieu VGWM Standaards voor professionals, wees alert! Werk veilig of werk niet Voor werkzaamheden aan gesloten installaties en systemen zijn,

Nadere informatie

Welkom in Meander Medisch Centrum. Informatieavond non-hodgkinlymfoom en stamceltransplantatie 25 november 2014

Welkom in Meander Medisch Centrum. Informatieavond non-hodgkinlymfoom en stamceltransplantatie 25 november 2014 Welkom in Meander Medisch Centrum Informatieavond non-hodgkinlymfoom en stamceltransplantatie 25 november 2014 Indolent non Hodgkin lymfoom en chronischlymfatischeleukemie Van oorzaaktot (nieuwe ontwikkelingen

Nadere informatie

Klachtenregeling Stichting JY

Klachtenregeling Stichting JY Stichting JY Klachtopvang 1. Bij wie kan een cliënt terecht als hij ontevreden is? Een cliënt kan zijn ontevredenheid bespreken met: a. de medewerker over wie hij niet tevreden is; b. diens leidinggevende;

Nadere informatie

DE GELE BIJLAGE VEILIGHEIDSGEGEVENS VOOR EEN AANTAL STOFFEN

DE GELE BIJLAGE VEILIGHEIDSGEGEVENS VOOR EEN AANTAL STOFFEN DE GELE BIJLAGE VEILIGHEIDSGEGEVENS VOOR EEN AANTAL STOFFEN 1. Aceton pag. 70 2. Azijnzuur 100% 71 3. Blauw vitriool (blauw kopersulfaat) 72 4. Bruinsteen 73 5. Courtoisiet (kaliumjodide) 74 6. Jood 75

Nadere informatie

RISICO-INVENTARISATIE EN EVALUATIE (RI&E) MET BETREKKING TOT DE BLOOTSTELLING

RISICO-INVENTARISATIE EN EVALUATIE (RI&E) MET BETREKKING TOT DE BLOOTSTELLING INLEIDING Op basis van de Arbowet is een werkgever verplicht een beleid te voeren dat risico s voor de veiligheid en gezondheid voor de medewerkers zoveel mogelijk uitsluit. Dit geldt ook voor situaties

Nadere informatie

PX-10. Intern Onderzoek. Ministerie van Defensie. Commando DienstenCentra CEMG

PX-10. Intern Onderzoek. Ministerie van Defensie. Commando DienstenCentra CEMG Bezoekadres: Korporaal van Oudheusdenkazerne Noodweg 37, Hilversum Postadres: MPC 53 A Postbus 109 3769 ZJ Soesterberg www.cdc.nl Steller: Kol -arts H.A. Gerretsen MPH Telefoon (035) 577 45 32 Fax (035)

Nadere informatie

De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA DEN HAAG. Datum 23 november 2015 Betreft Kamervragen. Geachte voorzitter,

De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA DEN HAAG. Datum 23 november 2015 Betreft Kamervragen. Geachte voorzitter, > Retouradres Postbus 20350 2500 EJ Den Haag De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA DEN HAAG Bezoekadres: Parnassusplein 5 2511 VX Den Haag T 070 340 79 11 F 070 340

Nadere informatie

1 IDENTIFICATIE VAN DE STOF OF HET PREPARAAT EN VAN DE ONDERNEMING

1 IDENTIFICATIE VAN DE STOF OF HET PREPARAAT EN VAN DE ONDERNEMING 1 IDENTIFICATIE VAN DE STOF OF HET PREPARAAT EN VAN DE ONDERNEMING 1.1 Identificatie van de stof of het preparaat Fagron Chloorhexidine 0,5% Oplossing in alcohol gekleurd 1.2 Gebruik van de stof of het

Nadere informatie

De rechten en plichten van de patiënt

De rechten en plichten van de patiënt 1/6 Algemeen De rechten en plichten van de patiënt Inleiding Als patiënt hebt u een aantal rechten en plichten die zijn vastgelegd in de Wet Bescherming Persoonsgegevens, de Wet op de Geneeskundige Behandelingsovereenkomst

Nadere informatie

Uitslag: Instituut voor Preventie & Gezondheid

Uitslag: Instituut voor Preventie & Gezondheid Uitslag: Instituut voor Geachte Hartelijk dank voor uw deelname aan het Elektronisch Preventief Medisch Onderzoek. Hierbij willen wij u graag de resultaten aanleveren met inzage in risicofactoren met betrekking

Nadere informatie