- rapport - FUMO. Meetresultaten emissiemetingen uitgevoerd bij REC Harlingen. 15 en 16 juli 2014

Transcriptie

1 SGS Environmental Services Postbus 5252 NL-6802 EG Arnhem Tel : Fax : BTW : NL B01 R.C. Rotterdam : rapport - FUMO Meetresultaten emissiemetingen uitgevoerd bij REC Harlingen 15 en 16 juli 2014 Ons kenmerk EZEM/1/0440-B_rap Revisie nummer 0 Datum verslag 19 januari 2015 Auteur verslag Jan Kruize SGS registratie SGS Nederland B.V. Malledijk 18 P.O. Box AE Spijkenisse The Netherlands t+1 (0) f+1 (0) R.C. Rotterdam No Member of the SGS Group All orders are executed only in accordance with the latest version of our conditions filed at the Rotterdam District Court or the General Cargo Survey and Inspection Conditions, last version, filed at the Rotterdam District Court and at the Chamber of Commerce in Rotterdam. Upon request the conditions will be sent to you.

2 Revisie historie Rev. Datum Wijzigingen Bij een revisie vervalt de voorgaande versie. Algemene gegevens Bedrijfsnaam FUMO Adresgegevens Postbus 47 Postcode, woonplaats Contactpersoon Project gegevens 8901 DH Leeuwarden Mevr. D. Dirksma Telefoonnummer adres r.dirksma@fumo.nl Referentienummer klant AT/2014/001 Referentienummer SGS EZEM/1/0440-B Installatie gegevens Locatie Installatie Productie gegevens REC Harlingen Afvalverbrandingsinstallatie Zie Bijlage E Meting gegevens Soort meting Emissie-, dioxine- en geurmetingen Periode uitvoering meting 15 en 16 juli 2014 Uitvoerende(n) Jan Kruize en Joop Kleverwal Ondertekening Projectleider Technical Manager Jan Kruize Charlotte Wösten Kwaliteit Voor de lijst van geaccrediteerde verrichtingen (RvA L092) van de afdeling Environmental Services te Arnhem van de SGS Nederland BV verwijzen wij naar de site van de RvA ( de laatste drie pagina s. Disclaimer Behoudens andersluidende overeenkomst worden de opdrachten uitgevoerd op basis van de meest recente versie van de algemene voorwaarden van SGS Nederland BV. Op eenvoudig verzoek worden deze voorwaarden opnieuw aan u toegezonden. De aandacht wordt gevestigd op de beperking van aansprakelijkheid, de vergoedings- en bevoegdheidskwesties bepaald door deze voorwaarden. Elke houder van dit document dient te weten dat de informatie vervat in dit document enkel de bevindingen van SGS Nederland BV op het ogenblik van haar tussenkomst en binnen de grenzen van de eventuele instructies van de opdrachtgever, bevat. SGS Nederland BV is enkel aansprakelijk t.a.v. haar opdrachtgever en dit document stelt de bij een handelstransactie betrokken partijen niet vrij van hun plicht al hun rechten en verplichtingen uit te oefenen voortspruitend uit de transactiedocumenten. Elke niet toegestane wijziging evenals de namaak of vervalsing van de inhoud of het uitzicht van dit document is onwettig en overtreders zullen vervolgd worden. SGS Environmental Services Pagina 2 van 100 Rapportnr. : EZEM/14/0440-B_rap

3 Nomenclatuur C graden Celsius gew% gewichtsprocenten h uur ind in normaal toestand droog (101, kpa, 27 K) inv in normaal toestand vochtig (101, kpa, 27 K) K Kelvin kg kilogram kpa kilopascal m meter vppm volume parts per million mg/m 0 milligram per normaal kubieke meter m kubieke meter mg milligram vol% volumeprocent g gram GJ gigajoules m /h debiet onder bedrijfsomstandigheden m 0 /h debiet genormaliseerd 27 K, 101 hpa, actueel % O 2 en droog afgas) m 0 x vol% O 2 debiet genormaliseerd (27 K, 101 hpa bij X vol% O 2 en droog afgas) m (20 C,v) De hoeveelheid afgassen bij 29 K en het werkelijke vochtgehalte (de m (act.) gecorrigeerd naar een temperatuur van 29 K). Dit is de rekeneenheid bij het vaststellen van geuremissies. ou E Odourunits Mou E/h Miljoen odourunits per uur s D standaardafwijking van de verschillen D i bij de vergelijkende metingen D i verschil tussen de gemeten i de waarde van de SRM en de overeenkomstige gekalibreerde (gecorrigeerde) waarde van het AMS σ o onzekerheid afgeleid van de gestelde eisen in het wetgeving AMS Automatische Meet Systeem JC /AST Jaarlijkse Controle / Annual Surveillance Toets EGW Emissie Grens Waarde QAL1 / KBN1 eerste kwaliteitsborgingsniveau (First Quality Assurance Level, QAL1) QAL2 / KBN2 tweede kwaliteitsborgingsniveau (Second Quality Assurance Level, QAL2) QAL / KBN derde kwaliteitsborgingsniveau (Third Quality Assurance Level, QAL) SRM Standaard Referentie Methode K v Zijn de toetswaarden uit x 2 -toets met een β-waarde van 50%, factor van (afhankelijk van aantal metingen).is een waarde uit een tabel en is afhankelijk van aantal metingen. Varieert tussen 0,91 en 0,98 t 0.95 Betrouwbaarheidsniveau van 95% t 0.95 (N-1) is een waarde uit een tabel en is afhankelijk van aantal metingen. Varieert globaal tussen 2,1 en 1,8 SGS Environmental Services Pagina van 100 Rapportnr. : EZEM/14/0440-B_rap

4 Samenvatting In opdracht van de FUMO heeft SGS Nederland BV, Environmental Services metingen uitgevoerd aan de schoorsteen van afvalverbrandingsinstallatie REC Harlingen. De metingen zijn verricht op 15 en 16 juli Doel van de metingen Het doel van de metingen betreft het toetsen van de emissies aan de geldende emissiegrenswaarde, zoals vermeld in de vergunning. Resultaten van de metingen In tabel S-1 zijn de emissieconcentraties getoetst aan de geldende emissiegrenswaarden, zoals vermeld in de vergunning. In tabel S-2 is de geuremissie getoetst aan de geldende emissiegrenswaarden, zoals vermeld in de vergunning. In tabel S- is een vergelijk gemaakt met de door REC Harlingen continu gemeten componenten en de door SGS gemeten concentraties. Per component zijn drie deelmetingen uitgevoerd. Tabel S-1-1 Resultaten emissiemetingen en toetsing Component Emissiegrenswaarde (daggemiddelde) concentratie in droog rookgas hoogste gemeten conc. in droog rookgas Toetsing Herleid naar 11 vol% O 2 Stof totaal mg/m 0 5 <0.5 Voldoet PCDD/F ng TEQ/m <0.00 Voldoet Zware metalen mg/m < Voldoet Tabel S-2 Resultaten geurmetingen en toetsing Bron Emissiegrenswaarde [Mou E/h] Gemeten gemiddelde geuremissie [Mou E/h] Toetsing Centrale schoorsteen Voldoet niet* * In overeenstemming met NTA 'Meten en Rekenen geur' dient het meetkundig gemiddelde van de gemeten concentratie verminderd met de meetonzekerheid van de meetmethode te worden getoetst aan de emissie-eis. Voor geur is dit bepaald op een factor 2. Een in de vergunning vastgelegde eis wordt nageleefd indien het resultaat van het geometrisch (meetkundig) gemiddelde van drie deelmetingen gedeeld door 2, de eis niet te boven gaat. SGS Environmental Services Pagina 4 van 100 Rapportnr. : EZEM/14/0440-B_rap

5 Tabel S- Vergelijking emissiemetingen met continu metingen REC Component Gemiddelde concentratie SGS Gemiddelde conc. REC Harlingen Herleid naar 11 vol% O 2 Vastgesteld op 15 juli 2014 Meetperiode 14:10 20:10 Vastgesteld op 15 juli 2014 Meetperiode 14:10 20:10 CO mg/m NO x mg/m C xh y mg/m 0 < 0.2 NH mg/m 0 0. (14:15 17:20) 0.12 (14:15 17:20) Herleid naar 11 vol% O 2 Vastgesteld op 16 juli 2014 Meetperiode 10:19 1:7 Vastgesteld op 16 juli 2014 Meetperiode 10:19 1:7 HCl mg/m HF mg/m SO 2 mg/m *1 De componenten uit tabel 7-2 worden door REC Harlingen continu gemeten en vallen onder het regime van de norm NEN-EN De door SGS uitgevoerde metingen dienen dan ook niet als toetsing, maar als aanvullende controle op de juiste werking van het AMS (Automatische Meet Systeem). De door SGS uitgevoerde metingen hebben hier dan ook alleen een signalerende werking. *2 Bij vergelijking van de continu gemeten componenten door REC Harlingen en de vergelijkende metingen door SGS komen, behalve voor NH, HCl en SO 2 geen verschillen naar voren die niet vallen binnen de geldende 95% betrouwbaarheidsintervallen voor het AMS. *1, *2 SGS Environmental Services Pagina 5 van 100 Rapportnr. : EZEM/14/0440-B_rap

6 Inhoudsopgave Samenvatting 1 Inleiding Installatiegegevens Beschrijving installatie Beschrijving procescondities... 8 Beschrijving meetapparatuur en methoden Meetapparatuur Meetmethoden Gasvormige rookgascomponenten Monstername van stof Bepaling HF, HCl, NH, SO 2, gasvormige zware metalen Isokinetische monstername Bepaling van dioxines Bepaling afgasdebiet Bepaling van het vochtgehalte Bepaling van de afgastemperatuur Meetmethoden geur Geurmonsterneming Verdunde monsterneming (Diluting Stack Sampler-methode) Geurconcentratie bepaling Hedonische waarde Meetvlakbeoordeling Meetprogramma en afwijkingen ten opzichte van de normen Meetprogramma Afwijkingen ten opzichte van de meetnormen Berekeningen Resultaten Resultaten meetvlakbeoordeling Resultaten metingen Resultaten geurmetingen Veldblanco s geurmetingen Toetsing aan vergunningseisen Foutendiscussie Doel foutendiscussie Classificatie van fouten Fouten samenhangend met meetobject Fouten in de meet- resp. bepalingsmethode Instrumentfouten Fouten die ontstaan bij de uitvoering van de meting Fouten die ontstaan door uitwendige invloeden Fouten bij de interpretatie van de fouten Soorten fouten die op kunnen treden Systematische fouten Toevallige fouten, reproduceerbaarheid Parasitaire fouten Foutenberekening NO x -meting Overzicht meetonzekerheden Bijlage A. Meet - en berekeningresultaten, 15 juli Bijlage B. Kalibratiegegevens Bijlage C. IJkgassen... 4 Bijlage D. Analysecertificaten Bijlage E. Bedrijfsgegevens Bijlage F. Convertorrendement SGS Environmental Services Pagina 6 van 100 Rapportnr. : EZEM/14/0440-B_rap

7 1 Inleiding In opdracht van de FUMO zijn door SGS Nederland BV, Environmental Services emissie- en geurmetingen uitgevoerd aan de schoorsteen van afvalverbrandingsinstallatie REC Harlingen. De metingen zijn uitgevoerd op 15 en 16 juli 2014 Gemeten zijn de concentraties O 2, CO, NO x, C x H y, SO 2, NH, HF, HCl, stof,zware metalen, Hg, vocht, dioxinen, geur en rookgasdebiet. De bepaalde emissieconcentraties zijn getoetst aan de emissiegrenswaarden, zoals vermeld in de vergunning. Deze grenswaarden zijn gebaseerd op het Besluit verbranden Afvalstoffen (BvA). Het BvA is inmiddels vervallen en nagenoeg volledig opgenomen in (hoofdstuk 5 van) het Activiteitenbesluit milieubeheer. In de Activiteitenregeling milieubeheer is nader omschreven waaraan periodieke en parallelmetingen moeten voldoen.. In hoofdstuk 2 staat een korte omschrijving van de installatie. In hoofdstuk staat een omschrijving van de meetapparatuur, -methoden en meetvlak. In hoofdstuk 4 wordt het meetprogramma weergegeven. Een overzicht van de berekeningen staan in hoofdstuk 5 weergegeven. De resultaten van de metingen worden in hoofdstuk 6 gepresenteerd. In hoofdstuk 7 staat de toetsing aan de vergunningseisen weergegeven en tenslotte vindt in hoofdstuk 8 de berekening van de onnauwkeurigheid van de meting plaats. SGS Environmental Services Pagina 7 van 100 Rapportnr. : EZEM/14/0440-B_rap

8 2 Installatiegegevens In dit hoofdstuk staat een korte omschrijving van de meetlocatie. 2.1 Beschrijving installatie De Reststoffen Energie Centrale (REC) Harlingen is een hoogrendements afvalverbrandingsinstallatie, met één verbrandingslijn. De centrale is op 29 maart 2011 in bedrijfgesteld. De geproduceerde stoom wordt geleverd aan een nabijgelegen warmtekrachtcentrale, waar de stoom wordt gebruikt voor het opwekken van energie. 2.2 Beschrijving procescondities Tijdens de emissiemetingen op 15 juli 2014 was de bedrijfsvoering normaal. De afvaldoorzet in deze periode (14:00 20:00) bedroeg circa 8 ton/h; de stoomproductie in deze periode bedroeg circa 120 ton/h. Tijdens de emissiemetingen op 16 juli 2014 was de bedrijfsvoering normaal. De afvaldoorzet in deze periode (10:00 16:00) bedroeg circa 6 ton/h; de stoomproductie in deze periode bedroeg circa 120 ton/h. Alle relevante procesdata worden door REC Harlingen opgeslagen als éénminuuts-, drieminuutsof halfuursgemiddelde waarden. In bijlage E worden de procesdata tijdens de meetperioden weergeven. SGS Environmental Services Pagina 8 van 100 Rapportnr. : EZEM/14/0440-B_rap

9 Beschrijving meetapparatuur en methoden In het voorliggende hoofdstuk wordt een beschrijving gegeven van de meetapparatuur en de meetmethoden..1 Meetapparatuur Voor de metingen is gebruik gemaakt van de volgende meetapparatuur. Tabel.1 Meetapparatuur Tabel -1 Meetapparatuur SGS Component Analyser Identificatie Meetprincipe Norm O 2 CO 2 CO NO x C xh y HCl HF SO 2 NH Vocht Debiet Stof ZM Hg Dioxine Geur 1) monitor Servomex 4900 Servomex 4900 Servomex 4900 Eco Physics Ratfisch 2) mass flow controller ) identificatie voor sonde met pitot 4) stofkast SGS SGS SGS SGS SGS ) SGS ) SGS ) SGS ) SGS ) SGS ) SGS ) SGS ) / SGS ) SGS ) SGS ) SGS ) / SGS ) SGS Paramagnetisch Non-Dispersive IR Non-Dispersive IR Chemiluminescencie Flame ionisation detector Absorptie in demiwater Absorptie in NaOH Absorptie in H 2O 2 Absorptie in H 2SO 4 Gravimetrisch Drukverschil Isokinetisch/Gravimetrisch Isokinetisch/Absorptie in HNO - H 2O 2 Isokinetisch/Absorptie in KMnO 4 Isokinetisch/ Condensatie methode Instack verdunde monstername EN ISO 1209 EN EN EN NEN 1911 EN 1571 EN NEN 2826 EN ISO EN EN 1485 EN 1211 EN 1948 NEN-EN-1725 SGS Environmental Services Pagina 9 van 100 Rapportnr. : EZEM/14/0440-B_rap

10 .2 Meetmethoden In de navolgende paragrafen staan de meetmethoden weergegeven..2.1 Gasvormige rookgascomponenten De bemonsterde rookgassen worden door een temperatuur geregelde teflonleiding (160 C) naar de rookgaskoeler gevoerd waar door middel van afkoeling tot ca. C de waterdamp uit de rookgassen wordt verwijderd. Vervolgens worden de gedroogde en gefiltreerde rookgassen naar de meetinstrumenten geleid. De C x H y -concentraties zijn nat gemeten. Met regelmaat is voor elke component een tweepuntskalibratie uitgevoerd met stikstof (nulgas) en gecertificeerde kalibratiegassen (spangas). De kalibratie vindt plaats over het systeem van analyser, data aquisitie systeem en computer. Na kalibratie met nul- of kalibratiegas wordt het signaal van de analysers softwarematig gecorrigeerd naar de waarde van het kalibratiegas. Hierna is nogmaals stikstof aangeboden ter controle van het verloop van de analyser. De kalibraties worden uitgevoerd exclusief het bemonsteringssysteem. Het monsternamesysteem is voorafgaand aan de metingen op lekdichtheid getest en lekdicht bevonden. SGS maakt gebruik van condenserende koelers. Hierbij is het volgens de EN mogelijk dat NO 2 uitgewassen wordt. Door middel van metingen is aan de RvA aangetoond dat deze verliezen in de door SGS gebruikte koelers minimaal zijn en deze koelers onder alle omstandigheden bruikbaar zijn..2.2 Monstername van stof Bij de monstername naar stof wordt het monsternamegas met behulp van een pomp via een quartz-filter naar de gekoelde impingers en een droogtoren (silicagel) geleid. Vervolgens gaat het gedroogde gas door een gashoeveelheidsmeter. Voorafgaand aan elke afzonderlijke meting wordt het gehele systeem op lekdichtheid getest. Het monsternamesysteem en de monstername is uitgevoerd conform NEN-EN De gebruikte filters zijn in het laboratorium voor en na gebruik gewogen onder vaste condities. Door de gewichtstoename van een filter te delen door de bemonsterde hoeveelheid afgas in m 0 is de concentratie in mg/m 0 bepaald. Na ontsluiting van het stoffilter is het destruaat geanalyseerd op zware metalen (s) en Hg (s) conform gestandaardiseerde analysetechnieken. SGS Environmental Services Pagina 10 van 100 Rapportnr. : EZEM/14/0440-B_rap

11 .2. Bepaling HF, HCl, NH, SO 2, gasvormige zware metalen Bij de monstername van HF, HCl, NH, SO 2 en gasvormige zware metalen is een deelstroom van de afgassen via een verwarmde sonde en een verwarmd stoffilter isokinetisch afgezogen en is vervolgens door specifieke absorptievloeistoffen geleid. In tabel -2 is een overzicht opgenomen van de gebruikte absorptievloeistoffen. Tabel -2 Gebruikte absorptievloeistoffen voor natchemische monstername Component Gebruikte absorptievloeistoffen (per impinger) HCl HF SO 2 NH ZM Hg demi / demi 0,1 N NaOH / 0,1 N NaOH vol% H 2 O 2 / vol% H 2 O 2 0,1 N H 2 SO 4 / 0,1 N H 2 SO 4 HNO en H 2 O 2 KMnO 4 in H 2 SO Isokinetische monstername De monstername van stof, Hg en zware metalen is isokinetisch uitgevoerd. Isokinetisch wil zeggen dat de grootte en richting van de gassnelheid in de aanzuigopening van het monsternamesysteem gelijk is aan de ongestoorde gassnelheid en richting ter plaatse in het afgaskanaal. Afhankelijk van de afgassnelheid ten tijde van de metingen, wordt het benodigde afzuigdebiet bepaald en ingesteld om een isokinetische aanzuiging te waarborgen..2.5 Bepaling van dioxines De monstername voor de bepaling van het gehalte aan PCDD/PCDF in de rookgassen is met behulp van de condenstatiemethode (NEN-EN ) verricht. Monstername Een deelstroom van het rookgas wordt met een elektrisch verwarmde monsternamesonde isokinetisch volgens NEN 1284 afgezogen. Het rookgas wordt eerst over een filter geleid, daarna wordt het rookgas ontdaan van het vocht. Het gedroogde rookgas gaat daarna via een patroon met PUF/XAD2 voor het afvangen van de vluchtiger verbindingen. Opwerking en analyse Het totale monster wordt met zoutzuur ontsloten en geëxtraheerd met tolueen in een Soxhletopstelling. Het extract ondergaat vervolgens een clean-up over een aantal kolommen. De analyse van het eluaat geschiedt gaschromatografisch op een polaire capillaire fused silica kolom. Identificatie en kwantificering vindt plaats met behulp van een hoge resolutie massaspectrometer in de 'selected ion monitoring' mode. SGS Environmental Services Pagina 11 van 100 Rapportnr. : EZEM/14/0440-B_rap

12 .2.6 Bepaling afgasdebiet Het afgasdebiet ten tijde van de emissie metingen is bepaald met snelheidsmetingen op elke traversepunt in het afgaskanaal conform ISO 10780:1994. Met behulp van een gekalibreerde S- pitotbuis en elektronische micromanometer is het snelheidsprofiel in het kanaal vastgelegd waarna het debiet is berekend..2.7 Bepaling van het vochtgehalte Het vochtgehalte van de gasstroom ten tijde van de metingen is bepaald door de gewichtstoename van het condensvat en de droogtoren gravimetrisch te meten en vervolgens te delen door het aangezogen monstervolume tijdens de metingen (condensatie/absorptiemethode)..2.8 Bepaling van de afgastemperatuur De afgastemperatuur is bepaald door middel van een gecontroleerd type K thermokoppel en uitleesunit.. Meetmethoden geur..1 Geurmonsterneming Geurmonsters van geurbevattende lucht worden met de statische methode genomen. Hierbij wordt een luchtmonster van 0 tot 60 liter van de geurbevattende lucht in een daarvoor geschikte monsterzak (nalophaan) verzameld. De bemonsteringsduur per geurmonster bedraagt 0 minuten. Voor zover de NTA 9065 hierin voorziet is daarbij aansluiting gezocht...2 Verdunde monsterneming (Diluting Stack Sampler-methode) Bij de centrale schoorsteen zijn de monsters verzameld met behulp van verdunde monstername. Het monster is tijdens de monsterneming met behulp van een DSS (Diluting Stack Sampler) verdund met stikstof (om oxidatiereacties in de monsterzak te voorkomen) zodat er in de monsternamezak na afkoeling tot omgevingstemperatuur geen condensatie optreedt. Verdunning wordt ook toegepast als de geurconcentratie van het onverdunde monster te hoog zou zijn voor de olfactometer. De stacksampler zorgt er tevens voor dat vaste en vloeibare deeltjes worden verwijderd. De verdunningsfactor wordt bij de monsterneming, na meting van de temperatuur en het vochtgehalte van het afgas, ingesteld op de gewenste waarde. Na afloop van de metingen wordt de verdunning nogmaals gecontroleerd met behulp van een elektronische zeepvliesmeter. SGS Environmental Services Pagina 12 van 100 Rapportnr. : EZEM/14/0440-B_rap

13 Aanvullend hierop is, ter extra controle gedurende de metingen, de verdunning bepaald m.b.v. gecertificeerd kalibratiegas. Het kalibratiegas (NO x van ca. 500 ppm) is middels de daarvoor bestemde leiding voorin de stack sampler aangeboden. De flow van aanbieden van dusdanig dat er sprake was van een lichte overflow. Via de geurleiding is de concentratie van het verdunde gas gemeten. De verdunningsfactor wordt bepaald door de aangeboden concentratie van het kalibratiegas te delen door de gemeten concentratie... Geurconcentratie bepaling Geur is een zintuiglijke waarneming. Geurconcentraties worden dan ook sensorisch vastgesteld met een panel van proefpersonen. Aan een geselecteerd panel worden geurvrije lucht en met schone (geurvrije) lucht verdunde geurmonsters aangeboden. Vastgesteld wordt bij welk verdunningsgetal (het verdund volume gedeeld door het oorspronkelijk volume) het gemiddelde panellid het verdunde monster juist en met zekerheid kan onderscheiden van geurvrije lucht. Dit verdunningsgetal is de waarde van de geurconcentratie in het onverdunde geurmonster en wordt uitgedrukt in Europese odourunits per m lucht (ou E/m ). Hierbij wordt de NEN-EN 1725 Determination of odour concentration by dynamic olfactometry gevolgd. De geurconcentratie van de monsters is door SGS bepaald...4 Hedonische waarde Naast het vaststellen van de geurdrempel wordt tevens door de panelleden de aard van de geur beoordeeld. Dit gebeurt door een aantal verschillende bovendrempelige geurconcentraties aan te bieden. De panelleden geven hun oordeel via een zogenaamde hedonische waarde. Deze wordt vastgesteld in één van de 9 onderstaande categorieën: Tabel - Overzicht hedonische categorieën extreem onaangenaam neutraal extreem aangenaam De hedonische waardebepaling is conform NVN-2818 Geurkwaliteit, sensorische bepaling van de hedonische waarde van een geur met een olfactometer uitgevoerd..4 Meetvlakbeoordeling Het meetvlak bevindt zich in het horizontale deel van het afgaskanaal vlak voor de centrale schoorsteen op een hoogte van circa 8 meter en is bereikbaar middels trappen en steigers. De diameter van het kanaal bedraagt 2,6 meter. Er zijn 2 haakse meetopeningen met flens SGS Environmental Services Pagina 1 van 100 Rapportnr. : EZEM/14/0440-B_rap

14 (steek 160 mm) aangebracht. Tevens is er één meetopening van ½ beschikbaar voor gasvormige bemonstering. Het meetvlak bevindt zich meer dan 5 diameters na de laatste verstoring en meer dan 2 diameter voor de overgang naar de schoorsteen. Het meetvlak voldoet hiermee aan de richtlijnen zoals gesteld in de NEN-EN (meer dan 5 diameters recht afgaskanaal voor het meetvlak en meer dan 2 diameters recht afgaskanaal na het meetvlak). Tabel -4 Eisen Eisen aan stromingscriteria Gassnelheden tussen 5 m/s en 50 m/s Hoek van aanstroming bedraagt niet meer dan ± 15 Fluctuaties in drukverschil bedragen niet meer dan 24 Pa Afmeting > 5 cm, dan minimal 2 haaks op elkaar staande assen Snelheden op de traversepunten mogen niet meer dan 5% afwijken van de gemiddelde snelheid in het kanaal Geen negatieve stroming in het meetvlak Temperatuur op elk traversepunt mag niet meer dan 5% afwijken van de gemiddelde temperatuur in het meetvlak Voldoet Ja / Nee Ja Ja Ja Ja Ja Ja Ja Het meetvlak voldoet aan de richtlijnen zoals gesteld in de NEN-EN SGS Environmental Services Pagina 14 van 100 Rapportnr. : EZEM/14/0440-B_rap

15 4 Meetprogramma en afwijkingen ten opzichte van de normen In dit hoofdstuk staan het meetprogramma en de afwijkingen ten opzichte van de gebruikte meetnormen weergegeven. 4.1 Meetprogramma In de centrale schoorsteen zijn de in tabel 4-1 genoemde componenten vastgesteld. Alle natchemische componenten zijn gedurende maal ca. 60 minuten vastgesteld. De gasvormige componenten (O 2, CO, CO 2, NO x en C x H y ) zijn gedurende de metingen continu registrerend vastgesteld. De stof-, zware metalen- en dioxine meting zijn gedurende 1 maal ca. 6 uur vastgesteld. De meetperioden van de metingen staan in onderstaande tabel 4-1 weergegeven. Tabel 4-1 Meetprogramma Component Meting Datum Periode O 2, CO 2, CO, NO x, C xh y Stof,Zm, Hg NH O 2, CO 2, CO, NO x, C xh y Dioxinen HCl, HF, SO 2 Geur A A A B C A A A B C G1 G2 G 15 juli juli juli :10 20:10 14:15 15:15 15:19 16:19 16:20 17:20 09:55 15:56 10:19 11:19 11:0 12:0 12:7 1:7 14:20 14:50 14:58 15:28 15: 16:0 4.2 Afwijkingen ten opzichte van de meetnormen In deze paragraaf staat weergegeven waar de metingen afwijken ten opzichte van de meetnormen. Onderstaand zijn de afwijkingen ten opzichte van de meetnormen weergegeven. De monsternames hebben steeds over één as plaatsgevonden. Gelet op de homogene meetvlakbeoordeling en de geschiktheid van het meetvlak, zullen de invloeden van bovenstaande afwijkingen naar verwachting te verwaarlozen zijn. Tijdens de stofmetingen is het diepste traversepunt niet meegenomen, vanwege het gevaar op het raken van de (vuile) achterwand. De NH monstername wordt door SGS standaard uitgevoerd met 2 i.p.v. impingers. Het vangstrendement van de 1e impinger is aantoonbaar >95% (aangetoond aan de RvA), zodat de invloed op het meetresultaat verwaarloosbaar is. SGS Environmental Services Pagina 15 van 100 Rapportnr. : EZEM/14/0440-B_rap

16 5 Berekeningen Voor rapportage van de meetresultaten in de gewenste eenheden en condities zijn de volgende berekeningen uitgevoerd: Omrekening volumeconcentraties (vppm) naar massaconcentraties (mg/m 0 ): C = massa ρ x C volume Omrekening naar standaard (referentie) zuurstofconcentraties: C ref. O2 = C m (20,95- a) x m (20,95- O2 ) Berekening emissies in kg/h: E = C x Q rook gas x 600 x 10-6 (kg/h) waarin: a = standaard zuurstofpercentage, afhankelijk van het type installatie C = concentratie van een component ρ = volumieke massa (kg/m 0 ) H 2 O = waterdampconcentratie (vol%) Q = rookgasdebiet in (m 0 /h) E = Emissie (kg/h) Bij berekening van de q-waarden wordt ervan uitgegaan dat de betreffende gassen zich in rookgas als een ideaal gas gedragen met een molair volume van 22,41 m 0 /kmol. Volumieke massa van rookgascomponenten in kg/m 0 CO - 1,250 org.verb., als C1-1,610 org.verb., als C H 8-1,964 NO x als NO 2-2,05 SGS Environmental Services Pagina 16 van 100 Rapportnr. : EZEM/14/0440-B_rap

17 6 Resultaten In dit hoofdstuk worden de resultaten van de metingen samengevat. De uitgebreide meet- en berekeningsresultaten worden in bijlage A gepresenteerd. 6.1 Resultaten meetvlakbeoordeling Op 14 maart 2012 zijn in de schoorsteen bij normaal bedrijf profielmetingen uitgevoerd, volgens NEN-EN 15259, op de componenten CO, C x H y en NO x (als referentie is na uitvoering van de traverse het zelfde SGS meetsysteem gebruikt voor de referentiemetingen conform 8. van de norm NEN-EN 15259). Tevens zijn debietmetingen uitgevoerd. Aangezien de concentraties voor CO en C x H y onder de detectielimiet lagen zijn deze componenten niet meegenomen in de verdere beschouwing. Uit de genormaliseerde profielmeting voor NO x blijkt dat het profiel homogeen is en dat kan worden volstaan met een puntmeting op een willekeurig meetpunt. Zie ook SGS rapport _rap_1 voor een weergave van de resultaten van de profielmetingen. 6.2 Resultaten metingen De resultaten van de metingen zijn in dit rapport als volgt weergegeven: Tabel 6-1, actuele meetwaarden In tabel 6-1 staan de primaire meetresultaten in eenheden (vol.%, vppm of mg/m 0 ) zoals afgelezen van de meetinstrumenten of na analyse van de componenten en betreft gemiddelden over de vermelde meet- of monstertijd. De concentraties zijn betrokken op droog rookgas. Tabel 6-2 en 7-1 (zie hoofdstuk 7) betreffen herleide emissiewaarden bij referentie O 2. De gemeten rookgasconcentraties uit tabel 6-1 zijn omgerekend naar genormeerde emissieconcentraties. De genormeerde emissieconcentratie is de concentratie van een rookgascomponent uitgedrukt in mg/m 0 in droog rookgas bij referentie O 2 -concentratie. In de vergunning van REC Harlingen zijn de emissiegrenswaarden gegeven bij 11 vol.% O 2. De hoogste emissieconcentratie van drie deelmetingen is getoetst aan de emissiegrenswaarde (emissie-eis) zoals genoemd in de vergunning. Van een aantal componenten is de emissieconcentratie lager dan de onderste meetgrens (detectiegrens). In de kolommen van de tabellen is dat aangegeven door het teken <. In die gevallen is voor het toetsen van grenswaarden gerekend met de detectiegrens. In bijlage D zijn de analyseresultaten van het laboratorium opgenomen. SGS Environmental Services Pagina 17 van 100 Rapportnr. : EZEM/14/0440-B_rap

18 Tabel 6-1 Meetresultaten emissiemetingen, actueel Datum 15 juli juli 2014 Proef A B C D E F Starttijd Stoptijd 14:15 15:15 15:19 16:19 16:20 17:20 10:19 11:19 11:0 12:0 12:7 1:7 Continue meting O 2 vol% CO 2 vol% CO vppm <1 <1 <1 <1 <1 2.4 C xh y vppm CH < < < NO x vppm Stofconcentratie meting 14:10 20:10 Stof mg/m 0 <1 Dioxines 09:55 15:56 Dioxines ng TEQ/m Datum 15 juli juli 2014 Proef A B C D E F Starttijd 14:15 15:19 16:20 10:19 11:0 12:7 Stoptijd 15:15 16:19 17:20 11:19 12:0 1:7 Natchemische bepaling Vocht (nat) vol% HCl mg/m HF mg/m SO 2 mg/m NH mg/m Hg mg/m Zware metalen mg/m < Rookgasdebiet Snelheid m/s Temperatuur C Act nat debiet m /uur Nat debiet m 0 /uur Debiet, 20 C, vochtig m /uur Norm. droog debiet m 0 /uur SGS Environmental Services Pagina 18 van 100 Rapportnr. : EZEM/14/0440-B_rap

19 Tabel 6-2 Meetresultaten emissiemetingen, herleid naar 11 vol% O 2 Proef A B C D E F Hoogste waarde Continue meting CO mg/m 0 <1 <1 <1 <1 < C xh y mg CH 4/m 0 < < < < < < < NO x mg/m Stofconcentratie meting Stof mg/m 0 Dioxines <0.5 <0.5 Dioxines ng TEQ/m Natchemische bepaling HCl mg/m HF mg/m SO 2 mg/m NH mg/m Hg mg/m Zware metalen mg/m <0.010 <0.025 Droog debiet m 0 /uur Resultaten geurmetingen Gezien de meetonzekerheid in geurmetingen worden de geurresultaten gepresenteerd in twee cijfers significant. In bijlage A wordt uitgebreid ingegaan op de meetresultaten. In bijlage D is het certificaat van de geuranalyses opgenomen. Het actuele debiet bedroeg m /h bij een temperatuur van 168 o C, hetgeen overeenkomt met m (20 o C,v)/h. SGS Environmental Services Pagina 19 van 100 Rapportnr. : EZEM/14/0440-B_rap

20 Tabel 6- Samenvatting resultaten geurmetingen centrale schoorsteen Meting Starttijd Eindtijd Concentratie (ou E/m ) Geurvracht (Mou E/h) 1 14:20 14: :58 15: : 16: Gemiddelde Gezien de onzekerheid in geurmetingen worden de resultaten met 2 significante cijfers gepresenteerd. Derhalve kan er een schijnbare discrepantie bestaan in de gepresenteerde waarden. Tabel 6-4 geeft de hedonische waarden van de geëmitteerde geurhoudende lucht. Tabel 6-4 Resultaten hedonische waarden centrale schoorsteen Meting Hedonische waarde behorende bij (ou E/m ) H = -0,5 H = -1 H = -2 Centrale schoorsteen, meting Veldblanco s geurmetingen Conform de NTA 9065 zijn veldblanco s verzameld van de gebruikte apparatuur per emissiebron. In tabel 6-5 worden de resultaten van de bepalingen weergegeven. Tabel 6-5 Beoordeling veldblanco Afdeling / installatie Gemiddelde concentratie monster [ou E/m ] Concentratie blanco [ou E/m ] Criterium [ou E/m ] Voldoet [Ja/Nee] Schoorsteen < 100 Ja Opmerking: Volgens de NTA 9065 (Geurmetingen - Meten en Rekenen Geur) dient een veldblanco als verdacht te worden gekwalificeerd, wanneer: Bij een geurconcentratie van meer dan 100 ou E /m wanneer deze hoort bij geurconcentratiebepalingen van ou E/m, Of 5% van de geurconcentratie bij bepalingen van > ou E/m. SGS Environmental Services Pagina 20 van 100 Rapportnr. : EZEM/14/0440-B_rap

21 7 Toetsing aan vergunningseisen In tabel 7-1 is de emissieconcentratie getoetst aan de geldende emissiegrenswaarden, zoals vermeld in de vergunning. In tabel 7-2 is een vergelijk gemaakt met de door REC Harlingen continu gemeten componenten en de door SGS gemeten concentraties. In tabel 7- zijn de geurconcentraties getoetst aan de geldende grenswaarden. Met uitzondering van dioxine, kwik en zware metalen, zijn per component drie deelmetingen uitgevoerd. De resultaten van elke deelmeting worden individueel getoetst aan de desbetreffende emissie-eis (voor de toetsing mag het eenzijdige 95% betrouwbaarheidsinterval van de te toetsen component in mindering worden gebracht op de te toetsen meetresultaten Zie ook artikel 5.20, lid 9 van de activiteitenregeling milieubeheer. Tabel 7-1 Resultaten emissiemetingen en toetsing Component Emissiegrenswaarde (daggemiddelde) concentratie in droog rookgas Herleid naar 11 vol% O 2 hoogste gemeten conc. in droog rookgas Toetsing Stof totaal mg/m 0 5 <0.5 Voldoet PCDD/F ng TEQ/m <0.00 Voldoet Zware metalen mg/m < Voldoet Tabel 7-2 Vergelijking emissiemetingen met continu metingen REC * 1, * 2 Component Gemiddelde concentratie SGS Gemiddelde conc. REC Harlingen Herleid naar 11 vol% O 2 Vastgesteld op 15 juli 2014 Meetperiode 14:10 20:10 Vastgesteld op 15 juli 2014 Meetperiode 14:10 20:10 CO mg/m NO x mg/m C xh y mg/m NH mg/m 0 0. (14:15 17:20) 0.12 (14:15 17:20) Herleid naar 11 vol% O 2 Vastgesteld op 16 juli 2014 Meetperiode 10:19 1:7 Vastgesteld op 16 juli 2014 Meetperiode 10:19 1:7 HCl mg/m HF mg/m SO 2 mg/m *1 De componenten uit tabel 7-2 worden door REC Harlingen continu gemeten en vallen onder het regime van de norm NEN-EN De door SGS uitgevoerde metingen dienen dan ook niet als toetsing, maar als aanvullende controle op de juiste werking van het AMS (Automatische Meet Systeem). De door SGS uitgevoerde metingen hebben hier dan ook alleen een signalerende werking. *2 Bij vergelijking van de continu gemeten componenten door REC Harlingen en de vergelijkende metingen door SGS komen, behalve voor NH, HCl en SO 2 geen verschillen naar voren die niet vallen binnen de geldende 95% betrouwbaarheidsintervallen voor het AMS. SGS Environmental Services Pagina 21 van 100 Rapportnr. : EZEM/14/0440-B_rap

22 Tabel 7- Resultaten geurmetingen en toetsing Bron Gemeten gemiddelde Emissiegrenswaarde geuremissie [Mou E/h] Toetsing [Mou E/h] Centrale schoorsteen Voldoet niet *1 *1 In overeenstemming met het document 'Meten en Rekenen geur' dient het meetkundig gemiddelde van de gemeten concentratie verminderd met de meetonzekerheid van de meetmethode te worden getoetst aan de emissie-eis. Voor geur is dit bepaald op een factor 2. Een in de vergunning vastgelegde eis wordt nageleefd indien het resultaat van het geometrisch (meetkundig) gemiddelde van drie deelmetingen gedeeld door 2, de eis niet te boven gaat. SGS Environmental Services Pagina 22 van 100 Rapportnr. : EZEM/14/0440-B_rap

23 8 Foutendiscussie 8.1 Doel foutendiscussie Bij het uitvoeren van een meting moet men er altijd van bewust zijn dat er fouten in het eindresultaat zullen optreden. Dit geldt niet alleen voor de metingen, ook bij de berekeningen kunnen fouten optreden. Onder een "fout" wordt iedere afwijking van de werkelijke waarde verstaan. Door het uitvoeren van een foutenbeschouwing kan de invloed van de fout nagegaan worden. Deze beschouwing moet voor en na de meting uitgevoerd worden. Voor een meting heet dit een foutenprognose en na de meting een foutenberekening. De foutendiscussie heeft de volgende doelen: Vaststellen van de nauwkeurigheid van een resultaat Een meetresultaat waarvan de nauwkeurigheid niet bekend is, is zinloos. Wil men het resultaat van een proef in een objectief getal uitdrukken, zal men ook de nauwkeurigheid in een objectief getal willen weergeven. Hierdoor leren we in eerste instantie de grenzen waarbinnen de werkelijke waarde van het resultaat ligt kennen. Keuze van de methode en de instrumenten Aan de hand van de gewenste nauwkeurigheid en de meetmethode kan door het uitvoeren van een foutenprognose bepaald worden of de meting voldoet aan de gestelde nauwkeurigheid. Bereikt men de gewenste nauwkeurigheid niet dan zullen er foutenbronnen verwijderd moeten worden of er moet naar een geheel andere meetmethode gezocht worden. Door de proeven efficiënt in te richten en zich vooral te richten op het onderdeel dat de grootste bron van onnauwkeurigheid is, kunnen betere resultaten bereikt worden en wordt er minder tijd verspild. 8.2 Classificatie van fouten In het volgende figuur staat schematisch weergegeven een aantal stappen waarin fouten kunnen optreden. Meetobject monster Meet- resp. bepalingsmethode, instrumenten Uitvoering van de Meting, resp. bepaling Berekeningen, interpretatie Uitwendige invloeden SGS Environmental Services Pagina 2 van 100 Rapportnr. : EZEM/14/0440-B_rap

24 8.2.1 Fouten samenhangend met meetobject In het meetobject zijn vaak al foutenbronnen aanwezig. B.v.: - Geen homogene samenstelling van een gas. - Niet genoeg rechte lengte voor een hoeveelheidmeting. - Een temperatuurmeting aan de 'schaduwzijde' Fouten in de meet- resp. bepalingsmethode Door deze zogenaamde methodefouten treedt er vaak een verkeerd meet- of analyseresultaat op. Dit schuilt in de toegepaste werkwijze. De meting beinvloedt de te meten waarde. B.v. bij een snelheidsmeting in een kleine leiding blokkeert de pitot-buis een groot deel van de leiding waardoor een verkeerde snelheid gemeten wordt Instrumentfouten Deze fouten schuilen in het gebruikte instrumentarium. Ze kunnen ontstaan door kalibratiefouten of door instelfouten. Het komt ook nogal eens voor dat de nulstand of de referentiestand van een meter niet constant is Fouten die ontstaan bij de uitvoering van de meting Dit type fout komt voornamelijk voor rekening van de uitvoerder van de meting. De fouten zijn door correct en zorgvuldig uitvoeren van de meting te voorkomen Fouten die ontstaan door uitwendige invloeden Dit soort fouten ontstaan buiten de eigenlijke uitvoering van de proef om en zijn toch van invloed zijn op het resultaat. B.v.: - magnetische velden om meetapparatuur - trillingen - vochtigheid - het weer Fouten bij de interpretatie van de fouten Hierbij moet men zich afvragen of wat men meet ook is wat men inderdaad denkt te meten. Het moet zeker gesteld zijn dat de gebruikte methode de juiste is voor hetgeen dat bepaald moet worden. SGS Environmental Services Pagina 24 van 100 Rapportnr. : EZEM/14/0440-B_rap

25 8. Soorten fouten die op kunnen treden De fouten die bij een meting op kunnen treden zijn onder te verdelen in: Systematische fouten Toevallige fouten Parasitaire fouten 8..1 Systematische fouten Systematische fouten zijn fouten die een meting steeds op dezelfde wijze beïnvloeden. Ze veroorzaken altijd een te grote of een te kleine waarde. Door veel metingen wordt de fout niet kleiner. De systematische fouten zijn voornamelijk fouten in de meetinstrumenten en ontstaan door een verkeerde kalibratie van een instrument of door een niet correcte nul instelling. De systematische fouten zijn in twee grote groepen onder te verdelen. a) Constante systematische fouten Deze zijn normaal voor alle metingen uitgevoerd onder dezelfde omstandigheden en zijn constant in de tijd maar, kunnen afhankelijk van de aard van de fout, variëren met de waarde verkregen bij de meting. b) Variabele systematische fouten Deze kunnen ontstaan door het niet constant houden van de condities waaronder gemeten wordt. Bijvoorbeeld door het oplopen van de temperatuur bij een meetinstrument dat voor gebruik bij een bepaalde temperatuur gekalibreerd is. Een tweede type variabele systematische fout kan ontstaan door het meten met een digitaal meetinstrument aan een continue variërende grootheid Toevallige fouten, reproduceerbaarheid Onder toevallige fouten verstaan we fouten waarvan de grootte en de richting volkomen afhangen van het toeval en die dus bij iedere meting anders kunnen uitvallen. Bij een groot aantal metingen kunnen de fouten elkaar ten dele opheffen. Een andere term die in dit verband gebruikt wordt is de term reproduceerbaarheid. Hieronder wordt verstaan de overeenkomst tussen een aantal metingen aan één grootheid met dezelfde methode. Reproduceerbaar wil nog niet zeggen dat er geen systematische fout in het spel is. Een systematische fout kan alleen opgespoord worden door het uitvoeren van de meting met een andere methode. Het zal niet altijd mogelijk zijn een fout in een van de twee groepen onder te brengen, enerzijds omdat subjectieve criteria worden aangehouden bij het onderbrengen van een fout in één van de groepen, anderzijds omdat gemaakte fouten vaak ten dele systematisch, ten dele toevallig zijn. SGS Environmental Services Pagina 25 van 100 Rapportnr. : EZEM/14/0440-B_rap

26 8.. Parasitaire fouten Parasitaire fouten zijn fouten als menselijke fouten of fouten ontstaan door het tijdelijk uitvallen van een meetinstrument. De waarnemingen met deze fouten moeten niet mee genomen worden met de middeling van de meetwaarden omdat deze grote afwijkingen kunnen geven van de resultaten. 8.4 Foutenberekening NO x -meting Bij de foutenberekening van de NO x moet er gekeken worden naar het totale meetsysteem. Dit omvat: - De monstername - Het monsternamesysteem - De analyser - Convertor rendement (CE) - Het registratiesysteem - De kalibratiegassen De onnauwkeurigheid van de analyser en het registratiesysteem wordt éénmalig vastgesteld conform de EN Van het ijkgas is eveneens een onnauwkeurigheid bekend en de fout t.g.v. van de monstername wordt met behulp van de homogeniteitstoets berekend. Kwadratisch optellen van deze fouten geeft de totale meetfout van de NO x -meting. De onzekerheid ten gevolge van het convertor rendement wordt berekend volgens: NO2 100 η conv NOx Eη = conc Hierin is: NO 2 : Percentage NO 2 in de rookgassen E η conc : Absolute fout in convertor rendement η conv : Convertor rendement C : NO x concentratie in mg/m 0 NO x Analyser SGS had een convertor rendement van 99.%. Tabel 8-1 Bepaling fout t.g.v. convertor rendement Grootheid Eenheid Waarde NO 2 % 1 Convertor rendement % 99. NO x concentratie bij 11 vol% O 2 mg/m 0 abs fout mg/m rel fout % SGS Environmental Services Pagina 26 van 100 Rapportnr. : EZEM/14/0440-B_rap

27 De onnauwkeurigheid van de NO x -meting bedraagt hierdoor: Tabel 8-2 Berekening meetfout Monstername* Analyser Convertor rendement Monsternamesysteem Kalibratiegassen Totale fout 1.5% 2% 7.4% 0.004% 2% 8.1% 8.5 Overzicht meetonzekerheden Onderstaande tabel geeft de geschatte totale meetonzekerheden voor de verschillende rookgascomponenten zoals die bij de hier gerapporteerde metingen zijn gerealiseerd. De meetonzekerheid wordt berekend door de totale meetfout te delen door de wortel van het aantal metingen en te vermenigvuldigen met de meetwaarde (NEN-ISO 14596). E U = * C n Hierin is: U : Meetonzekerheid in de concentratie E : Totale meetfout in de concentratie C : Concentratie in mg/m 0 n : Aantal deelmetingen Tabel 8- Berekening meetonzekerheden Rookgascomponent meefout (± % van meetwaarden) monsterneming analyse totaal Aantal metingen Meet onzekerheid O 2 % % 5% 6 1.2% CO % 8% 9% 6.5% NO x 8.1% 6.% C x H y < d.l. 6 nvt HF 40% 2.1% HCl 20% 11.5% SO 2 20% 11.5% NH 40% 2.1% Stofconcentratie 0% 1 0% Vluchtige metalen 0% 1 0% Stofgebonden zware metalen 0% 1 0% PCDD + PCDF 5% 1 5% Debiet 10% 2 7.1% SGS Environmental Services Pagina 27 van 100 Rapportnr. : EZEM/14/0440-B_rap

28 BIJLAGEN SGS Environmental Services Pagina 28 van 100 Rapportnr. : EZEM/14/0440-B_rap

29 Bijlage A. Meet - en berekeningresultaten, 15 juli 2014 Gasvormig Datum Projectnummer: Locatie Medewerkers 15-Jul-14 EZEM REC Harlingen Jan Kruize Joop Kleverwal monitor nr. O 2 SGS CO 2 SGS CO SGS C x H y SGS NO x SGS Continue meting A B C D Starttijd 14:10 14:15 15:19 16:20 Stoptijd 20:10 15:15 16:19 17:20 O 2 (vol%) CO 2 (vol%) CO (vppm) C x H y (vppm) als CH NO x (vppm) Continue meting actueel A B C D CO 2 (vol%) CO (mg/m 0 ) C x H y (mg C/m 0 ) NO x (mg/m 0 ) Gecorrigeerd naar 11 vol% A B C D CO 2 (vol%) CO (mg/m 0 ) C x H y (mg CH 4 /m 0 ) NO x (mg/m 0 ) SGS Environmental Services Pagina 29 van 100 Rapportnr. : EZEM/14/0440-B_rap

30 Debietmeting Projectnummer: Datum Locatie Medewerkers Stofkastnummer: EZEM Jul-14 REC Harlingen Jan Kruize Joop Kleverwal sgs Meting A B C D E F Starttijd 1:00 14:15 15:19 16:20 Stoptijd 1:15 15:15 16:19 17:20 Gegevens voor isokinetica Unit Waarde Diameter mondstuk mm 8.0 P atm. mbar Overdruk schoorsteen mbar 2 T meter ºC 21 P meter mbar 0 T schoorsteen ºC 156 O 2 Droog Vol% C0 2 Droog Vol% Vocht Vol% Rookgasdichtheid normaal Kg/m Rookgassnelheid m/s 17.6 Actueel nat debiet (x10 m /h) Normaal nat debiet (x10 m 0 /h) Normaal droog debiet (x10 m 0 /h) Normaal droog debiet bij 11vol% O2 (x10 m 0 /h) Rond Diameter m 2.70 Oppervlakte m BEREKENING ROOKGASSNELHEID Pitotfactor: sondenr.: SGS Proef A Proef B Proef C Temp ( C) Druk (hpa) Snelheid Temp ( C) Druk (hpa) Snelheid Temp ( C) Druk (hpa) Snelheid SGS Environmental Services Pagina 0 van 100 Rapportnr. : EZEM/14/0440-B_rap

31 Vochtbepaling Projectnummer: Datum: Locatie Medewerkers gebruikte MFC: EZEM Jul-14 REC Harlingen Jan Kruize Joop Kleverwal SGS Meting A B C D Starttijd 14:10 14:15 15:19 16:20 Stoptijd 20:10 15:15 16:19 17:20 Gaswasfles na g Gaswasfles voor g Totale gewichtstoename g CO 2 % Korrectiefactor MFC Ongecorrigeerd volume l Gecorrigeerd volume l Volume waterdamp l Vochtgehalte nat vol% Vochtgehalte droog g/m SGS Environmental Services Pagina 1 van 100 Rapportnr. : EZEM/14/0440-B_rap

32 Stofmeting Projectnummer: Datum Locatie Medewerkers Stofkastnummer: EZEM Jul-14 REC Harlingen Jan Kruize Joop Kleverwal sgs Meting A B C Starttijd 14:10 14:15 15:19 Stoptijd 20:10 15:15 16:19 Gegevens voor isokinetica Unit Waarde Diameter mondstuk mm 8.0 P atm. mbar Overdruk schoorsteen mbar 0 T meter ºC 22 P meter mbar 0 T schoorsteen ºC 156 O 2 Droog Vol% C0 2 Droog Vol% Vocht Vol% Rookgasdichtheid normaal Kg/m 0 Rookgassnelheid m/s Actueel nat debiet (x10 m /h) Normaal nat debiet (x10 m0 /h) Normaal droog debiet (x10 m 0 /h) Normaal droog debiet bij 11 vol% O2 (x10 m0 /h) Stofconcentratie A B C Filternummer BA 127 Gasmeter Eindstand m Beginstand m Correctiefactor gasmeter 1.00 Normaal volume stofmeter m 0 Normaal volume slaves m 0 Totaal volume m Gewicht Gewicht voor m. g Gewicht na m. g Gewicht stof mg 0 Vochtgehalte % Stofemissie kg/uur <0.10 Stofconcentratie mg/m 0 Stofconcentratie bij 11 vol% O2 mg/m 0 <0.50 <0.50 Rond Diameter m 2.70 Oppervlakte m Isokinetiek % 109 BEREKENING ROOKGASSNELHEID Pitotfactor: sondenr.: Proef A Temp ( C) Druk (hpa) Snelheid Temp ( C) Druk (hpa) Snelheid SGS Proef B SGS Environmental Services Pagina 2 van 100 Rapportnr. : EZEM/14/0440-B_rap

33 Projectnummer: Datum Medewerkers EZEM Jul-14 Jan Kruize Joop Kleverwal Stofmeting A B Starttijd 14:10 14:15 Stoptijd 20:10 15:15 As µg <20.00 Cd µg <2.00 Co µg <4.00 Cr µg 1.00 Cu µg <8.00 Ni µg Pb µg <20.00 Sb µg <20.00 Tl µg <40.00 V µg <4.00 Hg µg <0.40 Actueel As (µg/m 0 ) <1.7 Cd (µg/m 0 ) <0.17 Co (µg/m 0 ) <0.5 Cr (µg/m 0 ) 1.12 Cu (µg/m 0 ) <0.69 Ni (µg/m 0 ) 0.95 Pb (µg/m 0 ) <1.7 Sb (µg/m 0 ) <1.7 Tl (µg/m 0 ) <.45 V (µg/m 0 ) <0.5 Hg (µg/m 0 ) <0.0 Actueel Som zware metalen (µg/m 0 ) 2.07 Som "<" dan conc (µg/m 0 ) <10.19 Gecorrigeerd bij 11 vol% O2 As (µg/m 0 ) <1.42 Cd (µg/m 0 ) <0.14 Co (µg/m 0 ) <0.28 Cr (µg/m 0 ) 0.92 Cu (µg/m 0 ) <0.57 Ni (µg/m 0 ) 0.78 Pb (µg/m 0 ) <1.42 Sb (µg/m 0 ) <1.42 Tl (µg/m 0 ) <2.84 V (µg/m 0 ) <0.28 Hg (µg/m 0 ) <0.0 Gecorrigeerd bij 11 vol% O2 Som zware metalen (µg/m 0 ) 1.70 Som "<" dan conc (µg/m 0 ) <8.7 SGS Environmental Services Pagina van 100 Rapportnr. : EZEM/14/0440-B_rap

34 Projectnummer: Datum Medewerkers EZEM Jul-14 Jan Kruize Joop Kleverwal Stofmeting A B Starttijd 14:10 14:15 Stoptijd 20:10 15:15 As µg <20.00 Cd µg <2.00 Co µg <4.00 Cr µg 9.90 Cu µg <8.00 Ni µg <8.00 Pb µg <20.00 Sb µg <20.00 Tl µg <40.00 V µg <4.00 Hg µg <0.40 Actueel As (µg/m 0 ) <1.7 Cd (µg/m 0 ) <0.17 Co (µg/m 0 ) <0.5 Cr (µg/m 0 ) 0.86 Cu (µg/m 0 ) <0.69 Ni (µg/m 0 ) <0.69 Pb (µg/m 0 ) <1.7 Sb (µg/m 0 ) <1.7 Tl (µg/m 0 ) <.45 V (µg/m 0 ) <0.5 Hg (µg/m 0 ) <0.0 Actueel Som zware metalen (µg/m 0 ) 0.86 Som "<" dan conc (µg/m 0 ) <10.88 Gecorrigeerd bij 11 vol% O2 As (µg/m 0 ) <1.42 Cd (µg/m 0 ) <0.14 Co (µg/m 0 ) <0.28 Cr (µg/m 0 ) 0.70 Cu (µg/m 0 ) <0.57 Ni (µg/m 0 ) <0.57 Pb (µg/m 0 ) <1.42 Sb (µg/m 0 ) <1.42 Tl (µg/m 0 ) <2.84 V (µg/m 0 ) <0.28 Hg (µg/m 0 ) <0.0 Gecorrigeerd bij 11 vol% O2 Som zware metalen (µg/m 0 ) 0.70 Som "<" dan conc (µg/m 0 ) <8.9 SGS Environmental Services Pagina 4 van 100 Rapportnr. : EZEM/14/0440-B_rap