Gestoord kleuren zien
|
|
- Brecht Bakker
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Gestoord kleuren zien Wat is gestoord kleurenzien? In het oog zitten cellen die gevoelig zijn voor kleuren. Deze cellen heten kegeltjes. Er zijn kegeltjes voor de drie hoofdkleuren rood, groen en blauw. Via deze kegeltjes gaan er signalen naar de hersenen. De hersenen vangen deze signalen op en zorgen ervoor dat de mens een kleur "ziet". Bij sommige mensen zijn deze kegeltjes niet of niet goed aangelegd. Deze mensen kunnen daardoor verschillende kleuren niet zo goed van elkaar onderscheiden. Vroeger sprak men van kleurenblindheid. Tegenwoordig spreekt men van een verminderd kleurenonderscheidingsvermogen of ook wel van "gestoord kleurenzien" of "verminderd kleurenzien". De mate waarin deze stoornis optreedt, verschilt van persoon tot persoon. Vormen van gestoord kleurenzien Totale kleurenblindheid komt bijna niet voor. Voor totaal kleurenblinde mensen bestaat de wereld uit grijstinten. Bijna altijd is er sprake van een gedeeltelijke kleurenblindheid en daarom spreekt men ook liever over "gestoord kleurenzien" of "verminderd kleurenzien". De rood-groen stoornissen komen het meeste voor. iemand met een rood-groen stoornis ziet de kleur rood en/of groen niet of minder goed. Hij ziet wel dat het gras een kleur heeft maar hij ziet niet hetzelfde als iemand die wel goed kleuren ziet. Veel kleuren zijn mengsels die ook rood of groen bevatten. Daarom is het voor mensen met een verminderd kleurenzien voor rood-groen vaak ook lastig om tussenkleuren (bv bruin of paars) en kleurnuances (bv paars/roze/lila of licht/iets donkerder groen) van elkaar to onderscheiden. Mensen met een rood-groen stoornis kunnen de kleuren blauw en geel wel goed zien. Sommige mensen hebben een verminderd kleurenzien voor blauw. Zij zien blauw niet of minder goed. Er zijn ook mensen die een verminderd kleurenzien hebben voor rood, groen én blauw. Van deze kleine groep mensen kunnen sommigen rood, groen én blauw helemaal niet zien, zij zijn volledig kleurenblind. Op kunnen mensen met een goed kleurenonderscheidingsvermogen een goede indruk krijgen wat iemand met een verminderd kleurenzien ziet Bij blanke jongens komt gestoord kleurenzien veel vaker voor (± 8%) dan bij meisjes (± 0,4%). In Nederland zijn er ongeveer mensen met een gestoord kleurenzien. Hierbij gaat het bijna altijd over een rood-groen stoornis. Verminderd kleurenzien voor blauw komt bij minder dan 1 op de duizend (0,1%) mensen voor. Bij niet-blanken komt verminderd kleurenzien nauwelijks voor. Verminderd kleurenzien is erfelijk. Ongeveer 15% van de meisjes is draagster. Dat wil zeggen dat ze zelf de kleuren normaal kunnen onderscheiden maar de stoornis wel kunnen doorgeven aan hun zonen. De stoornis is al vanaf de geboorte aanwezig maar wordt vaak pas ontdekt tijdens het doen van een kleurentest. De mate van gestoord kleurenzien zal in de loop van het leven niet veranderen. Ook kan de stoornis niet worden behandeld of verholpen.
2 Testen van verminderd kleurenzien De jeugdarts en jeugdverpleegkundige beschikken over de Ishihara-test. Met deze test kan bepaald worden of iemand wel of niet een gestoord kleurenzien heeft. Er kan géén onderscheid gemaakt worden tussen lichte, matige of ernstige vormen van gestoord kleurenzien. Daar zijn aanvullende testen voor nodig. Wat heeft verminderd kleurenzien voor gevolgen? Een lichte mate van gestoord kleurenzien is in het dagelijks leven vaak niet of nauwelijks merkbaar. Voor deze mensen is het vaak een verrassing als bij het doen van een kleurentest blijkt dat zij een verminderd kleurenzien hebben. Mensen met een matige of ernstige vorm van verminderd kleurenzien kunnen in het dagelijks leven wel merken dat zij bepaalde kleuren niet of minder goed zien. Bij het uitzoeken van kleding kunnen ze verkeerde kleurcombinaties kiezen. Kinderen maken aparte tekeningen met paarse bomen en oranje gras. Bij het spelen van een spelletje kunnen ze gekleurde pionnen niet onderscheiden. In de gymzaal hebben zij moeite met de lijnen op de vloer en als ze de hesjes van de partijen niet kunnen onderscheiden kunnen ze de bal naar de tegenstander spelen Rood krijt op een zwart of groen bord wordt door een kind met een rood-groen stoornis niet gezien. Als bij een lesopdracht of in een leerboek gebruik gemaakt wordt van kleuren kan het zijn dat het kind met verminderd kleurenzien daardoor fouten maakt. Wegenkaarten en kaarten in een atlas of leerboek geven problemen omdat de kleuren niet te onderscheiden zijn en daardoor de weg of de bebouwing wegvalt in de achtergrond. Het aflezen van grafieken en diagrammen is, afhankelijk van de gekozen kleuren, heel lastig voor mensen met een verminderd kleurenzien. Scheikundige proefjes waarbij kleur een rol speelt lukken vaak niet. Ook bij het werken op de computer moet rekening gehouden worden met mensen met verminderd kleurenzien, bepaalde kleuren kunnen zij op een bepaald achtergrondscherm niet zien. Het roodgekleurde fietspad kunnen zij niet onderscheiden van de grijze stoep. Als er een gekleurd lampje brandt kunnen zij niet zien of dat lampje rood, oranje of groen is. En zo zijn er nog heel veel voorbeelden te noemen. Aanpassingen in het dagelijks leven Goed contrast, felle kleuren en goede belichting helpen mensen met een verminderd kleurenzien om kleuren toch te onderscheiden. Als er kleuren gebruikt worden kan het beste gebruik gemaakt worden van blauw, geel of zwart. Verkeerslichten kunnen problemen opleveren voor mensen met een verminderd kleurenzien. Daarom is de kleur van het rode licht niet echt rood maar oranjerood en die van het groene licht blauw-groen. Bovendien zit het rode licht altijd boven. De geschilderde witte fietsjes op een rood fietspad zorgen voor duidelijkheid. Er wordt voortdurend nagedacht over aanpassingen die het verkeer voor mensen met een verminderd kleurenzien veiliger maakt. Leerkrachten moeten rekening houden met het feit dat sommige kinderen een verminderd kleurenzien hebben. Bij gebruik van niet-aangepaste materialen hebben leerlingen met gestoord kleurenzien soms toelichting nodig. Daarnaast hebben zij veel baat bij bepaalde aanpassingen. Op kleurpotloden kan een kleurnaam geplakt worden. In plaats van gekleurde lijntjes (onderstrepen) kan gebruik gemaakt worden van golf- of stippellijntjes. Geel of wit krijt op een donker bord geeft geen problemen. Door een druk op de knop kunnen de kleuren op het scherm van de computer aangepast worden. Sommige uitgevers geven boeken uit waarbij rekening gehouden is met leerlingen met verminderd kleurenzien. Van de CITO-toetsen in groep 7 en 8 kan een speciale versie voor kinderen met een verminderd kleurenzien aangevraagd worden.
3 Gestoord kleurenzien en beroepskeuze Als er sprake is van een verminderd kleurenzien, moet daarmee rekening gehouden worden bij de beroepskeuze. Voor sommige beroepen is het noodzakelijk dat men perfect kleuren kan onderscheiden. Ook mensen met een licht gestoord kleurenzien worden daarom voor deze beroepen afgekeurd. Daarnaast zijn er beroepen waarbij een gestoord kleurenzien min of meer storend kan zijn. Dit hangt of van de aard van het beroep, de gekozen richting binnen het beroep en van de mate waarin iemand verminderd kleuren ziet. Voor elk beroep en elke opleiding gelden andere eisen. In de toekomst gaat Uw kind serieus nadenken over de beroepskeuze. Dan is het belangrijk om op dat moment rekening te houden met het feit dat hij/zij een gestoord kleurenzien heeft. Het kan gebeuren dat een kind waarbij gestoord kleurenzien is vastgesteld een beroep of opleiding wil kiezen waarbij dit storend zou kunnen zijn. Om een indruk te geven bij welke beroepen verminderd kleurenzien een rol zou kunnen spelen is een lijst met voorbeelden toegevoegd. Het is verstandig om tijdig informatie in te winnen bij de desbetreffende (beroeps- )opleiding of bij de bedrijfsarts. Zonodig kan het kind dan voor dat specifieke beroep getest worden. Dit zijn meestal testen in (nagebootste) praktijksituaties. Het op tijd laten testen kan afkeuring en dus teleurstelling in een later stadium voorkomen. Een test kan soms ook voorkomen dat iemand van zijn favoriete beroepskeuze afziet terwiji de mate van gestoord kleurenzien bij die persoon voor dat beroep niet storend is. Een gestoord kleurenzien betekent dus niet automatisch dat iemand voor bepaalde beroepen niet geschikt is. Voorbeeld: Een kind, waarbij met de Ishihara-test vastgesteld is dat er sprake is van een verminderd kleurenzien, wil graag kiezen voor beroep in de elektro-richting. Als dit kind de gekleurde elektriciteitsdraadjes en de kleurcodes op de weerstandjes goed kan onderscheiden is er waarschijnlijk geen enkel probleem. Als dat niet lukt is deze beroepskeuze niet zo verstandig. U kunt ook de volgende website raadplegen: Beroepenoverzichtlijst: Ongestoord kleurenzien is noodzakelijk bij: - diamantair - kleurbeoordelaar (textiel, verf, inkt, papier, keramiek, cosmetica) - kleuren-tv monteur - loods - restaurateur - straaljagermonteur - telefooninstallateur - treinmachinist en rangeerder Verminderd KOV is storend en kan tot beoordelingsfouten leiden. Een normaal of hoogstens licht gestoord KOV is wenselijk. De HRR-test of praktijktesten moeten eventueel afgenomen worden. - analist - apotheker - arts (m.n. huidarts, chirurg, bacterioloog, anesthesist, patholoog-anatoom) - autospuiter - chauffeur - chemische industrie - drukker - elektricien - elektronicus
4 - filatelist - fotograaf - geoloog - grimeur - inkoper van b.v. hout, textiel, voeding, garens - kapitein - cartograaf - keramiekindustrie - landmeter - looier - luchtverkeersleider - matroos die wacht loopt - papierindustrie - piloot - plastic industrie - politie - radiotelegrafist - scheikundeleraar - huisschilder - stoffeerder - stuurman - veiligheidsofficier - verfindustrie - verlichtingsdeskundige toneel/tv - vleesinspecteur Verminderd KOV kan storend zijn maar het is moeilijk vast te stellen hoe ernstig het gestoord kleurenzien is voor de beroepsuitoefening. Verder testen m.n. in de praktijk is wenselijk. - amanuensis - laboratoriumpersoneel - automonteur - metselaar - architect - modeontwerper - (banket)bakker - onderwijzend personeel - bloemist - optometrist - botanicus - pedicure - brouwer - rijschoolhouder - werknemer in de confectie - schipper - dierenarts - schoonheidsspecialiste - etaleur - slager - fruitplukker - tandarts - fysiotherapeut - tegelzetter - galvaniseur - tekenaar - juwelier - timmerman
5 - kapper - veilinghouder - kok - verpleegkundige - kunstopleidingen - zoöloog
Testen van kleurzin in het CLB
Testen van kleurzin in het CLB Wat is zinvol? Dr. Kris Broeckaert VWVJ Kleurzinstoornissen kleurzin functie van de kegeltjes in het netvlies 3 soorten: rood, groen, blauw kleurzinstoornissen minder gevoelig
Nadere informatieDe wereld van de kleurenblinden. Jan Walraven
Visuele ergonomie De wereld van de kleurenblinden Jan Walraven Achromaat Normaal Protanoop Deuteranomaal Protanoop Testen op kleurenblindheid normaal kleurenblind Wat de kleurenblinde ziet bij het kijken
Nadere informatieKleurenblindheid www.cjggooienvechtstreek.nl
regio Gooi en Vechtstreek Kleurenblindheid n Kleurenblindheid Kleurenblindheid is een aangeboren en erfelijke stoornis in het kleurenzien. In de meeste gevallen gaat het om een probleem met het waarnemen
Nadere informatieWerkstuk Biologie Kleurenblind
Werkstuk Biologie Kleurenblind Werkstuk door een scholier 1252 woorden 12 februari 2006 6,9 103 keer beoordeeld Vak Biologie INHOUDSOPGAVE - voorwoord - test - het oog - daltonisme - erfelijk - het eiland
Nadere informatieStap voor stap: Het Preventief Medisch Onderzoek voor het 1 ste leerjaar
Stap voor stap: Het Preventief Medisch Onderzoek voor het 1 ste leerjaar Doelstelling van deze presentatie De leerlingen van je klas krijgen dit schooljaar een medisch onderzoek op school. Wat gebeurt
Nadere informatieOp bezoek in Het Beroepenhuis
Op bezoek in Het Beroepenhuis Naam:... 1) Het Beroepenhuis Lees de folder van Het Beroepenhuis. Geef een antwoord op de vragen. Op bezoek met de klas In Het Beroepenhuis leer je ongeveer 50 beroepen kennen.
Nadere informatieStap voor stap: Het Medisch Onderzoek voor het 1 ste leerjaar
Stap voor stap: Het Medisch Onderzoek voor het 1 ste leerjaar Waarom deze presentatie De leerlingen van het 1 ste leerjaar krijgen dit schooljaar een medisch onderzoek op school. We willen je hier graag
Nadere informatieSchool Lesbrief 2015
School Lesbrief 2015 Weer naar School Na zes weken vrij weer naar school! Weer vroeg opstaan, ontbijten en aankleden En dan naar school: wel op een veilige manier! Hoe zorg je ervoor dat je in het verkeer
Nadere informatieSpreekbeurten.info Spreekbeurten en Werkstukken http://spreekbeurten.info
Kleuren Inleiding Hallo allemaal. Ik hou mijn spreekbeurt over kleuren omdat ik het een leuk en interessant onderwerp vind en ook omdat kinderen er niet zo snel op komen denk ik. Ik heb mijn spreekbeurt
Nadere informatieArbeidsongeschiktheid Beroepenlijst
Onderstaande beroepenlijst is opgenomen in MyBaloise. Elk beroep is ingedeeld in een beroepsklasse. Op basis van het antwoord op 2 bijkomende vragen kunnen beroepen met de vermelding b of c achter de beroepsklasse
Nadere informatieOp bezoek in Het Beroepenhuis
Op bezoek in Het Beroepenhuis Naam:... 1) Het Beroepenhuis Lees de tekst en beantwoord de vragen. Op bezoek met de klas In Het Beroepenhuis leer je ongeveer 50 beroepen kennen. Je voert opdrachten uit
Nadere informatieMaak nu de opdrachten in deze lesbrief en kom erachter of jij je keuze al kunt maken!
Beste leerling, Kiezen is best lastig, zeker als het om een vervolgopleiding gaat. Om je hierbij te helpen is er LOB, Loopbaan Oriëntatie en Begeleiding. Iedere vo-school geeft hier op zijn eigen manier
Nadere informatieMaak nu de opdrachten in deze lesbrief en kom erachter of jij je keuze al kunt maken!
Beste leerling, Kiezen is best lastig, zeker als het om een vervolgopleiding gaat. Om je hierbij te helpen is er LOB, Loopbaan Oriëntatie en Begeleiding. Iedere vo-school geeft hier op zijn eigen manier
Nadere informatieBelichtingsregelingen: Introductie
Belichtingsregelingen: Introductie In een aantal afleveringen worden de meest toegepaste belichtingregelingen bij digitale camera s behandeld. De afleveringen sluiten aan op de presentaties Basiskennis
Nadere informatieAllergisch voor p-phenylenediamine
Dermatologie Allergisch voor p-phenylenediamine i Patiënteninformatie Wat nu? Slingeland Ziekenhuis U bent allergisch voor p-phenylenediamine: wat nu? Als uw huid in aanraking komt met p-phenylenediamine
Nadere informatieTekstboek. VMBO-T Leerjaar 1 en 2
Tekstboek VMBO-T Leerjaar 1 en 2 JHB Pastoor 2015 Arnhem 1 Inhoudsopgave i-nask Tekstboek VMBO-T Leerjaar 1 en 2 Hoofdstuk 1 Licht 1.1 Licht Zien 3 1.2 Licht en Kleur 5 1.3 Schaduw 10 1.4 Spiegels 15 Hoofdstuk
Nadere informatieIemand die leuke dingen doet met mensen die problemen hebben. Bijvoorbeeld met mensen die een handicap hebben.
BEROEPENLIJST Beroep (sector) activiteitenbegeleider Omschrijving Iemand die leuke dingen doet met mensen die problemen hebben. Bijvoorbeeld met mensen die een handicap hebben. administratief medewerker
Nadere informatieCultureel verslag KCV Meisje met de parel
Cultureel verslag KCV Meisje met de parel Cultureel-verslag door een scholier 1065 woorden 13 april 2016 6,4 7 keer beoordeeld Vak KCV Voorwoord Ik heb hiervoor gekozen omdat ik het schilderij al had gezien
Nadere informatieRapport voor Erwin Metselaar - Groepscode
Rapport voor Erwin Metselaar - Groepscode 2012 ACS B.V. Rapportage voor Erwin Metselaar - Groepscode - 25 januari 2012 - pagina 1/9 Rapport voor Erwin Metselaar - Groepscode Beste Erwin Metselaar Je hebt
Nadere informatieEERLIJKE MENING: ANONIMITEIT: ONDERDELEN
Deze vragenlijst sluit aan op de vragenlijst die je eerder hebt ingevuld over wetenschap en techniek in het basisonderwijs. Door de eerste en de tweede vragenlijst van een groep leerkrachten te vergelijken
Nadere informatieNieuwsbrief. Medewerker CJG bereikbaar op school
Januari 2016 Jaargang 6, nr. 3 Nieuwsbrief In dit nummer: Medewerker CJG 1 Veilige schoolomgeving 2 Cito toetsen 3 Vragen stellen 4 Interessante informatie: Vrijdag 5 februari viering Carnaval. Voorjaarsvakantie
Nadere informatieMonitorgamma. Michael v.ostheim Vertaler/Nalezer: Freek de Kruijf
Michael v.ostheim Vertaler/Nalezer: Freek de Kruijf 2 Inhoudsopgave 1 Inleiding 4 2 De testafbeeldingen gebruiken 4 2.1 Grijswaarden testafbeelding................................ 4 2.2 RGB-waarden testafbeelding...............................
Nadere informatieVerkeerslichten. De Verkeerslichten & de PLC in het TIBBLTO / VICTO lokaal. Werkplek 1. Leer & werkboek.
Verkeerslichten. Werkplek 1 De Verkeerslichten & de PLC in het TIBBLTO / VICTO lokaal. Leer & werkboek. Bij dit boek hoort een antwoordboekje waarin de antwoorden, op de vragen uit dit boek, geschreven
Nadere informatieLesbrief. Doelen. Alvast veel dank voor jullie deelname en heel veel plezier met het onderzoek!
Lesbrief Beste leerkracht, Wat leuk dat je meedoet met Alle Scholen Verzamelen! In deze lesbrief beschrijven we hoe je het onderzoek uitvoert in de klas. Deze les van een uur noemen we de onderzoeksles.
Nadere informatieWorkshop Schilderen. Succes! Beste docent,
Workshop Schilderen Beste docent, Samen met uw klas gaat u schilderen op doeken met als thema: Vol vuur voor Afrika! Hiervoor heeft u materiaal en een stappenplan nodig. Na het stappenplan vindt u een
Nadere informatieOp bezoek in. - voor leerlingen buitengewoon onderwijs-
Op bezoek in. - voor leerlingen buitengewoon onderwijs- 1. Leesoefening Het Beroepenhuis Lees de folder over Het Beroepenhuis en beantwoordt de vragen. 1. Op welke 2 plaatsen leer je beroepen kennen in
Nadere informatieHoe een kleurenblinde het verkeer ziet
Hoe een kleurenblinde het verkeer ziet Defensie en Veiligheid Marcel Lucassen 2 Keuringseisen NOG m.b.t. kleurenzien Verschillende testen : Ishihara (24 /38 platen) Farnsworth Panel D15 Hardy, Rand en
Nadere informatieDe leerling weet de kleurenleer van itten De leerling weet wat contrasten zijn. De leerling weet iets meer over de kunststroming op-art
Lesformulier Beginsituatie van de leerling: Opdracht: De leerling kan verven. De leerling past de kleurenleer toe in de kleurencirkel. Daarnaast past hij ook de contrasten toe in de hokjes. De eindopdracht
Nadere informatieDesign en decoratie. Kleur is overal om je heen
2. Kleuren Overal om je heen zie je kleuren. De ene kleur valt meer op dan de andere kleur. Van de ene kleur word je vrolijk en van de andere kleur juist somber. Kleur speelt een hele belangrijk rol in
Nadere informatieRapportage. Vertrouwelijk. De volgende tests zijn afgenomen: Persoonsgegevens Interessetest (BKT-M) Mw A. Demo 7 mei 2014. Naam.
Rapportage De volgende tests zijn afgenomen: Test Persoonsgegevens Interessetest (BKT-M) Status Voltooid Voltooid Vertrouwelijk Naam Datum onderzoek Emailadres Mw A. Demo 7 mei 2014 ademo@abc.nl Inleiding
Nadere informatie1e Kwartaal BRC Groep Spanning Typering
Spanningsindicator 1e Kwartaal BRC Groep Spanning Typering 2018 Accountants 3,38 krap Administratief medewerkers 0,39 ruim Adviseurs marketing, public relations en sales 1,56 krap Algemeen directeuren
Nadere informatieOuderbrief. Ouderbrief bij het thema: Spelen. Kopieerblad. Wijzer door het verkeer groep 1-2. Beste ouder/verzorger,
Kopieerblad O Ouderbrief Ouderbrief bij het thema: Spelen Beste ouder/verzorger, Tijdens de verkeerslessen hebben we met de kinderen gesproken over hoe en waar je veilig kunt buitenspelen. We hebben besproken
Nadere informatieLesbrief/informatie. Cultuurmenu projecten audiovisueel groep 1-5
Lesbrief/informatie Cultuurmenu projecten audiovisueel groep 1-5 Organisatie Cultuurmenu: Cultuurwijzer Nieuwstraat 379 7311 BR Apeldoorn 055-5213967 www.cultuurwijzerapeldoorn.nl De projecten zijn ontwikkeld
Nadere informatieU kunt zich voorstellen dat plotseling wakker worden in Frankrijk iets minder grote problemen veroorzaakt voor het
Afasie Inleiding Als gevolg van een hersenbeschadiging kan een patiënt te maken krijgen met communicatieproblemen. Deze beperken hem/haar in het uitwisselen van gedachten, wensen en gevoelens. Op de afdeling
Nadere informatieThema school. Deze werkbundel is van:
Deze werkbundel is van: VOORWERPEN TELLEN Tel hoeveel je er ziet van elk voorwerp. Noteer het aantal achter de juiste benaming. de boekentas: de lijm: de klok: de lat: VOORWERPEN TELLEN Correctiesleutel
Nadere informatieDan is de waarde van het recessieve allel q dus 0,87, vanwege het feit dat p + q = 1.
Opgave 1: Wet van Hardy-Weinberg Een populatie van 10.000 individuen voldoet wat betreft de onderlinge voortplanting aan de voorwaarden, genoemd in de wet van Hardy-Weinberg. Van deze populatie is bekend
Nadere informatieDermatologie. Moedervlekken. Waar moet ik op letten? Moedervlekkenpoli. Met verwijzing huisarts. Dagelijks van 8.00-8.30 uur
Dermatologie Moedervlekken Waar moet ik op letten? Moedervlekkenpoli Met verwijzing huisarts Dagelijks van 8.00-8.30 uur Wat zijn moedervlekken? Moedervlekken zijn licht tot donker gekleurde vlekjes of
Nadere informatieHoekenwerk sector grafische industrie opdracht 1
Hoekenwerk sector grafische industrie opdracht 1 Opdracht 1: drukker (voor de leerkracht) Omschrijving van het beroep Drukkers zorgen ervoor dat de drukpers goed is ingesteld en controleren het drukwerk
Nadere informatieVrije School Michaël Kleuter- en lagere school. Luizenprotocol. Bachlaan 8 8031HL Zwolle
Vrije School Michaël Kleuter- en lagere school Luizenprotocol Bachlaan 8 8031HL Zwolle Telefoon 038-422 5448 E-mail: info@vrijeschoolzwolle.nl Internet: www.vrijeschoolzwolle.nl Bank: NL56 TRIO 0390 3408
Nadere informatieLijst van knelpuntberoepen in Vlaanderen 2014 - kwantitatieve oorzaken
Bron: VDAB - Studiedienst Lijst van knelpuntberoepen in Vlaanderen 2014 - kwantitatieve oorzaken De knelpuntintensiteit is uiteraard ook afhankelijk van regio, sector,... De belangrijkste oorzaak wordt
Nadere informatieWat heeft dit kind nodig?
ADHD PDD-NOS Leerstoornis Gedragsstoornis Team Wat heeft dit kind nodig? Lynn leest in haar leesboek. Tegelijkertijd tikt ze constant met haar pen op haar tafel. Dat doet ze wel vaker. De kinderen van
Nadere informatieZien of niet zien. Informatie voor spreekbeurt of werkstuk. Koninklijke Visio, expertisecentrum voor slechtziende en blinde mensen
Zien of niet zien Informatie voor spreekbeurt of werkstuk Koninklijke Visio, expertisecentrum voor slechtziende en blinde mensen Wat is zien nu eigenlijk? Kunnen zien lijkt heel gewoon. Maar ogen zitten
Nadere informatieLieve juf. werkblad 1. 8 Dichter bij de taal Boom uitgevers Amsterdam,
8 Linda Vogelesang Lieve juf werkblad 1 Luister naar het gedicht. Geef aan welke van de onderstaande woorden in het gedicht voorkomen. juf meester meer weer wel wil held politieagent beesten dieren geeft
Nadere informatieGEEL ZIEN VAN DE BABY FRANCISCUS VLIETLAND
GEEL ZIEN VAN DE BABY FRANCISCUS VLIETLAND Wat is geel zien? De huid van pasgeborenen kan enkele dagen na de geboorte een beetje geel worden. Dit komt doordat de stof bilirubine in het bloed en in de huid
Nadere informatieFaalangst. Informatie en tips voor ouders en verzorgers
Faalangst Informatie en tips voor ouders en verzorgers Wat is faalangst? Faalangst is angst die optreedt in situaties waarin er bepaalde prestaties van uw kind worden verlangd. Het is de angst om niet
Nadere informatieIk zie alles zwart wit Columns over totale kleurenblindheid
Ik zie alles zwart wit Columns over totale kleurenblindheid Iris Stekelenburg-van Halem COLOFON Bartiméus Postbus 340 3940 AH Doorn Nederland T 0900-77 888 99 (lokaal tarief) Fax 0343 52 67 98 E-mail:
Nadere informatieKleurruimten - Photoshop
Kleurruimten - Photoshop RGB RGB is een kleurmodel dat in de een of andere variant gebruikt wordt door camera's en monitoren. Bekende varianten zijn AdobeRGB en srgb. Het maakt gebruik van de primaire
Nadere informatieKleur en kleurstoffen...
Hiernaast zie je een afbeelding van de Dagpauwoog. Het is een in Nederland veel voorkomende dagvlinder waarvan de rupsen vooral op brandnetels leven. De ronde vlekken op de vleugels lijken op grote ogen
Nadere informatieOogheelkunde. Orthoptie
Oogheelkunde Orthoptie U heeft nog nooit van een orthoptist gehoord? Dat kan, want het beroep van orthoptist is nog tamelijk onbekend. Met het oog hierop is deze folder gemaakt, om u te informeren over
Nadere informatieKinderwens spreekuur Volendam
Kinderwens spreekuur Volendam Voor wie is deze folder? Deze folder is voor mensen afkomstig uit Volendam met kinderwens. Wat is het kinderwens spreekuur? Het spreekuur is een samenwerking tussen de afdelingen
Nadere informatieThema Kinderen en school
http://www.edusom.nl Thema Kinderen en school Lesbrief 20. Het adviesgesprek. Wat leert u in deze les? Advies vragen. / woorden die hetzelfde betekenen. Advies geven. / woorden die hetzelfde betekenen.
Nadere informatie1. In- en uitwendige anatomie van het oog
1. In- en uitwendige anatomie van het oog Inwendige anatomie Oogspieren: oog bewegen Hoornvlies: oog beschermen Harde oogrok: oog beschermen Iris: oogkleur bepalen, lichtinval bepalen Lens: licht breken
Nadere informatieMaculadegeneratie (MD) is een ingrijpende oogaandoening waarbij het gezichtsvermogen in het centrale deel (het scherpe zien) achteruit gaat.
Achter in het oog ligt het netvlies. Het netvlies dient als scherm waarop beelden worden getoond, net zoals dat gebeurt bij een fototoestel. Het middelpunt van het netvlies heet de macula of gele vlek.
Nadere informatieWorkshop personen met een verstandelijke beperking
Workshop personen met een verstandelijke beperking Locatie: Mivalti Tielt Datum: vrijdag 26 november 2010 Tijdstip: 14.00h- 16.00h Aanwezigen: Annelies Verschatse, Veerle Cools, Ann (begeleider Mivalti),
Nadere informatieVoorlichting Profielkeuze 3 VWO. 29 januari 2015
2014 2015 Voorlichting Profielkeuze 3 VWO 29 januari 2015 1 Programma Welke profielen zijn er? Karakteristieken per profiel? Welke keuzes zijn er? Scheikunde & Wiskunde Hoe gaan de leerlingen kiezen? Belangrijke
Nadere informatie63E SCHOOLVERKEERSEXAMEN CURACAO, BONAIRE EN BOVENWINDSE EILANDEN
63E SCHOOLVERKEERSEXAMEN CURACAO, BONAIRE EN BOVENWINDSE EILANDEN 3 JUNI 2014 SAMEN MET DE JEUGD NAAR EEN VEILIGER VERKEER. 1 Een pas op bord is: 0 Driehoekig. 0 Zo klein mogelijk. 0 Zoals je zelf wilt,
Nadere informatieBij pesten zijn er altijd 5 partijen: de pester, het slachtoffer, de grote zwijgende groep, de leerkrachten en de ouders.
Versie nov. 2012 Pestprotocol. Inclusief regels en afspraken binnen de school. Wat is pesten? Pesten betekent iemand op een gemene manier lastig vallen: bewust iemand kwetsen of kleineren. Het gebeurt
Nadere informatieDE VLAAMSE ARBEIDSMARKT IN SECTORAAL PERSPECTIEF
DE VLAAMSE ARBEIDSMARKT IN SECTORAAL PERSPECTIEF 2008-2016 Aandeel in de totale loontrekkende tewerkstelling (2016/2) social profit 14,6 ANPC bedienden 13,4 bouw metaal arbeiders uitzend scheikundige nijverheid
Nadere informatieWat is kleur eigenlijk?
Wat is kleur eigenlijk? Kleur kan je eigenlijk zien als licht. In een witte lichtstraal, bijvoorbeeld een straal van de zon, zitten alle kleuren van de regenboog. Weerkaatst zo n straal op een voorwerp
Nadere informatieInspiratietips om jezelf te ontplooien. Ontwikkelingsmogelijkheden Werkomgeving
Inspiratietips om jezelf te ontplooien Ontwikkelingsmogelijkheden Werkomgeving Ontwikkelingsmogelijkheden Volgens Pieter Somberg, auteur van het boek Hoe ontwikkel ik mijn competenties zijn er vijf mogelijkheden
Nadere informatieAdvies, thuisbezorging en alle andere diensten van uw apotheek
Advies, thuisbezorging en alle andere diensten van uw apotheek Bij de apotheek kunt u terecht voor medicijnen. Dat weet iedereen. Maar wat doet de apotheek nog meer voor u? En wat gebeurt er eigenlijk
Nadere informatieOok jij kunt een goede profielfoto maken maar maak onderstaande fouten niet:
Een goede profielfoto: je juiste visuele indentiteit Iedereen weet dat in deze hippe en moderne digitale wereld een goede profielfoto belangrijk is. Instagram, LinkedIn, Facebook en niet te vergeten ID-badges
Nadere informatieLesbrief Kijken door het venster van de tijd Een beeldend project Beeldend
Lesbrief Kijken door het venster van de tijd Een beeldend project Beeldend bovenbouw primair onderwijs Colofon Ontwikkeling en tekst: Vormgeving en Lay-out: i.o.v. Cultuurkust Marjo Potma & Alinde Hoeksma
Nadere informatieAD(H)D bespreken. BEN/LO/ADHD/14/0003a April 2014
AD(H)D bespreken N.B.: de inhoud van dit programma is slechts van adviserende aard en dient niet als vervanging voor professioneel en/of medisch advies. Als u verdere consultatie wenst, of wanneer u zich
Nadere informatieVoorbereiding post 1. n Oogje op kleuren Groep 1-2-3
Voorbereiding post 1 n Oogje op kleuren Groep 1-2-3 Welkom bij IVN Valkenswaard Dit is de Powerpointserie als voorbereiding op post 1: n Oogje op kleuren, voor groep 1, 2 en 3. Inhoud: Algemeen Verhaal
Nadere informatieLijst van knelpuntberoepen in Vlaanderen 2013 *- kwantitatieve oorzaken
Lijst van knelpuntberoepen in Vlaanderen 2013 *- kwantitatieve oorzaken Bron: VDAB - Studiedienst De knelpuntintensiteit is uiteraard ook afhankelijk van regio, sector,... De belangrijkste oorzaak wordt
Nadere informatieINSTRUCTIES GEBRUIK GOOGLE KALENDER/AGENDA VOOR AVIOSIM VRIJWILLIGERS
INSTRUCTIES GEBRUIK GOOGLE KALENDER/AGENDA VOOR AVIOSIM VRIJWILLIGERS Pagina 1 Inhoudsopgave 1. Welkom 3 2. Inleiding 4 3. Gedeelde agenda toevoegen 5 3.1 Stappenplan als je nog geen Google Account hebt
Nadere informatieVoorwoord. Inhoud : 1. Wat is dyslexie 2. Onderzoek 3. Hulp middelen 4. Logopedie 5. Mijn dyslexie 6. Nawoord
Voorwoord Ik hou mijn spreekbeurt over Dyslexie. Zelf heb ik ook dyslexie. Ik hoop dat jullie mij beter begrijpen wat dyslexie is en wat het betekent om dyslexie te hebben. Ook waarom ik een laptop en
Nadere informatieFacts & Figures Noord-Holland Noord
Facts & Figures Noord-Holland Noord Technische arbeidsmarkt In Noord-Holland Noord zijn er in totaal 56.000 mensen werkzaam in een technisch beroep op een werkzame beroepsbevolking van 294.000 mensen.
Nadere informatieContacteczeem. Ingrid Laffra, verpleegkundig specialist dermatologie. 25 mei 2016
Contacteczeem Ingrid Laffra, verpleegkundig specialist dermatologie 25 mei 2016 Inhoud presentatie Inleiding (contact) eczeem Allergie of irritatie? Diagnostiek Werkgerelateerde huidaandoeningen Casuïstiek
Nadere informatieSPORT & VEILIGHEID ZORG & WELZIJN TECHNIEK & I
SPORT & VEILIGHEID ZORG & WELZIJN TECHNIEK & ICT DIENSTVERLENING & VRIJE TIJD CREATIEF & UITERLIJK VERKOPEN & ONDERNEMEN HORECA & BAKKERIJ WEGWIJZER WELKE RICHTING PAST BIJ JOU? WIJ HELPEN JE GRAAG OP
Nadere informatieKlik op knoppenblad. Selecteer in het pulldown venster het beginjaar.
1 Het programma opent met de mapjes jaaropbrengsten, handleiding en knoppenblad Klik op knoppenblad Selecteer in het pulldown venster het beginjaar. Klik vervolgens op de knop formulieren van het jaar
Nadere informatieCompare 9 versie 2.2 1 9-11-2013
Compare 9 versie 2.2 1 9-11-2013 BEROEPSKEUZE ZELFONDERZOEK COMPARE 9 PERSOONLIJKE RAPPORTAGE VAN Naam Compare 9 versie 2.2 2 9-11-2013 Gegevens deelnemer Naam Naam Leeftijd 15 Geslacht man Afnamedatum
Nadere informatieIEZEN VOOR ECHNIEK. Techniek past beter bij jou dan je denkt. www.rocvantwente.nl/techniektalenten
WIJ IEZEN VOOR ECHNIEK Techniek past beter bij jou dan je denkt www.rocvantwente.nl/techniektalenten INLEIDING De technische branche Steeds meer meisjes kiezen voor techniek. Techniek is heel divers, je
Nadere informatieMijn kind heeft moeite met lezen en spellen. Is het misschien dyslectisch? En wat nu?
Mijn kind heeft moeite met lezen en spellen. Is het misschien dyslectisch? En wat nu? voorlichtingsfolder voor ouders R.K. basisschool De Wingerd Zwaag Inleiding In deze folder willen we u iets vertellen
Nadere informatieTutorial exposure blending. Myriam Vos
Tutorial exposure blending Waarom blending? Het dynamisch bereik van een camera is de verhouding van het felste licht tot het zwakste licht dat nog kan worden waargenomen. Als mens kunnen we met onze ogen
Nadere informatieDoor Andy van den Berg (vakleerkracht op een praktijkschool en een school voor z.m.l.k.) en Tanja Ites (bewegingsconsulent bij sportservice Den
Door Andy van den Berg (vakleerkracht op een praktijkschool en een school voor z.m.l.k.) en Tanja Ites (bewegingsconsulent bij sportservice Den Helder). 1950-1985 Kinderen met specifieke behoeften worden
Nadere informatieBijvoorbeeld: Rood, je ziet een rood voorwerp omdat de rode lichtgolven op het voorwerp weerkaatsen, en alle andere lichtgolven door het voorwerp
Wat is kleur? Om kleur te kunnen zien hebben we altijd een lichtbron nodig, Is het donker dan zien we niks Een lamp, de zon kleur is eigenlijk niets anders dan weerkaatsing van licht Bijvoorbeeld: Rood,
Nadere informatieRefaja Ziekenhuis Stadskanaal TENS. Transcutane Elektrische Zenum Stimulatie Handleiding voor verpleegkundigen, verzorgenden en mantelzorgers
TENS Transcutane Elektrische Zenum Stimulatie Handleiding voor verpleegkundigen, verzorgenden en mantelzorgers TENS INLEIDING U of uw patiënt/familielid wordt behandeld door middel van Transcutane Elektrische
Nadere informatieWerken met Paint 2014
Groep: 5 Lesdoelen: - - De leerlingen begrijpen dat je niet zomaar een plaatje van internet kan plukken, dat het plagiaat is De leerlingen kunnen met behulp van Paint zelf een tekening in Paint maken.
Nadere informatieVMG BEELD- SCHERMTY- POGRAFIE. Methodiek. diverse media onder de loep
VMG Methodiek BEELD- SCHERMTY- POGRAFIE diverse media onder de loep Leesbaarheid Algemeen Over het algemeen zijn er voor de opmaker een aantal zaken om rekening mee te houden als je iets opmaakt. Dit geld
Nadere informatieWat is leeftijdsgebonden maculadegeneratie (LMD) Afdeling Oogheelkunde
Wat is leeftijdsgebonden maculadegeneratie (LMD) Afdeling Oogheelkunde Wat is leeftijdsgebonden maculadegeneratie (LMD) Maculadegeneratie is een aandoening van het centrale gedeelte van het netvlies, de
Nadere informatieToegepaste Kleurenleer
Toegepaste Kleurenleer Toegepaste Onderwijskunde Tolab Enschede December 1992 Johan Jonker Inhoud: 1. Inleiding kleurenleer 2. Kleuren scheiden 3. Complementaire kleuren 4. Subtraktief mengen 5. Additief
Nadere informatieOefenzinnen module 1. Oefenzinnen module 2. Luister goed en schrijf de zin op.
Oefenzinnen module 1 1. Ik schrijf me in bij de gemeente. 2. Wat is uw nieuwe adres? 3. Naar welke woonplaats verhuis jij? 4. Ik heb de Nederlandse nationaliteit. 5. Ben jij getrouwd of gescheiden? 6.
Nadere informatieFacts & Figures Flevoland
Facts & Figures Flevoland Prognose van leerlingaantallen In Flevoland wordt er een krimp verwacht van het totale leerlingenaantal op het vmbo. Dit gaat over de basisberoepsgerichte, kaderberoepsgerichte,
Nadere informatieWoordsoorten. Lidwoord Bijvoeglijk naamwoord Zelfstandig naamwoord Voorzetsels Werkwoorden
Woordsoorten Lidwoord Bijvoeglijk naamwoord Zelfstandig naamwoord Voorzetsels Werkwoorden In dit boekje ga je leren dat er verschillende woordsoorten zijn in de Nederlandse taal. Je gaat de verschillende
Nadere informatieVoor deze les heb je nodig: een computer met internet verbinding
Voor deze les heb je nodig: een computer met internet verbinding Klik op de volgende link : http://www.spreekwoord.nl/ Op deze pagina kun je allerlei Nederlandse spreekwoorden en gezegdes vinden. In de
Nadere informatieBetreft: informatie groep 8. Beste ouder/verzorger,
01 / 05 Datum 9 09 15 Betreft: informatie groep 8 01 / 05 Batenstein 01 1 / 05 2403 PK Alphen aan den Rijn T +31 (0)172 431 232 E r.redegeld@skba.nl 01 / 05 www.basisschoolspectrum.nl Beste ouder/verzorger,
Nadere informatieFotoboek kinderafdeling
Fotoboek kinderafdeling couveusekamer & babykamer IJsselland Ziekenhuis KIN.023 / 160914.BS Inhoudsopgave Inleiding 2 1. Opname op de Kinderafdeling 3 2. De couveusekamer 4 Hygiënevoorschriften 6 Contact
Nadere informatieSnel starten met Testweb PSL-b als Leerkracht
Snel starten met Testweb PSL-b als Leerkracht WAAR? Je vindt Testweb PSL op de volgende website: www.testweb.bsl.nl Je kunt inloggen in het groene vak aan de rechterkant: Direct inloggen Testweb PSL INLOGGEN
Nadere informatieLeerweg: Basis. Het magazine voor jongeren die iets willen bereiken. Lesbrief. Naam: Klas: Mentor:
Leerweg: Basis Het magazine voor jongeren die iets willen bereiken Lesbrief Naam: Klas: Mentor: Beste leerling, Kiezen is best lastig, zeker als het om een vervolgopleiding gaat. Om je hierbij te helpen
Nadere informatieWerkstuk Engels Enquete Seksualiteit onder jongeren
Werkstuk Engels Enquete Seksualiteit onder jon Werkstuk door een scholier 1213 woorden 22 februari 2005 7,2 71 keer beoordeeld Vak Engels Seksualiteit onder Jon Hey, voor Nederlands moeten wij een enquête
Nadere informatieLevel 1. Vul het juiste woord in
Level 1 Vul het juiste woord in Keuze uit: Gen, Allel, Locus, Dominant, Recessief, Co-dominantie, Monohybride kruising, Dihybride kruising, Autosoom, Autosomale overerving, X-chromosomale overerving, Intermediair
Nadere informatieThema beroepen. Deze werkbundel is van:
Deze werkbundel is van: Tel hoeveel je er ziet van elk beroep. Noteer het aantal achter de juiste benaming. de dokter: de piloot: de brandweerman: de zakenman: de politieagente: de poetsvrouw: OPLOSSING
Nadere informatieHoofdstuk 1. In het dorp
Hoofdstuk 1. In het dorp Vraag 1.1 De fietsers krijgen te maken met auto s die de rotonde op en af willen gaan. Mogen ze voorgaan? Ja Nee Vraag 1.2 Sabine en Simone fietsen samen op één fiets. Wat is waar?
Nadere informatieAanmeldingsformulier, samenwerkingsovereenkomst
obs Driemaster Amstelstraat 14a 9406 TH ASSEN Telefoon 0592 820530 E-mail: dir@obs-driemaster-assen.nl De school met de drie sterke punten Kennis, Fitheid, Veiligheid Eerste schooldag** : - - Website:
Nadere informatieFacts & Figures Utrecht
Facts & Figures Utrecht Prognose van leerlingaantallen In provincie Utrecht wordt er een krimp verwacht van het totale leerlingenaantal op het vmbo. Dit gaat over de basisberoepsgerichte, kaderberoepsgerichte,
Nadere informatieFacts & Figures Achterhoek
Facts & Figures Achterhoek Technische arbeidsmarkt In de Achterhoek zijn er in totaal 32.000 mensen werkzaam in een technisch beroep op een werkzame beroepsbevolking van 126.000 mensen. Dit betekent dat
Nadere informatieHandleiding leerlingvolgsysteem
Handleiding leerlingvolgsysteem Het digikeuzebord waarbinnen een beredeneerd aanbod kinderen geobserveerd worden met een helder portfolio tot gevolg! Inleiding Welkom bij de handleiding voor het werken
Nadere informatieWETENSCHAPPELIJK ONDERZOEK. Wat is dat? Eva van de Sande. Radboud Universiteit Nijmegen
WETENSCHAPPELIJK ONDERZOEK Wat is dat? Eva van de Sande Radboud Universiteit Nijmegen EERST.. WETENSCHAPSQUIZ 1: Hoe komen we dingen te weten? kdsjas Google onderzoek boeken A B C 1: We weten dingen door
Nadere informatie