PAGO Gevaarlijke Stoffen juni 2018 dia nr 5. Blootstelling aan gevaarlijke stoffen op het werk in Nederland. PAGO Gevaarlijke Stoffen

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "PAGO Gevaarlijke Stoffen juni 2018 dia nr 5. Blootstelling aan gevaarlijke stoffen op het werk in Nederland. PAGO Gevaarlijke Stoffen"

Transcriptie

1 PAGO Gevaarlijke Stoffen ofwel het Addendum Leidraad Preventief Medisch Onderzoek (PMO) van werkenden bij blootstelling aan gevaarlijke stoffen auteurs Rik Menting, Frank Brekelmans, Carel Hulshof Blootstelling aan gevaarlijke stoffen op het werk in Nederland Jaarlijks 3000 tot 4000 doden Jaarlijks DALY's Verkeersdoden : jaarlijks 600 Dodelijke arbeidsongevallen : 60 Frank Brekelmans, arbeidshygiënist juni 2018 dia nr 2 PMO Gevaarlijke Stoffen? Wat is dat? Bedrijfsartsen doen hier niets mee Oorzaken volgens deze bedrijfsartsen : PAGO / PMO PMO "Krijg ik betaald om dit uit te zoeken?" "Ik begrijp de vraag niet" "Ik weet niets van deze chemicaliën" "Dit vind ik ingewikkeld" dia nr 3 dia nr 4 In blauw : domein van arbeidshygiënist oranje : bedrijfsarts In oranje : domein van bedrijfsarts Start Stappenplan PMO Gevaarlijke Stoffen 1 Maak inventarisatie van stoffen Bepaal populatie at risk 6 Voer PMO uit 2 Maak overzicht van H-zinnen 7 Geef terugkoppeling aan individuele werknemers 3 Stel vast welke doelorganen of effecten uit de H-zinnen zijn af te leiden 8 Geef terugkoppeling op groepsniveau 4 Kies onderzoeksmethoden op basis van de doelorganen 9 Adviseer verbetering van arbeidsomstandigheden Stel PMO voorstel op Plan volgende 10 PMO Gevaarlijke Stoffen dia nr 5 dia nr 6 5 1

2 Verantwoordelijkheid werkgever : RI&E RI&E Gevaarlijke Stoffen Blootstellings beoordelingen Biologische monitoring klaar nee Blootstellingen boven grenswaarde? Verbeter de arbeidshygiënische strategie Volg de vorderingen van de verbeteringen ja Herhaal de blootstellingsbeoordeling In blauw domein van arbeidshygiënist oranje : bedrijfsarts In oranje : domein van bedrijfsarts dia nr 7 dia nr 8 Verantwoordelijkheid werkgever : acties Verantwoordelijkheid werkgever : registraties Register Gevaarlijke Stoffen maken Carcinogene en/of Mutagene stoffen : maak aanvullende registratie & notities in personeelsdossier Reprotoxische stoffen : maak aanvullende registratie & aanvullingen in Beleid Zwangeren Werken met gevaarlijke stoffen : geef voorlichting en instructie Carcinogenen en mutagenen : jaarlijks voorlichting & instructie Reprotoxische stoffen : informeer proactief alle medewerkers Houd adequaat toezicht RI&E Gevaarlijke Stoffen Register Gevaarlijke Stoffen Aanvullend Register CMR Stoffen Beleid zwangeren en reprotoxische stoffen Registratie van werknemers die werken met Carcinogene en Mutagene stoffen Eerste opzet PAGO Gevaarlijke Stoffen : het PMO Advies PAGO rapportages oranje : bedrijfsarts dia nr 9 dia nr 10 Van H-zinnen naar doelorgaan / effect Voorbeeld gevaarlijke stoffen register met 200 producten dia nr 11 dia nr 12 2

3 H311 H312 H314 H315 H317 H318 H319 H331 H332 H334 H336 H340 H341 H350 H351 H360 H361 Unieke H-zinnen bij de 200 producten in het Register Gevaarlijke Stoffen dia nr 13 Code Van toepassing op doelorgaan/effect H311 Acute dermale toxiciteit, gevarencategorie 3 H312 Acute dermale toxiciteit, gevarencategorie 4 H314 Huidcorrosie / -irritatie, gevarencategorie 1A 1B & 1C H315 Huidcorrosie / -irritatie, gevarencategorie 2 H317 Huidsensibilisatie, gevarencategorie 1 H318 Ernstig oogletsel / oogirritatie, gevarencategorie 1 H319 Ernstig oogletsel / oogirritatie, gevarencategorie 2A H331 Acute toxiciteit bij inademing, gevarencategorie 3 H332 Acute toxiciteit bij inademing, gevarencategorie 4 H334 Sensibilisatie van de luchtwegen, gevarencategorie 1 H336 Specifieke doelorgaan-toxiciteit bij eenmalige blootstelling, gevarencategorie 3, narcotische werking PAGO H361 Gevaarlijke Voortplantingstoxiciteit, Stoffen juni 2018 gevarencategorie 2 huid ogen luchtwegen neurologische effecten H340 Mutageniteit in geslachtscellen, gevarencategorie 1A en 1B genetische schade H341 Mutageniteit in geslachtscellen, gevarencategorie 2 verbod zwangeren H350 Kankerverwekkendheid, gevarencategorie 1A en 1B H351 Kankerverwekkendheid, gevarencategorie 2 H360 Voortplantingstoxiciteit, gevarencategorie 1A en 1B carcinogeniteit reprotoxiciteit dia nr 14 Gevaarlijke stoffen register fabriek met 160 producten R-zin korte omschrijving doelorgaan / effect 20 schadelijk bij inademing 23 giftig bij inademing 37 irriterend ademhalingswegen luchtweg 65 longschade na inslikken longen 21 schadelijk voor huid 24 giftig bij aanraking met huid 43 sensibiliserend voor huid 66 herhaalde blootstelling gebarsten huid huid 38 irriterend voor huid 34 veroorzaakt brandwonden 22 schadelijk bij opname door mond afhankelijk van de toxische eigenschappen 25 giftig bij opname door mond van de stof 36 irriterend voor ogen 41 ernstig oogletsel ogen 40 carcinogeen carcinogeniteit dia nr 15 PAGO Gevaarlijke 67 dampen Stoffen juni kunnen 2018 slaperigheid veroorzaken centraal zenuwstelsel dia nr 16 Van doelorganen / effecten naar PMO-opzet Doelorgaan huid PMO opzet Vragenlijst uit Richtlijn Contacteczeem: Preventie en Behandeling Fotografie Plakproeven RAST dia nr 17 dia nr 18 3

4 Doelorgaan luchtwegen PMO opzet Anamnese Vragenlijst NVAB Astma en COPD Bloedonderzoek: bloedbeeld/eosinofilie totaal IGE/ specifiek IGE spirometrie piekflowmetingen Effect mutageniteit PMO opzet Arbeidsgezondheidskundig spreekuur (zie ook PMO opzet bij reprotoxiciteit) Voor zwangeren en werknemers tijdens lactatie verboden arbeid te verrichten waarbij zij aan mutagenen kunnen worden blootgesteld Bronchiale hyperreactiviteit, Alfa-1-antitrypsine, huidtesten, RAST, ELISA dia nr 19 dia nr 20 Effect carcinogeniteit PMO opzet Effect reprotoxiciteit PMO opzet Arbeidsgezondheidskundig spreekuur Terughoudendheid bij screenend onderzoek naar kanker Uitzonderingen blaaskanker : cytologie urine leukemie : bloedbeeld huidkanker/ actinische keratose : huidinspectie NVAB Richtlijn Kanker en Werk voor het handelen van de bedrijfsarts bij behoud van en terugkeer naar werk Aanvullende diagnostiek Preventie consult NVAB Richtlijn Zwangerschap, Postpartumperiode en Werk Preconceptie Indicatie Lijst (PIL) Multidisciplinaire samenwerkingsafspraken College perinatal zorg ( CPZ) 2017 Bij concrete blootstelling of bij cluster van miskramen kan specialistisch onderzoek geïndiceerd zijn dia nr 21 dia nr 22 Doelorgaan nieren PMO opzet Anamnese Bloeddruk Bloedonderzoek: nierfunctie; Creatinine Ureum Urine: albuminurie Samenwerking BA met AH is essentieel onderlinge samenhang van RI&E, blootstellingsregisters en PMO/PAGO : dienen voor AH en BA helder te zijn uitkomsten van PMO/PAGO beoordelen door BA en AH BA en AH adviseren samen aan werkgever Werkgever dient dit te faciliteren dia nr 23 dia nr 24 4

5 Samenwerking BA met AH is essentieel Stellingen Er dient nog enige bijscholingen genoten te worden Meer dan 3000 doden per jaar maakt dat hazard based benadering nodig is Kind kan de was doen! dia nr 25 dia nr 26 Addendum Leidraad Preventief Medisch Onderzoek (PMO) van werkenden bij blootstelling aan gevaarlijke stoffen is te vinden op : uploads/files/insite/ addendum-leidraadpmo-gevaarlijke-stoffen-definitiefpdf en op : dia nr 27 5

Betekenis H-zinnen. Gevarenaanduidingen voor materiële gevaren

Betekenis H-zinnen. Gevarenaanduidingen voor materiële gevaren Betekenis H-zinnen Gevarenaanduidingen voor materiële gevaren 00 Ontplofbare stoffen, instabiel Instabiele ontplofbare stof H0 Ontplofbare stoffen, subklasse. H0 Ontplofbare stoffen, subklasse. H03 Ontplofbare

Nadere informatie

PMO stand van zaken. CGC bijeenkomst Rik Menting

PMO stand van zaken. CGC bijeenkomst Rik Menting PMO stand van zaken CGC bijeenkomst 09-06-2016 Rik Menting Wetgeving De werkgever stelt de werknemers periodiek in de gelegenheid een onderzoek te ondergaan, dat erop is gericht de risico's die de arbeid

Nadere informatie

Blootstelling aan gevaarlijke stoffen

Blootstelling aan gevaarlijke stoffen Blootstelling aan gevaarlijke stoffen ARBO-Event SBI Formaat Carolina.verspuij@sbiformaat.nl Carolina Verspuij, trainer / adviseur Arbeid & Gezondheid Blootstelling aan gevaarlijke stoffen: 3000 mensen

Nadere informatie

DEEL 1: GEVARENAANDUIDINGEN ; H-zinnen

DEEL 1: GEVARENAANDUIDINGEN ; H-zinnen DEEL 1: GEVARENAANDUIDINGEN ; H-zinnen Materiële gevaren Klasse 2.1 Ontplofbare stoffen, instabiele ontplofbare stoffen H200 Instabiele ontplofbare stof. Subklasse 1.1 H201 Ontplofbare stof; gevaar voor

Nadere informatie

Preventief Medisch Onderzoek, wat moet je er mee als arbeidshygiënist

Preventief Medisch Onderzoek, wat moet je er mee als arbeidshygiënist Preventief Medisch Onderzoek, wat moet je er mee als arbeidshygiënist Maart 2015 Drs.ing. Jolanda Willems MBA, drs. Toin van Haeren, bedrijfsarts, drs. Rik Menting, bedrijfsarts, drs. Edo Houwing, arbeids-

Nadere informatie

PAGO. 13 April 2017 Edo Houwing, Toin van Haeren, Rik Menting, Jolanda Willems PreventPartner

PAGO. 13 April 2017 Edo Houwing, Toin van Haeren, Rik Menting, Jolanda Willems PreventPartner PAGO 13 April 2017 Edo Houwing, Toin van Haeren, Rik Menting, Jolanda Willems PreventPartner Opzet PAGO / PMO Preventief Medisch Onderzoek Bewaken en bevorderen van gezondheid & inzetbaarheid. Doelstelling

Nadere informatie

Van Metingen & Modellen naar Toxidromen & Klachtenherkenning. 12 april 2017 Jolanda Willems, Rik Menting

Van Metingen & Modellen naar Toxidromen & Klachtenherkenning. 12 april 2017 Jolanda Willems, Rik Menting Van Metingen & Modellen naar Toxidromen & Klachtenherkenning 12 april 2017 Jolanda Willems, Rik Menting Voorstellen (1) Gecertificeerd arbeidshygiënist/toxicoloog, ook opgeleid tot HVK Achtergrond in management

Nadere informatie

Fiche 2 (Observatie): R-ZINNEN

Fiche 2 (Observatie): R-ZINNEN Fiche 2 (Observatie): R-ZINNEN Bijzondere risico s toegeschreven aan gevaarlijke stoffen en preparaten (waarschuwingszinnen) TOLUEEN R11: Licht ontvlambaar R20: Schadelijk bij inademing S16: Verwijderd

Nadere informatie

Gevarenaanduidingen voor materiële gevaren.

Gevarenaanduidingen voor materiële gevaren. Overzicht H-zinnen (Hazard) H-zin Gevarenaanduidingen voor materiële gevaren. H200 Instabiele ontplofbare stof. H201 Ontplofbare stof: gevaar voor massa-explosie. H202 Ontplofbare stof, ernstig gevaar

Nadere informatie

Lijst van gevarenaanduidingen (H - zinnen) Gevarenaanduidingen voor materiële gevaren

Lijst van gevarenaanduidingen (H - zinnen) Gevarenaanduidingen voor materiële gevaren Lijst van gevarenaanduidingen (H - zinnen) Gevarenaanduidingen voor materiële gevaren Van toepassing op H200 Ontplofbare stoffen, instabiel H201 Ontplofbare stoffen, subklasse 1.1 H202 Ontplofbare stoffen,

Nadere informatie

H228 Ontvlambare vaste stoffen, gevarencategorie 1 en 2

H228 Ontvlambare vaste stoffen, gevarencategorie 1 en 2 Gevarenaanduidingen voor materiële gevaren Code Van toepassing op H00 Ontplofbare stoffen, instabiel H01 Ontplofbare stoffen, subklasse 1.1 H0 Ontplofbare stoffen, subklasse 1. H03 Ontplofbare stoffen,

Nadere informatie

Beroepsziekten, wat kan je er mee als veiligheidskundige? Drs.ing. Jolanda Willems MBA Drs. Rik Menting bedrijfsarts PreventPartner

Beroepsziekten, wat kan je er mee als veiligheidskundige? Drs.ing. Jolanda Willems MBA Drs. Rik Menting bedrijfsarts PreventPartner Beroepsziekten, wat kan je er mee als veiligheidskundige? Drs.ing. Jolanda Willems MBA Drs. Rik Menting bedrijfsarts PreventPartner Voorstellen (1) Gecertificeerd arbeidshygiënist/toxicoloog, ook opgeleid

Nadere informatie

Het Rebo GHS handboek. Hulp bij de etikettering van chemische stoffen (EU-GHS/CLP) (EG) Nr. 1272/2008.

Het Rebo GHS handboek. Hulp bij de etikettering van chemische stoffen (EU-GHS/CLP) (EG) Nr. 1272/2008. Het Rebo GHS handboek Hulp bij de etikettering van chemische stoffen (EU-GHS/CLP) (EG) Nr. 1272/2008 EU-GHS/CLP in het kort Het Globally Harmonised System van de Verenigde Naties (VN-GHS) is in 2002 door

Nadere informatie

EUROPESE U IE HET EUROPEES PARLEME T

EUROPESE U IE HET EUROPEES PARLEME T EUROPESE U IE HET EUROPEES PARLEME T DE RAAD Straatsburg, 16 december 2008 (OR. en) 2007/0121 (COD) LEX 958 PE-CO S 3671/08 ADD 6 REV 2 COMPET 306 E V 538 CHIMIE 49 MI 293 E T 213 CODEC 1079 VERORDE I

Nadere informatie

Code Voorzorgsmaatregelen Gevarenklasse Gevarencategorie

Code Voorzorgsmaatregelen Gevarenklasse Gevarencategorie Lijst van voorzorgsmaatregelen (P-zinnen) Algemeen Code Voorzorgsmaatregelen Gevarenklasse Gevarencategorie P101 P102 P103 Bij het inwinnen van medisch advies, de verpakking of het etiket ter beschikking

Nadere informatie

licht ontvlambaar licht ontvlambaar

licht ontvlambaar licht ontvlambaar Tipkaart 22.5 1,2-dichloorethaan (C2H4Cl2) Algemene gegevens CAS nr: 107-06-2 EU-etikettering: R-zinnen: 45-11-22-36/37/38 S-zinnen: : 53-45 licht ontvlambaar zeer giftig CLP(EU-GHS): Signaalwoord: GEVAAR

Nadere informatie

Koninklijk besluit 21 juli 2017 over reprotoxische agentia

Koninklijk besluit 21 juli 2017 over reprotoxische agentia Koninklijk besluit 21 juli 2017 over reprotoxische agentia 1 "Arbeidshygiëne is de discipline van het anticiperen, herkennen, evalueren en beheersen van gevaren voor de gezondheid in de werkomgeving met

Nadere informatie

PMO, PAGO, GPO: meer van het zelfde of duidelijk wat anders? Prof.dr Judith K Sluiter, MBA & Prof.dr Carel T.J. Hulshof, bedrijfsarts Juni 2017

PMO, PAGO, GPO: meer van het zelfde of duidelijk wat anders? Prof.dr Judith K Sluiter, MBA & Prof.dr Carel T.J. Hulshof, bedrijfsarts Juni 2017 PMO, PAGO, GPO: meer van het zelfde of duidelijk wat anders? Prof.dr Judith K Sluiter, MBA & Prof.dr Carel T.J. Hulshof, bedrijfsarts Juni 2017 Disclosure belangenverstrengeling (potentiële) belangenverstrengeling

Nadere informatie

Tipkaart 22.2 H 6. Benzeen (C 6. Algemene gegevens CAS nr: 71-43-2 EU-etikettering: R-zinnen: 45-46-11-36/8-48/23/24/25-65 S-zinnen: 53-45

Tipkaart 22.2 H 6. Benzeen (C 6. Algemene gegevens CAS nr: 71-43-2 EU-etikettering: R-zinnen: 45-46-11-36/8-48/23/24/25-65 S-zinnen: 53-45 Benzeen (C 6 H 6 ) Algemene gegevens CAS nr: 71-43-2 EU-etikettering: R-zinnen: 45-46-11-36/8-48/23/24/25-65 S-zinnen: 53-45 Licht ontvlambaar Schadelijk CLP (EU-GHS): Signaalwoord: GEVAAR H: 225-350-340-372***-304-319-315

Nadere informatie

Zo werkt het EU-GHS - etiketteringssysteem. : deze geven duidelijk aan dat er bepaalde gevaren aan de verwerking van het product zijn verbonden.

Zo werkt het EU-GHS - etiketteringssysteem. : deze geven duidelijk aan dat er bepaalde gevaren aan de verwerking van het product zijn verbonden. Etikettering A1 Binnen de EU zijn voorschriften van kracht voor het etiketteren van gevaarlijke stoffen. Ook de Nederlandse verfindustrie is hieraan gebonden. De wijze waarop deze informatie gegeven dient

Nadere informatie

H en P zinnen. Lijst van gevarenaanduidingen (H-zinnen)

H en P zinnen. Lijst van gevarenaanduidingen (H-zinnen) Lijst van gevarenaanduidingen (H-zinnen) Gevarenaanduidingen voor materiële gevaren H200 Ontplofbare stoffen, instabiel H201 Ontplofbare stoffen, subklasse 1.1 H202 Ontplofbare stoffen, subklasse 1.2 H203

Nadere informatie

Zelfontledende stoffen en mengsels, type A Organische peroxiden, type A H241

Zelfontledende stoffen en mengsels, type A Organische peroxiden, type A H241 Lijst van gevarenaanduidingen (H-zinnen) Gevarenaanduidingen voor materiële gevaren H200 Ontplofbare stoffen, instabiel H201 Ontplofbare stoffen, subklasse 1.1 H202 Ontplofbare stoffen, subklasse 1.2 H203

Nadere informatie

RISICOZINNEN (R-ZINNEN)

RISICOZINNEN (R-ZINNEN) RISICOZINNEN (R-ZINNEN) R-code R-zin 1 In droge toestand ontplofbaar. 2 Ontploffingsgevaar door schok, wrijving, vuur of andere ontstekingsoorzaken. 3 Ernstig ontploffingsgevaar door schok, wrijving, vuur

Nadere informatie

Zwangeren en CMR stoffen

Zwangeren en CMR stoffen Zwangeren en CMR stoffen Gevaar versus risico NVVA symposium april 2018 Ingrid Oirbons Expertisecentrum toxische stoffen Arbo Unie CMR stoffen Blootstelling aan stoffen dient beheerst te zijn voor alle

Nadere informatie

MEDEWERKERS INFORMATIE. Werken met gevaarlijke stoffen

MEDEWERKERS INFORMATIE. Werken met gevaarlijke stoffen MEDEWERKERS INFORMATIE Werken met gevaarlijke stoffen 2 MEDEWERKERSINFORMATIE Bijna overal in het Maasstad Ziekenhuis wordt gewerkt met gevaarlijke stoffen, denk bijvoorbeeld alleen maar aan de desinfectiemiddelen

Nadere informatie

1. RISK & SAFETY ZINNEN

1. RISK & SAFETY ZINNEN 1. RISK & SAFETY ZINNEN Risico en Veiligheidszinnen op etiketten en veiligheidsbladen R-zinnen geven bijzondere gevaren (Risks) aan. S-zinnen geven veiligheidsaanbevelingen (Safety) aan. De zinnen zijn

Nadere informatie

Veilig werken met gevaarlijke stoffen: H-, P- en EUH-zinnen op veiligheidsinformatiebladen en etiketten

Veilig werken met gevaarlijke stoffen: H-, P- en EUH-zinnen op veiligheidsinformatiebladen en etiketten Veilig werken met gevaarlijke stoffen: H-, P- en EUH-zinnen op veiligheidsinformatiebladen en etiketten Sinds 1 juli 2015 is de nieuwe EU-GHS/CLP (Globally Harmonized System / Classification, Labelling

Nadere informatie

PAGO in de arbeidsbeleidcyclus

PAGO in de arbeidsbeleidcyclus PAGO in de arbeidsbeleidcyclus Marian van Zadelhoff SZW: Gezond Werken Inhoud 1. Waarom? 2. Wat? 3. Hoe? Waarom? Gezondheid is een groot goed Geen nadelig gezondheidseffect Verantwoordelijkheid: werkgevers

Nadere informatie

Gevarenaanduidingen (H)

Gevarenaanduidingen (H) Gevarenaanduidingen (H) H200 H201 H202 H203 H204 H205 H220 H221 H222 H223 H224 H225 H226 H228 H240 H241 H242 H250 H251 H252 Instabiele ontplofbare stof. Ontplofbare stof; gevaar voor massa-explosie. Ontplofbare

Nadere informatie

World of Lab 2 oktober 2018

World of Lab 2 oktober 2018 World of Lab 2 oktober 2018 Road to Zero Inspectie SZW 2 Blootstelling aan Gevaarlijke (CMR) stoffen Diana Martens Projectleider Inspectie SZW Programma Bedrijven met Gevaarlijke Stoffen Algemeen: Werknemers

Nadere informatie

arboregelgeving Informatiebron Arbo-aspecten bij het gebruiken van biomassa voor energie-opwekking arbowet

arboregelgeving Informatiebron Arbo-aspecten bij het gebruiken van biomassa voor energie-opwekking arbowet Informatiebron Arbo-aspecten bij het gebruiken van biomassa voor energie-opwekking arbo-regelgeving Arbowet De regelgeving op het gebied van arbeidsomstandigheden is vastgelegd in de Arbeidsomstandighedenwet,

Nadere informatie

Moerdijk, belicht vanuit de bedrijfsgezondheidszorg

Moerdijk, belicht vanuit de bedrijfsgezondheidszorg Moerdijk, belicht vanuit de bedrijfsgezondheidszorg Expertise Centrum Toxische Stoffen (ECTS), Arbo Unie Drs.ing. Jolanda Willems, MBA 29 maart 2012 Voorstellen: Manager Arbo Unie Riskinzet (advies) Expertise

Nadere informatie

Aard der bijzondere gevaren toegeschreven aan gevaarlijke stoffen en preparaten: R-zinnen

Aard der bijzondere gevaren toegeschreven aan gevaarlijke stoffen en preparaten: R-zinnen 1 van 8 Rzinnen & S zinnen Datum: 18032013 Aard der bijzondere gevaren toegeschreven aan gevaarlijke stoffen en preparaten: Rzinnen R 1 R 2 R 3 R 4 R 5 R 6 R 7 R 8 R 9 R 10 R 11 R 12 R 14 R 15 R 16 R 17

Nadere informatie

Inhoud presentatie. Gevaarlijke stoffen. Gevaarsymbolen oud Herkennen van gevaarlijke stoffen. Gevaarsymbolen GHS

Inhoud presentatie. Gevaarlijke stoffen. Gevaarsymbolen oud Herkennen van gevaarlijke stoffen. Gevaarsymbolen GHS Inhoud presentatie Gevaarlijke stoffen 2 januari 204 Betty Gerritsen Tinguely Xperts Wat is een gevaarlijke stof Arbowet over gevaarlijke stoffen Reach register gevaarlijke stoffen - gevaarsymbolen - R-

Nadere informatie

De les uit de chroom VI affaire(s)? Heijermanslezing Teake Pal & Frederieke Schaafsma

De les uit de chroom VI affaire(s)? Heijermanslezing Teake Pal & Frederieke Schaafsma De les uit de chroom VI affaire(s)? Heijermanslezing 30-11-2018 Teake Pal & Frederieke Schaafsma Disclosure belangen sprekers Teake Pal en Frederieke Schaafsma werken beiden in opdracht van IKA-Ned. Zij

Nadere informatie

giftig doelorgaan - toxisch acuut toxisch

giftig doelorgaan - toxisch acuut toxisch Algemene gegevens CAS nr: 50-00-0 EU-etikettering: R-zinnen: 23/24/25-34-40-43 S-zinnen: (1/2)-26-36/37/39-45-51 giftig CLP(EU-GHS): Signaalwoord: GEVAAR H: 351-331-311-301-314-335-317 acuut toxisch doelorgaan

Nadere informatie

Duurzame overheidsopdracht-fiche: basis

Duurzame overheidsopdracht-fiche: basis Duurzame overheidsopdracht-fiche: basis 1) Onderwerp Met milieuvriendelijke materialen en processen geproduceerde harde vloerbedekkingen. (naam van de openbare overheid) hecht belang aan de milieuzorg

Nadere informatie

PMO Wetsvoorstel Beroepsziekten

PMO Wetsvoorstel Beroepsziekten PMO Wetsvoorstel Beroepsziekten Rechte rug of slappe knieën Peter Wulp, bedrijfsarts Medisch adviseur Inspectie SZW Preventie van gezondheidsschade door arbeid RI&E Maatregelen / AH strategie /preventiestrategie

Nadere informatie

De nieuwe etikettering CLP

De nieuwe etikettering CLP De nieuwe etikettering CLP PREBES Open forum 11 dec 2009 Christel Swinnen Preventieadviseur Arbeidshygiëne Ford Genk GHS - CLP GHS: Globally Harmonized System wereldwijd systeem voor indeling en etikettering

Nadere informatie

Enkelvoudige R-zinnen 1 In droge toestand ontplofbaar 2 Ontploffingsgevaar door schok, wrijving, vuur of andere ontstekingsoorzaken.

Enkelvoudige R-zinnen 1 In droge toestand ontplofbaar 2 Ontploffingsgevaar door schok, wrijving, vuur of andere ontstekingsoorzaken. Enkelvoudige R-zinnen 1 In droge toestand ontplofbaar 2 Ontploffingsgevaar door schok, wrijving, vuur of andere ontstekingsoorzaken. 3 Ernstig ontploffingsgevaar door schok, wrijving, vuur of andere ontstekingsoorzaken.

Nadere informatie

Multidisciplinaire richtlijn Arbeid en Lymeziekte

Multidisciplinaire richtlijn Arbeid en Lymeziekte Multidisciplinaire richtlijn Arbeid en Lymeziekte Gecoördineerd door NVAB & RIVM 1 December 2014 Fedor Gassner (namens het Multidisciplinaire team) RIVM Richtlijn, waarom? CBO Lymeziekte 2013 Vraag naar

Nadere informatie

R-zinnen en S-zinnen. R-zinnen... 2 Gecombineerde R-zinnen... 4 S-zinnen... 7 Gecombineerde S-zinnen... 9

R-zinnen en S-zinnen. R-zinnen... 2 Gecombineerde R-zinnen... 4 S-zinnen... 7 Gecombineerde S-zinnen... 9 -zinnen en S-zinnen Inhoud Pag. -zinnen... 2 Gecombineerde -zinnen... 4 S-zinnen... 7 Gecombineerde S-zinnen... 9 -zinnen (aanduiding bijzondere gevaren, isk-zinnen) -nummer Gevarenaanduiding 1 2 3 4 5

Nadere informatie

Fysieke gevaren Waarschuwing Ontvlambaar. Gevaarklasse en - categorie. Oude gevaarpictogram men. Gevaaraanduiding (H-zinnen)

Fysieke gevaren Waarschuwing Ontvlambaar. Gevaarklasse en - categorie. Oude gevaarpictogram men. Gevaaraanduiding (H-zinnen) e m Pictogram gevaaraanduidin g van de CLP klasse - aanduiding Fysieke gevar Springstoff Springstof R2 Risico op explosie door schok, wrijving, brand of andere Onstabiele ontplofbare stoff Afdeling 1.1

Nadere informatie

Gevaarlijke Stoffen en Inspectie SZW

Gevaarlijke Stoffen en Inspectie SZW Gevaarlijke Stoffen en Inspectie SZW Diana Martens Projectleider Programma Bedrijven met Gevaarlijke Stoffen Deze presentatie Arbowetgeving, REACH en gevaarlijke stoffen Wat doet Inspectie SZW op dit gebied?

Nadere informatie

Aard der bijzondere gevaren toegeschreven aan gevaarlijke stoffen en preparaten (R-zinnen)

Aard der bijzondere gevaren toegeschreven aan gevaarlijke stoffen en preparaten (R-zinnen) Document Milieu-, Natuur- en Energiebeleid Koning Albert II-laan 20 bus 8 1000 Brussel Tel 02 553 03 55 - Fax 02 553 80 06 beleid@lne.vlaanderen.be Onderwerp Status versie datum auteur R-zinnen en S-zinnen

Nadere informatie

Veiligheidsinformatieblad

Veiligheidsinformatieblad Rubriek 1: Identificatie 1.1 Productidentificatie Productnaam Fellowes artikelnummer : Reinigingsdoekjes voor oppervlakken, 100 st. : 99715 1.2 Relevant geïdentificeerd gebruik van de stof of het mengsel

Nadere informatie

Preventief Medisch Onderzoek. vragenlijstonderzoek

Preventief Medisch Onderzoek. vragenlijstonderzoek Preventief Medisch Onderzoek vragenlijstonderzoek 1. Inleiding De vragenlijst Preventief Medisch Onderzoek (PMO) is ontwikkeld voor een snelle en betrouwbare analyse naar gezondheidsaspecten in relatie

Nadere informatie

ZETTEX CLEANING WIPES

ZETTEX CLEANING WIPES Herzieningsdatum: 01.06.2015 Herziening: - Vervangt datum: - 1. IDENTIFICATIE VAN DE STOF OF HET MENGSEL EN VAN DE VENNOOTSCHAP/ONDERNEMING Productnaam: Fabrikant Zettex Europe BV Plaza 20 4782 SK Moerdijk

Nadere informatie

Risico en Veiligheidszinnen op etiketten en veiligheidsbladen

Risico en Veiligheidszinnen op etiketten en veiligheidsbladen RISK & SAFETY ZINNEN Risico en Veiligheidszinnen op etiketten en veiligheidsbladen Laatste update: 11 maart 2003 Volgens het 'Besluit verpakking en aanduiding milieugevaarlijke stoffen', behorende bij

Nadere informatie

Duurzame overheidsopdracht-fiche: basis

Duurzame overheidsopdracht-fiche: basis Duurzame overheidsopdracht-fiche: basis 1) Onderwerp Met milieuvriendelijke materialen en processen geproduceerde kettingzaagolie. (naam van de openbare overheid) hecht belang aan de milieuzorg en

Nadere informatie

Veiligheidsinformatieblad

Veiligheidsinformatieblad Rubriek 1: Identificatie 1.1 Productidentificatie Productnaam Fellowes artikelnummer : 100 Antibacteriële reinigingsdoekjes voor oppervlakken : 22109 1.2 Relevant geïdentificeerd gebruik van de stof of

Nadere informatie

Bijlage IX AARD DER BIJZONDERE GEVAREN TOEGESCHREVEN AAN GEVAARLIJKE STOFFEN EN PREPARATEN :

Bijlage IX AARD DER BIJZONDERE GEVAREN TOEGESCHREVEN AAN GEVAARLIJKE STOFFEN EN PREPARATEN : Bijlage IX R 1 : In droge toestand ontplofbaar AARD DER BIJZONDERE GEVAREN TOEGESCHREVEN AAN GEVAARLIJKE STOFFEN EN PREPARATEN : R 2 : Ontploffingsgevaar door schok, wrijving, vuur of andere ontstekingsoorzaken

Nadere informatie

WEGWIJZER GEVAARLIJKE STOFFEN

WEGWIJZER GEVAARLIJKE STOFFEN WEGWIJZER GEVAARLIJKE STOFFEN WAT IS DE WEGWIJZER GEVAARLIJKE STOFFEN 1 op de 6 werknemers loopt het risico om ziek te worden doordat zij werken met gevaarlijke stoffen. Jaarlijks sterven naar schatting

Nadere informatie

Blootstelling Gevaarlijke stoffen. Tips voor implementatie

Blootstelling Gevaarlijke stoffen. Tips voor implementatie Blootstelling Gevaarlijke stoffen Tips voor implementatie René Bekman (RAH / RHVK) 31 maart 2015 NVVK congres Veiligheid? Zoek het ff zelf uit! Veel geluk! Citaat: Grote chemische bedrijven, zoals Fuji

Nadere informatie

Veiligheidsinformatieblad

Veiligheidsinformatieblad Rubriek 1: Identificatie 1.1 Productidentificatie Productnaam Fellowes artikelnummer : Schermreinigingsdoekjes, 100 st. : 99703 1.2 Relevant geïdentificeerd gebruik van de stof of het mengsel en ontraden

Nadere informatie

Toepassing CLP-GHS in het onderwijs. Programma

Toepassing CLP-GHS in het onderwijs. Programma Toepassing in het onderwijs Welzijnsdag voor het onderwijs 12 november 2012 Programma CLP (wettelijke achtergrond en toepassing) Databank gevaarlijke stoffen Voorstelling Pauze Databank gevaarlijke stoffen

Nadere informatie

Risicoanalyse chemische agentia. Wettelijk kader

Risicoanalyse chemische agentia. Wettelijk kader Provikmo 10/10/2016 Risicoanalyse chemische agentia Wettelijk kader Prebes, 10/10/2016 Ing. Bart Muylle Zijn de risico s ten gevolge van blootstelling aan gevaarlijke chemische agentia op de arbeidsplaats

Nadere informatie

Gevaarlijke stoffen zijn stoffen die gevaarlijk zijn voor je gezondheid. Op je werk, maar ook thuis zijn veel meer gevaarlijke stoffen dan je denkt.

Gevaarlijke stoffen zijn stoffen die gevaarlijk zijn voor je gezondheid. Op je werk, maar ook thuis zijn veel meer gevaarlijke stoffen dan je denkt. Gevaarlijke stoffen Gevaarlijke stoffen zijn stoffen die gevaarlijk zijn voor je gezondheid. Op je werk, maar ook thuis zijn veel meer gevaarlijke stoffen dan je denkt. Giftig Een stof is giftig als deze

Nadere informatie

OPGESTELD: HSEW Advisor W. Workum. GECONTROLEERD: Area Lead M. Scholten

OPGESTELD: HSEW Advisor W. Workum. GECONTROLEERD: Area Lead M. Scholten Werkinstructie : HSEW Blz. : 1 van 5 INDEX 1 SCOPE 2 DOEL 3 ALGEMENE INFORMATIE EN EISEN TEN AANZIEN VAN 3.1 Voorwaarden: 3.2 Organisatie: 3.3 Werkwijze: 3.3.1 Omschrijf de werkzaamheden 3.3.2 Inventariseer

Nadere informatie

Hierbij gaat voor de delegaties document D033652/02 - BIJLAGE.

Hierbij gaat voor de delegaties document D033652/02 - BIJLAGE. Raad van de Europese Unie Brussel, 14 juli 2014 (OR. en) 11888/14 ADD 1 ENV 672 ENT 161 BEGELEIDENDE NOTA van: ingekomen: 11 juli 2014 aan: Betreft: de Europese Commissie het secretariaat-generaal van

Nadere informatie

Klasse 9: Diverse gevaarlijke stoffen en voorwerpen

Klasse 9: Diverse gevaarlijke stoffen en voorwerpen Klasse 9: Diverse gevaarlijke stoffen en voorwerpen Voorbeeldstoffen uit deze klasse zijn: asbest en asbestbevattende mengsels, PCB s, lithiumbatterijen, reddingsmiddelen en verwarmde stoffen. 1.1 Transport

Nadere informatie

1. IDENTIFICATIE VAN DE STOF OF HET PREPARAAT EN VAN DE ONDERNEMING

1. IDENTIFICATIE VAN DE STOF OF HET PREPARAAT EN VAN DE ONDERNEMING Veiligheidsblad Copyright, 2012, 3M Company Alle rechten voorbehouden. Kopiëren en/of downloaden van deze met het doel van juist gebruik van het 3M product is enkel toegestaan als: (1) de volledig is gekopieerd

Nadere informatie

REACH en ARBO Hoe implementeer ik REACH in arbeidsomstandigheden? Diana Martens Projectleider Renske Beetstra Specialist Diana Martens, Inspectie SZW

REACH en ARBO Hoe implementeer ik REACH in arbeidsomstandigheden? Diana Martens Projectleider Renske Beetstra Specialist Diana Martens, Inspectie SZW REACH en ARBO Hoe implementeer ik REACH in arbeidsomstandigheden? Diana Martens Projectleider Renske Beetstra Specialist Inhoud 1. Verplichtingen REACH Eindgebruiker 2. Relatie REACH en ARBO-wetgeving

Nadere informatie

CLP-GHS. Globally Harmonized System of Classification and Labelling of Chemicals

CLP-GHS. Globally Harmonized System of Classification and Labelling of Chemicals CLP-GHS Globally Harmonized System of Classification and Labelling of Chemicals P I C T O G R A M M E N GHS01 GHS02 Instabiele ontplofbare stoffen Ontplofbaar - subklasse 1.1, 1.2, 1.3 en 1.4 Zelfontledende

Nadere informatie

Algemene. laboratoriumveiligheid

Algemene. laboratoriumveiligheid Algemene Universiteit laboratoriumveiligheid Marc Fluttert Arbo en Milieudienst W&N Arbo- en Milieudienst (AMD), Faculteit der Wiskunde en Natuurwetenschappen 1 Inhoud 1. Algemene regels op een lab 2.

Nadere informatie

Inhoud. Lijst van auteurs. 1 De relatie tussen werk en gezondheid 1 J.H.A.M. Verbeek

Inhoud. Lijst van auteurs. 1 De relatie tussen werk en gezondheid 1 J.H.A.M. Verbeek Lijst van auteurs Inleiding xi xiii 1 De relatie tussen werk en gezondheid 1 J.H.A.M. Verbeek 1 Gezondheidsrisico s in het werk 1 2 Gezondheidsrisico s en belastende factoren 3 3 Beroepsziekte 4 4 Gevolgen

Nadere informatie

Risk & Safety zinnen (Risico- en veiligheidsaanduidingen op etiketten)

Risk & Safety zinnen (Risico- en veiligheidsaanduidingen op etiketten) en S-zinnen isk & Safety zinnen (isico- en veiligheidsaanduidingen op etiketten) Voor etikettering van stoffen die op de werkplek woren gebruikt verwijst de Arbowet naar het 'Besluit verpakking en aanduiding

Nadere informatie

: Kobaltcomplexen. 1. Onderzoeksvraag Welke complexen kan je met kobaltionen vormen?

: Kobaltcomplexen. 1. Onderzoeksvraag Welke complexen kan je met kobaltionen vormen? : Kobaltcomplexen 1. Onderzoeksvraag Welke complexen kan je met kobaltionen vormen? 2. Voorbereiding a. Begrippen als achtergrond voor experiment Geactiveerd complex: overgangstoestand in een chemische

Nadere informatie

Daarnaast zijn er ook S-zinnen; deze geven aanbevelingen voor het veilig werken met bepaalde stoffen. S staat hier voor Safety.

Daarnaast zijn er ook S-zinnen; deze geven aanbevelingen voor het veilig werken met bepaalde stoffen. S staat hier voor Safety. - en S-zinnen -zinnen zijn internationaal gestandaardiseerde risicobeschrijvingen die (indien van toepassing) dienen te worden aangebracht op verpakkingen van stoffen die bepaalde risico s met zich meebrengen.

Nadere informatie

OF STOFZUIG JIJ? VEEG NIET GEBRUIK GEEN PERSLUCHT ZUIG HET STOF OP. Initiatiefnemers:

OF STOFZUIG JIJ? VEEG NIET GEBRUIK GEEN PERSLUCHT ZUIG HET STOF OP. Initiatiefnemers: ZUIG JE STOF OF STOFZUIG JIJ? VEEG NIET GEBRUIK GEEN PERSLUCHT ZUIG HET STOF OP Initiatiefnemers: RISICO S VAN HOUT STOF Gezondheidsrisico s Bij het bewerken of verwerken van hout en plaatmateriaal komt

Nadere informatie

Checklist: Gezondheidsklachten door fijnstof

Checklist: Gezondheidsklachten door fijnstof Checklist: Gezondheidsklachten door fijnstof Er komt kwartsstof vrij wanneer je kwarts-houdend materiaal zoals hardsteen en baksteen bewerkt. De fijnstof kan via de huid en de inademing in je lichaam terechtkomen

Nadere informatie

NVAB Richtlijn Zwangerschap, postpartumperiode en werk. Advisering en begeleiding door de bedrijfsarts. datum plaats. naam persoon.

NVAB Richtlijn Zwangerschap, postpartumperiode en werk. Advisering en begeleiding door de bedrijfsarts. datum plaats. naam persoon. NVAB Richtlijn Zwangerschap, postpartumperiode en werk datum plaats Advisering en begeleiding door de bedrijfsarts persoon 1 datum Programma 1. Waarom een richtlijn? 2. Inhoud van de richtlijn: Arbobeleid

Nadere informatie

Wettelijk verplichte gevaarsetikettering

Wettelijk verplichte gevaarsetikettering DATUM: 20.03.2009 Wettelijk verplichte gevaarsetikettering In bepaalde gevallen verplicht de wet fabrikanten om gevaarsinformatie te verstrekken (gevaarssymbolen en de bijbehorende risico- en veiligheidszinnen)

Nadere informatie

Vergelijking Oude etikettering nieuw etikettering

Vergelijking Oude etikettering nieuw etikettering PERFECTLY CLEAN FOR SURE Vergelijking Geachte lezer, Om ervoor te zorgen dat u altijd op de hoogte bent van de actuele stand van zaken met betrekking tot de CLP-aanpassing hebben wij voor u een checklist

Nadere informatie

RISICO-INVENTARISATIE EN EVALUATIE (RI&E) MET BETREKKING TOT DE BLOOTSTELLING

RISICO-INVENTARISATIE EN EVALUATIE (RI&E) MET BETREKKING TOT DE BLOOTSTELLING INLEIDING Op basis van de Arbowet is een werkgever verplicht een beleid te voeren dat risico s voor de veiligheid en gezondheid voor de medewerkers zoveel mogelijk uitsluit. Dit geldt ook voor situaties

Nadere informatie

Voorlichting & Training. Gevaarlijke Stoffen

Voorlichting & Training. Gevaarlijke Stoffen Voorlichting & Training Gevaarlijke Stoffen Inleiding Introductie Leerdoelen Definities Blootstellingstandaard Besmetting & gezondheidseffecten Identificaties en etiketten Persoonlijke beschermingsmiddelen

Nadere informatie

Duurzame overheidsopdracht-fiche: basis

Duurzame overheidsopdracht-fiche: basis Duurzame overheidsopdracht-fiche: basis 1) Onderwerp Vaatwassers voor huishoudelijk gebruik, geproduceerd met milieuvriendelijke materialen, die milieuvriendelijk zijn zowel in het gebruik als bij de afvalverwerking.

Nadere informatie

Notitie Arbeidsgezondheidskundig Onderzoek (AGO) in de context van werk en biologische agentia

Notitie Arbeidsgezondheidskundig Onderzoek (AGO) in de context van werk en biologische agentia Notitie Arbeidsgezondheidskundig Onderzoek (AGO) in de context van werk en biologische agentia Invulling in de praktijk van artikel 4.91 Arbobesluit Inleiding In artikel 4.91 van het Arbobesluit (Onderzoek

Nadere informatie

Veiligheidsinformatieblad

Veiligheidsinformatieblad Rubriek 1: Identificatie 1.1 Productidentificatie Productnaam Fellowes artikelnummer : Reinigingsdoekjes voor touchschermen, 20 st. : 99335 1.2 Relevant geïdentificeerd gebruik van de stof of het mengsel

Nadere informatie

Biologische bestrijdingsmiddelen: gezondheidsbewaking bij de producent. En de consument? 17 april 2013. Dr Jos M Rooijackers,

Biologische bestrijdingsmiddelen: gezondheidsbewaking bij de producent. En de consument? 17 april 2013. Dr Jos M Rooijackers, NVvA 2013 Biologische bestrijdingsmiddelen: gezondheidsbewaking bij de producent. En de consument? 17 april 2013 Dr Jos M Rooijackers, Dr ir Remko Houba, Vanessa Zaat Drs Erik Stigter Bernadette Aalders,

Nadere informatie

TGG 8 uur mg/m 3 (ppm) 14 (20) 3,25 (1) 1 (0,9) 0,7 (0,1) 7 (1,5) 0,15 (0,1) 0,14 (0,1)

TGG 8 uur mg/m 3 (ppm) 14 (20) 3,25 (1) 1 (0,9) 0,7 (0,1) 7 (1,5) 0,15 (0,1) 0,14 (0,1) Tipkaart 7 Grenswaarden Onderstaande tabel geeft een overzicht van grenswaarden van veel voorkomende gevaarlijke gassen in zeecontainers. Een deel van deze gassen kent een wettelijke grenswaarde. Voor

Nadere informatie

VEILIGHEIDSINFORMATIEBLAD volgens 1907/2006/EG, Artikel 31

VEILIGHEIDSINFORMATIEBLAD volgens 1907/2006/EG, Artikel 31 VEILIGHEIDSINFORMATIEBLAD volgens 197/26/EG, Artikel 31 RUBRIEK 1: Identificatie van de stof of het mengsel en van de vennootschap/onderneming 1.1. Productidentificatie Productnaam 1.2. Relevant geïdentificeerd

Nadere informatie

gas onder druk Als het gas vrijkomt, bereikt het zeer snel een concentratie in de lucht die gevaarlijk is voor de gezondheid.

gas onder druk Als het gas vrijkomt, bereikt het zeer snel een concentratie in de lucht die gevaarlijk is voor de gezondheid. Algemene gegevens CAS nr: 7803-51-2 EU-etikettering: R-zinnen: 12, 17, 26, 34, 50 S-zinnen: (1/2), 28, 36/37, 45, 61, 63 licht ontvlambaar zeer giftig milieugevaarlijk CLP(EU-GHS): Signaalwoord: GEVAAR

Nadere informatie

Arbeidshygiënisten een belangrijke schakel in het voorkomen van beroepsziekten

Arbeidshygiënisten een belangrijke schakel in het voorkomen van beroepsziekten Arbeidshygiënisten een belangrijke schakel in het voorkomen van beroepsziekten Actieplan Nederlandse Vereniging van Arbeidshygiëne. Een uitnodiging tot samenwerking. Kennis Meten Maatregelen Het aantal

Nadere informatie

ISOPA PRODUCT STEWARDSHIP PROGRAMMA. Walk the Talk. Methyleenchloride

ISOPA PRODUCT STEWARDSHIP PROGRAMMA. Walk the Talk. Methyleenchloride ISOPA PRODUCT STEWARDSHIP PROGRAMMA Walk the Talk Methyleenchloride 1 Etiketinformatie methyleenchloride CLP DSD Signaalwoord: Waarschuwing Gevaaraanduidingen H315 Veroorzaakt huidirritatie H319 Veroorzaakt

Nadere informatie

BIJLAGE 2 EU-GHS INDELING CMR STOFFEN

BIJLAGE 2 EU-GHS INDELING CMR STOFFEN Blad : van 7 BIJLAGE EU-GHS INDELING CMR SOFFEN CMR-stoffen worden door de Europese Unie (EU), afhankelijk van hoe sterk het bewijs is voor het schadelijke effect, in drie subcategorieën verdeeld. In onderstaande

Nadere informatie

EU-GHS Verordening in vogelvlucht

EU-GHS Verordening in vogelvlucht EU-GHS Verordening in vogelvlucht Kennisdag EU-GHS voor MKB Annet Sluer EU-GHS Helpdesk 6 december 2012 Inhoud EU-GHS en VN-GHS Verplichtingen Wat moet u doen? Relatie met REACH Inventaris van indeling

Nadere informatie

Aan de slag met de branche afspraken. Marcel Balm en Fieke Horsten vhp

Aan de slag met de branche afspraken. Marcel Balm en Fieke Horsten vhp Aan de slag met de branche afspraken Marcel Balm en Fieke Horsten vhp Doel van deze workshop Het doel is dat u bekend met de gebruiksmogelijkheden van de Arbocatalogus en dat u er gemotiveerd mee aan de

Nadere informatie

Tabel 1. Kankerverwekkende stoffen - subcategorieën, gevaarssymbolen, gevaarsaanduiding en R-zinnen volgens Wm. Gevaarsaanduiding

Tabel 1. Kankerverwekkende stoffen - subcategorieën, gevaarssymbolen, gevaarsaanduiding en R-zinnen volgens Wm. Gevaarsaanduiding Blad : 1 van 7 BIJLAGE 2 EU-GHS INDELING CMR SOFFEN CMR-stoffen worden door de Europese Unie (EU), afhankelijk van hoe sterk het bewijs is voor het schadelijke effect, in drie subcategorieën verdeeld.

Nadere informatie

Overzichtstabel gevaarlijke producten volgens de CLP-verordening Versie 21/04/2015

Overzichtstabel gevaarlijke producten volgens de CLP-verordening Versie 21/04/2015 Vlaamse overheid Afdeling Milieuvergunningen Koning Albert II-laan 20 bus 8 1000 Brussel T 02 553 79 97 F 02 553 79 95 milieuvergunningen@lne.vlaanderen.be Overzichtstabel gevaarlijke producten volgens

Nadere informatie

Opnameroutes van toxische stoffen in rook door brand

Opnameroutes van toxische stoffen in rook door brand Opnameroutes van toxische stoffen in rook door brand Drs.ing. Jolanda Willems MBA, Drs. Ellen Wissink, Dr. Remko Houba (allen PreventPartner) Dr. Frans Greven (GGD) Drs. Ronald Heus (IFV) Opzet presentatie

Nadere informatie

Schadelijke producten algemeen

Schadelijke producten algemeen Schadelijke producten algemeen Wat zijn schadelijke producten? Wat zijn de gevolgen van werken met schadelijke producten? Welke factoren zijn van invloed op de schadelijkheid? Wat zegt de wet? Wat kunnen

Nadere informatie

Aftellen tot Brzo 2015

Aftellen tot Brzo 2015 Aftellen tot Brzo 2015 Wat te doen? Yvette van Duijn (DCMR) Mirjam van der Plas (Royal HaskoningDHV) Inhoud Nu: Brzo 1999 Wms-classificatie / Stoffen- en Preparatenrichtlijn Per 1 juni 2015: Brzo 2015

Nadere informatie

Toolbox-meeting Gevaarlijke stoffen

Toolbox-meeting Gevaarlijke stoffen Toolbox-meeting Gevaarlijke stoffen Unica installatietechniek B.V. Schrevenweg 2 8024 HA Zwolle Tel. 038 4560456 Fax 038 4560404 Inleiding In het dagelijks leven kunnen we niet meer zonder chemische stoffen.

Nadere informatie

Algemene laboratoriumveiligheid Eerstejaarsintroductie BFW, LS&T, MS&T

Algemene laboratoriumveiligheid Eerstejaarsintroductie BFW, LS&T, MS&T Algemene laboratoriumveiligheid Eerstejaarsintroductie BFW, LS&T, MS&T Marjolijne Samwel-Luijt September 2015 Arbo & Milieu Dienst W&N Inhoud 1. Algemene regels op een lab 2. Risico s chemicaliën bepalen

Nadere informatie

AANVAARDING VAN DE KENNISGEVING. Gelet op de aanvraag ingediend op 13/09/2016. De Minister van Leefmilieu beslist:

AANVAARDING VAN DE KENNISGEVING. Gelet op de aanvraag ingediend op 13/09/2016. De Minister van Leefmilieu beslist: 1.Het biocide: FOD Volksgezondheid, Veiligheid van de Voedselketen en Leefmilieu AANVAARDING VAN DE KENNISGEVING Gelet op de aanvraag ingediend op 13/09/2016 Gelet op het advies van het Comité voor advies

Nadere informatie

Veiligheidsinformatiebladen Van hazard naar risk

Veiligheidsinformatiebladen Van hazard naar risk Veiligheidsinformatiebladen Van hazard naar risk Dr. Ir. Evelyn Tjoe Nij, RAH Beleidsadviseur arbeidshygiëne en toxicologie Arbouw, Harderwijk Inhoud 1. REACH, Arbo en CLP 2. Veiligheidsinformatiebladen

Nadere informatie

gevaarlijke stoffen Verdiepende brochure en handleiding bij de 5xbeter Verbetercheck Gevaarlijke stoffen

gevaarlijke stoffen Verdiepende brochure en handleiding bij de 5xbeter Verbetercheck Gevaarlijke stoffen gevaarlijke stoffen Verdiepende brochure en handleiding bij de 5xbeter Verbetercheck Gevaarlijke stoffen Inhoudsopgave 5xbeter 3 Waarom deze brochure? 5 1. Risico s en aanpak gevaarlijke stoffen 7 1.1

Nadere informatie

gevaarlijke stoffen Verdiepende brochure en handleiding bij de 5xbeter Verbetercheck Gevaarlijke stoffen

gevaarlijke stoffen Verdiepende brochure en handleiding bij de 5xbeter Verbetercheck Gevaarlijke stoffen gevaarlijke stoffen Verdiepende brochure en handleiding bij de 5xbeter Verbetercheck Gevaarlijke stoffen Inhoudsopgave 5xbeter 3 Waarom deze brochure? 5 1. Risico s en aanpak gevaarlijke stoffen 7 1.1

Nadere informatie

LIJST VAN GEVARENAANDUIDINGEN, AANVULLENDE GEVARENAANDUIDINGEN EN AANVULLENDE ETIKETTERINGSELEMENTEN VOLGENS BIJLAGE III VAN DE CLP-VERORDENING

LIJST VAN GEVARENAANDUIDINGEN, AANVULLENDE GEVARENAANDUIDINGEN EN AANVULLENDE ETIKETTERINGSELEMENTEN VOLGENS BIJLAGE III VAN DE CLP-VERORDENING LIJST VAN GEVARENAANDUIDINGEN, AANVULLENDE GEVARENAANDUIDINGEN EN AANVULLENDE ETIKETTERINGSELEMENTEN VOLGENS BIJLAGE III VAN DE CLP-VERORDENING DEEL 1: GEVARENAANDUIDINGEN Gevarenaanduidingen voor materiële

Nadere informatie