Jaarverslag 2017 Wereld Waternet

Transcriptie

1 Jaarverslag Wereld Waternet Adding value to public water organizations Wereld Waternet team: Denise Kristel Judith Kolen Martin van Beelen Kees van der Lugt Koen Maathuis Otto Ferf Jentink Paul Bonné Vincent Oostenbrink Vivian van Nassou Steven van Rossum

2 Inhoudsopgave 1. Resultaten Samenvatting resultaten per project Jaarrekening Organisatie Exploitatierekening Balans 31/12/ Risico s in de vermogenspositie Bijlage 1: Toelichting op de voortgang doelstellingen WWn Bijlage 2: Voortgang per project Bijlage 3: Begroting en realisatie per project Bijlage 4: Lijst van gebruikte afkortingen Bijlage 5: Nevenfuncties bestuur Bijlage 6: Controleverklaring accountant Pagina 2

3 1. Resultaten De onderstaande tabel geeft de voortgang op de organisatie doelstellingen weer. De tekstuele uitleg is te vinden in de bijlage. Pijler Resultaat/activiteit - Versterken van de samenwerking met de volgende donoren: BuZa, RvO.nl, Ambassades, DWA, Wereldbank, Asian Development Bank, en Amsterdam 1. Alliantie - Selecteren van Nederlandse private partners waar we Management samen mee willen optrekken, langs objectieve, transparante criteria - Continueren en uitbreiden van samenwerking met partners t.b.v. aanvullende kennis en/of capaciteit WWn onderzoekt welke vragen er leven bij onze samenwerkingspartners en opdrachtgevers en brengt in kaart waar in de wereld WWn een meerwaarde kunnen 2. Identificeren en hebben beoordelen van WWn gebruikt een heldere set criteria om te beoordelen of een vraag aansluit bij watervragen onze unieke meerwaarde en kansrijk is voor het bijdragen aan onze doelen Status resultaat 3. Identificeren en beoordelen van kansen om te leren van voorlopers 4. Cofinanciering realiseren 5. Matchen van Waternetexpertise aan watervragen 6. Ondersteunen van Waternet Experts 7. Communicatie 8. Monitoren & evalueren - Met Strategisch centrum WN opstellen strategie kennisontwikkeling- en overdracht met aandacht voor uitbouwen netwerk voorlopersteden en organisaties en inzet, Amsterdam International Water Week (AIWW) en Sarphati Sanitation Award - In beeld brengen van opties om kennis van deze voorlopers in te zetten voor WN-activiteiten WWn richt zich primair op doelen en watervragen die via onze vier belangrijkste partners binnenkomen (Rijk (incl. DWA), Amsterdam, AGV, Ontwikkelingsbanken) en intensievere relaties binnen deze organisaties WWn heeft overzicht van de aanwezige expertise binnen WN, t.o.v. de benodigde expertise in de projecten. Er worden duidelijke afspraken gemaakt met het management van Waternet over het beschikbaar stellen van experts aan WWn Het ontwikkelen van een handleiding voor het uitvoeren van scans (om watervragen mee te beoordelen en een eerste inschatting te maken van de situatie). Trainingen geven op het gebied van taal, cultuur en EHBO, aan medewerkers die op missie gaan en/of werk in het buitenland - Opstellen en uitvoeren van een communicatiebeleidsplan, gericht op de verschillende doelgroepen. - Ontwikkelen standaard presentaties per donor (pitchbook) WWn ontwikkelt een monitoring- en evaluatiesysteem, uitgaande van kengetallen ten aanzien van impact en outputindicatoren Pagina 3

4 2. Samenvatting resultaten per project Project Burkina Faso - WOP AEG Burkina Faso - Faso Koom Ghana - Safi Sana Mali PCA GIRE Mali WOP SOMAGEP Mali GeoWaQu Tijd Geld Resultaat Toelichting Door capaciteitsgebrek bij AEG zijn de resultaten vertraagd. Twee young experts zijn gestart. Project loopt conform planning. Grensoverschrijdende samenwerking met de waterschappen in Mali is gestart. Project is conform planning positief afgerond in het bijzijn van de Ghanese minister van energie. Het project heeft een productieve start gemaakt. Loopt voor op planning. Twee young experts zijn begonnen. Project om met mobiele telefoon waterkwaliteit en locatie gegevens te verzamelen. Financiering verkregen van VIA Water. Suriname - EU call-ii OWMCP Project is succesvol afgerond in. Egypte - BWADC Ethiopië - Abay River Ethiopië - AO Rift Valley River Indonesië - Sanitatie Banten Indonesië - DKI Zuid-Afrika - Phillippi Scaling Sanitation Diverse financieringsvoorstellen bij de Wereldbank lopen en wachten op reactie van de WOP-partner en van de Wereldbank. Governance en kennisoverdracht verloopt conform planning. Verloopt conform planning. De concept note voor Fonds Duurzaam Water is positief beoordeeld. Project is beëindigd in wegens onvoldoende medewerking vanuit Indonesische kant. Er is een scoping missie goedgekeurd inclusief volledige financiering door RVO. De projectpartner heeft door waterschaarste in Kaapstad andere prioriteiten. Project wacht op financiering. Mozambique AIAS VEI Dit door de EU gefinancierde project is succesvol afgerond in. Suriname - EU call-ii SWM Dit door de EU gefinancierde project is succesvol afgerond in. WaterworX Laos, Mali, Nairobi (Kenia) en Morogoro (Tanzania) Buenos Aires en Sao Paulo India - Gujarat India - Maharashtra, Himachal Pradesh en Amaravati China - Beijing ADB China Deyang, Beijing en Shenzhen Libanon Jordanië Er zijn werkplannen uitgewerkt om en de projecten kunnen starten. Voor Kenia is een samenwerking met Dunea tot stand gekomen. Programma loopt tot 2030 en wordt gefinancierd door Ministerie van Buitenlandse Zaken. MoU getekend. De projectpartner zoekt financiering, waarna het project kan beginnen. Is on hold door onduidelijkheid over betaling vanuit Tata Trust. MoU wordt naar verwachting begin 2018 ondertekend. Gestreefd wordt naar een samenwerking met o.a. de Wereldbank. Project met de Asian Developmentbank wordt begin 2018 succesvol afgerond. RVO heeft een financieringsvoorstel deels goedgekeurd. Er wordt gewacht op de Chinese bijdrage. Voortgang activiteiten verloopt voorspoedig. Project gaat voorspoedig. Twee vacuümwagens zijn overgedragen en er zijn trainingen gegeven. Daarnaast hebben er op verzoek diverse verkenningsmissies plaatsgevonden. Op verzoek van Amsterdam heeft er een verkenningsmissie plaatsgevonden naar Tel Aviv en Ramallah. Voorlopig worden er geen activiteiten Pagina 4

5 voorzien. Via DWA is WWn verzocht om de Water Resources Authority (WRA) in Kenia te ondersteunen bij het Athi River Restoration program. Pagina 5

6 3. Jaarrekening 3.1. Organisatie Inleiding De stichting Wereld Waternet is een algemeen nut beogende instelling (ANBI) volgens artikel 6.33, onderdeel b, van de Wet inkomstenbelasting De stichting is gevestigd aan de Korte Ouderkerkerdijk 7, 1096 AC, te Amsterdam. WWn is een organisatie die middelen, mensen, kennis en technologie samenbrengt en inzet voor programma s in het buitenland. Dit zijn programma s die bijdragen aan de totstandkoming of verbetering van voorzieningen en instituties binnen het publieke waterdomein. Daarbij ligt de nadruk op een integrale aanpak van drinkwater en afvalwatervoorzieningen, waterbeheer en watermanagement aangevuld met afvalinzameling en -verwerking en energie. WWn is een stichting zonder personeel. Conform de personele alliantie, die is afgesloten tussen WWn en Waternet en op basis van de mantelovereenkomst, wordt personeel van Waternet gedetacheerd naar WWn. Voor de projectfuncties kunnen alle geschikte medewerkers van Waternet in aanmerking komen. WWn stimuleert dat zoveel mogelijk verschillende medewerkers van Waternet op projecten kunnen worden ingezet. Hiertoe werkt WWn nauw samen met de leidinggevenden van Waternet en worden er regelmatig bijeenkomsten georganiseerd om bekendheid te geven aan huidige en nieuwe projecten. In is de heer Kenneth Comvalius teruggetreden als directeur van Stichting Wereld Waternet en opgevolgd door de heer Steven van Rossum. Samenstelling van het bestuur Het bestuur bestaat in uit de volgende personen: mevrouw Lidi Remmelzwaal, voorzitter; de heer Roelof Kruize, secretaris; mevrouw Carolien Gehrels, lid; de heer Menno Holterman, lid; de heer Arnold Kuijpers, lid. Het Stichtingsbestuur is eindverantwoordelijk voor de activiteiten van Wereld Waternet en de verantwoorde besteding van middelen. Het bestuur van Wereld Waternet is in vier keer bij elkaar geweest. Samenstelling Raad van Advies Het bestuur wordt bijgestaan door een raad van advies. De Raad van Advies bestaat uit: de heer Steven Schuit; de heer Daan Dijk; de heer professor Jules van Lier; de heer Henk de Brey. In oktober is de voormalig voorzitter van de Raad van Advies, de heer Eberhart van der Laan, overleden. Hij droeg Wereld Waternet een warm hart toe. Taken en bevoegdheden van het Bestuur WWn is een stichting met ANBI (Algemeen Nut Beogende Instelling) status. Deze status stelt eisen, o.a. aan de bestuurlijke inrichting. Per 1 januari 2016 heeft het stichtingsbestuur van Waternet meer beleidsmatige invloed over de stichting Wereld Waternet gekregen. Het Stichtingsbestuur van Waternet heeft onder meer de bevoegdheid tot benoeming van de leden van het Stichtingsbestuur van Wereld Waternet gekregen. Voor dit doel is er een Management Dienstverlenings Overeenkomst (DVO) opgesteld. Pagina 6

7 In hoofdstuk III, artikel 7 van de statuten van de Stichting Wereld Waternet zijn de taken en bevoegdheden van het bestuur in algemene zin geregeld. Artikel 9 van de statuten geeft de mogelijkheid aan het bestuur om, met behoud van zijn verantwoordelijkheid, een deel van de taken en werkzaamheden te delegeren aan de directie. De delegatie naar de directie wordt op de volgende wijze vormgegeven: Bestuur stelt jaarlijks begroting en jaarplan vast; Bestuur delegeert aan de directie alle werkzaamheden en taken die voortvloeien uit begroting en jaarplan; De directie is slechts bevoegd tot het aangaan van verplichtingen namens het bestuur van Wereld Waternet, voor zover in overeenstemming met de door het bestuur vastgestelde jaarplan en begroting voor het betreffende jaar; Een besluit tot het aangaan van een financiële verplichting en/of contract die een waarde van te boven gaat, behoeft de instemming van het bestuur van Wereld Waternet. Wet Normering Topinkomens en bezoldigingsbeleid WWn heeft geen vast personeel in dienst en betaalt bestuurders geen bezoldiging. De Raad van Advies ontvangt eveneens geen bezoldiging. Pagina 7

8 3.2. Exploitatierekening De tabel hieronder geeft het budget en realisatie weer, evenals de vergelijkende cijfers Een gedetailleerd overzicht per project is opgenomen in de bijlage. Bedragen in '000 Begroting Realisatie Verschil Realisatie 2016 Organisatie Wereld Waternet: Rente Salarissen en sociale lasten Overige personeelskosten Inhuur personeel Diensten vanuit Waternet Overige kosten Btw t.l.v. voorziening Organisatie Wereld Waternet Inzet op projecten Kosten Wereld Waternet Projecten gefinancierd door AGV en A'dam: Kosten Opbrengsten derden Saldo proj. gefinancierd door AGV en A'dam: Projecten gefinancierd door derden: Kosten Opbrengsten derden Saldo projecten gefinancierd door derden Kennisspoor: Kosten kennisspoor Opbrengsten kennisspoor Saldo kennisspoor Totaal projecten: Totaal kosten projecten Totaal opbrengsten derden Totaal saldo projecten Opbrengsten opdrachtgevers: Gemeente Amsterdam Waterschap AGV Opbrengsten opdrachtgevers Totaal saldo WWn Kpi's: Fte's (inzet WWn, WN en derden) 15,4 14,9-0,5 nb Overhead % (kosten WWn/totaal kosten projecten) 12% 14% 22% Multiplier: Totaal opbr. derden/opbrengsten OG's 1,4 1,9 0,5 Hieronder volgt de toelichting op de exploitatierekening. Pagina 8

9 BTW Vanaf juli 2016 past WWn de zogenaamde ontwikkelingshulp resolutie toe, waardoor zij de inkoop btw terug kan vorderen bij de belastingdienst. Dit is gedaan op basis van extern advies. De belastinginspecteur heeft vragen gesteld of WWn voldoet aan de eisen van de resolutie. Met behulp van de externe adviseur heeft WWn de vragen beantwoord, maar de inspecteur vraagt om nadere informatie voor het bepalen van een definitief oordeel. WWn heeft de gevraagde nadere informatie aan de inspecteur verstrekt. Afhankelijk van het definitieve oordeel van de inspecteur, zal WWN bepalen of en zo ja welke vervolgstappen zij zal ondernemen. Voorzichtigheidshalve is voor alle ter discussie staande en teruggevorderde btw een voorziening gevormd. Dit uiteraard voor het geval dat de belastinginspecteur in het nadeel van WWn oordeelt. Organisatiekosten WWn De kosten van de WWn-organisatie zijn hoger dan budget. Dit relateert vooral aan hogere btw-kosten, hogere opleidingskosten en langdurige uitval van een medewerker, waardoor moest worden ingehuurd. Hier tegenover staat extra inzet op projecten ( ). Saldo projecten gefinancierd door AGV, Amsterdam en derden Het saldo van de projecten gefinancierd door AGV, Amsterdam en derden is voordeliger dan begroot. De geprognosticeerde opbrengsten zijn hoger dan begroot. De hogere opbrengsten relateren voornamelijk aan de WaterworX projecten, de afronding van het project Mozambique, het SWM-project en het nieuwe project GeoWaQu (Mali). Daarnaast is voor een aantal projecten niet de verwachte financiering gekregen, waardoor deze on hold zijn komen staan en daarmee minder uitgaven zijn dan gepland. Dit geldt voor Egypte, Tanzania en Philippi (Zuid Afrika). Saldo projecten gefinancierd door derden Het saldo van de projecten gefinancierd door derden bedraagt positief (begroot: positief). Dit relateert voornamelijk aan project Libanon en project Jordanië. De verwachte opbrengsten van projecten gefinancierd door derden in zijn 1,9 mln (begroot: 1,3 mln). Dit wordt veroorzaakt door het Libanon project. In het budget Libanon is enkel het WWn-deel opgenomen. Echter, de kosten die de partners maken en vergoed worden door BuZa, lopen ook via WWn. Saldo kennisspoor De bestedingen van het budget zijn lager dan begroot, omdat voor de samenwerking met Singapore beperkte activiteiten zijn ontplooid in. Exploitatie saldo Het exploitatie saldo bedraagt positief ten opzichte van een begroot resultaat van nul. Kpi s Het aantal geplande fte s dat zal worden uitgezonden is met 14,9 fte iets lager dan verwacht (begroot 15,4 fte); dit bestaat uit 4,2 fte WWn-medewerkers (begroot 4,0 fte), 7,6 fte uitgezonden WN-medewerkers (begroot 10,8 fte) en 2,0 fte inzet van alliantie partners (begroot 0,6 fte). De multiplier (=Totaal opbrengsten derden/opbrengsten opdrachtgevers) bedraagt 1,9x waar 1,4x was begroot. Het overhead ratio bedraagt 14 % (begroot 12%). De verbetering van de ratio s t.o.v worden vooral veroorzaakt door project Libanon. Pagina 9

10 3.3. Balans 31/12/ Activa in ' dec dec-16 Vaste activa Materiële vaste activa 0 0 Financiële vaste activa Vlottende activa Debiteuren Onderhanden werk 5 32 Nog te ontvangen bedragen Vooruit betaalde bedragen Overige vorderingen Liquide middelen Totaal activa Passiva in ' dec dec-16 Reserves (eigen vermogen) Algemene reserve Exploitatie saldo boekjaar Voorzieningen Voorziening fiscus Kortlopende schulden Vooruit ontvangen bedragen Nog te betalen Crediteuren Liquide middelen Totaal passiva Hieronder volgt de toelichting op de balans per 31 december. Waarderingsgrondslagen Conform artikel 3 lid 3 van de statuten moet de jaarrekening worden opgesteld volgens de richtlijnen van het Centraal Bureau Fondsenwerving (CBF). Daar Wereld Waternet in niet actief aan fondsenwerving heeft gedaan en een opstelling volgens het verplichte format van de CBF niet tot inzichtelijke cijfers zou leiden, is voor de jaarrekening, net als in de jaarrekening 2008 t/m 2015, voor een gangbaar format voor de balans en exploitatie rekening gekozen. De materiële vaste activa zijn gewaardeerd tegen verkrijgings- of vervaardigingprijs en verminderd met de (cumulatieve) afschrijvingen, bepaald op basis van de geschatte levensduur. De afschrijvingen vinden lineair plaats vanaf 1 januari volgend op het jaar van aanschaf (vooralsnog is dit niet van toepassing bij Wereld Waternet). De debiteuren zijn opgenomen tegen de nominale waarde onder aftrek van een voorziening voor incourantheid. In de jaarrekening is deze voorziening niet van toepassing. Pagina 10

11 De waardering van de overige activa en passiva geschiedt in het algemeen op nominale waarden. Wanneer hiervan wordt afgeweken is dit in de toelichting bij de desbetreffende post vermeld. Hieronder worden de specificaties op de balansposten gegeven. De getallen zijn afgerond op duizenden euro s. Debiteuren Debiteuren in ' dec dec-16 Debiteuren algemeen Af: voorziening - - Totaal debiteuren De debiteuren zijn opgenomen tegen de nominale waarde. Er is geen indicatie dat er een voorziening voor incourante debiteuren moet worden opgenomen. Onderhanden werk Onderhanden werk in ' dec dec-16 Onderhanden werk 5 - Onderhanden werk Libanon - 32 Totaal onderhanden werk 5 32 In 2016 is het project Libanon gestart en is de bijdrage vanuit BuZa vastgesteld. De voorbereidingskosten van zijn afgeboekt ten laste van het project in. Nog te ontvangen bedragen Nog te ontvangen in ' dec dec-16 Nog te ontv. subs. EU - SWM Nog te ontv. subs. EU - OWMCP Nog te ontv. subs. NBW - Ethiopie 85 - Dubbel betaalde fact. AKVO 34 - Subsidie proj. Mozambique AIAS - 29 Declaratie Kingfisher - 2 Subsidie Faso Koom - 2 Nog te ontvangen bedragen De te ontvangen projectbijdragen betreffen het subsidiabele aandeel in de gemaakte kosten op het betreffende project. OWMCP en SWM zijn de twee EU-projecten die beiden zijn afgerond. De eindrapportages wordt momenteel beoordeeld door de EU, waarna het geld zal worden over gemaakt aan WWn. De Ethiopië projecten Abay en Rift Valley worden na declaratie betaald door de NBW-bank. Eind is per abuis een factuur van AKVO dubbel betaald. Deze is in januari 2018 terugbetaald door AKVO. Pagina 11

12 Vooruit betaalde bedragen Vooruit betaalde bedragen in ' dec dec-16 Vooruit betaalde SOS verzekering Totaal vooruitbetaald De SOS-verzekering is vooruitbetaald voor. Tevens zal een deel terug worden ontvangen van andere waterschappen die meeliften op WWn. Overige vorderingen Overige vorderingen in dec dec-16 Te ontvangen btw Totaal overige vorderingen De overige vorderingen bestaan uit vorderingen btw op de fiscus. Deze is gestegen t.o.v omdat de terug te vorderen btw hoger is dan de door de fiscus terugbetaalde btw. Alle btw die wordt teruggevorderd en waarover discussie bestaat met de fiscus zijn opgenomen in de voorziening btw. Zie meer info bij voorziening fiscus. Liquide middelen Liquide middelen in ' dec dec-16 Bankrekening NWB Totaal liquide middelen Het banksaldo eind bedraagt positief (eind 2016: negatief). In 2016 is de post liquide middelen verantwoord onder kortlopende schulden. Eigen vermogen Eigen vermogen 31 dec 2016 in ' Overschot exploitatie 273 Eigen vermogen 31 dec in ' Het eigen vermogen bestaat uit een algemene reserve per 31 december Het voorstel is om het resultaat van van toe te voegen aan de algemene reserve. Hierdoor bedraagt het eigen vermogen per eind. Voorziening fiscus Voorziening fiscus 31/12/2016 in ' Af: onttrekkingen 0 Bij: dotatie 30% btw 6m 2015 en WWn 17 Bij: dotatie 100% btw 6m - WWn 55 Bij: dotatie 30% btw 2015 en Projecten 57 Bij: dotatie 100% btw - Projecten 251 Voorziening fiscus 31/12/ in ' Per 1 juli 2015 heeft WWn voor de btw de status van ondernemer toegepast. Vanwege de discussie met de fiscus is voorzichtigheidshalve een voorziening getroffen van 100% van de sindsdien teruggevorderde btw op de ideële projecten en kosten van het apparaat. De btw op de projecten ( ) bestaat uit projecten AGV & Amsterdam ( ), project Libanon ( ), projecten gefinancierd door derden ( ) en een verschil uit het verleden ( 7.000) Pagina 12

13 Vooruit ontvangen bedragen Vooruit ontvangen bedragen ' dec dec-16 Voorschot Libanon BuZa Voorschot Mali GeoWaQu VIA Water 50 - Voorschot YEP Burkina en Mali 49 - Voorschot Waterworx BuZa 24 - Voorschot Faso Koom (NWB) Totaal vooruit ontvangen bedragen De vooruit ontvangen bedragen hebben betrekking op vooruit ontvangen subsidies en bijdragen van financiers. Het grootste voorschot relateert aan project Libanon. Nog te betalen Nog te betalen in ' dec dec-16 Nog te betalen project uren WN Management vergoeding VEI WWx 50 - Nog te betalen AIWW prijzengeld en toegangsk Reservering acc. controle Overig nog te betalen Reservering cao onderhandelingen 7 - Totaal nog te betalen De nog te betalen kosten zijn kosten die relateren aan, maar nog niet zijn betaald. Het grootste deel betreft de ureninzet van Waternetters in. Daarnaast zijn er voor het WaterworX programma door alle betrokken Drinkwaterbedrijven project overstijgende kosten gemaakt. Vitens Evides International heeft hier het grootste aandeel in. Alle drinkwaterbedrijven moeten deze kosten aanleveren, waarna wordt bepaald hoeveel WWn moet betalen. Hiervoor is gereserveerd. Crediteuren Crediteuren in ' dec dec-16 Crediteuren 46 6 Betalingen onderweg -6 7 Totaal crediteuren Per jaareinde staan er aan crediteuren open; dit relateert voornamelijk aan inkoopfacturen van Waternet. De betalingen onderweg bestaat uit een factuur van Vitens Evides International die wegvalt tegen de crediteuren. Liquide middelen Liquide middelen in dec dec-16 Bankrekening NWB 0 34 Totaal liquide middelen 0 34 Eind 2016 was er een negatief banksaldo. In een positief saldo, die daarom onder Vlottende activa is verantwoord. Pagina 13

14 3.4. Risico s in de vermogenspositie In de jaarrekening moet melding worden gemaakt van zaken, waarover financiële onzekerheid bestaat. Er zijn subsidies verstrekt door o.a. de EU. Zij stellen voorwaarden aan de besteding en de verantwoording over deze subsidies. Indien niet aan de voorwaarden wordt voldaan bestaat (in het uiterste geval) het risico dat de ontvangen bedragen moeten worden terugbetaald. WWn beheerst dit risico door zorgvuldig projectmanagement, opstellen van voortgangsrapportages en tussentijdse accountantscontroles. De Stichting WWn is mogelijk vennootschapsbelasting plichtig. Dit wordt momenteel onderzocht. Er loopt een discussie met de belastinginspecteur over de btw-status van Wereld Waternet. Voorzichtigheidshalve is rekening gehouden dat WWn alle inkoop btw op afdelingskosten en projecten gefinancierd door Amsterdam, AGV en derden niet terug kan vorderen. Indien de inspecteur in het voordeel van WWn besluit, dan ontstaat een (maximaal) voordeel van circa 0,5 mln in. Pagina 14

15 Bijlage 1: Toelichting op de voortgang doelstellingen WWn Hier wordt per pijler een nadere beschrijving gegeven van de doelstellingen. Alliantiemanagement & Cofinanciering regelen (1 & 4) Het afgelopen jaar hebben we veel energie gestoken in het verbeteren van de relaties met een aantal huidige donoren en partners. Ook hebben we nieuwe potentiele klanten/opdrachtgevers en samenwerkingspartners geïdentificeerd en zijn kennismakingsgesprekken gestart. Hieronder worden de belangrijkste ontwikkelingen besproken per cofinancier. Subsidieverstrekkers Met het Ministerie van Buitenlandse Zaken hebben we intensief contact onderhouden, o.a. door reguliere deelname aan gesprekken over WaterWorX (het consortium van de Nederlandse drinkwaterbedrijven en het Ministerie van Buitenlandse Zaken), de Blue Deal en het intensiveren van de banden met de ambassades in de landen waar we actief zijn. Naar aanleiding van het nieuwe regeerakkoord overleggen we met het Ministerie over de bijdrage die WWn kan leveren aan het uitvoeren van het nieuwe beleid. Het programma WaterWorX is op 22 maart officieel van start gegaan. De ervaringen die we opdoen binnen het WaterWorX programma, nemen we mee bij het vormgeven van de Blue Deal tussen de waterschappen en drie Nederlandse ministeries. Hoewel er nog enkele hobbels te nemen zijn, lijkt de deal er te gaan komen. Tijdens de Amsterdam International Water Week in November is de intentieverklaring getekend. Wereld Waternet is nauw betrokken bij de totstandkoming en is gevraagd welke rol ze zou willen vervullen. Heineken heeft ons benaderd voor een project in Egypte in samenwerking met een lokale brouwerij als onderdeel van hun maatschappelijk verantwoord ondernemen beleid. Momenteel voeren we gesprekken over inhoud en financiering. Ontwikkelingsbanken We monitoren en evalueren nauwlettend hoe de (potentiele) samenwerking met de verschillende banken verloopt, welke kansen we zien en wat het ons oplevert. We hebben onze ervaringen tot nu toe uitgewerkt in een rapportage ( Samenwerken met Ontwikkelingsbanken, Wereld Waternet, December ), waarin we aangeven wat we succesvol achten, en waar we in 2018 op in gaan zetten. Een directe uitkomst van onze deelname aan de World Bank Water Week in Washington maart., is het vormgeven van de samenwerking met de Wereldbank in India (Shimla). In Libanon stemmen we met de Wereldbank af hoe de door hen geplande investering in monitoringssystemen zo efficiënt mogelijk gedaan kan worden. In Indonesië hebben we de Wereldbank bezocht; zij doen meer projecten, maar zijn nog steeds terughoudend i.v.m corruptie. In andere landen waar we actief zijn, blijven we regulier contact met de lokale Wereldbankkantoren onderhouden. De samenwerking in Laos op verzoek van de Asian Development Bank (ADB) is voortvarend van start gegaan. We bouwen dit programma uit tot een meerjarige WOP, binnen het WaterWorX programma. We zijn met de ADB in gesprek over het verlengen van de financiering voor deze WOP, en over uitbreiding van het programma met andere WOP s in Laos. In juni hebben we op uitnodiging van Frans Weekers een bezoek gebracht aan de European Bank for Reconstruction and Development. We zijn voorgesteld aan een aantal bankiers met wie we hebben verkend hoe we kunnen samenwerken. Er liggen kansen voor samenwerking in Egypte en Jordanië/Libanon. Hoewel de bank kleinschaligere projecten doet dan bijvoorbeeld een Wereldbank, blijven de aanbestedingsregels voor ons ingewikkeld. We onderzoeken nader hoe hier mee om te gaan en hebben daartoe ons relatiebeheer met de bank structureel ingericht. Verder zijn we zijn in gesprek met de ING Bank en worden regelmatig door hen benaderd om onze ideeën en werkwijze te komen toelichten op bijeenkomsten (o.a. Stockholm Water Week). Op verzoek van FMO hebben we deelgenomen aan een verkennende missie naar Koerdistan. Gemeente Amsterdam en AGV WWn speelt een actieve rol bij de stedensamenwerking van de gemeente Amsterdam, in minstens één G3- project (integraal project op het gebied van water, ruimtelijke ordening en vast afval). Door het overlijden van Burgemeester Van der Laan zijn alle handelsmissies van de Gemeente Amsterdam afgezegd of uitgesteld. Pagina 15

16 Samenwerkingspartners Met onze huidige alliantiepartners (Hoogheemraadschap Hollands Noorderkwartier, Hoogheemraadschap Delfland, Stichting Waterproef) verloopt de samenwerking voorspoedig. Ook op directieniveau wordt de samenwerking positief beoordeeld, naar verwachting worden huidige contracten verlengd. Omdat we steeds vaker met laboratoriumactiviteiten in onze projecten te maken krijgen, zijn we in gesprek getreden met Het Water Laboratorium (HWL). We verkennen nu hoe we een partnerschap vorm kunnen geven. Met Dunea en PWN verkennen we hoe we intensiever samen kunnen werken binnen projecten. Mogelijk bouwen we dit uit tot een alliantie met drie partijen. We hebben een grote bijdrage geleverd aan de Amsterdam International Water Week (AIWW), o.a. door het organiseren van de Sarphati Sanitation Awards en de bijbehorende workshop. In diverse workshops heeft WWn, of onze partners, iets over ons werk kunnen vertellen. We hebben een groot aandeel gehad in de organisatie van het WaterWorX programma voor de 24 directeuren die in de AIWW week in Nederland waren. Ook hebben we in samenwerking met het Ministerie van Buitenlandse Zaken, Dutch Water Authorities en WaterWorX de inhoudelijke WOP sessie georganiseerd, waar de Blue Deal intentieverklaring werd ondertekend. Daarnaast organiseerden we in diezelfde week een netwerkborrel voor onze partners, in het kader van het tienjarig bestaan van Wereld Waternet. Ook hebben we een actieve bijdrage geleverd aan de Wereld Waterweek in Stockholm. We merken een positief effect van onze inspanningen: we worden vaker benaderd om een inhoudelijke bijdrage te leveren aan evenementen, en krijgen regelmatig een verzoek tot kennismaking, o.a. door medewerkers van RvO, NWP, waterbedrijven, waterschappen en de Ministeries. Identificeren WOP s en voorlopers (2 & 3) WWn heeft partnerschappen met de buitenlandse partners via de zogenaamde WOP s. Het portfolio van WOP s moet aansluiten bij de vraag van de financiers. Daarom past WWn een heldere set criteria (zie businessplan) toe om te beoordelen of een vraag aansluit bij de unieke meerwaarde en kansrijk is voor het bijdragen aan de doelen. Kennisontwikkeling is meer specifiek benoemd in de gewijzigde strategie. De focus voor kennisontwikkeling van Waternet sluit aan bij de prioriteiten van het bestuur van AGV en gemeente Amsterdam. Het betreft klimaatadaptatie, waterbeleving (waterkwaliteit, -gebruik, -recreatie, druk op het water, toerisme, cultuur), circulaire economie (sluiten van kringlopen, mitigatie en nieuwe sanitatie) en de watercyclus (assetmanagement, governance en integraal beheer). In is WWn gestart samen te werken met Singapore, Berlijn en Kopenhagen. Hierbij wordt de opgedane kennis gedeeld met de medewerkers van Waternet. Hiertoe is in een sessie tussen het Strategisch Centrum en WWn afgesproken om samenwerking te versterken op het gebied van netwerken, propositie en communicatie. Waternetexperts; matchen met en ondersteunen door WWn (5&6) WWn wil zo veel mogelijk Waternetexperts aan het werk hebben in buitenlandse projecten die voldoen aan de kennis- en kwaliteitseisen. WWn heeft vanaf begin april een aparte en beter vindbare locatie op het intranet van Waternet, waarop gevraagde inzet voor projecten van WWn zichtbaar is. Hierop kunnen Waternet medewerkers reageren op vacatures. Dit is succesvol gebleken: in de eerste weken voerden we al 18 gesprekken met nieuwe medewerkers, waarvan er al vier zijn uitgezonden naar het buitenland. Naast de interne werving voor projecten via intranet, is er een database opgezet van experts die ingezet kunnen worden voor de Wereld Bank. Waternet communiceert actief over de behaalde successen van WWn en om de mogelijkheden voor leidinggevenden en medewerkers bekend te maken. Er zijn in drie lunchlezingen gegeven en we ontvingen veel positieve reacties mogen over ons werk. Tijdens deze lezingen gaven diverse mensen aan zich te willen inzetten voor WWn. Daarnaast heeft WWn een Travel Policy Document (TPD) ontwikkeld, om de uitgezonden waterexperts te informeren, ondersteunen en begeleiden zowel voor, tijdens als na missies. Alliantiepartner HHNK gebruikt inmiddels ook dit document. Gedurende de zomer maanden is er een update gemaakt. In april is gestart met het ontwikkelen van een handleiding voor het uitvoeren van scans (om watervragen mee te beoordelen en een eerste inschatting te maken van de situatie), naar verwachting is afgerond. Pagina 16

17 Communicatie en Monitoren & Evalueren (7&8) In het businessplan is ervoor gekozen om ten aanzien van communicatie, over te schakelen van legitimering naar marketing en exposure van WWn en haar activiteiten. Vanwege langdurige ziekte van de medewerker communicatie zijn er een aantal zaken blijven liggen. Een tijdelijke medewerker actualiseert momenteel de website. Er komt een nieuwe website die begin 2018 wordt gebouwd. Tevens is door deze medewerker een communicatieplan opgesteld waarin de relevante doelgroepen in beeld worden gebracht. Dit is inclusief een actieplan hoe deze doelgroepen actief en effectief te benaderen. Er komt meer focus op communicatie richting alliantiepartners en (potentiële) financiers. Eveneens besteden we de komende tijd meer aandacht aan de branding van WWn binnen Waternet, om zo meer Waternetters te interesseren voor het werk van WWn. Daarnaast heeft WWn een pitchbook opgeteld waarin de propositie helder is neergezet. Voor alle communicatie geldt dat WWn qua huisstijl aansluit bij de Waternet huisstijl. Pagina 17

18 Bijlage 2: Voortgang per project Deze bijlage beschrijft per route (projecten A dam, AGV en cofinanciering, projecten gefinancierd door derden en kennisprojecten) de voortgang van de projecten. Projecten gefinancierd door AGV, Amsterdam en derden Inleiding De inzet van middelen van Amsterdam/AGV/derden vindt plaats via de 'hulp route' met name in projecten in arme landen (low income countries / lower middle income countries). Burkina Faso WOP AEG (gefinancierd door Amsterdam, AGV en derden) Burkina Faso telt vijf waterschappen. Het waterschap l'agence de l'eau de Gourma (AEG) is in 2011 opgericht en moet zich ontwikkelen tot de waterautoriteit van regio Oost in Burkina Faso. Daartoe is in 2015 een WOP getekend tussen WWn en AEG. De aspecten die zijn benoemd in de WOP zijn bestuurlijke ontwikkeling, monitoring van waterbronnen, communicatie ten behoeve van de bescherming van de waterbekkens en financiering. Tevens werkt WWn actief aan het realiseren van een Burkina-brede dekking door Nederlandse Waterschappen. Programmadoel Doelstellingen Activiteiten Status doelstelling Inzicht in de aanwezige waterbronnen Verbetering van stroomgebiedsbeheer Financiën op orde - Waterbalans van 2 nieuwe reservoirs in kaart brengen - Opstellen van stroomgebiedsbeheersplan (SDAGE) - Opstellen meerjarenbegroting voor beheer- en onderhoudskosten AEG - Ontwikkelen van model voor innen watergelden - Inventariseren van beschikbare data - Bepalen wat er gewenst is - 2 x 2 studenten rekruteren en begeleiden voor veldwerk - Nationaal water beleidskader BF analyseren - Planproces uitschrijven voor opstellen SDAGE - Stakeholders analyseren - Concept SDAGE opstellen voor AEG - Inkomsten en uitgaven AEG analyseren - Prognoses maken voor kostendekkende uitgaven in toekomst - Lobby en awareness op bestuurlijk en politiek niveau om inzicht in financiën te vergroten en draagvlak te creëren voor verandering Er zijn goede vorderingen gemaakt met het opstellen van de SDAGE (waterbeheerplan). We werken aan een handleiding dat in de toekomst als proces- en inhoudsdocument kan dienen. Halverwege stagneerde de voortgang, omdat diverse medewerkers van de (al kleine organisatie) AEG uit dienst zijn gegaan. Hierdoor is ook op het onderdeel financiën nauwelijks vooruitgang geboekt. Dit blijft een aandachtpunt voor 2018.Twee Nederlandse studenten hebben dit jaar bij AEG hun afstudeeropdracht afgerond. Uit het onderzoek blijkt dat de wateropslagcapaciteit in de ondergrond beperkt is. Dit is een tegenvaller, omdat er nu naar alternatieven moet worden gezocht om regenwater op te slaan. De andere student heeft een praktische en overzichtelijke dataset Pagina 18

19 (en kaarten) gemaakt met daarin aangegeven de meest kwetsbare gebieden voor bodemerosie en potentiele maatregelen. Met de AEG en het programma Faso Koom hebben we twee YEP-ers kunnen rekruteren (Young Expert Program), waarin jonge Nederlandse en lokale water professionals een intensief 2-jarig programma volgen. Burkina Faso Faso Koom (gefinancierd door A dam, AGV en derden) Faso Koom betreft een driejarig project tussen vier Nederlandse Waterschappen (AGV, Hunze & Aa s, Drents Overijsselse Delta en Aa & Maas) en alle vijf de Burkinese Waterschappen. Daarnaast zijn de Universiteit van Leiden, MDF en Witteveen en Bos projectpartners in het project GIRE OR (effect goudwinning op het watersysteem). De Memorandum of Understanding (MoU) loopt van 2016 t/m De NWB draagt bij van de totale projectkosten. WWn is penvoerder. Voor het GIRE OR project zijn de Universiteit van Leiden en MDF penvoerder en loopt er een separaat financieringstraject. Programmadoel Doelstellingen Activiteiten Status doelstelling Versterken van de bestaande CLE s en oprichten van 5 nieuwe CLE s Tegengaan negatieve gevolgen van goudwinning op het watersysteem Grensoverschrijdend waterbeheer realiseren met Mali - Starten ontwikkelen trainingsmodules en handboek oprichting CLE - Waterexpertise leveren in project GIRE OR - Eerste inzicht in impact van de mijnbouwsector op waterbeheer - Eerste toenadering zoeken tussen pilotstroomgebied van de Kou in noord BF, grenzend aan Mali - Ontwikkelen van trainingen voor CLE s over integraal water resources management (GIRE) - Opstarten procedures voor realisatie van 3 nieuwe CLE s - In kaart brengen van belangrijkste mijnbouwlocaties en inzichtelijk maken wat de risico s voor het waterbeheer zijn - De mogelijkheden inventariseren voor het opzetten van waterkwaliteitsmonitoring - Definiëren van die onderdelen van het waterbeheerplan van de Kou, die beïnvloed worden door (of invloed hebben op) waterbeheer in Mali. - GIRE OR faciliteren om uit te breiden naar Ghana en Mali Er een handboek opgesteld voor het oprichten nieuwe CLE s. Hierbij is duidelijk geworden dat het oprichten van een CLE 1,5 jaar in beslag neemt en meer geld kost dan aanvankelijk gedacht. In overleg met de Burkinabé directeuren wordt het aantal nieuw op te richten CLE s wordt bijgesteld van 5 naar 3. De eerste stappen in het grensoverschrijdende waterbeheer met Mali zijn gerealiseerd. In januari kreeg WWn vanuit het (Malinese) PCA-GIRE programma financiering om een driejarig programma te realiseren. Hierin wordt beoogd om enkele CLE s in het stroomgebied van de rivier de Sourou, te versterken door ze te koppelen aan het Faso Koom programma. Egypte (gefinancierd door A dam, AGV en derden) WWn en haar voorgangers zijn vanaf 1992 actief in Egypte in een samenwerking met het drinkwater en afvalwaterbedrijf BWADC in Beheira. Doel van de samenwerking is capaciteitsontwikkeling, technische assistentie en advisering. Dit is met name op het gebied van afvalwaterzuivering en assetmanagement. Recent heeft het Ministry of Housing (MOH) assistentie gevraagd in de vorm van capacity building. Financiering via Wereldbank is een noodzakelijke voorwaarde om de activiteiten te ondernemen. Pagina 19

20 Programmadoel Doelstellingen Activiteiten Status doelstelling Capacity building inzake verbetering bedrijfsvoering en expertise afval- en drinkwaterzuiveringen - MoU Ministry Housing ( 2021) and settlements: capacity building working units MoU met BWADC Maak werkplan samenwerking MOH - Coach bij opzet train-de-trainer t.b.v. rurale sanitatie - Inventarisatie assets en coaching invoeren assetmanagement rurale sanitatie - WOP BWADC 2021 opstarten Het Ministry of Housing (MOH) heeft de intentie uitgesproken om een MoU te tekenen. Struikelblok is de tenderprocedure. Het gaat hierbij om capaciteitsontwikkelingen ondersteuning van de program management unit (PMU) ten behoeve van het rural sanitation program bij de verschillende affiliaties (waaronder BWADC) en de staf van het ministerie zelf in de vorm van training en coaching. Zowel de Wereldbank groep als het Ministry of Housing hebben een call of interest uitgevaardigd ter inschrijving op capaciteitsontwikkeling en ondersteuning van de PMU. Op beide calls heeft WWn ingeschreven. In consortium met Ecorys is een voorstel voor financiering bij de Wereldbank ingediend. Ethiopië (gefinancierd door A dam, AGV en derden) De ambitie van Ethiopië is groot: een middeninkomensland zijn in Water krijgt daarbij een hoge prioriteit en legt een grote verantwoordelijkheid neer bij de publieke waterbeheerders. De Abbay Basin Authority (ABA) en Central Rift Valley Basin Authority (CRVL) willen het concept van Integrated Water Resource Management (IWRM) invoeren in hun beheergebiedde organisaties beseffen dat daarvoor een sterke organisatie nodig is die haar beheer- en bestuurlijke taken met kracht kan uitvoeren. WWn werkt in een Water Governance implementation Program (WGiP) aan versterking van het waterbestuur en het watermanagement. Hiervoor is tot en met 2018 financiering gekregen van het NWB-Fonds. Pagina 20

21 Programma doel Doelstellingen Activiteiten Status doelstelling Versterking waterautoriteiten Abbay en CRVL - Governance versterken - Op kennisoverdracht gerichte opleidingen en trainingen ABA in uitvoering - capaciteitsontwikkeling - Drie werkbezoeken - RVL: workshop opstellen van een eerste concept beheerplan & opstellen van het kader voor een gebiedsplan - RVL: Government consultation - gevraagde feedback op documenten, uitvraag aan derden/consultants, input leveren t.b.v. bestuurlijke documenten - ABA: on the job training GIS - ABA : training in het uitvoeren van een beoordeling van het beheergebied - ABA: workshop maken van een waterbalans - Faciliteren kennisuitwisseling in Nederland door oprichten van en deelnemen aan vakgroepen (regulation, information management, communicatie) - Training over financieel management en lerende organisatie, zowel in Ethiopië als in Nederland - Faciliteren oprichten (kennis) platform voor ABA in Ethiopië - Faciliteren kennisuitwisseling middels vakgroepen in Nederland - Ondersteuning van de Wereldbank op het gebied van waterbeheer in Ethiopië - Mogelijke inzet WWn voor Wereldbank in kaart brengen Het Watergovernance-programma met ABA heeft een looptijd tot eind Voor de jaren en 2018 richten we ons op de implementatie van de verbeterpunten voor de thema s informatiemanagement en planvorming. In dat kader hebben specialisten van ABA deelgenomen aan de opleiding Multilevel Watergovernance course die we in samenwerking met The Hague Academy hebben ontwikkeld. Via het back-home plan wordt de opgedane kennis meegenomen en toegepast in de eigen organisatie. Onderdeel van de opleiding was een masterclass van de directeur van WWn over How to become a waterauthority. Specialisten van Waternet en Hollands Noorderkwartier worden ingezet om trainingen/opleidingen te ontwikkelen op het gebied van integraal waterbeheer. Inmiddels is een concept note t.b.v. Fonds Duurzaam Water voor verbetering van waterveiligheid en inkomen van de agrarische sector bij RVO positief beoordeeld. Wetlands International is penvoerder in het consortium met Rift Valley Lake Basin Authority, IDH, Meki Batu fruits and vegetables growers cooperative union, Joytech en Acacia Water. Pagina 21

22 Ghana (gefinancierd door A dam, AGV en derden) In juli 2014 begon de samenwerking met de stad Ashaiman in Ghana en de Nederlands-Ghanese partner Safi Sana. De stad Ashaiman is vanuit haar publieke taak verantwoordelijk voor de inzameling en verwerking van afvalwater. Daarnaast zijn er diverse partners bij betrokken; Safi Sana Ghana ltd, Hasal Babs Enterprise, Royal Haskoning/DHV, International Fertiliser Development Centre en Waste Foundation. Het doel van de samenwerking is het bouwen en beheren van een biovergister, die op termijn economisch rendabel kan opereren. WWn traint hiertoe de operators en maakt zgn. standard operating procedures voor de vergister & het laboratorium en helpt bij het opzetten van het bijbehorende laboratorium. Voor WWn is deze samenwerking belangrijk, omdat het bijdraagt aan de ambitie om een structurele oplossing te zoeken voor afval(water) in combinatie met ontwikkeling van lokale bedrijfsactiviteiten. Programmadoel Doelstellingen Activiteiten Status doelstelling Verbeteren sanitatie en oplossen vast afval probleem in grote Afrikaanse steden - Safi Sana plant is duurzaam operationeel en functioneert naar behoren - Safi Sana laboratorium is duurzaam operationeel en functioneert naar behoren - Herhalingstraining beheer en onderhoud van de zuivering voor de operators van de biovergister - Testen en waar nodig aanpassen van Standard Operating Procedures (SOP) - Coachen en meelopen met operators tijdens dagelijkse werkzaamheden - Herhalingstraining laboratorium voor de analisten van de biovergister - Testen en waar nodig aanpassen van Standard Operating Procedures (SOP) - Coachen en meelopen met operators tijdens dagelijkse werkzaamheden - Businessmodel sanitatie as a business blijkt levensvatbaar - Safi Sana krijgt tweede project in Noord Ghana - Gezamenlijk met Safi Sana werkt WWn verder aan nieuwe voorstellen en benadert financiers (leningen en grants) - WWn raakt betrokken bij en start lobby op wet- en regelgeving (van vast afval) op nationaal niveau. Op 15 maart is de zuivering in Ashaiman feestelijk geopend. De keynote speeches werden gehouden door de Minister van Energie, de Nederlandse ambassadeur en een afgevaardigde van de Minister van Milieu. Rolf Steenwinkel was vertegenwoordigd als lid van het dagelijks bestuur van het Waterschap Amstel, Gooi en Vecht (AGV). In september, oktober en december hebben de laatste afrondende werkbezoeken plaatsgevonden. Zowel op het gebied van beheer en onderhoud als ook op het functioneren van het laboratorium hebben we coaching en training gegeven om het eerder geleerde te laten beklijven. Hiermee komt aan onze inbreng in dit (Ghana Wash Window) project een einde. Het project is ook naar de donor (RVO) formeel afgerond. Eind zijn opnieuw voorstellen geschreven om het Safi Sana concept elders te implementeren (in Pune in India en Kumasi in Ghana). Dit loopt bij het Fonds Duurzaam Water. WWn has satisfactory completed the Safi Sana project in Ashaiman in Ghana. In, we delivered several training and coaching sessions on the operations and maintenance of the biodigester. Also we trained and coached the establishment and functioning of the laboratory. The plant is now functioning autonomously, providing electricity (from biogas) to the grid, producing organic fertilizer and providing jobs to over 15 people. A highlight was the official opening in March, at which, besides the Ghanian Minister of energy, the AGVboard member Rolf Steenwinkel was present. Pagina 22

23 Indonesië Sanitatieprogramma (gefinancierd door A dam, AGV en derden) In de provincie Banten richt WWn zich op sanitatie en watermanagement in en met de gemeenten Kota Serang, Serang, Tangerang en Pandeglang. Het doel van de samenwerking is verbetering van de sanitatie en watermanagement in algemene zin. Het project wordt in 2018 afgerond. Programmadoel Doelstellingen Activiteiten Status doelstelling Verbeteren sanitatie en hygiëne in de watercyclus in de districten Serang, Pandeglang en Tangerang en kota Serang - Strategisch plan van aanpak overstromingen Pandeglang, Tangerang en Serang gereed - Advies over sanitaire gebouwen in 10 dorpen in Pandeglang gereed - Advies ontwerp rioolstelsels Tangerang Advies en verbinding AEB Solid waste aanpak Serang en Tangerang - Uitwerking alle 4 programma werkplannen - Invoeren advies flood protection control in Pandeglang, Serang en Tangerang - Coaching en capaciteitsontwikkeling voor uitrol sanitatie plannen - Ondersteunen ontwerp rioolstelsels in (Serang) en Tangerang - solid waste adviesplan Serang - Training trainers Serang, - Laboratorium training t.b.v. bemonstering en handhaving. - Ondersteuning bij opzet communicatieplan - Ondersteuning bij aanpak regenwater afvoer onderhoud IPAL (september) - Serang wordt niet meer actief benaderd Inzicht en visie op beschikbaarheid water Watercyclus uitrollen - Ontwerp en advies voor waterbergingsreservoir in Tangerang & WTP Sobang in Pandeglang - Bronnenadvies voor PDAM Tangerang (Perpamsi Banten) en Bappeda Tangerang - Adviseren over veiligstellen waterbeschikbaarheid PDAM Pandeglang - Advies over veiligstellen en beheer bronnen PDAM Tangerang - Droogte advies Tangerang Door diverse wisselingen van het bestuur van de Provincie en daaruit volgende herverdeling van budgetten, blijft besluitvorming uit. Hierdoor is een aantal doelstellingen niet behaald. Ook heeft dit de Provincie doen besluiten dat de MoU met WWn niet meer wordt getekend. De langstlopende MoU met Tangerang loopt tot eind Wel een MOU met gemeenten en provincie onderling is gewenst. In januari 2018 heeft er een kort werkbezoek plaatsgevonden langs de betrokken partijen. Er is een bezoek afgelegd aan de Wereldbank in Jakarta, met als doel de Wereldbank te informeren over de intenties van WWn en vervolgafspraken voor een ontmoeting met de Regiomanager in oktober Er is een kennismakingsgesprek geweest met de directie van PD PAL Jaya, WWn, SWECO en Engeldot Water in Jakarta. Hierin zijn vervolg afspraken gemaakt om te komen tot samenwerking in betaalde inzet van WWn operationele expertise. In november is een delegatie van Kabupaten Tangerang bij Waternet op bezoek geweest. Het bezoek is met name gebruikt voor het uitwisselen va kennis over het verwerken afvalwater, inzameling en zuiveren maar ook is bij Delfland verder aandacht besteed aan overstroming bescherming. Samen met de afvalinzameling van stadsdeel Oost is de problematiek van het inzamelen van huisvuil besproken. Pagina 23

24 Indonesië DKI (gefinancierd door A dam, AGV en derden) Via het Ministerie van Buitenlandse Zaken ligt er een verzoek voor samenwerking tussen DKI Jakarta en WWn op het gebied van integrale watercyclusbenadering. Inmiddels is een ToR voor de scoping missie goedgekeurd inclusief financiering door RVO. Tijdens de scoping missie in februari 2018 worden de doelen van de samenwerking voor een WOP DKI WWn bepaald. Tevens maken we daarin afspraken over de mogelijke inzet van Waternet expertise en financiering. Israël (Tel Aviv) en Palestijnse gebieden (Ramallah) (gefinancierd door A dam, AGV en derden) Op verzoek van de gemeente Amsterdam is WWn mee geweest op een missie naar beide steden om na te gaan in hoeverre samenwerking mogelijk is op het gebied van water. In Ramallah is erg veel behoefte aan ondersteuning op het gebied van afvalwater verwerking, terwijl het in Tel Aviv meer gaat over kennis uitwisseling. Een rapport is door de afdeling Internationale Betrekking van de gemeente opgemaakt. De commissie van de gemeente Amsterdam heeft besloten dat samenwerking op watergebied met beide steden vorm kan worden gegeven. Ramallah heeft WWn gevraagd om een subsidie voor een irrigatie project. Het betrof een bijdrage aan het hergebruik van gezuiverd afval water voor de groen voorziening van de stad. Het betrof een investeringsverzoek en paste derhalve niet binnen de WWn-activiteiten. De gemeente heeft daarom het advies van WWn om dit project niet op te pakken overgenomen. Aangezien er geen vraag is m.b.t. tot capaciteitsopbouw liggen de activiteiten op dit moment stil. Mogelijk dat in 2018 nieuwe initiatieven ondernomen kunnen worden. Kenia - WRA (gefinancierd door A dam, AGV en derden) Via DWA is WWn verzocht om de Water Resources Authority (WRA) in Kenia te ondersteunen bij het Athi River Restoration program. In consortium met HDSR en Aa en Maas is een voorstel opgesteld om een scoping missie uit voeren. Omdat Kenia geen laaginkomen land is zijn de betrokken waterschappen bereid een samenwerking op te zetten indien NWB dit zou kunnen financieren. Een eerste gesprek met de directeur van de WRMA heeft in de eerste week van juni plaatsgehad, in combinatie met de baseline analyse WaterworX met Nairobi Water. De verwachting is dat er een WOP met WRA gefinancierd via het NWB fonds opgezet kan worden. Mogelijk denkbaar is de combi met het nog te formuleren programma Blue Deal. De unique value van de WRA _ WOP is de overdracht van expertise en kennis ten behoeve van de implementatie van de water Act 2016 waarin de mandaten van alle stakeholders gehergroepeerd worden. Waterworx Kenia met Nairobi City Water and Sewerage Company Gefinancierd door het Waterworx programma van Minbuza is een programma voorstel gemaakt voor de periode met als hoofddoel het aantal aansluitingen met uit te breiden. De grootste uitdaging is het schrijnende watertekort en de benodigde infrastructuur in Nairobi. Mali - PCA GIRE (gefinancierd door A dam, AGV en derden) De Nederlandse Ambassade in Bamako heeft in 2016 op verschillende thema s de Nederlandse waterschappen benaderd. Allereerst voor het helpen ontwikkelen van een Integrated Water Resources Management (GIRE) approach zoals WWn dat nu doet in Burkina Faso. Later in 2016 heeft WWn (samen met waterschap de Dommel en Witteveen en Bos) in Bamako een analyse gedaan van de bestaande afvalwaterzuivering SOTUBA. Beide sporen, plus de bijkomende vraag van het drinkwaterbedrijf (SOMAGEP) van Mali, hebben ertoe geleid dat op 24 oktober 2016 een intentieverklaring is getekend tussen het Ministerie van buitenlandse zaken van Mali en WWn. De Direction National Hydraulique (DNH) coördineert het PCA-GIRE programma en is daarmee de directe partner van WWn in dit project. Hiernaast werken verschillende Nederlandse waterschappen mee: Waterschap de Dommel, Rijn & IJsel en anderen. De Nederlandse Ambassade in Bamako heeft financiële middelen ter beschikking gesteld om zowel de onderdelen GIRE als ook de afvalwaterzuivering te financieren. Pagina 24